- Tytuł:
-
Działalność społeczno-polityczna Ukraińców w Polsce w okresie tzw. karnawału „Solidarności” (ze szczególnym uwzględnieniem Pomorza Zachodniego)
Sociopolitical activity of Ukrainians in Poland in time of “Solidarity” Carnival (with particular attention to Western Pomerania) - Autorzy:
- Słabig, Arkadiusz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2034543.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
Ukrainian minority
so called “Solidarity” Carnival
Western Pomerania
Ukrainian youth movement
Ukrainian Socio-Cultural Association
mniejszość ukraińska
tzw. karnawał „Solidarności”
Pomorze Zachodnie
ukraiński ruch młodzieżowy
Ukraińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne - Opis:
-
Społeczność ukraińska w Polsce, pamiętając przełom w polityce narodowościowej jaki nastąpił w latach 1956–1958, starała się wykorzystać do poprawy własnego bytu przesilenia polityczne w Polsce mające miejsce w następnych dekadach. Działacze społeczni występując w imieniu swoich rodaków starali się przekreślić skutki akcji „Wisła” poprzez: uzyskanie zgody na masowe powroty na południowy wschód kraju, rewindykację utraconego majątku, pełną odbudowę Kościoła greckokatolickiego, ochronę ukraińskiego dziedzictwa kulturowego i rozbudowę szkolnictwa z ukraińskim językiem nauczania. Nieudane próby realizacji tych postulatów podejmowano już w latach 1968–1971. Lata 70., mimo początkowych pozorów odnowy życia politycznego, były postrzegane przez Ukraińców jako czas dalszego regresu w ich położeniu. Szybko kurczyło się „ukraińskie” szkolnictwo, zlikwidowano struktury wojewódzkie Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego, a także dokonano polonizacji tradycyjnego nazewnictwa miejscowości na polsko-ukraińskim pograniczu. Specyficzną atmosferę okresu 1980–1981, sprzyjającą oddolnej aktywności społecznej, działacze ukraińscy postanowili ponownie wykorzystać do realizacji najbardziej istotnych postulatów swego środowiska (petycje opracowane w Przemyślu i Szczecinie). Zdecydowanie reagowali na podejmowane przez władze komunistyczne próby wykorzystania wątków nacjonalistycznych do dyskredytacji mniejszości ukraińskiej (sprawa posła Włodzimierza Oliwy). Młodsze pokolenie podjęło próbę stworzenia własnej organizacji studenckiej wzorowanej na Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. Wysiłki te zakończyły się fiaskiem wraz z odmową władz i wprowadzeniem stanu wojennego. Trwałym osiągnięciem z okresu tzw. karnawału „Solidarności” i późniejszej wymuszonej stabilizacji było powstanie w pełni legalnych ukraińskich sekcji w ramach koncesjonowanych organizacji studenckich (SZSP/ZSP), a także odbudowa struktur wojewódzkich UTSK i poprawa bazy lokalowej. Był to dla ukraińskich działaczy społecznych dogodny punkt wyjścia do wzięcia aktywnego udziału w transformacji ustrojowej w latach 1989–1990.
The Ukrainian community in Poland, remembering the breakthrough in the nationalities policies that occurred in the years 1956–1958, attempted to benefit from the political turning points that took place in the following decades. The social activists, acting on behalf of their compatriots, sought to undo the effects of the Operation Vistula by: obtaining consent for mass returns to the South-East of the country, reclaiming the lost property, full reconstruction of the Greek Catholic Church, protection of the Ukrainian cultural heritage, and development of education with the Ukrainian language of instruction. Unsuccessful attempts at implementing these postulates were already made in the years 1968–1971. The 1970s, despite initial appearances of renewal of political life, were perceived by the Ukrainians as a time of further regress in their position. Ukrainian system of education rapidly dwindled, the voivodship structures of the Ukrainian Socio-Cultural Association (US-CA ) were cancelled, and the traditional place names in the Polish-Ukrainian borderland were Polonized. Ukrainian activists decided to once again profit from the specific atmosphere of the period 1980-1981, favourable to grassroots societal activity, and implement the most significant postulates of their community (petitions formulated in Przemyśl and Szczecin). They firmly responded to the attempts by the communist authorities to discredit the Ukrainian minority on the nationalistic basis (case of the Member of Parliament Włodzimierz Oliwa). The younger generation attempted to form their own student organization modelled on the Independent Students’ Association. These efforts failed with the authorities’ refusal and imposition of the Martial Law. A lasting achievement of the period of so called “Solidarity” Carnival were fully legal Ukrainian Sections within the licensed student organizations (SZSP/ZSP), reconstruction of the voivodship structures of the US-CA, and improvement of their office housing conditions. It was a convenient starting point for the Ukrainian activists to take active part in the political transformation during the years 1989–1990. - Źródło:
-
Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 325-349
0552-4245
2353-3021 - Pojawia się w:
- Przegląd Zachodniopomorski
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł