Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "theatrum mundi" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
O zwielokrotnionym spektaklu w Tyrteju-Za kulisami Cypriana Norwida
On the multiplied spectacle in Tyrtej–Za kulisami by Cyprian Norwid
Autorzy:
Kryś, Mirella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117487.pdf
Data publikacji:
2020-12-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
Tyrtej
Za kulisami
teatralność toposu theatrum mundi
theatricality
theatrum mundi
Opis:
Przedmiot analizy w niniejszym artykule stanowi podwójnie rozumiana kategoria teatralności, która organizuje Norwidowską refleksję w dyptyku dramatycznym Tyrtej-Za kulisami. W tekście wskazano wpływ kontaktów Norwida ze sceną na kształtowanie teatralności w analizowanych dramatach. Swoje doświadczenia teatralne zapisywał poeta w tekstach krytycznych, utworach artystycznych, a także transponował je na obrazy i szkice. Artykuł przedstawia dwie propozycje lektury Tyrteja i Za kulisami. Pierwsza opiera się na założeniu, że przedstawione zdarzenia mają realistyczną motywację, ponieważ rozgrywają się w przestrzeniach dziewiętnastowiecznych teatrów warszawskich oraz europejskich. Druga polega na interpretacji metaforycznych i parabolicznych sensów wpisanych w dyptyk, ze szczególnym uwzględnieniem fragmentów Dedykacji.
The main object of analysis in this article is the doubly understood category of theatricality that organizes Norwid’s reflection in a dramatic diptych called Tyrtej–Za kulisami. The present study study shows the influence of Norwid’s contacts with the scene on the shaping of theatricality in the examined plays. The poet recorded his theatrical experience in his critical writings and artistic pieces he conveyed it in his paintings and designs. The article presents two proposals of reading theatrical plays. The first assumes that the described events are realistically motivated because they take place in the space of the 19th century theatres of Warsaw and other European countries. The second proposal involves interpretation of metaphorical and parabolic senses inscribed in the diptych, with special emphasis on the extracts of Dedykacja.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2020, 38; 37-57
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Próżny teatr życia”. Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności (Oda IV. 12) Macieja Kazimierza Sarbiewskiego
Autorzy:
Al-Araj, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1376010.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
ode
the theatrum mundi concept
Jesuit Christianity
Maciej Kazimierz Sarbiewski
oda
topos theatrum mundi
chrystianizm jezuicki
Matthias Kasimir Sarbiewski
Ode
Topos von Theatrum mundi
Jesuitischer Christianismus
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zapatrywań Macieja Kazimierza Sarbiewskiego na wybrane kwestie z zakresu poetyki oraz interpretacja – wzbogacona o inne konteksty (Horacy, Jan Kochanowski) – jego Ody IV. 12 Do Jana Libiniusza. Usprawiedliwienie swej samotności. Rozważania poparte zostały odwołaniami do liryków i traktatów teoretycznych jezuity, cenną podbudowę stanowią ponadto rozprawy dotyczące twórczości sarmackiego Horacjusza autorstwa m.in. Andrzeja Borowskiego, Piotra Urbańskiego czy Elwiry Buszewicz.Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części, z których pierwsza poświęcona jest poetyce sformułowanej Sarbiewskiego. Autorka przybliża w niej idee myśliciela dotyczące roli poety, hierarchii sztuk oraz funkcji zabiegu alegoryzacji i jego związku z koncepcją fabulosa theologia. W kolejnej części zwraca się uwagę na obecność motywów ignacjańskich w lirykach jezuity powstałych po 1625 roku. Nawiązania do doktryny zakonu św. Ignacego Loyoli w silnym stopniu naznaczają także tkankę Ody IV. 12, równie istotnymi kontekstami są ponadto topos theatrum mundi oraz dorobek literacki Horacego (zwłaszcza Carm. III. 1). Rozważania zostają zwieńczone tezą o spójności wyłożonych w rozprawach teoretycznych idei z wydźwiękiem „późnych” utworów Sarbiewskiego.
Der Artikel verfolgt das Ziel, die Anschauungen von Matthias Kasimir Sarbiewski über gewählte Fragen der Poetik darzustellen sowie seine Ode IV. 12 An Johann Libinius. Die Entschuldigung der eigenen Einsamkeit in einem vertieften Kontext (Horaz, Jan Kochanowski) zu interpretieren. Die Überlegungen wurden durch Bezüge auf lyrische Dichtung und theoretische Traktate des Jesuiten unterstützt. Eine wertvolle Untermauerung bilden darüber hinaus die Abhandlungen u. a. von Andrzej Borowski, Piotr Urbański oder Elwira Buszewicz über das Schaffen des sarmatischen Horaz. Der Artikel setzt sich aus zwei grundlegenden Teilen, von denen der erste der von Sarbiewski formulierten Poetik gewidmet ist. Die Verfasserin stellt darin die Ideen des Denkers über die Rolle des Dichters, die Hierarchie der Künste, die Funktion des Allegorisierungsverfahrens und seine Beziehung zum Konzept von Theologia fabulosa vor. Im nächsten Teil wird auf die Anwesenheit der ignatianischen Motive in der Dichtung des Jesuiten nach 1625 fokussiert. Verweise auf die Doktrin des Ordens des Heiligen Ignatius Loyola prägen auch im starken Maße das Gefüge der Ode IV. 12, darüber hinaus erweisen sich als genauso wichtige Kontexte das Topos von Theatrum mundi und das literarische Werk von Horaz (besonders Carm. III. 1). Die Überlegungen münden in der These über die Kohärenz der in seinen theoretischen Schriften erläuterten Ideen mit der Aussage der "späteren" Gedichte von Sarbiewski.
The author elaborates on Maciej Kazimierz Sarbiewskiʼs views on poetics and interprets his Ode IV. 12 (The vain theatre of life. To Jan Libiniusz. An excuse for my solitude) with references to works by Horace and Jan Kochanowski. Quoted are Jesuit Sarbiewski’s lyrical works and theoretical treaties as well as essays written about this ‘Polish Horace’ by Polish literary critics. The first part of the article deals with poetics as interpreted by Sarbiewski,  highlighting  the role of a poet and the hierarchy of arts as well as the function of allegorization and its relation to  the idea of fabulosa theologia. The second part takes up Ignatian themes in his lyrical works written after 1625. References to the doctrine of the Society of Jesus are strongly evident in Ode IV.12 and so are those to the concept of “theatrum mundi” and in particular to Horace’s literary works (especially Carmina III.1).  The author concludes that the ideas outlined in Sarbiewski’s theoretical treatises are consistent with his works in later years.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2020, 30; 199-218
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Multiplied Spectacle in Tyrtej–Za Kulisami by Cyprian Norwid
Autorzy:
Kryś, Mirella
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17900938.pdf
Data publikacji:
2021-06-10
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
Tyrtej
Za kulisami
theatricality
theatrum mundi
Opis:
The main object of analysis in this article is the doubly understood category of theatricality, which organizes Norwid’s reflections in the dramatic diptych titled Tyrtej–Za kulisami, and to demonstrate the influence of Norwid’s experiences with theatre on the development of the category of theatricality in these dramatic works. The poet recorded his remarks about theatre in critical writings and art. This article proposes two ways of reading his plays. The first assumes that the described events are realistically motivated because they take place in the space of nineteenth-century theatres in Warsaw and other European countries. The second involves interpreting the metaphorical and parabolic senses in the diptych, with special emphasis on passages from Dedykacja.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2020, 38 English Version; 35-53
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu straconego Eleuzis. Szekspirowskie i indyjskie inspiracje w Wampirze Władysława Stanisława Reymonta
In search of lost Eleusis. Shakespearean and Indian motifs in The Vampire by Władysław Stanisław Reymont
Autorzy:
Kucab, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956968.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
shakespearean and indian motifs
theatrum mundi
eleusis
novel
the tempest
onirism
Opis:
The article is devoted to the less-known novel entitled Vampire by Władysław Stanisław Reymont, polish Nobel Prize Winner. It brings the subject of theatrical motifs and mechanism which have been used in the novel like dramatic dialogues and monologues, theatrum mundi theme. In the view of foregoing it has been proposed patters of subordination and guilt presented in the novel should be called the vampiric situations which is an appropriate term referring to relations between characters. The Vampire, alluding to William Shakespeare’s oeuvre (The Tempest in particular) and the culture of India, is another reflection of Reymont on the subject of great life’s celebration, searching for a place of one’s own in the world, articulating dreams and necessities.
Źródło:
Dydaktyka Polonistyczna; 2018, 4 (13); 60-73
2451-0939
Pojawia się w:
Dydaktyka Polonistyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CZŁOWIEK/ZWIERZĘ/TURYSTYKA. MIEJSCE I STATUS ZWIERZĄT W POSTTURYSTYCZNYM TEATRUM ŚWIATA
THE HUMAN/ANIMAL/TOURISM. PLACE AND STATUS OF ANIMALS IN THE POST TURISTIC UNIVERSE
Autorzy:
PABIAN, BARBARA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475763.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych. Wydawnictwo WSTiJO
Tematy:
theatrum mundi
człowiek
zwierzęta
turystyka zrównoważona
human being
animals
sustainable tourism
Opis:
W świetle koncepcji theatrum mundi życie ludzkie jawi się jako udramatyzowany spektakl, podczas którego w zależności od sytuacji przyjmujemy rolę aktorów lub spektatorów. Żyjąc w teatrze codzienności, przerywanym okresowo czasem świąt, przybieramy określone maski i pozy, potrzebne do odegrania swojej roli. W teatralność świata wpisuje się również postmodernistyczna turystyka. Dla rozrywki konsumentów tworzy się w panoramie miast i wsi turystycznych swoiste spektakle, dające iluzję prawdziwości. Aktorami biorącymi udział w aranżowanych widowiskach są nie tylko ludzie, ale często także zwierzęta, które zmusza się do określonych zachowań, wyznaczając im rolę regionalnej atrakcji. Wyzyskuje się je w transporcie, w pokazach i akrobacjach, w przemyśle pamiątkarskim, fotograficznym i gastronomii. W każdym z tych przypadków autentyczność zastępowana jest inscenizacją teatralną z elementami mistyfikacji, ze szkodą dla zwierząt. Wiąże się to z myśleniem komercyjnym, które zmienia zwierzęta w produkt rynkowej wymiany. Zjawisko to nie zostanie całkowicie wyeliminowane, dopóki istnieć będzie popyt na atrakcje z udziałem zwierząt. Podstawą niniejszego opracowania stała się obserwacja, kwerenda internetowa oraz fotografowanie jako metoda uzupełniająca do obserwacji.
In the light of the concept of theatrum mundi, human life is seen as a dramatized spectacle, during which, depending on the situation, we assume the role of actors or spectators. Living in the theater of everyday life, interrupted periodically by the holidays, we assume defined masks and poses, one need to play his role. Post-modern tourism is also a part of the world’s theatricality. For the consumers’ entertainment specific performances, giving the illusion of authenticity are made within the panorama of touristic cities and rural areas. Actors involved in arranged performances are not the people on their own, but often also animals that are forced to specific behaviors, assigning them the role of regional attraction. They are exploited in transport, shows and acrobatic performances, photography, gastronomy and memorablia industry. In each of this cases, the authenticity is replaced with staging theater with elements of mystification, to the detriment of the animals themselves. This relates to the commercial thinking, which treats animals as a product of market exchange. This practice will not be completely eliminated, while there will be still demand for attractions with the presence of animals. The basis of this study was observation, internet query as well as factual query as a complementary method for observation.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja; 2017, 1(19); 141-156
1899-7228
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walking on Water: Alternative Perspectives on Urban Networks
Autorzy:
Krenz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2021072.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Brecht
defamiliarisation
language of space
Lefebvre
port city
translation
transition
theatrum mundi
waterfront
Źródło:
Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN; 2018, 188; 268-282
0079-3507
Pojawia się w:
Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Igrałem we śnie wokół zasadzek przeznaczenia” – o toposie theatrum mundi w dramatach Edwarda Leszczyńskiego
Autorzy:
Moskal, Angelika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630551.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
theatrum mundi
Edward Leszczyński (1880–1921)
Maurice Maeterlinck (1862–1949)
symbolic drama
dramat symboliczny
Opis:
Edward Leszczyński`s Atlantis and Jolanta stage works are characteristic of Maurice Maeterlinck’s symbolic dramas of topos theatrum mundi. The motif that the world is a theatre in the dramaturgy of the Belgian writer was closely connected with a theory that the existence of human beings is governed by mysterious Fate. Leszczyński contrasted the force of Fate with the power of Gods divided into opposing forces, expressing ambivalent values. While divine interferences are presented in a relatively direct way, Fate is  referred to very subtly. Its role is updated by the suggestions of the heroes' intuitions.
Atlantyda i Jolanta Edwarda Leszczyńskiego to utwory sceniczne, realizujące charakterystyczny dla dramatów symbolicznych Maurice’a Maeterlincka topos theatrum mundi. Motyw świata jako teatru w dramaturgii belgijskiego pisarza ściśle łączył się z teorią, że istnienie człowieka kształtuje tajemnicze Przeznaczenie. Leszczyński mocy tej przeciwstawił potęgę bogów, dzielących się na przeciwstawne sobie siły, wyrażające ambiwalentne wartości. Podczas gdy boskie ingerencje są w dramatach Leszczyńskiego przedstawione w sposób dość bezpośredni, o Przeznaczeniu mówi się w nich subtelnie. Jego rola aktualizuje się w formie podszeptów intuicji bohaterów.
Źródło:
Acta Humana; 2017, 8
2082-4459
Pojawia się w:
Acta Humana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tajemnica życia i teatru: Teatralne widzenie świata w powieściach Kazimierza Brauna
Mystery of Life and Theater: The Theatrical Vision of the World in Kazimierz Braun’s Novels
Autorzy:
Michalczuk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14523432.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kazimierz Braun
theatrum mundi
powieść teatralna
misja teatru
autobiografizm
theater novel
theater's mission
autobiographism
Opis:
Artykuł jest analizą utworów Kazimierza Brauna z lat 2016–2020 (Dzwon na trwogę, Płonący teatr, Próba Apokalipsy i Teatr@ziemia.niebo), ujętych jako cykl ujawniających nachylenie autobiograficzne powieści teatralnych. Teatr staje się w nich tematem, przestrzenią kreacji, przyczynkiem do rozważań o kondycji współczesnej sztuki teatralnej oraz sposobem widzenia świata. Obraz teatru przechowanego w pamięci Brauna reżysera łączy się z wtopionym w mitologizującą pamięć marzeniem o teatrze i projekcją jego pożądanej przyszłości. Prymarnej kwestii misyjności teatru w wymiarze indywidualnym, narodowym i społecznym towarzyszy krytyczna refleksja o teatralnej teraźniejszości, w znacznej mierze wyrastająca z oceny dokonań Drugiej Reformy Teatru formułowanej przez jej uczestnika i kronikarza. Dlatego ważnym punktem odniesienia w analizie powieści są teatrologiczne artykuły i książki Brauna. Tajemnica życia i teatru – wydobyta przez autorkę jako lejtmotyw powieściowego cyklu – dotyczy ścisłego związku między światem kreacji a duchowym wymiarem ludzkiego istnienia i odnosi się do transformacji realnego, skończonego i doczesnego w wyobrażone, duchowe i nieśmiertelne. W esencjalistycznym ujęciu Brauna tajemnica ta jest zarazem istotą teatru i aktorstwa. Autorka stawia tezę, że wymiar metateatralny konstruowanego w powieściach Brauna świata łączy się ściśle z procesem autointerpretacji i autokreacji autora jako badacza i praktyka.
This article analyzes Kazimierz Braun’s works from 2016–2020 (Dzwon na trwogę [Alarum Bell], Płonący teatr [The Burning Theatre], Próba Apokalipsy [Apocalypse Rehearsal] and Teatr@ziemia.niebo [Theatre@earth.heaven]) as a series of theater novels with an autobiographical slant. Here, theater becomes a theme, a space for creation, a contribution to reflections on the condition of contemporary theater art, and a way of seeing the world. The image of theater in the memory of Braun the theater director is combined with a dream of theater and a vision of its desired future, which are embedded in a mythologizing memory. The central question of theater’s mission at the individual, national, and social level is accompanied by a critical reflection on present theater, which largely stems from Braun’s evaluation of the achievements of so-called “Second Theatre Reform,” of which he was a participant and chronicler. Therefore, an important point of reference in the analysis of Braun’s novels is provided by his articles and books in theater studies. The mystery of life and theater, which the author of the article has identified as the leitmotif of the novel series, concerns the close relationship between the creative world and the spiritual dimension of human existence and refers to the transformation of the real, finite, and temporal into the imaginary, spiritual, and immortal. In Braun’s essentialist view, this mystery is at the same time the essence of theater and acting. The author argues that the metatheatrical dimension of the world constructed in Braun’s novels is closely linked to the process of the author’s self-interpretation and self-creation as a scholar and practitioner.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 3; 125-143
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczny kostium poety. "Bal maskowy" Tomasza Sikorskiego
Poet’s historical costume. "Masked ball" by Tomasz Sikorski
Autorzy:
Rydelek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385063.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
political biography
pretext biography
Wojciech Bąk
historical narration
theatrum mundi
biografia polityczna
biografia pretekstowa
narracja historyczna
Opis:
„Historyczny kostium poety. Bal maskowy Tomasza Sikorskiego” jest szkicem o biografii Wojciecha Bąka. Przedmiotem badań jest narracja w przyjętej przez Sikorskiego formule biografii pretekstowej. Autorka analizuje sposoby kreacji bohatera z perspektywy historycznej, politycznej i literaturoznawczej. Przedstawia także relacje pomiędzy jednostką a zbiorowością w biografii politycznej. Artykuł poświęcony jest kolejno: koncepcji narracyjnej Sikorskiego, problemowi tożsamości bohatera biografii, adresatom Balu maskowego, konstrukcji postaci i charakterystyce bohatera zbiorowego. Artykuł kończy krótka analiza wykorzystanych w książce fotografii.
“Poet’s historical costume. Masked ball by Tomasz Sikorski” is a sketch related to Wojciech Bąk’s biography. Narration is the main subject of this study, in correspondence to Sikorski’s formula of a pretext biography. The author analyzes means of character creation from historical, political and literary perspective. A relation between an individual and a collectiveness in a political biography, is being discussed as well. This article is related to Sikorski’s narrative conception, main character identity issues, addresses of the Masked Ball, singular and collective character creation – in this very order. The summary involves a short analyzes of photographs included in the book.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2017, 8, 1; 189-203
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatralizacja świata jako wyznacznik odmiany gatunkowej powieści (Zwariowane miasto, Wteatrwstąpienie, Biała noc miłości)
Theatralization of the Presented World as an Indicator of Novel Variety (Zwariowane miasto, Wtearwstąpienie, Biała noc miłości)
Autorzy:
Sobiecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/445703.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
20th-century novel, theatralization, metatheatricality, theatrum mundi topos, autorepresentation, autobiographism
powieść XX wieku, teatralizacja, metateatralność, topos teatrum mundi,autotematyzm, autobiografizm
Opis:
The aim of this article is to describe selected 20th-century novels which deal with theatre and the rule of theatralization of the presented fictional world. The selected works (Zwariowane miasto by Jan Wiktor, Wteatrwstąpienie (rzecz o aktorze – romans nietypowy) by Jerzy Ronard Bujański and Biała noc miłości. Opowieść teatralna by Gustaw Herling-Grudziński) suggest that the process of staging fictional reality comprises not only the compositional mode of the characterized pieces, but also the inherent trait woven into the structure of the epic world. The reference point behind the analytical speculations is the “staging of life” concept by Mikołaj Jewreinow, stemming from the anti-naturalistic theatrical theories from the turn of the 19th and the 20th centuries.
Artykuł charakteryzuje wybrane powieści XX wieku, których tematem staje się teatr oraz zasada teatralizacji powieściowego świata przedstawionego. Wybrane utwory (Zwariowane miasto Jana Wiktora, Wteatrwstąpienie (rzecz o aktorze – romans nietypowy) Jerzego Ronarda Bujańskiego oraz Biała noc miłości. Opowieść teatralna Gustawa Herlinga-Grudzińskiego) sugerują, że proces teatralizacji fikcjonalnej rzeczywistości stanowi zarówno dominantę kompozycyjną charakteryzowanych tekstów, jak również cechę immanentnie wpisaną w strukturę epickiego świata. Punktem odniesienia dla rozważań analitycznych staje się koncepcja „teatralizacji życia” Mikołaja Jewreinowa, wyrastająca z antynaturalistycznej teorii teatru przełomu XIX i XX wieku.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2019, 7; 150-164
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The metaphor of ‛theatrum mundi’ in the theatre of the absurd: The dramas of Tymoteusz Karpowicz
Metafora «theatrum mundi» w teatrze absurdu na przykładzie twórczości Tymoteusza Karpowicza
Autorzy:
Karonta, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088214.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish 20th-century drama
Poland's theatre of the absurd
the metaphor of theatrum mundi
Tymoteusz Karpowicz (1921–2005)
teatr absurdu
metafora theatrum mundi
Tymoteusz Karpowicz
Dziwny pasażer
Charon od świtu do świtu
Kiedy ktoś zapuka
Człowiek z absolutnym węchem
Przerwa w podróży
Opis:
This article tries to outline the history of the theater of the absurd in Poland by focusing on the metaphor of theatrum mundi (a device which is characteristic feature of this type of drama) and its use by Tymoteusz Karpowicz in his dramas Dziwny pasażer [A Strange Passenger], Charon od świtu do świtu [Charon from Dawn to Dawn], Kiedy ktoś zapuka [When Somebody Knocks], Człowiek z absolutnym węchem [The Man with an Absolute Sence of Smell], Przerwa w podróży [A Break in a Journey]. This metatheatrical device enables the dramatist to create a world of playacting for its own sake, a world without God, with characters unable to look beyond the exigencies of their role and thus to express his disenchantment with the 20th century and his estrangement from the post-World War II reality. It also enables him to explore the mechanisms of theatrical performance and the role of language in the creation of reality.
Źródło:
Ruch Literacki; 2019, 6; 631-646
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efekt zwierciadła: W poszukiwaniu widza Calderonowskiego theatrum mundi
The Mirror Effect: In Search for the Spectator of Calderón’s Theatrum Mundi
Autorzy:
Baczyńska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520100.pdf
Data publikacji:
2016-09-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
theatrum mundi
Pedro Calderón de la Barca
metateatr
historia dramatu
dramat hiszpański 1600-1700
metatheater
drama history
Spanish drama 1600-1700
Opis:
Artykuł koncentruje się na metaforze theatrum mundi u Calderóna, rozpatrywanej w kontekście debaty dotyczącej metateatralnego wymiaru jego sztuk. Omówiono badania na ten temat poprzedzające teorię metateatru Lionela Abla (Ernst R. Curtius, Walter Benjamin, Jean Jacquot), a także późniejszą debatę na temat metateatru wśród hiszpańskich badaczy Złotego Wieku i jej implikacje dla badań nad komedią (Henryk Ziomek, Catherine Larson, Thomas A. O'Connor, F.P. Casa, Urszula Aszyk, Katarzyna Mroczkowska-Brand, Jonathan Thacker, Graciela Balestrino, Kasia Lech). Koncepcja metateatru Sławomira Świontka zostaje zastosowana do analizy La vida es sueño i El gran teatro del mundo, które okazują się paradygmatycznymi i wzorcowymi spektaklami metateatralnymi. Autorka omawia metawypowiedzeniowe właściwości dialogu dramatycznego i jego samozwrotność u Calderóna i podkreśla znaczenie efektu mise en abyme implikowanego przez wyraźnie autorefleksyjne cechy sztuk. Wykorzystanie środków metateatralnych można zaobserwować w całej twórczości dramaturga, w komediach (La vida es sueño i Amor, honor y poder), autos sacramentales (El gran teatro del mundo i La protestación de la fe), a także entremés (El toreador) i mojiganga (Mundinovo, Las visiones de la muerte). Wynikająca z tego metateatralna jakość, osiągnięta dzięki skupieniu się Calderóna na relacjach widz-aktor i rzeczywistość-fikcja, pozwala widzom spojrzeć w lustro teatru, aby zobaczyć reprodukujące się własne odbicia, czyli teatr świata.
The article focuses on the theatrum mundi metaphor in Calderón, viewed in the context of the debate concerning the metatheatrical dimension of his plays. It discusses studies on the subject preceding the metatheatre theory by Lionel Abel (Ernst R. Curtius, Walter Benjamin, Jean Jacquot), as well as the ensuing debate on metatheatre among Spanish Golden Age scholars and its implications for the comedia research (Henryk Ziomek, Catherine Larson, Thomas A. O’Connor, F. P. Casa, Urszula Aszyk, Katarzyna Mroczkowska-Brand, Jonathan Thacker, Graciela Balestrino, Kasia Lech). Sławomir Świontek’s concept of metatheatre is applied to analyse La vida es sueño and El gran teatro del mundo, and both are shown to be paradigmatic and exemplary metatheatre plays. The author discusses the meta-enunciative properties of dramatic dialogue and its metatheatrical cues in Calderón and underscores the importance of the mise en abyme effect implied by the distinctly self-reflexive qualities of the plays. The use of metatheatrical devices is studied throughout the playwright’s work, in the comedia  (La vida es sueño and Amor, honor y poder), auto sacramental (El gran teatro del mundo and La protestación de la fe), as well as entremés (El toreador), and mojiganga (Mundinovo, Las visiones de la muerte). The resulting metatheatrical quality, achieved through Calderón’s targeting on the spectator-actor and reality-fiction relations, lets the audience look into the mirror of theatre to see infinitely reproducing reflexions of themselves, viz. the theatre of the world. 
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 3; 81-102
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Humanizm teocentryczny czy chrześcijański personalizm?
Theocentric humanism or Christian personalism?
Autorzy:
Wołoszyn, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729667.pdf
Data publikacji:
2020-05-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
aetates hominum
antropologia
cierpienie
darwinizm
dialog
dusza
egzystencja
egzystencjalizm
forma
homo viator
istota
personalizm
praca
smutek
staro
tomizm
topos theatrum mundi
vanitas
wolno
niemowlę
miłość
młodość
człowiek
anthropology
suffering
man
Darwinism
dialogue
soul
existence
existentialism
form
essence
love
youth
baby
personalism
work
sorrow
old age
Thomism
theatrum mundi topos
freedom
Opis:
Renata Gadamska-Serafin’s book entitled Imago Dei. Człowiek w myśli i twórczości Cypriana Norwida [Imago Dei. The Man in Cyprian Kamil Norwid’s Thought and Works] is devoted to anthropological issues in the poet’s works. She focuses her studies on two anthropological issues: the essence of the man and the human condition; or in other words, the essence and the existence. These two issues are analyzed in the context of both the 19th century anthropological thought with all its base of theological and philosophical tradition, as well as of selected trends in modern anthropology. As a source context for Norwid’s reflections Biblical and patristic tradition, especially Paul’s theology, as well as Socratic philosophy and Thomism are referred to. The first chapters of the book are devoted to analysis and reconstruction of ontological aspects of Norwid’s anthropology. A lot of space is given to Norwid’s long and fervent polemic with Darwin’s evolutionism. The issue of Christian personalism in the poet’s works is especially meticulously presented. The second part of the deliberations on Norwid’s anthropology is devoted to the poet’s Christian existentialism recognized by the author. Quite a lot of space is taken up by three existential issues: suffering, sorrow and happiness. Another extensive part of the book, entitled Aetates hominum, is devoted to the periods in a human being’s life, from childhood to old age, in the poet’s works. And the final, short subsections deal with inter-human relations, such as love, friendship, politeness and dialogue. Looking for a formula that would describe Norwid’s whole thought about the man, in the conclusion the author reminds Hanna Malewska’s accurate definition: she called Norwid’s anthropology theocentric humanism.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2015, 33; 269-275
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadomość teatralna Antoniego Słonimskiego zapisana w debiucie prozatorskim
Antoni Słonimski’s Theatrical Awareness Recorded in His Prose Début
Autorzy:
Warońska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520927.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Antoni Słonimski
powieść Teatr w więzieniu
motyw theatrum mund
świadomość teatralna
antropologia widowisk
the novel Teatr w więzieniu [Theater in Prison]
theatrum mundi
theatralical awareness
the anthropology of performance
Opis:
Na podstawie powieści Teatr w więzieniu (1921) autorka opisała różne sposoby definiowania teatru. To instytucja, wypracowująca własny ceremoniał, więc przedstawienie w więzieniu zdaje się jego parodią, jedno z widowisk, obok zawodów sportowych i występów cyrkowych, ale także sposób zdefiniowania relacji międzyludzkich, gdy postacie pokazane jako wytrawni aktorzy poprzedzają ludzi interakcyjnych Witolda Gombrowicza. Słonimski zastanawia się także nad konsekwencjami zmiany hierarchii sztuk, gdy motyw theatrum mundi zostaje zastąpiony przez kinematograf. Wyświetlane obrazy, nawiązujące do jaskini Platona, zwiększają jednak poczucie alienacji jednostek. Taki świat coraz wyraźniej staje się więzieniem.
Based upon the novel Teatr w więzieniu [Theatre in Prison] (1921), the author has described various methods for defining this category. This institution develops its own ceremonial. Therefore, a performance in prison appears to be a parody of it, to be one of the shows – along sports competitions and circus performances – but also a method for defining interpersonal relations, as the characters, depicted as expert actors, precede Witold Gombrowicz’s interactive people. Słonimski also ponders the consequences of the change in the hierarchy of arts, as theatrum mundi is replaced by cinematograph. However, the projected images, referencing Plato’s cave, increase the sense of alienation. It is becoming progressively more evident that such a world transforms into a prison.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2018, 10, 2; 100-115
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ojciec twój bogiem winien być dla ciebie. Ślub Gombrowicza między Freudem a Girardem (i Szekspirem)
The Theatre of Human Actions: Hamlet in the Mirror and as a Mirror of Two Anthropologies
Autorzy:
Zalewski, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559303.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Zygmunt Freud
René Girard
kozioł ofiarny
pragnienie mimetyczne w literaturze
William Szekspir
anthropology of experience
interpretive anthropology
mimetic anthropology
theatrum mundi
Shakespearean drama
Opis:
Artykuł jest mimetyczną interpretacją Ślubu Witolda Gombrowicza. Zastosowanie teorii René Girarda w funkcji metajęzyka pozwala na zauważenie częściowej dekonstrukcji, jakiej polski pisarz dokonuje względem koncepcji mordu pierwotnego (i buntu syna przeciwko ojcu) stworzonej przez Zygmunta Freuda. „Poprawka” Gombrowicza (zapożyczona od Szekspira) polega na prezentacji przekonania, zgodnie z którym rywalizacja (oraz jej efekt – morderstwo) jest specyficznym, naśladowczym modusem międzyludzkich relacji, a jej aspekt przedmiotowy (m.in. erotyczny) pozostaje kwestią drugorzędną.
The article offers a discussion and comparative analysis of two interpretive approaches to Shakespeare’s Hamlet. Namely, Phyllis Gorfain’s approach, formulated with reference to interpretive anthropology (to a large degree inspired by Victor Turner’s anthropology of experience), and René Girard’s approach, formulated with reference to his concept of mimetic anthropology. Those two different readings of Shakespeare’s play as an expressive text (that is expressing the problems of our culture), bring also the question of how Hamlet as a reflexive text can provoke anthropological self‑consciousness, both in theory and practice. According to Gorfain, the main character’s cognitive situation proves paradigmatic above all to anthropologists’ self‑knowledge concerning maintaining the balance between experiencing and interpreting another culture, between reaching for truth about a given culture and falling into interpretive illusions. For Girard, the main character’s cognitive situation becomes first and foremost the mirror of contemporary culture, particularly with regard to the unresolved problem of violence and acting in revenge, or refraining from both. The thematic frame of the article is defined by the Shakespeare’s evocation of the theatrum mundi topos and a reflection on the functionalization of the topos in the description of culture through the prism of two anthropologies: interpretive and mimetic.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2013, 32; 57-90
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies