- Tytuł:
-
Odpady azbestowe w Polsce – stan aktualny i perspektywy zagospodarowania
Asbestos waste in Poland – the present state and perspectives of management - Autorzy:
-
Sobik-Szołtysek, Jolanta
Piekutin, Janina - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/chapters/27316021.pdf
- Data publikacji:
- 2023-07-19
- Wydawca:
- Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
- Tematy:
-
odpady azbestowe
szkodliwość azbestu
zagrożenie środowiskowe
stan prawny
metody zagospodarowania
asbestos waste
asbestos harm
environmental hazard
legal status
management
methods - Opis:
-
Minerały azbestowe są materiałem o specyficznych właściwościach fizyczno-chemicznych, wykorzystywanym w bardzo szerokim zakresie już od początku XX wieku. Znalazł on zastosowanie w około 3 tys. produktów, m.in. w przemyśle budowlanym, chemicznym, transportowym, stoczniowym i energetyce zawodowej. Największe ilości azbestu wykorzystywano w budownictwie do produkcji izolacyjnych i okładzinowych płyt azbestowo-cementowych oraz pokryć dachowych. Masowe stosowanie materiałów zawierających azbest wygenerowało znaczne ilości odpadów niebezpiecznych. W połączeniu z brakiem naturalnej degradacji włókien azbestowych i stwierdzonym szkodliwym ich oddziaływaniem na organizm ludzki stwarza to ogromny problem środowiskowy. W pracy omówiono zagrożenia środowiskowe związane z wykorzystywaniem azbestu. Przeanalizowano stan ilościowy odpadów azbestowych w Polsce w nawiązaniu do obowiązujących dokumentów w zakresie ich inwentaryzacji i skutecznego unieszkodliwiania. Według danych Bazy Azbestowej na styczeń 2022 roku, w Polsce zinwentaryzowano ok. 8,43 mln Mg odpadów azbestowych, z czego unieszkodliwiono zaledwie ok. 1,34 mln Mg. Analiza dostępnych informacji dotyczących aktualnego stanu zagospodarowania tych odpadów pozwala stwierdzić, że realizacja założeń Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 jest niedostateczna w stosunku do założeń. Niewystarczająca jest również pojemność istniejących składowisk, na których można deponować takie odpady. Jest to tym bardziej niepokojące, że składowanie jest w Polsce jedyną dopuszczoną prawem metodą ich unieszkodliwiania, która coraz częściej jest uważana za metodę tymczasową i ostatecznie niebezpieczną dla środowiska w większym przedziale czasowym. Takie stanowisko wyraził m.in. Parlament Europejski w swojej rezolucji z dnia 14 marca 2013 roku, stwierdzając, że należy promować i wspierać badania naukowe i technologie alternatywne, prowadzące do inaktywacji aktywnych włókien azbestu i przetwarzania ich w materiał niestwarzający zagrożenia dla zdrowia publicznego. W pracy dokonano przeglądu metod zagospodarowania odpadów azbestowych, alternatywnych w stosunku do składowania. Jako najbardziej perspektywiczne wskazuje się technologie wykorzystujące metody przetwarzania termicznego z wykorzystaniem różnych źródeł energii cieplnej. Przy okazji wartością dodaną jest możliwość wykorzystania powstałych produktów jako surowca do recyklingu. Zwrócono uwagę na to, że technologie alternatywne, pomimo ich pewnych niedoskonałości, w przypadku legalizacji mogłyby skutecznie poprawić zły stan zagospodarowania odpadów azbestowych w Polsce, zwłaszcza w odniesieniu do obiektów małych i w złym stanie technicznym. Dużym ułatwieniem mogłoby być stosowanie urządzeń przewoźnych z uwagi na ich mobilność. Celowe zatem wydaje się dopuszczenie do stosowania alternatywnych technologii unieszkodliwiania odpadów azbestowych. Taki sposób postępowania z tymi odpadami jest bowiem zgodny z powszechnie akceptowaną polityką zamykania obiegu materii i energii.
Asbestos minerals are a material with specific physical and chemical properties, which has been used very extensively since the early 20th century. It has found use in about 3,000 products, including in the construction, chemical, transportation, shipbuilding, and power generation industries. The largest quantities of asbestos were used in the construction industry for the manufacture of asbestos-cement insulation and cladding panels and roofing. The indiscriminate use of asbestos-containing materials generated significant amounts of hazardous waste. Combined with the lack of natural degradation of asbestos fibers and their established harmful effects on the human body, this creates a great environmental problem. The paper discusses the environmental hazards associated with the use of asbestos. The quantitative status of asbestos waste in Poland was analyzed with reference to the current documents on its inventory and effective disposal. According to the Asbestos Database, as of January 2022, about 8.43 million Mg of asbestos waste had been inventoried in Poland, of which only about 1.34 million Mg had been disposed of. Analysis of the available information on the current status of the management of this waste allows us to conclude that the implementation of the objectives of the Program for the National Asbestos Cleanup 2009-2032 is insufficient in relation to the assumptions. The capacity of existing landfills where such waste can be deposited is also insufficient. This is all the more worrisome given that landfilling is the only legally permitted method of their disposal in Poland, which is increasingly regarded as a temporary and ultimately, environmentally hazardous method over a longer period of time. This position was expressed, among others, by the European Parliament in its Resolution of March 14, 2013, stating that scientific research and alternative technologies leading to the inactivation of active asbestos fibers and their processing into a material that does not pose a threat to public health should be promoted and supported. The chapter reviews methods of asbestos waste management alternative to landfilling. Technologies using thermal processing methods with various sources of thermal energy are identified as the most promising. By the way, the added value is the possibility of using the resulting products as raw material for recycling. It was pointed out that alternative technologies, despite their certain imperfections, if legalized, could effectively improve the poor state of asbestos waste management in Poland, especially for facilities that are small and in poor technical condition. A big improvement could be the use of mobile devices due to their mobility. Therefore, it seems expedient to allow the use of alternative technologies for the disposal of asbestos waste. This is because such a way of dealing with this waste is in line with the widely accepted policy of closing the cycle of matter and energy. - Źródło:
-
Inżynieria środowiska i biotechnologia. Wyzwania i nowe technologie; 294-318
9788371939013 - Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł