Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pomorze gdańskie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Okoliczności fundacji klasztoru norbertanek w Stołpie-Żukowie pod Gdańskiem.
Autorzy:
Śliwiński, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436353.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
norbertanki
Pomorze Gdańskie
Żuków
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2007, 5; 19-35
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Izaak Gotfryd Goedtke (1691-1765). Z badań nad studiami uniwersyteckimi i karierami prawników doby oświecenia.
Autorzy:
Kitowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914935.pdf
Data publikacji:
2015-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Pomorze Gdańskie
nauka prawa
Oświecenie
Opis:
Osoba Goedtkego jest dobrze znana nie tylko niemieckiej, ale także polskiej (przede wszystkim pomorskiej) historiografii. Pogłębione kwerendy źródłowe, zwłaszcza w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy (w zespole akt miejskich Chojnic), pokazują jednak, że obraz Goedtkego wciąż nie jest pełny i możemy rozwinąć go o wiele nowych, a jednocześnie niezwykle ciekawych kwestii. Warto zatem prześledzić losy jego życia, szczególnie w kontekście badań nad studiami uniwersyteckimi protestanckiej młodzieży z pruskich miasteczek, które nie znalazły dotychczas szerszego zainteresowania w historiografii , jak i późniejszych losów pochodzących z nich absolwentów.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2015, 67, 1; 249-257
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zintegrowany cykliczny rozkład jazdy : nowoczesna forma kolejowego ruchu regionalnego
Autorzy:
Andrusiewicz, A.
Massel, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/251873.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy TTS
Tematy:
PKP
Pomorze Gdańskie
przewozy pasażerskie
Opis:
Kolejowy ruch regionalny w Polsce przeżywa kryzys. Najbardziej widocznym jego objawem jest zawieszanie przez PKP przewozów pasażerskich na kolejnych odcinkach linii. Argumentem powtarzanym zazwyczaj przy okazji informacji o zawieszeniach są malejące potoki podróżnych. Jednak zmniejszenie przewozów tylko częściowo można uzasadnić czynnikami obiektywnymi, jak rozwój motoryzacji, zmiany w strukturze zatrudnienia itp.
Źródło:
TTS Technika Transportu Szynowego; 2000, 7, 5; 38-41
1232-3829
2543-5728
Pojawia się w:
TTS Technika Transportu Szynowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracja lasami państwowymi w latach 1868−1914 na terenie dzisiejszej RDLP w Gdańsku
Administration of the state-owned forests in the territory of the Gdansk Regional Directorate of the State Forests National Forest Holding in years 1868-1914
Autorzy:
Jażdżewski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1009222.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
RDLP Gdansk
historia
Pomorze Gdanskie
lasy panstwowe
administracja lesna
Prusy Zachodnie
history of forestry
pomorze gdańskie
western prussia
Opis:
This article is the second in a series about the state forests administration in the territory of the Gdańsk Regional Directorate of the State Forests National Forest Holding in the time of Poland’s partition. In the period under study (1868−1914), increase in the number of Forest Inspectorates and Forest Districts was observed. This growth was mainly the result of acquisition by the German government of new lands and forests and their transfer to forest administration.
Źródło:
Sylwan; 2010, 154, 02; 139-144
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracja lasami państwowymi na obszarze RDLP w Gdańsku w latach 1815-1867
Administration of the state-owned forests in the territory of the Regional Directorate of the State Forests in Gdansk in years 1815-1867
Autorzy:
Jażdżewski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013002.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
Pomorze Gdanskie
historia
administracja lesna
RDLP Gdansk
Prusy Zachodnie
lesnictwo
lasy panstwowe
history of forestry
pomorze gdańskie
prusy zachodnie
Opis:
Administration of the state−owned forests in the territory of the Gdańsk Regional Directorate of the State Forests in years 1815−1867 was an important fragment of functioning of the Prussian State. It's efficiency had an impact on state revenues and, consequently, on its economic situation and, what was of primary importance at that time, on its military condition. In the period under review, a four−tier forest administration system was in place, headed by a director−general. The second tier consisted of forest inspectors responsible for forest inspections, usually acting in the territory of dozen or so forest districts. The last two tiers consisted of forest district managers and forest rangers. Wardens and guards often assisted forest rangers.
Źródło:
Sylwan; 2008, 152, 10; 56-61
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Administracja lasami państwowymi na obszarze dzisiejszej RDLP w Gdańsku w latach 1772−1815
Administration of the state-owned forests in the territory of the Gdansk Regional Directorate of the State Forests National Forest Holding in years 1772-1815
Autorzy:
Jażdżewski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1008945.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
Prusy Zachodnie
Pomorze Gdanskie
RDLP Gdansk
historia
lasy panstwowe
administracja lesna
lata 1772-1815
history of forestry
gdańsk pomerania (pomorze gdańskie)
western prussia
Opis:
The present article is the third in a series on the administration of state−owned forests in the territory of the Regional Directorate of State Forests in Gdańsk during Poland’s partition. In the period under review, vast stretches of forests, which formerly belonged to clergy, private owners or royalty, in the majority came under the rule of the Prussian King. To manage the taken−over property efficiently, the conqueror started to build a centralised forest administration structure abolishing the administrative division in place during the Republic of Poland.
Źródło:
Sylwan; 2010, 154, 07; 506-512
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kler w naszym województwie przejawia bardzo zamaskowaną działalność”, czyli oblicza walki cenzury z religią na Pomorzu Gdańskim w latach stalinizmu. Analiza dokumentów Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Gdańsku
“Clergy in our province has a very masked activity”. Faces of the battle of censorship with religion in the years of Stalinism in Gdańsk Pomerania. Based on the documents of the Voivodship Office of Press Control, Publications and Entertaiment in Gdańsk
Autorzy:
Gogol, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546267.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
cenzura
Pomorze Gdańskie
Kościół katolicki
stalinizm
religia
censorship
Pomerania Region
Catholic Church
Stalinism
religion
Opis:
The activity of preventive censorship in the People’s Republic Poland was clearly part of the confrontation between the Polish United Workers’ Party and the Catholic Church. After 1945, the communist party built a monopoly on propaganda in the spirit of Stalinism shaped in Poland, clearly imprinting its mark on the life of society. Hence the scope of activity and the activity of censorship increased steadily until 1956. The article is an attempt to show in what ways the communist authorities tried to limit or even completely remove the presence of the Church, customs and values of the Catholic religion in various spheres of society. In this process, censorship played a role of a completely subordinate communist, usually unusually useful, orthodox guardian of the unreal image of the constitution and the new human being, in which the Catholic Church, its institutions and supporters were located at the level referred to as “reaction”. The article presents censorship in the People’s Republic Poland in its local dimension, in Gdańsk Pomerania, from the perspective of local press control, with its regional specificity, but also as a supervisor over any form of printing and image published in the region or its dissemination by the Church. The topic was prepared on the basis of documents of the VoivodshipOffice for Press, Publishing and Entertainment from the years 1945–cenzura956.
Stalinizm, mający wpływ na różne sfery życia w Polsce, nie pominął również teatru. Ta dziedzina sztuki była niezwykle ważnym nośnikiem wielu kwestii. W lutym i czerwcu 1951 roku sprawa kontroli życia teatralnego powracała na kolejnych odprawach krajowych. Cenzorzy wskazywali na pewną zmianę: „Jeżeli chodzi o imprezy typu religijnego, jest ich mniej, ale jakość nabrała cech negatywnych”. Na czym polegały wykroczenia, które dostrzegł urząd cenzury w tej dziedzinie życia? W maju 1953 roku naczelnik urzędu tak opisał pracę referatu widowisk na „odcinku katolickim”: „Na terenie powiatu wejherowskiego złapaliśmy dziką imprezę amatorską. Zespół Seminarium Duchownego z Pelplina wystawiał wycofaną sztukę bez naszego zezwolenia”. To były stałe trudności z kontrolą występów zespołów amatorskich, o czym można przeczytać w sprawozdaniu przygotowanym dla GUKP: „Osobnym  agadnieniem jest sprawa dzikich zespołów. Wyłapywanie ich to nie jest prosta sprawa. Grasują one nie tylko po miastach powiatowych, ale i gminnych, po PGR-ach itp. Dużym utrudnieniem dla nas jest fakt, że niekiedy zespoły te mają zezwolenie GUKP, a referent widząc pieczątkę GUKP, automatycznie daje zezwolenie. Również zdarzają się przypadki, że Ministerstwo Kultury i Sztuki informuje zespoły, że są zwolnione od obowiązku zgłaszania programów wtedy, kiedy nie mają tekstów słownych”. Czytelnik sprawozdań cenzorskich z tego odcinka walki z Kościołem miał wrażenie, że w dłuższej perspektywie czasu cenzura nie mogła tego starcia wygrać. Działania administracyjne wymagały zbyt wielu środków.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2018, 3/269
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medale upamiętniające osobę Marii Kazimiery pochodzące z okresu koronacji i peregrynacji pary królewskiej po Pomorzu Gdańskim (Uwagi ikonograficzne)
Medals Commemorating the Person of Marie Casimire, from the Time of Coronation and the Gdańsk Pomerania Pilgrimage of the Royal Couple. Iconographic Comments
Autorzy:
Rokita, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560648.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
Medale
ikonografia
Maria Kazimiera
Jan III Sobieski
Pomorze Gdańskie
Medal
iconography
Marie Casimire
Gdańsk Pomerania
Opis:
Autor artykułu opisał trzynaście przykładów dzieł sztuki (malarstwa, grafiki, rzeźby, medalierstwa, numizmatyki, kartografii) mających związek z medalem i żetonem gloryfikującym postać małżonki Jana III Sobieskiego. Jak przekonuje autor większość wyobrażeń artystycznych, które zostały przez medaliera włączone do kompozycji artystycznej w mniejszym lub większym stopniu nawiązuje do wcześniejszych wzorów graficznych i medalierskich. W przypadku rewersu żetonu Marii Kazimiery można mówić o inspiracjach zarówno przedstawieniami na monetach antycznych (denar z ok. 71 r. p.n.e.) i późniejszych numizmatach (medal z 1670 roku) jak i rycinami publikowanymi w zbiorze Jacoba Typotiusa (emblemat Rudolfa II Habsburga) i kompozycjami wykonanymi w technice fresku (podobizna Diany na rydwanie z wnętrza klasztoru katolickiego św. Pawła w Parmie). Pierwsza strona kolejnego medalu królewskiej małżonki powstała natomiast w oparciu o wcześniejszą rycinę portretową Marii Kazimiery, wykonaną w XVII wieku w warsztacie Francesca Leone. Natomiast rewers zawierający wyobrażenie Junony prze-mieszczającej się na rydwanie w kierunku słońca oraz podobiznę Gdańska i jego najbliż-szych okolic nawiązuje do współczesnych przedstawień kartograficznych, w oparciu o które Jan Höhn (Hoehn) st. zaprojektował w 1654 roku medal będący jak się wydaje podstawą dla późniejszej pracy jego syna, Jana Höhna (Hoehna).
The author of the article described thirteen examples of the works of art (of painting, graphics, sculpture, metallic art, numismatics, cartography) correlating with the medal and the token extolling the figure of the wife of Jan III Sobieski. The author shows how the majority of artistic ideas that were used by the medalist in the artistic composition to a smaller or larger degree refer to an earlier graphic and medallic formulae. Regarding the reverse side of the Marie Casimire coin one could speak to the inspiration of antique money (denar from cir. 71 BCE) and later numismats (medals from 1670) and prints published in a collection Jacobus Typotius (emblem of Rudolph II of Habsburg) and composition made in the fresco technique (Diana's image on the chariot from the inside of the Catholic monastery St. Paul in Parma). The front side of the medal of the kings wife was based on earlier sketches of Marie Casimire created in the workshop of Francesca Leone. The revers side however contains an image of Juno moving on a chariot towards the sun and the image of Gdańsk, this is supported by contemporary cartographic surroundings closest to him, shown on the medal which John Höhn (Hoehn) the elder designed in 1654. It seems this was the basis for the later work of his son, John Höhna (Hoehna).
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2017, 24; 109-128
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem zastosowania GIS w regionalizacji fizycznogeograficznej Niżu Polskiego na przykładzie wybranych obszarów Pomorza
Problem of GIS application in physico-geographical regionalization of Polish Lowland based on selected areas in Pomerania
Autorzy:
Kistowski, M.
Szydlowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87114.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
Polska
Niz Polski
regionalizacja fizycznogeograficzna
geoekologia
System Informacji Geograficznej
krajobraz
kontrastowosc
granice krajobrazowe
granice regionow
Pomorze Gdanskie
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2014, 38
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Różnice w podejściu do zwalczania dążeń separatystycznych i niepodległościowych mniejszości Pomorza Gdańskiego w latach 1900-1939. Analiza czynników kreujących odmienne stanowiska władz Rzeszy Niemieckiej i Polski
Differences in the Approach to Combating the Independence and Separatist Aspirations of the Minorities of Gdansk Pomerania in the Years 1900-1939. Analysis of Factors Influencing the Different Positions of the German Reich and Polish Authorities
Autorzy:
Gąsiorowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2139644.pdf
Data publikacji:
2020-11-30
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:
bezpieczeństwo państwa
Pomorze Gdańskie
polityka narodowościowa
Rzesza Niemiecka
Polska
state security
Gdansk Pomerania
national policy
German Reich
Polska
Opis:
W artykule zaprezentowano uwarunkowania polityki prowadzonej wobec mniejszości zamieszkującej obszar Pomorza Gdańskiego, traktowanej jako element zapewnienia bezpieczeństwa politycznego państwa w latach 1900-1939. Skoncentrowano się na określeniu powodów prowadzenia stosunkowo odmiennej polityki przez ówczesne Cesarstwo Niemiecki i powstałe po zakończeniu I wojny światowej państwo polskie wobec pomorskich autochtonów. Wykazano, że głównym czynnikiem określającym sposób prowadzenia tej polityki były cechy poszczególnych grup narodowościowych, sposób oddziaływania państw pochodzenia orazreakcja tej ludności na działania władz administracyjnych, które uznawano za naruszenie ichpoczucia bezpieczeństwa.
The article presents the conditions of the policy towards the minority inhabiting the area of Gdansk Pomerania in the years 1900-1939. The focus was on determining the reasons for conducting a different policy by the German Empire and the Polish state established after the end of World War I towards Pomeranian indigenous people. It was shown that the main factors determining the manner of conducting this policy were the characteristics of individual national groups, the way the countries of origin influenced, and the reaction of this population to the actions of administrative authorities, which were considered a violation of their sense of security.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2020, 14, 2; 238-259
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pseudonuncjusza papieskiego księcia Karola Aleksandra Altieriego wojaże po diecezjach katolickich w Prusach w 1850 r.
The pseudo-nuncio of the papal Prince Karol Aleksander Altieri voyages around the Catholic dioceses in Prussia in 1850
Autorzy:
Zawadzki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147895.pdf
Data publikacji:
2019-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Państwo pruskie
Śląsk
Wielkopolska
Pomorze Gdańskie
Warmia
diecezje katolickie
Prussian state
Silesia' Greater Poland
Danzig Pomerania
Catholic dioceses
Opis:
W 1850 r. katolickie diecezje na terenie państwa pruskiego odwiedzał oszust podający się za nuncjusza papieskiego i księcia Karola Aleksandra Altieri. Udało mu się wyłudzić znaczne kwoty pieniędzy od kościelnych hierarchów. Oszusta ujęto i odesłano do rzymskiego więzienia. Prasa europejska przez wiele miesięcy publikowała doniesienia dotyczące tej sprawy.
In 1850, the Catholic dioceses in the Prussian state were being visited by a fraud posing for the papal nuncio and prince Karol Aleksander Altieri. He managed to extort money from the church hierarchs. The fraud was captured and sent to a Roman prison. The European press has published reports on this matter for many months.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2019, 20; 73-83
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunki Etniczne Na Pomorzu – Uwarunkowania I Kontekst Współczesny
The Ethnic Relations in Pomerania – Historical Background and Current Context
Autorzy:
Obracht-Prondzyński, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134533.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Pomorze Gdańskie
Kaszubi
mniejszości narodowe
wielokulturowość
struktura etniczna
konflikt polsko-niemiecki
Gdańsk Pomerania
the Kashubs
national minorities
multiculturalism
ethnic structure
Polish-German conflict
Opis:
W artykule zostały przeanalizowane zmiany stosunków ludnościowych (etnicznych) na terenie Pomorza Gdańskiego od wczesnego średniowiecza po współczesność. Analizę rozpoczęto od zakreślenia kontekstu historyczno-geograficznego, ponieważ granice terytorium określanego mianem Pomorze Gdańskie nieustannie ulegały zmianie, co wiązało się z przekształceniami politycznymi. Region bowiem był podporządkowany różnym centrom politycznym, z których każde prowadziło własną politykę osadniczą, migracyjną itd., skutkującą zmianami w strukturze etnicznej. Zwrócono uwagę na jej zmiany kolejno w czasach Zakonu Krzyżackiego, przynależności Pomorza do Rzeczypospolitej szlacheckiej, a szczególnie w okresie zaborów i w XX wieku. Podkreślono przy tym fenomen, jakim jest trwanie na tym terenie społeczności kaszubskiej. W końcowej części przeanalizowano skutki ludnościowe II wojny światowej, powojenne ruchy migracyjne, a wreszcie proces upodmiotowienia społeczności etnicznych na Pomorzu po 1989 roku.
The article analyses changes of population/ethnic relations in Gdańsk Pomerania since early Middle Ages until modern times. The analysis starts with an outline of the historical and geographical framework, as the territory of what is nowadays called Gdańsk Pomerania was undergoing constant changes related to political transformations. The region was subject to various political centres, many of which pursued their own settlement, migration policies etc., what resulted in changes of the region’s ethnic structure. The author focuses on these developments in the consequent periods of the rule of the Teutonic Order, affi liation of Pomerania to the Commonwealth of Poland and Lithuania, and in particular the partitions of Poland and the 20th century. The key phenomenon in question is existence and duration of the Kashubian community in this area. The fi nal part discusses the consequences of the World War II for the population processes, including the post-war migrations, to conclude with the process of “subjectivisation” of ethnic communities in Pomerania after 1989.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2010, 3(198); 9-46
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żandarm w służbie Selbstschutzu. Otto Oberländer i zbrodnia niemiecka w Sadkach koło Nakła nad Notecią w 1939 r.
Autorzy:
Ceran, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608426.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
zbrodnie niemieckie w Polsce w 1939
żandarmeria niemiecka
Intelligenzaktion
Sadki
Pomorze Gdańskie
Selbstschutz Westpreussen
zbrodnia masowa
czystka etniczna
ludobójstwo
German crimes in Poland in 1939
German gendarmerie
Opis:
W 1939 r. do okupowanej Polski wysłano ok. 750 niemieckich żandarmów. Część z nich wzięła udział w eksterminacji polskiej ludności cywilnej. Jednym z nich był Otto Oberländer, żandarm z Sadek, który przyczynił się do śmierci 86 Polaków. Do tej pory w historiografii dotyczącej niemieckiego aparatu represji brakuje opisu ich działalności w okupowanej Polsce. In 1939 ca. 750 German military policemen or gendarmes were sent to occupied Poland. Some of them took part in the extermination of Polish civilians. One of those was Otto Oberländer, a military policeman from the village of Sadki, who contributed to the killing of 86 Poles. There has been no study so far in the Polish historiography on the German apparatus of repression in Poland that describes their operations in the occupied Polish country.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 1
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomorzanie w walce o powrót Pomorza Gdańskiego do Polski (1918-1920)
Autorzy:
Ostapowicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202868.pdf
Data publikacji:
2020-11-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Pomorze Gdańskie
konferencja paryska
powstanie wielkopolskie
Organizacja Wojskowa Pomorza
Wolne Miasto Gdańsk
zaślubiny Polski z morzem
Pomerania-Gdansk
the Peace Conference in Paris
Greater Poland Uprising
the Pomerania Military Organization
the Free City of Gdansk
“marriage” of Poland with the Baltic Sea
Opis:
„Długi” wiek XIX (1772-1920) upłynął na Pomorzu Gdańskim pod władzą zaborcy pruskiego. Na przekór bismarckowskiej germanizacji kształtowała się nowoczesna świadomość narodowa polska, oparta o tradycje walki o niepodległość (1807, 1830, 1848, 1863) i hasła pozytywistyczne, co wpłynęło na postawy Polaków w latach 1918-1920. O połączeniu Pomorza Gdańskiego – Nadwiślańskiego – Prus Zachodnich (niem. Provinz Westpreussen) z odzyskującą niepodległość Polską zadecydowały silne powiązania z powstaniem wielkopolskim i decyzje konferencji pokojowej w Paryżu (1919). Mimo zakazu podejmowania walki na Pomorzu wydanego przez Naczelną Radę Ludową, działały tu różne grupy konspiracyjne na czele z Organizacją Wojskową Pomorza, toczące utarczki z niemieckim Grenzschutzem-Ost, przygotowujące powstanie w Gdańsku na wypadek pojawienia się „Błękitnej Armii” gen. Józefa Hallera, tworzące partyzantkę w Borach Tucholskich. Konspiratorzy wzięli udział w wojnie z Rosją Sowiecką w 1920 r., a symbolem ich zwycięstwa stały się zaślubiny Polski z morzem 10 lutego 1920 r.
The “long” 19th century (1772-1920) passed in Pomerania-Gdansk under the Prussian-German invaders. In spite of Bismarck’s germanization, modern polish national bassed on the traditions of the struggle for independence (for example Napoleonic Free City of Gdańsk, Springtide of Nations 1848 and polish Uprisings 1830, 1863) and positivist slogans which influenced the attitudes of Poles in the years 1918-1920. On the merger of Pomerania-Gdansk – Pomerania-on the Vistula – Western Prussia (germ. ‘Westpreussen’) with Poland regaining independence was determined by strongties with the Greater Poland Uprising and the decisions of the peace conference in Paris (1919). Despite the ban of fighting against Pomerania issued by the Supreme People’s Council (Naczelna Rada Ludowa), various underground groups led here, including the Pomeranian Military Organization (Organizacja Wojskowa Pomorza), fighting with the German Grenzschutz-Ost (germ. ‘border paramilitary units’), preparing the uprising in Gdansk in the event of the appearance of the “Blue Army” (Polish Army in France) gen. Joseph Haller’s, forming a guerilla in Bory Tucholskie (pol. Forrest of Tuchola). The conspirators took part in the war with Soviet Russia in 1920 and the symbol of their victory became the “marriage” of Poland with the Baltic Sea on February 10, 1920.
Źródło:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL; 2020, 2(17); 79-101
2658-1175
2719-3144
Pojawia się w:
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie Pomorze czy Prusy Zachodnie? Kwestia przynależności państwowej regionu w latach 1918-1920
Autorzy:
Kłaczkow, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529398.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
Pomorze Gdańskie
ziemie: chełmińska
michałowska
lubawska
Prusy Zachodnie
Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej
Rady Ludowe, Organizacja Wojskowa Pomorza
Danziger Pommern, Kulmer Land, Michelauer Land, Land Löbau, Westpreußen
Unterkommissariat des Obersten Volksrats
Volksräte
Pommersche Militärorganisation
Gdańsk Pomerania
lands of Chełmno
Michałów
Lubawa
West Prussia
Subcommittee of the Supreme People's Council
People's Councils
Military Organization of Pomerania
Opis:
Obszar Pomorza Gdańskiego i powiązanych z nim historycznie ziem: chełmińskiej, michałowskiej i lubawskiej funkcjonował w II Rzeszy jako obszar administracyjny Prusy Zachodnie. Przez wieki przenikały się na tym terenie wpływy polskie i niemieckie, a teren przechodził z rąk do rąk. Pierwotnie należący do Królestwa Polskiego, w XIII i XIV wieku zajęty przez Zakon Krzyżacki, od 1466 do 1772 r. ponownie w ramach Polski przeszedł następnie w wyniku rozbiorów do państwa pruskiego. W 1914 r. u progu wybuchu Wielkiej Wojny wydawało się, że tę kilkuwiekową rywalizację wygrała strona niemiecka. Tendencje demograficzne były bowiem bardziej korzystne dla Niemców. Według oficjalnych danych pochodzących ze spisu ludności z 1910 roku ówczesną prowincję Prusy Zachodnie zamieszkało 65% ludności niemieckiej i 35 % polskiej. Cztery lata Wielkiej Wojny odmieniły tę sytuację. W listopadzie 1918 r. Niemcy przegrały wojnę, a na arenę międzynarodowych rokowań powróciła sprawa niepodległości Polski i jej powrotu nad Bałtyk. Miejscowe koła polskie podjęły również działania mające na celu zorganizowanie lokalnych struktur polskich. Tak powstał Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej z siedzibą w Gdańsku, a w każdym powiecie lokalne Rady Ludowe. Powstawały również struktury konspiracyjne, w tym przede wszystkim Organizacja Wojskowa Pomorza. Jej struktury były szczególnie aktywne w Borach Tucholskich oraz na terenie ziemi chełmińskiej. O ostatecznym kształcie granic i przynależności spornych ziem zadecydował traktat wersalski podpisany w dniu 28 czerwca 1919 r. Na jego mocy 62 % terenu prowincji Prusy Zachodnie zostało przyznane Polsce. Poza Polską pozostała jednak stolica ziemi pomorskiej – Gdańsk, który przez kolejne pokolenie wiódł życie wolnego miasta. To zadecydowało, że nową stolicą polskiego Pomorza został Toruń, który powrócił do Polski 18 stycznia 1920 r.
Das Gebiet des Danziger Pommerns und der mit ihm historisch verbundenen Länder von Kulm, Michelau und Löbau bildete im Deutschen Kaiserreich das Verwaltungsgebiet Westpreußen. Jahrhundertelang durchdrangen sich auf diesem Gebiet polnische und deutsche Einflüsse und das Gebiet wechselte ständig den Besitzer. Ursprünglich gehörte es zum Königreich Polen, im 13. und 14. Jahrhundert wurde es vom Deutschen Orden besetzt, 1466-1772 war es erneut bei Polen und kam danach infolge der Teilungen an den preußischen Staat. 1914, vor Beginn des 1. Weltkriegs hatte es den Anschein, als sei diese jahrhundertelange Rivalität von der deutschen Seite gewonnen worden. Denn die demografischen Tendenzen entwickelten sich zugunsten der Deutschen. Nach den offiziellen Angaben aus der Volkszählung von 1910 wohnte in der damaligen Provinz Westpreußen 65% deutsche und 35% polnische Bevölkerung. Die vier Jahre des Großen Kriegs veränderten diese Situation. Im November 1918 verlor Deutschland den Krieg und die Frage der Unabhängigkeit Polens und seiner Rückkehr an die Ostsee kehrte auf die Tagesordnung der internationalen Verhandlungen zurück. Örtliche polnische Kreise wurden aktiv, um lokale polnische Strukturen zu organisieren. Auf diese Weise entstanden das Unterkommissariat des Obersten Volksrats mit Sitz in Danzig sowie lokale Volksräte in jedem Landkreis. Ebenso entstanden konspirative Strukturen, darunter vor allem die Pommersche Militärorganisation. Ihre Strukturen waren vor allem in der Tucheler Heide und auf dem Gebiet des Kulmer Landes aktiv. Über den endgültigen Verlauf der Grenzen und die Zugehörigkeit strittiger Gebiete entschied der Versailler Vertrag, der am 28. Juni 1919 unterschrieben wurde. Nach seinen Bestimmungen wurden 62% des Gebiets der Provinz Westpreußen Polen zugesprochen. Außerhalb von Polen blieb jedoch die Hauptstadt von Pommern, Danzig, das während der folgenden Generation als Freie Stadt existierte. Das führte dazu, dass zur neuen Hauptstadt des polnischen Pommerns Thorn wurde, das am 18. Januar 1920 zu Polen zurückkehrte.
The area of Gdańsk Pomerania and the historically related lands of Chełmno, Michałów and Lubawa functioned in the Second Reich as the administrative area of West Prussia. For centuries, Polish and German influences had affected the territory, which tended to change its owners. Originally, the territory belonged to the Kingdom of Poland; in the 13th and 14th centuries it was occupied by the Teutonic Order, while from 1466 to 1772 it remained again under the authority of Poland only to become part of  the Prussian state as a result of partitions. In 1914, at the beginning of the outbreak of the Great War, it seemed that the German party had won this competition lasting  for several centuries. Demographic trends were more favorable for the Germans. According to the official data of the 1910 census, the then province of West Prussia was inhabited by 65% of the German and 35% of the Polish population. Four years of the Great War changed this situation. In November 1918, Germany lost the war, and the issue of Poland's independence and its return to the Baltic came back  to the arena of international negotiations. Local Polish circles also took actions to organize local Polish structures. This is how the Subcommittee of the Supreme People's Council based in Gdańsk was established; what is more, local People's Councils were set up in each county. Underground structures were also emerging, including above all the Military Organization of Pomerania. Its structures were particularly active in the Tuchola Forest and in the Chełmno region. The final shape of the borders and the political  belonging of the disputed lands was decided by the Versailles Treaty signed on 28 June 1919. Upon the strength of the Versailles Treaty, 62% of the area of the province of  West Prussia was granted to Poland. However, the capital of Pomerania - Gdańsk, which was declared  the free city, remained outside Poland. All this  influenced the fact that Toruń, which returned to Poland on 18 January  1920, became the new capital of Polish Pomerania.
Źródło:
Rocznik Toruński; 2019, 46
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies