Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "orthodox church singing" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Церковь и общество: место и значение православных песнопений в современном социуме
Kościół i społeczeństwo: miejsce i znaczenie śpiewów prawosławnych we współczesnym społeczeństwie
Church and society: the place and significance of Orthodox chants in modern society
Autorzy:
Лебецкий, Владимир
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917010.pdf
Data publikacji:
2019-11-26
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Церковь
общество
православные песнопения
Orthodox Church
society
orthodox church singing
Cerkiew prawosławna
społeczeństwo
prawosławny śpiew cerkiewny
Opis:
В статье поднимаются вопросы значимости православных песнопений в жизни современного общества, рассматривается актуальность их исполнения на концертной эстраде, вне богослужебной практики, а также анализируется богослужебный репертуар и доминирующие факторы, необходимые композитору, приступающему к созданию церковных и духовных сочинений. Одновременно систематизируются и сопоставляются фестивали православных песнопений, их сферы воздействия на слушателей и социум.
The article raises questions of the importance of Orthodox chants in the life of modern society, considers the relevance of their performance on the concert stage, outside the liturgical practice, and analyzes the liturgical repertoire and the dominant factors necessary for the composer, who begins to create Orthodox works. At the same time, the Festivals of Orthodox chants, their spheres of influence on listeners and society are systematized and compared.
Artykuł porusza pytania o znaczenie śpiewów prawosławnych w życiu współczesnego społeczeństwa, rozważa znaczenie ich występów na scenie koncertowej, poza praktyką liturgiczną, i analizuje repertuar liturgiczny oraz dominujące czynniki konieczne dla kompozytora, który zaczyna tworzyć dzieła prawosławne. W tym samym czasie festiwale śpiewów prawosławnych, ich sfery wpływów na słuchaczy i społeczeństwo są usystematyzowane i porównywane.
Źródło:
ELPIS; 2019, 21; 9-13
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne założenia reform staroruskiej notacji muzycznej na przykładzie traktatu teoretycznego Iwana Szajdurowa
Основные предположения реформы древнерусской музыкальной нотации на примере теоретического трактата Ивана Шайдурова
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969532.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
prawosławny śpiew cerkiewny
znamiennyj raspiew
staroobrzędowcy
Iwan Szajdurow
Orthodox church singing
znamennyi raspev
Old Believers
Ivan Szajdurow
Православное церковное пение
знаменный распев
старообрядцы
Иван Шайдюров
Opis:
В этой статье автор представил генезис преобразований древнерусской музыкальной нотации, начавшихся в конце XVI в. в Московском государстве. Автор указывает на тот факт, что введение в музыкальную литературу системы вспомогательных знаков, то есть киноварных помет, способствовало развитию певческого искусства и, прежде всего, спасло многие ценные мелодии от безвозвратного забвения. Автор обращает внимание на важную роль помет в современных исследованиях церковного пения. Сравнивая друг с другом, методом ретроспективного анализа, песни, содержащие киноварные пометы, с созданными ранее, исследователи постепенно приближаются к причитанию все более старых памятников музыкальной литературы в Руси. Точное определение высоты звука также позволило исследователям прочитать рукописи, содержащие оригинальные полифонические песни (т. н. строчное пение). Автор подчеркивает тот факт, что в теории древнерусского церковного пения не было понятия точной высоты звука, и в то же время обращает внимание на многие важные элементы, связывающие систему киноварных помет с западноевропейской теорией музыки
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 2; 239-262
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój formuł melodycznych w staroruskiej monodii cerkiewnej na przykładzie dogmatyka tonu drugiego na podstawie wybranych zachodnioruskich irmologionów XVI-XVIII w.
The Development of the Melodic Formulas in Old Ruthenian Orthodox Church Monody on the Example of Dogmaticon of the Second Tone Based on Selected 16th-18th Century West Ruthenian Irmologions
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1795773.pdf
Data publikacji:
2020-01-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
śpiew liturgiczny Kościoła prawosławnego
muzyka cerkiewna
znamienny śpiew
liturgical singing of the Orthodox Church
Orthodox church music
znamenny chant
Opis:
W artykule autor dokonał analizy formuł melodycznych zastosowanych w dogmatyku tonu drugiego. W tym celu posłużył się wybranymi Irmologionami, zarówno tymi najstarszymi, pochodzącymi z terytoriów dzisiejszej Białorusi i Ukrainy, jak również śpiewnikami pochodzącymi z cerkwi unickich Południowego Podlasia, w szczególności Rokitna i Witoroża. Autor wskazuje na istotną rolę prawosławnych monasterów, a po zawarciu Unii brzeskiej (1596 r.) także parafii w rozwoju staroruskiego śpiewu cerkiewnego. W toku prowadzonych badań autor wykazał, iż pomiędzy melodyką dogmatyka tonu drugiego a tekstem zachodzi ścisły związek. Ponadto prowadzone badania ukazały, iż struktura melodii dogmatyka tonu drugiego oraz dobór formuł melodycznych, mimo upływu lat, nie uległy istotniejszym zmianom.
In the work in question, the author has analysed the melodic formulas used in the dogmaticon of the second tone. For this purpose, the author has used selected Irmologions, both the oldest, which originate from the territories of today’s Belarus and Ukraine, and song books originating from the southern Podlachia Uniate Orthodox churches, in particular of Rokitno and Witoroże. The author points to the important role of the Orthodox monasteries and, after the signing of the Union of Brest (1596), also to that of the parish, in the development of the Old Ruthenian Orthodox church singing. In the course of the research, the author has proven a close connection between the dogmaticon of the second tone melodics and the text. Moreover, the conducted research has shown that, despite the passage of time, there has been no change in the structure of the dogmaticon of the second tone and in the selection of the melodic formulas. Key words: liturgical singing of the Orthodox Church; Orthodox church music; znamenny chant
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 12; 39-55
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z badań nad śpiewem liturgicznym staroobrzędowców. Dwa "Oktoichy" neumatyczne
From the Research of Liturgical Singing of the Old Believers. Two Neumatic Oktoihs
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031756.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
liturgical singing of the Orthodox Church
znamenny chant
Pomorian old believers
Theodosian old believers
Źródło:
Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 2; 261-280
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KSIĄDZ HENRYK NOWACKI 18911968 I JEGO BADANIA NAD MUZYKĄ CERKIEWNĄ
Rev. Henryk Nowacki (1891-1968) and his research on the orthodox church music
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946274.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
Tematy:
ks. Henryk Nowacki
śpiew liturgiczny Kościoła Prawosławnego
muzyka cerkiewna
znamienny śpiew
liturgical singing of the Orthodox Church
Orthodox church music
znamenny chant
Opis:
The author of the article familiarized us with father Henryk Nowacki, a distinguished musicologist, historian and a researcher of the Orthodox church music. The author made thorough critical analysis of the articles published by father Nowacki from 1929 to 1931 in Hossanna journal. Furthermore, he points out father Nowacki’s paucity on basis of content and elaboration. Next, the author of the article claims that father Nowacki’s main thesis were the result of making use solely from Russian sources concerning the Orthodox music. In spite of the above-mentioned reservations, the author of the article stands in a position that father Nowacki’s elaborations concerning the Orthodox church music became a stimulant to further studies on the Orthodox church music in Poland.
W prezentowanym artykule autor przedstawił sylwetkę ks. Henryka Nowackiego, wybitnego muzykologa, historyka oraz badacza muzyki cerkiewnej. Autor dokonał szczegółowej analizy krytycznej prac ks. Nowackiego z dziedziny muzyki cerkiewnej, publikowanych w latach 1929–1931 na łamach czasopisma Hosanna. Autor zwraca uwagę na liczne braki merytoryczne i warsztatowe oraz istotne uzależnienie głównych tez autora od literatury rosyjskiej. Mimo wielu niedociągnięć prace ks. Henryka Nowackiego stały się, zdaniem autora, silnym impulsem dla dalszych badań nad muzyką cerkiewną w Polsce.
Źródło:
Musica Ecclesiastica; 2020, 15; 89-123
2353-6985
Pojawia się w:
Musica Ecclesiastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia „razdielnorieczija” i śpiewu wielogłosowego w nauczaniu staroobrzędowców rosyjskich
Razdelnorechie and Polyphonic Singing in the Teaching of Russian Old Believers
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420290.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
znamienny śpiew
staroobrzędowcy
liturgical singing of the Orthodox Church
znamenny chant
Old Believers
Opis:
Artykuł zawiera rozważania na temat dwóch bardzo istotnych problemów dotyczących śpiewu cerkiewnego na Rusi. Autor w pierwszej części analizuje genezę dość unikalnego zjawiska muzyczno-językowego, określanego mianem „razdielnorieczija” (in. chomonii). Przedstawiając problem z punktu widzenia jednej z bardziej konserwatywnych grup wyznawców prawosławia – staroobrzędowców, stara się udowodnić, że elementy chomonii zawarte w tekstach liturgicznych, zawartykch w staroruskich śpiewnikach były przez nich traktowane nie tylko w kategorii wypełniaczy melizmatów, (podobne do łacińskich tropów). Zwolennicy „starych tradycji” zarówno chomonię, jak również wielogłosowe sprawowanie nabożeństw traktowali jako jeden ze znaków sakralnych. W drugiej części artykułu, autor stara się odpowiedzieć na pytanie, o przyczyny negatywnego stosunku staroobrzędowców do śpiewów wielogłosowych.
This article discuses two very important problems concerning liturgical singing in Ruthenia. The first part of the article contains an analysis of the musical and linguistic phenomenon of razdelnorechie (also known as homonia). The author, presenting the issue from the Old Believers’ point of view, tries to prove that elements of homonia in liturgical texts, contained in Old Believers songbooks, have not only been treated as a fillers of melisma (similar to latin tropus). Supporters of ‘the old tradition’ treated homonia and polyphonic services as sacred signs. The author in the second part of the article tries to find out the reasons of the Old Believers’ negative attitude to polyphonic singing.
Źródło:
ELPIS; 2014, 16; 201-209
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój drukarstwa muzycznego u staroobrzędowców popowców w XIX i na początku XX wieku
The music printing development with Popovtsy in the 19th century and at the beginning of the 20th century
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420311.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
znamienny śpiew
staroobrzędowcy
liturgical singing of the Orthodox Church
znamenny chant
old Believers
Opis:
Głównym zadaniem, jakie postawił sobie autor przytoczonego artykułu, było nakreślenie początków pojawienia się drukarstwa muzycznego u staroobrzędowców uznających kapłaństwo. Analizując pierwsze przedsięwzięcia w dziedzinie drukowania śpiewników cerkiewnych zawierających nuty, wykazał jego pionierskość. Jednocześnie wskazuje na liczne niedociągnięcia redakcyjne oraz samego druku. Analizując wkład ks. Prof. Dymitra Razumowskiego w cały proces przygotowania do druku śpiewników autor udowadnia, iż realizacja wydania była możliwa tylko dzięki wzajemnej współpracy pomiędzy wydawcą a redaktorem. W dalszej kolejności autor wyjaśnia przyczyny nie przyjęcia nowo wydrukowanych ksiąg przez środowiska staroobrzędowców tak w Rosji, jak i na emigracji. Drugą część pracy autor poświęcił na opisanie działalności wydawniczej prowadzonej w Kijowie a potem w Moskwie przez Łazarza Kałasznikowa, a szczególnie wielkiego wkładu, jaki włożył w popularyzację różnych form staroruskiego śpiewu cerkiewnego. Na podstawie dostępnych źródeł autor wykazał, iż przedsięwzięcia wydawnicze realizowane przez Kałasznikowa zawdzięczają swoje powodzenie poparciu udzielonemu wydawcy przez władze cerkiewne oraz sprzyjającym staroobrzędowcom uwarunkowaniom politycznym.
The main goal of this article’s author is to describe the beginnings of the music printing with the Old Believers acknowledging priests (Popovtsy). The first attempts of printing the orthodox songbooks containing notes have been pioneering. However, there were quite a few editorial as well as printing flaws. The current author, by analyzing priest’s professor Dymitr Razumowski contribution into the whole process of songbooks printing, proves that it has been possible to organize edition only thanks to the cooperation between the editor and publisher. Further, there are explained the causes of printed songbooks rejection among the Old Believers not only in Russia but also among those who emigrated. The second part of this work is dedicated to Lasar Kalashnikov’s editorial activity carried in Kiev and afterwards in Moscow, especially his great contribution into popularization of different forms of the Old Believers’ church singing. Based on the accessible sources, it is described that Kalashnikov’s editorial successes have been only possible owing to the fact of the orthodox church authorities’ support and political favourable for the Old Believers circumstances.
Źródło:
ELPIS; 2015, 17; 127-138
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycje śpiewania psalmów 140, 141, 129 oraz 116 funkcjonujące na południowo-zachodniej Rusi na przykładzie wybranych Irmologionów z XVI-XVIII wieku
Традиции пения псалмов 140, 141, 129 и 116 существующая на юго-западе Руси на примере избранных ирмологий XVI-XVIII веков
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969743.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Prawosławie
irmologion
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
muzyka cerkiewna
znamienny śpiew
Orthodox church
liturgical singing of the Orthodox Church
Orthodox church music
znamenny chant
Православная церковь
ирмологий
литургическое пение православной церкви
православная церковная музыка
Знаменное пение
Opis:
В этом исследовании автор обсуждает происхождение и принципы исполнения вечерних псалмов 140, 141, 129 и 116: Господь, я призываю Тебя (гр. κεκραγάρια сцс. воззвахи). Автор указывает на три традиции выполнения этих псалмов, функционирующие на территории современной Беларуси и Украины в период с 16 по 18 века, в частности, русскую, болгарскую и греческую. Автор посвятил много места русской традиции, которую он обсуждает на основе ирмологии Лаврова XVI века. В ходе исследования автор указывает на многочисленные связи между двумя традициями древнерусского церковного пения, в частности московским и западнорусским. Автор опирается на глубокую привязанность певцов к певческой традиции Киевской Руси и в то же время на их восприимчивость к тенденциям других православных стран
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 3; 83-106
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Syntetyczność melodii staroruskiego śpiewu cerkiewnego na przykładzie wybranych sticher niedziel o celniku i faryzeuszu oraz o synu marnotrawnym
Синтетичность мелодии древнерусского церковного пения на примере избранных стихер воскресных о сборщике налогов и фарисеи, а также о блудном сыне
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969599.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
muzyka cerkiewna
znamienny śpiew
liturgical singing of the Orthodox Church
Orthodox church music
znamenny chant
литургическое пение Православной Церкви
Православная церковная музыка
знаменное пение
Opis:
В данной работе автор рассматривает проблему соотношения литургического текста и мелодии в древнерусском монодическом православном распеве. Для этого использовались избранные гимны (стихеры), взятые из православной вечерней службы, предназначенные для воскресенья, подготовительного к Великому посту, когда читаются отрывки из Евангелий о сборщике налогов и фарисеях, а также о блудном сыне. На основе проведенных к настоящему времени исследований автор обращает внимание на важнейшие аспекты древнерусского композиционного искусства, в частности, на правильный подбор мелодических формул и их умелую адаптацию к требованиям литургического текста. Автор также стремится доказать, что каждая древнерусская церковная мелодия функционирует на основе определенных эстетических норм и приемов сочетания музыкального элемента с литургическим текстом. Автор также обращает внимание на важную роль древнерусской невматической нотации, которая является единственной, гибко отражающей не только характер данной мелодии, но, прежде всего, указывает на «Слово», и особенно на теологические мысли, которые оно несет.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 3; 305-325
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420332.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
liturgical singing of the Orthodox Church
znamenny chant
Pomorian old believers
Pomorian Answers
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
znamienny śpiew
staroobrzędowcy pomorscy
odpowiedzi pomorskie
Opis:
W artykule omówiono nauczanie staroobrzędowców pomorskich w kwestiach odnoszących się do śpiewu cerkiewnego, w szczególności jego form praktykowanych przez tą wspólnotę. Autor podejmuje się próby wskazania istoty niechęci staroobrzędowców wobec nowych melodii cerkiewnych. W tym celu przeprowadza analizę krytyczną dostępnych źródeł historycznych, w szczególności fragmentów odnoszących się do śpiewu liturgicznego zawartych w powstałym w 1723 r. na Wygu traktacie teologicznym pt. Pomorskie Otvety. Autor wskazuje na zmiany, jakie w XVII wieku dokonały się w śpiewie jako jedną z przyczyn rozłamu w łonie Cerkwi moskiewskiej.
Źródło:
ELPIS; 2017, 19
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie „nowej sakralności” w muzyce cerkiewnej
The concept of the “new sacredness” in Orthodox music
Autorzy:
Dmitruk, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913052.pdf
Data publikacji:
2021-09-23
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Orthodox music
church singing
history of Orthodox music
sacred
composer
muzyka cerkiewna
śpiew cerkiewny
historia muzyki cerkiewnej
sakralność
kompozytor
Opis:
Poniższy artykuł dotyczy pojęcia „nowej sakralności” w muzyce cerkiewnej. „Nowa sakralność” to termin który pojawił się od pewnego czasu w tej dziedzinie. W artykule zostaną przeanalizowane wszystkie źródła tego terminu. Śpiew cerkiewny ma za zadanie pomóc wiernemu w czasie nabożeństwa w rozmowie z Bogiem. Muzyka cerkiewna i jej oddziaływanie ma stworzyć odpowiedni klimat który zbliża człowieka do Boga. Bardzo ważną rolę w tym przekazie odgrywają dyrygent oraz kompozytor. To na nich spoczywa wielka odpowiedzialność ponieważ ich głównym zadaniem jest pomoc wiernemu w dotarciu do Boga.
The article is devoted to the concept of the „new sacredness” in Orthodox music. The „new sacredness” is a term that has appeared in this field for some time. The article will analyze all the sources of this term. Church singing is designed to help the believer during the divine service in a conversation with God. Orthodox music and its influence should create an appropriate atmosphere that brings a person closer to God. The conductor and the composer play a very important role in this program. They have a great responsibility, because their main task is to help believers reach God.
Źródło:
ELPIS; 2021, 23; 137-140
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Typologia formuł melodycznych staroruskiego śpiewu cerkiewnego na przykładzie dogmatyka tonu szóstego z XVI-w. Irmologionów neumatycznych redakcji halickiej
Typology of melodic formulas of Old Russian church singing on the example of the dogmatic of the sixth tone from the 16th-century neumatic Irmologions of the Halych editorial office
Autorzy:
Sawicki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969660.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
śpiew liturgiczny kościoła prawosławnego
muzyka cerkiewna
irmologion
Rzeczpospolita
ziemia halicka
liturgical singing of the Orthodox Church
Orthodox church music
the Polish-Lithuanian Commonwealth
the land of Halych
литургическое пение Православной Церкви
церковная музыка
Ирмологион
Речь Посполита
земля Галицкая
Opis:
В этой работе автор продолжает изучение функционирования мелодических формул в древнерусских мелодиях догматиков. На этот раз автор сосредоточился на догматике шестого тона, взятого из Лавровского Ирмологиона XVI века. Кроме того, автор использовал другие источники того периода, как западнорусские, так и московские. В ходе исследования автор показал, что между мелодией догматика шестого тона и литургическим текстом существует тесная связь. Более того, проведенное исследование показало, что структура мелодии догматика шестого тона и подбор мелодических формул, несмотря на время, существенно не изменились.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 2; 181-197
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies