Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "language reconstruction" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Ksiądz / księża / książę
    Ksiądz / księża / książę [priest / priests / duke
    Autorzy:
    Czarnecki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/504740.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
    Tematy:
    Slavonic languages
    Germanic languages
    borrowing
    language reconstruction
    clergy.
    Opis:
    The article tries, once again, to explore the etymology of Polish words ksiądz / książę / księża. Since new linguistic and historical facts as well as reconstructions may be presented in this field, the author draws the following conclusions: 1) the Polish term ksiądz comes from the Germanic *kuning, which main meaning could be interpreted as “Franks’ ruler”. The word was borrowed by Slavic languages twice: a) in the first half of the 7th century as a West-Slavic word *kъnędzь; b) in the first half of the 8th century as a South-Slavic word *kъnęgъ. In the second half of the 9th century, the two borrowings meet, which is connected with the Cyril and Methodius’s Christianization in Great Moravia. The word was present in all Slavic languages and its meaning could be interpreted as “the uncrowned ruler of the country” = ‘principes’/Polish ‘książę’. 2) Polish księża (< Slav. *kъnęžьja) is a continuation of a plural form of the Germanic *kuning-, *kuninga. 3) The word książę (< West-Slavonic *kъnęžę) appeared as a derivative of Slavonic *kъnędzь and at first meant ‘a young man who was a member of a ruling family’ and most commonly was ‘the son of a ruler’. 4) At the turn of the 9th and the 10th century Western-Slavonic people changed the meaning of both terms *kъnędzь and *knęžę the first word, both among Czechs and Poles, referred only to the word ‘principes’, whereas the second term began to be understood as “a common prince” or “the uncrowned ruler”. From the 13th century until the 16th century, Polish ksiądz became – under the infl uence of the Czech language – the term for a clergyman (firstly used as the reference only to the bishop, and later as the reference to an ordinary priest).
    Źródło:
    Academic Journal of Modern Philology; 2013, 2; 7-18
    2299-7164
    2353-3218
    Pojawia się w:
    Academic Journal of Modern Philology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Летописная ойконимия как источник реконструкции лексики древнерусского языка
    Autorzy:
    Ююкин [IUiukin], Максим [Maksim] Анатольевич [Anatol'evich]
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678817.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Old Russian language
    historical lexicology
    etymology
    toponymics
    lexical reconstruction
    isolex
    Opis:
    Annalistic oikonymy as a source for reconstruction of the Old Russian vocabularyAmong about 1,000 place names mentioned in the Old Russian chronicles (within the borders of contemporary Russia), there are 19 ones that are derived from stems non-attested as apellatives in the Old Russian written sources. The vast majority of them can be reconstructed by comparison with words of modern East Slavic languages or their dialects, but several are not known in the East Slavic zone, and have parallels in the West and (or) South Slavic languages only. Almost all of these words are geographical terms. The places in whose names they are preserved are located mostly in Novgorod Ruthenia and the Upper and Middle Volga basin. Ojkonimia latopisów jako źródło dla rekonstrukcji słownictwa języka staroruskiegoWśród około 1000 nazw miejscowych wymienionych w staroruskich kronikach (w granicach dzisiejszego państwa rosyjskiego) jest 19 pochodzących od podstaw, które nie są apelatywnie poświadczone w źródłach staroruskich. Zdecydowaną większość z nich można zrekonstruować na podstawie wyrazów należących do zasobu leksykalnego współczesnych języków wschodniosłowiańskich lub ich dialektów, ale kilka z nich ma analogie tylko w językach zachodnio- i południowosłowiańskich. Prawie wszystkie te słowa są terminami topograficznymi. Miejsca, w których nazwy są zachowane, znajdują się głównie w Rusi Nowogrodzkiej i dorzeczu Górnej i Środkowej Wołgi.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Challenges of annotation and analysis in computer-assisted language comparison: A case study on Burmish languages
    Autorzy:
    Hill, Nathan W.
    List, Johann Mattis
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1121461.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    historical linguistics
    linguistic reconstruction
    burmish languages
    annotation
    analy-sis
    computer-assisted language comparison
    Opis:
    The use of computational methods in comparative linguistics is growing in popularity. The increasing deployment of such methods draws into focus those areas in which they remain inadequate as well as those areas where classical approaches to language comparison are untransparent and inconsistent. In this paper we illustrate specific challenges which both computational and classical approaches encounter when studying South-East Asian languages. With the help of data from the Burmish language family we point to the challenges resulting from missing annotation standards and insufficient methods for analysis and we illustrate how to tackle these problems within a computer-assisted framework in which computational approaches are used to pre-analyse the data while linguists attend to the detailed analyses.
    Źródło:
    Yearbook of the Poznań Linguistic Meeting; 2017, 3, 1; 47-76
    2449-7525
    Pojawia się w:
    Yearbook of the Poznań Linguistic Meeting
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Мовна гра як вияв національної лінгвокреативності: на матеріалі галицьких паремій XIX ст.
    Language Play as a Manifestation of Linguistic Creativity (on the Material of Nineteenth-Century Galician Paroemias)
    Gra językowa jako przejaw kreatywności językowej (na materiale galicyjskiej paremii z XIX wieku)
    Autorzy:
    Гнатюк, Лідія Павлівна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38700107.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Ukrainian paroemias
    language play
    wordplay
    occasional coinage
    national linguistic personality
    reconstruction of linguistic worldview
    Opis:
    This article analyses nineteenth-century paroemias from the threevolume collection Halytsʹko-rusʹki narodni prypovidky [Galician-Ruthenian Folk Paroemias] by Ivan Franko, published in 1901–1910. The proverbs and sayings recorded in the collection indicate that in the nineteenth century Ukrainians often combined words that sound alike, which endowed them with new shades of meaning. In order to add expressivity and subtle humour, Ukrainian speakers made skilful use of rich lexico-semantic and grammatical resources. They played with transformation of homonyms, paronomasia, and metathesis of syllables or words in syntagmas. They also used synonyms and words from the same word families and they created onyms.
    W artykule zanalizowano dziewiętnastowieczną paremię zamieszczoną w trzytomowym zbiorze Галицько-руські народні приповідки, którą w latach 1901–1910 opublikował Iwan Franko. Zawarte w nim przysłowia i porzekadła świadczą, że w XIX wieku Ukraińcy często łączyli wyrazy o podobnym brzmieniu, co nadawało im nowe odcienie znaczeniowe. Dla wyrażenia ekspresji i subtelnego humoru umiejętnie korzystali z bogatego zasobu leksykalno-semantycznego i gramatycznego. W grze językowej sięgali po: przekształcanie homonimów, paronomazję, przestawianie sylab lub wyrazów w syntagmach. Wykorzystywali również synonimy i wyrazy pokrewne, stosowali reinterpretację etymologiczną, tworzyli także onimy.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi na temat epistemologii Jürgena Habermasa
    Remarks on Jürgen Habermas’ Epistemology
    Autorzy:
    Romaniuk, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341577.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    Habermas
    epistemology
    general ontology
    philosophy of language
    the critical theory
    rational reconstruction
    hermeneutical reconstructionism
    social ontology
    communicative action
    communicative rationality
    weak transcendentalism
    Opis:
    W tekście mowa jest o Habermasowskiej epistemologii w dwóch wymiarach. W wymiarze historii filozofii Habermas reprezentuje szeroko uznawany pogląd, że epistemologia jest dziedziną, która wyparła ontologię ogólną, czyli metafizykę, a także dość szczególny pogląd, że sama została wyparta przez filozofię określoną przez paradygmat lingwistyczny; lepiej byłoby mówić, że uległa przekształceniu w wyniku zwrotu lingwistycznego. W wymiarze ewolucji Habermasa poglądów epistemologicznych i w ogóle stosunku do kwestii epistemologicznych odnotowuję kilka faz. Najpierw teoria poznania występuje jako wyróżniony aspekt teorii społecznej uprawianej w „interesie emancypacji” społecznej i polega na ostrej krytyce empiryzmu, zwłaszcza jako stanowiska określającego perspektywy badawcze nauk społecznych, i nie tak ostrej krytyce hermeneutyki, z powodu jej konserwatywnej orientacji. Następnie Habermas porzuca teoriopoznawczą perspektywę krytycznej teorii społecznej na rzecz ontologii społecznej, gdzie poddaje tak zwanej racjonalnej rekonstrukcji całe spektrum „wiedzy kulturowej”, na którą składają się trzy „wymiary ważnościowe” działań komunikacyjnych i typy komunikacyjnej racjonalności: kognitywnoinstrumentalny, normatywny i ekspresywny, charakteryzujące się „równym stopniem źródłowości” i autonomizujące się wobec siebie w epoce nowoczesnej (przy czym racjonalność pierwszego typu jest tylko po części komunikacyjna). Wreszcie, na tym nowym gruncie ontologicznym (mowa o ontologii regionalnej), wraca do klasycznej problematyki epistemologicznej, by jeszcze raz zająć stanowisko wobec empiryzmu i hermeneutyki, i określić własne. Krytyka empiryzmu (a raczej krytyka Poppera, którego dystans wobec empiryzmu zostaje dostrzeżony) jest teraz znacznie stonowana, własne stanowisko pragmatystyczne (odnoszące się do nauk przyrodniczych) skorygowane w duchu „słabego transcendentalizmu” (który wydaje się zbliżać Habermasa do korespondencyjnej teorii prawdy), a co do nauk społecznych i filozofii społecznej, następuje, w nawiązaniu do tak zwanego „zwrotu interpretatywnego” w socjologii, otwarcie wobec hermeneutyki pod hasłem „hermeneutycznego rekonstrukcjonizmu”.
    In the paper Habermas’ epistemology is viewed in two dimensions. In the dimension of the history of philosophy Habermas represents the widespread view claiming that epistemology has superseded the general ontology or metaphysics, and the more peculiar view that epistemology has been superseded by the linguistic philosophy, or rather transformed in it as the result of linguistic turn. In the dimension of the evolution of Habermas’ epistemological views, and his attitude towards epistemological questions in general, several phases are to be distinguished. In the first one, theory of knowledge appears as a favoured aspect of the social theory practiced in the “interest of social emancipation”, and it consists in the slashing criticism of empiricism, especially as a standpoint that determines the research perspectives of social sciences; and not the so slashing criticism of hermeneutics on account of its conservative orientation. In the second phase, Habermas gives up the epistemological perspective of critical social theory on behalf of a social ontology where he performs the rational reconstruction of the whole spectrum of “cultural knowledge”, that is, composed of the three “validity dimensions” of communicative action and three types of communicative rationality: cognitive-instrumental, normative and expressive rationality, each of them being characterized by “co-originality” (Gleichursprünglichkeit) (the first type of rationality is only partially communicative). In the third phase, standing on this new ontological ground, he returns to the classical epistemological problems, to elaborate an attitude toward empiricism and hermeneutics, and to define anew his own position in the field. His criticism toward empiricism is now markedly toned down; Habermas’ own pragmaticist position (referring to natural sciences) is corrected in the spirit of “weak transcendentalism” (which seems to bring Habermas’ position closer to the correspondence theory of the truth). As for social sciences and social philosophy, an opening toward hermeneutics under the banner of “hermeneutical reconstructionism” occurs, in connection with “interpretative turn” in sociology.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2013, 1; 9-34
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krótka historia ‘czytania’ (cz. I): Protoforma i ścieżki derywacji
    Autorzy:
    Kardas, Kacper
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/567970.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    lexicology
    historical semantics
    diachronic linguistics
    Polish language
    iterativity
    historical reconstruction
    etymology
    reading
    leksykologia
    semantyka historyczna
    językoznawstwo diachroniczne
    język polski
    iteratywność
    rekonstrukcja historyczna
    etymologia
    czytanie
    Opis:
    Presented paper deals with a problem of history and etymology of Polish word czytać ‘to read’. Author discusses two questions: reconstructed Proto-Indo-European root for Polish (and in generally Slavic) word with potential initial *s-, and grammatical relations between basis (czyść) and derivative (czytać) with comparison to similar couples (present – iterative) in various languages. This paper is a first part of a row made of three connected articles, and due to its introductory character it also gives some preliminary comments and organizing remarks to the series of texts as a whole.
    Artykuł jest pierwszą pracą z trzyczęściowej serii, która podejmuje problematykę opisu historii i etymologii polskiego wyrazu czytać w ujęciu morfosemantycznym. Prezentowana tu część skupia się na dwóch zagadnieniach: rekonstrukcji formalnej protordzenia (rozpatruje sporną wśród badaczy nie-/obecność nagłosowego *s- w protoformie indoeuropejskiej *kṷei-) oraz relacji gramatycznej między pochodną czytać i podstawą czyść (w aspekcie dynamicznym, na tle ogólnego rozwoju relacji praesens – iterativum). Ponadto ze względu na jej charakter wprowadzający do całości pojawiają się w nim rozważania wstępne oraz uwagi organizacyjne względem serii tekstów.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2019, 16
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O (re)konstrukcji tożsamości w warunkach rosyjsko-żydowskiego pogranicza (na przykładzie opowiadania „Jabłka z sadu Szlicbutera” Diny Rubiny)
    On the (Re)construction of Identity in the Conditions of Russian-Jewish Borderland (Based on the Story “Apples from Shlitzbutter’s Garden” by Dina Rubina)
    Autorzy:
    Lenart, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44926867.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    tożsamość
    rekonstrukcja tożsamości
    pogranicze rosyjsko-żydowskie
    literatura rosyjskojęzyczna w Izraelu
    proza Diny Rubiny
    identity
    identity reconstruction
    Russian-Jewish borderland
    Russian-language literature in Israel
    the prose of Dina Rubina
    Opis:
    This article is devoted to the issues of identity formed in the Russian-Jewish borderland. The study discusses Dina Rubina’s short story “Iabloki iz sada Shlitsbutera” (“Apples from Shlitzbutter’s Garden”) as an autobiographical tale that reflects the actual processes of reconstructing the identity of the author-hero, a representative of the Great Aliyah, a person living at the crossroads of cultures. The author concludes that there is no fixed and unchanging identity. Particularly in the conditions of a cultural borderland and in watershed moments (repatriation), identity evolves and is subject to constant reconstruction.
    Artykuł poświęcony jest zagadnieniu tożsamości kształtowanej na rosyjsko-żydowskim pograniczu. W tekście omówiono opowiadanie Diny Rubiny Jabłka z sadu Szlicbutera (Iabloki iz sada Shlitsbutera) jako opowieść autobiograficzną, która odzwierciedla rzeczywiste procesy rekonstrukcji tożsamości autora–bohatera, przedstawiciela Wielkiej Aliji, człowieka żyjącego na styku kultur. Autor dochodzi do wniosku, że nie ma stałej i niezmiennej tożsamości. Szczególnie w warunkach pogranicza kulturowego oraz w momentach granicznych (repatriacja) tożsamość ewoluuje i podlega ciągłej rekonstrukcji.
    Źródło:
    Adeptus; 2022, 19
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Этимологическое гнездо *dati в праславянском языке: реконструкция, словообразование, семантика
    The etymological nest *dati in the Slavonic language: reconstruction, word formation, semantics
    Autorzy:
    Пятаева, Наталия
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665449.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    этимологическое гнездо
    индоевропейский корень
    реконструкция
    словообразование
    семантика
    семантико-словообразовательный центр
    деэтимологизация
    праславянская языковая картина мира
    etymological nest
    Indo-European root
    reconstruction
    word formation
    semantics
    semantic-derivational center
    deetimologization
    ProtoSlavic language picture of the world
    Opis:
    The article presents the results of a study of vocabulary from Indo-European root *dō- in the Proto-Slavonic language. As a result, the following was performed: 1) reconstruction of etymological nest with vertex *dati ‘give; the process of transferring of an object to another person in relation to the pre-Slavic state based on the use of materials of etymological dictionaries comprising the later Slavonic language – «Etymological dictionary of Slavic» edited by O. Trubachyov and «Słownik prasłowiański» edited by F. Slavsky; 2) description of the methodology for etymological nests built by the type of a word-forming nest, principles of the making and design were developed by A. N. Tikhonov in “Word-formation dictionary of the Russian language”; 3) lexicographical parameterization of an etymological nest in the form of a diagram, which shows the word-formation and semantic relations of the words; 4) description in terms of various aspects housing cognate words in terms of semantics, derivation, their morphemic composition and morphological characteristics; 5) in the Slavonic nest, there are 4 semantic word-building centers, which underwent deetymologization in the old Russian language and formed the independent word-formation nests: verbial: *dati, *damъ ‘give’, and three nominal: *danь ‘tribute to file’ as the obligatory transfer of the object as a ransom fee, tax, *darъ ‘gift’ as a voluntary transfer of an object as a gift, remuneration and a noun nomen acti *datja ‘giving, bringing a gift’. The author hopes that this list of major lexical associations in successive historical levels in the language development can play an important role in the system view on the formation and dynamics of the world picture of the native speakers of this language.
    В статье представлены результаты изучения словарного корпуса индоевропейского корня *dō- в праславянском языке. В результате было выполнено следующее:  1) реконструировано этимологическое гнездо с вершиной *Dati ‘процесс передачи объекта другому лицу’ по отношению к праславянскому лингвохронологическому уровню на основе использования материалов этимологических словарей, включающих лексику позднепраславянского периода – «Этимологический словарь славянских языков» под редакцией О. Н. Трубачёва и «Słownik prasłowiański» под редакцией Ф. Славского; 2) дано описание методики реконструкции этимологического гнезда, построенного по типу словообразовательного гнезда, принципы составления и матрица лексикографического представления которого были разработаны А. Н. Тихоновым в «Словообразовательном словаре русского языка»;  3) представлена схема этимологического гнезда, на которой показаны последовательные словообразовательные и семантические отношения между родственными словами; 4) дано разноаспектное – семантическое, морфемное и морфологическое – описание корпуса слов, образующих этимологическое гнездо;  5) в реконструированном этимологическом гнезде выявлено 4 семантико-словообразовательных центра, которые деэтимологизировались на древнерусском лингвохронологическом уровне и образовали самостоятельные словообразовательные гнёзда: глагольное *dati, *damъ ‘давать’ и три именных – *danь ‘дань, подать как объект обязательной передачи в качестве выкупа, налога, дара’, *darъ ‘дар, подарок как объект добровольной передачи в качестве подарка, вознаграждения’ и существительное nomen acti *datja, обозначающее действие передачи дани, вручения подарка. Автор надеется, что реконструированное в виде диахронического словообразовательного словаря этимологическое гнездо и разработанная схема (матрица) разноаспектного исследования и лексикографического представления крупных лексических объединений могут сыграть важную роль в системном описании динамики формирования картины мира носителей языка.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 113-123
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies