Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "język literacki" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
„Smagła swoboda”, czyli ojczyzna słowa Mariana Pankowskiego
„Smagła swoboda” as Marian Pankowski’s „motherland of word”
Autorzy:
Wasilewska-Lipke, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012237.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Marian Pankowski
język literacki
ojczyzna
emigrant
Europa
literary language
motherland
fatherland
Opis:
The present arcticle, which was written for the International Panopticum Conference in Brussels in 2009, discusses the way Marian Pankowski’s literary language, or his motherland of word, functions in the sphere between homeland and European space. The title Smagła swoboda, which expresses the author-emigrant’s strive to keep his Sanok imagination in touch with European culture and languages, has become the metaphor for the considerations. The aim of the innovative Sanok-European fusion in Pankowski’s dicourse is creating an independent writing code as well as identity. The rich reservoir of topics used by the author, e.g., ‘auschwitz’ trauma, private patriotism as well as persisting with Polishness and spiritual bond with the mother, was submerged in multifarious and sensual European reality described with the aura of irony and grotesque.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2012, 2(5); 59-66
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Размиват ли се границите между езиковите нагласи в града и селото?
Are the Boundaries Between Language Attitudes in Town and Village Deleted?
Czy zanikają granice między postawami językowymi w mieście i na wsi?
Autorzy:
Алексова [Aleksova], Красимира [Krasimira]
Станчева [Stancheva], Руска [Ruska]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388026.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
literary language
language attitudes
symbolic functions
język literacki
postawy językowe
funkcje symboliczne
Opis:
The paper presents an analysis of data from a nationally representative survey of the language attitudes of Bulgarians regarding their opinions on the processes of language internationalization according to the respondent’s settlement type. The assumptions are that there will be opposition between language attitudes along the city-village axis. The analysis shows that language attitudes are not particularly influenced by the type of settlement: globalization, not urbanization, is the crucial process in the formation of language attitudes today.
W artykule przedstawiono analizę danych uzyskanych na podstawie reprezentatywnych w skali kraju badań postaw językowych Bułgarów według typu osiedlenia respondentów. Badania dotyczyły opinii respondentów na temat procesów internacjonalizacji współczesnych języków. Na wstępie założono, że na osi miasto-wieś wystąpi sprzeczność między postawami językowymi. Analiza pokazała, że typ osadnictwa nie oddziałuje w sposób szczególny na postawy językowe: dla kształtowania się owych postaw kluczowym procesem obecnie jest proces globalizacji, a nie urbanizacji.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Мова фальклору ў славянскім адраджэнні
Język folkloru w odrodzeniu Słowian
Autorzy:
Lyashuk, Viktoryya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2120134.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język folkloru
odrodzenie
język literacki
pieśni
bajki
folklore language
revival
literary language
songs
fairy tales
Opis:
Autorka w swoim artykule na materiale języka białoruskiego, słowackiego, rosyjskiego, polskiego, serbskiego, bułgarskiego i innych omawia aspekt lingwistyczny odrodzenia narodowego oraz funkcjonalną obecność w nim sfery folklorystycznej. Autorka podkreśla, że teksty folklorystyczne przenikają do wielu ważnych sfer życia społecznego, takich m.in., jak wychowanie i edukacja.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 7; 127-137
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Езиковите тревоги на Константин Мутафов – един български интелектуалец от началото на XX век
Autorzy:
Doneva, Velislava
Kamarincheva, Daniela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681651.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
literary language, language reforms, intellectual’s mission
język literacki, reformy językowe, misja intelektualisty
Opis:
The report reveals key stances of Bulgarian writer Konstantin Mutafov (1879–1946), who worked actively during the first decades of the 20th century, regarding the purity of the spoken and written literary language in the context of various polemics about its development and codification through a sequence of language reforms. Today, at the beginning of the 21st century, the language again needs a similar considerate approach, care and protection in the name of the assertion of the national identity in the modern complicated conditions of language communication.
W artykule omówiono najistotniejsze poglądy pisarza bułgarskiego Konstantina Mutafova (1879–1946), działającego aktywnie w pierwszych dziesięcioleciach XX wieku, na temat poprawności odmiany mówionej i literackiej języka bułgarskiego w kontekście toczącej się polemiki na temat jego standaryzacji i kodyfikacji poprzez wprowadzanie szeregu reform językowych. Również obecnie, na początku XXI wieku, język bułgarski wymaga nadal troski, opieki i ochrony, jako element tożsamości narodowej, we współczesnych skomplikowanych warunkach komunikacji językowej.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2017, 6
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język słoweński i język prekmurski – przykłady języków na styku kultur
The Slovenian and Prekmurian languages – examples of languages at a crossroads of cultures
Autorzy:
Stefan, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594128.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
historia rozwoju języka
język literacki
język słoweński
język prekmurski
history of language
literary language
Slovenian language
Prekmurian language
Opis:
Literacki język słoweński jest oficjalnym językiem obowiązującym w Słowenii oraz na terenach zamieszkanych przez mniejszość słoweńską. Od początku kształtowania się normy języka słoweńskiego cechują go mniejsze lub większe wpływy z języka niemieckiego. Język prekmurski rozwijał się równolegle z językiem słoweńskim od połowy XVIII wieku na terenie Prekmurja. Jest to najbardziej na wschód wysunięty obszar Republiki Słowenii, oddzielony od reszty terytorium słoweńskiego rzeką Murą i graniczący z trzema spośród czterech sąsiadów: Austrią, Chorwacją i Węgrami. Historia Prekmurców, w odróżnieniu od historii pozostałych Słoweńców, ponad tysiąc lat była związana z Węgrami. O literackim języku prekmurskim mówi się do 1919 roku, kiedy Prekmurje zostało włączone do ziem słoweńskich. Tradycja używania literackiego języka prekmurskiego pozostała żywa na terenie Porabja – obszaru zamieszkiwanego przez Słoweńców, ale znajdującego się obecnie na terenie Węgier. Celem artykułu jest krótkie przedstawienie historii języka prekmurskiego, powstałego na bazie dialektów prekmurskich, i ukazanie jego koegzystencji z literackim językiem słoweńskim, zwanym również w przeszłości centralnosłoweńskim. Aby ogląd ten był możliwy, przedstawiono szersze tło historyczne i odwołano się do procesu kształtowania się języka literackiego na ziemiach słoweńskich.
Literary Slovenian is the official language in Slovenia and in areas inhabited by Slovenian minorities. From the beginning of the shaping of the norm of the Slovenian language, it has been characterized by lesser or greater influences of German language. The Prekmurian language developed in parallel with the Slovenian language from the mid-18th century in Prekmurje, which is the most eastern area of the Republic of Slovenia, separated from the rest of the Slovenian territory by the Mura river and bordering three out of four neighbours: Austria, Croatia and Hungary. The history of the Prekmurs, unlike the history of the other Slovenians, was associated with Hungary for over a thousand years. The Prekmurian language was noted until 1919, when Prekmurje was incorporated into Slovenian lands. The tradition of using the literary Prekmurian language remained alive in Porabje, an area inhabited by Slovenians, but now located in Hungary. The aim of this paper is to briefly present the history of the Prekmurian language, based on Prekmurje dialects and to show its coexistence with the literary Slovenian language, also known as the central Slovenian language in the past. For this view to be sustained, it is necessary to outline the historical background and refer to the process of the shaping of the literary language in Slovenian lands.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 337-349
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Про внесок наддніпрянських православних священиків у розбудову української літературної мови в хіх столітті
O wkładzie ukraińskich kapłanów prawosławnych w rozwój ukraińskiego języka literackiego w xix wieku
On the contribution of Dnieper Ukraine Orthodox priests to the formation of literary Ukrainian in the 19th century
Autorzy:
Даниленко, Андрій
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594100.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
prace homiletyczne
ukraiński język literacki
język ojczysty
język staro-cerkiewno-słowiański
homiletic works
literary Ukrainian
vernacular Ukrainian
Church Slavonic
Opis:
Artykuł dotyczy wkładu trzech ukraińskich kapłanów prawosławnych, Wasyla Hreczułewycza (1791–1870), Stefana Opatowycza (1832–1892) oraz Ioanna Babczenki (?–?), w rozwój ukraińskiego języka literackiego w połowie XIX wieku. Szczegółowo omówiony został język zbiorów ich kazań i innych prac homiletycznych, opublikowanych przed cyrkularzem Wałujewa z 1863 r. na rosyjskiej Ukrainie. Analizie poddano cechy ich idiolektów opartych na języku ojczystym, które autor artykułu zaproponował umieścić na skali normalizacji języka ukraińskiego w XIX wieku. Zauważono, że idiolekt wielebnego Opatowycza jest najbliższy współczesnemu językowi ukraińskiemu. Autor stwierdza, że wkład ukraińskich kapłanów prawosławnych znad Dniepru w rozwój ukraińskiego języka literackiego może z łatwością konkurować z podobnym wkładem księży greckokatolickich na zachodnich ziemiach monarchii austro-węgierskiej
The article deals with the contribution of three Ukrainian Orthodox priests, Vasyl Hrechulevych (1791–1870), Stefan Opatovych (1832–1892), and Ioann Babchenko (?–?), to the formation of literary Ukrainian in the mid-19th century. The author analyzes the language of the collections of sermons and other homiletic works which were published before the Valuev Circular of 1863 in Russian-ruled Ukraine. Looking into the features of their vernacular-based idiolects, the author offers to posit their idiolects on the scale of the normalization of written Ukrainian in the 19th c.; he argues in particular that Reverend Opatovych’s idiolect is the closest to the vernacular standard of modern Ukrainian. The author proves that the contribution of the Dnieper Ukraine Orthodox priests to the formation of literary Ukrainian is fully commensurate with that of Greek-Catholic priests in Austria-Hungary.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 99-110
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość a język. Wybór języka katalońskiego przez nierodzimych pisarzy
Identity and Language: The Choice of Catalan Language by Non–native Writers
Autorzy:
Gregori, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952036.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Katalonia
tożsamość
język literacki
literatura katalońska
rynek wydawniczy
catalonia
identity
literary language
catalan literature
publishing market
Opis:
W niniejszej pracy autor przedstawia złożone zjawisko, jakim jest wybór języka katalońskiego jako „adoptowanego” języka literackiego. Od wielu już lat podobnego wyboru dokonują nierodzimi pisarze mieszkający w wielokulturowym społeczeństwie katalońskim. Mówi się tu o takich pisarzach, którzy w okresie wczesnego dzieciństwa nie posługiwali się językiem katalońskim, ani też się go nie nauczyli w tym okresie życia. W pierwszej części artykułu autor przedstawił kontekst omawianego zagadnienia, to znaczy historię publikowania dzieł literackich przez pisarzy, którzy, choć nie pochodzili z Krain katalońskich, zdecydowali się stosować język kataloński (pomimo prób zredukowania go do stanu mniejszościowego, należy on dziś do grupy europejskich języków średniej wielkości). W pracy omawia się twórczość różnych pisarzy i zauważane są dzielące ich różnice. Pius Alibek, postać pochodzenia asyryjskiego, Monika Zgustova, urodzona w Czechach, oraz Najat El Hachmi, przybyła z regionu berberyjskiego, są przedstawicielami języków i kultur o średniej wielkości lub historycznie doprowadzonych do stanu mniejszościowego. Natomiast cechą charakterystyczną dwóch innych twórców osiadłych w Katalonii, Patricii Gabancho, urodzonej w Argentynie, oraz Matthew Tree, pochodzenia brytyjskiego, jest to, że z początku oboje przynależeli kulturowo do potężnych systemów językowych. Uznając inność za kategorię analityczną, autor omawia najważniejsze ideologiczne aspekty dotyczące interesującego go zjawiska literackiego, umiejscawiając je w kontekście wyznaczonym przez czynniki społeczne, polityczne i kulturowe.
This work presents the complex and tangled phenomenon of choosing Catalan as a literary “adoptive” language that has been taking place among several non-native writers living in the multicultural society developed in Catalonia; that is to say, these writers did not communicate in Catalan or learn this language at their tender age. First of all, the author offers a contextualization and argumentation of this specific subject – the publication of literary works in a minorized, medium -sized European language by non-native speakers – through history and today’s reality in the Catalan countries. Anyway, there is not an homogenous explanation for all these cases, because we can find notable differences among them: whereas Assyrian-born Pius Alibek, Czech-born Monika Zgustova or Berber-born Najat El Hachmi represent other medium-sized or historically minorized languages and cultures, two immigrant writers stand out in this picture since they originally belong to two powerful languages systems, particularly Argentinian-born Patricia Gabancho and British-born Matthew Tree. Considering otherness as an analytical category, the evaluation and dissection of the most important ideological aspects concerning the mentioned literary phenomenon will provide to a precise elucidation of it in the light of social, political and cultural factors.
Źródło:
Pogranicze. Studia Społeczne; 2017, 29
1230-2392
Pojawia się w:
Pogranicze. Studia Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"(In)distinct Languages": Revisiting the Dualism of Literal and Literary Meaning in Roman Jakobson and Donald Davidson
Języki (nie)odrębne. Jeszcze raz o dualizmie znaczeń, dosłownego i literackiego, u Romana Jakobsona i Donalda Davidsona
Autorzy:
Mijatović, Aleksandar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388031.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
literature
literary language
communication
literal meaning
Roman Jakobson
Donald Davidson
literatura
język literacki
komunikacja
znaczenie dosłowne
Opis:
The paper traces the relationship between the literal and literary language that is found in structuralism and analytic philosophy. The paper’s gist provides a comparative account of Roman Jakobson’s and Donald Davidson’s notions of poetic language and their relation to the general idea of language as it is given in their work. In reconsidering Jakobson’s and Davidson’s arguments, I propose abandoning the dualistic hypotheses of the oppositions between literal and non-literal language, and between literal and literary language. I contend that the notions of first and literal meanings are necessary for other types of interpretation. The dualistic hypothesis requires the cascade model, which displays a bottom-top transition across hierarchically arranged levels of meanings. Instead, I outline the multilayered structure of language with two thresholds: mimetic and semiotic. Therefore, the cascade model should be replaced with the palimpsest model of concurring, merging, and blending layers of meanings.
W artykule poddano analizie relacje między językiem dosłownym a językiem literackim, występujące w strukturalizmie i filozofii analitycznej. W rozważaniach istotna była konfrontacja koncepcji języka poetyckiego Romana Jakobsona i Donalda Davidsona oraz ich związku z ogólną ideą języka, jaką można znaleźć w ich pracach. Rozważając ponownie argumenty Jakobsona i Davidsona, autor proponuje porzucić dualistyczne hipotezy, zasadzające się na opozycji między językiem dosłownym a językiem niedosłownym oraz między językiem dosłownym a językiem literackim. Twierdzi, że pojęcia znaczenia pierwszego i dosłownego są niezbędne w innych typach interpretacji. Hipoteza dualistyczna wymaga modelu kaskadowego, który ukazuje przejście od dołu do góry przez hierarchicznie ułożone poziomy znaczeń. Zamiast tego autor zarysowuje wielowarstwową strukturę języka z dwoma poziomami: mimetycznym i semiotycznym i wskazuje na konieczność zastąpienia modelu kaskadowego palimpsestowym modelem współbieżności, łączenia i mieszania warstw znaczeniowych.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język sztuki Iwana Witoszyńskiego Kozak i ochotnyk – opis wybranych właściwości fonetycznych
Язык пьесы Ивана Витошинского Козак и охотник – характеристика фонетических особенностей
Autorzy:
Nowacka, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954180.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
„Ruska Trójca”
język literacki
język ludowy
Rusini-Ukraińcy
teatr
gwary
dialektyzm
narzecze południowo-zachodnie
“Russian Trinity”
literary language
people’s language
Russian-Ukrainians
theater
local dialects
dialecticism
southwestern dialect
Opis:
Целью настоящей статьи является характеристика языка западноукраинской пьесы из 1849 года Козак и охотник (Козак і охотник) Ивана Витошинского. На основании некоторых фонетических особенностей автор старался представить черты диалекта, на котором говорили герои произведения, а также сравнить их с другими украинскими диалектами и польским языком. Приведения в пьесе культурально-политическая действительность помогает понять роль народного языка в формовании литературного языка Галиции.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 7; 171-181
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CТАНОВЛЕННЯ Й РОЗВИТОК УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ НА ТЕРИТОРІЇ ГАЛИЧИНИ В ДРУГІЙ ПОЛ. XIX СТ.
FORMATION AND DEVELOPMENT OF THE UKRAINIAN LANGUAGE IN THE TERRITORY OF GALICIA IN THE 2ND HALF OF THE 19TH CENTURY
Autorzy:
Холодова, УЛЯНА
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041283.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
vocabulary
western Ukrainian variant of the Ukrainian standard language,
Galicia
standard language
western Ukrainian variant of the Ukrainian standard language
zasób leksykalny
odmiana języka zachodnioukraińskiego
Galicja
język literacki
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza głównych tendencji kształtowania się zasobu leksykalnego odmiany języka zachodnioukraińskiego w Galicji —na terenie dawnych AustroWęgier. Na specyfikę rozwoju oraz kształtowanie się ukraińskiego języka literackiego w opisywanym regionie wpłynęła wielojęzyczność środowiska, w którym miała miejsce aktywna interakcja międzyjęzykowa powodująca zapożyczenia znacznej części słownictwa z innych języków. Ówcześni językoznawcy przyczynili się, pod wpływem idei odrodzenia języków słowiańskich, do stworzenia podstaw gramatyczno-leksykalnych ukraińskiego języka literackiego w oparciu o język potoczny. W rezultacie spowodowało to zastosowanie form dialektalnych na płaszczyźnieogólnogalicyjskiej. Jednocześnie brak jednostek leksykalnych w języku potocznym został zrównoważony poprzez wprowadzenie zapożyczeń z języka starosłowiańskiego, rosyjskiego, polskiego oraz częściowo niemieckiego, jak również zastosowanie derywatów typowych dla języka ukraińskiego.
The article presents the analysis of main tendencies of the vocabulary formation of the western Ukrainian variant of standard Ukrainian in the territory of the former Austro-Hungarian Empire, especially in Galicia. The specificity of the development and formation of the Ukrainian standard language in this region was a multilingual environment which comprised an active interlanguage interaction. These factors contributed to the borrowing of a significant part of the vocabulary from other languages. In addition, artists of that time, who were influenced by the idea of the Slavic languages’ revival, promoted the creation of grammar books and the lexical basis for the Ukrainian standard language through the use of a folk-colloquial variant. Consequently, this resulted in the use of the dialectal layer, including both general Galician words and peculiarly dialectal ones. The lack of lexical units in the colloquial speech was offset by borrowings from Church Slavonic, Russian, Polish and, in part, German according to the word-building models which were typical of Ukrainian
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 9-18
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The fate of the Belarusian literary language over half a century
Losy białoruskiego języka literackiego na przestrzeni pół wieku
Лёс беларускай літаратурнай мовы на працягу паўстагоддзя
Autorzy:
McMillin, Arnold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341086.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
Belarusian literary language
origins
repression
assimilation
protests
word-creation
experiment
białoruski język literacki
geneza
represje
asymilacja
protesty
słowotwórstwo
eksperymenty
беларуская літаратурная мова
вытокі
рэпрэсіі
асіміляцыя
пратэсты
словатворчасць
эксперыменты
Opis:
This article aims to outline the development of the Belarusian literary language from its beginnings before the period of the Grand Duchy of Lithuania, through its rebirth in the 19th century, and its flourishing in the period from 1905 to 1916, and in the 1920s, as well as immediately after the collapse of the Soviet Union. Most of this work concerns the various attempts of Russian leaders (and in time Lukašenka) to demean and assimilate the language, and the poets who vigorously resist this process. It asserts that by using the language they all help to keep this element of national consciousness alive, including those who with word-creation and experiment seek to advance the language’s further progress.
Artykuł ma na celu zarysowanie rozwoju białoruskiego języka literackiego od jego genezy przed okresem Wielkiego Księstwa Litewskiego, poprzez jego odrodzenie w XIX w., rozkwit w latach 1905–1916 oraz latach 20. XX w., a także bezpośrednio po upadku Związku Radzieckiego. Większość tej pracy dotyczy różnych prób rosyjskich przywódców (a z czasem Łukaszenki) poniżenia i asymilacji języka oraz pracy poetów, którzy stanowczo przeciwstawiają się temu procesowi. Stwierdzono, że białoruscy pisarze używając języka, pomagają utrzymać przy życiu ten element świadomości narodowej, łącznie z tymi poetami, którzy poprzez słowotwórstwo i eksperymenty starają się przyspieszyć dalszy rozwój języka białoruskiego.
Мэта гэтага артыкула – акрэсліць шляхі развіцця беларускай літаратурнай мовы ад яе пачаткаў да перыяду Вялікага Княства Літоўскага, у эпоху адраджэння ў ХІХ ст., падчас яе росквіту ў перыяд з 1905 па 1916 г. і ў 1920-я гг., а таксама адразу пасля распаду СССР. Большая частка гэтай працы прысвячаецца розным спробам расейскіх лідэраў (а таксама і А. Лукашэнкі) прынізіць і асіміляваць мову, а таксама працы паэтаў, якія рашуча супраціўляюцца гэтаму працэсу. У артыкуле сцвярджаецца, што праз выкарыстанне мовы ўсе яны дапамагаюць падтрымліваць гэты элемент нацыянальнай свядомасці, у тым ліку і тыя, хто словатворчасцю і эксперыментамі імкнецца паспрыяць далейшаму развіццю мовы.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2023, 23; 63-72
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
З гісторыі развіцця лексікі старабеларускай дзелавой пісьменнасці XIV – сярэдзіны XVI ст.
Z historii rozwoju leksyki starobiałoruskiego piśmiennictwa urzędowego od XIV do połowy XVI wieku
From the history of development of the old Belarusian official written vocabulary from the 14th to the mid-16th centuries
Autorzy:
Паляшчук, Наталля
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594300.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
starobiałoruski język literacki (odmiana pisana)
starobiałoruskie piśmiennictwo urzędowe
leksyka
leksykologia historyczna
stylistyka historyczna
Old Belarusian literary and written language
Old Belarusian official written
vocabulary
historical lexicology
historical stylistics
Opis:
Autorka artykułu na materiale zabytków starobiałoruskiego piśmiennictwa urzędowego XIV – połowy XVI wieku (ogólnopaństwowe kodeksy – Statut Wіślіckі, Sudziebnіk Kazіmіerza, Statut Wielkiego Księstwa Lіtewskiego 1529, przywileje, wyroki, pozwy, skargi, potwierdzenia, testamenty i inne) określa korpus ustalonych w nich jednostek leksykalnych należących do różnych części mowy. Analizuje strukturę semantyczną wybranych wyrazów, ich przynależność do pewnych grup tematycznych, pochodzenie, relacje synonimiczne i aspektowo-rodzajowe między leksemami. Ustala również specyfikę ich użycia w różnych gatunkach piśmiennictwa urzędowego. Wyniki badań mogą być wykorzystywane w dalszych analizach formowania się i ewolucji systemu leksykalnego języka białoruskiego, jego odmian stylowych, leksykologii i stylistyki historycznej, wpływów językowych, a także w przygotowaniu nowych typów słowników historycznych i w układaniu podkorpusu „Język starobiałoruski” Narodowego Korpusu Języka Białoruskiego.
The article considers examples of Old Belarusian official documents of the 14th to the mid-16th centuries, namely, such national codes as the Vislicki Statut, the Sudziebnik Kazimira, the Statut Vialikaha Kniastva Litoŭskaha 1529, as well as some privileges, bills of complaint, confirmations, testaments, etc. The corpus of lexical units of different parts of speech fixed in these written monuments has been determined; their semantics, belonging to certain thematic groups, origin, structure, synonymous and generic relations between lexemes have been considered; specificity of their use in different genres of business writing has been established. The results of the research are appropriate to use for further study of the formation and evolution of the Belarusian language vocabulary and its stylistic varieties; for scientific developments in the field of historical lexicology, historical stylistics, and interlingual interaction; for preparation of historical dictionaries of new types; as well as in shaping of the Old Belorussian language sub-corpus of the National Corpus of the Belarusian language.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 385-407
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Станаўленне навуковага стылю беларускай мовы ў пачатку ХХ ст.
Kształtowanie się stylu naukowego języka białoruskiego na początku XX wieku
ў пачатку ХХ ст. The formation of the scientific style of the Belarusian language in the early twentieth century
Autorzy:
Любецкая, Кацярына
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/963346.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
беларуская мова
літаратурная мова
навуковая мова
навуковы стыль
тэрміналогія
моўна-стылістычныя асаблівасці
język białoruski
język literacki
język naukowy
styl naukowy
terminologia
cechy językowo-stylistyczne
belarusian language
literary language
scientific language
scientific style
terminology
linguistic and stylistic features
Opis:
У артыкуле прааналізаваны ўмовы і разгледжаны асаблівасці фармавання навуковага стылю беларускай літаратурнай мовы пачатку ХХ ст. (1900–1920 гг.), якія сталі асновай для станаўлення навуковага стылю ў сучаснай мове. Акцэнтавана ўвага на сацыяльна-гістарычным і культурна-палітычным кантэксце фармавання беларускай навуковай мовы ў пачатку ХХ ст., ролі навуковых устаноў таго часу, навукова-папулярных і навукова-вучэбных прац, прадстаўленых па асобных галінах назвамі, у развіцці навуковага стылю беларускай мовы адзначанага перыяду. Актуалізаваны пытанні станаўлення беларускай тэрміналогіі, акрэслены лексічныя, марфалагічныя і сінтаксічныя адметнасці мовы навукі. Адзначаны характэрныя лінгвас-тылістычныя асаблівасці навуковых прац, а таксама іх жанравая прыналежнасць і структура
W artykule przeanalizowano warunki i zbadano cechy kształtowania się stylu naukowego białoruskiego języka literackiego na początku XX wieku (1900–1920), który stał się podstawą kształtowania stylu naukowego w dalszym jego rozwoju we współczesnym języku białoruskim. Nacisk kładziony jest na społeczno-historyczny i kulturowo-polityczny kontekst kształtowania się białoruskiego języka naukowego na początku XX w., rolę instytucji naukowych tamtych czasów, prac popularnonaukowych i naukowo-dydaktycznych prezentowanych w po¬-szczególnych gałęziach przemysłu, w rozwoju stylu naukowego języka biało-ruskiego omawianego okresu. Zaktualizowano zagadnienia dotyczące powstawania białoruskiej terminologii, zarysowano leksykalne, morfologiczne i składniowe cechy języka nauki. Wyróżniono charakterystyczne cechy językowe prac naukowych, a także ich przynależność gatunkową i strukturę.
The article analyzes the conditions and formation features of the scientific style of the Belarusian literary language of the early XX century (1900–1920), which came to be the basis for the formation of the scientific style in its further development in modern language. Emphasis is placed on the socio-historical and cultural-political context of the formation of the Belarusian scientific language in the early XX century, the role of scientific institutions of that time, popular science and scientific-educational works presented in certain fields under relevant names in the development of the scientific style of the Belarusian language in that period. The issues of Belarusian terminology formation are actualized, lexical, morphological and syntactic features of the language of science are outlined. The characteristic linguistic and stylistic features of scientific works, as well as their genre affiliation and structure are identified.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2020, 20; 209-219
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władysław Młynek — poeta tworzący w gwarze cieszyńskiej i w polszczyźnie literackiej
Władysław Młynek: The Poet Creating in Cieszyn Dialect and in Standard Polish Language
Autorzy:
Martinek, Libor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807120.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Władysław Młynek
poezja
dialekt
język literacki
Śląsk Cieszyński
dzieła chóralne
tradycja literacka
literatura narodowa
twórczość regionalna
poetry
dialect
literary language
Cieszyn Silesia
choral works
literary tradition
national literature
regional literature
Opis:
Autor omawia poezję Władysława Młynka, zarówno tę w dialekcie jak i w języku literackim. Autor ze Śląska Cieszyńskiego zajmował się także prowadzeniem miejscowych chórów wokalnych. Autor artykułu poświęca swoją uwagę literackiej tradycji regionu w kontakcie tak z literaturą narodową, jak w kontekście literatury regionalnej. Władysław Młynek — básník tvořící v těšínském nářečí a v polském spisovném jazyceAutor se zabývá básnickou tvorbou Władysława Młynka, jak v nářečí, tak ve spisovném jazyce. Autor pocházející z Těšínského Slezska se rovněž zabýval sborovou tvorbou. Autor článku se věnuje literární tradici v regionu v kontaktu s národní literaturou a v kontextu regionální literatury.
The author discusses the poetry of the Władysław Młynek, both in dialect and in standard Polish language. Author from Cieszyn Silesia also dealt with choral works. The author’s of the article attention is devoted to the literary tradition of the region in contact with the national literature and in the context of regional literature.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2017, 8, 2; 139-154
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Živaja starina” w programie etnolingwistyki historycznej Nikity Iljicza Tołstoja
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670934.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historical ethnolinguistics
Slavic literary language
Old Slavic
linguistic geography
Moscow School of Ethnolinguistics
language and culture
ethnolinguistic dictionary
Polesie expedition
Nikita Ilyich Tolstoy
etnolingwistyka historyczna
słowiański język literacki
język starosłowiański
geografia lingwistyczna
moskiewska szkoła etnolingwistyczna
język i kultura
słownik etnolingwistyczny
ekspedycja poleska
Nikita Iljicz Tołstoj
Opis:
The article presents the figure of Nikita Ilyich Tolstoy, the founder of the Moscow School of Ethnolinguistics, a historical philologist, linguist, and ethnologist. Nikita Tolstoy researched in the history of Slavic cultures and languages, Slavic comparative linguistics, folk studies, ethnography, and mythology. In his approach, he jointly considered language and spiritual culture, the language of creative activity of a community, and the relationships between them. The article presents and discusses the main ideas of Tolstoy’s rich body of research.
W artykule prezentowana jest sylwetka Nikity Iljicza Tołstoja, twórcy moskiewskiej szkoły etnolingwistycznej, filologa-starożytnika i lingwisty-etnologa, który badał historię kultur słowiańskich i słowiańskich języków literackich, zajmował się słowiańskim językoznawstwem porównawczym, folklorystyką, etnografią i mitologią, widząc przy tym konieczność jednoczesnego rozpatrywania języka i kultury duchowej, języka i twórczości wspólnotowej, ich wzajemnych odniesień i różnych typów zależności. Przybliżane są podstawowe myśli z jego bogatej spuścizny.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 9-25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies