Temat: hezychazm - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Hezychazm i kultura
Hesychasm and culture
Autorzy:: Хоружий, Сергей
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/420297.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: hezychazm
kultura
hesychasm
culture
Opis:: Zadaniem niniejszego tekstu jest systematyczne porównanie dwóch fenomenów: hezychazmu i kultury. W tym celu należy wypracować dla ich opisu jeden język. Początkowo opiszemy rozwój współczesnych badań nad hezychazmem, by następnie wskazać wzajemne relacje dwóch fenomenów. Konwergencja relacji hezychazmu i kultury, tradycji duchowej i tradycji kulturowej, przybiera formę współpracy i dialogu.
The purpose of this paper is to provide a systematic comparison of two phenomena: hesychasm and culture. For this purpose, a common language should be developed. Initially, we describe the development of contemporary research on hesychasm, in order to then indicate the interaction between the two phenomena. The convergence of the relations of hesychasm and culture, spiritual traditions and cultural traditions, takes the form of co-operation and dialogue.
Źródło:: ELPIS; 2014, 16; 143-149
1508-7719
Pojawia się w:: ELPIS
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Teoria partycypacji w myśli Grzegorza Palamasa
Autorzy:: Palusińska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1042148.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Grzegorz Palamas
hezychazm
partycypacj
energeia
hesychasm
participation
Gregory Palamas
Opis:: Gregory Palamas creates philosophical and theological synthesis, which originates from his own mystical experience of hesychasm. Palamas claims that man can participate in non created, eternal energeiai of God, which are the external activities ofGod’s uosia – essence. Palamas says that all things participate in God, and they are constituted by this participation, they do not, however, participate in His nature, but in Hisactivity. A man participates in God’s eternal activities and in this way can achieve moral and ontic perfectness.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein; 2016, 15; 155-166
1895-2984
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: „Heroiczna świętość” i wybrane współczesne ujęcia mitu bohaterskiego bądź jego imitacje
“Heroic Holiness” and Selected Contemporary Portrayals of the Heroic Myth or its Imitations
Autorzy:: Kuffel, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/52407201.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Tematy:: prawosławie
hezychazm
św. Grzegorz Palamas
świętość
heroizm
Orthodoxy
Hesychasm
St. Gregory Palamas
holiness
heroism
Opis:: Znacząca część artykułu poświęcona została charakterystyce szeregu przykładów nowszych ujęć heroizmu – z intencją ukazania niejednoznaczności paradygmatu bohaterstwa w kulturze. Na owym zróżnicowanym tle niejednokrotnie wzajemnie sprzecznych ideałów bohaterstwa zademonstrowano sylwetkę św. Piotra Atonity. Tytułowy bohater późnobizantyńskiej literatury hagiograficznej wykreowany został przez św. Grzegorza Palamasa na wzorzec prawosławnego ascety realizującego w swym życiu strategię hezychazmu.
A considerable part of the article is devoted to the characteristics of a number of examples of newer portrayals of heroism – with the intention of showing the ambiguity of the heroism paradigm in culture. The figure of St. Peter the Athonite was presented on this varied background of the ideally contrary ideals of heroism. The title character of late Byzantine hagiographic literature was created by St. Gregory Palamas on the model of the Orthodox ascetic who implemented the hesychastic strategy in his life.
Źródło:: Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2018, XIV; 209-235
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:: Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Modlitwa Jezusowa w teorii i praktyce
Jesus’ Prayer in theory and practice
Autorzy:: Hadryś, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/607249.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Jesus’ prayer
heart prayer
constant prayer
hesychasm
modlitwa Jezusowa
modlitwa serca
modlitwa nieustanna
hezychazm
Opis:: The article presents the problem of Jesus’ prayer both from the theoretical and practical side. It consists of several parts: an explanation of the concept and validity of this type of prayer, a brief presentation of its history, the transformation of structure, main elements, stages, practice and me- aning for spiritual life. The elaboration of the topic was made through analysis and then the synthe- sis of selected documents of the Church and publications on the Name of Jesus and the prayer with that Name. It was stated, inter alia, that Jesus’ prayer is a Trinitarian confession of faith, expresses the love for Christ, enables the activities of the Holy Spirit; brings inner peace, joy, warmth, li- ghtness. Jesus’ Prayer eases self-control, enlightens, permits a person to penetrate into the depths of God’s mysteries, reveals the meaning of Sacred Scripture, causes the person who is praying to consciously stay in God’s presence and to open himself to the saving presence and saving action of the Resurrected Christ. The awareness of God’s presence is in itself motivating to live for Christ.
Źródło:: Poznańskie Studia Teologiczne; 2018, 32; 151-163
0209-3472
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Кирпич Ивана Грозного или московский вариант симфонии
A Brick of Ivan the Terrible or the Moscovite Variant of Symphony
Autorzy:: Kuffel, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/52425260.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Tematy:: symfonia
hezychazm
Maksym Grek
Iwan Groźny
symphony
Hesychasm
Maximus the Greek
Ivan the Terrible
Opis:: W tytule artykuł nawiązuje do latopisarskiego podania o cegle, która spadła na głowę Iwana Groźnego podczas zwiedzania nowo zbudowanej cerkwi katedralnej Wołogodzkiego Kremla. Przywoływane są polemiki i częstokroć wzajemnie sprzeczne poglądy wyrażane w środowiskach historyków, publicystów, pisarzy, a nawet mnichów w odniesieniu do osobowości i roli pierwszego władcy moskiewskiego koronowanego na Cara Wszech Rusi. Szczególnie pomocne dla scharakteryzowania owej różnorodności interpretacji i ocen okazały się prace wybitnego badacza staroruskiego społeczeństwa i państwowości Stiepana Wiesiołowskiego. Na początku swego panowania Iwan IV brał aktywny udział w kodyfikacji życia i liturgii Cerkwi Moskiewskiej, zwołując w Moskwie w 1551 r. Sobór Stu Rozdziałów (Stogław). To wydarzenie – mające z założenia mieć rangę porównywalną do soborów Kościoła greckiego, w którym uczestniczyli zarówno Car, jak i Metropolita Moskwy i Wszech Rusi Makary – stanowiło wyraz dążenia państwa moskiewskiego do symfonii Cerkwi i władzy carskiej – deklarującego wolę kontynuacji tradycji bizantyńskiej. Św. Maksym Grek identyfikujący się z kierunkiem mistyczno-ascetycznym w prawosławnym monastycyzmie – współcześnie nazywanym hezychazmem – przybył do Moskwy w marcu 1518 r. Atonicki Starzec był apologetą i w pewnym sensie stróżem idei bizantyńskiej na Rusi. W swoich pouczeniach, posłaniach i komentarzach – w oparciu o teksty patrystyczne chrześcijaństwa wschodniego – utrzymywał, że prawdziwa symfonia władzy państwowej i cerkiewnej nie jest możliwa bez przemiany natury ludzkiej każdego członka Kościoła. W bizantyńskiej i staroruskiej tradycji osiągnięcie takiego stanu określano mianem przebóstwienia (gr. theosis). Iwan IV w listach adresowanych do jednego ze swych dawnych doradców i krewnego, księcia Andrieja Kurbskiego, który wyemigrował na Litwę, wyraził własny pogląd na temat prawosławnej władzy carskiej. Pomimo deklaracji wierności prawosławiu de facto odrzucił on tradycję bizantyńską, czego wyrazem stało się m.in. powołanie opryczniny i stracenie metropolity Filipa. W artykule wysuwa się i uzasadnia tezę o tym, że istota osobistej tragedii Iwana IV oraz niespełnienie nadziei w nim pokładanych stanowiły rezultat nieposłuszeństwa cara wobec atonickiego świętego starca. Brak mądrości pokory i nieprzyjęcie pouczenia o tym, że bez ontologicznej przemiany (gr. metanoia) każdego z członków prawosławnej teokracji (w tym również cara, który dla Cerkwi miał stać się ikoną Chrystusa łagodnego i pokornego sługi) – niweczy prawosławną symfonię władzy, a tym samym uniemożliwia Rusi realizację dziejowej misji III Rzymu.
The title refers to a legend about a brick that fell on Ivan IV head while exploring the newly built Cathedral Church of Vologda Kremlin. In this article is shown polemics and mixed responses – in environmental historians, publicists, writers and even monks – to the personality and the role of the first ruler to be crowned as Tsar of All the Russias. Especially the variety of views is presented in works of Stephan Veselovsky who is a researcher of Old Russian society and state. At the beginning of his reign Ivan IV confirmed the position of the Orthodox Church with the Council of the Hundred Chapters [The Stoglavy Sobor] that was held in Moscow in 1551. This event, with the participation of Tsar and Metropolitan Macarius, was an expression of the desire of Muscovite state to symphony of Orthodox Church and Tsarist power. Maximus the Greek, identified himself with the mystical-ascetic trend in the Orthodoxy monasticism called Hesychasm, came to Moscow in March 1518. Hagiorite Elder (Staretz) was a teacher of the Byzantine idea on Russia. He taught on the basis of The Holy Fathers of Eastern Christianity that true symphony is not possible without transformation of human nature. In the Byzantine and Old Russian tradition this state was termed as deification. Ivan IV in the correspondence to one of his advisors, Prince Andrei Kurbsky, who defected to the Lithuanians, expressed his own view about Orthodoxy Tsarist power. He rejected the Byzantine tradition. One expression of this was, among other things, the creation of the Oprichnina and the execution of Metropolitan Philip. The article promotes the thesis that the essence of personal tragedy and fulfillment of hopes pinned on Ivan IV is the result of disobedience to Saint Hagiorite Elder who warned that without transformation (gr. Metanoia) of each member of the body of the Orthodox Theocracy – the idea of the Third Rome is unachievable.
Źródło:: Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2017, XIII; 165-178
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:: Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: „Kanon paschalny” św. Jana z Damaszku jako liturgiczne urzeczywistnienie duchowości hezychastycznej
"The Paschal Canon" of St John Damascene as the Liturgical Realization of the Hesychast Spirituality
Autorzy:: Leśniewski, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31343374.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: św. Jan z Damaszku
Kanon paschalny
hezychazm
monodia
St John Damascene
The Paschal Canon
Hesychasm
Monody
Opis:: Artykuł dotyczy Kanonu Paschalnego św. Jana z Damaszku w odniesieniu do prawosławnego nabożeństwa Nocy Paschalnej i duchowości hezychastycznej. Po krótkiej prezentacji życia Damasceńczyka zostaje wyjaśniona różnica między śpiewem a muzyką z biblijnego punktu widzenia, tak jak jest to nauczane w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Następnie zostaje przedstawiona teza, że św. Jan z Damaszku przynależał do duchowej tradycji hezychastycznej i monastycznej. Jest to oczywiste, jeśli weźmie się pod uwagę, że jedno z jego dzieł zostało włączone do Filokalii. Dalsza część tekstu ukazuje strukturę i liturgiczne umiejscowienie Kanonu Paschalnego jako dodatkowy dowód na wzajemne powiązania tradycji liturgicznej i hezychastycznej. W końcowej części artykułu zostaje przeprowadzona zwięzła analiza teologicznych treści Kanonu Paschalnego, ze szczególną koncentracją na tak ważnych zagadnieniach, jak: wyzwolenie, wolność, światło, oczyszczenie zmysłów, Dobra Nowina, nadzieja, wiara w Zmartwychwstałego Pana i życie wieczne.
This article deals with the Paschal Canon of St John Damascene in relation to the Orthodox service of the Easter Night and the hesychast spirituality. After the short presentation of Damascene’s life, it starts explaining the difference between singing and music from the biblical point of view as it has been taught in the Russian Orthodox Church. Then, it is posed the point that St John Damascene had belonged to the hesychast spiritual and monastic tradition. This argument is evident if one takes into account that one of his writings has been included in the Philokalia. Following this, the text presents the structure and the liturgical setting of the Paschal Canon as an additional evidence for the interrelationship of liturgical and hesychast traditions. Finally, it gives a concise analysis of the theological contents of the Paschal Canon, concerning on some important topics, such as liberation, freedom, light, purification of senses, the Good News, hope, faith in the Resurrected Lord, and the eternal life.
Źródło:: Roczniki Teologii Ekumenicznej; 2012, 4; 43-60
2081-6731
Pojawia się w:: Roczniki Teologii Ekumenicznej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Wpływ ojców Kościoła na prawosławne pojęcie obrazu Bożego
The Influence of Church Fathers on the Orthodox Concept of the Image of God
Autorzy:: Kucy, Aleksy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/607201.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: image of God
Christ
the orthodox patristic thought
hesychasm
Obraz Boży
Chrystus
prawosławna myśl patrystyczna
hezychazm
Opis:: The concept of the divine image in the patristic thought has a very rich tradition and a well-developed semantics. In an exegetic interpretation one can find both a broad treatment of this concept and a very narrow one, the objective one. In the strict sense of this word, the Divine Image, on the image of whom was created man, is Christ, the Incarnate Logos, who has fulfilled the eternal, divine intent towards man and towards the whole creation, which was the divinisation and the state when God will be all in all (1 Corinthians 15:28).
Źródło:: Poznańskie Studia Teologiczne; 2016, 30; 337-351
0209-3472
Pojawia się w:: Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Kilka uwag o wpływie hezychazmu na przedstawienie chrztu Chrystusa na przykładzie sztuki z terenów Królestwa Serbii
A few notes on the influence of hesychasm on representation of Christ’s baptism on example of art in the Serbian Kingdom
Autorzy:: Piórecka, Agnieszka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/613050.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: chrzest Chrystusa
Serbia
hezychazm
Anastasis
Koimesis
Przemienienie
mandorla
mistyczne światło
Christ’s baptism
hesychasm
Transfiguration
mystical light
Opis:: The influence of hesychasm on representation on Christ’s baptism isn’t so obvious as in the case of transfiguration, anastasis or koimesis. On the contrary to the mentioned above, it hasn’t had its own study. We can assume, that the rise of interest in hesychasm during the kingship of Milutin is connected to Milutin’s programme of translation important theological and philosophical texts into Serbian language. In all referred images, we can see a manifestation of the mystical light of God. In the case of transfigurations, koimesis and anastasis, this light is illustrated by mandorla (almond-shaped aureole) around Christ. In depictions of baptism, mandorla surround the dove of the Holy Spirit. In the Serbian art mandorla takes, repeatedly, very complicated shapes. Additionally, in the baptism and koimesis scenes, above Christ’s head, appear open doors of Heaven. This can emphasise presence of God.
Źródło:: Vox Patrum; 2018, 70; 485-497
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Opowieści pielgrzyma jako wprowadzenie w duchowość hezychastyczną
The Way of a Pilgrim as an introduction into the hesychastic spirituality
Autorzy:: Saszko, Irena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1912184.pdf
Data publikacji:: 2021-09-23
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: hezychazm
nieustanna modlitwa
głęboka skrucha
Filokalia
ojciec duchowy
hesychasm
the unceasing prayer
compunction
the Philokalia
the spiritual father
Opis:: Opowieści pielgrzyma zostały napisane przez nieznanego autora z drugiej połowy XIX wieku. To cieszące się dużą popularnością w świecie prawosławnym dzieło jest wprowadzeniem we wschodnio-chrześcijańską duchowość hezychastyczną. Książka opowiada o pielgrzymowaniu rosyjskiego chłopa do różnych sanktuariów i monasterów na terenach Imperium Rosyjskiego. Pątnik, przy pomocy swojego starca – ojca duchowego, zgłębia tajemnicę nieustannej modlitwy. Mądrość Bożą czerpie z Pisma Świętego oraz Filokalii. Spotykając na swej drodze pielgrzymowania różne osoby, rozmawia z nimi o modlitwie, a także dzieli się własnym doświadczeniem obecności Boga. W artykule zostały przeanalizowane główne zagadnienia Opowieści pielgrzyma, a mianowicie: wprowadzenie w modlitwę Jezusową, przemieniająca moc Bożego Słowa, walka z pożądliwościami oraz znaczenie przewodnictwa duchowego w życiu każdego chrześcijanina.
The Way of a Pilgrim was written by an unknown author originated from the second half of the 19th century. This work, which has been very popular in the Orthodox world, is an introduction to the Eastern Christian hesychastic spirituality. This book is a story about the pilgrimage of a Russian peasant to various sanctuaries and monasteries in the Russian Empire. The pilgrim, with the help of his elder – the spiritual father, explores the secret of the unceasing prayer. He draws God’s wisdom from the Holy Scriptures and the Philokalia. When the pilgrim meets various people on his way, he talks to them about prayer and shares with them his own experience of God’s prayer. The article carried out an analysis of the main issues of the Way of a Pilgrim, namely: the introduction into the Jesus prayer, the transforming power of the Word of God, the fight against passions, and the importance of spiritual guidance in the life of every Christian.
Źródło:: ELPIS; 2021, 23; 9-17
1508-7719
Pojawia się w:: ELPIS
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Blask Taboru. Światło ikony. Od bizantyńskiej mozaiki do Andrieja Rublowa
The Taboric Light and the Light of the Icon: From Byzantine Mosaics to Andrei Rublev
Autorzy:: BRĄŻKIEWICZ, Bartłomiej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1046858.pdf
Data publikacji:: 2020-01-12
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: sztuka bizantyńska, sztuka staroruska, Teofanes Grek, Andriej Rublow, hezychazm
Byzantine Art, Old Russian Art, Theophanes the Greek, Andrei Rublev, Hesychasm
Opis:: Ikona, czyli obraz, jest nie tylko dziełem sztuki, lecz przede wszystkim widomym znakiem Boga. Potwierdzają to nawiązujące do teorii estetycznych antycznej Grecji wczesnochrześcijańskie rozważania teologiczne, z objawiającym się człowiekowi bytem transcendentnym łączące kategorię piękna. Wnikliwy ogląd zachowanych zabytków sztuki sakralnej – bizantyńskiej mozaiki i staroruskiego malarstwa ikonowego – pozwala stwierdzić, że zarówno jedne, jak i drugie powstawały pod wpływem monastycznego hezychazmu: pierwsze kształtowane w duchu tradycji egipskich ojców pustyni, drugie zaś poprzez oddziaływanie doktryny św. Grzegorza Palamasa. Przekonanie o możliwości ujrzenia Bożej Światłości w wyniku kontemplacyjnych praktyk ascetycznych znajdowało nie tylko odbicie, lecz również uzasadnienie w przedstawieniu biblijnego Przemienienia. Motyw objawionego na górze Tabor światła symbolizował zewnętrzną względem człowieka światłość, będącą swoistym preludium do uczestnictwa w przebóstwieniu, czyli do wewnętrznej światłości duszy. Uwidoczniony na bizantyńskich mozaikach oraz na ikonach Teofanesa Greka i Andrieja Rublowa temat może być postrzegany nie tyle na poziomie dydaktycznym (jako przekazująca religijne treści ilustracja), ile jako sprzyjające wewnętrznej przemianie źródło modlitewnej zadumy.
The icon, having originally been an image, is not only a piece of art, but above all a visible sign of God. Such an interpretation of the icon was approved in the early Christian theological thought referring to the aesthetic theories of ancient Greece which linked beauty with the essence of the transcendent being revealed to mankind. A thorough overview of Byzantine mosaics and Old Russian iconic paintings, the preserved works of sacred art, shows that both of them developed under the influence of monastic hesychasm, the former shaped in the spirit of the Egyptian desert fathers, the latter formed by the impact of the Palamist doctrine. The belief in the potentiality of seeing God’s Light as a result of contemplative ascetic practices was not only reflected, but also grounded in the biblical narrative of the Transfiguration. The Light revealed at Mount Tabor was the Light coming to humanity from without, which signified a possibility of theosis: obtaining inner Light by the human soul and its resultant divinization. The theme recognized in the Byzantine mosaics, as well as in the icons by Theophanes the Greek and Andrei Rublev, can be seen not so much as the fulfilment of didactic purposes, a plain illustration spreading religious content, but rather as a source of prayerful reflection leading to inner metamorphosis.
Źródło:: Ethos; 2017, 30, 3 (119); 59-74
0860-8024
Pojawia się w:: Ethos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Teologia między słowem i milczeniem
Theology between word and silence
Autorzy:: Glaeser, Zygfryd
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/554312.pdf
Data publikacji:: 2019-06-28
Wydawca:: Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:: teologia
Bóg
Chrystus
Duch Święty
słowo
milczenie
kontemplacja
hezychazm
apofatyzm
theology
God
Christ
Holy Spirit
word
silence
contemplation
hesychism
apophaticism
Opis:: Człowiek jako istota rozumna i wolna, ze swej natury może i powinien docierać do prawdy, trwać przez niej i całe swoje życie opierać na prawdzie. Prawda jest „miejscem spotkania” rozumu i wiary, które tworzą między sobą głęboką i nierozerwalną jedność, uznając jednocześnie swoją autonomiczność w dochodzeniu do prawdy. Bogata historia dorobku ludzkiego intelektu świadczy o tym, że „człowiek w ciągu stuleci przebył pewną drogę, która prowadziła go stopniowo do spotkania z prawdą i do zmierzenia się z nią” (FR 1). Dzięki swej osobowej naturze, człowiek szuka prawdy ponadempirycznej, mającej wymiar egzystencjalny, związany z kontekstem jego życia. Właśnie w kontekście prawdy rozum i wiara nie pozostają wobec siebie w opozycji, lecz tworzą między sobą głęboką i nierozerwalną jedność (por. FR 16). Choć rozum i wiara tworzą jedność, to w istocie stanowią dwie różne drogi dochodzenia do prawdy, a zarazem dwa różne sposoby przeżywania relacji wobec niej. Podstawowym zadaniem teologii jest rozumna służba prawdzie odkrywanej w wierze. Do jej instrumentarium należą, na równi, wiara i rozum. W istocie rzeczy, w teologii chodzi o próbę zrozumienia relacji łączącej człowieka z żywym Bogiem i opowiedzenia o niej. Teologia ma charakter dialogiczny. Specyficzne jest dla niej to, że w dialogu tym uczestniczy sam Bóg. Każda prawda domaga się jej wyrażenia, uzewnętrznienia. Wypowiedzi o Bogu i o relacji człowieka z Bogiem mogą mieć różny charakter i mogą przybierać różne kształty. Ostatecznie chodzi jednak o próbę wypowiedzenia tego, co ze swej istoty jest niewypowiadalne, a jednak w jakiejś formie powinno zostać wypowiedziane. Najistotniejszym nośnikiem i znakiem prawdy teologalnej jest słowo. Ale i ono ma różną ekspresję i może być wyrażane na wiele sposobów. Każda wypowiedź o Bogu jest fragmentaryczna, cząstkowa. Zawiera w sobie element paradoksalności wynikającej z faktu niemożności jej wyrażenia w sposób całkowicie jednoznaczny i całościowy. Boga nie można „zamknąć” ani „zmieścić”, ani też w pełni wypowiedzieć, stosując teologiczne formuły. Każda z nich naznaczona jest cząstkowością. Dla ludzkiego umysłu Bóg pozostaje zawsze tajemnicą. Chrześcijański Wschód dystansuje się od wypowiadania i interpretowania prawd chrześcijańskiej wiary w formie teologicznych traktatów. Abstrahuje także od tworzenia wielkich teologicznych systemów pojęciowych. Przejmując bizantyjskie wzorce myślenia, ukształtował typ duchowości o ukierunkowaniu mistycznym, liturgicznym i ikonograficznym. Na pierwszy plan wysuwa kontemplację Tajemnicy, a nie czysto racjonalne podejście do niej. Wychodzi z założenia, że kontemplacja Tajemnicy, otwarcie się na Jej oświecenie prowadzi do Jej poznawania, bez konieczności jej definiowania. Tak więc słowo i milczenie jawią się jako równoważne wymiary teologicznej komunikacji. Następują po sobie i się dopełniają. Mają wspólny cel: doprowadzenie do autentycznego dialogu i do pogłębienia bliskości człowieka z Bogiem i ludzi między sobą.
Man, as a rational and free being, by his nature, can and should reach the truth, abide through it and all his life based on truth. Truth is a „meeting place” of reason and faith that create a deep and inseparable unity, recognizing at the same time its autonomy in reaching the truth. The rich history of the achievements of the human intellect testifies to the fact that „man has travelled a certain path over the centuries, which led him gradually to meet with the truth and to face it” (FR 1). Due to his nature, man seeks a non-empirical truth with an existential dimension related to the context of his life. It is in the context of truth that reason, and faith do not remain in opposition to each other but create a deep and inseparable unity between them (see FR 16). Although reason and faith form unity, they are, in fact, two different ways of reaching the truth, and at the same time, two different ways of experiencing such relationship. The essential task of theology is the rational service of truth discovered in faith. Its instruments include equally faith and reason. Theology is about trying to understand the relationship between man and the living God and telling about it. Every truth demands its expression, externalization. Statements about God and the relationship between man and God can be different and can take various shapes. Ultimately, however, it is about trying to say what is inherently unspeakable, but in some form, it should be spoken. The most important medium and the sign of theological truth is the word. But it also has different expressions and can be expressed in many ways. Every statement about God is incomplete and partial. It contains an element of paradoxicality resulting from the fact that it cannot be shown in a wholly unambiguous and comprehensive way. God cannot be „shut down”, or „”not fit to someone” nor fully express using theological formulas. Each of them is marked by partiality. God is always a mystery to the human mind. The Christian East distances itself from speaking out and interpreting the truths of Christian faith in the form of theological treaties. It also disregards the creation of high religious conceptual systems. Taking over the Byzantine models of thinking, He shaped a type of spirituality with a mystical, liturgical, and iconographic orientation. The contemplation of the mystery is the foreground, not the purely rational approach to it. It assumes that the reflection of the Mystery, the openness to the enlightenment leads to learning without the need to define it. Thus word and silence appear as similar dimensions of theological communication. They follow each other and are completed. They have a common goal: bringing about a genuine dialogue and deepening the closeness of man with God and people with each other.
Źródło:: Sympozjum; 2019, 1(36); 31-60
2543-5442
Pojawia się w:: Sympozjum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Reguła skitu w odniesieniu do bizantyńskiej tradycji patrystycznej (po 135 latach od pierwszej monografii o św. Nile Sorskim)
Ustav Skitsky in Relation to the Byzantine Patristic Tradition (135 years after the first Monography about st. Nil Sorsky)
Autorzy:: Kuffel, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1807234.pdf
Data publikacji:: 2019-10-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: hezychazm; Filokalia, św. Nił Sorski; Reguła skitu, antropologia synergijna
Hesychasm; Filokalia; St. Nil Sorsky; Ustav Skitsky [The Hermitage Rule]; Synergic Anthropology
Opis:: Za punkt odniesienia dla refleksji posłużyła pierwsza monografia o św. Nile Sorskim Aleksandra Archangielskiego, wydana w Sankt Petersburgu w 1882 r. Przypisanie przez rosyjskiego filologa (wybitnego znawcę piśmiennictwa Moskiewskiej Rusi) rozdziałowi V Reguły, dotyczącemu ośmiu głównych namiętności, znaczenia centralnej części utworu ma wpływ na określoną interpretację sensu traktatu oraz prowadzi do hipotezy o bezpośrednim wpływie św. Jana Kasjana Rzymskiego na staroruskiego hezychastę. W artykule natomiast prezentowana jest teza o tym, że najważniejszy tekst sorskiego pustelnika opisuje strategię duchową, w której nauka o namiętnościach i walce z nimi spełnia rolę ogniwa podstawowego Łańcucha Strategii Hezychazmu, odzwierciedlającego proces duchowy, wiodący ku theosis. Wobec konstatacji braku bezpośrednich odwołań autora Reguły skitu do protoplasty zachodniego monastycyzmu z IV-V w. jako główne źródło literackie wskazani zostali na pierwszym miejscu dwaj święci Ojcowie należący do synajsko-syryjskiej formacji hezychazmu: Jan Klimak i Izaak Syryjczyk. Ich imiona pojawiają się w 11 rozdziałach „Z pism Świętych Ojców o działaniu umysłu” po 24 razy. W następnej kolejności występuje przedstawiciel athosko-synaickiego nurtu – św. Grzegorz Synaita (16 razy) oraz św. Symeon Nowy Teolog (przywołany 12 razy), reprezentant areopagitycko-konstantynopolitańskiej formacji hezychamu bizantyńskiego. Cкитский устав по отношению к святоотеческой византийской традиции (135 года после первой монографии о преп. Ниле Сорском) Отправной точкой для рассуждений послужила первая монография об основателе Сорской пустыни Александра Семеновича Архангельского (издана в Санкт-Петербурге в 1882 г.) Поставление русским филологом, знатоком письменности Московской Руси, пятой главы Скитского устава, относящейся к 8 главным страстям («помыслам злобы»), в качестве центральной части произведения – влияет на определенную интерпретацию всего трактата и ведет к гипотезе о непосредственном влиянии преп. Иоанна Кассиана Римлянина на творчество древнерусского исихаста. В статье, однако, был выдвинут тезис о том, что самое значительное творение Сорского отшельника описывает духовную стратегию, в которой учение о страстях и борьбе с ними выступает здесь в качестве звена основной Цепи Стратегии Исихазма, воспроизводящей этапы духовного процесса, ведущего к обожению. Вследствие осознания отсутствия непосредственных ссылок автора Скитского устава на основоположника западного монашества IV-V в. – в виде главного литературного источника были названы в первую очередь два Святых Отца, принадлежащих к синайско-сирийскому направлению исихазма: преподобные Иоанн Лествичник и Исаак Сирин. Их имена появляются в 11 главах «Отъ писанiй святыхъ отецъ о мысленом дѣланiи» – 24 раза каждое. В следующем порядке выступает представитель афонско-синаитского течения – преп. Григорий Синаит (16 раз), а также преп. Симеон Новый Богослов (12 ссылок на его имя), принадлежащий к ареопагитико-константинопольскому направлению византийского исихазма.
The first monography about St. Nil Sorsky by Alexander Arhangelskii published in St. Petersburg in 1882 served as a point of reference for the reflection. The Russian philologist (a specialist in the field of Moscovite Rus’ literature) assigned to the 5th chapter of the Hermitage Rule about 8 main passions, the role of the central part of the work has an impact on a specific interpretation of the meaning of the treaty and leads to the hypothesis of a direct impact of St. John Cassian the Roman on the Old Russian Hesychast. However, in the article the thesis is proposed that the most important text of Sorsky hermit describes the spiritual strategy in which the doctrine of the passions and fight with them serves as a link of the Strategic Chain of Hesychasm, which reflects the spiritual process leading to the theosis. In view of the finding of the lack of direct references by the author of the Hermitage Rule to the Progenitor of Western monasticism of 4th-5th century – as a source of quotations and references in the first place two Holy Fathers who belong to the Sinai-Syrian formation of Hesychasm were mentioned: John Climacus and Isaac the Syrian whose names appear in the Rule 24 times each. In the next the Athos-Sinai mainstream – St. Gregory of Sinai (16 times) and St. Symeon the New Theologian (appointed 12 times), a representative of the Areopagitic-Constantinople formation of Byzantine Hesychasm, are referred to.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 7; 5-18
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Neopatrystyczna koncepcja ascezy Sergieja Chorużego (1941–2020) i jego heideggerowsko-foucaultiańskie inspiracje
Neopatristic Theory of Ascetism according to Sergey Khoruzhiy (1941–2020) and His Foucaultian-Heideggerian Inspirations
Autorzy:: Kroczak, Justyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31232716.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Sergey Khoruzhiy
ascetics
the existential analytic of Dasein
Foucault
Technologies of the Self
energy
hesychasm
Sergiusz Choruży
asceza
analityka egzystencjalna
Dasein
techniki siebie
energia
hezychazm
Opis:: W artykule przedstawiam osobowość twórczą współczesnego rosyjskiego myśliciela nurtu neopatrystycznego Sergiusza Chorużego ze szczególnym naciskiem na jego oryginalną koncepcję teorii ascezy (teorii energoform). Bazuje ona na źródłach patrystycznych, ale zdradza także inspiracje ustaleniami współczesnej filozofii zachodnioeuropejskiej, zwłaszcza myślą Martina Heideggera i Michela Foucaulta. W artykule analizuję główne założenia teorii ascezy Chorużego i komentuję heideggerowsko-foucaultiańskie elementy w niej zawarte. Rozważania na temat ascezy dotykają problemów zarówno typowo filozoficznych — ontologicznych, gdzie przejawiają się inspiracje Heideggerem, jak i historyczno-hermeneutyczne, gdzie widzimy polemikę z Foucaultem. W rezultacie przeprowadzam analizę komparatystyczną Heideggerowskiej i energijnej wizji człowieka, wskazując, że fenomeny życia duchowego, takie jak asceza, mogą z powodzeniem być przedmiotem rozważań teoretycznych oraz pokazać uniwersalność niektórych teologiczno-filozoficznych (ontologicznych) interpretacji kondycji człowieka.
In the article, I present the philosophic contribution of the contemporary Russian neo-patristic thinker, Sergey Khoruzhy, with particular emphasis on his original concept of the theory of asceticism (the theory of energoforms). It is based on Patristic sources, but reveals inspirations from the findings of contemporary Western European philosophy as well, especially from the thought of Martin Heidegger and Michel Foucault. In the article, I analyze the main assumptions of Khoruzhy’s theory of asceticism and comment on the Heideggerian-Foucaultian elements contained in it. Reflections on asceticism touch on both typically philosophical problems, the ontological ones, where Heidegger’s inspirations are manifested, and on historical and hermeneutical ones, where we see a polemic with Foucault. In conclusion, I attempt a comparative analysis of Heidegger’s and energystic vision of man, probing whether the phenomena of spiritual life such as asceticism can successfully be a subject of theoretical considerations and how universal are some theological and philosophical (ontological) interpretations of the human condition.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 311-323
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Modlitwa Jezusowa jako dziedzictwo duchowe Polaków i Ukraińców
Autorzy:: Mytnik, Irena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1789217.pdf
Data publikacji:: 2019-11-28
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:: modlitwa Jezusowa
Ojcowie Pustyni
Ojcowie Kościoła
chrześcijański Wschód
hezychazm
kontemplacja
wspólne dziedzictwo duchowe
Jesus’ prayer
Desert Fathers
Fathers of the Church
the Christian East
contemplation
common spiritual heritage
Opis:: The article is an attempt to look at Jesus’ prayer as a common spiritual heritage of all Christians, including the Polish and the Ukrainian, and at the same time a synthesis of the current thoughts on this prayer tradition, which is one of the oldest forms of Christian contemplative prayer. It originates from the Holy Scriptures and meditations of the Word of God, it was practiced and developed by the Desert Fathers, Fathers of the Church, monks, clergy and laity, above all in the Churches of the Christian East. Today, the most widespread is in the Orthodox and Greek Catholic Church, but for many years has been experiencing a kind of revival in the Catholic Church. The article presents the teaching of the Church, its saints and contemporary spiritual masters on this subject.
Źródło:: Studia Ucrainica Varsoviensia; 2019, 7; 97-108
2299-7237
Pojawia się w:: Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Русское старчество как служение сверхнормативной любви Христовой
Rosyjska instytucja starców jako służba ponadnormatywnej miłości Chrsytusowej
Autorzy:: Хоружий, Сергей
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2057257.pdf
Data publikacji:: 2018-12-21
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Spiritual experience
Russian eldership
hesychasm
Christian love
kenosis
Optina Pustyn’
Paisius Velichkobsky
Amvrosy of Optina
doświadczenie duchowe
rosyjska instytucja starców
hezychazm
miłość Chrystusowa
kenoza
Optina Pustyń
Paisjusz Wieliczkowski
Ambroży z Optiny
Духовный опыт
русское старчество
исихазм
любовь Христова
кеносис
Оптина пустынь
Паисий Ве-
личковский
Амвросий Оптинский
Opis:: Статья анализирует феномен старчества в духовной традиции Православия, трактуя его как антропологический механизм трансляции духовного опыта. Описаны этапы исторической эволюции старчества, ведущей к расширению его служения за пределы монашеской, а затем и церковной среды. Главное внимание уделяется последнему этапу эволюции – русскому старчеству 19-20вв., внутренняя суть которого определяется как сверхнормативная любовь Христова, имеющая свой совершенный образ в Искуплении и Крестной Жертве Христа. Показано, что в русском старчестве создается особая этическая формация, принципами которой являются кенозис, смирение и абсолютное принятие Другого.
The article presents the analysis of the phenomenon of the eldership in the Orthodox spiritual tradition interpreting this phenomenon as an anthropological mechanism of the translation of spiritual experience. Historical evolution of the eldership is reconstructed which leads to its expansion beyond the limits of the monastic and then also ecclesiastic medium. The main attention is paid to the last stage of the evolution, the Russian eldership of the 19-20th cc. The essence of this phenomenon is qualified as the supra-normative love of Christ, the perfect manifestation of which is the Redemption and the Sacrifice on the Cross of Christ. It is shown that the Russian eldership creates an original ethical formation, main principles of which are kenosis, humility and the absolute acceptance of the Other.
Artykuł analizuje fenomen instytucji starców w duchowej tradycji Prawosławia, traktując go jako antropolgiczny mechanizm translacji duchowego doświadczenia. Opisano etapy historycznej ewolucji instytucji starców, prowadzącej do rozprzestrzenienia się ich służby poza obręb środowiska mniszego, a co za tym idzie – cerkiewnego. Najwięcej uwagi poświęcono ostatniemu etapowi ewolucji – rosyjskiej instytucji starców na przełomie XIX i XX wieku. Istotą tego fenomenu jest ponadnormatywna miłość Chrystusowa, której najdoskonalszym wyrazem jest Odkupienie i Ofiara Chrystusa na Krzyżu. Ukazano, iż rosyjska instytucja starców wytworzyła specyficzny kodeks etyczny, którego głównymi założeniami są kenoza, pokora i absolutna akceptacja Innego.
Źródło:: ELPIS; 2018, 20; 205-210
1508-7719
Pojawia się w:: ELPIS
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "hezychazm" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język