- Tytuł:
- Utrzymywanie pokoju a autonomia miejska w miastach średniowiecznych. O znaczeniu rytualnego ukorzenia się przed biskupimi panami miasta
- Autorzy:
- Kamp, Hermann
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/607630.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Unterwerfung
Köln 1074
Lampert von Hersfeld
Kirchenbuße
Vermittlung
Paderborner Sühne von 1222
städtische Autonomie
Schiedsverfahren
Submission
Cologne 1074
Ecclesiastical Penance
Mediation
Paderborner Reconciliation of 1222
Urban Autonomy
Arbitration
poddanie
Kolonia 1074
pokuta kościelna
mediacja
pojednanie w Paderbornie z 1222 r.
autonomia miejska
arbitraż - Opis:
-
Der vorliegende Aufsatz geht der Frage nach, welche Funktion und welchen Stellenwert rituelle Unterwerfungen bei der Beilegung von Konflikten zwischen Stadtbürgern und ihren bischöflichen Stadtherrn im römisch-deutschen Reich vor 1300 besaßen. Anhand der Kölner Unterwerfungen von 1074 und 1258 sowie der rituellen Selbstdemütigung der Paderborner Bürger im Jahr 1222 wird exemplarisch aufgezeigt, dass sich selbst in den Unterwerfungen, die die Unterordnung der Stadtgemeinschaft symbolisch festhalten, der Aufstieg und die wachsende Autonomie der Städte widerspiegeln. Dabei steht die frühe an den Formen der Kirchenbuße ausgerichtete Kölner Unterwerfung für die Behauptung eines ungeminderten Strafanspruchs des Stadtherrn, dem nur geringe Grenzen gesetzt waren, weil es keine Vermittler gab, die ihn auf ein bestimmtes Verhalten hätten verpflichten können. Insofern offenbart das Engagement von Vermittlern in den beiden anderen Konflikten das gewachsene Prestige der städtischen Oberschichten, die nun als Verhandlungspartner anerkannt wurden, denen gegenüber man sich auch verpflichtete. Während es in Paderborn 1222 noch allein die Forderungen des Bischofs waren, die in der Sühneurkunde Aufnahme fanden, wurden bei der Beendigung der Kölner Konflikts von 1258 zwei mehr oder minder paritätisch aufgebaute Urkunden auf- und ein Schiedsgericht eingesetzt, das über die Klagen beider Seiten befinden und einen Ausgleich schaffen sollte. Damit war die Stadt dem Bischof als Konfliktgegner gleichgestellt. Gerade das letzte Beispiel führt deutlich vor Augen, wie der Stellenwert der rituellen Unterwerfung im Rahmen der Konfliktbeilegung abnahm, weil die Abgrenzung der Rechtsansprüche zwischen Stadtherr und Stadt gegenüber der Bestrafung des Ungehorsams in den Vordergrund trat. Infolgedessen rückte auch das Schiedsurteil ins Zentrum der Konfliktbeilegung. Dennoch konnte die rituelle Unterwerfung mit der wachsenden Autonomie der Städte nicht ganz verdrängt werden. Sie blieb ein sinnvolles Instrument, um Vergehen zu benennen und zu vergeben, um exkommunizierten Sündern die Wiederaufnahme in die Kirche zu bahnen, um die Ehre des Stadtherrn wiederherzustellen und um Herrschaftsverhältnisse sichtbar neu zu begründen.
This article deals with the function and significance of ritual submission as a means of settling conflicts between citizens and their episcopal lords in the Roman-German empire before 1300. On the basis of the Cologne submissions of 1074 and 1258 as well as the ritual of self-humiliation of the Paderborn townspeople in 1222, it is exemplified that the increasing autonomy of the cities are reflected even in the submissions which at first glance symbolize the strong subordination of the civic community. The first example, the famous submission of the citizens of Cologne in 1074, showing a strong debt to the forms of the ecclesiastical penance stands for the assertion of the princely lord to punish his citizens hardly even after the submission. This was due to the fact that there were no intermediaries who could have committed the bishop to a lenient behavior. In this respect, the engagement of mediators in the other two conflicts reveals the growing prestige of the urban upper classes, which were now recognized as negotiating partners, to whom the peacemakers entered into a bond. While in Paderborn only the bishop’s claims were included in the expiatory record, two documents treating both parties in balance were set up at the end of the Cologne conflict of 1258, and an arbitration court was established to deal with the complaints of both sides. Thus, in the conflict-resolution process the city was put on the same level as the bishop. This example, too, clearly shows how the importance of ritual submission as a means of resolving such conflicts diminished, as, in the 13th century, the clarifying and arranging of the legal rights of the princely lord and of the civic community came to the fore against the punishment of disobedience. As a result, the arbitration became the focus of conflict resolution. Nevertheless, with the growing autonomy of the cities, the ritual submission didn’t disappear. It remained a useful instrument to indicate an offence, to forgive it, to restore excommunicated sinners to the Church, to restore the honor of the princely-lord or to re-establish the bonds of domination.
Artykuł dotyczy funkcji i znaczenia rytualnego poddania się jako środka rozwiązywania konfliktów między mieszczanami a ich biskupimi panami miasta na obszarze średniowiecznego Cesarstwa Rzymskiego przed rokiem 1300. Pierwszy analizowany przykład źródłowy to słynne poddanie się mieszczan Kolonii w 1074 r., wykazujące daleko idące zapożyczenia form aktu z rytuału kościelnej pokuty. Wydarzenie wyrażało potwierdzenie praw pana miasta do karania jego mieszkańców, nawet po ich podporządkowaniu się woli władzy. Fakt ów spowodowany był – oprócz zdecydowanej przewagi pana gruntowego – brakiem pośredników, którzy mogliby skłonić biskupa do ugody. Zaangażowanie mediatorów w dwóch pozostałych opisanych w tekście konfliktach ukazuje wzrastający prestiż miejskich warstw wyższych, postrzeganych od tej pory jako partnerzy w negocjacjach. Podczas gdy w protokole ekspiacyjnym z Paderborn uwzględniono jedynie żądania biskupa, to w końcowej fazie konfliktu kolońskiego z 1258 r. wystawiono dwa dokumenty traktujące obie strony równo, a sąd arbitrażowy został ustanowiony do rozpatrywania skarg obu stron. W ten sposób w procesie rozwiązywania konfliktu miasto traktowano na równi z biskupem. Przykład ten pokazuje również wyraźne osłabienie znaczenia rytualnego poddania się jako narzędzia rozwiązywania takich konfliktów, podczas gdy na pierwszy plan wysuwało się wyjaśnianie i określanie praw przysługujących panu oraz wspólnocie miejskiej. W rezultacie tego procesu arbitraż stał się kluczowym sposobem rozwiązywania konfliktu. Niemniej, nawet w sytuacji rosnącej autonomii miast, rytualne poddanie się buntowników przeciwko władzy nie zanikło – pozostało użytecznym instrumentem wskazywania obrazy, wybaczania jej, przywracania ekskomunikowanych grzeszników na łono Kościoła, respektowania honoru pana, ponownego zacieśnienia zerwanych więzów zależności. - Źródło:
-
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2017, 72
0239-4251 - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł