Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Ruch ludowy" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Ruch ludowy w Bułgarii w latach 1914‑1944
Autorzy:
Rubacha, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/654148.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Ruch ludowy
Bułgaria
Opis:
People’s movemet in Bulgaria in the years 1914-1944The years 1914-1944 are an extremely uneasy period in the history of Bulgaria, not only in the national context, but also on a international scale. It was a time of two massive military conflicts which swept across Europe and inevitably involved Bulgaria. It was also a time of several political crises and coup d’etats. The history of Bulgarian people’s movement was strictly connected with those significant events. That was because BLZCh, fairly popular in the countryside, was one of leading political parties in Bulgaria. Powerful background, constituted by Bulgarian peasants, allowed the Union to consider itself the leader of the opposition and take over the power over the country in 1919-1920. The people’s rule, however, faced strong resistance from right-wing political groups, and ended in a coup d’etat in 1923. The period that followed was undoubtedly one of the hardest in the history of the Union. Not only was the people’s movement (BLZCh) forced to go into the Underground, but also went through serious conflicts inside itself, which eventually led to its breakup. Bulgarian peasantry activists returned to the political scene only at the beginning of the 1930s, but competing fractions of the movement no longer played as important a role as they had previously. Changes that followed the end of World War II allowed people’s movement activists to become the centre of attention again. The movement, traditionally supported by the peasantry, became a pillar of the opposition against communists who were trying to impose a totalitarian system in Bulgaria. However, in the transformed geopolitical situation, it was not able to lead an equal fight and eventually left the historical scene in 1947. Народное движение в Болгарии в 1914‑1944гг.1914‑1944 гг.‑ это необычайно бурное время в истории Болгарии, связанный не только с ее внутренней, но также и международной политикой. Это был период не только двух крупных вооруженных конфликтов, которые охватили всю Европу и втянули Болгарию в свой водоворот, но также время политических кризисов и государственных переворотов. С этими важными событиями тесно была связана история болгарского народного движения. Происходило так потому, что пользующийся огромной популярностью в деревне Болгарский Земледельческий Народный Союз (БЗНС), был одной из главных политических партий в Болгарии. Колоссальная поддержка, которую оказывало болгарское крестьянство, позволяла Союзу быть лидером оппозиционных партий в 1914‑1918 гг. и даже находится у власти в стране в 1919‑1920 гг. Правление народников встретило, однако, упорное сопротивление правых и закончилось государственным переворотом в 1923 г. Период, который наступил непосредственно после июньского переворота, был, несомненно, одним из самых трудных в истории Союза. БЗНС был загнан не только в подполье, но также переживал в это время серьезные внутренние трения, которые привели к его развалу. Только в нач. 30‑х гг. XX вв. народники вернулись на болгарскую политическую сцену, но, соперничавшие между собой фракции этой группировки, не отыгрывали уже такую значительную роль как ранее. Однако динамически развивающие в Болгарии события, связанные с окончанием Второй мировой войны и предпринятые коммунистами попытки введения в стране тоталитарной системы, в очередной раз поставили БЗНС в центр внимания. Пользующийся традиционной поддержкой деревни Союз стал одним из главных объединений болгарской демократической оппозиции. В изменившейся геополитической ситуации он не был в состоянии проводить равносильную борьбу и, в конце концов, в 1947 г сошел с политической сцены.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2011, 46
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobieta na łamach prasy ruchu ludowego (1918–1931)
WOMAN IN THE PRESS OF THE PEOPLEʼS MOVEMENT (1918–1931)
Autorzy:
Podgajna, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561626.pdf
Data publikacji:
2018-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
kobieta
prasa
ruch ludowy
women
newspaper
peasant movement
Opis:
W świetle publicystyki na łamach prasy ruchu ludowego proces dochodzenia kobiet do aktywnej roli w polityce i walce o swoje prawa prowadził poprzez oświatę oraz aktywność na różnych polach życia społecznego: w samorządach, organizacjach spółdzielczych, które niewątpliwie przyczyniały się do kształtowania i rozwoju cywilizacyjnego wsi. Publicystyka na łamach „Piasta”, „Gazety Kobiecej”, „Wyzwolenia” czy „Gazety Chłopskiej” oddziaływała wychowawczo na czytelników. Podtrzymywano wizerunek kobiety ciężko pracującej, kochającej matki, odpowiedzialnej za wychowanie dzieci. Propagowano pożądane wzorce dobrej gospodyni ogniska domowego, żony, katoliczki a także kobiety złaknionej wiedzy. Autorzy publikujący na łamach prasy ludowej artykuły skierowane do kobiet nie omijali tematyki trudnej związanej z przeciwnościami ich życia codziennego. Przyczyny zainteresowania kobietami były różne. Po pierwsze decydowała o nim liczebność kobiet w warstwie chłopskiej, po drugie kształtujące się wówczas w myśli politycznej ruchu ludowego koncepcje agraryzmu, po trzecie obawy przed objęciem warstwy chłopskiej wpływami rozwijającego się ruchu narodowego i socjalistycznego.
In the newspapers of the people's movement, the process of bringing women into active roles in politics and fighting for their rights has led through education and activity in various fields of social life: in self-governments, cooperative organizations, which undoubtedly contributed to the shaping and development of civilization. Journalism in the pages of “Piast”, “Gazety Kobiecej”, “Wyzwolenie” or “Gazeta Chłopska” affected the educational readers. Maintained image of a woman hard-working, loving mother, responsible for the education of children. The desired models of good housewives, their wives, Catholics and women of knowledge were promoted. Authors publishing in the press of folk articles aimed at women not avoided difficult issues related to the adversities of everyday life. The reasons for women's interest were different. First, it was decided by the number of women in the peasantry, secondly by the ideas of agrarianism in the political movement of the people's movement, and by the fear of peasantry being influenced by the growing national and socialist movement.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2018, 1(4); 94-111
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajowe Stronnictwo Ludowe Ziem Litewsko–Białoruskich „Zjednoczenie” i jego organ prasowy „Wioska” w kampanii wyborczej do Sejmu II kadencji (1928–1930)
Autorzy:
Wojtacki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/519686.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
ruch ludowy
Wileńszczyzna
historia prasy
kampanie wyborcze
międzywojnie
Opis:
In this article the political and publishing activity of the Native Peasants’ Party of Lithuanian-Belorussian Lands ‘Unification’ was presented, which has hitherto been omitted in the studies of the history of Polish political parties in the interwar period. The formation of this new political organization was inspired by the central authorities of Pilsudski’s ruling camp. Its main task was to keep under surveillance, and finally take over or split political structures of peasants’ and Belorussian parties acting in the northeastern provinces of the Second Republic of Poland (those of Vilnius and Nowogrodek), which in the assessment of the representatives of the post-May regime could pose a threat to the electoral register of the Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government. Similar activities were undertaken by supporters of Pilsudski during the election campaign for the Second Term Sejm (1928–1930) all over the country. The press organ of the new party was a weekly ‘Village’, which was published at the beginning of 1928. Apart from that, the party’s authorities issued their announcements and political programme on the pages of ‘Kurier Wilenski’ and ‘Białoruski Dzień’. The latter title functioned as a platform for Native Peasants’ Party of Lithuanian-Belorussian Lands ‘Unification’ aimed at the Belorussian population inhabiting the so-called Eastern borderlands of the Second Republic of Poland.
Źródło:
Historia i Polityka; 2015, 13(20); 129-140
1899-5160
2391-7652
Pojawia się w:
Historia i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój ruchu ludowego w powiecie makowskim w latach 1918–1939
The development of a popular in makowski county in the years 1918–1939
Autorzy:
Budelewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165301.pdf
Data publikacji:
2015-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
ruch ludowy
wieś
ruch młodowiejski
a popular movement
village
young people movement
Opis:
Ruch ludowy w powiecie makowskim w okresie międzywojennym rozwijał się dobrze. Powiat makowski to powiat rolniczy, w którym mieszkańcom wsi w większości odpowiadał program partii rolniczych: PSL „Piast”, PSL „Wyzwolenie”, a po zjednoczeniu Stronnictwa Ludowego. Partie te reprezentowały interesy chłopów i walczyły o poprawę życia na wsi. Najbardziej zasłużonymi działaczami ruchu ludowego w powiecie makowskim byli: Jan Ejdys, Wacław Grabowski i Jan Przedwojewski. Ruch ludowy powiatu makowskiego otrzymywał duże wsparcie ze strony działaczy ludowych powiatu pułtuskiego, m. in. Piotra Koczary. Przed wybuchem drugiej wojny światowej w 1939 roku w powiecie makowskim działało 37 kół Stronnictwa Ludowego, do których należało 450 członków.
The popular movement in the makowski county during the interwar period was developing quite well. The makowski county is a county in which villagers mostly like the programme of an agricultural parties ex. PSL „Piast”, PSL „Wyzwolenie” and Stronnictwo Ludowe after the union. Those partie represented the interests of the peasants and were fighting for the improvement of their lifes in the village. The most deserved activists of a popular movement in makowski county were: Jan Ejdys, Wacław Grabowski and Jan Przedwojewski. The popular movement of a makowski county received a significant support from Piotr Koczara – the greatest activist of pułtuski county. Before the World War II in 1939, in the makowski county acted about 37 parties with over 450 members.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2015, Zeszyt, XXIX; 37-50
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inspiracje naturą chłopską myśli politycznej ruchu ludowego w końcowym okresie zaborów i w II Rzeczypospolitej
The peasant nature inspirations of the political thought of the Polish people’s movement at the end of the partitions period and in the Second Polish Republic
Autorzy:
Wichmanowski, Marcin Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013650.pdf
Data publikacji:
2020-12-18
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
ruch ludowy
natura chłopska
myśl polityczna
people's movement
peasant nature
political thought
Opis:
CEL NAUKOWY: Za naczelny cel przyjęto ustalenie wzajemnych związków zachodzących pomiędzy myślą polityczną ruchu ludowego w Polsce w końcowym okresie zaborów i dwudziestoleciu międzywojennym a naturą chłopską. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Pojawiło się pytanie, czy każda z podstawowych kategorii myśli politycznej ruchu ludowego była inspirowana naturą chłopską oraz czy następowało sprzężenie zwrotne – myśl wpływała na naturę. Niezbędne dla ukazania problemu było zastosowanie metod i technik badawczych swoistych dla badań nad myślą polityczną, przede wszystkim analizy świadectw i śladów myśli politycznej partii ludowych, a także analizy porównawczej. Takie podejście badawcze pozwoliło na uchwycenie swoistości eksplorowanego problemu. PROCES WYWODU: W pierwszej kolejności przedstawiono definicje podstawowych pojęć (myśl polityczna, ruch ludowy, natura chłopska). Następnie zwrócono uwagę na uwarunkowania natury chłopskiej oraz rolę, jaką odgrywała w kształtowaniu ideologii ruchu ludowego w Polsce. Ukazano wpływ warunków społeczno-politycznych na chłopską naturę, a jej na rozwój myśli politycznej partii ludowych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Chłopi stanowili dla polityków ruchu ludowego fundament społeczeństwa i narodu, byli inspiracją dla koncepcji i działań politycznych. W artykule starano się udowodnić, na ile warunki życia chłopów determinowały ich naturę, a natura chłopska myśl ludowców. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski płynące z rozważań zawartych w artykule adresowane są zarówno do polityków, politologów, jak i socjologów wsi. Ukazano sposób, w jaki ideolodzy ruchu ludowego udowodnili, że wszelkie działanie polityczne ma uzasadnienie wówczas, gdy jego wyniki i efekty służą człowiekowi. Stąd pojawił się postulat przebudowy psychiki chłopa (uszlachetniania go).
RESEARCH OBJECTIVE: We adopted establishment of mutual relations between the political thought of the people’s movement in Poland at the end of the partitions and the interwar period, and peasant nature as the main objective of our work. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The question arose, whether each of the basic categories of political thought of the people’s movement was inspired by peasant nature, and whether there was any feedback – with thought affecting the said nature. The highlighting of this issue necessitated using research methods and techniques specific to the exploration of research on political thought; first of all, analysis of testimonies and traces of political thought of popular parties, as well as comparative analysis.  THE PROCESS OF ARGUMENTATION: We set off presenting definitions of the basic concepts (political thought, people’s movement, peasant nature) first. Then, attention was paid to the conditions of the peasant nature and the role it played in shaping the ideology of the people’s movement in Poland. The influence of socio-political conditions on peasant nature were demonstrated, and their influence on the development of political thought of popular parties. RESEARCH RESULTS: Peasants constituted the cornerstone of society and the nation for the politicians of the people’s movement, they were the inspiration for their political concepts and actions. The article attempts to prove to what extent the living conditions of the peasants determined their nature and the peasant nature the thought of the people’s movement. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: We address the conclusions drawn from considerations contained in the article to both politicians, political scientists and rural sociologists. They demonstrate the way ideologists of the people’s movement have proved that all political action is justified, as long as its results and effects serve man. Hence the demand for rebuilding the peasant’s psyche (refining it).
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 35; 27-50
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Waleron as a Columnist of Gazeta Chłopska in 1926–1930
Autorzy:
Piasecka-Starzec, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421474.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Andrzej Waleron
publicystyka
„Gazeta Chłopska”
ruch ludowy
przewrót majowy
rządy sanacyjne
Centrolew
Opis:
This article presents the journalistic work of Andrzej Waleron - parliamentarian, leader of the Peasant Party and co-founder of the Centrolew (a centre-left coalition which functioned in Polish politics in 1926–1930) - in Gazeta Chłopska [Peasant’s Newspaper] in 1926–1930
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2014, 17, 3
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galicyjski ruch ludowy w początkowym okresie działalności Stronnictwa Ludowego
Galician peasants’ movement at the beginning of the operation of the Peasant Party
Autorzy:
Woś, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1370444.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
: Galicja
ruch ludowy
Stronnictwo Ludowe
Stanisław Stojałowski
Galicia
peasants’ movement
peasants’ party
Opis:
Narodziny zorganizowanego ruchu ludowego, którego przejawem było powołanie do życia Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, a następnie Stronnictwa Ludowego, było zwieńczeniem wieloletniego procesu rozpoczętego na początku ery konstytucyjnej. Realizacja politycznych dążeń działaczy chłopskich, których pierwszym krokiem stało się powstanie Ludowego Centralnego Komitetu Wyborczego w 1895 r., rozpoczęła nowy etap w galicyjskim ruchu ludowym. Grupa demokratycznej inteligencji, skupiona wokół Bolesława Wysłoucha, ks. Stanisława Stojałowskiego oraz braci Potoczków, swoje aspiracje polityczne koncentrowała na emancypacji ludności wiejskiej spod wpływów konserwatystów i ziemiaństwa oraz rozbudzenia świadomości politycznej chłopów galicyjskich. Pomimo licznych niepowodzeń ideologicznych i organizacyjnych narodziny nowej siły na galicyjskiej scenie politycznej niewątpliwie miało wielkie zasługi w uświadomieniu i w konsekwencji odrodzeniu społeczeństwa polskiego.
The birth of an organised peasants’ movement, the manifestation of which was the creation of the Polish Democratic Society, and then the Peasants’ Party, was the height of many years’ process, commenced at the beginning of the constitutional era. The implementation of political aims of peasant activists, the frst step of which was the establishment of the Peasants’ Central Election Committee in 1895, started a new era in Galician peasants’ movement. A group of democratic intelligentsia, gathered around Bolesław Wysłouch, Rev. Stanisław Stojałowski and the Potoczek brothers, focused its political aspirations on the emancipation of village population from conservative infuences and landowners and the raising of Galician peasants’’ political awareness. Despite numerous ideological and organisational failures, the birth of a new power on the Galician political scene, undoubtedly, contributed considerably to the education of the Polish society and, consequently to its rebirth.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 492-506
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty wychowawcze funkcjonowania uniwersytetów ludowych związanych z ruchem ludowym w Polsce w okresie międzywojennym
Educational aspects of the functioning of folk universities related to the peoples movement in Poland in the interwar period
Autorzy:
Podgajna, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22444355.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
People's movement
people's universities
education
upbringing
Ignacy Solarz
ruch ludowy
uniwersytety ludowe
oświata
wychowanie
Opis:
Uniwersytety ludowe miały zaspokoić potrzeby ludności wiejskiej, rozbudzać siły twórcze środowiska wiejskiego oraz aktywizować i pogłębiać indywidualne i zbiorowe życie mieszkańców wsi. Uniwersytet ludowy Ignacego Solarza miał bliskie związki z ruchem ludowym. Była to wiodąca placówka oświatowa dla dorosłych, która wykazywała ogromną siłę oddziaływania na mieszkańców wsi oraz stanowiła olbrzymią inspirację dla teoretyków i praktyków związanych z polskimi uniwersytetami ludowymi. Artykuł stanowi analizę koncepcji wychowawczych zaproponowanych przez twórców uniwersytetów ludowych, zwłaszcza Ignacego Solarza, związanego z ruchem ludowym w Polsce międzywojennej. Ukazuje działalność społeczno-wychowawczą, określenie istoty i podstawowych założeń odróżniających uniwersytet ludowy od innych placówek wychowania instytucjonalnego, ukazuje aspekty oddziaływania wychowawczego uniwersytetów ludowych oraz treści programowe i metody pracy wychowawczej, które prowadzić miały do odnowy kultury wsi, do rozwoju samorządu terytorialnego i samorządu lokalnego oraz urzeczywistnienia Polski ludowej.
People's universities were to meet the needs of the rural population, awaken the creative forces of the rural environment as well as activate and deepen the individual and collective life of rural residents. The Ignacy Solarz People's University had close ties with the peasants' movement. It was a leading educational institution for adults, which showed enormous impact both on the inhabitants of the countryside, but also was a huge inspiration for theorists and practitioners associated with Polish folk universities. The article is an analysis of educational concepts proposed by the founders of folk universities, especially Ignacy Solarz, associated with the peasant movement in interwar Poland. It shows social and educational activities, defining the essence and basic assumptions that distinguish a folk university from other institutions of institutional education, shows aspects of the educational impact of folk universities as well as the program content and methods of educational work that were to lead to the renewal of rural culture, the development of local government and local government, and the realization of people's Poland.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 3; 159-179
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Integracja europejska i współpraca regionalna w koncepcjach programowych parlamentarnych partii ludowych w Polsce (1989–2004)
European Integration and Regional Cooperation in the Parliamentary People`s Parties` Electoral Programmes (1989–2004)
Autorzy:
Swacha, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901757.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
polityka zagraniczna
integracja
współpraca regionalna
ruch ludowy
foreign policy
integration
regional cooperation
people’s movement
Opis:
Celem artykułu jest analiza założeń programowych dotyczących polityki zagranicznej, które zostały sformułowane przez partie ruchu ludowego po roku 1989. Obszarem zainteresowania były kwestie stosunku do integracji europejskiej, koncepcji współpracy regionalnej, relacji Polski z sąsiadami, polskiej obecności w NATO oraz przyszłej wizji Unii Europejskiej. Analiza obejmuje programy przedwyborcze z lat 1991, 1993, 1997, 2001, jak również dokumenty programowe ogłoszone w 1989 r. przez dwa ugrupowania ruchu ludowego, które w tym okresie rozpoczęły swoją działalność. Badanie odnosi się do koncepcji wypracowanych przez: PSL „O”, PSL „S”, PSL, SLCh, SKL, Samoobronę RP.
The aim of the article is to analyze the program assumptions of foreign policy, formulated by Polish people`s parties after the year 1989. The area of the interests are: attitudes to the process of European integration, concepts of regional cooperation, relations with neighboring countries, Polish presence in NATO and future vision of European Union. The analysis concerned pre-election programs from the years: 1991, 1993, 1997, 2001, as well as documents created in the year 1989, when two people`s parties were created. The study covered concepts developed by: PSL “O”, PSL “S”, PSL, PL, SLCh, SKL, Samoobrona RP.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2019, 3(60); 163-181
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Jana Plewińskiego w ruchu ludowym w okresie II Rzeczypospolitej i w konspiracji antyhitlerowskiej
Jan Plewiński’s activity in the peasants’ movement in the period of the Second Polish Republic and in the anti-Nazi conspiracy
Autorzy:
Olejnik, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27279192.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia najnowsza
ziemia sieradzka
ruch ludowy
Jan Plewiński
recent history
the Sieradz region
the popular movement
Opis:
Jana Plewińskiego (1898–1970) zaliczyć można do grona najwybitniejszych w dziejach najnowszych działaczy ludowych ziemi sieradzkiej. Obecnie jednak jest raczej mało znany, jakby zapomniany. Od 1919 r. działał w ruchu ludowym w kole młodzieży swojej rodzinnej wsi Strzałki (gmina Majaczewice). Od 1923 r. związał się z PSL „Wyzwolenie”, a od 1931 r. działał w Stronnictwie Ludowym (SL), w którym wtedy skupili się członkowie trzech dotąd samodzielnie funkcjonujących ugrupowań chłopskich. Najsilniejszą pozycję Plewiński wypracował sobie w latach 30. XX w., zarówno w SL jak i ZMW RP „Wici”. Od 1934 r. wchodził w skład Zarządu Powiatowego SL, w rok później objął funkcję sekretarza powiatowego i piastował ją do wybuchu II wojny światowej. W 1936 r. wybrany został do Zarządu Wojewódzkiego SL w Łodzi. W latach 1935–1936 stał na czele powiatowych struktur ZMW RP „Wici”. W latach 1936–1938 był członkiem Zarządu Wojewódzkiego tej organizacji. Był związany ze środowiskiem młodych, radykalnych działaczy ludowych, którzy skupili się wokół wydawanego wpierw w Poznaniu, a następnie w Łodzi czasopisma „Chłopskie Życie Gospodarcze”. Był cenionym prelegentem i często występował na różnych zgromadzeniach publicznych organizowanych przez sieradzki ruch ludowy. Współorganizował wielki strajk chłopski w 1937 r. Za swą działalność przeciw władzy sanacyjnej był w okresie Drugiej Rzeczypospolitej kilkakrotnie więziony. Na początku okupacji hitlerowskiej (listopad–grudzień 1939) znalazł się w sieradzkim więzieniu (w ramach antypolskich represji okupanta). Po ucieczce z więzienia włączył się aktywnie w tworzenie struktur konspiracji ludowej. Należał do kierownictwa lokalnego tej konspiracji (wchodził w skład „trójki” a następnie „piątki” powiatowej SL „Roch”, w latach 1944–1945 – po aresztowaniu Adama Banacha stanął na czele konspiracji ludowej powiatu sieradzkiego). Był także żołnierzem „Chłostry”, a od 1941 r. Batalionów Chłopskich. Jego działalność w latach 1945–1972 w ruchu ludowym (w SL, PSL, ZSL) szerzej opisuję w szkicu biograficznym zamieszczonym w numerze 37 (2021) „Rocznika Historycznego Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” w Warszawie.
Jan Plewiński (1898–1970) can be counted among the most outstanding people's activists in the history of the Sieradz region. Now, however, it is rather little known, as if forgotten. His activity in the years 1945–1972 in the people's movement (in SL, PSL, ZSL) is described in more detail in the biographical sketch included in issue 37 (2021) of the “Yearbook of the Historical Museum of the History of the Polish People's Movement” in Warsaw. From 1919, he was active in the peasant movement in the youth circle of his native village of Strzałki (Majaczewice commune). From 1923, he joined the PSL “Wyzwolenie” (“Liberation”), and from 1931 he was active in the Stronnictwo Ludowe – People's Party (SL), which then gathered members of three previously independently functioning peasant groups. The strongest position was achieved by Plewiński in the 1930s, both in SL and ZMW RP “Wici”. From 1934, he was a member of the SL County Management, a year later he became the county secretary and held it until the outbreak of World War II. In 1936, in 1936, he was elected to the Provincial Board of SL in Łódź. In the years 1935–1936 he headed the poviat structures of the ZMW RP “Wici”. In the years 1936–1938 he was a member of the Provincial Board of this organization. He was associated with the milieu of radical young people's activists, who focused on the periodical „Chłopskie Życie Gospodarcze” (“Peasant Economic Life”). He was a valued speaker and often performed at various public gatherings organized by the Sieradz people's movement. He co-organized the great peasant strike in 1937. At the beginning of the Nazi occupation (November–December 1939), he was imprisoned in Sieradz (as part of the anti-Polish repressions of the occupant). After escaping from prison, he actively participated in the creation of the structures of the people's underground. He belonged to the local leadership of this conspiracy (he was part of the “trio” and then the “five” of the poviat SL “Roch”, in the years 1944–1945 – after the arrest of Adam Banach, he headed the people's underground in the Sieradz district). He was also a soldier of “Chłostra”, and from 1941, of the Bataliony Chłopskie (Peasants' Battalions). During the period of the Second Polish Republic he was imprisoned several times for his activities against the Sanacja regime.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2022, 28, 2; 163-189
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The president, the superior, the leader: the head of the state in the political thought of the popular movement 1918–1939
Prezydent, przełożony, przywódca: głowa państwa w myśli politycznej ruchu ludowego 1918-1939
Autorzy:
Podgajna, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446517.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
myśl polityczna
ruch ludowy
prezydent
naczelnik
zwierzchnik
political thought
people's movement
president
chief of state
superior
Opis:
W myśli politycznej ruchu ludowego podejmowano problem pozycji i roli głowy państwa. Uważano, że stanowisko głowy państwa powinno być otoczone najwyższą powagą i szacunkiem. Głowa państwa, w opinii ideologów ruchu ludowego, stanowiła ważny organ władzy. Dla głowy państwa PSL „Wyzwolenie” proponowało nazwę „zwierzchnik Rzeczypospolitej” a potem „naczelnik państwa”, PSL „Lewica” – „naczelnik-prezydent”, PSL „Piast” – prezydent. Przedmiotem zainteresowania polityków ruchu ludowego była instytucja polityczna prezydenta, jej konstytucyjne usytuowanie, tryb powoływania, uprawnienia, odpowiedzialność oraz relacje z pozostałymi organami władzy państwowej. Ocena rzeczywistości politycznej obejmowała charakterystykę osób sprawujących najwyższy urząd w państwie, ich osobowości i cechy charakteru, merytoryczne kwalifikacje. Mimo obaw, że najwyższe stanowisko w państwie mogłaby objąć niepożądana jednostka, nieustannie podkreślano konieczność wzmocnienia głowy państwa. Akceptacja silnych organów wykonawczych nie oznaczała jednak bezwzględnego poparcia dla koncepcji silnej prezydentury. W dużej mierze takie stanowisko wynikało z uwarunkowań bieżącej taktyki politycznej. Ludowcy skłaniali się ku systemowi prezydenckiemu funkcjonującemu w klasycznej postaci w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W połowie lat dwudziestych skłonni byli wyposażyć prezydenta w prawo weta ustawodawczego. Prezydent pełnić miał funkcję superarbitra w sprawach państwowych i być czynnikiem równowagi między parlamentem a rządem.
The problem of the position and role of the head of state was raised in the political thought of the people's movement. It was believed that the position of the head of state should be held with the utmost dignity and respect. The head of state, in the opinion of the ideologues of the people's movement, was an important organ of power. For the head of state, PSL "Wyzwolenie" proposed the name "the superior of the Polish Republic", PLS "Lewica" - "chief - president", PSL "Piast" - president. The subject of interest of the politicians of the people's movement was the political institution of the president, its constitutional location, procedure of appointment, powers, responsibility and relations with other organs of state authority. The assessment of the political reality included the characteristics of the persons holding the highest office in the state, their personalities and character traits, as well as their substantive qualifications. Despite concerns that the highest position in the state could be taken by an unwanted individual, the need to strengthen the head of state was constantly emphasized. Acceptance of strong executive bodies did not mean, however, absolute support for the concept of a strong presidency. To a large extent, such a position resulted from the conditions of the current political tactics. The peasants leaned towards a presidential system functioning in its classic form in the United States of America. In the mid-1920s, they were inclined to endow him with the right of legislative veto. The president was to act as a super-arbitrator in state affairs and be a factor of balance between the parliament and the government.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2023, 22, 2; 159-178
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O idei „Polski Ludowej” i jej orędownikach. Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski – uwagi krytyczne
Idea of „People’s Poland” and its Adherents. People’s and Socialist vision of the Independent Polish State – Some Critical Remarks
Autorzy:
Piskała, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33766959.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Socialism
peasant movement
„People’s Poland”
propaganda
social movements
socjalizm
ruch ludowy
„Polska Ludowa”
ruchy społeczne
Opis:
Prezentowany artykuł recenzyjny poświęcony jest omówieniu książki Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski, w redakcyjnym opracowaniu Janusza Gmitruka i Tadeusza Skoczka. Jest to publikacja, w której zgromadzono teksty dotyczące różnych wątków obecnych w historii nowoczesnych ruchów socjalistycznych i chłopskich na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX w. Zwracam m.in. uwagę, że sama idea „Polski Ludowej”, choć obecnie jednoznacznie kojarzona z propagandą epoki PRL (1944/45–1989), posiadała głębokie korzenie historyczne i odgrywała kluczową rolę w wyobraźni politycznej ruchów demokratycznych i niepodległościowych. W tekście proponuję nie tylko krytyczną ocenę recenzowanego tomu, lecz również podejmuję próbę zasugerowania nowych, potencjalnie obiecujących perspektyw w dalszych badaniach nad historią masowych, plebejskich ruchów politycznych w pierwszej połowie XX w.
In this essay I present a book titled Ludowa i socjalistyczna wizja niepodległej Polski [People’s and Socialist vision of the Independent Polish State], edited by Janusz Gmitruk and Tadeusz Skoczek. It is a collection of papers which are focused on different aspects of history of modern socialist and peasant movements in Poland during first half of 20th century. I argue, that the idea of „People’s Poland”, currently strictly associated with propaganda of communist „Polish People’s Republic” (1944/45–1989), has deeper historical roots and played a key role in political imagination of democratic and pro-independence movements. In this essay I offer not only a critical review of articles collected in the book, but also try to propose new, potentially promising perspectives for further research on history of mass and plebeian political movements.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 681-690
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamiętniki Macieja Rataja jako źródło poznania II Rzeczpospolitej. Historia rękopisu i jego wydania
Rataj’s memoirs as a source for learning about the Second Republic. History of the manuscript and its publication
Autorzy:
Ratyński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154649.pdf
Data publikacji:
2022-12-07
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Maciej Rataj (1884–1940)
memoirs
Second Polish Republic
parliamentarism
popular movement
pamiętniki
II Rzeczpospolita
parlamentaryzm
ruch ludowy
Opis:
Maciej Rataj “Memoirs 1918–1927” is one of the main sources of learning about the political history of interwar Poland. This article presents the biography of Rataj, the history of the publication, the nature and content of the diaries, including the new, supplemented and revised edition of the Polish History Museum from 2021, prepared by the author of the paper. Rataj’s notes do not have a uniform form, and the various years resemble both a diary and a diary. Due to its character, “Diaries” is a very reliable source which gives you a chance to look behind the scenes of the work of the parliament, which is deprived of a permanent majority, and subsequent, frequently changing offices. The “Diary” allows us to learn about the mechanisms of exercising power in that epoch as heroic as it is chaotic. It is a testimony to Rataj’s sense of observation and his often backbreaking efforts to strengthen the young state.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2022, 3; 375-392
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naukowe fascynacje profesora Jana Molendy
Scientific Fascinations of Professor Jan Molenda
Autorzy:
Wolsza, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233250.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
niepodległość
orientacje polityczne
ruch ludowy
Wielka Wojna
zabory
independence
political orientations
people’s movement
Great War
partitions
Opis:
Artykuł dotyczy dorobku naukowego jednego z najwybitniejszych polskich badaczy zajmujących się historią polityczną i społeczną przełomu XIX i XX w., ze szczególnym uwzględnieniem dróg wiodących do niepodległości Polski.
Article is devoted to the scholarly achievement of one of the most outstanding Polish historians specialising in the political and social history of the late nineteenth and early twentieth centuries, with particular emphasis put on the paths leading to the independence of Poland.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 7-20
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budowanie tożsamości chłopów w myśli politycznej i działalności Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast
Construction of the identity of peasants in the political thought and activities of the Polish Peoples Party "Piast"
Autorzy:
Wichmanowski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22446455.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
identity
serfdom
empowerment
political thought
people's (peasant`s) movement
peasants
tożsamość
pańszczyzna
uobywatelnienie
myśl polityczna
ruch ludowy
chłopi
Opis:
Tożsamość chłopów kształtowała się przez wieki. Wpływ na nią miały doświadczenia wielu pokoleń, formułowała historia, sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna; zmieniała się pod wpływam warunków, w jakich żyli. Przynależność chłopów do określonej społeczności leżała u podstaw ich wartości i miała istotny wpływ we wszelkich możliwych relacjach. Tożsamość-autentyczność chłopów utrwalała się w długich i osobliwych dziejach, w nader trudnym i swoistym bytowaniu tej warstwy społecznej. Uformowała się w toku wykonywania ciężkiej pracy przez całe stulecia zamkniętej kultury i obyczajowości chłopskiej. System pańszczyźniany trwał 400 lat, 400 lat kształtowała się tożsamość chłopska. Nie należy się dziwić, że mimo zmiany warunków społecznych, wciąż trwali w okowach folwarcznej mentalności. Za niewątpliwą konsekwencję pańszczyzny uznano uformowanie pewnego typu osobowości, który utrzymywał się bardzo długo. Chłopi stanowili dla polityków Polskiego Stronnictwa Ludowego Piast fundament społeczeństwa i narodu, byli inspiracją dla koncepcji i działań politycznych. W artykule starano się udowodnić, na ile warunki życia chłopów determinowały ich tożsamość i na ile wpływ działalności PSL Piast przyczynił się do jej przemiany.
Over the centuries the identity of the peasants has evolved. It was largely influenced by the experiences of generations, shaped by history, socio-economic and political situation; it changed under the influence of the conditions in which they lived. The peasants' belonging to a specific community constituted the basis of their values and had a significant impact in all possible relationships. Identity – the authenticity of peasants was perpetuated in their long and quaint history, in the very difficult and peculiar existence of this social class. It was shaped in the course of centuries of hard work in closed peasant culture and customs. The serfdom system lasted 400 years, and these 400 years long the peasant identity was shaped. It is not surprising that despite the change in social conditions, they still remained in the shackles of the serfdom determined mentality. The formation of a certain type of personality, which lasted for a very long time, is considered an undoubted consequence of serfdom. Peasants constituted the cornerstone of society and the nation for the politicians of the Polish People's Party "Piast", they were the inspiration for their political concepts and actions. The article attempts to prove to what extent the living conditions of peasants determined their identity and to what extent the impact of activities of PSL Piast contributed to the transformation of their identity.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2023, 21, 1; 297-314
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies