Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Odrowąż" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
Święty Jacek w religijności ludowej i w kulturze polskiej
Saint Jack in Folklore Religiosity and Polish Culture
Autorzy:
Świtała-Trybek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1684001.pdf
Data publikacji:
2020-09-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
św. Jacek Odrowąż
kult
religijność
legendy
pierogi
St. Jacob Odrowąż
cult
religiosity
legends
dumplings
Opis:
Święty Jacek Odrowąż, dominikanin urodzony w Kamieniu Śląskim nieopodal Opola, kanonizowany w 1594 r. przez papieża Klemensa VIII, należy do najwybitniejszych postaci XIII wieku. Jest uważany za twórcę polskiej prowincji dominikanów za inicjatora powstania wielu klasztorów w Polsce, Prusach, Czechach (Znojnie, Igławie, Ołomuńcu, Pradze) i Austrii (we Friesach na pograniczu Styrii i Karyntii). Nazywany Apostołem Północnej Europy, Apostołem Słowian, Światłem Północy, Lux ex Silesiae (Światłem ze Śląska), prowadził misje ewangelizacyjne wśród ludów zamieszkujących dzisiejsze państwa bałtyckie oraz stepy nadczarnomorskie, także w Rusi Kijowskiej. Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba omówienia i analizy kultu św. Jacka w polskiej tradycji i kulturze religijnej. Autorka przedstawia biografię świętego, legendy i podania z nim związane, także przysłowia, zwyczaje agrarne i kulinaria. Materiały, które stały się podstawą omówienia, pochodzą z badań terenowych, które autorka prowadziła w latach 2015–2020, jak i z dostępnej literatury przedmiotu.
St. Jacob Odrowąż, a Dominican born in Kamień Śląski close to Opole, canonized in 1594 by Clement VIII, is one of the most prominent figures of the thirteenth century. He is considered to be the founder of the Polish province of the Dominican and initiator of the creation of many monasteries in Poland, Prussia, the Czech Republic (Znojmo, Jihlava, Olomouc and Prague) and Austria (Friesach on the border between Styria and Catharinia). He is called the Apostle of the Northern Europe, the Apostle of the Slavs, the Light of the North, Lux ex Silesiae (the Light from Silesia); he carried out evangelization among the peoples inhabiting today’s Baltic countries and the Black Sea grasslands, also in Kievan Rus. This article is an attempt to discuss and analyse the cult of St. Jack in Polish tradition and religious culture. The author presents the biography of the Saint, legends and myths associated with him as well as proverbs, agrarian and culinary customs. The materials used in this article come from field research that the author conducted in the years 2015-2020, as well as from the available literature.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 9; 141-158
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przybycie św. Jacka Odrowąża do Krakowa w 1222 roku w świetle nowo odkrytego źródła
The arrival of St. Jacek Odrowąż to Cracow in 1222 in the light of a newly discovered source
Autorzy:
Gałuszka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763480.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
dominikanie
św. Jacek Odrowąż
klasztor Świętej Trójcy w Krakowie
Jan Długosz
Dominicans
St. Jacek Odrowąż
Monastery of the Holy Trinity in Cracow
Opis:
Artykuł dotyczy zagadnienia daty i okoliczności przybycia św. Jacka Odrowąża do Krakowa. Dzięki odnalezienie w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu średniowiecznego rękopisu, można ostatecznie przeciąć spekulacje na temat czasu pojawienia się Jacka w Krakowie. Niewątpliwie został on posłany do Polski nie przez św. Dominika, ale przez drugiego generała Zakonu, bł. Jordana z Saksonii, a przybył do Krakowa w drugiej połowie 1222 r.
The paper deals with the problem of the time and circumstance of St. Jacek Odrowąż’s arrival in Cracow. Thanks to the medieval manuscript discovered in the Russian National Library in St. Petersburg, the speculations about the time of Jacek’s appearance in Cracow can finally be brought to an end. Without any doubt he was sent to Poland not by St. Dominic, but by the second general of the Order, Blessed Jordan of Saxony, and came to Cracow in the second half of 1222.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2023, 88; 55-76
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielkie formy muzyczne dedykowane św. Jackowi Odrowążowi
The great musical forms dedicated to Saint Jacek Odrowąż
Autorzy:
Towarek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147968.pdf
Data publikacji:
2019-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
formy muzyczne
msza
kantata
koncert kościelny
św. Jacek Odrowąż
hagiologia
musical forms
mass
cantata
church concert
St. Jacek Odrowąż
St. Hyacinth of Poland
hagiology
Opis:
Przedłożony artykuł przybliża współczesnemu odbiorcy wielkie formy muzyczne dedykowane św. Jackowi Odrowążowi. Należą do nich najpierw kompozycje monodyczne: oficjum rymowane Adest dies celebris (1540), dwie łacińskie sekwencje Salvatorem collaudemus (I poł. XVI w.) oraz Funde de caelestibus (z przełomu XV i XVI w.), a także dwie melodie Alleluja mszalnego z wersetami Gaude fili Hyacinthe oraz Memor pater, o Hyacinthe (1536). Do grupy kompozycji polifonicznych związanych ze św. Jackiem zaliczamy: polichóralny koncert kościelny Ave Florum Flos Hyacinthe Marcina Mielczewskiego (†1651), anonimowy koncert kościelny Gaude Fili Hiacinthe, a także kantatę Święty Jacek Patron Korony Polskiej (1780) autorstwa Jakuba Gołąbka i ks. Wacława Sierakowskiego (zachowaną tylko w wersji tekstowej). Do kręgu tego należą także dwie współczesne kompozycje mszalne: Msza o św. Jacku Odrowążu (2004) autorstwa Jacka Sykulskiego oraz Missa in honorem sancti Hyacinthi (2015) skomponowana przez Pawła Bębenka.
The presented article introduces the modern recipient to great musical forms dedicated to St. Jacek Odrowąż (Hyacinth of Poland). These include first monodic compositions: rhyme officially Adest dies celebris (1540), two Latin sequences Salvator collaudemus (first half of the 16th century) and Funde de caelestibus (from the turn of the 15th and 16th centuries), as well as two melodies of the Mass Alleluia with verses Gaude Hyacinthe and Memor pater, about Hyacinthe (1536). To the group of polyphonic compositions related to St. Jacek Odrowąż includes: a polychoral church concert Ave Florum Flos Hyacinthe by Marcin Mielczewski (d. 1651), an anonymous church concert, as well as a cantata Saint Jacek Patron of the Polish Crown (1780) by JakubGołąbek and priest Wacław Sierakowski (preserved only in the text version). This group also includes two contemporary mass compositions: Mass for St. Jacek Odrowąż (2004) by JacekSykulski and Missa in honorem sancti Hyacinthi (2015) composed by Paweł Bębenek.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2019, 20; 177-192
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przydatność metody stałego odkażania wody w studniach kopanych za pomocą zanurzonych naczyń dawkujących chlor wg Justa
Prigodnost metoda bezpreryvnojj dezinfekcii vody v kolodcakh pri pomoshhi pogruzhennykh sosudov dozirujyshhikh khlor po justu
The utility of the method of constant disinfection of water in the dug-out wells by means of submerged receptacles dosing chlorine (after Just)
Autorzy:
Lutynski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877063.pdf
Data publikacji:
1958
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
wies Odrowaz
woda studzienna
studnie
poziom wod gruntowych
odkazanie wody
chlorowanie wody
uzdatnianie wody
Odrowaz village
well water
well
ground water level
water disinfection
water chlorination
water purification
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1958, 09, 6
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół czternastowiecznego żywota św. Jacka. Kilka zagadnień źródłoznawczych
14 th century hagiography of St. Hyacinth. Source analysis
Autorzy:
Kulpa, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545163.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
Jan Długosz
Jacek Odrowąż
Zakon Braci Kaznodziejów
źródłoznawstwo.
St. Hyacinth
the Order of Preachers
source studies
Opis:
Artykuł podejmuje trzy różne zagadnienia źródłoznawcze związane z najstarszym żywotem św. Jacka autorstwa lektora Stanisława (XIV w.). W pierwszej części analizuje relacje między dwoma najpełniejszymi rękopisami Żywota, dochodząc do wniosku, że jeden z nich jest wartościowym świadkiem tekstu, drugi zaś to codex descriptus. W części drugiej próbuje wykazać, że jeden z rozdziałów (rozdz. L) Żywota jest późniejszą interpolacją dopisaną jeszcze w XIV w. Część trzecia ma na celu udowodnienie, że lektor Stanisław pisząc o początkach zakonu dominikanów w Polsce korzystał z zaginionego dziś źródła, do którego dostęp miał później również Jan Długosz.
The article presents three different problems related to the source analysis of the oldest hagiography of St. Hyacinth, written by Stanislaus, a lector of theolo-gy (14th century). In the first part of the article, the author analyses the relations be-tween two most complete manuscripts of The Life of St. Hyacinth and comes to the conclusion that one of them is a valuable witness to the text, while the second is a codex descriptus. The second part of the article is an attempt at proving that one of the chapters (chapter L) of The Life is a later interpolation added in the 14th century. The aim of the third part is to prove that when writing about the beginnings of the Dominican Order in Poland, Stanislaus drew upon a source missing today, to which Jan Długosz had access later.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2019, 132; 5-51
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fragment „zaginionej kroniki dominikańskiej” w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu
Autorzy:
Gałuszka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052793.pdf
Data publikacji:
2021-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Medieval Dominicans
Dominican chronicle
Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis
St Hyacinth of Poland
Jan Długosz
dominikanie
kronika dominikańska
św. Jacek Odrowąż
Opis:
Przedmiotem artykułu jest prezentacja odnalezionego w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Petersburgu nowego źródła do najstarszych dziejów polskich dominikanów. Powstało ono zapewne w pierwszej połowie XIII w. Zawiera wiele nowych informacji, m.in. ostatecznie przecina spekulacje na temat czasu przybycia św. Jacka do Krakowa, który niewątpliwie został posłany do Polski w 1222 r. Odnaleziony tekst jest najprawdopodobniej fragmentem tzw. zaginionej kroniki dominikańskiej.
The article presents a new source found in the National Library of Russia in Saint Petersburg. This is the oldest source for the history of the Polish Dominicans. It was probably produced in the first half of the thirteenth century. It contains some new information, among others it finally puts an end to speculation about the time of St Hyacinth arrival in Cracow, who was undoubtedly sent to Poland in 1222. The found text is most probably a fragment of the so-called ‘lost Dominican chronicle’.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2021, 59; 11-24
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthinae, przełożyła Beata Gaj, opracowała Maria Rowińska-Szczepaniak, Uniwersytet Opolski, Instytut Filologii Polskiej, Opole 2007, 52 [2] s., il.
The Ecclesiastical Speech of Fabian Birkowski about Saint Hyacinth / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthinae
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441068.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Fabian Birkowski OP (1566-1635)
St. Hyacinth Odrowaz (1183-1257)
The Roman Catholic Church
sermon
old Polish literature
homiletics
theology
hagiography
history of Roman Catholic Church
Dominicans
św. Jacek Odrowąż (1183-1257)
Kościół Rzymsko-Katolicki
Polska
kazanie
literatura staropolska
homiletyka
teologia
hagiografia
historia Kościoła Rzymskokatolickiego
Dominikanie
Opis:
Książka Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthiae) w przekładzie z łaciny na język polski dokonanym przez Beatę Gaj oraz w opracowaniu Marii Rowińskiej-Szczepaniak – wprowadza na nowo do kultury polskiej łacińskojęzyczne dzieło kaznodziei królewskiego sprzed czterystu lat. Dominikanin Fabian Birkowski (1566-1636), bakałarz i magister Akademii Krakowskiej, wykładowca literatury greckiej i rzymskiej w tejże Akademii, znany był z mów pogrzebowych z okazji zgonu sławnych osób (np. Jana Zamoyskiego, ks. Piotra Skargi, Jana Karola Chodkiewicza, Bartłomieja Nowodworskiego, króla Zygmunta III Wazy) oraz tzw. ‘mów obozowych’, kierowanych m.in. do rycerstwa w związku z jakąś ważną dla Rzeczypospolitej bitwą. F.Birkowski uczestniczył w wyprawie królewicza Władysława IV pod Chocim ‘na Turka’ oraz wcześniej w jego wyprawie ‘na Moskala’. Żył więc w czasach zajęcia Moskwy przez Polaków na pocz. XVII w., czyli wydarzenia historycznego dotąd bez precedensu. Trzeba przypomnieć, że tylko Polakom w latach 1610-1612 i Napoleonowi Bonapartemu w 1812 r. udało się zająć Moskwę. Fabian Birkowski zwycięstwo chocimskie uczcił kazaniem pt. Panu Bogu podziękowanie za uspokojenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego (1621), był autorem Kazania obozowego o Bogarodzicy (1623). Kazania na niedziele i święta (1628) i Orationes Ecclesiasticae (1622) stanowią zbiory jego mów kościelnych. Dzięki tłumaczeniu Beaty Gaj na jezyk polski czytelnik może się po prawie czterystu latach od powstania dzieła – zapoznać się z treścią wyboru Mów kościelnych w polskim języku literackim. W istocie jest to ważne wydarzenie kulturalne i edytorskie. Książka pt. Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (2007) składa się z czterech części. W części pierwszej Maria Rowińska-Szczepaniak w studium pt. Święty Jacek – Patron Królestwa Polskiego (s.VII-XXX) analizuje osobę i dzieło tego polskiego świętego także kontekście trzech mów Fabiana Birkowskiego. Studium zawiera skróconą bibliografię przedmiotu. W części drugiej zaprezentowano faksymile (fotoreprodukcje) tekstu łacińskiego z oryginalnego wydania pt. Fabiani Bircovii, Orationes ecclesiasticae z 1622 r. Są to trzy mowy Birkowskiego po łacinie: 1) Hyacinthina prima, sive de votis religiosis S. Hyacinthi (s. [196-211]), 2) Hyacinthina secunda, sive de itineribus aeternitatis (s. [211-225]), 3) Hyacinthina tertia, sive de ornamentis religiosorum (s. [225-234]). W części trzeciej pt. Fabiana Birkowskiego, Mowy kościelne zawarte też same trzy mowy w tłumaczeniu na język polski: 1) Pierwsza mowa ku czci św. Jacka, czyli o zakonnych ślubach św. Jacka (s. 4-19), 2) Druga mowa ku czci św. Jacka, czyli o drogach do wieczności (s. 19-33), 3) Trzecia mowa ku czci św. Jacka, czyli o zbroi zakonnej (s. 33-42). W części czwartej autorstwa Beaty Gaj pt. „Łaciński” święty Jacek Fabiana Birkowskiego, czyli kilka słów od tłumaczki (s. 43-52) zawarto pogłębioną analizę tłumaczonego dzieła łacińskiego, m.in. kontekstu kulturowego i chwytów retorycznych. Artykuł Beaty Gaj z odniesieniami do kultury antycznej i staropolskiej ukazuje we właściwym świetle historycznym pięknie przyswojone polszczyźnie dzieło F.Birkowskiego. Przekład jest zrozumiały, zadbano o uwspółcześnienie językowe tłumaczonego tekstu, co także jest zasługą Beaty Gaj.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 151-152
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odrowąż, smok i salamandra. Kreacja wizerunku w herbowych znakach własnościowych ksiąg Jana Ponętowskiego
The Odrowąż coat of arms, dragon and salamander: Jan Ponętowski’s self-invention through book ownership marks
Autorzy:
Herman, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946351.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Jan Ponętowski
ekslibris
superekslibris
Odrowąż
Ogończyk
salamandra
Hradisko
heraldyka
uzurpacja herbowa
Order Smoka
Kraków
Ołomuniec
bookplate
supralibros
salamander
heraldry
heraldic usurpation
Order of the Dragon
Olomouc
Opis:
The ownership marks of the books and print albums that belonged to Jan Ponętowski (c. 15401598) have already been studied extensively. Thus, this article presents hitherto unconsidered aspects of the bibliophile’s armorial marks with emphasis on written sources and the interchangeable use of the Ogończyk and Odrowąż coats of arms for his bookplates, supralibros, seals, medal with his portrait and his crosier. It investigates why Ponętowski employed the Odrowąż with the emblem of the Order of the Dragon, and by focussing on the literary sources of the relation between the dragon and salamander, which were depicted on an armorial bookplate, the article accentuates Ponętowski’s self-invention and seemingly compound heraldic usurpation. Key words: Jan Ponętowski, bookplate, supralibros, Odrowąż, Ogończyk, salamander, Hradisko, heraldry, heraldic usurpation, Order of the Dragon, Kraków, Olomouc.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 67-94
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portal główny kościoła św. Jakuba w Sandomierzu. Zawiązek interpretacji treści dzieła
Main Portal of St James’s Church in Sandomierz. Germ of the Work’s Content Interpretation
Autorzy:
Jurkowlaniec, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23945002.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Sandomierz
kościół dominikanów św. Jakuba
architektura ceglana
portal
treści dekoracji rzeźbiarskiej
komputystyka
upamiętnienie fundatorów
Iwo Odrowąż
Dominican Church of St James
brick architecture
sculptural decoration
computes
commemorating the founders
Opis:
Portal główny kościoła dominikanów św. Jakuba w Sandomierzu (po 1226 – przed 1253?) wymurowano ze specjalnie zaprojektowanych cegieł (domek portalowy, gr. 12 cm) i zwykłych (tympanon, gr. ok. 8 cm) z użyciem kilku różnokolorowych ciosów. Rodzaje podpór portalu, motywy ich dekoracji oraz liczby świadczą, że kompozycję dzieła oparto na zasadach chrześcijańskiej rachuby czasu (19-letni cykl księżycowy i 28 cykl słoneczny). Konwersja cyklicznej rachuby czasu na linearną umożliwia odszyfrowanie w portalu okresu 1167-1233. Rozpatrywane w tych ramach motywy dekoracji pozwalają na wstępną identyfikację m.in. księcia Leszka Białego (zm. 1227) i jego żony Grzymisławy (zm. 1258) oraz bp. Iwo Odrowąża (zm. 1229).
The main portal of the Dominican Church of St James in Sandomierz (after 1226 – before 1253?) was bricked with a specially designed brick (shallow portico, ca 12-cm-thick) and regular ones (tympanum, ca 8-cm-thick) with the use of several stone blocks. The types of the portal supports, motifs of their decoration, and numbers involved show that the work's composition was based on the principles of Christian time measuring (19-year moon cycle and 28-year solar cycles). The conversion of the cyclical time calculation to the linear one enables to decipher the period 1167–1233 in the portal. If seen within that time limit, the decoration motifs allow to initially identify e.g., Duke Leszek the White (d. 1227) and his wife Grzymisława (d. 1258), as well as Bishop Iwo Odrowąż (d. 1229).
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 2; 213-251
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romański tympanon kościoła parafialnego w Wysocicach. Głos w dyskusji
The Romanesque Tympanum of the Parish Church in Wysocice: Another Opinion in the Debate
Autorzy:
Błażejewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787924.pdf
Data publikacji:
2021-05-10
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tympanon
kościół w Wysocicach
rzeźba romańska w Polsce
ikonografia
unia hipostatyczna w sztuce
fundacje Iwo Odrowąża
tympanum
church in Wysocice
Romanesque sculpture in Poland
iconography
hypostatic union in art
church foundings by Iwo Odrowąż
Opis:
Artykuł polemizuje z niektórymi dotychczasowymi tezami i stanowi uzupełnienie poruszanych wcześniej zagadnień. Tympanon niesłusznie ma opinię prymitywnie wykonanego. Jest nieukończony, ale partie w pełni opracowane noszą znamiona ręki wprawnego artysty. Przypisanie go do warsztatu pracującego w Strzelnie jest właściwe (ale nie jako naśladownictwo), lecz wskazanie na pośredni wpływ mistrza Wiligelma czy włoski warsztat w Heiligenkreuz – nietrafne. Nie jest też bezpośrednio zależny od alzackich, nadreńskich czy saskich przykładów, jest raczej (tak jak i ten w Strzelnie) zjawiskiem „równoległym” do nich. Tympanon upamiętnia i dopełnia akt fundacji bpa Odrowąża, prezentuje prawdy teologiczne, jak i odwołuje się do dziejów zbawienia. Wykorzystano do ich prezentacji przedstawienia, które towarzyszyły tekstom Prologu ewangelii według św. Jana (Maiestas Domini i Boże Narodzenie), a jednocześnie unaoczniały dogmat o unii hipostatycznej dwóch natur Chrystusa. Fundator trzymający w dłoniach kielich eucharystyczny ukazuje obecność Chrystusa pod postacią Sakramentu Eucharystii. Pozwala to rozumieć sens całości „dogmatycznie” i „historycznie” – jako dzieje Zbawienia (Słowo Przedwieczne, Wcielenie, czas Kościoła = Eucharystia – po powtórne przyjście Chrystusa).
This article challenges some of the previously-held opinions and is itself a supplement to earlier issues. The tympanum has been wrongly supposed to have been crudely wrought. It is incomplete, but there are some fragments which show the work of a skillful artist. It has actually been attributed to the oeuvre of a workshop operating in Strzelno (but not as an imitation) and has been inaccurately stated to have been influenced by the sculptures of Master Wiligelm and the Italian workshop operating in Heiligenkreuz. It is, rather, a work “parallel to” those examples from Alsace, the Rheinland and Saxony. The tympanum from Strzelno both commemorates and complements the foundation of the church by Bishop Odrowąż, and shows theological truths and the history of Salvation according to the “Prologue” of Saint John (Maiestas Domini and the Nativity), whilst simultaneously visualising the dogma of the hypostatic union of the two natures of Christ. This allows us to understand the whole of the tympanum from both the “dogmatic” and “historical” perspectives as being the history of Salvation (with the founder holding the Eucharistic chalice, reminding us of Christ’s presence in the sacrament of the Eucharist).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 4; 35-54
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pobożność polityką motywowana - o działalności księcia krakowskiego i sandomierskiego Bolesława V Wstydliwego wobec klasztorów
Piety as motivational policy - Bolesław V The Chaste, Duke of Cracov and Sandomierz and his activity towards monasteries
Autorzy:
Maciaszek, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1035921.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
bolesław wstydliwy
dzieje kościoła w małopolsce
gryfici
klasztory
odrowążowie
książę krakowsko-sandomierski 1226-1279
Bolesław the Chastle
Duke of Cracov and Sandomierz 1226-1279
history of the Church in Lesser Poland
Griffin Dynasty
monarsteries
Odrowąż family
Opis:
Celem artykułu jest omówienie specyfiki działalności księcia krakowskiego i sandomierskiego Bolesława V Wstydliwego wobec klasztorów. Wspomnianemu władcy nie można odmówić hojności wobec Kościoła. Nie można jednak nie spostrzec, że owa hojność – zwłaszcza wobec klasztorów założonych przez najbardziej potężne rody – była pochodną sytuacji politycznej i aktualnej pozycji owych rodów w elicie władzy. Ilość przywilejów dla „rodowych” konwentów była wprost proporcjonalna do znaczenia ich założycieli w państwie Bolesława. Działalność donacyjna księcia stała się narzędziem politycznym. Należy zwrócić uwagę, że zmniejszenia ilości wystawianych przywilejów nie doświadczyły fundacje rodów mało znaczących w XIII w., czy fundacje monarsze.
The purpose of the article is to discuss the specifics of the activities of the Duke of Cracow and Sandomierz, Bolesław V the Chaste towards monasteries. Although the ruler was generous towards the Church, it must be noticed that his generosity - especially towards monasteries founded by the most powerful families - was a derivative of the political situation and the current position of these families in the power elite. The number of privileges for “family” convents was directly proportional to the importance of their founders in Bolesław's state. The Duke's donations became a political tool. It should be noted, however, that foundations of insignificant families in the 13th century or royal foundations did not experience a reduction in the number of privileges issued.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2020, 133; 29-54
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies