- Tytuł:
-
Funkcjonowanie zegara biologicznego człowieka w warunkach skażenia światłem
Light polution as a factor disturbing human biological clock - Autorzy:
- Skwarlo-Sonta, K.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2078754.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
- Tematy:
-
zegar biologiczny
funkcjonowanie
czlowiek
skazenie
swiatlo
zagrozenia zdrowia
zagrozenia zycia - Opis:
- Warunki życia na Ziemi są określone m.in. przez sekwencyjnie następujące okresy światła i ciemności (dzień i noc), których wzajemne proporcje zmieniają się w ciągu roku, ale zawsze zamykają w 24-godzinnej dobie. Tym samym warunki te cechuje całkowita przewidywalność. Zwierzęta zamieszkujące naszą planetę podejmują aktywność behawioralną i metaboliczną adekwatnie do aktualnej sytuacji, a nawet z odpowiednim wyprzedzeniem, co implikuje konieczność występowania u nich endogennego zegara biologicznego, odmierzającego upływ czasu i wydającego reszcie organizmu stosowne „polecenia”. Postępowanie zgodnie z owymi wskazówkami umożliwia odpowiednie korekty behawioru i tempa metabolizmu, przeprowadzane w celu możliwie jak największego dostosowania zwierzęcych reakcji i zachowań do warunków środowiskowych. Podstawowym narządem kręgowców uczestniczącym w przekazywaniu informacji o warunkach świetlnych otoczenia jest szyszynka - gruczoł neuroendokrynowy wytwarzający melatoninę, czyli hormon ciemności. Aktywność biosyntetyczną szyszynki hamuje światło. To długość nocy wyznacza okres syntezy melatoniny, dlatego działa ona jak „zegar i kalendarz”. Jedna ze zdobyczy cywilizacyjnych, czyli wszechobecne światło elektryczne, sprawia jednak, że człowiek traci związek z naturalnymi warunkami środowiskowymi. Łatwość pokonywania dużych odległości, nieustanna aktywność w ciągu doby, tygodnia, roku (24/7 /365) oraz używanie wielu urządzeń, emitujących światło o różnej długości fali, bardzo ułatwiają nam życie. Ale wszystkie te czynniki zakłócają pracę nie tylko szyszynki, lecz także całego mechanizmu zegarowego, stając się przyczyną wielu chorób cywilizacyjnych, mających coraz większy zasięg.
- Źródło:
-
Prace i Studia Geograficzne; 2014, 53; 129-144
0208-4589 - Pojawia się w:
- Prace i Studia Geograficzne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł