Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Osmolska, H." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Evidence on relation of brain to endocranial cavity in oviraptorid dinosaurs
Autorzy:
Osmolska, H
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20253.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
oviraptorid dinosaur
brain
endocranial cavity
dinosaur
Dromiceiomimus brevitertius
paleontology
Ingenia yanshini
Opis:
Brains in living tetrapods other than birds and mammals do not entirely fill the brain cavities. Examination of dinosaur braincases does not usually allow determination relating to how close walls of endocranial cavity lay to the surface of brain. The here described fragment of a skull roof of an oviraptorid dinosaur, Ingenia yanshini, shows perfectly preserved, numerous vascular imprints that cover the internal surfaces of frontals and parietals in the region roofing the cerebral hemispheres and cerebellum. This specimen shows that in oviraptorids the brain closely fitted the brain cavity, to the extent found in birds and mammals. Among dinosaurs, only one similar case has been previously reported in an ornithomimid, Dromiceiomimus brevitertius, but the preserved vascular imprints are less numerous and regular in this dinosaur than in Ingenia yanshini.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2004, 49, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trilobites from the Couvinian of Wydryszów (Holy Cross Mts., Poland)
Trylobity Kuwinu z Wydryszowa (Góry Świętokrzyskie)
Trilovity Kuvina iz Vydryshova (Sventokrzhikie Gory), Polsha
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20551.pdf
Data publikacji:
1957
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
This paper deals with 13 species of Couvinian Trilobites from Wydryszów. In addition to species previously recorded from the Holy Cross Mts, the writer describes some others not known so far from Poland and 3 new species.
Autorka opisała trylobity znalezione w osadach kuwinu miejscowości Wydryszów. Występują tam trzy gatunki znane z kuwinu profilu Grzegorzowice-Skały (Góry Świętokrzyskie): Otarion (Otarion) polonicum praecedens Kielan Phacops (Phacops) latifrons grzegorzowicensis Kielan Scutellum (Paralejurus) dormitzeri dormitzeri (Barrande) , a także dotychczas w Polsce nie znajdowane: Otarion (Otarion) comvexum (Hawle & Corda) Leonaspis (Leonapsis) laportei (Hawle & Corda) Acaste (Acastoides) paeckelmanni R. & E. Richter. Do tego dochodzą trzy nowe gatunki: Proetus (Proetus) papillaris n . sp. Scharyia couviniana n. sp . Asteropyge (Rhenops) jani n . sp. Ustanowiona tu została podrodzina Scharyiinae n. subfam. Poniżej przytoczone są krótkie diagnozy gatunków nowych : Proetus (Proetus) papillaris n. sp . (fig. 1; pl. I , fig . 1-3) Glabella walcowata; pola preglabelarnego brak ; na glabelli trzy bruzdy boczne w postaci pó1 bez granulacji ; na pierścieniu potylicznym guzek ; długość kolca policzkowego równa 2/3 długości policzka ruchomego ; pygidium otoczone płaską obwódką, szerokości równej 1/6 całkowitej długości tarczy pygidialnej ; cefalon pokryty drobną granulacją; guzki na glabelli ułożone wzdłuż linii przypominających przebieg linii papilarnych na opuszce palca; pygidium gładkie. Scharyia couviniana n. sp. (fig. 2; pl . II, fig. 1, 2) Stosunek długości do szerokości glabelli równy 1; na glabelli 2 bruzdy boczne; pierścień potyliczny bez ,guzka ; szew twarzowy pseudoproparilny, jego przednia i tylna gałąź niemal równoległe , płat powiekowy odgraniczony od policzka stałego bruzdą : pygidium otoczone limbusem, delikatnie granulowane. Asteropyge (Rhenops) jani n. sp . (fig . 6; pl. III , fig . 6, 7) Glabella słabo uwypuklona; oczy wysokie ; policzki stromo opadające ku dołowi;'kolce policzkowe o długości równej 1/2 długości cefalonu: pierścień potyliczny z wydatnym guzkiem; toraks i pygidium nie znane .
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1957, 02, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On some rare genera of the Carboniferous Cyrtosymbolinae Hupe, 1953 (Trilobita)
O pewnych rzdkich dolno-karbońskich rodzajach Cyrtosymbolinae Hupe, 1953, Trilobita
O nekotorykh redkikh rodakh Cyrtosymbolinae Hupe, 1953 (Trilobita) iz nizhnego karbona
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21848.pdf
Data publikacji:
1970
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1970, 15, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An unusual theropod dinosaur from the Late Cretaceous Nemegt Formation of Mongolia
Autorzy:
Osmolska, H
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22126.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Theropoda
Mongolia
gady kopalne
skamienialosci
kosci
Bagaraatan ostromi
dinozaury
paleontologia
paleozoologia
Kotlina Nemegt
anatomia zwierzat
Opis:
An incomplete skeleton of a theropod dinosaur, Bagaraatan ostromi gen, et sp. n., was found in the Nemegt Fm. at Nemegt, Mongolia. The mandible in B. ostromi has a shallow but massive dentary, relatively deep postdentary portion with two surangular foramina and somewhat elongated retroarticular process; on the lateral surface of the postacetabular process of the ilium there are two large depressions for muscle origins separated by a crestlike projection; the fibula is fused distally with the tibiotarsus and the coalesced astragalocalcaneum. Bagaraatan represents the Tetanurae and displays some synapomorphies with the Avetheropoda, however, incompleteness of the skeleton of B. ostromi does not allow to determine its more precise affiliation. Bagaraatan was about 3.0-3.5 m long, had a relatively small head and slender hind limbs. The presence of strongly developed hyposphenes in a long series of anterior caudals rendered its tail only slighily flexible proximally.
W pracy opisano nowego mięsożernego dinozaura Bagaraatan ostromi gen. et sp. n. (Theropoda). Okaz obejmujący żuchwę, serię 25 kręgów ogonowych, fragmenty kości miednicy oraz kończyny tylnej, został znaleziony w osadach formacji Nemegt (?środkowy mastrycht) Kotliny Nemegt (Pustynia Gobi, Mongolia) przez Polsko-Mongolską Ekspedycję Paleontologiczną, w l970 roku. Zachowane szczątki świadczą, że B. ostromi był teropodem ok. 3.0-3.5 m długim, o smukłych kończynach tylnych i usztywnionym ogonie. Długość żuchwy wskazuje, że czaszka była stosunkowo niewielka. Żuchwa jest masywna i zaopatrzona była w silne zęby, z których zachowały się tylko korzenie i podstawy koron. Jej część tylna jest dość wysoka i przypomina żuchwy teropodów zaliczanych do polifiletycznej grupy „Carnosauria”, różni się jednak od nich bardziej wydłużonym wyrostkiem pozastawowym i dwoma, zamiast jednego, otworami w kości nadkątowej. W odróżnieniu od większości znanych teropodów, u których najwyżej tylko kilka przednich kręgów ogonowych wykazuje obecność dodatkowych wyrostków (hyposfenów) wzmacniających połączenia międzykręgowe, u B. ostromi wyrostki te występują między kilkunastoma proksymalnymi kręgami ogonowymi, co ograniczało ruchomość ogona także w tym odcinku. Kość biodrowa B. ostromi wyróżnia się obecnością dwóch zagłębień na bocznej stronie wyrostka zapanewkowego, zapewne dla przyczepu bardzo silnego mięśnia biodrowo-udowego. Takie zagłębienia nie są znane u żadnych innych dinozaurów. W budowie podudzia zwraca uwagę częściowy zrost kości piszczelowej i strzałkowej ze sobą oraz z proksymalnym rzędem kości stępu. Zrost tych kości spotykany jest tylko w jednej, prymitywnej grupie teropodów, Ceratosauria, od której jednak B. ostromi różni się szeregiem zaawansowanych cech. Fragmentaryczność materiału, a zwłaszcza brak czaszki i kończyn przednich, sprawiają trudność w zaliczeniu Bagaraatan do jednej ze znanych jednostek taksonomicznych w obrębie Theropoda. Jednak pewne cechy diagnostyczne wskazują, że rodzaj ten jest przedstawicielem Tetanurae Gauthier 1986 i jest najbliżej spokrewniony z Avetheropoda Paul 1988, aczkolwiek jest od nich prymitywniejszy.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 1; 1-38
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Famennian and Lower Carboniferous Cyrtosymbolinae (Trilobita) from the Holy Cross Mountains, Poland
Cartosymbolinae (Trilobita) famenu i dolnego karbonu Gór Świętokrzyskich
Cartosymbolinae (Trilobita) iz famena i nizhnego karbona sventokrzhiskikh Gor (Polsha)
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22234.pdf
Data publikacji:
1962
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1962, 07, 1-2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Two new trilobites from the Treskelodden Beds of Hornsund (Vestspitsbergen)
O dwóch nowych trylobitach z warstw Treskelodden Hornsundu (Vestspitsbergen)
O dvukh novykh trilobitakh iz sloev Treskelodden Gornsunda (Zapadnyjj Shpitsbergen)
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22401.pdf
Data publikacji:
1968
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1968, 13, 4
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contributions to the Lower Carboniferous Cyrtosymbolinae (Trilobita)
Dolno-karbońskie Cyrtosymbolinae (Trilobita)
Nizhnekamennougolnye Cyrtosymbolinae (Trilobita)
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22818.pdf
Data publikacji:
1968
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1968, 13, 1
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On some Famennian Phacopinae (Trilobita) from the Holy Cross Mountains (Poland)
Niektóre fameńskie Phacopinae (Trilobita) z Gór Świętokrzyskich
Nekotorye famenskie Phacopinae (Trilobita) iz Sventokrzhiskikh gor (Polsha)
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23087.pdf
Data publikacji:
1963
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1963, 08, 4
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nasal salt gland in dinosaurs
Nosowe gruczoły solne u dinozaurów
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20424.pdf
Data publikacji:
1979
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1979, 24, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brachymetopus McCoy (Trilobita) in the Carboniferous of Poland and U.S.S.R.
Brachymetopus McCoy (Trilobita) z karbonu Polski i Z.S.R.R.
Brachymetopus McCoy (Trilobita) iz karbona Polshi o SSSR
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20446.pdf
Data publikacji:
1968
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1968, 13, 3
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Famennian Phacopidae from the Holy Cross Mountains (Poland)
Phacopidae famenskie z Gór Świętokrzyskich
Famenskie Phacopidae iz Sventokrzhiskikh gor (Polsha)
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20660.pdf
Data publikacji:
1958
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
Nine species of the Famennian phacopid trilobites are described from the southern part of the Holy Cross Mts. In addition to forms already recorded from this area the writer describes some species never before found in Poland, as well as two quite new species, namely: Trimerocephalus polonicus and Dianops? trifolius.
Phacopidae fameńskie, opisane w niniejszej pracy, zostały zebrane przez Dr Z. Kielan w następujących miejscowościach: Kadzielnia , Psiarnia , Herby (dzielnice Kielc), oraz Łagów , Gałęzice, Kowala i Jabłonna koło Borkowa (fig.1) i przekazane autorce do opracowania. Wszystkie te punkty położone są na południe od nasunięcia Świętokrzyskiego i zgrupowane w dwóch odrębnych faunistycznie i litologicznie regionach: I. synklinorium centralne (kielecko-łagowskie), II. Synklina gałezicko-daleszycka. Famen w synklinorium centralnym wykształcony jest w postaci ponad 100-metrowej serii osadów łupkowo-wapiennych o szaro-żółtawym zabarwieniu. Fauna trylobitowa jest dość obfita; są to wylącznie trylobity ślepe z rodziny Phacopidae : Trimerocephalus caecus (Gurich), Trim. mastophtalmus (Reinh. Richter), Trim.polonicus n. sp ., Dianops typhlops (Gurich ), Dianops? trifolius n. sp.,Ductina ductifrons R. & E. Richter. Charakterystyczny tu jest zupełny brak trylobitów z rodziny Proetidae. Osady tego typu wykształcone są w następujących punktach: Kadzielnia - Famen spoczywa tu na wapieniach franu ; są to łupki margliste przewarstwiane wapieniami. Tworzą one gruby kompleks z fauną trylobitów i małżów oraz źle zachowanych klimenii. Według J . Czarnockiego ( 1948 ) są tu reprezentowane warstwy cheilocerasowe i klimeniowe. Spośród Phacopidae wystepują: Trimerocephalus caecus (Gurich), Trim. mastophtalmus (Reinh. Richter), Trim. polonicus n.sp ., Dianops? trifolius n. sp . Psiarnia-Famen jest tu wykształcony również w postaci łupków marglistych przewarstwionych wapieniami. Phacopidae reprezentowane są przez : Phacops granulatus (Munster ), Dianops typhiops (Gurich), Ductina ductifrons (R. & E. Richter). Herby - W drodze prowadzącej do Czarnowa odslaniają się czarne wapienie,w których spotyka się Dianops typhlops (Gurich). Łagów- Odsłonięcia famenu wystepują na północnym krańcu miasteczka, w zboczu doliny rzeczki Łagowicy. Są to silnie bitumiczne osady łupkowo-wapienne.W ciemnoszarych wapieniach klimeniowych znajduje się niekiedy wielkie nagromadzenie pancerzy Trimerocephalus caecus (Gurich) i nieliczne Trim. mastophtalmus:(Reinh. Richter). Z innych Phacopidae cytowano tu Dianops typhlops (Gurich). Wykształcenie famenu w Łagowie odbiega nieco od typowego łupkowo -wapiennego,gdyż przeważają tu wapienie, łupków zaś jest mniej . Zespół faunistyczny jest tu także odmienny: oprócz bardzo licznych Phacopidae, są tu trylobity z rodziny Proetidae. Famen w synklinie gałęzicko - daleszyckiej wykształcony jest w facji wapiennej. Są to wapienie szare, często o zabarwieniu czerwonym, o miąższosci nie przekraczającej 30m. Fauna ich jest bardzo bogata i dobrze zachowana. Spośród Phacopidae występują tu tylko dwa gatunki; są to formy mające oczy: Phacops granulatus (Munster) i Ph.wedekindi wedekindi R. & E. Richter; natomiast Proetidae,których niemal zupełnie brak w synklinorium centralnym, są tu bardzo liczne. Osady fameńskie typu wapiennego występują w następujących punktach: Gałęzice - Brak tu franu, famen zaś spoczywa bezpośrednio i prawie zgodnie na wapieniach amfiporowych żywetu. Jest on wykształcony w postaci twardych wapieni o zabarwieniu ciemnoszarym, różowym, czekoladowym i zielonkawym. Według Czarnockiego (1928) brak tu poziomu cheilocerasowego, a górny famen obejmuje wszystkie poziomy klimeniowe, łącznie z woklumeriowym oraz gattendorfiowym,należącym już do dolnego karbonu. Fauna jest bardzo bogata i doskonale zachowana; zawiera ona goniatyty, klimenie, ortocerasy, brachiopody, małże, trylobity,szczątki ryb. Spośród Phacopidae występuje Phacops granulatus (Munster). Wskutek wyklinowania się pewnych warstw miaższość w poszczególnych odkrywkach w samych Gałęzicach waha się od 3 do 7 m. Kowala - Famen wykształcony tu jest także w postaci wapieni, często czerwono zabarwionych , gruzłowatych, leżących na wapieniach franu. Według Czarnockiego (1957) występują tu wszystkie poziomy klimeniowe. Spośród Phacopidae występują: Dianops typhlops (Gurich) i Ph. wedekindi wedekindi R. & E. Richter. Wyżej leżą łupki dolnego karbonu. Jablonna k.Borkowa - Famen został tu odkryty przez Czarnockiego po II wojnie światowej. W roku 1949 prowadził on tu prace geologiczne, których wyniki nie zostały jednak opublikowane. Famen zalega tu na wapieniach franu; jest to, podobnie jak i w Kowali, kompletna seria, zaczynająca się od warstw cheilocerasowych i prawdopodobnie ze wszystkimi poziomami klimeniowymi. Są to wapienie o czerwonym, szarym- a w warstwach interpretowanych przez Czarnockiego jako woklumeriowe - seledynowym zabarwieniu. Fauna bardzo bogata. Miąższość około 30 m. Spośród Phacopidae występuje tylko Phacops granulatus (Munster). Przedstawiciele tego gatunku, występujący w niższych poziomach klimeniowych, to osobniki o małych, kilkumilimetrowych cefalonach. Ten sam gatunek z seledynowych wapieni woklumeriowych osiąga rozmiary cefalonu dochodzące do 18 mm. Nad osadami famenu leżą łupki dolnego karbonu. Wśród opisanych przez autorkę Phacopidae famenskich w wymienionych wyżej punktach wystepują trzy gatunki, znane już przedtem z Gór Świętokrzyskich : Phacops granulatus (Munster) Trimerocephalus caecus (Gurich) Dianops typhlops (Gurich) a także dotychczas w Polsce nie znajdowane: Phacops wedekindi wedekindi R. & E. Richter Trimerocephalus mastophtalmus (Reinh. Richter) Ductina ductifrons (R. & E. Richter). Do tego dochodzą dwa nowe gatunki: Trimerocephalus polonicus n. sp, Dianops? trifolius n. sp. Poniżej przytoczone są krótkie diagnozy gatunków nowych. Trimerocephalus polonicus n. sp, (fig.5; pl. III, fig. 1, 2 a-c) Holotypus: I. G. 169. II. 12, cefalon, fig. 5 i pl. III, fig . 2 a-c. Stratum typicum: famen, warstwy klimeniowe. Locus typicus: Kadzielnia , Góry Świętokrzyskie, Polska. Derivatio nominis: polonicus - opisany z Polski. Diagnoza. - Zarys cefalonu węższy niż półkole; glabella z przodu silnie zaostrzona; bruzdy grzbietowe lekko wygięte, wklęsłe na zewnątrz, kąt ich bardzo zmienny (51- 80° ); na pól- ksieżycowatym limbusie przednim podłużne wgłębienie ; szew twarzowy przecina policzek przy przednim jego kącie ; ornamentacja cefalonu w postaci dość dużych w stosunku do wymiarów cefalonu guzków, rzadko rozmieszczonych: po bokach międzypierścienia dwa guzki. Toraks i pygidium nieznane. Dianops ? trifolius n.sp. (fig.6 ; pl. IV, fig.2, 3) Holotypus: I. G. 169. II . 106, cefalon, fig. 6 i pl. IV, fig.2. Stratum typicum: famen, warstwy cheilocerasowe. Locus typicus: Kadzielnia, Góry Świętokrzyskie, Polska. Derivatio nominis: trifolius - cefalon ma kształt liścia koniczyny (Trifolium). Diagnoza.- Zarys cefalonu przypominający trójpłatowy liść koniczyny; glabella z przodu spłaszczona, dwa razy szersza niż u podstawy, jej boczne kąty lekko ścięte ; limbus przy tylnym kącie policzkowym przeszło dwa razy szerszy niż przy przednim, przy ujściu bruzd grzbietowych wgięty do wnętrza . Toraks i pygidium nieznane.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1958, 03, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Structure of nasal an oral cavities in the protoceratopsid dinosaurs (Ceratopsia, Ornithischia)
Budowa jamy nosowej i gebowej dinozaurów Protoceratopsidae (Ceratopsia, Ornithischia)
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21111.pdf
Data publikacji:
1986
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
Snout is very deep and laterally compressed in the Protoceratopsidae. Oral cavity is highly vaulted longitudinally and transversely. It wedges into the middle of the nasal chamber dorsally causing that ventral portion of the latter parallels oral cavity on both its sides. Fenestra exochoanalis is oriented almost vertically, opening on the side of the oral cavity. Structure of the snout and hard palate results in narrowing and deepening of the narial passage, thus inhaled air passed close to large surface of the mucosa — covered walls of the nasal cavity. Blood cooling effect of that narrow air passage may have been significant in the Protoceratopsidae. Choana opened well in front of the entrance to larynx: separation of feeding from breathing was not complete, although extensive.
Protoceratopsidae są prymitywną rodziną roślinożernych dinozaurów rogatych (Ceratopsia), żyjących w okresie kredowym na kontynencie azjatyckim i północnoamerykańskim. Charakteryzują się m.in. głębokim, bardzo silnie bocznie spłaszczonym pyskiem. Ten kształt pyska warunkuje szczególną budowę anatomiczną jamy nosowej i gębowej, na co dotychczas nie zwracano uwagi. Jama gębowa jest wąska i bardzo wysoko sklepiona podłużnie oraz poprzecznie. Jej centralna część jest wklinowana w jamę nosową (pls. 53, 54; figs 1—5). Spowodowało to przebudowę jamy nosowej, a szczególnie jej brzusznej części, w której wyodrębniła się para głębokich bruzd przebiegających równolegle i bocznie do jamy gębowej. Przedni wyrostek kości podniebiennej stał się niemal całkowicie pionowy, w odróżnieniu od większości innych dinozaurów ptasiomiedniczych (Ornithischia) i innych gadów, gdzie jest on poziomy lub tylko lekko nachylony w stosunku do płaszczyzny strzałkowej czaszki. Wyrostek ten tworzy dwa skrzydła: podłużne, kontaktujące przyśrodkowo z lemieszem, oraz poprzeczne, kontaktujące bocznie z kością szczękową i łzową. Poprzeczne skrzydło zamyka z tyłu brzuszną bruzdę jamy nosowej i oddziela ją całkowicie od przestrzeni podoczodołowej. Kostna przegroda między jamą nosową i oczodołem nie występuje u innych Ornithischia. Okno nozdrzy tylnych jest położone w płaszczyźnie niemal równoległej do płaszczyzny strzałkowej czaszki, otwierając się do jamy gębowej nie od góry, jak u większości Ornithischia (i innych gadów), lecz z boku. Budowa kości podniebiennej i położenie okna nozdrzy tylnych są bardzo zbliżone u przedstawicieli Ceratopsidae, innej, bardziej zaawansowanej rodziny dinozaurów rogatych. Cechy te zostały zapewne odziedziczone po wspólnym przodku z Protoceratopsidae. Podobne wykształcenie przedniego wyrostka kości podniebiennej jest znane także u dinozaurów kaczodziobych (Hadrosauridae, Ornithischia). Grupa ta jest bardzo odlegle spokrewniona z Ceratopsia i podobieństwo to jest homoplazją. Jama nosowa Protoceratopsidae, a szczególnie jej oddechowa, brzuszna część, jest bardzo wąska i głęboka. W związku z tym, strumień wdychanego powietrza przepływał blisko jej ścian, które mają dużą powierzchnię i pokryte były za życia unaczynioną śluzówką. Mogło to mieć duże znaczenie termoregulacyjne, obniżając, poprzez parowanie, temperaturę krwi dochodzącej do mózgu. Praca była finansowana przez Polską Akademię Nauk w ramach problemu MR II. 6.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1986, 31, 1-2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Borogovia gracilicrus gen. et. sp. n., a new troodontid dinosaur from the Late Cretaceous of Mongolia
Borogovia gracilicrus gen. et. sp. n., nowy późnokredowy przedstawiciel dinozaurów Troodontidae z Mongolii
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21472.pdf
Data publikacji:
1987
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Opis:
A new theropod dinosaur Borogovia gracilicrus gen. et sp. n. assigned to Troodontidae is described, based on fragmentary hind limbs of one individual from the Upper Cretaceous Nemegt Formation of Gobi Desert, Mongolia. A unique feature of B. gracilicrus is a straight ungual in the second, specialized toe of the pes. The known skeletal elements of all troodontid species are listed (Table 1). Taxonomic status of Saurornithoides junior is considered.
Opisano nowy gatunek drapieżnego dinozaura, Borogovia gracilicrus (Theropoda, Troodontidae), oparty na niekompletnych kończynach tylnych. Gatunek ten charakteryzuje bardzo znaczne skrócenie przedostatniego paliczka i prosty pazur w drugim palcu stopy, a także prawdopodobnie, znaczna długość i smukłość podudzia. Podudzie było dotychczas znane tylko bardzo fragmentarycznie u jednego gatunku Troodontidae. W związku z tym nie można z całą pewnością stwierdzić czy jego proporcje u B. gracilicrus odbiegają od typowych w tej rodzinie. Porównanie z podudziem u innych przedstawicieli dinozaurów drapieżnych (Theropoda) wskazuje, że podudzie B. gracilicrus jest niezwykle długie i smukłe. Z zakresu ruchomości wysepcjalizowanego drugiego palca stopy wynika, że pazur nie mógł być unoszony tak wysoko jak u innych przedstawicieli Troodontidae, u których jest on silnie zakrzywiony; jego funkcja u B. gracilicrus była, zatem, zupełnie inna. Troodontidae są bardzo rzadkim elementem w późnokredowych zespołach dinozaurów Azji i Ameryki Północnej; nieznane są także w tej rodzinie kompletne szkielety. W pracy załączono tablicę 1, na której podano, przez jakie fragmenty szkieletowe reprezentowane są poszczególne gatunki dotychczas opisane w tej rodzinie. Stwierdzono, że na podstawie tych fragmentarycznych materiałów nie można rozstrzygnąć z całą pewnością czy Saurornithoides junior jest młodszym synonimem S. mongoliensis, jak to sugerowali ostatnio niektórzy autorzy (Paul 1985, Carpenter 1982). Biorąc pod uwagę, że oba gatunki występują w różnych poziomach stratygraficznych i w różnych zespołach fauny, jest bardziej prawdopodobne, że nie są to formy konspecyficzne. Praca była finansowana w ramach programu CPBP 04.03.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1987, 32, 1-2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some Otarionidae (Trilobita) from the Lower Carboniferous of Europe
Otarionidae (Trilobita) karbońskie Europy
Kamennougolnye Otarionidae (Trilobita) Egropy
Autorzy:
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22953.pdf
Data publikacji:
1967
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1967, 12, 2
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
First lambeosaurine dinosaur from the Nemegt formation, Upper Cretaceous, Mongolia
Pierwszy przedstawiciel dinozaurów podrodziny Lambeosaurinae z górnokredowej formacji Nemegt w Mongolii
Autorzy:
Maryanska, T.
Osmolska, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20511.pdf
Data publikacji:
1981
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1981, 26, 3-4
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies