Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Maciaszek, Janusz" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-15 z 15
Tytuł:
Zdania psychologiczne na tle reizmu u Tadeusza Kotarbińskiego
Psychological Sentences and Reism in Tadeusz Kotarbiński
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097318.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analiza parataktyczna
intencjonalność
intensjonalność
monizm
parafraza
redukcjonizm
reizm
zdanie psychologiczne
intensionality
intentionality
monism
paraphrase
paratactic analysis
psychological sentence
reductionism
reism
Opis:
Analiza zdań psychologicznych stanowi jeden z najważniejszych elementów programu semantycznego zainicjowanego przez Tadeusza Kotarbińskiego, zwanego reizmem w wersji semantycznej. Celem tego programu było wyeliminowanie z języka wyrażeń oraz struktur gramatycznych, które reifikowały relacje, własności, zdarzenia oraz zawartości aktów psychicznych. Aby wyeliminować zawartości aktów psychicznych Kotarbiński zaproponował oryginalną analizę wypowiedzeń zdań psychologicznych parafrazowanych w postaci par wypowiedzeń, eliminując tym samym konieczność wprowadzania wszelkich bytów mentalnych lub intencjonalnych. W artykule przedstawiam krótko rozwiązania problemu zdań psychologicznych autorstwa Fregego i Russella, następnie wskazuję na filozoficzne inspiracje reizmu Kotarbińskiego. Analiza zdań psychologicznych przedstawiona przez Kotarbińskiego nie tylko rozwiązuje problem braku zastępowalności ekstensjonalnej, ale doprecyzowuje również jego poglądy reistyczne. Na koniec dokonuję krótkiego porównania analizy Kotarbińskiego z analogicznym rozwiązaniem autorstwa Donalda Davidsona, znanym jako analiza parataktyczna, które było rezultatem innych założeń filozoficznych, w szczególności zaś odmiennej od Kotarbińskiego wersji monizmu oraz innego podejścia do problemu prawdy.
Kotarbinski’s analysis of psychological sentences constitutes one of the main elements of his scientific programme known as reism in a semantic version. The program aimed to eliminate all expressions and grammatical forms that reify relations, properties, events and contents of mental acts from natural language. In order to eliminate the contents of mental acts and alleged intentional objects from semantics and ontology, Kotarbiński invented an original paraphrase of utterances of psychological sentences reducing them to pairs of logically independent utterances. In this paper, I briefly present Frege’s and Russell’s solutions of the problem of intentional contexts comprising psychological sentences; I  also indicate the philosophical inspirations of Kotarbiński’s reism. The analysis of psychological sentences proposed by Kotarbiński not only solves the semantic problem of the lack of extensional substitutivity in psychological sentences, but also sheds additional light on his reistic ontology. In the end, I briefly compare Kotarbiński’s solution of psychological sentences with Donald Davidson’s apparently similar paratactic analysis and indicate that the differences between the two are the consequence of different versions of monism and different approaches to the problem of truth.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 181-205
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On different notions of quantifiers
O różnych pojęciach kwantyfikatora
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941470.pdf
Data publikacji:
1990
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 1990, 07
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantyczne kryteria logiczności
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665857.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Rozdział czwarty poświęcony jest semantycznym kryteriom logiczności, w szczególności zaś, warunkowi inwariantności zastosowanemu do semantyki języków sformalizowanych i semantyki teoriomodelowej języków naturalnych. [ZE WSTĘPU AUTORA]
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2003, 15
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lokalne i globalne kryteria logiczności
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665863.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Rozdział szósty podsumowuje całą pracę. Staram się w nim sprecyzować znaczenie terminu "kryterium logiczności" i pokazać jaką budowę powinny mieć takie kryteria. Analizując trzy spośród sformułowanych w poprzednich rozdziałach kryteriów logiczności, podejmuję dyskusję na temat zakresu ich stosowania. Na zakończenie szkicuję sposób konstruowania złożonych kryteriów logiczności i pokazuję, że zaproponowane przeze mnie kryterium jest spełnione przez logikę klasyczną i przez intuicjonistyczny rachunek predykatów. [ZE WSTĘPU AUTORA]
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2003, 15
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoriodowodowe kryteria logiczności
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665865.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
W rozdziale piątym analizuję teoriodowodowe kryteria logiczności dla rachunku sekwentów. [ZE WSTĘPU AUTORA]
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2003, 15
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstęp
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665892.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2003, 15
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie logiki i pojęcie logiczności
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665900.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
W rozdziale pierwszym, obok niezbędnych ustaleń terminologicznych, przedstawiłem zarys najdawniejszej historii logiki, starając się pokazać w jaki sposób sylogistyka Arystotelesa spełniała wymóg uniwersalności. [ZE WSTĘPU AUTORA]
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2003, 15
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura logiczna języka i syntaktyczne kryteria logiczności
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665915.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Przedmiotem trzeciego rozdziału jest język logiki oraz dyskusja nad możliwością formułowania syntaktycznych kryteriów logiczności. Kryterium syntaktyczne może być rozumiane dwojako: 1. czy w języku logiki istnieją "pozycje" lub "miejsca" zarezerwowane dla znaków logicznych?; 2. czy język logiki może być dowolnie bogaty? W rozdziale tym staram się pokazać, że odpowiedź na pierwsze pytanie jest, wbrew pozorom, negatywna. Jednocześnie solidaryzując się z poglądami Quine'a stawiam tezę, że odpowiednie ograniczenie języka może zapewnić logice niezbędną jej uniwersalność. [ZE WSTĘPU AUTORA]
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2003, 15
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o stosunek logiki do matematyki
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665919.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Rozdział drugi poświęciłem omówieniu prób uściślenia podstawowych intuicji wiązanych z logicznością wyrażeń, relacji wynikania i teorii. Były to jednak próby nieudane, gdyż nie usuwały niejasności wiązanych z pojęciami przejrzystości, niezależności tematycznej i uniwersalności. Na tym tle pokazałem spory na temat statusu matematyki, ze szczególnym uwzględnieniem argumentacji zwolenników logicyzmu. [ZE WSTĘPU AUTORA]
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2003, 15
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynowa teoria metafory na tle filozofii Donalda Davidsona
Causal theory of metaphor and Donald Davidson’s philosophical system
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561282.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Semiotyczne
Tematy:
działanie
interpretacja
metafora
prawda metaforyczna
przyczynowość
teoria prawdy
warunki prawdziwości
zdarzenie
znaczenie dosłowne
znaczenie metaforyczne
action
causality
event
interpretation
literal meaning
metaphor
metaphorical meaning
metaphorical truth
theory of truth
truth conditions
Opis:
Celem artykułu jest analiza, uzasadnienie i wyjaśnienie Donalda Davidsona przyczynowej teorii metafory z punktu widzenia całości jego poglądów filozoficznych. Poglądy te tworzą spójny system obejmujący, poza semantyką i teorią interpretacji, m.in. teorię poznania, teorię działania oraz teorię racjonalności. Proponując przyczynową teorię metafory, Davidson nie odwołał się bezpośrednio do własnej teorii znaczenia, starając się uzasadnić odrzucenie pojęć znaczenia metaforycznego oraz prawdy metaforycznej na gruncie potocznego rozumienia pojęć semantycznych. W artykule argumentuje się, że przyczynowa teoria metafory stanowi uzupełnienie systemu Davidsona, a ponadto że teoria ta ujęta przez pryzmat całego systemu pozwala wyjaśnić rolę metafor nie tylko w literaturze i poezji, lecz także w naukach przyrodniczych, prawie, religii i naukach społecznych.
The aim of the paper is to analyze, clarify and explain Donald Davidson’s causal theory of metaphor form the viewpoint of his philosophical views which constitute coherent philosophical system comprising not only semantics and theory of interpretation, but epistemology, theory of action, and theory of rationality as well. Proposing his own theory of metaphor Davidson did not refer to his philosophy, and justified his rejection of the notions of metaphorical meaning and metaphorical truth on the ground of common, pre-theoretical views on meaning and other semantic notions. I argue that the causal theory of metaphor fits perfectly Davidson’s philosophical system and from the point of view of his system it is easy to explain the role of metaphor not only in literature and poetry, but in sciences, law, religion, and social sciences.
Źródło:
Studia Semiotyczne; 2016, 30, 1; 43-70
0137-6608
Pojawia się w:
Studia Semiotyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Holistyczna teoria znaczenia Kazimierza Ajdukiewicza. Próba krytycznej analizy
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/705802.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
język
konwencjonalizm
teoria znaczenia
sens
holizm
dyrektywa znaczeniowa
przekonanie
Opis:
Dyrektywalna teoria znaczenia powstała w okresie, gdy Kazimierz Ajdukie-wicz pozostawał pod wpływem radykalnego konwencjonalizmu. Pogłdy te spowodowały odrzucenie korespondencyjnej teorii prawdy i próbę zbudowania holistycznej i nieodniesieniowej teorii znaczenia. Motywem napisania mojego artykułu było przekonanie, że teoria znaczenia Ajdukiewicza może zostać - po odpowiednich modyfikacjach - zastosowana do języka naturalnego. W tym celu analizuję konsekwencje wybranych aspektów teorii dyrektywalnej i pró-buję wskazać, w jaki sposób teoria ta powinna bye zmodyfikowana, aby mogła pełnić funkcję teorii znaczenia j?zyka naturalnego. Podstawową wadą teorii dyrektywalnej, która uniemożliwia pełnienie tej funkcji, jest brak rekurencyj-ności, co sprawia, że nie wyjaśnia ona, w jaki sposób znaczenie zdania jest wyznaczone przez znaczenia występujacych w nim slów. Konieczne jest zatem uzupełnienie teorii Ajdukiewicza o komponent rekurencyjny. Kolejna wada tej teorii wiąze się z budową macierzy języka, do której Ajdukiewicz wprowadza dane doświadczenia jako komponent pozajęzykowy. Wada ta może bye łatwo usunięta przez odwołanie się do holistycznego aspektu teorii. Również podana przez Ajdukiewicza definicja związku znaczeniowego powoduje niepoządane konsekwencje, dotyczace znaczen wyrażeń w językach otwartych.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 4; 266-284
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka zdarzeń Donalda Davidsona
Donald Davidsons metaphysics of events
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941366.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Donald Davidson (1917–2002) is mainly known as a philosopher of language who based his theory of meaning on Tarski's definition of truth. His theory without meanings as entities is the core of a subtle and sophisticated philosophical system that resembles very complicated puzzles. If isolated every part of his system seems arbitrary and not justified. It concerns particularly his metaphysics of events which justification can be found in Davidson's views on language, cognition and psychology. Davidson himself usually applies the term "ontology" but in fact makes some metaphysical presuppositions. These presuppositions do not constitute metaphysical system but rather are used to explain the phenomenon of linguistic communication. The main categories of Davidsonian metaphysic: event, object and causal relation, are irreducible and can be described in various ways. In the paper I reconstruct Davidson's way from his philosophy of language to his metaphysic. I also indicate some consequences of his metaphysical views for his philosophy of science and psychology.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica; 2009, 22
0208-6107
2353-9631
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica – Aesthetica – Practica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od matematyki do analizy języka naturalnego. Kilka uwag o filozofii języka Gottloba Fregego
From mathematics to natural language analysis. Some remarks about Gottlob Frege’s philosophy of language
Autorzy:
Maciaszek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38438117.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
philosophy of language
linguistic meaning
semantics
sens of the expression
reference
force of a sentence
proper name
definite description
filozofia języka
znaczenie językowe
semantyka
sens wypowiedzi
odniesienie
siła zdania
prawidłowa nazwa
konkretny opis
Opis:
Gottlob Frege (1848–1925) był głównie matematykiem, który chciał wzmocnić tę dyscyplinę na gruncie filozoficznym. Punktem wyjścia była analiza języka matematyki, jednak jego zainteresowania skupiały się na języku naturalnym. Dziś zasłynął nie jako matematyk, ale raczej jako filozof języka i zasługuje na miano ojca tej dyscypliny. Jego pisma są powszechnie uznawane przez filozofów i lingwistów za przełomowe prace z zakresu filozofii języka. Jego osiągnięcia docenili głównie brytyjscy filozofowie analityczni zajmujący się analizą języka. W artykule skupiam się na tej części spuścizny Fregego, która jest wciąż żywa w filozofii języka i nowożytnym językoznawstwie. W szczególności analizuję matematyczne inspiracje semantyką Fregego i konsekwencje jej zastosowania w języku naturalnym. Następnie skupiam się na związku pojęć semantycznych wprowadzonych przez Fregego z dość niejasnym pojęciem znaczenia językowego oraz wskazuję problemy, jakie pojawiają się w przypadku zastosowania semantyki Fregego do języka naturalnego. Pokrótce przedstawiam aktualne kierunki analizy języka naturalnego, które zmierzają do przezwyciężenia problemów generowanych przez teorię Frege'a.
Gottlob Frege (1848–1925) was mainly a mathematician who wanted to reinforce this discipline on philosophical ground. The starting point was the analysis of the language of mathematics, but his interests focused on natural language. Nowadays he is not famous as mathematician but rather as a philosopher of language, and he deserves the title of the father of this discipline. His writings are widely recognized by philosophers and linguists as seminal papers in philosophy of language His achievements were appreciated mainly by British analytic philosophers who dealt with the analysis of language. In the paper I focus on the part of Frege’s legacy that is still vivid in philosophy of language and modern linguistics. I particularly analyze mathematical inspiration of Frege’s semantics and the consequences of its application to natural language. Then I focus on the relation of semantic notions introduced by Frege with a rather unclear notion of linguistic meaning, and indicate the problems that appear if Frege’s semantics is to be applied to natural language. I briefly present the current directions in the natural language analysis that tend to overcome the problems generated by Fregean theory.
Źródło:
Językoznawstwo; 2013, 7; 57-75
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-15 z 15

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies