Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Język"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 42
Tytuł:
СТАТУС УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ В КОНТЕКСТІ БАГАТОМОВНОСТІ: ДЕЯКІ АСПЕКТИ
UKRAINIAN LANGUAGE IN THE CONTEXT OF MULTILINGUALISM: SELECTED ISSUES
Autorzy:
REDKVA, MARIYA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041616.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
multilingualism
bilingualism
mother tongue
heritage language
target language
Ukrainian language
migration
wielojęzyczność
dwujęzyczność
język ojczysty
język odziedziczony
język docelowy
język ukraiński
migracja
Opis:
W artykule przedstawiono sytuację języka ukraińskiego we współczesnych społeczeństwach wielokulturowych. Wybrane zagadnienia prezentują tradycyjny rozwój, przetrwanie oraz zachowanie języka w kraju oraz w warunkach emigracji. Socjolingwistyczne badania tego problemu są bardzo ważne dla tworzenia całościowego obrazu rozwoju języka. Cel artykułu polega na przedstawieniu miejsca języka ukraińskiego w kontekście wielojęzyczności współczesnego świata oraz na porównywaniu takich definicji, jak dwujęzyczność, język ojczysty, język odziedziczony, język docelowy, pierwszy i drugi język w różnych językach (przede wszystkim w angielskim, polskim oraz ukraińskim) w odniesieniu właśnie do języka ukraińskiego. Ważnym aspektem jest porównywanie sytuacji języka ukraińskiego w diasporze w różnych krajach oraz znaczenia języka dla przedstawicieli różnych fal emigracji. Znaczenie języka dla każdego kolejnego pokolenia, skutki interferencji językowej, sposoby na zachowanie języka to podstawowe zagadnienia, które są interesujące zarówno dla językoznawców, jak i socjologów.
The article deals with the situation of Ukrainian language in contemporary multicultural societies. Selected issues present traditional ways of developing, existence and maintenance of the language in its home country and abroad. Sociolinguistic studies of this problem are very important for the coherent view of language developing processes. The aim of the paper is to represent the place of Ukrainian in the context of multilingualism of the modem world and to compare such definitions as bilingualism, mother tongue, heritage language, target language, first language and second language in different languages (English, Polish and Ukrainian) with reference to Ukrainian. One of the main research issues is comparing of lingual situation of Ukrainian in diaspora in different countries and its meaning for representatives of different waves of emigration. Meaning the language for each next generation, consequences of the language interference, ways of maintenance are the main issues interesting not just for linguists, but for sociologists so far.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 147-155
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лінгвальні та позалінгвальні аспекти функціонування суржику в Україні
Lingual and Extralingual Aspects of Surzhyk Functioning in Ukraine
Językowe i pozajęzykowe aspekty funkcjonowania surżyka w Ukrainie
Autorzy:
Соколова [Sokolova], Світлана [Svitlana]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388029.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Surzhyk
Ukrainian language
Russian language
colloquial language
mixed speech
surżyk
język ukraiński
język rosyjski
język potoczny
mowa mieszana
Opis:
Surzhyk is a mixed type of speech that is typical within modern Ukraine, where we can observe the coexistence of two major language codes, namely Ukrainian and Russian. These are represented by both literary variants and numerous subcodes, primarily Ukrainian dialects (including transitional dialects, with features related to Russian and Belarusian dialectal areas) and Russian colloquial speech with elements of slang. Some language scholars rank Surzhyk as a separate language subcode – as a peculiar type of pidgin – and try to study its structure (lexical composition, grammatical structure) and areal distribution of elements accordingly. At present, in addition to “classical” Surzhyk, a new type of mixed speech has also arisen on the Russian phonetic-grammatical basis with the involvement of a large number of Ukrainian lexemes (original or borrowed by the Ukrainian language), mainly terms, taken from different fields. This new type of mixed speech is Russian-Ukrainian Surzhyk. The report analyzes several samples of mixed speech. On the basis of this analysis, criteria for the qualification of a text are proposed either as an example of Surzhyk, or simply as speech with signs of interference. Such criteria include lingual (Ukrainian or Russian phonetic basis, levels of interference, number of foreign language implementations, variations within the text), social (language is higher in status at the moment of the occurrence of the phenomenon; the scope of the functioning of the idiom itself), territorial (depending on the speaker’s place of inhabitance – urban or rural) and personal (native/first language of the speaker, level of education, knowledge of the literary language). It was concluded that the new mixed speech differs from Surzhyk in terms of the number of used units of another language, linguistic levels of manifestation, scope of distribution, conditions of occurrence and personal characteristics of speakers, among which the level of education and possession of standard subcodes are of leading importance. It is a transitional phenomenon in the process of the formation of Ukrainian as a state language.
Surżyk to mieszany typ mowy, typowy dla współczesnej Ukrainy, gdzie obserwujemy współistnienie dwóch języków, ukraińskiego i rosyjskiego. Języki te są reprezentowane zarówno przez ich warianty literackie, jak i liczne subkody, przede wszystkim przez dialekty ukraińskie (w tym również dialekty przejściowe do rosyjskiego i białoruskiego obszaru dialektalnego) oraz przez potoczną odmianę języka rosyjskiego z elementami slangu. Niektórzy językoznawcy uważają surżyk za odrębny subkod językowy – swoisty rodzaj pidginu – i podejmują próby analizy jego struktury (leksykonu, gramatyki) i uwarunkowań z zakresu geografii językowej. Obecnie obok „klasycznego” surżyka pojawił się nowy typ mowy mieszanej, oparty na bazie fonetyczno-gramatycznej języka rosyjskiego, z udziałem dużej liczby leksemów ukraińskich (oryginalnych lub zapożyczonych do języka ukraińskiego), głównie terminów z zakresu wielu dziedzin. Ten nowy rodzaj mowy mieszanej to surżyk rosyjsko-ukraiński. W niniejszym tekście poddano analizie próbki tego typu mowy mieszanej. Na podstawie analizy zaproponowano kryteria dwojakiej kwalifikacji tekstu, bądź jako przykładu surżyka, bądź po prostu jako przykładu mowy z cechami interferencji. Kryteria te mają charakter lingwistyczny (ukraińska lub rosyjska baza artykulacyjna, zakres interferencji, liczba jednostek zaadaptowanych z języków obcych, poziom wariancji tekstowej), socjologiczny (język o wyższym statusie w momencie wystąpienia danego zjawiska; zakres funkcjonowania idiomu), terytorialny (w zależności od miejsca zamieszkania mówiącego – miejski lub wiejski) i indywidualny (ojczysty/pierwszy język mówiącego, poziom wykształcenia, znajomość języka literackiego). Stwierdzono, że nowa mowa mieszana różni się od surżyka pod względem liczby używanych jednostek z innego języka, płaszczyzny językowej jego realizacji, zasięgu i warunków jego występowania, indywidualnych cech mówiących, wśród których poziom wykształcenia i znajomość subkodów standardowych mają pierwszorzędne znaczenie. Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem przejściowym w procesie uzyskiwania przez język ukraiński statusu języka państwowego.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Рідна мова vs мова повсякденного спілкування в оцінках українців
Native Language vs the Language of Everyday Communication in Ukrainians’ Opinions
Język ojczysty a język komunikacji codziennej w opiniach Ukraińców
Autorzy:
Руда [Ruda], Олена [Olena]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388027.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
native language
everyday communication
bilingualism
self-identifications
język ojczysty
komunikacja codzienna
dwujęzyczność
samoidentyfikacja
Opis:
The Russian language is used every day by a lot of Ukrainians who consider their native language to be Ukrainian and who attribute themselves to the largest ethnic community. Based on a mass survey respondents from different regions of Ukraine, as well as focus group discussions with Ukrainian and Russian-speaking residents of Kyiv, Lviv, Odesa and Kharkiv, how linguistic and ethnic self-identifications of Ukrainians correlate with the actual choice of language for everyday and situational communication is analyzed. Ukrainians’ interpretations of the concept of “native language” and their explanations regarding what language they use and why in different situations and with different speakers is described.
Język rosyjski jest używany na co dzień przez wielu Ukraińców, którzy uważają język ukraiński za swój język ojczysty i zgłaszają swój akces do najliczniejszej w kraju społeczności etnicznej. Analizę wyboru języka w komunikacji codziennej i sytuacyjnie nacechowanej wykonano zarówno na podstawie wyników uzyskanych z szeroko przeprowadzonych badań ankietowych w różnych regionach Ukrainy, jak również przy wykorzystaniu materiałów zgromadzonych w trakcie dyskusji prowadzonych z celowo dobranymi grupami ukraińsko- i rosyjskojęzycznych mieszkańców Kijowa, Lwowa, Odessy i Charkowa, w których rozmówcom zadawano pytanie, w jaki sposób językowa i etniczna samoidentyfikacja Ukraińców koreluje z faktycznym wyborem języka. W artykule przedstawiono sposoby interpretacji przez Ukraińców pojęcia „język ojczysty” oraz zasady, jakimi się kierują w doborze języka w zależności od sytuacji komunikacyjnej i typu rozmówcy.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ДЕРЖАВНА МОВА ЯК ФАКТОР ЄДНАННЯ В УМОВАХ ЗБЕРЕЖЕННЯ МУЛЬТИЛІНГВАЛЬНОГО РОЗМАЇТТЯ СУЧАСНОЇ УКРАЇНИ
STATE LANGUAGE AS A CONSOLIDATING FACTOR IN VIEW OF THE PRESERVATION OF THE MULTILINGUAL DIVERSITY IN MODERN UKRAINE
Autorzy:
ШУМИЦЬКА, ГАЛИНА
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041624.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
lingual situation
lingual question
state language
manipulative strategies
national communities
deep and formalized interviews
sytuacja językowa
kwestia językowa
język urzędowy
język państwowy
język narodowy
strategie manipulacyjne
wspólnoty narodowe
wywiady dogłębne i sformalizowane
Opis:
Artykuł poświęcony jest oglądowi sytuacji językowej na Ukrainie, w szczególności na Zakarpaciu, w okresie jednego roku, tj. od wprowadzenia nowej ustawy o edukacji (wrzesień 2017) do przyjęcia projektu ustawy o funkcjonowaniu języka ukraińskiego jako państwowego (październik 2018). Stan języka ukraińskiego jako języka państwowego zbadano w kontekście wydarzeń społeczno-politycznych w kraju i na świecie. Na podstawie analiz, jak również przeprowadzonych w tym okresie wielu dogłębnych i sformalizowanych wywiadów z różnymi kategoriami respondentów możliwe jest zbadanie procesu wyboru języka, zwłaszcza języka edukacji, z uwzględnieniem rozwoju kulturalno-politycznego współczesnego społeczeństwa ukraińskiego w jego najbardziej wysuniętej na zachód części — Zakarpaciu.
The article presents an overview of the lingual situation in Ukraine, in the Transcarpathian region in particular, within the time span of a year since the law On education (September 2017) was ratified till the adoption of the draft of the law whose aim is to ensure functioning of Ukrainian as the state language. The status of Ukrainian as a state language is considered in the closest connection with socio-political phenomena in the country and the whole world. The analysis of deep and formalized interviews with different categories of respondents conducted during this period sheds light on the process of language selection in the field of education, in particular as a sign of cultural and political development of contemporary Ukrainian society in its westernmost part — Transcarpathia.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 189-199
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
МЕТАФОРА В БІОЛОГІЧНІЙ ТЕРМІНОСИСТЕМІ (українсько-польські паралелі)
METAPHOR IN BIOLOGICAL TERMINOLOGY (Ukrainian-Polish parallels)
Autorzy:
Кухарчишин, Марія
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041664.pdf
Data publikacji:
2019-06-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
metafora
termin
terminologia biologiczna
język ukraiński
język polski
skojarzenie
przeniesienie metaforyczne
metaphor
term
biological terminology
the Ukrainian language
the Polish language
association
metaphorical transfer
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie metafory jako środka tworzenia terminów w terminologii biologicznej. Оkreślonа została rola metafory w naukowym obrazie świata w języku ukraińskim i polskim. Оpisano skojarzenia, które stały się podstawą przeniesienia metaforycznego.
The article focuses on the analysis of metaphor as a way of creating terms in a biological terminology. Тhe role of the metaphor in creation the scientifi c picture of the world of the Ukrainian and Polish languages has been described. It has been found out which associations became the basis of a metaphorical transfer.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 2; 55-63
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лексикон англійського замовляльного тексту у зіставленні з українським
Lexicon of English and Ukrainian Charms Through Contrastive Analysis
Porównanie angielskiego i ukraińskiego słownika leksemów występujących w tekstach „zamówień”/zaklęć
Autorzy:
Grendzha, Іrina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933976.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
słownik (leksykon)
tekst zamówień
język angielski
język ukraiński
lexicon
charms
English
Ukrainian
Opis:
W artykule dokonano analizy słownika wyrazów występujących w tekstach zamówień angielskich i ukraińskich wybranych z kilku słowników. Analizowane słownictwo uporządkowano w poszczególnych grupach leksyko-tematycznych. Tematyka tekstów wyjaśnia charakter ich układania, pierwotny światopogląd oraz mentalność.
The article views the lexicon of English and Ukrainian charms in contrastive analysis. The lexicon of charms under analysis is presented by lexical and thematic groups, subgroups with their allomorphic and isomorphic features.The variety of themes reveals the way charms were composed, the system of the primitive mentality conception of the world.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 59-75
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Історія української мови з перспективи мовного планування
Historia języka ukraińskiego z perspektywy planowania językowego
The History of the Ukrainian language from the perspective of language planning
Autorzy:
Beley, Les
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127895.pdf
Data publikacji:
2022-02-03
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
аусбау
абштанд
айнбау
українська мова
«русинська» мова
ausbau
abstand
einbau
język ukraiński
język „rusiński”
‘ausbau’
‘abstand’
‘einbau’
Ukrainian language
“Rusyn” language
Opis:
У статті розглянуто історію української мови з перспективи мовного планування, зокрема концепцій Г. Клосса, Д. Фішмана та В. Крофта. Описано процеси аусбауїзації та айнбауїзації, розглянуто регіональні собливості всього діалектного континууму, враховано впливи російської, польської, угорської та румунської.
Historia języka ukraińskiego w artykule jest rozpatrywana z punktu widzenia planowania językowego – koncepcje H. Klossa, J. Fishmana oraz W. Crofta. Procesy ausbauzacji i einbauzacji, szczegóły regionalne całego kontinuum dialektalnego zostały opisane z uwzględnieniem wpływów języków: rosyjskiego, polskiego, węgierskiego i rumuńskiego.
The article is devoted to the analysis of the history of the Ukrainian language from the perspective of language planning. i.e., the theories of H. Kloss, J. Fishman and W. Croft. The processes of ‘ausbauization’ and ‘einbauization’, as well as the regional peculiarities of the entire dialect continuum, are described, taking into consideration the influence of the Russian, Polish, Hungarian, and Romanian languages.
Źródło:
Językoznawstwo; 2021, 15; 309-316
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ІСТОРІЯ УКРАЇНСЬКОЇ ПУНКТУАЦІЇ
HISTORY OF UKRAINIAN PUNCTUATION
Autorzy:
Кочан, Ірина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041820.pdf
Data publikacji:
2019-01-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ukrainian language
punctuation
history
grammar
spelling
język ukraiński
interpunkcja
historia
gramatyka
pisownia
Opis:
W artykule omówiono główne etapy rozwoju i kształtowania się interpunkcji w języku ukraińskim. Ekskurs historyczny pozwolił określić zarówno tendencje wspólne w systemie znaków interpunkcyjnych, jak i odrębne, charakterystyczne dla narodowej tradycji naukowej. Umożliwił on również prześledzenie procesu włączania znaków interpunkcyjnych do pisowni języka ukraińskiego.
The main milestones of the development and establishing the punctuation in the Ukrainian language are being discovered in the article. A historical excursion allowed to outline both common tendencies and actual national approaches to the implementation of a system of the punctuation marks, to show their introduction into the spelling system of the Ukrainian language.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 143-152
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лѣкарство… від приспаного розуму людського або перекладацька майстерність Дем’яна Наливайка
Lekarstwo… na uśpiony umysł ludzki albo artyzm Demjana Naływajki jako tłumacza
Medicine… from lulling human mind or Demyan Nalivayko’s nmaster translation
Autorzy:
Мойсієнко, Віктор
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594145.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
zabytek piśmiennictwa
język staroukraiński
język cerkiewnosłowiański
świadomość językowa
written monument
Old Ukrainian language
Church Slavonic language
linguistic consciousness
Opis:
W artykule przeanalizowano szczegółowo osobliwości przekładu z języka cerkiewnosłowiańskiego na staroukraiński oraz cechy językowe zabytku z 1607 r. Лѣкарство на оспалый оумислъ чоловѣчїй…, który uporządkował (dobrał teksty Joana Złotoustego i cesarza Bazylego) i przetłumaczył Demjan Naływajko. Ustalono, że jako protografy dla przekładu posłużyły teksty staro-cerkiewno- -słowiańskie, a nie greckie. W doborze elementów językowych odpowiadających oryginałowi cerkiewnosłowiańskiemu Demjan Naływajko wykorzystywał przede wszystkim ówczesny literacki język ukraiński, w zabytku ujawniono bowiem niewiele lokalnych ukraińskich cech dialektalnych. Zaakcentowano również, że znaczny udział w tłumaczonej części zabytku zajmuje polszczyzna.
The article analyzes the peculiarities of the translation from Church Slavonic to the Ukrainian language and the linguistic features of the written historical text of 1607 Medicine for Male Sufferers, which was edited (selected parts were extracted by Ivan Zolotovust and Tsar Vasily) and translated by Demyan Nalyvayko. It was established that the sources for translation were texts in the Church Slavonic, not the Greek language. When selecting common-sense correspondences to the Church Slavonic original, Demyan Nalyvayko used the most contemporary Ukrainian book language. Local Ukrainian dialect features are little found. The Polish component is a significant proportion of the translated part.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 297-317
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ШЛЯХИ, ХАРАКТЕР ТА ТИПИ ЗАПОЗИЧЕНЬ З УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ В МОВУ РОСІЙСЬКУ (на матеріалі словника живої російської мови В. Даля)
WAYS, MEANS AND TYPES OF BORROWINGS FROM UKRAINIAN INTO RUSSIAN (based on V. Dahl Dictionary of the Russian Language)
Autorzy:
Тетяна, Космеда
Намачинська, Галина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041651.pdf
Data publikacji:
2019-06-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borrowing
Ukrayinism
lexical meaning
lexicography
equivalent
Ukrainian language
Russian language
zapożyczenia
ukrainizm
znaczenie leksykalne
leksykografia
ekwiwalent
język ukraiński
język rosyjski
Opis:
W artykule wyznaczono na podstawie analizy słownika żywego języka rosyjskiego W. Dala typy zapożyczeń z języka ukraińskiego na rosyjski. Wyróżniono zapożyczenia pośrednie i bezpośrednie, kognaty, zapożyczenia leksykalno-semantyczne oraz semantyczne, zapożyczenia będące faktami rosyjskiego języka literackiego oraz te, które weszły w skład języka narodowego jako dialektyzmy. Ukrainizmy uzupełniły pasywną leksykę języka rosyjskiego w postaci archaizmów oraz historyzmów, jak również jego aktywną leksykę, z uwzględnieniem stylistycznej oraz stylowej różnorodności, reprezentując nominacje językowe właściwe i przenośne. Nie wszystkie fakty zapożyczeń z języka ukraińskiego odnotowane w słowniku W. Dala zostały formalnie potwierdzone we współczesnych słownikach języka rosyjskiego. Do ukrainizmów w języku rosyjskim należą przede wszystkim nominacje faktów ukraińskiej kultury i historii, leksemy, które „ujęzykowiają” kluczowe koncepty ukraińskiej mentalności, egzotyzmy oraz etnografizmy.
The article focuses on the borrowings types from the Ukrainian language into the Russian one based on the analysis of V. Dahl Dictionary of the Russian language. The direct and indirect borrowings, the cognate borrowings, lexical, lexical-semantic borrowings and their semantic types; the borrowings that became the facts of the Russian literary language and the ones that enriched the Russian language as the dialect words have been singled out. The Ukrayinisms enriched the passive stratum of the Russian language because they nominate the archaisms as well as the active stratum of the Russian language taking into account the stylistic diversity and the diversity of style, representing the direct and indirect nominations. Not all the facts of borrowings from the Ukrainian language fixed by V. Dahl are registered in modern dictionaries of the Russian language. The nominations of the facts of Ukrainian culture, its history, lexemes that verbalize the key concepts of Ukrainian mentality, exotisms and ethnographisms belong to the borrowings-Ukrayinisms in the Russian language.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 2; 19-33
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Постмодерністський проєкт і сучасна українська література
Postmodernistic Project and Contemporary Ukrainian Literature
Autorzy:
Polishchuk, Yaroslav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790728.pdf
Data publikacji:
2020-08-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
postmodernizm
doktryna
społeczeństwo
kultura
dysfunckcjonalność
język
literatura
postmodernism
doctrine
society
culture
dysfunction
language
literature
Opis:
Projekt postmodernistyczny a współczesna literatura ukraińskaPrzedmiotem rozważań autora jest zanikanie postmodernizmu jako doktryny filozoficznej i jako praktyk estetycznych. Z punktu widzenia współczesnej kultury ukraińskiej, która z trudem wychodzi z cienia uzależnienia kolonialnego, postmodernizm nie stał się zjawiskiem uniwersalnym. Zaistniał w latach 1986-1991 jako odpowiedź na popularny na Zachodzie światopogląd. Zmierzch postmodernizmu autor kojarzy z wydarzeniami z lat 2013-2014, które spowodowały ukształtowanie się nowego społeczeństwa ukraińskiego i kultury narodowej. Skutki owych wydarzeń – w mediach, w opinii publicznej, ale również w literaturze – podważają postulaty postmodernizmu, które w zaistniałych okolicznościach cechuje oczywista dysfunkcyjność. Postmodernistyczna gra oraz kompletny sceptycyzm mogą być, jak się okazało, nie tylko postawą niezależnego intelektualisty, ale także strategią pozorowania, maskującą doktrynę imperialną, podającą się za projekt liberalny. Odróżnienie pierwszego od drugiego bywa trudne, a czasami wręcz niemożliwe. Zarysowuje się zatem koniec postmodernizmu – profanacji ulegają jego główne zasady, co powoduje radykalnie różne interpretacje i oznacza potrzebę dekonstrukcji całego projektu. Dlatego teza o śmierci postmodernizmu ma swoje uzasadnienie na Wschodzie Europy. Czasowa i przestrzenna perspektywa ukraińska zaprzecza postmodernizmowi w jego zachodnim ujęciom, jednocześnie pobudza do poszukiwania alternatywnych modeli światopoglądowo-estetycznych. Ta sytuacja może jednak w swoisty sposób motywować ukraińskiego intelektualistę, odkrywając nowe horyzonty poznania. Zaprzeczając postmodernizmowi, literatura przywraca swój autorytet jako instytucja społecznie zaangażowana.
The main subject of the research in this article is the exhaustion of postmodernism as a philosophical doctrine and aesthetical practice. Postmodernism has not became a universal phenomenon in contemporary Ukrainian literature, which is reliving the difficult process of emerging from colonial dependence. It existed in Ukraine between 1986-1991 as an answer to the worldview that was popular in the West. The end of this artistic direction the author associates with those events which took place in 2013-2014, when Ukrainian society and Ukrainian culture moved into a new phase of existence. The consequences of these events, reflected in the media, public opinion and also in literature, led to the rejection of the postulates of postmodernism. It should be said that these postulates reveal a clear dysfunctionality. The postmodernist play and general scepticism, as can be seen, can be not only a position taken by an independent, intellectual person, but also an imitation strategy that conceals a neo-imperial doctrine which is portrayed as a liberal project. Sometimes it is too difficult to distinguish one from the other. Thus, the boundaries of postmodernism are clearly defined, or more precisely, the prevalence of its basic principles are. Over time, this phenomenon has received radically different interpretations, which is why a systemic deconstruction of the whole project is required. From such a point of view, therefore, a thesis about the death of postmodernism has its reasons, especially in Eastern Europe. From the Ukrainian perspective, the characteristic crossing of time and place (Eastern Europe) has put the Western project of postmodernism into a stupor, prompting us to search for alternative worldviews and aesthetic models. However, this artistic direction can motivate modern Ukrainian intellectuals in its own way, opening up new horizons in the comprehension of this epoch.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 115-128
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ОСОБЛИВОСТІ ФРАЗЕМНОЇ НОРМИ В ПОЧАТКОВИЙ ПЕРІОД ПРЕСКРИПЦІЇ В БІЛОРУСЬКІЙ ТА УКРАЇНСЬКІЙ ЛІТЕРАТУРНИХ МОВАХ У ПЕРШІЙ ПОЛ. ХХ СТ.
FEATURES OF THE PHRASE NORM IN THE INITIAL PERIOD OF PRESCRIPTION IN THE BELARUSIAN AND UKRAINIAN LITERARY LANGUAGES IN THE FIRST HALF OF 20TH CENTURIES
Autorzy:
СКОПНЕНКО, ОЛЕКСАНДР
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041620.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ukrainian language
Belarussian language
literary norm
normalization
codification
phraseology
dictionary
prescript
język ukraiński
język białoruski
norma literacka
normalizacja
kodyfikacja
frazeologia
słownik
preskrypcja
Opis:
W artykule opisano specyfikę formowania się norm frazeologicznych nowego białoruskiego i nowego ukraińskiego języka literackiego w pierwszej połowie XX wieku na materiale największych słowników tych idiomów. Większość norm literackich wymienionych języków (leksykalne, gramatyczne, akcentologiczne) w tym okresie przechodziła etap aktywnej kodyfikacji, a frazeologiczne normy literackie języka ukraińskiego i białoruskiego dopiero zaczynały się formować. Aktualność badań opiera się na fakcie, że dotychczas nie przeprowadzono analizy porównawczej procesów rozwoju norm frazeologicznych w białoruskim i ukraińskim języku literackim. Zadaniem artykułu jest wykazanie сech tworzenia się białoruskich i ukraińskich norm frazeologicznych w pierwszej połowie XX wieku. Ustalono, że w słownikach języka ukraińskiego frazeologia została opisana i zaprezentowana pełniej i dokładniej niż w kodeksach białoruskich. Słowniki języka białoruskiego i ukraińskiego, które zostały wydane po reformach językowych w 1933 r., zawęziły zakres norm frazeologicznych badanych idiomów.
The article sets out to describe the specificity of formation of phraseological norms of the Belarussian and Ukrainian literary languages in the first half of the 20th century and presents the case study of the most representative dictionaries of idioms. The majority of the literary norms of the languages analysed (lexical, grammatical, accentological) in this period passed the stage of active codification, and phraseological Belarussian and Ukrainian literary norms only began their formation. The topicality of the research is accounted for by the lack of the comparative analysis of the processes of the development of phraseological norms in the Belarussian and Ukrainian literary languages. The article aims to demonstrate the specificity of formation of the Belarussian and Ukrainian phraseological norms in the first half of the 20th century. It has been proved that in the dictionaries of the Ukrainian language the phraseology was described and represented more fully and thoroughly than in Belarussian codes. Dictionaries of the Belarussian and Ukrainian languages, published after the language reforms of 1933, narrowed the scope of phraseological norms of the idioms analysed.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 167-177
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ДОСЛІДЖЕННЯ ВІТАЛЬНОСТІ МАЛОПОШИРЕНИХ МОВ УКРАЇНИ: ДОСВІД І ПЕРСПЕКТИВИ
BADANIE ŻYWOTNOŚCI MAŁO POWSZECHNYCH JĘZYKÓW UKRAINY: DOŚWIADCZENIA I PERSPEKTYWY
RESEARCHING OF VITALITY OF LESSER-USED LANGUAGES OF UKRAINE: EXPERIENCE AND PROSPECTIVES
Autorzy:
Andrijenko, Lilija
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1601701.pdf
Data publikacji:
2021-09-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
języki Ukrainy
język państwowy
język zagrożony
wielojęzyczność
dwujęzyczność
diglossia
sytuacja językowa
polityka językowa
planowanie językowe
żywotność języka
wspólnoty etniczno-narodowe
languages of Ukraine
state language
endangered language
multilingualism
bilingualism
language situation
language policy
language planning
language vitality
ethnic
ethnic and national communities
Opis:
This study summarizes the achievements of Ukrainian sociolinguistics at the turn of the 21st century in the field of studying the languages of national minorities in Ukraine. The relevance of the study lies in the influence of the new worldview paradigm. Its goal is to preserve and protect humanity’s unique cultural heritage, which is under threat of reduction or destruction. The topicality of sociolinguistic studies of the languages of national minorities is also associated with the changing socio-political context in post-Soviet countries, especially in Ukraine. Consequently, there is a need for sociolinguistic monitoring of the linguistic situation, as well as for studying the conditions and mechanisms of linguistic behavior of minorities in bilingual and multilingual regions. It is also important to develop practical recommendations on the balance of linguistic rights and cultural needs of Ukrainian ethnolinguistic communities. The study is presented as part of the research project entitled “Practices of language protection of the European linguistic and cultural space and the prospects for language policy in Ukraine” (2019–2023). The method of diachronic description allows us to trace the evolution of research ideas and the changes in methodological premises regarding the problems of language evolution in Ukraine from the times of the USSR to the present day.
Niniejsze badanie podsumowuje osiągnięcia ukraińskiej socjolingwistyki przełomu XX i XXI wieku w zakresie studiów nad językami mniejszości narodowych w Ukrainie. Aktualność owego badania wynika z oddziaływania nowego paradygmatu światopoglądowego, którego prymarną funkcją jest świadomość ekologiczna. Jej celem jest zachowanie i ochrona unikalnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, któremu zagraża niwelacja lub zagłada. Tak duże zainteresowanie kwestią języków mniejszości narodowych jest związane również ze zmieniającym się kontekstem społeczno-politycznym w krajach postradzieckich, zwłaszcza w Ukrainie. Dlatego też istnieje pilna potrzeba socjolingwistycznego monitorowania sytuacji językowej, a także badania warunków oraz mechanizmów zachowania języków mniejszościowych w regionach dwujęzycznych i wielojęzycznych. Ważne jest również opracowanie praktycznych zaleceń dotyczących równoważenia praw językowych oraz potrzeb kulturowych społeczności etnolingwistycznych Ukrainy. Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu naukowego „Praktyki ochrony językowej europejskiego obszaru językowo-kulturowego oraz perspektywy polityki językowej na Ukrainie” (2019–2023).Stosowana w badaniu metoda opisu diachronicznego pozwala śledzić ewolucję poglądów badawczych,a także zmiany w metodycznych założeniach dotyczących problemów konstrukcji języka w Ukrainie od czasów ZSRR po dziś dzień.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2021, 9, 1; 11-20
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ФУНКЦІЇ ПІДРУЧНИКА УКРАЇНСЬКОЇ МОВИ В КОМПЕТЕНТНІСНІЙ ПАРАДИГМІ
FUNCTIONS OF THE UKRAINIAN LANGUAGE TEXTBOOK IN COMPETENCE PARADIGM
Autorzy:
Горошкіна, Олена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041798.pdf
Data publikacji:
2019-01-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ukrainian
textbook functions
competence approach
transformation
social challenge
język ukraiński
funkcje podręcznika
podejście kompetencyjne
transformacja
wyzwanie społeczne
Opis:
W artykule określono funkcje podręcznika do języka ukraińskiego, zwłaszcza światopoglądową, wartościująco-orientacyjną, rozwijającą, informacyjną, refl eksyjno-korekcyjną. Szczególną uwagę zwrócono na kwestię wprowadzenia podejścia kompetencyjnego do procesu kształcenia, co warunkuje przekształcenie funkcji podręcznika, wyodrębnienie nowych funkcji, które odpowiadają współczesnym wyzwaniom społecznym.
The article outlines the functions of the Ukrainian language textbook, in particular world outlook function, developing, informative, refl ective, corrective functions. Particular attention is paid to the problem of a competence approach implementation in the educational process, which causes the textbook functions transformation, singling out of new functions, which correspond to the new social challenges.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2019, 7, 1; 93-102
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 42

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies