Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "gwary" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-2 z 2
Tytuł:
Reproduktivnaja leksika i kul’turnyj kontekst
THE LEXIS OF REPRODUCTION AND ITS CULTURAL CONTEXT
Autorzy:
Vlaskina, Tat’jana Ju.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611639.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
pregnancy and birth
the dialects of the Cossacks of the Don river
parallelism
people and animals
extramarital sex
the opposition
marriage—extramarital sex
ciąża i poród
gwary Kozaków dońskich
paralelizm
ludzie i zwierzęta
seks pozamałżeński
opozycja
małżeństwo – stosunki pozamałżeńskie
Opis:
Sfera słownictwa związanego z reprodukcją, tj. z dojrzałością płciową, ciążą i porodem, w systemach leksykalnych gwar Kozaków dońskich wykazuje znaczny paralelizm w opisie obiektów, stanów i zachowań ludzi oraz zwierząt hodowlanych. Przejawia się to w obu głównych grupach tej leksyki: dotyczącej zdolności do reprodukcji oraz dotyczącej samego porodu i okresu poporodowego. W szczególności wyraz żerebec używany jest w kontekstach gwarowych zarówno w znaczeniu ‘zdrowy, dojrzały koń płci męskiej’, jak i ‘zdrowy, młody mężczyzna, chętnie współżyjący seksualnie z kobietami’; moloducha ‘krowa, która po raz pierwszy się ocieliła’ i ‘kobieta młoda, wkrótce po ślubie’. Podobne paralele obserwuje się w sferze dotyczącej bezpłodności (jalovka – o krowie i o kobiecie), przy tym obecność metafor zoogenicznych stwierdza się tylko w stosunku do seksu pozamałżeńskiego, co dowodzi, że gwary różnie konceptualizują życie płciowe w małżeństwie i poza nim. Opozycje: małżeństwo – stosunki pozamałżeńskie i człowiek – zwierzę są przejawami opozycji swój – obcy, przy czym obcość jest w szczególności związana ze światem zwierząt (głównie psa).
In lexical systems of Cossack dialects of the Don river, the lexis of reproduction, i.e. of sexual maturity, pregnancy and delivery, exhibits considerable parallelism between the descriptions of the behaviour of people and livestock. The two major fields of the lexis are: terms referring to the ability to reproduce and those relating to the actual delivery and the puerperium. Specifically, the word zherebets is used in dialectal contexts both in the meaning ‘a healthy, mature stallion’ and ‘a healthy young man frequently engaging in sexual relationships with women’; the word molodukha means ‘a cow which has calved for the first time’ and ‘a young woman who has recently married’. Similar parallelism are observable in relation to sterility (yalovka means a cow or a woman). On top of this, zoogenic metaphors are only used as reference to extramarital sex, which indicates that different dialects conceptualize sexual life in marriage and outside it in different ways. Oppositions of the type "marriage : extramarital sex” and ”a person : an animal” are realizations of the opposition ” us : them”, where foreignness is associated with the animal world (mainly with the dog).
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 139-154
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Iz bloknota učastnika polesskich èkspedicij (1. kuminá vodá; 2. Čаgоščy i Čugajka; 3. kryčac’ jak bоugary)
FROM THE NOTES OF A PARTICIPANT OF EXPEDITIONS TO POLESIE: KUMINA VADA, CHAKHOSHCHYI CHUKHAYKA, KRYCHAT’ YAK BOUGARY
Autorzy:
Cychun, Genadz’
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611801.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Byelorussian dialects of the Polesie region
archaisms
the phrase kumina vadá [whirlpool]
kum as a taboo term for the word chort [devil]
Balkan influences in Belorussian dialects
białoruskie gwary poleskie
archaizmy
frazeologizm kuminá vodá
kum jako tabuizacja pojęcia ‘czarta’
bałkanizmy występujące w gwarach białoruskich
Opis:
Do badań nad Polesiem Nikita I. Tołstoj wprowadził „perspektywę południowosłowiańską”, której wartość potwierdza autor na przykładzie kilku wyrazów i związków frazeologicznych występujących w białoruskich gwarach poleskich i będących głębokimi archaizmami. Pierwotny sens wyrażeni kuminá vodá, kryčac’ jak bougary oraz nazw własnych Čágoszczy, Čugájka zanotowanych przez autora na południu Białorusi daje się ustalić metodą analizy porównawczej opartej na danych dialektologicznych. Frazeologizm kuminá vodá ‘wir rzeczny; miejsce, gdzie kręci się woda’ i nazwa (kumá – ‘jama, gdzie kręci się woda’), mogą mieć związek z formą kum jako tabuizacją pojęcia ‘czarta’. Nazwy własne Čágoszczy, Čugájka na Turowszczyźnie są archaizmami prasłowiańskimi i dobrze się tłumaczą przez zestawienie ze słoweńską i chorwacką nazwą wsi Čagošče, słowackim czasownikiem čuhat’ ‘wyglądać’. Frazeologizm poleski kryčac’ jak bougary ‘rozmawiać głośno’, ‘dyskutować głośno’ autor łączy z chorwackim bügariti ‘krzyczeć, wrzeszczeć’, ‘opłakiwać zmarłego’ oraz dalmatyńskim bügariti ‘śpiewać stare ludowe pieśni o określonej melodii’. Uprawdopodabniają tę hipotezę takie bałkanizmy występujące w gwarach białoruskich, jak brynza, komarnik, turlik.
Nikita I. Tolstoy introduced to studies on Polesie “a South-Slavonic perspective”. Its value is corroborated in the present text with an analysis of a few archaic words and phrases present in Belorussian dialects of the region. The primary sens of expressions kumina vadá, krychat’ yak bougary and proper names Chákhoshchy, Chukháyka, recorded by the author in southern Belorussia, can be established by comparative analysis based on dialectological data. The phrase kumina vadá ‘whirlpool’, as well as the very term kumá ‘a cave where water whirls’, may be linked to the form kum as a taboo term for the devil. The proper names Chákhoshchy, Chukháyka in Turovshchyzna are Proto-Slavonic archaisms and can be explicated through juxtaposition with the Slovene and Croatian name Chagoshche, and the Slovak verb chukhat’ ‘to watch for somebody’. The phrase krychat’ yak bougary ‘to talk, discuss something in a loud voice’ can be associated with the Croatian bügariti ‘shout, shriek’, ‘to lament over the deceased’ and Dalmatian bügariti ‘to sing old folk songs with specific tunes (in a specific way).’ The hypothesis is rendered more probable in the light of Balkan influences in Belorussian dialects, such as brynza, komarnik, turlik.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 181-187
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-2 z 2

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies