Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "etymology;" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Фразеологизмы в словарях польского преступного жаргона, изданных до 30-х годов XX века
Phraseologisms in the dictionaries of the Polish criminal jargon issued to the 1930s
Autorzy:
Nevzorova-Kmech, Elena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206748.pdf
Data publikacji:
2017-04-13
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
phraseology
criminal argo
etymology
Polish lexicography
Opis:
This article provides an overview of the dictionaries of the Polish criminal jargon, which were published before 1930s. Particular attention is paid to the dictionaries and works of the 19th century, because it is at this time that most of the works of such authors as Estreicher, Kurka, Ludwikowski and Walczak appeared. A special place is given to the description of the work of G. Ulashin, who, on the basis of the work of K. Rusiecki, compiled a dictionary reflecting the criminal jargon of the 1840s. We also consider the phraseological units that were selected from the lexicographical works of the authors mentioned, as well as that of S.Udziela, J. Łoś, J. Jaworski and A. Landau. We attempted to compare four dictionaries from the point of view of the content of some phraseological units in them, and also to explain the reasons for the discrepancies. The analysis data are given in the table. There we give the assumptions about the origin of the units.
W niniejszym artykule dokonano przeglądu słowników polskiej gwary przestępczej, które zostały opublikowane do lat 30. XX wieku. XX wiek. Szczególną uwagę zwrócono na słowniki i dzieła XIX wieku, ponieważ w tym czasie powstaje większość dzieł leksykograficznych takich autorów jak Estreicher, Kurka, Ludwikowski i Walczak. Szczególne miejsce zajmuje praca H. Ułaszyna, który na podstawie twórczości K. Rusieckiego opracował słownik odzwierciedlający gwarę przestępczą z lat czterdziestych XIX wieku. Zwrócono uwagę na jednostki frazeologiczne wybrane z utworów leksykograficznych wspomnianych autorów, a także S.Udzieli, J. Los, J. Jaworskiego i A. Landau. Podjęta została próba porównania czterech słowników z punktu widzenia zawartości w nich niektórych jednostek frazeologicznych, a także wyjaśnienia przyczyn rozbieżności. Otrzymane wyniki wraz z hipotezą o pochodzeniu przytaczanych jednostek frazeologicznych przedstawiono w tabeli.
Źródło:
Językoznawstwo; 2017, 11; 73-86
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Теща про зятя… (к укрытой семантике родовых отношений)
A Mother-In-Law on Her Son-In-Law… (The Problem of Hidden Semantics of the Family Relations)
Autorzy:
Czerwiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16530117.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
semantics
implicitness
mentality
proverbs
folk song
etymology
Opis:
A famous Russian folk song, proverbs and sayings about a mother‑in‑law and son‑in‑law are the key elements of the analysis of the relations between a son‑in‑law (a younger member of the male family) and a mother‑in‑law (an older member of the female family). This analysis is also based on the etymological data and the author tries to answer the question: what is the hidden relation between the two families the members of whom are married? Many papers have been written on that matter. This article describes this relation as a gradual process of building the indirect connection between the mother‑in‑law and son‑in‑law. This is a symmetric/asymmetric relation which only seems to be mutually linked and tied. The emerged and shaped relation attitude direction – from mother‑in‑law to son‑in‑law – is presented here as the act of attracting and repelling. By means of fulfilment and satisfaction it implies the necessity of the adaption but not subordination as well as the hidden favour of the unlimited reproductive power. On the other hand i.e. the direction from the son‑in‑law to mother‑in‑law, the attitude is completely different which means the partial rivalry and repelling attraction. The daughter (from the mother‑in‑law side) and the fiancée/wife (from the son‑in‑law side) is completely out of these relations.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 405-422
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Формы и ветви семантики одного общеславянского корня: lich- и его производные
The Semantic Forms, Branches and Derivatives of the all‑Slavonic Root lich‑
Autorzy:
Czerwiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031098.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Slavonic languages
semantics
etymology
derivation
root meanings
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 4; 865-885
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Авторское этимологизирование в идиостиле Марины Цветаевой (стихотворения "Раковина", "Минута", "Расщелина")
Autorzy:
Стойкова [Stoĭkova], Татьяна [Tat′iana] А. [A.]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678873.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
artistic text
idiolect
etymological regeneration
poetic etymology
Opis:
Etymologisation in Marina Tsvetaeva’s Idiostyle (Poems “My Shell”, “Minute”, “The Crevasse”)This article considers etymologisation in lyrical works by Marina Tsvetaeva on the example of her three poems from 1923: “My Shell” (“Rakovina”), “Minute” (“Minuta”) and “The Crevasse” (“Rasshchelina”). In this case, etymologisation concerns first of all the words which appear as titles of these poems. The study analyses manifestations of etymologisation, namely various aspects of etymological regeneration of words and occurrences of their secondary motivation (poetic etymology) in relation to their aesthetic function in an artistic text. Etymological analysis in the stanzas under consideration is often based on reconstruction of language compliances both at the level of Proto-Slavic and Proto-Indo-European. This study of Tsvetaeva’s etymologisation reveals her exceptional potential: her profound sense of language, her mystical penetration of its essential nature, and her intuitive comprehension of its historical developments and semantics.Etymologizacja w idiostylu Mariny Cwietajewej – wiersze Раковина [Muszla], Минута [Minuta], Расщелина [Rozpadlina]Artykuł omawia etymologizację w twórczości lirycznej Mariny Cwietajewej na przykładzie trzech wierszy autorki z 1923 roku: Раковина [Muszla], Минута [Minuta], Расщелина [Rozpadlina]. Etymologizacja dotyczy w tym przypadku przede wszystkim słów, które pojawiają się jako tytuły tych utworów. Artykuł analizuje przejawy etymologizacji, czyli rozmaite aspekty reinterpretacji etymologicznej słów i występowanie motywacji wtórnych (etymologia poetycka) w relacji do ich funkcji estetycznej w tekście artystycznym. Analiza etymologiczna zawarta w strofach omawianych utworów często opiera się na rekonstrukcji zgodności języka z rzeczywistością na poziomie języka prasłowiańskiego i praindoeuropejskiego. Przedstawiona analiza etymologizacji Cwietajewej ujawnia niezwykły potencjał autorki: głębokie wyczucie języka, zdolność do mistycznego przenikania jego niezmierzonej głębi i intuicyjne zrozumienie jego semantyki i historycznego rozwoju.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К этимологии некоторых древнерусских летописных топонимов XII‒XVI вв.
Autorzy:
Ююкин [IUiukin], Максим [Maksim] Анатольевич [Anatol'evich]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678955.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Russian language
etymology
toponymics
hydronymics
anthroponymics
Opis:
Towards an etymology of some old-Russian chronicle toponyms (12th–16th century)In this article, new etymologies are proposed for several Old Russian chronicle toponyms: Vĭlěna: Slav. *vĭl- 'surge'; Vŭrgolŭ: the onomatopoeic stem vŭrg-, richly represented in Russian dialects; Losna: *lŭskĭnŭ(jĭ) 'shining'; Neščerda: the prefix Ne- + the frequent Baltic toponymical stem skerd-; Tunegŭ: *touk-n-'fertile' + the suffix -eg-; and others. Na temat etymologii niektórych toponimów z latopisów staroruskich XII–XVIw.Artykuł proponuje nowe etymologie kilku toponimów ze staroruskich letopisów, m.in. Vĭlěna od starosł. *vĭl- 'kipiel'; Vŭrgolŭ od onomatopeicznego rdzenia vŭrg-, często spotykany w gwarach rosyjskich; Losna od *lŭskĭnŭ(jĭ) 'lśniący'; Neščerda od przedrostka Ne- i rozpowszechniony bałtycki rdzeń toponimiczny skerd-; Tunegŭ od *touk-n-'żyzny'.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2015, 50
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Этимологические этюды по восточнославянской лексике: 1) "хороший"; 2) о следах иранского влияния в мифологическом ономастиконе: "хорс", "моговей-птица" и "вострогот"
Etymological Studies on East Slavic Vocabulary: 1) Horošiĭ; 2) about the Traces of the Iranian Influence on the Mythological Onomasticon: Xors, Mogoveĭ-bird and Vostrogot
Autorzy:
Ююкин, Максим
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031342.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
horošiĭ
Russian folklore
etymology
East Slavic languages
Iranic languages
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 2; 335-351
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лексема дурак в Благонамеренных речах М.Е. Салтыкова-Щедрина
The дурак (Durak) Lexem in The Well-Meant Speeches by Mikhail Saltykov-Shchedrin
Autorzy:
Walczak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16512251.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
semantics
context
the дурак (durak) lexem
etymology
folk tradition
Opis:
The article presents the context‑determinated meanings of the дурак (durak) lexem based upon the satirical sketches Well‑Meant Speeches by Mikhail Saltykov‑Shchedrin. At the beginning is the etymology of the word and then general vocabulary definitions produce four basic meanings for the word: 1. a good and honest man; 2. a person being the object of widely‑spread mockery and jibes; 3. a person unable to behave in a proper way; 4. a person unable to administer their property in a good way as well as not to live their life successfully – a lame duck, a sluggard and a drunkard. From amongst those meanings the author tries to notice the mutual parallels which interpret visions of the fool in Saltykov‑Shchedrin’s sketches as well as the contemporary vision of the Russian mentality and its folk tradition.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 2; 423-436
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Словообразовательные аспекты языковой игры в псевдоэтимологию
Aspekty słowotwórcze pseudoetymologicznej gry językowej
Autorzy:
Miakiszew, Władimir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1023670.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
language game
word formation
pseudo-etymology
morphology structure re-analysis
Opis:
The paper addresses B. Norman's humorous etymological Russian dictionary. By reanalyzing the morphological structure of Russian words, Norman provides them with knowingly false, amusing interpretations. The paper proposes to investigate the word-formation aspects of Norman’s re-analyzed lexis. It mostly represents an attempt to “build” the false etymological entities into the system of all existing word-formation techniques of the Russian language. Specific features of amusing para-etymology are also identified.
Źródło:
Studia Rossica Posnaniensia; 2018, 43; 203-212
0081-6884
Pojawia się w:
Studia Rossica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Летописная ойконимия как источник реконструкции лексики древнерусского языка
Autorzy:
Ююкин [IUiukin], Максим [Maksim] Анатольевич [Anatol'evich]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678817.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Russian language
historical lexicology
etymology
toponymics
lexical reconstruction
isolex
Opis:
Annalistic oikonymy as a source for reconstruction of the Old Russian vocabularyAmong about 1,000 place names mentioned in the Old Russian chronicles (within the borders of contemporary Russia), there are 19 ones that are derived from stems non-attested as apellatives in the Old Russian written sources. The vast majority of them can be reconstructed by comparison with words of modern East Slavic languages or their dialects, but several are not known in the East Slavic zone, and have parallels in the West and (or) South Slavic languages only. Almost all of these words are geographical terms. The places in whose names they are preserved are located mostly in Novgorod Ruthenia and the Upper and Middle Volga basin. Ojkonimia latopisów jako źródło dla rekonstrukcji słownictwa języka staroruskiegoWśród około 1000 nazw miejscowych wymienionych w staroruskich kronikach (w granicach dzisiejszego państwa rosyjskiego) jest 19 pochodzących od podstaw, które nie są apelatywnie poświadczone w źródłach staroruskich. Zdecydowaną większość z nich można zrekonstruować na podstawie wyrazów należących do zasobu leksykalnego współczesnych języków wschodniosłowiańskich lub ich dialektów, ale kilka z nich ma analogie tylko w językach zachodnio- i południowosłowiańskich. Prawie wszystkie te słowa są terminami topograficznymi. Miejsca, w których nazwy są zachowane, znajdują się głównie w Rusi Nowogrodzkiej i dorzeczu Górnej i Środkowej Wołgi.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Об этимологических и семантических соответствиях русской лексемы "гордость" в славянских языках
On Etymological and Semantic Correspondences of the Russian Lexeme "Гордость" “Pride” in Slavonic Languages
Autorzy:
Стефанский, Евгений
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134513.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
славянские языки
этимология
аксиология
энантиосемия
Slavonic languages
etymology
axiology
enantiosemy
Opis:
В статье анализируется славянская лексика, обозначающая ‘гордость’. При этом, с одной стороны, рассматриваются лексемы, передающие данное понятие в разных славянских языках, и их ценностные характеристки. С другой – анализируются семантические процессы, которые привели к тому, что слова, восходящие к праславянскому корню *gr̥d-, в ряде славянских языков изменили свое значение. Материал для исследования собирался на основе параллельных текстов (оригиналов и переводов) и национальных корпусов славянских языков. Применялись сопоставительный, сравнительно-исторический, системноструктурный методы. Анализ показал, что только русский и болгарский литературные языки не развили энантиосемию корня *gr̥d-. В западнославянских языках энантиосемия корня *gr̥d- развилась в сторону семантики презрения, однако данный корень активно продолжает использоваться для обозначения позитивной гордости. Одновременно для передачи негативной гордости в этих языках употребляется корень *pych-. Украинский и белорусский языки развили аналогичную западнославянским языкам энантиосемию и получили в качестве центрального средства обозначения негативной гордости корень *pych-, но сохранили, как в русском языке, корень *gr̥d- для передачи как негативной, так и позитивной гордости. Сербский, хорватский и словенский языки развили энантиосемию корня *gr̥d- в сторону значения ‘уродливый’, для обозначения положительной гордости в них используется лексема ponos и ее дериваты, негативная гордость выражается с помощью заимствованного из русского корня -горд-.
The article analyses the Slavic vocabulary denoting “pride”. The author examines lexemes that convey this notion in different Slavonic languages along with their value characteristics; next, the author looks at the semantic processes which caused the words ascending to the Proto-Slavic root *gr̥d- to change their meaning in a number of Slavic languages. The material for the study was collected from parallel texts (originals and translations) and national corpora of Slavic languages. Comparative, comparative-historical, and system-structural methods were used. The analysis showed that only in the Russian and Bulgarian literary languages the root *gr̥d-did not develop enantiosemy. In West Slavonic languages, the enantiosemy of the root *gr̥d- has developed towards the semantics of disdain, but this root continues to be actively used to denote positive pride. At the same time, the root *pych- is used in these languages to convey negative pride. Ukrainian and Belarusian languages have developed an enantiosemy similar to West Slavic languages and adopted the root *pych- as a central means of denoting negative pride, but retained, as in Russian, the root *gr̥d- to convey both negative and positive pride. The Serbian, Croatian and Slovene languages have developed the enantiosemy of the root *gr̥d- towards the meaning of “ugly”; they use the lexeme ponos and its derivatives to indicate positive pride; negative pride is expressed using the root borrowed from Russian -gord-.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2021, 20; 107-120
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O сложности взаимовлияния близ-кородственных языков (на примере выражения сбить с панталыку)
On the Problem of Language Contact Between Closely Related Languages: On the exemple of Russian expression sbit’ s pantalyku
Autorzy:
Николаева, Елена
Николаев, Сергей
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031526.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
loanword
phraseological unit
East Slavic languages
Polish language
linguistic affinity
etymology
Źródło:
Slavia Orientalis; 2019, LXVIII, 4; 741-750
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О роли внутренней формы слова в древних славянских переводах Библии
Autorzy:
Кожинова [Kozhinova], Алла [Alla]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678813.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
inner form of the word
etymology
translation
Slavic languages
the Bible
Opis:
On the Role of the Inner Form of the Word in Historical Translations of the Bible into Slavic LanguagesThis article investigates the role of the inner form of the word in the process of translation, which is seen as a mediated form of verbal creation. Although the process of both oral and written translation has been traditionally viewed as entirely synchronic (i.e. unaffected by the deep layers of the semantic structure of the lexical unit), there are numerous examples indicating that etymologies of words may be reflected in the target text. The case in point is best illustrated with instances from historical translations of biblical texts into Slavic languages examined in this study. O roli formy wewnętrznej słowa w historycznych przekładach Biblii na języki słowiańskie Niniejszy artykuł analizuje rolę wewnętrznej formy słowa w procesie przekładu, uznawanym za zapośredniczoną formę twórczości słownej. Pomimo że proces ten, zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej, uważa się za całkowicie synchroniczny (co oznacza, że głębokie warstwy struktury semantycznej jednostki leksykalnej nie mają na niego wpływu), istnieje wiele przykładów świadczących o tym, że etymologia słów często znajduje mniejsze lub większe odbicie w tekście docelowym. Doskonałą ilustracją tego zjawiska są przykłady pochodzące z historycznych przekładów tekstów biblijnych na języki słowiańskie, zaprezentowane w przedstawionej analizie.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К истории формирования древних фамилий современного белорусского ареала
Autorzy:
Гурская [Hurskaia], Юлия [IUliia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676384.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
onomastics
proper names
ancient family names
composite anthroponymy
etymology
language world-view
Opis:
To the history of the ancient family names format on of modern Belarus arealThe aim of the article is investigation of the ancient family names formation of the modern Belarus areal covering three aspects: areal topological, comparatively historical and lingua cultural.The Object Subject of the article is the etymological reconstruction of the anthroponymycal archetypes, cultural possibilities and modes of ancient family names conceptualization. We understand the term “ancient family names” as family naming in the XIV–XV centuries when this territory belong to the Great Principality of Lithuania. We attributed to the ancient family names’ nuclear composite and formed out of them short onomastic units that go back, regarding X. Krae, to the ancient European areal. Many anthroponymycal roots entering into the composition of ancient complex names are referred by investigators to the category of relict proper names.Methods of investigation is areal‑typological, comparatively‑historical and descriptive. Some methods of onomastic investigation such as etymological, structural and word‑formative analysis were also used.The scientific novelty of the investigation lies in the fact that we propose the concept of the ancient family names formation in Belarus areal in the context of the formation of the European anthroponymycal systems; singled out and systematize the corpus of ancient anthroponymycal and toponymycal lexemes of investigated areal and their etymological conceptual analysis was carried out.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
К изучению названий внебрачного ребенка в старославянском и чешском языках
On Designations for an Illegitimate Child in Old Church Slavonic and in Czech
O nazwach nieślubnego dziecka w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim
Autorzy:
Janyšková, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695735.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Slavic studies
linguistics
etymology
semantics
Old Church Slavonic language
Czech language
illegitimate child
Opis:
This article is devoted to designations for an illegitimate child in Old Church Slavonic and in Czech. The study presents Czech expressions (especially dialectal), many of which have not as yet been mentioned in works dealing with this topic, and explains their semantic motivation and etymology.
Niniejszy artykuł jest poświęcony nazwom używanym na określenie dziecka z nieprawego łoża w języku staro‑cerkiewno‑słowiańskim i czeskim. Przedstawia nazwy czeskie (zwłaszcza formy dialektalne), z których wiele jak dotąd nie pojawiło się w pracach poświęconych tej tematyce, oraz wyjaśnia ich motywację semantyczną i etymologię.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Дифтонгические сочетания модели *telt: вновь о восточнославянских отражениях
Diphthongal combinations of the *telt model: more reflections on the East Slavic languages
Autorzy:
Антропов, Николай
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2008028.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
East Slavic pleophony
regressive/progressive assimilation
etymology
dialectography
восточнославянское полногласие
регрессивная/прогрессивная ассимиляция
этимология
диалектография
Opis:
Наименее последовательными среди интерконсонантных праславянских дифтонгических сочетаний плавных с о и е были восточнославянские реализации *telt. Наряду с ожидаемым в соответствии с аналогичным «развертыванием» полногласия в *tert > teret, т. е. развитием полногласных сочетаний telet c l (= ľ), реально существующих, но на общем фоне единичных, возникают регулярные континуанты *telt > tolot (со своеобразной промежуточной стадией *telt > telot, обусловленной качеством начального согласного), в которых плавный в результате регрессивной ассимиляции к последующему твёрдому согласному изменился в ł. Однако в отдельных случаях направление влияния в сочетании *telt было, судя по всему, прогрессивным: мягкий начальный консонант способствовал сохранению е с последующим влиянием на качество l, в результате чего возникающий после l глайд также был переднерядным, нелабиальным и прояснялся в гласный полного образования такого же качества. В статье на достаточно репрезентативном материале доказывается, что развитие полногласия в восточнославянских языках по модели *telt > telet / telot является столь же закономерным, как и постулируемый до сих пор в литературе, особенно учебной, переход *telt > tolot.
Among all inter-consonant Proto-Slavic diphthongal combinations of liquid consonants with o and e, the East Slavic *telt was the least consistent. In accordance with a similar “deployment” of pleophony in *tert> teret, there was an expectation of the development of full-voiced combinations telet with l (= ľ), which indeed exist as isolated cases in the general background. Regular continuants *telt> tolot appear (with a rather particular intermediate stage *telt> telot, caused by the quality of the initial consonant) where a liquid consonant has changed into ł as a result of regressive assimilation to the subsequent hard consonant. However, it appears that in some cases, the influence in the *telt combination was progressive: a soft initial consonant contributed to the preservation of e with a subsequent influence on the quality of l, resulting in a glide that appeared after l being front, unrounded and clearing up into a vowel of complete formation of the same quality. Based on representative material, the article proves that, according to the *telt > telet / telot model, the development of pleophony in East Slavic languages is as natural as the *telt > tolot transition that has been postulated so far in literature, especially academic literature.
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 12; 95-107
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies