Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "biblia" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-4 z 4
Tytuł:
Библейское имя в составе белорусских и польских фразеологизмов
Imię biblijne w składzie frazeologizmów białoruskich i polskich
Biblical name in Belarusian and Polish idioms
Autorzy:
Olecka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222644.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
anthroponym
Bible
Belarusian phraseology
Polish phraseology
appellativization
antroponim
Biblia
frazeologia białoruska
frazeologia polska
apelatywizacja
антрапонім
Біблія
беларуская фразеалогія
польская фразеалогія
апелятывацыя
Opis:
Даследчыкі біблійных антрапонімаў беларускай і польскай фразеалогіі сваю ўвагу засяроджваюць на некалькіх аспектах, між іншым, на апелятывацыі, фанетычных рысах біблійных імён, а таксама на аналізе фразеалагізмаў з такім самым антрапанімічным кампанентам у абедзвюх славянскіх мовах. Апісальны метад дае магчымасць распазнаць будову, семантыку івобразнае напаўненне фразеалагічных адзінак і, гэтым самым, дазваляе знайсці падабенствы і адрозненні паміж імі. Пры дапамозе апісальнага метада адбываецца і параўнальны аналіз фразеалагізмаў, увага звяртаецца на выяўленне фразеалагічных эквівалентаў. Аналізуецца фанетычны вобраз антрапонімаў, які можа ўплываць на ўспрыманне фразеалагізмаў і іх эквівалентаў карыстальнікамі абедзвюх моў. Важным аспектам даследавання з’яўляецца міжкультурны кантэкст. Частка фразеалагізмаў можа быць агульная для беларускай і польскай моў па прычыне хрысціянскіх каранёў і сувязяў абодвух народаў з агульнаеўрапейскай культурай. Аднак, нягледзячы на агульную крыніцу сакральнага тэксту, фразеалагізмы могуць адрознівацца паводле будовы, семантыкі, стылістычнага афармлення, паколькі кожная мова характарызуецца сваім эвалюцыйным шляхам, а кожная грамадскасць мае свае культурна-моўныя асаблівасці. Аналіз паказаў і розніцу ў колькасці фразеалагічных адзінак у сабраным беларускім і польскім моўным матэрыяле, што з’яўляецца вынікам гістарычных, грамадскіх і культурных варункаў развіцця абедзвюх моў. Заўважаныя розніцы сведчаць, што далейшыя грунтоўныя даследаванні біблійнай антрапаніміі ў галіне беларускай і польскай фразеалогіі павінны працягвацца, іх можна пашырыць і на іншыя славянскія мовы.
The article focuses on the role of biblical anthroponyms in the phraseology of both Belarusian and Polish. It delves into the characteristics of the process of appellativization and highlights the phonetic peculiarities of biblical anthroponyms and analyses phraseologisms with the same anthroponymic component in both Slavic languages. The descriptive method allows to careful study of the structure, semantics and figurative content of phraseologisms, which makes it possible to identify similarities and differences between them. The abovementioned method also includes the examination of phraseological equivalents, that is, the equivalents of phraseological expressions in both languages. In addition, attention is drawn to the phonic characteristics of anthroponyms, which can affect the perception of phraseologisms and their equivalents by users of both languages. It is also important to consider the intercultural context. Some phraseological units may be common to both languages due to the Christian roots and the links of both nations with pan-European culture. However, despite the common source of the sacred text, biblical phraseologisms can differ grammatically, semantically and stylistically, which is due to the evolution of languages and the cultural and linguistic specifics of both communities. The analysis also illustrates certain deficiencies or quantitative differences in language materials, which may be due to historical, social and cultural circumstances of both languages. The existence of these differences underscores the need for further, in-depth research on Biblical names in Belarusian and Polish phraseology, as well as the prospect of expanding research into other Slavic languages. 
Prace nad rolą antroponimów biblijnych w białoruskiej i polskiej frazeologii skupiają się na wielu aspektach, w tym na procesie apelatywizacji, fonetycznych cechach imion biblijnych oraz analizie frazeologizmów z tym samym antroponimicznym komponentem w obu językach słowiańskich. Metoda opisowa umożliwia dokładne zbadanie struktury, semantyki i obrazowej treści frazeologizmów, co pozwala na identyfikację podobieństw i różnic między nimi. Metoda opisowa obejmuje również badanie ekwiwalentów frazeologicznych, czyli odpowiedników wyrażeń frazeologicznych w obu językach. Ponadto, zwraca się uwagę na foniczne cechy antroponimów, co może wpływać na percepcję frazeologizmów i ich ekwiwalentów przez użytkowników obu języków. Ważnym aspektem jest również uwzględnienie interkulturowego kontekstu. Część frazeologizmów może być wspólna dla obu języków ze względu na chrześcijańskie korzenie i związki obu narodów z ogólnoeuropejską kulturą. Jednakże, mimo wspólnego źródła tekstu sakralnego, frazeologizmy biblijne mogą różnić się gramatycznie, semantycznie i stylowo, co wynika z ewolucji języków i specyfiki kulturowo-językowej obu społeczności. Analiza ilustruje także pewne braki lub różnice ilościowe w materiałach językowych, co może być wynikiem historycznych, społecznych i kulturowych uwarunkowań obu języków. Istnienie tych różnic podkreśla potrzebę dalszych, pogłębionych badań nad biblijnymi imionami w frazeologii białoruskiej i polskiej, a także perspektywę rozszerzenia badań na inne języki słowiańskie.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2023, 17; 305-327
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Символ в поэтке мистического
Symbol in the Poetics of the Mystical
Symbol w poetyce mistyczności
Autorzy:
Lanovik, Mar’âna Bogdanìvna
Lanovik, Zorâna Bogdanìvna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951937.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
символ
семиотика
герменевтика
образ
трансцендентное
Библия
поэтика
symbol
semiotics
hermeneutics
image
transcendental
the Bible
poetics
semiotyka
hermeneutyka
obraz
transcendentalność
transcendentność
transcendencja
Biblia
poetyka
Opis:
В статье рассматривается символ как объединяющий фактор разных проявлений ми- стического: от символизма мировых религий, религиозных культов и эзотерических проявле- ний до концепции символического в искусстве. «Общим знаменателем» разных систем семио- тического мышления представляется выход за грани чувственно-материального мира в сферу трансцендентного, где символ оказывается в роли объединяющего звена, средством «перехо- да», формой кодирования смыслов. Проблема символа рассматривается в широкой проекции – от геральдики язы-ка/языков в его связи с протоязыком, до семиотической концепции культуры/культур. На осно-вании герменевтических методов анализа и современных семиотических подходов анализи-руются основные семиотические концепции в историческом развитии, в частности в средневе-ковых доктринах полисемии и эквивокации/концептуализме, романтической концепции все-ленской аналогии мира природы и искусства, герменевтических исследованиях ХХ в. и др., таким образом прослеживается динамика семиотического мышления: каждый этап рассмат-ривается с точки зрения продолжения определённой традиции и в то же время эволюции куглублению понимания символической природы человеческого мышления. На основании этих наблюдений утверждается, что, не взирая на разные системы национального, религиозного, авторского кодирования смыслов, для европейского сознания наивысшим проявлением транс-цендентной сущности искусства оказываются библейские символы, которые создают сердце-вину христианской культуры и искусства. Способность символа высказывать «невыразимое», «неизъяснимое», «непостижимое» делает его средством проникновения в сферы божественно-го, способным преодолевать границы материального и духовного мира. На основании трудов Августина Блаженного, Оригена, П.Абеляра, В.-Г.Вакенродера, Ф.Шеллинга, Э.Кассирера, Г.-Г.Гадамера, Н.Фрая и др. утверждается, что символическая парадигма Библии должна рас-сматриваться как семиосфера метатекстуального пространства, и этот аспект должен быть приоритетным в исследовании природы символического мышления и искусства в целом.
In the paper it is considered the aspect of symbol as the factor of unification of the different manifestations of mystic: from the world religions symbolism, religious cults and esoteric manifestations to the concept of symbolism in art. Crossing the borders of sensual-material world into the transcendental dimensions is viewed as the ‘common denominator’ of the different systems of semiotic thinking, where symbol became a joint link, means of the transfer, a form of sense coding. The problem of symbol is outlined in the wide perspective from the language / languages heraldic in its connection with protolanguage to the semiotic concept of a culture / cultures. On the basis of hermeneutic methods of analysis and contemporary semiotic approaches the main semiotic concepts (particularly middleaged doctrines of polysemy and equivocation / conceptualism, the concept of the universal analogy of the natural world and the artistic world in Romanticism, and others) are analyzed in their historical 50 development. The dynamics of semiotic thinking is traced in that way that every stage is viewed both as the continuation of a certain tradition and as an evolution of the deepened understanding of the semiotic nature of human thinking. On the basis of these observations it is proved that for the European consciousness the highest level of the transcendental essence of the art are the Biblical symbols as the central point of the Christian culture and arts. Capability of a symbol to express ‘unspeakable’, ‘imperceptible’, ‘incomprehensible’ makes it the means of penetration into divine spheres, to cross the borders between the physical and spiritual dimensions. According to the woks by St. Augustine, Origen, P.Abelard, W.Wackenroder, F.Schelling, E.Cassirer, H.-G.Gadamer, N.Frye it is underlined that symbolic paradigm of the Bible has to be overviewed as semiosphere of metatextual discourse and this aspect has to be in priority of symbolic thinking and art studies.
W artykule rozpatruje się symbol jako czynnik zespalający różne przejawy ‘mistycznego’ (mistyczności): od symbolizmu religii światowych, kultów religijnych oraz przejawów ezoterycznych aż do koncepcji ‘symbolicznego’ (symboliczności) w sztuce. Wspólny mianownik różnych systemów myślenia semiotycznego dostrzega się w wyjściu poza granice świata materialnego, w dziedzinę transcendentnego (transcendentności), gdzie symbol odgrywa rolę ogniwa łączącego, jest środkiem ‘przejścia’, formą kodowania sensów. Problem symbolu rozpatruje się w szerokim spektrum – od heraldyki języka/języków w jej związku z protojęzykiem do semiotycznej koncepcji kultury / kultur. Na podstawie hermeneutycznych metod analizy oraz współczesnych podejść semiotycznych, analizuje się zasadnicze koncepcje semiotyczne w rozwoju historycznym, w tym – w średniowiecznych doktrynach polisemii oraz ekwiwokacji / konceptualizmie, romantycznej koncepcji powszechnej analogii świata natury i sztuki, pracach hermeneutycznych XX w. itp. W taki sposób ujawnia się pewna dynamika myślenia semiotycznego: każdy okres jest rozpatrywany z punktu widzenia kontynuowania pewnej tradycji oraz jednocześnie ewolucji aż do pogłębionego rozumienia natury symbolicznej ludzkiego myślenia. Na podstawie tych spostrzeżeń stwierdza się, że pomimo różnych systemów (narodowego, religijnego, autorskiego) kodowania sensów, dla świadomości europejskiej najwyższym przejawem transcendentnej istoty sztuki okazują się symbole biblijne, które stanowią sedno (istotę) chrześcijańskiej kultury i sztuki. Właściwość symbolu – wyrażanie tego, co ‘niewypowiedzialne’ (‘niewypowiadalne’), ‘nieosiągalne’, ‘niepojęte’ – czyni go środkiem przeniknięcia do sfer ‘boskiego’ (sfer boskich, sfer boskości), zdatnym (zdolnym) do pokonywania granic pomiędzy światem (światami) materialnym i duchowym. Na podstawie prac św. Augustyna, Orygenesa, P. Abelarda, W. Wackenrodera, F. Schellinga, E.Cassirera, H.-G. Gadamera, N. Frye’a – stwierdzono, że symboliczny model (wzorzec) Biblii powinien być rozpatrywany jako semiosfera metatekstualnego dyskursu (sfera znaczeniowa dyskusji nad tekstem) i ten aspekt ma być priorytetowy w studiach natury (istoty) symbolicznego myślenia oraz sztuki w ogóle.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 19-58
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Русские библеизмы в европейском контекстe
Rosyjskie biblizmy w kontekście europejskim
Russian bibleisms in the European context
Autorzy:
Mokienko, Valery
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192173.pdf
Data publikacji:
2018-12-28
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
Библия
библеизм
адаптация библеизмов
христианской культурa
церковно-славянски язык
лекскикографической описание
литературний язык
Biblia
biblizmy
adaptacja biblizmów
kultura chrześcijańska
język cerkiewno-słowiański
język literacki
opis leksykograficzny
Bible
biblical quotations
adaptation of biblical phrases
Christian culture
Old Church Slavonic
literary language
lexicographical description
Opis:
В статье демонстрируется влияние Библии на формирование русского литературного языка. Этот процесс объединяет русский язык с литературными языками многих народов, приобщенных к христианской культуре. Рассматриваются библеизмы разного типа, имеющие соответствия в других европейских языках, в том числе славянских. При общности источника библеизмов в языках, находящихся под влиянием христианской культуры, и в русском языке обнаруживаются большие различия как в количестве, так и в качественном составе этих единиц. Специфичность адаптации библеизмов в русском языке проявляется в сочетании книжно-церковного и разговорного (навеянного во многом кальками с европейских языков) начал, значительно обогатившем фонд русских библеизмов. В статье рассматриваются примеры, иллюстрирующие европейский фон усвоения и активизации библеизмов в русском литературном языке. Обобщается и опыт их лекскикографического описания.
W artykule pokazany jest wpływ Biblii na kształtowanie się rosyjskiego języka literackiego. Proces ten łączy język rosyjski z językami literackimi wielu narodów pozostających pod wpływem kultury chrześcijańskiej. Omówione zostały biblizmy różnego typu, posiadające odpowiedniki w innych językach europejskich, w tym także słowiańskich. Mimo wspólności źródłowej biblizmów w językach będących pod wpływem kultury chrześcijańskiej język rosyjski wykazuje znaczne zróżnicowanie w strukturze tych jednostek zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Specyficzność adaptacji biblizmów w języku rosyjskim przejawia się w połączeniu pierwiastka książkowo-cerkiewnego i potocznego (głównie jako produktu kalk z języków europejskich), który znacznie wzbogacił zasób biblizmów rosyjskich. W artykule analizowane są przykłady ilustrujące europejskie tło przyswojenia i aktywizacji biblizmów w rosyjskim języku literackim. Ukazane są przykłady opisu leksykograficznego analizowanych jednostek.
The article demonstrates the influence of the Bible on the formation of the Russian literary language. This process unites the Russian language with the literary languages of many other nations who are attached to the Christian culture. The author analyzes bibleisms of different types that have correspondences in other European languages, including Slavic ones. With the common source of biblical texts in languages influenced by Christian culture, in Russian also great differences are found both in the number and in the qualitative composition of these units. The specificity of the adaptation of bibleisms in the Russian language is manifested in the combination of old-church and colloquial (inspired in many ways by tracing from European languages), which greatly enriched the fund of Russian bibleisms. The article examines examples illustrating the European background of the assimilation and activation of bibleisms in the Russian literary language. The experience of their lexicographical descriptions is also generalized.
Źródło:
Językoznawstwo; 2018, 12; 33-45
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Философия как палимпсест. Левинас и Достоевский
Philosophy as a palimpsest. Emmanuel Lévinas and Dostoevsky
Filozofia jako palimpsest. Emmanuel Lévinas i Dostojewski
Autorzy:
Cymborska-Leboda, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311810.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Палимпсест
Достоевский
Библия
ценностная иерархия
Другой
«Я» в аккузативе
этический субъект
этика ответственности
palimpsest
Lévinas
Dostojewski
Biblia
hierarchia wartości
Inny
„ja” w akkuzativie
podmiot etyczny
etyka odpowiedzialności
Dostoevsky
The Bible
a hierarchy of values
the Other
“I” in the accusative
the ethical subject
ethics of the responsibility
Opis:
The aim of the present article is to examine Levinas’ texts with the intention of showing and verifying the realization of his idea of philosophizing as “deciphering of what has been hidden in palimpsest writing” (écriture). I discuss Dostoevsky’s verbal and semantic layer (“word-sense”) present in Levinas’ palimpsest discourse. I offer an insight into the function of many of Dostoevsky’s concepts, such as the notion of “insatiable co-suffering” with another human being, the dogma about the accountability of “everything and everybody”, negative (see the many aspects of the “Cain’s answer” connected with the question of human reliance on himself only and a total lack of restraint) and positive formulas in relation with the Other, resulting in defining one’s personality (by means of communion with Thou, love for one’s neighbor and the effort to make one’s image beautiful in the moral sense) that have been found in the pages of Levinas’ writings. I show the means by which Dostoevsky’s polyvalent formulas, correlated with The Bible and its heavily charged with meaning position (The Book of Genesis, The Book of Isaiah, The Gospel of St. Matthew, and others), get semantically enriched and absorbed, as key components, by Levinas’ philosophical thinking and his hierarchy of values. I discuss the extent to which they determine his conceptualization of “subjectivity of ethical subject”: the concept of “I” in the accusative (“me voici”), the “I” summoned to be responsible “for everything and for all men”, to be a “guardian of one’s brother” on one’s way to “being-in-God”. In the article I also focus on the productivity and significance of Levinas’ methodological stance, which determines his philosophical hermeneutics and the palimpsest character of his discourse, i.e. their being orientated towards: 1) continuation and preservation of the “ancient”, original sense and its creative growth in a new “ideological environment”, 2) disclosing interrelation between “truth” and the philosophical method of emphasis and sublimation; this allows one to explain an important role of rhetorical figures and the increasing repetitiveness of topoi of thought in Levinas’ discourse, which come from/send one thinking of Dostoevsky (as well as of myth, Shakespeare and others), but approach a new level of knowledge and understanding.
В статье исследуется корпус текстов Левинаса с целью указать и верифицировать осуществление его «авторской» идеи о философствовании как «дешифровке запрятанного в палимпсесте писания» [écriture]. Рассматривается функция словесного и смыслового слоя («словосмысла») Достоевского в палимпсестном дискурсе философа — многократные примеры присутствия формул/идеологем писателя: понятия «ненасытимого сострадания» к другому человеку, догмата о виновности «всех за все и за всех», отрицательных (многоаспектная интерпретация «Каинова ответа», связанного с вопросом о человеческой самодостаточности и дерзком своеволии) и положительных формул отношения к Другому, и, тем самым, самоопределения личности (через причастность к Ты, любовь к ближнему и усилие сделать свой образ «благолепным»). Указывается, каким образом поливалентные формулы Достоевского, соотносимые с Библией и ее смысловой позицией (с книгой Бытия, Исаи, Евангелием от Матвея и др.), семантически обогащенные, в качестве ключевых составляющих, встраиваются в философское мышление Левинаса и его ценностную иерархию; в какой степени они определяют его концептуализацию «субъективности этического субъекта»: концепт «я» в аккузативе («me voici»), «я» призванного к ответственности «за все и за всех», — к тому, чтобы быть сторожем брата своего, в своем «к-Богу-бытии». Выявляется продуктивность и значимость методологической установки Левинаса, определяющей его философскую герменевтику и палимпсестность дискурса, т.е. ориентацию на 1) преемственность и сохранность «древнего», изначального смысла и его творческое взращивание в новой «идеологической среде»; 2) обнаружение взаимосвязи «истины» и философского метода, каким полагается эмфаз и сублимация; это объясняет значимую роль риторических фигур и возвышающей повторности топосов мысли в дискурсе Левинаса, восходящих/отсылающих к Достоевскому (также к мифу, Шекспиру и др.), но возводимых на новую ступень познания и понимания.
Przedmiotem badań w prezentowanym studium uczyniono korpus tekstów Lévinasa, by poddać namysłowi i weryfikacji jego koncept filozofowania jako „deszyfrowania tego, co zostało ukryte w palimpseście Pisma (écriture)”. Rozważania miały na celu udowodnienie, że konstytutywną warstwę palimpsestowej struktury dzieł Lévinasa stanowi „tekst Dostojewskiego”: powtarzające się i eksplikowane cytaty, jawne i ukryte odniesienia do „myślisłów”/formuł pisarza. Są to między innymi: pojęcie „nienasyconego współczucia” wobec Drugiego, dogmat o „winie każdego za wszystko i wszystkich”, negatywne i pozytywne formuły relacji z Innym (wielokrotnie ponawiana interpretacja sensu „odpowiedzi Kaina”, koncept miłości bliźniego i in.) i samookreślenia osoby ludzkiej. Przeprowadzona analiza wykazała, że uobecnione i kluczowe u Lévinasa koncepty Dostojewskiego, skonfrontowane z Biblią (Księga Rodzaju, Izajasza, Ewangelia według św. Mateusza) i poddane „uwznioślającej” transformacji stają się istotnym składnikiem aksjologicznego i etycznego myślenia filozofa, określając jego pojmowanie podmiotowości człowieka – podmiotu etycznego (koncepcję „ja” w akkuzatiwie, me voici) w jego powołaniu do odpowiedzialności za bliźniego; do tego, by być „stróżem brata swego” w swoim „byciu-ku-Bogu”. Ujawniono produktywność metodologicznej strategii Lévinasa, odzwierciedlonej w jego hermeneutyce filozoficznej i palimpsestowości dyskursu, a więc orientacji: 1) na przenoszenie sensu źródłowego, „pradawnego” i jego twórcze rozkrzewianie w nowej sytuacji ideologicznej; 2) na współdziałanie „prawdy” i „metody”, wyrażanej za pomocą pojęć sublimacji i emfazy; wyjaśniono tym samym rolę i znaczenie figur retorycznych oraz hiperbolicznych powtórzeń w dyskursie filozofa, zwłaszcza tych, które odsyłając do formuł Dostojewskiego (także do mitu, Szekspira i in.) i poszerzając ich pole semantyczne, wznoszą ich sens na wyższy poziom poznania i rozumienia.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 2 (182); 29-52
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-4 z 4

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies