Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "xvi w." wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Важный опыт просопографического исследования. О книге Войцеха Кравчука «Верные королю»
    Ważne doświadczenie badań prozopograficznych. O książce Wojciecha Krawczuka „Wierny królowi”
    Autorzy:
    Selin, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969642.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Войцех Кравчук
    Речь Посполитая
    XVI век
    Сигизмунд III
    Финны
    Шведы
    просопография
    Wojciech Kravchuk
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    XVI century
    Sigismund III
    Finns
    Swedes
    prosopography
    Wojciech Krawczuk
    Rzeczpospolita
    XVI w.
    Zygmunt III
    Finowie
    Szwedzi
    prozopografia
    Opis:
    Książka Wojciecha Krawczuka „Wierni Królowi” jest nowatorskim studium prozopograficznym bardzo szczególnej grupy emigrantów - Finów i Szwedów - u schyłku XVI wieku do Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Autor przeanalizował wszystkie możliwe źródła, które mogłyby dostarczyć informacji o tych osobach, zbadał różne grupy tych emigrantów (arystokrację, biurokrację, duchowieństwo, szlachtę, kobiety itd.) Oraz zjawiska „szwedzkiego dworu” króla polsko-litewskiego Zygmunta III. Głównym punktem autora jest to, że Rzeczpospolita Obojga Narodów w swoim „złotym wieku” była bardzo zróżnicowanym państwem i społeczeństwem, a król musiał uwzględniać interesy wszystkich warstw wyznaniowych, etnicznych i społecznych. Informacje biograficzne wykorzystane w badaniach Wojciecha Krawczuka jasno potwierdziły tę tezę. Druga połowa książki to publikacja dokumentów dotyczących rozważanej grupy z bardzo szczegółowym komentarzem biograficznym.
    Źródło:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 2; 271-280
    1731-982X
    Pojawia się w:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Борьба России за выход в Балтийское море во 2-й половине XVI в.
    Walka Rosji о dostęp do Morza Bałtyckiego w II połowie XVI wieku
    Autorzy:
    Donnert, Erich
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16647714.pdf
    Data publikacji:
    1994
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Autor omawia szczególnie ważny dla rosyjskiej polityki zagranicznej czasów Iwana Groźnego problem zmagań o Dominium maris Baltici, tj. walkę o uzyskanie dostępu do Morza Bałtyckiego i wyeliminowania pośrednictwa Niemców inflanckich (Zakon Kawalerów Mieczowych) w handlu. Na drodze do realizacji tych planów stanęło głównie Wielkie Księstwo Litewskie, później Rzeczpospolita. Na opanowanie Inflant przez Rosję nie godziła się również Szwecja. Zmagania w wojnie o Inflanty 1558-1582/83 przyniosły Rosji porażkę, którą traktowano jako czasowe powstrzymanie się od realizacji tego życiowo ważnego problemu. Przegrana Rosji w tej wojnie miała dla niej jednak daleko idące konsekwencje. Zahamowała bowiem aż do XVIII w. proces dążenia Rosji do uzyskania statusu europejskiego mocarstwa. Zdaniem autora zasługa Iwana Groźnego, polegała na tym, iż postawił on przed Rosją tzw. problem bałtycki i wskazał na sposoby jego rozwiązania.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 1994, 51; 5-9
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Некоторые особенности орфографической адаптации заимствований в XVIII –XIX веках: употребление буквы Ѣ
    Niektóre cechy ortograficznej adaptacji zapożyczeń w xvi –xix wieku: użycie litery Ѣ
    Some characteristics of the orthography of the adaptation of borrowings in the 18th and 19th centuries: the use of the letter Ѣ
    Autorzy:
    Каверина, Валерия
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594324.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    historia pisma rosyjskiego
    ortografia zapożyczeń
    użycie litery ять
    History of written Russian
    orthography of borrowings
    use of the letter jat́
    Opis:
    W artykule powstałym na podstawie materiału następujących gazet: “Vedomosti” epoki Piotra I, “Sanktpeterburgskije vedomosti” oraz “Moskovskije vedomosti” z XVIII–XIX w. – prześledzono proces przejmowania zapożyczeń, w którego toku ulega zmianom pisownia określonych słów z literą Ѣ (jat') lub bez niej. Skompletowano korpus wyrazów pochodzenia obcego z rdzeniami, w których regularnie lub sporadycznie jest pisana litera ѣ i odkryto prawidłowości jej użycia. Ukształtowany przed połową XVIII w. zwyczaj porównano z zaleceniami Słownika Akademii Rosyjskiej (Slovar' Akademii Rossijskoj) z lat 1789–1794 i dwóch wydań Słownika języka cerkiewnosłowiańskiego i rosyjskiego (Slovar' cerkovnoslavjanskogo i russkogo jazyka) z lat 1847 i 1867–68 oraz rozpraw o gramatyce z XIX w. Analiza obszernego materiału wykazała, że litera ѣ po pewnym okresie wariantowości nie zachowuje się w zapożyczonych rzeczownikach pospolitych. Użycie tej litery zanikło jeszcze przed pojawieniem się pierwszych publikacji kodyfikujących pisownię. Kto wie, czy nie jedynym rzeczownikiem pospolitym obcego pochodzenia pisanym z literą ѣ jest słowo апрѣль (aprělь), którego ortografia została ustalona jeszcze na początku XVIII w. W rezultacie pisownię z użyciem ѣ zachowują jedynie zapożyczone nazwy własne (Алексѣй–Aleksěj, Сергѣй–Sergěj itp.), co wyjaśnia J.K. Grot w rozprawie naukowej z 1876 r. pt. Sporne zagadnienia pisowni rosyjskiej od Piotra Wielkiego do dziś (Spornyje voprosy russkogo pravopisanija ot Petra Velikogo donyne).
    This article, based on material from “Vedemosti”, from the time of Peter I, and “Sanktpeterburgskije vedomosti” and “Moskovskije vedomosti” from the 18th and 19th centuries, analyses the process of assimilation of borrowings which required a change in the writing of the word, either with or without the letter ѣ (jat'). A complete corpus of phrases with foreign roots in which the letter ѣ is used, regularly or sporadically, is constructed, and the rules of its use shown. The custom shaped in the first half of the 18th century is compared with the recommendations of the Dictionary of the Russian Academy (Slovar' Akademii Rossijskoj), 1789–1794, and two editions of the Dictionary of Church Slavonic and Russian Language (Slovar' cerkovnoslavjanskogo i russkogo jazyka), 1847 and 1867–68, as well as grammatical discussions of the 19th century. Analysis of the material shows that the letter Ѣ, after a certain period of variability, is not found in borrowed common nouns. The use of the letter had ended before the appearance of the first publications codifying writing. It is possible that the word апрѣль (aprělь), whose orthography was settled at the beginning of the 18th century, is one of the common nouns of foreign root written with the letter ѣ. As a result, the use of the letter ѣ remains only in borrowed proper nouns (Алексѣй–Aleksěj, Сергѣй–Sergěj etc.), as explained by J.K. Grot in an article of 1876, entitled Disputed issues in Russian writing from Peter the Great to today (Spornyje voprosy russkogo pravopisanija ot Petra Velikogo donyne).
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 227-242
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Загадка в литературе Древней Руси XV-XVI веков
    Zagadka w literaturze dawnej Rusi wieku XV-XVI
    Autorzy:
    Wójcicka, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1034552.pdf
    Data publikacji:
    1992
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    W artykule podjęto próbę odszukania miejsca zagadki w procesie literackim Rusi wieku XV i XVI oraz prześledzenia sposobów jej funkcjonowania w dawnym tekście. Ograniczenie ram czasowych do drugiej połowy XV w. i pierwszej połowy wieku XVI nie jest w nim przypadkowe, ale wynika z faktu, iż na okres ten przypada najintensywniejszy proces przenikania zagadki do utworów literackich. Przeanalizowano zagadki w jednej z najoryginalniejszych opowieści fabularnych tego okresu - "Opowieści o Piotrze i Fiewronii", wykazując ich pokrewieństwo z ludowymi zagadkami przenośnymi i opisowymi oraz ujawniając ich funkcję charakteryzującą. Omówiono również rodzaje transformacji zagadki w opowieściach hagiograficznych o śmierci Pafnucego Borowskiego i o świętym Michale Kłopskim, uwypuklając ich różnorodne funkcje kompozycyjno-fabularne, potwierdzające świadome wykorzystywanie przez staroruskich twórców tworzywa ludowego.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria; 1992, 32
    0208-6085
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Церковнослов’янізми із коренем -мук-/-муч- в староукраїнських пам’ятках XVI–XVII ст
    Ecclesiastical Slavicism With the Root of -muk-/-much- in the Old Ukrainian Monuments of the 16th and 17th Centuries
    Cerkiewnosłowianizmy z rdzeniem -muk-/-muč- w zabytkach staroukraińskich z XVI–XVII wieku
    Autorzy:
    Osinczuk, Jury
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831394.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    słowniki historyczne i współczesne
    zabytki piśmiennictwa ukraińskiego
    semantyka
    cerkiewnosłowianizmy
    historical and contemporary dictionaries
    monuments of Ukrainian writing
    semantics
    church Slavonic words
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań, których przedmiotem były wyrazy cerkiewnosłowiańskie zawierające rdzeń -muk-/-muč-. Za bazę źródłową posłużyły zabytki piśmiennictwa ukraińskiego XVI–XVII wieku (akta, dokumenty sądowe, testamenty, opisy zamków, uniwersały kancelarii hetmańskich, dokumenty wspólnot kościelnych i szkolnych, kroniki, dzieła religijne, polemiczne i beletrystyczne, zabytki literatury naukowej i edukacyjnej, literatury liturgicznej, dziedzictwa epistolarnego itp.) wchodzące do korpusu źródeł Słownika języka ukraińskiego XVI – pierwszej połowy XVII wieku pod redakcją D. Hrynczyszyna i innych oraz Słownika historycznego języka ukraińskiego pod redakcją E. Tymczenki. Stwierdzono, że powyższe słowniki notują ponad trzydzieści różnych pod względem budowy wyrazów i fonetyczno-graficznych wariantów form wyrazowych z rdzeniem -muk-/-muč-. Podczas badań skupiono się przede wszystkim na analizie etymologicznej badanych leksemów, zmierzającej do ustalenia ich semantycznego etymonu, przy czym zauważono, że część cerkiewnosłowiańskich form wyrazowych to kalki z języka greckiego. Przeprowadzona analiza wykazała także, że abstrakcyjne cerkiewnosłowianizmy z rdzeniem -muk-/-muč-, zaświadczone w zabytkach XVI–XVII wieku, nie uległy znaczącym zmianom semantycznym w historii leksyki ukraińskiej. Niektóre natomiast słowa zostały częściowo zmodyfikowane semantycznie, w szczególności te, które weszły w skład stałych zwrotów języka ukraińskiego XVI i XVII wieku, a inne nabrały znaczenia przenośnego. Historia analizowanych leksemów nie jest jednakowa: zdecydowana większość zbadanych cerkiewnosłowianizmów zachowała się do dziś w ukraińskim języku literackim, a także w mowie potocznej; część funkcjonuje w ukraińskiej praktyce liturgicznej.
    The article presents research results of the ecclesiastical slavicisms with the root -muk-/-much-. The research is based on monuments of Ukrainian literature written during the 16th–17th centuries (card catalogues, court documents, wills, descriptions of castles, universals of the offices of hetmans, documents of church and school fraternities, chronicles, works of religious, polemical and fiction, memos of scientific and educational literature, liturgical literature, epistolary heritage, etc.) included in the source database Dictionary of the Ukrainian language of the XVI – the first half of the XVII century, edited by D. Hrynchyshyn and Chikalo M., and Historical Dictionary of the Ukrainian language, edited by E. Tymchenko. It was found that the dictionaries mentioned above list more than thirty words of different structure and phonetic-graphic variants of word forms with the root -muk-/-much-. The study focused on the etymological analysis of the studied tokens, which was aimed to establish their semantic etymon, while it was noted that some Church Slavonicisms are traces to the Greek language. The analysis also showed that the abstract Church Slavonic words with the root -muk-/-much-, attested in Ukrainian monuments of the 16th–17th centuries, did not undergo significant semantic changes in the history of Ukrainian vocabulary. On the other hand, some words have undergone a partial semantic modification, particularly those that have become a part of the idioms in the Ukrainian language of the 16th and 17th centuries, while others have become figurative. It is established that the historical part of the analyzed lexemes is not the same. The vast majority of the studied Church Slavonicisms have survived to this day in the Ukrainian literary language, as well as in the colloquial language. Some of them function in Ukrainian liturgical practice.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 121-143
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Современная российская историография советско-польских отношений 1921–1933 гг.
    Contemporary Russian Historiography of the Soviet-Polish Relations 1921–1933
    Autorzy:
    Baranow, Andriej W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52429049.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    historiografia
    stosunki polsko-radzieckie
    historiography
    Soviet-Polish relations
    Opis:
    The purpose of the article is to explore the current trends in the development of the historiography of Soviet-Polish relations in 1921–1933 in Russia and is based on  the sources that have only recently been made available. The main trends in the development of Russian historiography at the beginning of the XXI century are: the development of a geopolitical approach to the analysis of Soviet-Polish relations and focus on the mutual influence of domestic and foreign policy of the two countries. Particularly noteworthy is the problem of the Russian-Ukrainian community in interwar Poland and anti-Bolshevik emigration. The research on the history of the interwar period and the history of secret services is very popular and is conducted with wider access to documents and taking into account new scientific methods.
    Artykuł traktuje o współczesnych orientacjach historiografii radziecko-polskich stosunków w latach 1921 – 1933 w Rosji. Autor opiera się na nowo udostępnionych źródłach. Omawia nowe kierunki rozwoju rosyjskiej historiografii na początku XXI w., wykorzystanie geopolitycznego punktu widzenia do analizy polsko-rosyjskich stosunków: zwrócenie uwagi na wzajemne wpływy w dziedzinie zagranicznej i wewnętrznej polityki obu państw. Na szczególną uwagę zasługuje problem rosyjsko-ukraińskiej społeczności w Polsce międzywojennej i emigracji antybolszewickiej. Duża popularnością cieszą się badania historii międzywojennej i historii służb specjalnych. Badania prowadzone są na bazie szerszego dostępu do dokumentów i z uwzględnieniem nowych metod badawczych.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2020, XVI; 99-111
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies