Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wszechświat" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Ontologiczne i epistemologiczne aspekty pojęcia „ex nihilo” w modelach kosmologicznych kwantowej kosmogenezy
Ontological and epistemological aspects of the models of quantum cosmogenesis cosmology
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Tambor, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431174.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
quantum cosmogenesis
ex nihilo
universe
kosmogeneza kwantowa
wszechświat
Opis:
This paper studies the ontology of the term “ex nihilo” as used by physicists in the context of constructing quantum cosmogenesis models. The meaning of the term “ex nihilo” in the representative approaches of Tryon and Fomin, Zeldovich–Grishchuk, Vilenkin and Hartle–Hawking is indicated and, in each case, the word “nothing” turns out to be actually “something”. We also examine the epistemological status of quantum cosmogony models and show that they are effective theories of the early evolution of the universe at the Planck epoch. These theories’ baseline – the low level of emergence – is always a physical reality (e.g. quantum vacuum fluctuations). The high level of emergence is a de Sitter universe. The mechanisms of emergence are quantum processes and lead to a classical world. The multiplicity of these approaches corresponds to the different proposals for quantum mechanism. Moreover, the paper undertakes Woleński’s question: “Is physics based on philosophical assumptions?” The question is placed in the context of cosmology understood as the physics of the universe. We argue that if such assumptions cannot be found in the models of quantum cosmogony, neither can they be found in cosmology as such. In the paper it is demonstrated that all models of quantum origin are realizations of the idea of emergence of the classical world from quantum rules acting in the quantum universe, thus a lower state of the emergence cannot be empty at the very beginning.
W pracy przedstawiamy modele kosmologiczne kosmogenezy kwantowej. Wszechświat powstaje w nich na drodze pewnego mechanizmu kwantowego. W pracy wskazujemy też na różne ontologie terminu ex nihilo stosowanego przez fizyków proponujących modele kosmogenezy kwantowej. Za każdym razem wskazujemy, że owo „nic” jest „czymś”: a to punktem w podejściu S. Hawkinga, zbiorem pustym w interpretacji G. McCabe’a, stanem próżni kwantowej, zerowym stanem nicości czasoprzestrzeni, etc. W kontekście krytyki modeli kosmogenezy kwantowej stawiamy dwa problemy: (1) Jaka jest ontologia modeli kosmogenezy kwantowej ex nihilo; dokładnie samego stanu ex-nihilo? (2) Jakie jest wyjaśnienie faktu, że fizycy używają terminu „nicość”, który należy do obszaru filozofii czy też teologii, gdy w praktyce badawczej okazuje się, że zawsze zakładana jest jakaś rzeczywistość, którą banalizują. Na pierwsze z postawionych wcześniej pytań odpowiadamy, że w fizyce i kosmologii kwantowej nie jest możliwe zbudowanie modelu kosmogenezy kwantowej ex nihilo, oraz że te konstrukcje teoretyczne powinny być nazywane modelami emergentnymi: z pewnej rzeczywistości kwantowej wyłania się nowa rzeczywistość wszechświata klasycznego. Metod opisu tego przejścia dostarczają teorie efektywne a rekonstrukcja poznawcza daje się ująć w postaci procesu emergencji epistemologicznej. Na drugie pytanie odpowiadamy, powołując się na klasyczne rozróżnienie Reichenbacha kontekstu odkrycia i kontekstu uzasadniania. Pisząc wstępy do swoich prac badawczych, fizycy starają się je odpowiednio zareklamować i nadać im marketingowe tytuły. W dalszej części pracy przedstawiany jest rachunek, w którym muszą oni poczynić pewne założenia, aby wyprowadzić z formalizmu wnioski o charakterze fizycznym. W tej zasadniczej części pracy tkwią założenia co do tego, jak rozumiana jest nicość. Nasze badania ontologii terminu ex nihilo w modelach kosmologicznych powstania wszechświata są również motywowane próbą odpowiedzi na klasyczne pytanie Jana Woleńskiego: „czy w fizyce występują założenia o charakterze filozoficznym?”. My adresujemy to pytanie do kosmologii rozumianej jako fizyka wszechświata. Jeśli chcemy szukać założeń filozoficznych w fizyce, to właśnie w początkach wszechświata. Case study modeli kosmogenezy kwantowej pokazuje explicite, że takich założeń nie czynimy w praktyce badawczej, chociaż używanie terminu metafizycznego ex nihilo mogłoby to sugerować.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 1; 141-163
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka śmierci w ujęciu Aleistera Crowleya
The issue of the death according to Aleister Crowley
Autorzy:
Fert, Adrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514898.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja dzień dobry! kolektyw kultury
Tematy:
Crowley
Thelema
death
soul
universe
śmierć
dusza
wszechświat
Opis:
The aim of this paper is to present and interpret the issues connected with Crowleyan perspective on the death motif, which is strictly correlated with the Thelemic geneal-ogy of the mankind. It is also connected with the voluntaristic and pragmatic percep-tion of reality, which can be found in the writings of Aleister Crowley. The analysis comprises the issues of physical death compared with the spiritual one. Moreover, author brings up the question of the consequences of being belong to soul and the shell of the astral world as a flesh at the same time.
Źródło:
Amor Fati; 2015, 3; 87-100
2449-7819
Pojawia się w:
Amor Fati
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea of Dynamic Universe – Thought Styles in Cosmology
Idea dynamicznego Wszechświata – style myślowe w kosmologii
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Krawiec, Adam
Tambor, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950479.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
thought styles
L. Fleck
dynamic universe
styl myślowy
wszechświat dynamiczny
Opis:
Patrząc na korzenie współczesnej kosmologii odnajdujemy dwie ważne okoliczności: przejście z kosmologii na podstawie koncepcji czasoprzestrzeni newtonowskiej do kosmologii relatywistycznej i akceptacji idei dynamicznego relatywistycznego wszechświata. Uważamy, że podczas gdy pierwsza jest rewolucją naukową w sensie Kuhna, druga nie ma takiego charakteru. Powodem jest to, że przejście od statycznego Wszechświata Einsteina do Friedmanna dynamicznego Wszechświata odbywa się na fundamentach stworzonych przez ogólną teorię względności. Teoretyczna możliwość dynamicznego wszechświata jest naturalną konsekwencją ogólnej koncepcji względności krzywizny czasoprzestrzeni, ale nie została uznana od samego początku, gdyż Einstein był przekonany, że Wszechświat jest statyczny i nie istnieje rozwiązanie, zgodne z rozszerzającym się wszechświatem. Uważamy, że koncepcja Flecka stylu myślowego jest bardziej adekwatna w rekonstrukcji bardzo
Looking at the roots of modern cosmology we find two important circumstances: the transition from cosmology based on the Newtonian concept of space-time to relativistic cosmology and the acceptance of the idea of dynamical relativistic Universe. We argue that while the former is a scientific revolution in the Kuhn’s sense, the latter has no such a character. The reason is that the transition from Einstein’s static to Friedmann’s dynamic Universe takes place on foundations set up by general relativity theory. The theoretical possibility of dynamic Universe is a natural consequence of general relativity concept of curvature space-time, but it was not recognized from the very beginning, when Einstein was convinced that the Universe is static and did not admit the solutions of expanding Universe. We argue that Fleck’s conception of thought style is more adequate to reconstruct the very complicated process of the dynamical relativistic picture of the Universe (‘Weltbilt’) formation.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2013, 49, 4(198); 305-319
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia pewnego obrazu: M. Bersanelli, Wielki spektakl na niebie. Osiem wizji wszechświata od starożytności do naszych czasów, tłum. A. Liszka-Drążkiewicz, Copernicus Center Press, wydanie 1, Kraków 2020, ss. 317
The story of a painting: M. Bersanelli, A great spectacle in the sky. Eight Visions of the Universe From Antiquity to Our Time, transl. A. Liszka-Drążkiewicz, Copernicus Center Press, 1st edition, Krakow (Kraków) 2020, pp. 317
Autorzy:
Cygan, Milena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2148294.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
book review
philosophy
universe
antiquity
recenzja książki
filozofia
wszechświat
starożytność
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2022, 29; 313-318
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początek Wszechświata - między teologicznym stworzeniem a kosmologicznym przekształceniem
The Beginning of the Universe: Between Theological Creation and Cosmological Transformation
Autorzy:
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2186164.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
kosmologia
przekształcenie
początek
stworzenie
Wszechświat
beginning
cosmology
creation
Universe
transformation
Opis:
Historia współistnienia nauk przyrodniczych i teologii naznaczona jest próbami przeciwstawiania sobie tych dwóch płaszczyzn poznania rzeczywistości. Współcześnie takie próby podejmowane są także względem kosmologicznej i teologicznej wizji powstania Wszechświata. Chodzi przede wszystkim o rozpowszechnianie się poglądu, jakoby ewolucyjny charakter istnienia Wszechświata oraz niedająca się wykluczyć możliwość, że nie posiada on początku czasowego, stanowiły argumenty zaprzeczające działaniu Boskiego aktu stworzenia jako przyczyny trwania rzeczywistości. Wydaje się, że najważniejszym źródłem tego błędnego twierdzenia jest mieszanie zasad i terminów ściśle filozoficznych (metafizycznych) z przyrodniczymi. Wbrew temu, co niekiedy próbuje się głosić, stosowane w obrębie teologii chrześcijańskiej ontologiczne rozumienie początku Wszechświata jako zaistnienia wszelkiej materii wskutek stwórczego oddziaływania Boga nie zakłada wcale, że zaistnienie to dokonało się w ramach czasu linearnego, ale wskazuje na stałą, ponadczasową zależność stworzenia od Stwórcy. Podkreślić trzeba również, że analiza zakresu metod badawczych stosowanych w naukach przyrodniczych prowadzi do wniosku o ich niewystarczalności do definitywnego rozstrzygnięcia kwestii czasowego początku Wszechświata materialnego. Na gruncie przyrodoznawstwa można bowiem w sposób uprawniony rozpatrywać wyłącznie zagadnienie początku czasowego obecnie obserwowanego, fizycznego stanu Wszechświata. Wynika z tego, że dla poprawnego zrozumienia natury relacji zachodzącej między kosmologiczną i teologiczną koncepcją kosmogenezy kluczowe znaczenie ma precyzyjne i ścisłe rozumienie znaczenia pojęć zastosowanych w obu koncepcjach powstania Wszechświata, które przynależą do dwóch odrębnych epistemologicznie płaszczyzn poznania rzeczywistości. Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie kosmologicznego i teologicznego rozumienia początku Wszechświata oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy są to stanowiska wzajemnie wykluczające się czy komplementarne.
The history of the co-existence of natural science and theology is marked by attempts to confront each of these two levels of cognition of reality with the other. Nowadays, such aims are also pursued in relation to cosmological and theological views regarding the origins of the Universe. In particular, there is a widespread view that the evolutionary nature of the latter’s existence, and the inescapable possibility that it has no temporal beginning, furnish grounds for rejecting a Divine act of creation as being causally responsible for the supposed duration of its existence. It seems that the most important source of this erroneous claim is the mixing up of strictly philosophical (metaphysical) principles and terms with natural science. Contrary to what is sometimes held to be the case, the ontological understanding of the beginning of the Universe as a coming into being of all matter resulting from creative agency on the part of God, construed from the standpoint of Christian theology, does not presuppose at all that this coming into being took place within the framework of linear time, and points instead to a permanent, timeless dependence of creation on the Creator. It should also be emphasized that an analysis of the range of research methods used in the natural sciences leads to the conclusion that they are not capable of furnishing a definitive resolution of the question of the temporal commencement of the material Universe. In fact, taking natural science as one’s sole basis, one can only legitimately consider the question of the temporal onset of the currently observed, physical state of the Universe. It follows that in order to correctly understand the nature of the relationship obtaining between the cosmological and theological conceptions of cosmogenesis it is of crucial importance to have a precise and accurate understanding of the meaning of the concepts used in both conceptions of the origins of the Universe, where these belong to two epistemologically distinct levels of cognition of reality. The aim of this article is to present and compare the cosmological and theological approaches to understanding the beginnings of the Universe, and to answer the question of whether these positions are mutually exclusive or complementary.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2023, 20, 1; 1-36
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalizm ontologiczny a rola superweniencji w ewolucji biologicznej
Ontological Naturalism and the Role of Supervenience in Biological Evolution
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015794.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
emergentyzm
ewolucja
naturalizm
superweniencja
teizm
wszechświat
emergentism
evolution
naturalism
supervenience
theism
univers
Opis:
To overcome the traditional opposition between the methodological and the ontological naturalism, in the paper the notion of supervenience is proposed as an explanatory category which facilitates developing a version of nonreductionist emergentism. This category helps to understand the so called teleonomy (resp. quasi-finality) studied in modern biology and eliminates the traditional opposition between the causal and the teleological interpretation of nature. Analytical distinctions, dependent on supervenient aspects of nature, facilitate new interpretive patterns for biological evolution and make groundless many simplified patterns accepted in philosophical interpretation of evolutionism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 7-18
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza idei Wszechświata dynamicznego
The Genesis of the Idea of the Dynamic Universe
Autorzy:
Turek, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015892.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Wszechświat
dynamika Wszechświata
kontekst odkrycia
Universe
dynamics of the Universe
context of dyscovery
Opis:
The idea of the dynamic Universe is one of the most important achievement of Modern Cosmology. It was conditioned by the different kinds of the determinants which are usually devided int so-called epistemic and non-epistemic factors. The essence od this idea consists in the expansion and evlution of the Universe.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 3; 135-142
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizyka i umysł Boga. Przemówienie na uroczystości wręczenia Nagrody Templetona
Physics and the Mind of God: The Templeton Prize Address
Autorzy:
Davies, Paul
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553148.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Wszechświat
Bóg
prawa przyrody
subtelne zestrojenie
inteligibilność przyrody
universe
God
laws of nature
fine-tuning
intelligibility of nature
Opis:
Współcześnie istnienie nauki oraz jej sukcesy w różnych dziedzinach nikogo nie dziwią. Tak bardzo przyzwyczailiśmy się do funkcjonowania nauki, że nie pytamy nawet, dlaczego my, ludzie, potrafimy naukę uprawiać. Prawa przyrody traktuje się jako „dane”, lecz tylko nieliczni zastanawiają się, skąd się one wzięły. Czy to, że umysł ludzki posiada zdolność racjonalnego myślenia i skutecznego odkrywania tajemnic natury, czyni z nas kogoś wyjątkowego, czy przeciwnie, jest nic nie znaczącym zbiegiem okoliczności? Czy nasze istnienie ma jakiś głębszy sens? Czy jest ono zwykłym przypadkiem, czy też może wpisane jest w prawa przyrody? Jaka jest relacja między nauką a religią? Rozważania w wymienionych wyżej obszarach tematycznych podejmuje Paul Davies w przemówieniu wygłoszonym na uroczystości wręczenia mu Nagrody Templetona.
Today no one is surprised at the existence of science and its successes in various domains. We have used to the functioning of science so much that we don’t ask why we, people, can pursue science at all. Laws of nature are regarded as a “given” and only few are wondering how they emerged. Is the fact that human mind has the ability of rational thinking and successful discovering the mysteries of nature a basis for concluding that we are special, or, on the contrary, is it a meaningless coincidence? Does our existence have any deeper meaning? Is it a mere accident or is it written into the laws of nature? Author considers these themes in address given at the ceremony of Templeton Prize.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 7-21
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KOSMOLOGIA BEDY CZCIGODNEGO (VIII WIEK)
THE COSMOLOGY OF BEDE THE VENERABLE (8TH CENTURY)
Autorzy:
Karas, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488419.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kosmologia
wczesne średniowiecze
Beda Czcigodny
filozofia przyrody
wszechświat
cosmology
early Middle Ages
Bede the Venerable
philosophy of nature
universe
Opis:
The article presents the universe in cosmology of the Venerable Bede, British scholar of the eighth century. Bede’s description of the world as whole was made by the knowledge of ancient (Pliny the Elder) and Christian (St. Isidore of Seville). Geocentric cosmos conceived as a system of fixed stars and the planets on the circles. Celestial bodies are made of fire. On Earth, there are four elements. Bede was interested in philosophy of nature and enrichment of scientific knowledge with the theological reflection. Cosmology of Bede represents an important stage of development of science in Western Christianity in the early Middle Ages.
Artykuł przedstawia wszechświat w kosmologii Bedy Czcigodnego, brytyjskiego uczonego z VIII wieku. Beda opisywał świat za pomocą elementów wiedzy antycznej (Pliniusz Starszy) i chrześcijańskiej (św. Izydor z Sewilli). Kosmos pojmował jako geocentryczny system gwiazd osadzonych na sferze niebieskiej i planet krążących na okręgach. Ciała niebieskie zbudowane są z ognia. Na Ziemi występują cztery żywioły. Będą interesuje się przyrodoznawstwem i wzbogaca wiedzę naukową z pomocą refleksji teologicznej. Kosmologia Bedy stanowi ważny etap rozwoju nauk w zachodnim chrześcijaństwie wczesnego średniowiecza.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 1; 7-26
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Enneady" Plotyna inspiracją dla św. Jana od Krzyża w nauce o drodze do kontemplacji?
Were Plotinus’ "Enneads" the Inspiration for St. John of the Cross’s Doctrine about the Path to Contemplation?
Autorzy:
Zarzycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1789195.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Jedno
wszechświat
człowiek
powrót do Absolutu
oczyszczenie
kontemplacja
ekstaza
One
universe
man
return to the Absolute
purification
contemplation
ecstasy
Opis:
Uwzględniając wpływ neoplatonizmu na chrześcijaństwo w starożytności i w średniowieczu, autor pyta o możliwość wpływu Ennead Plotyna na naukę o drodze do kontemplacji św. Jana od Krzyża. Przybliża najpierw plotyńską wizję rzeczywistości, według której z jednej zasady, z Jednego, w procesie emanacji, wyłoniły się byty: umysł, dusza jednostkowa i dusza świata. Następnie ukazuje człowieka i jego powrót do Absolutu poprzez ascezę, kontemplację i ekstazę plotyńską. Analizując Enneady Plotyna i ich interpretację w zakresie doktryny duchowej u znanych komentatorów (A. Bord, J. Baruzi, M. de la Corte, B. Salmona, L. Bouyer), dokonuje porównania opisów wybranych momentów drogi duchowej do kontemplacji i ekstazy u dwóch mistrzów duchowych i interpretuje je z uwzględnieniem różnic doktrynalnych i duchowych pomiędzy neoplatonizmem i chrześcijaństwem. Identyfikując w opisach nieliczne podobieństwa dotyczące zwłaszcza drogi oczyszczenia i uwzględniając zasadnicze i bardziej szczegółowe różnice, przychyla się za Bordem do przyjęcia możliwej inspiracji Ennead Plotyna jedynie w pewnych aspektach opisu doświadczenia duchowego mistyka Karmelu.
Taking into account the influence of Neoplatonism on Christianity in antiquity and in the Middle Ages, the author asks about the possible influence of Plotinus’ Ennead on the doctrine about the path to contemplation of St. John of the Cross. He first introduces the Plotinian vision of reality, according to which, from one principle, from the One in the process of emanation, beings emerged: mind; the individual soul and the soul of the world. Then it shows man and his return to the Absolute through asceticism, contemplation and Plotinian ecstasy. Analyzing the Enneads of Plotinus and their interpretation in the field of spiritual doctrine in famous commentators (A. Bord, J. Baruzi, M. de la Corte, B. Salmona, L. Bouyer), he compares the descriptions of selected moments of the spiritual path to contemplation and ecstasy in two spiritual masters and interprets them taking into account the doctrinal and spiritual differences between Neoplatonism and Christianity. By identifying the few similarities in the descriptions, especially concerning the way of purification, and taking into account the fundamental and more detailed differences, one inclines with Bord to accept the possible inspiration of Ennead Plotinus only in certain aspects of the description of the spiritual experience of the Carmelite mystic.
Źródło:
Verbum Vitae; 2021, 39, 3; 1093-1117
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kosmoekologia: człowiek w kosmicznym środowisku
Cosmoecology: Man in the Cosmic Environment
Autorzy:
Korpikiewicz, Honorata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013427.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Wszechświat
różnorodność
harmonia
hipoteza Gai-Uranosa
równowaga
rytm zjawisk
Universe
diversity
harmony
hypothesis of Gaia-Uranos
equilibrium
rhythm of phenomena
Opis:
The author briefly summarises her considerations on the area of cosmoecology that she is developing. Therefore she has indicated the most important influences of the cosmic environment on the earthly life, a fact justifies by the hypothesis of Gaia-Uranos. She has also shortly discussed what features there must have characterised the cosmic environment so that in a place of the Universe life could begin and evolve. The problem of physical parameters of the cosmic environment necessary for life to come to existence has been noticed for ages. It culminated in the anthropic principle. Here I mention the most general features in Aristotle’s understanding of the category of being which the cosmic environment had to possess: harmony, diversity, imbalance, and rhythm of phenomena.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 77-86
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wszechświat genialnym dziełem Boga według Hbr 3, 4
Autorzy:
Obidowicz, Andrzej J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950521.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Teologiczne
Tematy:
List do Hebrajczyków
wszechświat
analiza kontekstowa
geniusz
zamysł koncepcyjny
κατασκευάζω
Letter to the Hebrews
Universe
contextual analysis
genius
conceptional design
Opis:
Of all the New Testament books, the Letter to the Hebrews emphasizes the function of God as the builder the most. This article analyzes only verse 3 : 4. Both the Polish and English translations of Hebrews 3:4 apply the term “builder” or the active participle of “to build” to God.  In the way of contextual analysis, the author justifies a translation of Hebrews 3 : 4 that emphasizes God’s conceptual design in creating the universe.
Spośród pism Nowego Testamentu funkcja Boga jako budowniczego jest najbardziej eksponowana w Liście do Hebrajczyków. W przedstawionym tutaj opracowaniu omówiono jedynie werset 3, 4. Zarówno przekłady polskie, jak i angielskie stosują tam do Boga termin „budowniczy” lub jego pochodne odsłowne. W niniejszym opracowaniu przedstawiono – na drodze analizy kontekstowej – uzasadnienie dla przekładu Hbr 3, 4 eksponującego zamysł koncepcyjny oraz kunszt Boga przy tworzeniu wszechświata.
Źródło:
Ruch Biblijny i Liturgiczny; 2017, 70, 3
2391-8497
0209-0872
Pojawia się w:
Ruch Biblijny i Liturgiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kosmiczny kontekst ewolucji biologicznej i jego konsekwencje filozoficzno-teologiczne
The cosmic context of biological evolution and its philosophical and theological consequences
Autorzy:
Leciejewski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27832244.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Anthropic universe
anthropic principle
philosophy of cosmology
philosophical implications
theological consequences
Wszechświat antropiczny
zasada antropiczna
filozofia kosmologii
implikacje filozoficzne
konsekwencje teologiczne
Opis:
W artykule opiszę kosmiczny kontekst ewolucji biologicznej i jego konkretyzację w postaci różnych sformułowań zasad antropicznych (słabej, mocnej, probabilistycznej, ostatecznej i partycypacyjnej), aby przejść do omówienia wybranych filozoficznych oraz teologicznych konsekwencji antropiczności Wszechświata. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy fakt antropiczności Wszechświata prowadzi do możliwości uzasadnienia tez o ontologicznym, epistemologicznym oraz teologicznym charakterze.
In the article I describe the cosmic context of biological evolution and its concretization in the form of various formulations of anthropic principles (weak, strong, probabilistic, ultimate and participatory) in order to discuss selected philosophical and theological consequences of the anthropic of the Universe. The aim of the article is to answer the question whether the fact of the anthropic nature of the Universe leads to the possibility of justifying theses of an ontological, epistemological and theological nature.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2022, 19; 7-25
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja wszechświata oscylacyjnego w kosmologii — krytyczny punkt widzenia
Oscillating Models of the Universe in Cosmology
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Tambor, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012843.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
stabilność strukturalna
oscylujący Wszechświat
cykl graniczny
metodologia kosmologii
filozofia kosmologii
structural stability
oscillating universe
limit cycle
methodology and philosophy of cosmology
Opis:
We criticize oscillating models of the Universe from the point of view of their structural instability. Moreover we show that parameters of a cycle depend on initial conditions in standard models of an oscillatory type in cosmology. Therefore these oscillating models do not solve the problem of initial condition. We argue that the special type of oscillating cosmology represented by a limit cycle in the phase space is a natural candidate for solving the problem of initial conditions. The programme of formulating oscillatory cosmology as a global structurally stable oscillator is formulated. The short review of models in science, where a limit cycle type of behavior appears, is given. It is also proposed to compare the oscillating models with the concordance cosmological model by using the Akaike criterion of simplicity. Advantages and disadvantages of oscillating cosmology are discussed in the framework of the philosophy and methodology of cosmology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 301-323
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies