Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "winter hardiness" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Przydatność badań mrozoodporności w przewidywaniu zimotrwałości odmian pszenicy ozimej
Usefulness of frost resistance assessments for prediction of winter hardiness of winter wheat cultivars
Autorzy:
Witkowski, Edward
Witkowska, Krystyna
Woźna-Pawlak, Urszula
Rubrycki, Krzysztof
Matysik, Przemysław
Bogacka, Maria
Bielerzewska, Helena
Konieczny, Marcin
Łagodzka-Gola, Małgorzata
Drzazga, Tadeusz
Śmiałowski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2198485.pdf
Data publikacji:
2013-06-30
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
pszenica ozima
mrozoodporność
zimotrwałość
winter wheat
frost resistance
winter hardiness
Opis:
Celem badań było porównanie wyników oceny mrozoodporności i zimotrwałości 426 rodów i odmian pszenicy ozimej badanych w latach 2010–2012. Stwierdzono wysoce istotną korelację pomiędzy wynikami ocen obu metod wynoszącą w 2010 roku, r = 0,683, w 2011 roku, r=0,561, a w 2012 roku r=0,614. Ważnymi czynnikami w ocenie mrozoodporności i zimotrwałości okazały sie warunki środowiska, które należy uwzględnić w trakcie prowadzenia badań oraz podczas analizy otrzymanych wyników.
The purpose of the study was to compare the results of the evaluation of frost resistance and winter hardiness of 426 winter wheat varieties tested in the years 2010–2012. A highly significant correlation was found between the results of both methods of evaluations in 2010, r = 0,683, in 2011, r = 0,561, and in 2012 r = 0,614. Important factors in the evaluation of frost resistance and winter hardiness have proven to be environmental conditions, which should be taken into account in the preparation, and conducting the evaluations as well as during analysis of the obtained results.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2013, 268; 15-21
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ mrozoodporności i zimotrwałości na wysokość plonowania rodów pszenicy ozimej (Triticum aestivum ssp. vulgare) w roku 2015/2016
Effect of frost resistance and winter hardiness on winter wheat breeding lines yielding in the season 2015/2016
Autorzy:
Witkowska, Krystyna
Witkowski, Edward
Śmiałowski, Tadeusz
Bogusławska, Ada
Dwojak, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2199282.pdf
Data publikacji:
2017-09-05
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
pszenica ozima
plon
mrozoodporność
przezimowanie
winter wheat
yield
frost resistance
winter hardiness
Opis:
Badano zależność plonowania rodów pszenicy ozimej od mrozoodporności i przezimowania. Ocenie poddano 159 obiektów pszenicy ozimej. Testy mrozoodporności siewek przeprowadzono w komorach mrożeniowych w Firmie Hodowla Roślin Smolice. Ocenę przezimowania wykonano w doświadczeniach polowych w 2015/2016 roku na 2 poziomach agrotechniki A2 — pełnym i A1-uproszczonym w 10 miejscowościach. Ocenę plonowania rodów przeprowadzono w doświadczeniach polowych w 10 miejscowościach zlokalizowanych w zróżnicowanych warunkach glebowo-klimatycznych. Badane obiekty pszenicy okazały się silnie zróżnicowane pod względem mrozoodporności i zimotrwałości: od 0% roślin żywych do 89 % roślin żywych w komorach oraz w warunkach polowych od 1 (100% martwych) do 8 (90% żywych siewek). Stwierdzono dodatnie współczynniki korelacji pomiędzy mrozoodpornością a zimotrwałością (r = 0,582), oraz pomiędzy plonem ziarna a zimotrwałością: A2 (r = 0,810) oraz A1 (r = 0,766). Nie odnotowano istotnego wpływu zimotrwałości i mrozoodporności na plon w warunkach sprzyjających dobremu zimowaniu. W przypadku łagodnej zimy wystąpiła tendencja niższego plonowania odmian o wysokiej zimotrwałości i mrozoodporności. Pośrednia ocena mrozoodporności może z powodzeniem zastąpić bezpośrednią polową ocenę zimotrwałości.
The dependence of yield of winter wheat lines on frost resistance and winter hardiness was studied. Frost resistance of 159 winter wheat lines was investigated in the frost laboratory in Plant Breeding Station at Smolice. Winter hardiness was investigated in field experiments in the 2015/2016 year, with 2 levels of agricultural technology: A2 — full and A1-simplified. Field tests were conducted in 10 locations in different soil and climatic conditions. Winter wheat objects proved to be strongly differentiated in terms of frost resistance and winter hardiness: from 0% to 89% of surviving plants in chambers and in the field conditions: from score 1 (100% dead) to 8 (90% living seedlings). There was a positive correlation between winter hardiness and frost resistance (r = 0.582), and between grain yield and winter hardiness A2 (r = 0.810), and A1 (r = 0.766). There was no significant effect of winter hardiness and frost resistance on the yield under conditions suitable for good overwintering. There was a tendency for lower yielding varieties with high winter hardiness and frost resistance. Indirect evaluation of frost resistance can successfully replace a direct assessment of the field winter hardiness.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2017, 281; 3-13
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek białek zapasowych z zimotrwałością u wybranych mieszańców pszenicy ozimej
Relationship between wheat storage proteins and winter hardiness in chosen hybrids of winter wheat
Autorzy:
Witkowska, Krystyna
Witkowski, Edward
Śmiałowski, Tadeusz
Waga, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2198492.pdf
Data publikacji:
2013-06-30
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
elektroforeza
markery biochemiczne
pszenica ozima
zimotrwałość
electrophoresis
bichemical markers
winter wheat
winter hardiness
Opis:
Celem badań było poszukiwanie związków pomiędzy markerami biochemicznymi a stopniem przezimowania u 2 grup pszenic ozimych: 19 wieloliniowych genotypów (90 linii F5) pochodzących z 6 kombinacji mieszańcowych pszenicy zwyczajnej (T. aestivum ssp. vulgare) oraz trzech par genotypów wytworzonych z mieszańca orkiszu (odmiany Oberkummer Rotkorn (Triticum aestivum spelta L.) i rodu LAD 480 (T. aestivum ssp. vulgare). Materiał poddano analizom elektro¬foretycznym. W pierwszej grupie badanego materiału stwierdzono silne zróżnicowanie pod względem zimotrwałości wahające się od 4 do 9 stopni (w skali 9°). Uzyskane wyniki sugerują, że kombinacja podjednostek HMW glutenin [Glu A1(Null), Glu B1(7+9), Glu D1 (5+10)] jest powiązana z podwyższoną zimotrwałością pszenicy ozimej. Zimotrwałość drugiej grupy mieszańców oddalonych była niższa i wahała się od 1 do 5 stopnia. Markerami wysokiej zimotrwałości u tej grupy mieszańców okazał się blok białek gluteninowych z podjednostką HMW warunkowanych przez locus Glu A1 z podjednostką „2”i locus Glu D1 z podjednostką „5+10/2+12” oraz blok białek gliadynowych z podjednostkami zawierającymi markery białkowe linii z null allelem w locus Gli B2.
The aim of these studies was to find out whether polymorphic wheat storage proteins (gliadins and HMW glutenins) and winter hardiness are interrelated. Two sets of winter wheats were analyzed. In the first set 19 groups of hybrid genotypes (90 lines in total) of F5 generation from cross combinations between common wheat (Triticum aestivum ssp. vulgare) cultivars and strains were analyzed. The second set comprised four pairs of hybrid genotypes originating from crossing between spelt (Triticum aestivum ssp. spelta, cv. Obercummer Rotkorn) and common wheat breeding strain LAD 480. Gliadins and HMW glutenins extracted from individual kernels of analyzed hybrid genotypes were separated using electrophoretic techniques: A-PAGE and SDS-PAGE. The obtained results suggested close relationships between HMW glutenin subunits: Glu A1-1, Glu B1-7+9/6+8, Glu D1-5+10 and gliadin null alleles localized on the chromosome 6B (locus Gli B2) and winter hardiness of winter wheat.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2013, 268; 23-34
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania zwiazku potrzeb jaryzacyjnych z zimotrwaloscia roslin rzepaku ozimego o zmodyfikowanych cechach jakosciowych
Autorzy:
Wawrzyniak, M
Ogrodowczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/834253.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
zimotrwalosc
hodowla roslin
jarowizacja
plony
rzepak ozimy
winter hardiness
plant breeding
vernalization
yield
winter rape
Źródło:
Rośliny Oleiste - Oilseed Crops; 2003, 24, 2; 383-393
1233-8273
Pojawia się w:
Rośliny Oleiste - Oilseed Crops
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie wieloczynnikowej analizy wariancji do oceny przezimowania wybranych rodów pszenicy ozimej
The use of multifactorial analysis of variance in estimation of winter hardiness of winter wheat strains
Autorzy:
Śmiałowski, Tadeusz
Bogacka, Maria
Nita, Zygmunt
Witkowski, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197993.pdf
Data publikacji:
2011-03-31
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
ANOVA
rody
pszenica ozima
przezimowanie
opady
temperatury
strain
winter wheat
winter hardiness
precipitations
temperature
Opis:
Celem pracy było poznanie wpływu różnych czynników ilościowych i jakościowych takich jak; temperatury stycznia i lutego, pochodzenia genetycznego i geograficznego rodów pszenicy ozimej na ich przezimowanie w doświadczeniach polowych w 2009–2010 roku, przeprowadzonych w 3 miejscowościach. W celu wyjaśnienia wpływu badanych czynników na przezimowanie przeprowadzono wieloczynnikową analizę wariancji (ANOVA), która umożliwiała wyjaśnienie skomplikowanych relacji uwzględniających równocześnie wpływ wielu czynników (zmiennych) na konkretną cechę (zmienną). Materiałem badawczym były 2 serie doświadczeń polowych z 133 rodami pszenicy ozimej wysianej jesienią 2009 roku w 7 miejscowościach; Dębinie, Polanowicach, Kobierzycach, Nagradowicach, Smolicach, Strzelcach i Szelejewie. W 3 miejscowościach; Debinie, Smolicach i Strzelcach wykonano wiosną 2010 roku ocenę przezimowania skali od 1 do 9 stopni, w której 1 oznacza słabe przezimowanie, a 9 — bardzo dobre. Zostały one sklasyfikowane jako zmienna ilościowa zależna. Czynnikami objaśniającymi ilościowymi były minimalne wartości temperatury w styczniu i lutym, natomiast zmiennymi klasyfikującymi; podział na 2 serie, pochodzenie genetyczne i geograficzne rodów. Obliczenia wykonano na danych nietransformowanych. Przyjęto mieszany model analizy wariancji. Do obliczeń zastosowano wieloczynnikową analizę wariancji wykorzystując procedurę GLM w Systemie SAS® 9.13. Analiza wariancji ujawniła wysoce istotny średni kwadrat odchyleń dla przyjętego modelu. Stwierdzono istotny wpływ 3 badanych czynników; poziomu temperatury miesiąca lutego, genetycznego (obiekty) i geograficznego (pochodzenia) na poziom przezimowania badanych rodów pszenicy ozimej. Nie stwierdzono istotnej interakcji pomiędzy badanymi czynnikami.
The study aimed at recognition in the influence of some quantitative and qualitative factors, viz. temperatures in January and February, genetic and geographical origin, on winter survival of winter wheat strains at three locations in the 2009–2010 season. The applied procedure of multifactorial variance analysis enabled explanation of simultaneous complex relations between the factors and winter hardiness (dependent variable). The analysis based on two series of field experiments with 133 wheat strains sown in 7 locations, the variation was observed in three ones: Dębina, Smolice and Strzelce. The survival was scored with the 1–9 scale (9 was the best). The minimal temperatures of January and February formed the quantitative explanatory variables while the two series and the genetic and geographical origin constituted the classifying variables. The calculations were performed on the non-transformed data, conformably to the mixed-model ANOVA, using the GLM procedure of the SAS® 9.13 system. The mean square deviation for the applied model was highly significant. The influence of three factors: minimum temperature of February, genetic origin (the objects) and geographical origin (breeding stations) proved to be significant. No significant interaction between the factors was stated.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2011, 259; 51-61
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw uproszczenia uprawy roli i sposobu regulacji zachwaszczenia na plonowanie i koszcz produkcji rzepaku ozimego. I.Zimotrwalosc, zachawszczenie i plonowanie rzepaku
Autorzy:
Budzynski, W
Jankowski, K.
Szczebiot, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/834315.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
zimotrwalosc
uprawa uproszczona
uprawa roli
uprawa roslin
plony
koszty produkcji
rzepak ozimy
zachwaszczenie
winter hardiness
simplified tillage
soil cultivation
plant cultivation
yield
production cost
winter rape
weed infestation
Źródło:
Rośliny Oleiste - Oilseed Crops; 2000, 21, 2; 487-502
1233-8273
Pojawia się w:
Rośliny Oleiste - Oilseed Crops
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reakcja pszenicy ozimej na termin i gęstość siewu
Response of winter wheat to the date and density of sowing
Autorzy:
Dubis, B
Budzynski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46932.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Wydawnictwo PB
Tematy:
struktura plonu
zimotrwalosc
terminy siewu
uprawa roslin
siew
pszenica ozima
plony
warunki meteorologiczne
gestosc siewu
meteorological condition
plant cultivation
sowing
sowing density
sowing term
winter wheat
yield
yield structure
winter hardiness
Opis:
Zbadano i opisano plonowanie pszenicy ozimej w łanie o zróżnicowanym zagęszczeniu roślin, uprawianej w warunkach wczesnego i o 2 tygodnie późniejszego terminu siewu. Wykazano, że zwartość kłosów pszenicy ozimej gwarantującą plon ziarna na poziomie 72,9 dt z ha można uzyskać już przy wysiewie 240 kiełkujących ziarniaków na m2. W latach o dobrych warunkach wilgotnościowych wiosną nawet siewy rzadkie (120 i 240 ziaren na m2) – poprzez dobrą krzewistość produktywną – zapewniają duże plony ziarna. W warunkach posusznych wiosną korzystniejsze dla plonu są siewy gęste (480, 600 ziarniaków). Siew wykonany 24 września zapewniał najwyższe plony. Przyspieszenie terminu o 10-14 dni wpływało na zwiększenie zwartości kłosów w łanie i liczby ziaren w kłosie, sprzyjało obniżce masy 1000 ziarniaków i silniejszemu porażeniu roślin przez Septoria nodorum Berk., czego efektem była obniżka plonu.
Yields of winter wheat were determined and described in the canopy of different plant density sown at early date and the date 2-weeks delayed as compared to the recommended one. It was shown that the density of winter wheat ears which would guarantee the grain yield of 72.9 dt per hectare can be obtained already by sowing 240 germinating grains per 1 m2. In the years of good humidity in spring, even sparse sowing density (120 and 240 grains · m-2), due to good productive tillering, ensures high grain yields. Under semi-drought in spring a higher sowing density (480 or 600 grains · m-2) is more favorable to the yield. When sowing took place on the 24th of September the highest yield was achieved. 10-14 day earlier sowing date increased the number of ears in the canopy and the number of grain per ear, however it helped a decrease in 1000 grain weight and resulted in a greater plant infection with Septoria nodorum Berk., which resulted in a decreased yield.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura; 2006, 05, 2; 15-24
1644-0625
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartość gospodarcza ozimych rodów hodowlanych grochu siewnego (Pisum sativum L.) w warunkach regionu kujawsko-pomorskiego
Economic value of winter pea breeding lines (Pisum sativum L.) in the conditions of Kujawy-Pomerania region
Autorzy:
Andrzejewska, J.
Marciniak, J.
Skinder, Z.
Skotnicka, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47278.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich. Wydawnictwo PB
Tematy:
groch siewny
Pisum sativum
rody hodowlane
groch ozimy
rody hodowlane francuskie
uprawa na zielonke
miedzyplony ozime
uprawa na nasiona
zimotrwalosc
wyka ozima
plony
zielona masa
region kujawsko-pomorski
garden pea
breeding strain
winter pea
plant cultivation
winter catch crop
seed crop
winter hardiness
winter vetch
yield
green mass
Kujawy region
Pomeranian region
Opis:
W dwóch doświadczeniach polowych badano przydatność dwóch francuskich rodów grochu ozimego do uprawy na zielonkę w międzyplonie ozimym oraz na nasiona w plonie głównym. W ośmioletnim okresie badawczym przezimowanie roślin grochu wynosiło średnio 51%, przy rozpiętości od 0 do 92%. O przezimowaniu decydowały przede wszystkim minimalne temperatury powietrza przy gruncie, a całkowite wymarznięcie następowało przy -18oC. Ze względu na słabe zimowanie groch w uprawie na zielonkę ustępował wyce kosmatej, mimo że potencjał plonowania obu gatunków był zbliżony. Groch i wyka nie różniły się pod względem wiosennego tempa rozwoju oraz zawartości białka ogółem w masie nadziemnej. Przerzedzenie plantacji grochu i niska masa 1000 nasion decydowały o relatywnie niskich plonach nasion na poziomie 10-12 dt·ha-1. Współczynnik rozmnożenia grochu ozimego wynosił w zależności od rodu 8 lub 12.
Two field experiments investigated the applicability of two French breeding lines of winter pea for green crop as winter catch crop and for seeds as the main crop. Over the eight-year research period winter survival of pea plants accounted for an average of 51%, ranging from 0 to 92%. Minimal temperature at the ground determined winter survival most considerably, while the total freezing of plants occurred at -18oC. Due to poor winter survival, pea grown for green crop was inferior to hairy vetch although the yield potential of both species was similar. Spring development rate and the content of total protein in the aboveground parts of pea and vetch plants were similar. Pea winter losses and a low 1000 seed weight resulted in a relatively low seed yield of 10-12 dt·ha-1. Winter pea reproduction coefficient ranged from 8 to 12, depending on the breeding line.
Źródło:
Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura; 2005, 04, 1
1644-0625
Pojawia się w:
Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postęp hodowlany pszenżyta ozimego w latach 1982–2012. II. Odporność na czynniki biotyczne i abiotyczne
Breeding progress of winter triticale in years 1982–2012. II. Resistance to biotic and abiotic stresses
Autorzy:
Rudnicki, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2198716.pdf
Data publikacji:
2014-09-30
Wydawca:
Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Tematy:
odmiana
mrozoodporność
odporność na patogeny
pszenżyto ozime
cultivar
frost hardiness
resistance to pathogens
winter triticale
Opis:
W tej pracy dokonano oceny efektów hodowli pszenżyta ozimego pod względem odporności na 10 czynników stresogennych dla roślin. W ocenach uwzględniono odmiany pszenżyta znajdujące się w polskim rejestrze odmian w latach 1982–2012. Zastosowano analogiczne metody jak w I części pracy (Rudnicki, 2014 a, 2014 b). Stwierdzono, że odporność średnia odmian pszenżyta ozimego na większość ocenionych czynników stresowych zmniejszała się wraz z upływem lat. Postęp hodowlany w odporności na poszczególne czynniki stresowe wnosiły nieliczne odmiany spośród rejestrowanych. Sukcesem hodowli odpornościowej była zwłaszcza odmiana ‘Fidelio’, wpisana do rejestru odmian w 1997 roku, która wniosła duży i trwały postęp pod względem niemal wszystkich czynników stresowych. Wraz z upływem lat badań wiele odmian, rejestrowanych po 1996 roku, traciło swą początkową odporność na patogeny, zwłaszcza na mączniaka prawdziwego i rdzę brunatną. Utrata tych odporności następowała zwykle tym szybciej im później odmiany były rejestrowane. Przed 2001 rokiem patogeny chorobotwórcze, z wyjątkiem rdzy brunatnej, nie wpływały istotnie na plonowanie pszenżyta ozimego, natomiast w późniejszym okresie ich wpływ był znaczący.
The evaluations of breeding progress of winter triticale with regards to the resistance to 10 stress factors have been presented in the paper. The cultivars of triticale in the Polish Registration list between 1982–2012 have been used to assess the progress. Analogous methods were applied as in the first part of the work (Rudnicki, 2014 a, 2014 b). It was found that the resistance of the standard cultivars of winter triticale to most rated stressors decreased over the years. Few cultivars the among registered ones brought the breeding progress in resistance to various diseases. Spectacular success in resistance breeding was in case of cv. ‘Fidelio’, that entered to the register of varieties in 1997, and brought a large and sustained progress in resistance to almost all stresses. With the passage of years of research many cultivars, registered since 1996, lost their initial resistance to pathogens, especially to powdery mildew and leaf rust. The loss of resistance usually happened faster for the varieties registered later. Before 2001 diseases, with the exception of brown rust, had no significant effect on the yield of winter triticale, while in the later period their impact became significant.
Źródło:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin; 2014, 273; 35-53
0373-7837
2657-8913
Pojawia się w:
Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies