Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "staropolski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 38
Tytuł:
Czy Słownik staropolski potrzebuje obrony?
Does Słownik staropolski (The Old Polish Dictionary) need defence?
Autorzy:
Wanicowa, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459453.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Słownik staropolski
wdomelni
omówić
umarł
Słownik staropolski (Old Polish dictionary)
omówić,
Opis:
The author presents a scientific methodology of a linguist – historian who works on vocabulary of the oldest, manuscript era of Polish language. Here are some examples of problems that need to be addressed by the author of the dictionary headword and attempts to solve them. The author argues that it is only on the basis of Old Polish dictionary that further research on Old Polish language can be based.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 308-315
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spójnik eże obok eż na Mazowszu w XV wieku
Autorzy:
Kuraszkiewicz, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1969143.pdf
Data publikacji:
1949
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
akcent
akcent staropolski
spójnik
Opis:
Artykuł z dziedziny językoznawstwa, podnoszący niektóre uwagi o dialekcie staropolskim.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 1949, 1; 213-222
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Archidiakonat uniejowski w okresie staropolskim
Archdeaconry of Uniejów in the old polish period
Autorzy:
Jabłońska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487455.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Uniejów
archidiakonat
okres staropolski
Opis:
This paper addresses selected issues relating to Uniejów archdeaconry in the Old Polish period. The town of Uniejów was the central place – a seat of the archdeaconry, decanate and, most importantly, the collegiate chapter comprising 4 prelacies and 6 canonries, and the requisite number of curacies. The vice-provost was also the village vicar, and the vice- archdeacon was the town vicar. The collegiate church ran a school and fraternities. In the town there also were: church and hospital of Holy Spirit, Oratories of St. Nicolaus, Corpus Christi, St. Adalbert, and St. Anthony the Abbot. The nearby town of Sieradz with its chapter also was one of the main archdeaconry centers. The Uniejów archdeaconry77 was a part of Gniezno archdiocese, and most probably was formed as a result of administrative reforms carried out by archbishop Jakub Świnka. In our times it was devided into four, next five and finally into six decanates comprising between 86 and 106 parishes. The Uniejów chapter was reactivated in 1990.
Źródło:
Biuletyn Uniejowski; 2012, 1; 141-156
2299-8403
Pojawia się w:
Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staropolska leksyka z zakresu górnictwa solnego
Autorzy:
Horyń, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459500.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
historia języka
Słownik staropolski
słownictwo z zakresu górnictwa solnego
Opis:
This paper deals with the lexical material excerpted from Słownik staropolski (Old Polish Dictionary). The author analyzes words with the main morpheme -sól-//-sol-, as well as multiple-root forms, which are connected with salt mining, production and trade in terms of meaning. The collected vocabulary belongs to eight word groups: 1. names of the object of activity – salt and its varieties; 2. names of places – salt depots; 3. names of people who perform the activity – those who mine and produce salt, as well as those who trade in salt; 4. names of salt offices; 5. names of vessels and devices used for salt production; 6. names of taxes and payments made with salt; 7. names of salt measures; 8. other chosen names connected with salt trade. The presented lexicon constitutes interesting material useful in further studies on salt vocabulary.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2014, 9
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wyglądzie stołów pańskich i chudopacholskich w powieściach saskich J. I. Kraszewskiego słów kilka
On the gentry’s and impoverished noblemen’s tables in J. I. Kraszewski novels
Autorzy:
Modlińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451219.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
customs
novel
Kraszewski
Old Polish table
obyczaje
powieść
staropolski stół
Opis:
Józef Ignacy Kraszewski is most notably known as a history enthusiast; however, he was also a knowledgeable observer of 18th century customs and the everyday life of certain social groups. One has grounds to say that the period in which he lived – namely the Saxons era, in which people led colorful social lives – was conducive to his interest. Also, the writer’s personal experiences are not without significance, especially his childhood and stay in Romanów, where Kraszewski familiarized himself with the rules of etiquette by which the gentry abode. Yet another interest that contributed to the accurate description of 18th century customs was the fact that the writer was a bibliophile. Looking through the Dresden archives, Kraszewski got a clear picture of the life of the society which allowed him to aptly depict the flavor of those times in his artistic work. Among a number of social niceties, Kraszewski paid special attention to the customs connected with the Old Polish dining table, namely its decorative qualities created by an abundance of crystal, trinkets, flowers, table linen, porcelain figurines and bright tablecloth. Finally, tableware seems to be part and parcel of such depictions.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 246-257
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo i przepisy dotyczące budownictwa wiejskiego w Dolinie Kamiennej od XIX wieku do 1961 roku. Część I
Autorzy:
Schäfer, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395571.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydział Biologiczno-Rolniczy
Tematy:
prawo budowlane
urządzenie wsi
Staropolski Okręg Przemysłowy
Góry Świętokrzyskie
Dolina Kamiennej
Opis:
Pierwsza część artykułu poświęcona jest przepisom dotyczącym budownictwa wiejskiego, które obowiązywały w regionie doliny rzeki Kamiennej od początku XIX wieku do końca pierwszej wojny światowej. W okresie tym bodajże, największe znaczenie miały przepisy wydane przez Komisję Rządową Przychodów i Skarbu Województwa Sandomierskiego obowiązujące we wsiach dóbr rządowych. Badania form oraz rozwiązań technicznych budynków z drugiej połowy XIX wieku, wsparte dokumentami archiwalnymi dowodzą, iż niektórych aspektów tych przepisów przestrzegano starannie, podczas gdy przeforsowanie innych, napotykało na duże trudności. Jednoznaczne określenie, do jakiego stopnia przepisy te wpłynęły na rozwój budownictwa wiejskiego regionu, nie jest możliwe ze względu na niewielką ilość zachowanych obiektów z okresu poprzedzającego ich wprowadzenie. Z pewnością jednak potwierdzić można występowanie obiektów odpowiadających wymogom tychże przepisów, począwszy od momentu ich obowiązywania.
Źródło:
Topiarius. Studia krajobrazowe; 2018, 6; 37-46
2449-9595
2543-926X
Pojawia się w:
Topiarius. Studia krajobrazowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opis bibliograficzny starych druków według projektu polskiej normy
Autorzy:
Mieczkowska, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042017.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
stare druki
okres staropolski
normalizacja
old prints
Old Polish period
standradization
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1996, 65; 59-67
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krakowskie premiery Moliera i Racinea w 1676 r. oraz inne nieznane fakty z teatru Sobieskich
The Cracow Premieres of Molière and Racine in 1676 and Other Unknown Facts from the Court Theater of King John III Sobieski and Queen Maria Kazimiera
Autorzy:
Targosz, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431843.pdf
Data publikacji:
1990-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Molière
Jean Racine
Old Polish theater
court theater
teatr staropolski
teatr dworski
Opis:
Artykuł poświęcony wydarzeniom teatralnym na dworze króla Jana III i królowej Marii Kazimiery Sobieskich. Autorka oparła się głównie na notatkach i doniesieniach królewskiego sekretarza Cosima Brunettiego, uzupełniając je informacjami pochodzącymi od innych osób związanych z królewskim dworem. Ustaliła, że najprawdopodobniej na przełomie kwietnia i maja 1675 wśród inscenizacji komedii francuskich w rezydencji Sobieskich w Złoczowie mogły znaleźć się również Molierowskie Szelmostwa Skapena. Komedię tę z całą pewnością pokazano 12 kwietnia 1676, w ramach uroczystości pokoronacyjnych Jana III na Wawelu, wraz z Andromachą Jeana Racine’a, w której w roli głównej wystąpiła Françoise Faidherbe, oraz z widowiskiem baletowym, w którym brały udział także dzieci pary królewskiej. Autorce artykułu udało się ponadto ustalić, że 24 czerwca 1682 w tytułowej roli w inscenizacji Kłamcy Pierre’a Corneille’a wystąpił w rezydencji Sobieskich w Jaworowie François Paulin Dalerac. Artykuł obejmuje także informacje związane z występami śpiewaka Clementiniego 30 kwietnia 1684 w Jaworowie w ramach bankietu na cześć posła hiszpańskiego Leopolda Filipa Montecuccolego oraz pokazów teatralnych przygotowanych w tej rezydencji 10 lipca 1684, kiedy w obecności posła weneckiego Angela Morosiniego oraz nuncjusza Andrei Santa Croce zaprezentowano inscenizacje francuskich komedii i baletu. Zdaniem badaczki w jaworowskim ogrodzie pokazano wówczas prezentowane już wcześniej (24 czerwca tego roku) komedie Molière’a: Szkołę żon oraz Miłość lekarzem. Autorka podkreśla, że informacja o plenerowych pokazach w Jaworowie wskazuje na funkcjonowanie w tej rezydencji teatru ogrodowego, prawdopodobnie nawiązującego do wzorów francuskich, i najwyraźniej najwcześniejszego na terenach Rzeczypospolitej.
This article recounts theater events at the court of King John III Sobieski and Queen Maria Kazimiera. The author relies mainly on the writings and communications of the royal secretary Cosimo Brunetti, supplementing them with information provided by other associates of the court milieu. Based on these sources, the author has established that, in all likelihood, the French comedies staged at the Sobieski residence in Złoczów at the turn of April and May 1675 included Molière's Les Fourberies de Scapin (Scapin the Schemer). The comedy was certainly presented on 12 April 1676, as part of Sobieski’s coronation celebrations at the Wawel castle in Krakow, alongside Jean Racine’s Andromache (with Françoise Faidherbe as the heroine), and a ballet performance with the participation of the children of the royal couple. The author also managed to establish that on 24 June 1682, François Paulin Dalerac played the title role in Pierre Corneille’s Le Menteur (The Liar), staged at the Sobieski residence in Jaworów. The article also describes the visit of the singer Clementini, whose performance in Jaworów on 30 April 1684 accompanied a banquet in honor of the Spanish envoy Leopold Philip Montecuccoli, as well as the performances of French comedies and ballet held there on 10 July 1684, in the presence of the Venetian envoy Angelo Morosini and the nuncio Andrea Santa Croce. According to the author, on the latter occasion, the manor garden in Jaworów hosted Molière’s L’école des femmes (The School for Wives) and L'Amour Médecin (Dr. Cupid), comedies which had already been presented on 24 June that year. She emphasizes that the testimonies of plein-air shows in Jaworów suggest that a garden theater functioned in this royal residence; probably modelled on French theaters of this kind, it appears as the first such enterprise in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1990, 39, 3/4; 293-304
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazewnictwo chemiczne w "Średniowiecznej historyi naturalnej w Polsce" Józefa Rostafińskiego
Autorzy:
Kuśnierek, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022824.pdf
Data publikacji:
2020-12-02
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
terminologia
chemia
szereg synonimiczny
język staropolski
terminology
chemistry
series synonymous
Old Polish language
Opis:
Celem artykułu jest analiza nazewnictwa chemicznego obecnego w dziele Symbola ad historiam naturalem medii aevi Józefa Rostafińskiego, w którym zebrane zostały glosy ze średniowiecznych tekstów z zakresu nauk przyrodniczych. Z tekstu wyekscerpowanych zostało 80 leksemów należących do słownictwa chemicznego. Wyrazy te charakteryzują się bogatą synonimiką, co jest charakterystyczne dla leksyki specjalistycznej doby staropolskiej. W artykule omówione zostały trzy szeregi synonimiczne odnoszące się do węglanu ołowiu, tlenku żelaza oraz siarczanu żelaza.
The aim of the article is analysis the chemical naming present in the Symbola ad historiam naturalem medii aevi written by Józef Rostafiński, in which glosses from medieval texts in the field of natural sciences were collected. 80 lexemes belonging to chemical vocabulary were extracted from the text. These words are characterized by a rich synonymy, which is characteristic of the specialist lexis of the Old Polish period. The article discusses three synonymous series relating to: lead carbonate, iron oxide and sulfate iron.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2020, 54; 177-188
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adam Moniuszko, Mazowieckie sądy ziemskie (1588–1648). Organizacja – funkcjonowanie – postępowanie, Campidoglio, Warszawa 2013, 364 s. Krótkie omówienie nowej monografii
Adam Moniuszko, The mazovian land courts (1588-1648). Structure – functioning – procedures, Campidoglio, Warsaw 2013, 364 p.
Autorzy:
Mikuła, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/926061.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Mazowsze, prawo koronne, sądy szlacheckie, organizacja sądownictwa, proces staropolski, prozopografia, sędzia, pisarz sądowy
Opis:
A short outline of a new monographAdam Moniuszko’s monograph The Mazovian Land Courts (1588–1648). Structure – functioning – procedures is a detailed book, well-rooted in primary sources and concerning the organization of the Mazovian institution of land courts, their procedures (with special emphasis on local idiosyncrasies as compared to the Crown law) and presenting significant aspects of court staff. The Author, drawing on ‘law in books,’ ‘law in action’ and the legal doctrine convincingly shows the noblemen’s legal apparatus which functioned effectively in the first part of 17th century. The book does not exhaust all research problems and the author repeatedly signals the necessity of further research in this field, e.g. with respect to a legal court procedure called scrutinium or the office careers of the court staff.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2013, 6, 3; 309-312
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany funkcji znaczeniowych północnosłowiańskiego datiwu
Autorzy:
Podlaski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568150.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
dative
allative
finalis
OldPolish
OldRussian
semantics
syntax
structuralism
celownik
allativus
staropolski
staroruski
semantyka
składnia
strukturalizm
Opis:
The article focuses on the analysis of the North Slavic dative in its semantic (“specific” in the concepcion of Kuryłowicz and Heinz) functions. The examples are chosen from a few texts such as Old Russian Повесть временных лет or Old Polish Rozmyślanie przemyskie, Kodeks Działyńskich and other. I am exploring the meanings of dative from a traditional point of view, referring to such types as dativus commodi/incommodi, dativus possessivus, dativus finalis, dativus ethicus. The main aim of the article is to look at the phenomenon of the North Slavic dative from a diachronic perspective.
Artykuł skupia się na analizach północnosłowiańskiego celownika w jego semantycznych („konkretnych” według koncepcji Kuryłowicza i Heinza) funkcjach. Przykłady zostały zaczerpnięte z kilku tekstów, m.in. staroruskiej Powieści minionych lat czy staropolskich Rozmyślania przemyskiego, Kodeksu Działyńskich i in. Badam znaczenia dativu z tradycyjnego punktu widzenia, odnosząc się do takich typów jak celownik pożytku/szkody, celownik dzierżawczy, celownik celu, celownik etyczny. Głównym celem pracy jest spojrzenie na zjawisko północnosłowiańskiego dativu z perspektywy diachronicznej.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2018, 15
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura zasobu archiwów diecezjalnych w okresie nowożytnym (XIX i XX w.)
Autorzy:
Borcz, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041849.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
archiwum diecezjalne
okres staropolski
okres nowożytny
dokumenty
diocesan archive
Old Polish period
modern period
records
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1998, 70; 25-44
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczny układ hydrotechniczny w Jędrowie (województwo świętokrzyskie) zachowany w formach i osadach – studium geoarcheologiczno-konserwatorskie
The historic hydrotechnical system in Jędrów (Świętokrzyskie Province) preserved in landforms and sediments – geoarchaeological and conservation study
Autorzy:
Przepióra, Paweł
Kalicki, Tomasz
Chwałek, Sławomir
Houbrechts, Geoffrey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765158.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jędrów
żużel
osady jeziorne
Kuźnica
Staropolski Okręg Przemysłowy
slag
lacustrine sediments
forge
Old Polish Industrial District
Opis:
The water mill is one of the few objects in the Old Polish Industrial District that have been preserved in good condition. This also applies to the remains of hydrotechnical infrastructure that are still visible in the relief and traces of its functioning preserved in the sediments of the Kamionka River floodplain. Detailed analyzes using specialized research methods supported by a query of historical materials revealed the location of individual elements of this infrastructure, i.e. former reservoir, mill race, dyke. Part of this infrastructure is well preserved in the relief and visible on the digital elevation model. Other historical metallurgical activity traces are only visible after macro- and microscopic analysis of lacustrine and overbank sediments, i.e. charcoals, slags and microscopic iron balls. A forge operated in the place of the restored mill or nearby, as proven by archival materials. Currently, the water mill is being restored, and the research presented in the article was used to take this object along with the nearest surroundings under protection as a technical monument.
Młyn w Jędrowie jest jednym z niewielu obiektów na terenie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, który zachował się w dobrym stanie. Dotyczy to również pozostałości wciąż widocznej w rzeźbie infrastruktury hydrotechnicznej oraz śladów jej funkcjonowania zachowanych w osadach równiny zalewowej Kamionki. Szczegółowe analizy, z wykorzystaniem specjalistycznych metod badawczych podpartych kwerendą materiałów historycznych, pozwoliły na lokalizację poszczególnych elementów tej infrastruktury, tj. dawny zbiornik, młynówka, wały. Część tej infrastruktury jest dobrze zachowana w rzeźbie i widoczna na numerycznym modelu terenu. Inne ślady po historycznej działalności metalurgicznej widoczne są dopiero po makro- i mikroskopowej analizie osadów jeziornych oraz pozakorytowych, tj. węgielki drzewne, żużle i mikroskopijne kulki żelaza. W miejscu odrestaurowanego młyna lub też w jego pobliżu funkcjonowała kuźnica, o czym świadczą materiały archiwalne. Obecnie młyn jest odrestaurowywany, a badania przedstawione w artykule posłużyły do objęcia tego obiektu wraz z najbliższym otoczeniem ochroną konserwatorską jako zabytku techniki.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2019, 18; 29-40
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy własne w piśmiennictwie średniowiecznym wobec obrazowości staropolszczyzny
Proper names in medieval literature and the imagery of the Old-Polish language
Autorzy:
Rejter, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992246.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwa własna
średniowiecze
język staropolski
obrazowość
dyskurs
proper name
Middle Ages
Old-Polish language
imagery
discourse
Opis:
Opracowanie dotyczy możliwości zastosowania instrumentarium onomastyki do badań nad obrazowością języka staropolskiego. Zaobserwowano potencjał nazw własnych pomocny w opisie złożoności średniowiecznej polszczyzny, co jest zwłaszcza ważne ze względu na ubóstwo ilościowe i tematyczne zachowanych z tej epoki tekstów polskojęzycznych. Nazwy własne ze względu na konotacje semantyczne i wiele funkcji, jakie pełnią, można poddać analizie w różnych kontekstach i użyciach. Autor spróbował wskazać kilka wybranych problemów dotyczących związków onimów z obrazowością języka staropolskiego. Obserwacje były prowadzone zarówno z uwzględnieniem potencjału semantycznego nazw własnych, jak i ich funkcji we współtworzeniu różnych dyskursów i stylów.
The work concerns the possibility of using onomastic instruments for researching the imagery of Old-Polish. One can observe the potential of proper names that is useful in describing the complexity of Medieval Polish, especially that there are few texts written in Polish remaining from the Middle Ages. Proper names, due to their semantic potential of connotations and their many functions, may be analyzed in various contexts, which is helpful in the analysis of medieval language. The author attempts to highlight a few selected problems concerning the relationship between onyms and the imagery of the Old-Polish language. The observations were conducted taking into account the semantic potential of proper names as well as their function in co-creating various discourses and styles.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 2; 87-102
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany biegu koryta Krasnej (Świętokrzyskie) w oparciu o dane kartograficzne i geologiczne
Channel changes of the Krasna riverbed (Holy Cross Mts. region) based on cartographic and geological data
Autorzy:
Kalicki, Tomasz
Fularczyk, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765241.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
geomorfologia
kartografia
Krasna
Staropolski Okręg Przemysłowy
zmiany koryta
geomorphology
cartography
Old Polish Industrial District
channel changes
Opis:
The aim of the study was to identify riverbed changes of the Krasna river along its entire length in recent centuries, based on archival cartographic materials. Additionally, in the roughly 2-km long estuary section, where the largest riverbed changes were noticed in the maps, cartographic changes were verified by geomorphological and geological mapping of Quaternary sediments. The Krasna River is located in the northern part of the Świętokrzyskie Province in the Polish Uplands area. The Krasna River is a left-side tributary of the Czarna Konecka, with the length of 28 km. The basin area is about 121 km2. It was located in the Old Polish Industrial District. Krasna was one of the most industrialized rivers of the Old Polish Industrial District in 19th c. The waters of the lower section of Krasna were used to power forges and water mills. The activity of the forges and water mills contributed to changes in the course of the Krasna riverbed, visible on cartographic materials as well as in sediments. In early 1930s, old forges were transformed into water mills. In later years, the mill buildings were transformed into sawmills, which existed until the middle of the 20th c. On the flood plain, remnants of the iron metallurgy have survived in such forms as shafts and channels as well as in sediments as slags or bricks. With the fall of industrial activity, renaturalization processes started in the Krasna River valley and the river bed itself. This led to the restoration of a natural environment and the river came back to its natural course.
Celem opracowania jest rozpoznanie zmian koryta Krasnej na całej długości w ostatnich stuleciach w oparciu o dostępne materiały kartograficzne. Dodatkowo, w ujściowym odcinku (około 2 km), w którym stwierdzono na mapach największe zmiany, zweryfikowano zmiany kartograficzne wykonując tu kartowanie geomorfologiczne i geologiczne osadów czwartorzędowych. Krasna położona jest w północnej części województwa świętokrzyskiego na obszarze Wyżyn Polskich. Jest lewobrzeżnym dopływem Czarnej Koneckiej o długości 28 km. Jej zlewnia o powierzchni 121 km2 znajdowała się w Staropolskim Okręgu Przemysłowym. W przeszłości, a zwłaszcza od XIX wieku, Krasna była jedną z najbardziej „pracowitych” rzek SOP-u. Wody dolnego odcinka Krasnej napędzały koła wodne urządzeń przemysłowych od Krasnej do Starej Wsi. Działalność kuźnic i młynów przyczyniła się do zmian biegu koryta rzeki Krasnej, widocznych na materiałach kartograficznych, jak i w morfologii i osadach. Na początku lat 30. XX wieku pozostałości po fabrykach zostały przekształcone w młyny wodne. W późniejszych latach budynki młynów przekształcono w tartaki istniejące do połowy XX wieku. Na równinie zalewowej zachowały się pozostałości po hutnictwie żelaza, jak kanały i wały, a w osadach żużle czy fragmenty cegieł. W ostatnich dziesięcioleciach, wraz z upadkiem przemysłowej aktywności, rozpoczęły się w obrębie doliny i w korycie Krasnej procesy renaturalizacji, a rzeka powróciła do swego naturalnego biegu.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2018, 17; 15-23
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 38

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies