Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "racjonalność naukowa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-4 z 4
    Tytuł:
    Od Wiedzy do Mądrości: Czas na akademicką rewolucję
    From Knowledge to Wisdom: Time for an academic revolution
    Autorzy:
    Maxwell, Nicholas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194821.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    academic inquiry
    the principles of wisdom
    scientific rationality
    hierarchical conception of science.
    poszukiwanie akademickie
    zasady rozsądku
    racjonalność naukowa
    hierarchiczna koncepcja nauki
    Opis:
    Podstawowym, intelektualnym celem badań akademickich jest obecnie udoskonalanie wiedzy. Znaczna część struktury, jak i cały charakter badania akademickiego na uniwersytetach na całym świecie są kształtowane przez przyjęcie niniejszego jako podstawowego celu intelektualnego. Jednak z punktu widzenia wkładu do życia człowieka tego typu badanie akademickie jest niebezpiecznie irracjonalne. Naruszone zostają trzy z czterech najbardziej podstawowych zasad racjonalnego rozwiązywania problemów. Potrzebna jest rewolucja celów i metod badania akademickiego, aby celem podstawowym było wspieranie mądrości jako zdolności do realizacji tego, co stanowi wartość dla siebie i innych, w tym wiedzy i technologicznego know-how, ale i wiele poza tym. Ta pilnie potrzebna rewolucja miałaby wpływ na każdy dział i aspekt przedsięwzięcia akademickiego.
    At present the basie intellectual aim of academic inquiry is to improve knowledge. Much of the structure, the whole character, of academic inquiry, in universities all over the world, is shaped by the adoption of this as the basie intellectual aim. But, judged from the standpoint of making a contribution to human welfare, academic inquiry of this type is damagingly irrational. Three of four of the most elementary rules of rational problem solving are violated. A revolution in the aims and methods of academic inquiry is needed so that the basie aim becomes to promote wisdom, conceived of as the capacity to realize what is of value, for oneself and others, thus including knowledge and technological know-how, but much else besides. This urgently needed revolution would affect every branch and aspect of the academic enterprise.
    Źródło:
    Nauka i Szkolnictwo Wyższe; 2011, 2, 38; 67-87
    1231-0298
    Pojawia się w:
    Nauka i Szkolnictwo Wyższe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stefana Amsterdamskiego pojęcie ideału wiedzy naukowej: w stronę nowej koncepcji podmiotu nauki
    Stefan Amsterdamski’s Conception of Ideal of Scientific Knowledge: Towards a New Conception of the Subject of Science
    Autorzy:
    Michalska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343872.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    ideały nauki
    racjonalność naukowa
    historia nauki
    Stefan Amsterdamski
    podmiot nauki
    ideals of science
    scientific rationality
    history of science
    subject of science
    Opis:
    Koncepcja ideałów nauki była wkładem Stefana Amsterdamskiego do sporu na temat racjonalności naukowej. Przyjmując, iż metoda naukowa nie jest zjawiskiem ponadhistorycznym i że towarzyszą jej silne presupozycje normatywne, Amsterdamski staje po stronie Kuhna w jego dyskusji z Popperem oraz jego kontynuatorami i poplecznikami. W istotnym sensie Amsterdamski jest jednak Popperystą, jego intencją jest bowiem rozszerzenie zasięgu krytycznej dyskusji poprzez odniesienie analiz krytycznych do czegoś, co określa on nowożytnym ideałem nauki. Prace Amsterdamskiego, zwłaszcza omawiana w artykule monografia Między historią a metodą, są jednocześnie próbą zabezpieczenia statusu filozofii nauki jako instancji normatywnej w stosunku do ideałów nauki. Artykuł stanowi rekonstrukcję koncepcji Amsterdamskiego i zawiera analizę krytyczną relacji między celami, jakie Amsterdamski sobie stawiał, oraz metodami ich realizacji. Wskazuję na elementy, które wydają mi się w koncepcji ideałów nauki najbardziej problematyczne, sugerując alternatywne sformułowania podnoszonych przez Amsterdamskiego problemów. Wykazuję, iż koncepcja Amsterdamskiego upoważnia do podjęcia próby opracowania nowej koncepcji podmiotu nauki, która to koncepcja mogłaby dostarczyć odpowiednich wskazówek do krytyki nowożytnego ideału nauki.
    The conception of ideals of science was Stefan Amsterdamski’s contribution to the dispute about scientific rationality. In assuming that scientific method is not an ahistorical phenomenon, and comes with rather strong normative pressupositions, Amsterdamski sides with Thomas Kuhn in his debate with Karl Popper and the latter’s followers and supporters. Essentially, however, Amsterdamski is a Popperian; he is intent on enlarging the scope of critical analysis by applying it to what he calls the modern ideal of science. His works, especially the monograph Pomiędzy historią a metodą [Between History and Method] are an attempt to safeguard the status of philosophy of science a normative instance with respect to ideals of science. In the paper I offer a reconstruction of Amsterdamski’s conception as well as scrutinize the relationship between his expressed philosophic goals and methods he employed in order to attain these goals. I indicate what I find most problematic in the concept of ideal of science and suggest an alternative view on the problems as raised by Amsterdamski. I argue that Amsterdamski’s work warrants an attempt at the formulation of a new conception of subject of science which would provide guidelines for a proper critique of modern science.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2018, 6; 251-274
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka – dyskurs czy propaganda? „Kampania” Galileusza w świetle anarchizmu Feyerabenda oraz koncepcji działania komunikacyjnego Habermasa
    Autorzy:
    Michalska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437469.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
    Tematy:
    metoda naukowa
    anarchizm metodologiczny
    dyskurs
    propaganda
    racjonalność
    scientific method
    methodological anarchism
    discourse
    rationality
    Opis:
    W artykule kampania Galileusza na rzecz systemu Kopernikańskiego zostaje poddana analizie w kategoriach dwóch różnych schematów pojęciowych: anarchizmu metodologicznego Paula Feyerabenda oraz pragmatyki formalnej Jürgena Habermasa. Autor tekstu dowodzi, że Feyerabend zasadniczo miał słuszność broniąc pluralizmu w nauce, jednak posunął się zbyt daleko twierdząc, że przedsięwzięcie Galileusza zasługuje na miano propagandy. Ponieważ, jak wynika z przeprowadzonych analiz, ujęcie metody naukowej, przeciw któremu występuje Feyerabend, nie wyczerpuje pojęcia rozumu, konieczne jest zaproponowanie szerszej koncepcji racjonalności, pozwalającej na wyjaśnienie najważniejszych epizodów historii nauki. Korzystając z Habermasa koncepcji dyskursu, autor artykułu podejmuje próbę reinterpretacji projektu intelektualnego Galileusza i przedstawienia go jako doskonałego przykładu wszechstronnego wdrażania zasad rozumu
    Źródło:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2012, 2, 2; 377-396
    2083-6635
    2084-1043
    Pojawia się w:
    ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanisława Kamińskiego opcje metodologiczne
    Stanisław Kamiński’s Methodological Options
    Autorzy:
    Bronk, Andrzej
    Walczak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343871.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    definicja nauki
    etyka nauki
    filozofia
    filozofia nauki
    metoda naukowa
    metodologia
    nauka
    nauki przyrodnicze i humanistyczne
    racjonalność nauki
    Stanisław Kamiński
    teologia
    teoria nauki
    typologia nauk
    definition of science
    classification of sciences
    ethics of science
    humanities and natural sciences
    methodology
    philosophy
    philosophy of science
    rationality of science
    science
    scientific method
    theology
    theory of science
    Opis:
    Stanisław Kamiński (1919–1986) był filozofem, filozofem nauki i historykiem nauki. Całe jego życie zawodowe od 1949 roku związane było z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do głównych dziedzin zainteresowań Kamińskiego należały ogólna i szczegółowa metodologia nauk, metodologia filozofii, historia nauki i logiki oraz semiotyka m. in. średniowieczna. Podkreślając specyfikę klasycznego sposobu uprawiania filozofii jako poznania autonomicznego w stosunku do nauk empirycznych i teologii, pewnego i najogólniejszego, badał zastosowania logiki do filozofii oraz podał metodologiczną charakterystykę niektórych dyscyplin filozoficznych (metafizyki ogólnej, antropologii filozoficznej, etyki, filozofii religii, filozofii dziejów). Charakterystyczny dla podejścia Kamińskiego był osobliwy historyzm (indukcja doksograficzna), polegający na nawiązywaniu do dziedzictwa przeszłości, by szukać w nim inspiracji i kontekstu rozumienia dla własnych problemów. Nawiązywał bezpośrednio do dwu głównie tradycji filozoficznych: klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) oraz analitycznej, zarówno w wydaniu scholastyki, jak i szkoły lwowsko-warszawskiej. Pierwszej – realistycznej teorii bytu i poznania, ale także historii filozofii – zawdzięczał swe filozoficzne i historyczne, drugiej – logiczne i metodologiczne zainteresowania nauką. Przyjmował, że jednym z głównych zadań refleksji metodologicznej jest badanie (na ogół niejawnych) założeń filozoficznych i metodologicznych, na których opiera się metoda naukowa, oraz krytyka prób skrajnie ideologicznego wykorzystywania nauki do celów nienaukowych. Był przekonany o potrzebie i zasadności uprawiania różnych typów badań nad nauką. Sprzyja to rozumieniu znaczenia i miejsca nauki w kulturze, teoretycznemu wyjaśnieniu natury i podstaw wiedzy naukowej, poznawczych roszczeń nauki, pokazaniu integrującej roli refleksji metodologicznej dla unifikacji specjalistycznych dyscyplin i współpracy między naukowcami, jak również podkreśleniu praktycznej ważności świadomości metodologicznej dla poszczególnych nauk a także filozofii, dla której jest ona przeważnie jedynym narzędziem samokontroli. Podkreślał, że badanie natury nauki winno uwzględnić wszystkie jej aspekty: logiczno- metodologiczny, humanistyczny i filozoficzny. Główna jednak rola przypada podejściu filozoficznemu (epistemologicznemu). Kamiński odróżniał trzy podstawowe typy nauk o nauce: humanistyczne (historia, socjologia, psychologia, ekonomia i polityka nauki), filozoficzne (ontologia, epistemologia, wąsko pojęta filozofia nauki i filozofia kultury) oraz formalne (logika języka naukowego, logika formalna, teoria rozumowań stosowanych w nauce oraz metodologia nauki). Kamiński interesował się głównie naturą nauki (obejmującą przedmiot, cele, metodę, strukturę i genezę), tj. tym, co w dziejach nauki niezmienne. Pojmował naukę jako epistéme (średniowieczną scientiae) oraz utożsamiał racjonalność wiedzy naukowej z jej metodycznością i szeroko pojmowaną logicznością. Mimo dostrzegania wielu ograniczeń wiedzy racjonalnej, nauka pozostawała dla niego wzorem poznania racjonalnego. Był przekonany, iż celem szeroko pojętego poznania naukowego jest wiedza prawdziwa, a w filozofii — nadto konieczna. Uważał, że „cała logika współczesna stanowi dyscyplinę filozoficzną w szerokim tego ostatniego słowa znaczeniu” i to „ze względu na swój ogólny i spekulatywny (a wedle niektórych również apodyktyczny) charakter oraz stosunkowo maksymalne wykorzystanie jej rezultatów”.
    Stanisław Kamiński (1919–1986) was a philosopher, philosopher of science and historian of science. His all academic carrier was pursuing at the Catholic University in Lublin (KUL). The main interests of Kamiński was the history of science and logic, general and special methodology, methodology of philosophy and (medieval) semiotics. He himself saw his main achievements in the domain of the theory of science and the methodology of classical philosophy, especially in the studies of the method and language of metaphysics. He gave a methodological description of general metaphysics, philosophical anthropology, ethics, philosophy of religion, philosophy of history and studies on religion (religiology). He investigated the beginnings of the mathematical induction in the Middle Ages and in modern times, the modern history of the theory of definition, theory of argumentation (reasoning), the structure and the evolution of scientific theory, deductive method, the achievements of logic and philosophy in Poland. A characteristic feature of Kamiński's philosophical and methodological approach was a specific historicism, consisting of referring to the heritage of the past and at the same time to the latest achievements in logic and philosophy of science. He had a broad concept of knowledge and was a maximalist both in raising questions and in giving answers. In accordance with classical philosophy he saw the substance of person as ens rationale, a being realizing himself in a disinterested search for a theoretical truth, whose highest expression is philosophy. He stressed the epistemological and methodological plurality of knowledge, distinguished and investigated material and formal parts of knowledge. He also distinguished—besides commonsense knowledge—the scientific, philosophical and theological knowledge, nonreducible each to other. At the top he set sapiential knowledge which is much more than a simple generalization of all particular kinds of knowledge. Kamiński derived his understanding of science from contemporary as well as classical philosophy. He determined the nature of science from the point view of its subject matter, aims, methods, logical structure and genesis. The question of what science was for him a philosophical question, presupposing an appropriate understanding of the nature of the world. Kamiński opted for a pluralistic approach to the world: the principal object of science is the objective world, subjective states of man and products of his mind and language. The best diagnostic test of the scientific character of science is the scientific method. Kamiński assumes here pluralism: different subject matter and different goals of scientific cognition require different research strategies and types of cognitive procedures. He also accepts an antinaturalistic position in the humanities which he regards as methodologically autonomous in regard to natural sciences. The publications of S. Kamiński include over 350 positions. During his life three books have been published: Georgonne'a teoria definicji [Georgonne's Theory of Definition], Lublin 1958; Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Concept of Science and Classification of Sciences], Lublin 1961, 19813; and (together with M. A. Krąpiec) Z teorii i metodologii metafizyki [On the Theory and Methodology of Metaphysics], Lublin 1962. After his death five volumes of Collected Papers have been published: vol. I: Jak filozofować? [How to Philosophize? Studies in Methodology of Classical Philosophy], edited by Tadeusz Szubka, Lublin 1989; vol. II: Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania [Philosophy and Method. Studies from the History of the Method of Philosophizing], edited by Józef Herbut, Lublin 1993; vol. III: Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk [Method and Language. Studies in Semiotics and Philosophy of Science], edited by Urszula Żegleń, Lublin 1994; vol. IV: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Science and Method. Concept of Science and Classification of Sciences], edited by Andrzej Bronk, Lublin 1992); vol. V: Światopogląd – Religia – Teologia [Worldview – Religion – Theology], edited by Monika Walczak and Andrzej Bronk, Lublin 1998.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2018, 6; 199-230
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-4 z 4

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies