- Tytuł:
-
Monadologiczna metafizyka Leibniza na ekranie. Wokół filmu „Przebudzenia”
Leibniz’s Metaphysics of Monads on the Cinema Screen: “Awakenings” - Autorzy:
- Paź, Bogusław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/31341616.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Gottfried Wilhelm Leibniz
monadologia
Penny Marshall
świadomość
monadology
consciousness - Opis:
-
W swym artykule Paź analizuje film Przebudzenia (Awakenings, reż. Penny Marshall, 1990) pod kątem obecności w nim elementów monadologicznej metafizyki G. W. Leibniza. Okazuje się, że autor pierwowzoru scenariusza Oliver Sacks, brytyjski neurolog i psychiatra, w opisach badanych i leczonych przez siebie pacjentów, jakie zawarł w książce o tym samym tytule, co późniejszy film, wprost inspirował się kategoriami niemieckiego filozofa. Wśród pojęć Leibniza zaczerpniętych przez Sacksa należy wymienić: monadę, refleksję, świat możliwy etc. W filmie zaś obecne są głoszone przez niemieckiego filozofa prawa świadomości, takie jak np. zasada ciągłości od najmniej jasnych percepcji (letarg, sen) do percepcji w pełni wyraźnych i zreflektowanych oraz koncepcja realnej tożsamości podmiotu. W szczególności Leibnizjańska teza izolacjonistyczna („monady nie mają okien”) znalazła swoją konkretyzację w przypadku opis losu głównych bohaterów Przebudzeń. Walorem tego filmu jest to, że jest on jak dotychczas pierwszą i udaną próbą unaocznienia tez – uchodzącej za bardzo abstrakcyjną – metafizyki nowożytnego racjonalisty.
In his article Paź examines the movie Awakenings (dir. Penny Marshall, 1990) for the presence of G. W. Leibniz’s metaphysics of monads. It turns out that the author of the book on which the screenplay is based, Oliver Sacks, a British neurologist and psychiatrist, was himself directly inspired by the categories of the German philosopher, in his description of the patients he examined and treated. Among Leibniz’s concepts taken up by Sacks are: monad, reflection, possible world etc. The film proclaims Leibniz’s laws of consciousness, such as the principle of continuity from the least clear perceptions (lethargy, sleep) to the most clear ones and conscious, and the concept of the real identity of the subject. In particular Leibniz’s thesis on isolation (“monads are windowless”) found itself into the description of the main protagonists of the Awakenings. The value of this film lies in that it is the first and successful attempt at showing the very abstract thesis of the metaphysics of the modern rationalist. - Źródło:
-
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 122-136
0452-9502
2719-2725 - Pojawia się w:
- Kwartalnik Filmowy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł