Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "lotne kwasy tluszczowe" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Generowanie lotnych kwasów tłuszczowych ze strumienia ścieków surowych oraz niektóre problemy ścieków dowożonych taborem asenizacyjnym
Generation of volatile fatty acids from the stream of raw sewage and some problems of sewage brought by sewage removal rolling stock
Autorzy:
Malej, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826292.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
lotne kwasy tłuszczowe
ścieki surowe
proces denitryfikacji
usuwanie fosforu
fermentacja osadu
Opis:
Podstawy technologiczne generowania lotnych kwasów tłuszczowych. Kluczową rolę w określaniu sprawności procesów denitryfikacji oraz skuteczności usuwania fosforu metodami mikrobiologicznymi ogrywają łatwo przyswajalne związki a zwłaszcza lotne kwasy tłuszczowe i ich sole [1]. W wysokosprawnych oczyszczalniach ścieków projektowane są różne schematy rozwiązań technicznych fermentacji kwaśnej z wykorzystaniem osadów wstępnych przedstawione na rys. 1 [2]: osadnik wstępny z recyrkulacją osadów, osadnik wstępny z płukaniem osadów, fermenter z pełnym wymieszaniem, jednostopniowy fermenter - zagęszczacz, dwustopniowy fermenter - zagęszczacz o pełnym wymieszaniu. Prowadzone są badania mające na celu generowanie lotnych kwasów tłuszczowych z zastosowaniem termofilowej fermentacji osadu - przy minimalnym stężeniu tlenu rozpuszczonego. Proces okazał się bardzo wydajny (3500÷4000 mg LKT/dm3), przy potencjale redox -200 mV i czasie zatrzymania hydraulicznego do 24 godzin. Według literatury źródłowej [3] lotne kwasy tłuszczowe (organiczne) stanowią 3,5÷6,4% suchej masy osadów wstępnych. Na uwagę zasługuje fakt, że LKT nie stwierdza się w świeżym osadzie czynnym, gdyż kwasy organiczne jako substrat łatwo przyswajalny ulegają szybko wykorzystaniu w przemianach biochemicznych. O uaktywnieniu się określonej grupy enzymów - regulujących przemiany biochemiczne - decyduje potencjał oksydo redukcyjny na powierzchni błony komórkowej. Potencjał ten może się znacznie różnić od potencjału mierzonego w środowisku oczyszczanych ścieków. Podczas biologicznego oczyszczania ścieków potencjał redox zwykle nie osiąga stanu równowagi ponieważ w reaktorach - np. w komorach osadu czynnego - zachodzą reakcje oksydacyjne i redukcyjne. Przykładowo w kłaczce osadu czynnego może zachodzić proces nitryfikacji i denitryfikacji. Podczas oddychania beztlenowego elektrony [ ] i protony [H+] są przenoszone na związki mineralne lub organiczne. W przypadku gdy akceptorami elektronów i protonów są związki organiczne, to proces ten określa się jako fermentacja, którą charakteryzuje określony zakres potencjału redox od 0 do -350 mV. Niższe wartości potencjału charakteryzują proces metanogenezy. Rozwój mikroorganizmów wytwarzających metan następuje przy bardzo niskim potencjale w granicach od -350 do - 500 mV [1]. W literaturze podkreśla się, że sztuka eksploatacji fermenterów (służących do generowania LKT) polega na zatrzymaniu procesu fermentacji przed rozpoczęciem się metanogenezy, to znaczy utrzymanie zakresu utrzymanie zakresu potencjału redox powyżej -350 mV [2]. Praktycznie dokonuje się tego przez okresowe napowietrzanie. Intensywność napowietrzania powinna być zsynchronizowana z miernikiem potencjału redox - w układzie S/R, aby nie dopuścić do rozpoczęcia procesu utleniania związków organicznych w tym również LKT, charakteryzującego wysoką wartość dodatnią potencjału redox od +100 do +300 mV.
This paper presents technological basics of volatile fatty acids generation as well as results of the research which aim was: determination of VFA generation effectiveness in the raw sewage: without suspension - after two hour sedimentation in the Imhoff funnel with suspension, under different temperature conditions, by different incubation time. Research was carried out in three stages: 1st stage 15 November ÷ 3 December, 1999 - autumn, 2nd stage 10 January ÷ 27 January, 2000 - winter, 3rd stage 4 April ÷ 13 April, 2000 - spring, Incubation of the sewage sampled before screen was carried out in different temperature ranges and during different time: 1st stage, incubation time - 5 days, average temperatures 8÷20÷30°C, 2nd stage, incubation time - 14 days, average temperatures 8÷20÷30°C, 3rd stage, incubation time - 8 days, average temperature 20°C. For the comparative aims VFA content was determined on the fresh sewage sampled before screen as well as in the sewage brought to the sewage treatment plant by rolling stock. Results of the carried out research allow drawing following conclusions: Carried out research proved possibility of volatile fatty acids (VFA) generation from the stream of raw sewage. High average values of VFA were determined during all three stages, at lower temperatures of sewage incubation (t1 = 8°C average) as well as at higher temperatures (t2 = 20°C average). High negative values of redox potential were determined. Such values of redox potential characterize acid fermentation process, during which volatile fatty acids are generated. Comparatively high and variable concentration of VFA was obtained, using different incubation times (5, 8 and 14 days) as well as different average temperatures (8, 20 and 30°C). This finds confirmation, that in incubated sewage ensued process of acid fermentation. In comparison with results of raw sewage analysis, in which low concentrations of VFA and also low values of redox potential were determined, were 3.5-times lower in comparison with incubated sewage. During all three stages of measurements average and maximal values of VFA concentration were determined, at lower as well as higher incubation temperatures (t1 = 8°C and t2 = 20°C). Significantly lower concentration of VFA was determined in the incubated sewage at the highest temperature (t3 = 30°C). It may be presumed that high temperatures were conductive to development of heterotrophic bacteria, which are using easily available carbon compounds, especially volatile fatty acids and their salts. No significant influence of suspension removal - before incubation - on determined concentrations of VFA was noted.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2001, Tom 3; 103-128
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena procesów biologicznego usuwania azotanów (V) i fosforanów w komorze SBR z zewnętrznym źródłem węgla
Evaluation of process of biological nitrate and phosphate removal in SBR type reactor with external carbon source
Autorzy:
Janczukowicz, W.
Rodziewicz, J.
Filipkowska, U.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819597.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
azotany
fosforany
węgiel
lotne kwasy tłuszczowe
nitrates
phosphates
coal
volatile fatty acids
Opis:
Celem pracy jest określenie wpływu lotnych kwasów tłuszczowych na szybkość uwalniania i wiązania fosforanów w reaktorze SBR oczyszczającym ścieki charakteryzujące się porównywalnymi stężeniami fosforanów i azotanów (V). Celem pracy jest także ustalenie, czy na przebieg i sprawność procesów defosfatacji i denitryfikacji ma wpływ obecność w biomasie osadu czynnego mikroorganizmów zaadaptowanych wcześniej do określonych źródeł węgla. Zakres pracy obejmował określenie: szybkości uwalniania i wiązania fosforanów w obecności kwasów octowego, propionowego, masłowego, walerianowego, izowalerianowego i kapronowego, wpływu rodzaju kwasu na efektywność usuwania fosforanów szybkości procesu denitryfikacji w fazie mieszania i napowietrzania oraz sprawności procesu denitryfikacji w zależności o rodzaju kwasu z grupy LKT.
Determinations were made for the effect of volatile fatty acids (VFA) on the rate of release and absorption of phosphates and on the rate of nitrates removal in the stirring and aeration phases in an SBR type reactor. The effectiveness of phosphates and nitrates removal, influenced by the fatty acid applied, was determined as well. The experiment was conducted in SBR type reactors in one working cycle (stirring - 3 h, aeration - 4 h and sedimentation - 1 h) in the presence of acetic, propionic, butyric, isobutyric, valeric, isovaleric and caproic acids. The initial concentrations of phosphates and nitrates were: 13.4 mg PPO4?dm-3 and 15.2 mg NNO3?dm-3, respectively. The study demonstrated that phosphates were released with the highest rate in the reactors containing acetic acid (3.35 mg PPO4?dm-3?h-1), whereas with the lowest rate - in these containing butyric acid (1.25 mg PPO4?dm-3?h-1). Also the process of phosphates absorption proceeded with the highest rate in the reactor with acetic acid (4.19 mg PPO4?dm-3?h-1), and with the lowest rate - in the presence of isobutyric acid (2.13 mg PPO4?dm-3?h-1). In the case of acetic acid, the highest rates of both processes corresponded with the most effective dephosphatation process (50.0%). Such an explicit dependency was not, however, noted in the case of other fatty acids. In the stirring phase, the denitrification process proceeded with the highest rate (3.95 mg NNO3?dm-3?h-1) in the reactor containing caproic acid, and with the lowest rate - in the presence of isobutyric acid (3.42 mg NNO3?dm-3? h-1). During aeration, the rate of nitrates concentration decrease was the highest in the presence of butyric acid (0.91 mg NNO3?dm-3?h-1) and the lowest - in the presence of caproic acid (0.52 mg NNO3?dm-3?h-1). The highest rates of denitrification recorded in both phases in the reactor with caproic acid were not tantamount to the highest effectiveness of nitrates removal. It was the acetic acid that turned out to be the most effective source of carbon in the denitrification process (92.6%) The highest efficiency of both examined processes was observed in the presence of acetic acid. Negligibly lower efficiencies were noted in the reactor with butyric acid. In view of the fact that propionic acid was only slightly less effective both in the denitrification as well as dephosphatation process, it may be speculated that the presence of microorganisms, adapted earlier to specified carbon sources, in the biomass of activated sludge is likely to affect the course and effectiveness of both processes in reactors with an external source of carbon.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 453-468
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Produkcja polihydroksymaślanu przez Cupriavidus necator
Production of polyhydroxybutyrate by Cupriavidus necator
Autorzy:
Ślęzak, R.
Krzystek, L.
Ledakowicz, S
Grzelak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073103.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
Cupriavidus necator polihydroksymaślan
lotne kwasy tłuszczowe
termograwimetria
Cupriavidus necator polyhydroxybutyrate
volatile fatty acids
thermogravimetry
Opis:
W pracy zbadano produkcję polihydroksymaślanu (PHB) przez bakterie Cupriavidus necator w podłożu syntetycznym oraz w podłożu natu-ralnym w kolbach wstrząsanych. Stwierdzono, że najwięcej PHB w komórkach bakterii (62,0%) uzyskano w podłożu syntetycznym zawierającym maślan sodu o stężeniu 5 g/dm3. Przeprowadzona analiza termograwimetryczna C. necator wykazała, że jest wyraźny podział pomiędzy rozkładem termicznym PHB a pozostałymi składnikami komórek bakterii, co wskazuje na możliwość jej zastosowania do oznaczania zawartości PHB w komórkach drobnoustrojów.
The production of polyhydroxybutyrate (PHB) by Cupriavidus necator in a synthetic and natural medium in shake flasks was investigated. It was found that most of PHB in bacterial cells (62.0%) was obtained in a synthetic medium containing sodium butyrate at the concentration of 5 g/dm3. The thermogravimetric analysis of C. necator showed the clear separation between the thermal degradation of PHB and other components of bacterial cells suggesting the possibility of its usage for the determination of PHB in the cells of microorganisms.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2015, 3; 121--122
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw fruktooligosacharydow i polifenoli z cykorii na procesy fermentacyjne zachodzace w koncowym odcinku przewodu pokarmowego u szczurow doswiadczalnych
Effect of fructooligosaccharides and phenols from chicory on fermentation processes on going in final section of alimentary tract in experimental rats
Autorzy:
Zary-Sikorska, E
Juskiewicz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/825755.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
fruktooligosacharydy
polifenole
cykoria
lotne kwasy tluszczowe
enzymy bakteryjne
szczury
zwierzeta laboratoryjne
przewod pokarmowy
pasze
spozycie paszy
Opis:
W wykonanym doświadczeniu badano wpływ fruktanów i polifenoli, równocześnie występujących w diecie, na funkcjonowanie końcowego odcinka przewodu pokarmowego u szczurów doświadczalnych. Zastosowano trzy diety, w tym kontrolną zawierającą 7,5 % sacharozy oraz dwie doświadczalne zawierające: 1) 7,9 % komercyjnego preparatu fruktooligosacharydów (FOS) 2) 8,3 % koncentratu FOS uzyskiwanego z korzeni cykorii, który równocześnie wprowadzał do diety polifenole na poziomie 0,0 5% (FOS+PP). Młode samce rasy Wistar (8 osobników w grupie) otrzymywały paszę ad libitum przez 4 tygodnie. Określono indywidualne spożycie paszy oraz przyrost masy ciała. W treści jelita ślepego oznaczano pH, zawartość: suchej masy, amoniaku, białka, lotnych kwasów tłuszczowych (LKT) oraz aktywność enzymów bakteryjnych. Ważono również jelito ślepe z treścią i bez treści. Nie stwierdzono statystycznie istotnej różnicy pomiędzy grupami pod względem wielkości spożycia paszy oraz przyrostu masy ciała. Spożycie pasz zawierających preparat FOS komercyjny i preparat FOS+PP z korzeni cykorii spowodowało znaczny wzrost masy ściany i treści jelita ślepego (P<0,05) w stosunku do grupy kontrolnej. Istotnie niższe (P < 0,05) wartości pH i mniejsze stężenie amoniaku w treści jelita ślepego odnotowano u zwierząt żywionych paszami doświadczalnymi. Badane preparaty istotnie podwyższyły pulę LKT, zwłaszcza istotnie zwiększając zawartość kwasu propionowego i masłowego w przeliczeni na 100 g masy ciała. W grupie FOS+PP odnotowano istotny wzrost koncentracji LKT w treści jelita ślepego (P < 0,05 vs grupy FOS i K). Diety doświadczalne korzystnie modyfikowały aktywność bakteryjnej -glukozydazy oraz -glukuronidazy.
In the experiment accomplished, the effect was studied of fructans and polyphenols, concurrently occurring in a diet, on the functioning of the final section of alimentary tract in experimental rats. Three diets were applied: one control diet (K) with 7.5 % of sucrose and two experimental diets containing: 1) 7.9 % of commercial fructooligosacharride preparation (FOS) and 2) 8.3 % of FOS concentrate made from chicory roots that also enriched the diet with 0.05 % of polyphenols (FOS+PP). Young male Wistar rats (8 rats per group) were ad libitum fed for 4 weeks. The individual feed consumption level and body weight gains of rats were determined. In the caecal contents, the following parameters were measured: pH, dry matter, ammonia, Lowry’s protein, volatile fatty acids (VFA), and activity of bacterial enzymes. Also, the caecum with and without contents was weighed. No statistically significant differences were found between the groups as regards the feed consumption level and body weight gains in rats. The consumption level of feed products containing commercial FOS and the FOS+PP preparation made from chicory roots caused the weight of caecum wall and of its contents to significantly increase (P<0.05) compared to the control group. Significantly lower (P < 0.05) pH values and a lower ammonia concentration in the caecal contents were found in the animals fed with experimental diets. The preparations analysed significantly increased the SCFA quota, especially, they significantly increased the content of propanoic acid and butyric acid when converted to 100 g of body weight. In the FOS+PP group, a significant increase in the concentration of VFA was found in the caecal contents (P<0.05 vs FOS and K). The experimental diets beneficially modified the activity of bacterial -glucosidase and -glucuronidase.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2010, 17, 5; 191-199
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ czasu nadźwiękawiania na generację LKT i masę osadu w procesie fermentacji osadów ściekowych
Impact of sonification time on VFA generation and changes of total solids during sewage sludge anaerobic digestion process
Autorzy:
Kuszmider, G.
Kudela, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401151.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osady ściekowe
lotne kwasy tłuszczowe (LKT)
czas nadźwiękawiania
fermentacja
sewage sludge
volatile fatty acids (VFA)
sonification time
digestion
Opis:
Stosowanie pola ultradźwiękowego o mocy 300 W oraz częstotliwości 25 kHz, wywołuje zmiany w strukturze osadu oraz zawartości lotnych kwasów tłuszczowych, generowanych podczas fermentacji beztlenowej osadów ściekowych. Zmiany te zależne są od stosowanego czasu nadźwiękawiania. Za najbardziej korzystny przyjęto czas 15 minutowy. Zaobserwowano różnice w stężeniach generowanych LKT, mimo iż nadźwiękawianiu poddawano jedynie 1/5 objętości osadu. Pozwoliło to na średni 15% wzrost zawartości LKT w stosunku do osadu niesonifikowanego. Jednocześnie na pogłębienie rozkładu materii organicznej zawartej w osadzie, skuteczniejszą jego stabilizację oraz redukcję masy, na którą dodatkowy wpływ wywierał towarzyszący nadźwiękawianiu proces dezintegracji osadu.
Application of ultrasonic fields with a power of 300 W and the frequency 25 kHz, causes changes in the sewage sludge and in content of volatile fatty acids produced during the sludge anaerobic digestion. These changes depend on the applicable sonification time. The most favourable time was assumed to be 15 minutes. The differences have been observed at concentrations of volatile fatty acids generated, although 1/5 of the sludge volume was sonificated. This resulted in an average 15% increase in VFA content compared to non-sonificated sludge. At the same time, a higher degree of sludge organic matter decomposition was obtained, which had a positive effect on the sludge stabilization. The sludge disintegration via sludge sonification caused also a higher reduction in sludge weight (total solids).
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 41; 148-152
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania procesów beztlenowego oczyszczania ścieków na przykładzie ścieków z przemysłu farmaceutycznego
Testing of wastewater treatment processes anaerobic an example from the pharmaceutical plant
Autorzy:
Szyprowska, M.
Wichowski, P.
Stepien, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62588.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
przemysl farmaceutyczny
scieki przemyslowe
oczyszczanie sciekow
oczyszczanie beztlenowe
reaktor UASB
chemiczne zapotrzebowanie tlenu
lotne kwasy tluszczowe
zawartosc kwasow tluszczowych
Opis:
W artykule przedstawiono przykładowy układ technologiczny oczyszczania ścieków przemysłowych wysoko obciążonych ładunkiem zanieczyszczeń organicznych zastosowany w jednym z krajowych przedsiębiorstw przemysłu farmaceutycznego. Zawarto również eksperymentalne badania efektywności usuwania związków organicznych ze ścieków podczas beztlenowego oczyszczania w reaktorze typu UASB. Podczas oczyszczania ścieków w mezofilowych warunkach beztlenowych, przy założonym minimalnym progu redukcji ChZTCr wynoszącym 50%, stwierdzono, że obciążenie reaktora ładunkiem ChZTCr nie powinno przekraczać 3 gO2∙dm-3∙d-1.
The article presents an example of technological system of industrial wastewater treatment of highly organic load applied to one of the national pharmaceutical companies. The contents of the experimental study the effectiveness of removing organic compounds from wastewater during anaerobic treatment in UASB type reactor. During wastewater treatment in mesophilic conditions at the assumed minimum threshold for COD-Cr reduction of 50%, the load of the reactor COD-Cr load should not exceed 3 gO2·dm-3·d-1.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 07
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otrzymywanie lotnych kwasów tłuszczowych oraz wodoru z frakcji organicznej stałych odpadów komunalnych
Production of volatile fatty acids and hydrogen from the organic fraction of municipial solid waste
Autorzy:
Grzelak, J.
Ślęzak, R.
Krzystek, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2073168.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
frakcja organiczna stałych odpadów komunalnych
lotne kwasy tłuszczowe (LKT)
wodór
organic fraction of municipal solid waste
volatile fatty acids (LKT)
hydrogen
Opis:
W pracy zbadano wpływ początkowej ilości ładunku organicznego oraz pH na produkcję lotnych kwasów tłuszczowych i profil wyprodukowanych gazów. Najwyższe stężenie lotnych kwasów tłuszczowych odnotowano dla początkowej zawartości materii organicznej wynoszącej 8,8 oraz 13,4 gsmo/dm3. Stwierdzono także, że przy najwyższej badanej zawartości materii organicznej wyprodukowana została największa ilość wodoru (13,4 gsmo/dm3). Wykazano ponadto, że przy pH 6,5 uzyskano najwyższą produkcję LKT. Jednakże, najbardziej korzystny profil wodoru stwierdzono dla pH 4,5÷5,5.
In the presented study the effect of the initial amount of the organic load and pH for the production of volatile fatty acids and the profile of produced gases was investigated. The highest concentration of volatile fatty acids was noted for the initial organicmatter content of 8.8 and 13,4 g/dm3. It was also found that at the higest organic matter content there was the largest amount of hydrogen detected (13,4 g/dm3). It was also shown that at pH 6.5 the process gave the highest production of VFA. However, the most favorable profile of hydrogen was found at pH range of 4,5÷5,5.
Źródło:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna; 2015, 4; 157--158
0368-0827
Pojawia się w:
Inżynieria i Aparatura Chemiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozyskiwanie lotnych kwasów tłuszczowych w procesie stabilizacji beztlenowej osadów pochodzących z przemysłu spożywczego
Receiving volatile fatty acids during the process of oxygen-free stabilization of sewage sludge coming from food industry
Autorzy:
Zawieja, I.
Bień, J.
Worwąg, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126294.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
stabilizacja beztlenowa
hydroliza
lotne kwasy tłuszczowe
działanie pola ultradźwiękowego
biogaz
oxygen-free stabilization
hydrolysis
ultrasonic field
biogas
volatile fatty acids (LKT)
Opis:
Konwencjonalny proces stabilizacji beztlenowej jest często czasochłonny i ma małą efektywność. Dokonany przegląd literaturowy, a także przeprowadzone badania własne sugerują, że ultradźwiękowe kondycjonowanie stanowi nową drogę do skrócenia czasu oraz zwiększenia efektywności procesu stabilizacji beztlenowej osadów, powstających w procesie oczyszczania tak ścieków bytowo-gospodarczych, jak i przemysłowych. Uzyskanie znacznego wzrostu stopnia przefermentowania podczas stabilizacji beztlenowej osadów kondycjonowanych polem ultradźwiękowym (UD), w odniesieniu do redukcji substancji organicznych odnotowanych podczas stabilizacji beztlenowej osadów niepreparowanych, wynika z kombinacji działania zarówno hydrolizy biologicznej, stanowiącej pierwszy etap procesu, jak również zjawiska hydrolizy sonochemicznej, mającej miejsce podczas procesu preparowania. Poddanie osadów kondycjonowaniu badaną metodą wpływa na znaczną intensyfikację fazy hydrolizy, czego wyrazem był odnotowany w kolejnych dniach prowadzenia procesu stabilizacji beztlenowej wzrost tempa produkcji oraz stężenia lotnych kwasów tłuszczowych, warunkujący bezpośrednio zwiększenie efektywności fermentacji, tj. stopnia przefermentowania osadów oraz jednostkowej produkcji biogazu. Stabilizacji beztlenowej, w warunkach statycznych, poddano nadmierny osad czynny powstający w wyniku oczyszczania mieszaniny ścieków bytowo-gospodarczych oraz przemysłowych powstających na terenie zakładu produkującego soki oraz napoje. Proces prowadzono zarówno w kolbach laboratoryjnych, stanowiących modele komór fermentacyjnych, jak również w komorze fermentacyjnej firmy Applicon.
The traditional oxygen-free stabilization process is often time-consuming and is not very effective. The review of the accessible literature and own research suggest that the ultrasonic conditioning is the new way to shorten the time and to increase the efficiency of oxygen-free stabilization process of sewage sludge, which arises both during the process of treating domestic and technological sewage. The obtaining of the significant increase of the fermentation degree during the oxygen-free stabilization process of sewage sludge conditioned by means of ultrasonic field (UF) in relation to the reduction of organic substances observed during the oxygen-free stabilization process of non-prepared sewage sludge is caused by the combination of working both of: biological hydrolysis, which is the first stage of the process, and of: the phenomenon of sonochemical hydrolysis which takes places during the preparation process. The conditioning of sewage sludge by means of the examined method has the influence on the considerable intensification of hydrolysis phase. This is expressed by the increase in production rate and in concentration of volatile fatty acids which was observed on the following days of carrying out the oxygen-free stabilization process. The excesse activated sludge, in static conditions, was subject of oxygen-free stabilization process. The excesse activated sludge arose as the result of treating the mixture of domestic sludge and technological sludge arising in the company which produces juices and drinks. The process was carried out both in laboratory flasks, which were the models of sludge digestion chamber, as well as in the sludge digestion chamber of Applicon company.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2010, 4, 2; 529-534
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ procesu hydrolizy ultradźwiękowej na generowanie lotnych kwasów tłuszczowych w procesie kwaśnej fermentacji osadów nadmiernych
The impact of ultrasonic hydrolysis on the VFA generation in the acid fermentation of excess sludge
Autorzy:
Zawieja, I.
Wolny, L.
Wolski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297534.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
osady nadmierne
pole ultradźwiękowe
lotne kwasy tłuszczowe
chemiczne zapotrzebowanie tlenu
fermentacja kwaśna
excess sludge
ultrasonic field
volatile fatty acid
COD
acid fermentation
Opis:
Kondycjonowanie osadów polem ultradźwiękowym (UD) wpływa na wzrost stopnia ich dezintegracji, wynikiem czego jest nie tylko mechaniczne rozdrobnienie cząstek fazy stałej osadów, mające miejsce w pierwszym etapie procesu kondycjonowania, lecz również szereg reakcji sonochemicznych, prowadzących do lizy komórek mikroorganizmów. Efektem zwiększenia podatności osadów na biochemiczny rozkład w warunkach beztlenowych, obserwowanym w wyniku ultradźwiękowej obróbki, jest intensyfikacja wytwarzania lotnych kwasów tłuszczowych w czasie fazy hydrolitycznej procesu fermentacji. Lotne kwasy tłuszczowe stanowią istotny produkt pośredni procesu stabilizacji beztlenowej, których wartość determinuje bezpośrednio intensywność produkcji biogazu. Celem badań była analiza wpływu kondycjonowania osadów nadmiernych polem ultradźwiękowym na generowanie LKT w procesie hydrolizy ultradźwiękowej (sonolizy) oraz w procesie hydrolizy biologicznej, stanowiącej pierwszą fazę procesu stabilizacji beztlenowej. Fermentacji kwaśnej poddano mieszaninę osadów nadmiernych (90%) pochodzących z Koniecpolskich Zakładów Płyt Pilśniowych oraz osadów przefermentowanych (10%), pełniących rolę zaszczepu z Centralnej Oczyszczalni Ścieków P.S.W. WARTA w Częstochowie. Badania prowadzono w kolbach szklanych, będących modelami komór fermentacyjnych w mezofilowym reżimie temperatur. Proces stabilizacji beztlenowej prowadzony był w warunkach statycznych. Podczas prowadzonego kondycjonowania, w wyniku zachodzącego procesu hydrolizy ultradźwiękowej, zaobserwowano wraz ze zwiększeniem czasu sonifikacji oraz amplitudy drgań istotny wzrost wartości ChZT oraz korelujący z nim przyrost wartości lotnych kwasów tłuszczowych. W przypadku najniższej stosowanej amplitudy drgań wynoszącej 15,3 µm w odniesieniu do wartości LKT przed procesem kondycjonowania uzyskano dla najkorzystniejszego czasu wynoszącego 240 s ok. 2-krotny przyrost wartości LKT. Natomiast w przypadku amplitudy 36,6 µm, uznanej za najkorzystniejszą, dla najlepszego czasu nadźwiękawiania wynoszącego 300 s otrzymano ok. 6-krotny wzrost wartości lotnych kwasów tłuszczowych w odniesieniu do wartości przed procesem dezintegracji. Podczas fermentacji kwaśnej osadów nadmiernych kondycjonowanych polem UD o amplitudzie 21,4 oraz 36,6 µm oraz czasie sonifikacji, wynoszącym odpowiednio 360 oraz 300 s, uzyskano, w odniesieniu do wartości maksymalnej LKT odnotowanej w 10 dniu procesu, ok. 1,5-krotny oraz 2,5-krotny przyrost LKT w porównaniu z wynikami otrzymanymi w procesie fermentacji osadów surowych.
Sewage sludge conditioning with ultrasonic field (UF) impacts on the increase of its disintegration degree. In the first part of conditioning process the mechanical dispersion of sewage solid phase was observed as well as the sonochemical reactions which caused the lysis of microbes cells. As the result of the increase of sludge biochemical susceptibility in the anaerobic conditions the intensification of volatile fatty acid (VFA) increase in the hydrolythic phase of fermentation process is observed. VFA content in sludge liquid is the essential effect of stabilization process. VFA concentration determines the intensity of biogas generation. The aim of investigation was the analysis of the influence of excess sludge conditioning on VFA generation in the sonolysis process, as well as in the biological hydrolysis process which is the first phase of anaerobic stabilization process. The mixture of excess sludge (90%) from Koniecpolskie Zakłady Płyt Pilśniowych and digested sludge (10%), used as inoculum from WWTP in Częstochowa was tested in fermentation process. The investigations were conducted in laboratory bulbs, being models of fermentation chambers and in the mesophilic temperature regime of static conditions. As the result of hydrolysis during the conditioning process the essential increase of Chemical Oxygen Demand (COD) and VFA values in the sludge liquid was observed. In the case of the lowest value of UF amplitude (15.3 µm) and exposition time 240 s double increase of VFA, comparing to untreated sludge, was observed. For the most advantageous value of amplitude (36.6 µm) and exposition time of 300 s 6-times increase of VFA was obtained. During acid fermentation of excess sludge, conditioned with ultrasonic field amplitude of 21 and 36.6 µm and at time of sonification respectively 360 s and 300 s it was obtained, in comparing to the VFA maximum value determined through 10-day process, about 1.5 and 2.5 times increase of VFA.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2009, 12, 3; 207-217
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efektywność generowania lotnych kwasów tłuszczowych podczas mezofilowej i termofilowej fermentacji metanowej osadów nadmiernych
Efficiency of generating volatile fatty acids during mesophilic and thermophilic anaerobic digestion of excess sludge
Autorzy:
Zawieja, I.
Wolny, L.
Próba, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401516.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osady nadmierne
termofilowa fermentacja metanowa
termiczna dezintegracja
lotne kwasy tłuszczowe
chemiczne zapotrzebowanie na tlen
excess sludge
thermophilic anaerobic digestion
thermal disintegration
volatile fatty acids
chemical oxygen demand
Opis:
Aktywność mikroorganizmów warunkujących szybkość przemian zachodzących podczas procesu fermentacji metanowej zależy od warunków środowiskowych procesu. Czynnikiem intensyfikującym przebieg fermentacji metanowej jest wzrost temperatury procesu. Prowadzenie procesu fermentacji metanowej w warunkach termofilowych wpływa na szybkości reakcji zachodzących podczas fazy hydrolizy, przyczyniając się do zwiększenia stężenia lotnych kwasów tłuszczowych generowanych z osadów, a w efekcie zwiększenia produkcji biogazu. Należy jednak podkreślić, iż bakterie termofilne wykazują dużą wrażliwość na zmiany temperatury już rzędu ± 0,5°C/d, przy optimum ich wzrostu w zakresie 52–55°C. W związku z tym, aby proces przebiegał optymalnie, bez zakłóceń, konieczne jest zapewnienie stabilnych warunków środowiskowych prowadzących do maksymalnej redukcji substancji organicznych. Podstawowym substratem badań, charakteryzującym się wysoką zawartością związków organicznych i związków azotowych, były osady nadmierne. W celu określenia wpływu fermentacji termofilowej na generowanie lotnych kwasów tłuszczowych osady ściekowe poddano 8-dobowej stabilizacji beztlenowej. Wykonano następujące oznaczenia fizyczno-chemiczne: sucha masa, pH, zasadowość, lotne kwasy tłuszczowe, chemiczne zapotrzebowanie na tlen. W kolejnych dobach procesu, w odniesieniu do fermentacji prowadzonej w warunkach mezofilowych, odnotowano wzrost generowania lotnych kwasów tłuszczowych oraz korelujący z nim wzrost wartości chemicznego zapotrzebowania na tlen. W 8 dobie procesu prowadzonego w warunkach termofilowych stężenie lotnych kwasów tłuszczowych wynosiło 1749 mgCH3COOH/dm3, natomiast wartość chemicznego zapotrzebowania na tlen 3279 mgO2/dm3, przy zasadowości rzędu 3800 mgCaCO3/dm3.
Microbial activity determining the speed of the changes occurring during the process of anaerobic digestion depends on the environmental conditions of the process. The factor intensifying the process of methane fermentation is an increase of temperature. The conducting of the methane fermentation in thermophilic conditions affect the rate of the reactions taking place during the phase of hydrolysis, thus contributing to increase the concentration of volatile fatty acids generated from the sludge, resulting in increasing the production of biogas. It should be noted, however, that thermophilic bacteria have a high sensitivity to temperature changes already the order of ± 0.5 °C/d at their optimum growth in the range of 52–55 °C. Therefore, for the process would run optimally smoothly unnecessary to ensure stable environmental conditions leading to maximum reduction of organic substances. The basic test substrate, characterized by a high content of organic and nitrogen compounds, is excess sludge. To determine the effect of generating the volatile fatty acids during the thermophilic fermentation the sludge was submitted 8-daily anaerobic stabilization. The following designations of physico-chemical characteristics were made: dry matter, pH, alkalinity, volatile fatty acids, the chemical oxygen demand. In the following days of the process operation with regard to fermentation carried out under mesophilic conditions the increase of volatile fatty acids generation was observed, which also correlated with the increase of the chemical oxygen demand. In the 8th day of thermophilic conditions the concentration of volatile fatty acids was 1749 mgCH3COOH/dm3, while the chemical oxygen demand 3279 mgO2/ dm3 and the alkalinity row of 3800 mgCaCO3/dm3.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 48; 226-232
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ dezintegracji osadów nadmiernych na zmiany wartości całkowitego węgla organicznego (OWO)
The impact of excess sludge disintegration on the changes of total organic carbon (TOC) value
Autorzy:
Zawieja, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127406.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osady nadmierne
ogólny węgiel organiczny
OWO
chemiczne zapotrzebowanie na tlen
ChZT
lotne kwasy tłuszczowe
LKT
excess sludge
chemical disintegration
total organic carbon (TOC)
TOC
chemical oxygen demand
volatile
fatty acids
VFAs
Opis:
Efektywność przemiany substancji organicznych zawartych w osadach nadmiernych do formy rozpuszczonej jest traktowana jako ważny czynnik limitujący przebieg procesu stabilizacji beztlenowej. Bezpośrednim efektem, zachodzącego w dezintegrowanych osadach, procesu lizy jest wzrost wartości ogólnego węgla organicznego (OWO) oraz korelujący z nim wzrost wartości chemicznego zapotrzebowania na tlen (ChZT) oraz stężenia lotnych kwasów tłuszczowych (LKT). Ogólny węgiel organiczny jest wskaźnikiem zawartości w cieczy nadosadowej całkowitego węgla organicznego w formie rozpuszczonej (RWO) i zawieszonej (ZWO). Wraz z zachodzącym, w wyniku procesów biochemicznych, wzrostem stopniem rozkładu substancji organicznych zawartych w osadach maleje wartość ilorazu ChZT do OWO. Celem badań było określenie wpływu procesu dezintegracji osadów nadmiernych na zmiany wartości całkowitej węgla organicznego. Proces chemicznej dezintegracji osadów nadmiernych prowadzono, stosując wybrane reagenty kwaśne (HCl), zasadowe (KOH) i utleniające (H2O2). Modyfikację przeprowadzono w temperaturze pokojowej w ciągu 6 i 24 godzin. Podczas procesu dezintegracji osadów nadmiernych odnotowano wzrost wartości ogólnego węgla organicznego, chemicznego zapotrzebowania na tlen, a także stężenia lotnych kwasów tłuszczowych, co potwierdziło podatność preparowanych osadów na biodegradację. Stwierdzono, że w przypadku uzyskanego wzrostu wartości badanych wskaźników zastosowany czas preparowania 24 h nie wpłynął znacząco na efektywność dezintegracji prowadzonej wodorotlenkiem potasu. Najwyższą wartość ChZT (8354 mg O2/dm3) uzyskano w przypadku chemicznej dezintegracji wodorotlenkiem potasu w dawce 6 g/dm3 i czasu preparowania 6 h. Dla podanych powyżej warunków preparowania uzyskano wartość ogólnego węgla organicznego 1450 mg C/dm3.
The efficiency of conversion of organic substances contained in the excess sludge to the dissolved form is considered as an important factor limiting the process of anaerobic stabilization. Direct effect, occurring in the disintegrated sludge, lysis process is to increase the value of the total organic carbon (TOC), correlates with the increase of the chemical oxygen demand (COD) and the concentration of volatile fatty acids (VFAs). The total organic carbon content is indicative of the supernatant liquid of total organic carbon in dissolved form (DOC) and suspended (SOC). Together with occurring, as a result of biochemical processes, increase the degree of decomposition of organic substances contained in the sludge decreases the value of the ratio of COD to TOC. The aim of the study was to determine the impact of the process of excess sludge disintegration on the changes of the total organic carbon values. The process of chemical disintegration of excess sludge was treated using the selected acidic i.e. HC, alkaline i.e. KOH, Ca (OH)2 and oxidizing reagents i.e. H2O2. The modification was carried out at ambient temperature for 6 and 12 h. During sludge disintegration it was noticed the growth of total organic carbon values, chemical oxygen demand as well as concentration of volatile fatty acids that confirmed the susceptibility of prepared sludge to biodegradation. It has been found that in the case of the tested indicators, the time of a preparation 24 h did not affect significant the effectiveness of disintegration by KOH. The highest COD value of 8354 mg O2/dm3 obtained in case of chemical disintegration of sodium hydroxide at a dose of 6 g/dm3 and preparation time 6 h. For given conditions of preparing a value of total organic carbon was 1450 mg C/dm3.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 2; 785-790
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Roślinne substancje lotne - budowa, biosynteza i rola w oddziaływaniach środowiskowych
Plant volatile compounds - structure, biosynthesis and function in environmental interactions
Autorzy:
Szakiel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1177502.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Tematy:
fenylopropanoidy
kwasy tłuszczowe
substancje lotne
systemy trójtroficzne
terpenoidy
Opis:
Rośliny syntetyzują i uwalniają do otoczenia różnorodne lotne substancje organiczne. Dla nie mających możliwości przemieszczania się, ukorzenionych w jednym miejscu organizmów wydzielanie lotnych związków daje możliwość wysyłania różnych sygnałów nawet na znaczne odległości. Substancje lotne wydzielane przez kwiaty służą najczęściej jako atraktanty dla zwierząt zapylających, zaś substancje wydzielane z części wegetatywnych służą odstraszaniu patogenów i roślinożerców, przywabianiu wrogów tych roślinożerców, a także przekazaniu sygnału o zagrożeniu do odległych części tej samej rośliny i roślin sąsiadujących. Wydzielane przez rośliny lotne związki tworzą zatem w środowisku niewidoczną, lecz często zadziwiająco skuteczną, sieć wymiany informacji.
Plants synthesize and emit to the environment a variety of volatile organic compounds. For these immobile, rooted in one place organisms, the secretion of volatile substances gives the unique possibility of long-distance communication. Floral volatiles serve as attractants to pollinators, whereas the compounds released from vegetative parts can deter pathogens and herbivores, attract the enemies of herbivores and transmit a signal of danger to the distant parts of the infected plant or the neighboring plants. The emitted volatiles create an invisible but very effective net of information exchange in the environment.
Źródło:
Kosmos; 2015, 64, 3; 501-511
0023-4249
Pojawia się w:
Kosmos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związki kształtujące bukiet zapachowy sera ementalskiego
Compounds forming odour of emmental cheese
Autorzy:
Pluta-Kubica, A.
Domagala, J.
Gasior, R.
Wojtycza, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/828488.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
sery
sery podpuszczkowe
sery dojrzewajace
sery podpuszczkowe dojrzewajace
produkcja serow
zwiazki lotne
ketony
alkohole
weglowodory
aldehydy
furany
kwasy tluszczowe
wlasciwosci sensoryczne
wlasciwosci zapachowe
zwiazki zapachowe
odoranty
Opis:
Ser ementalski jest produktem spożywczym znanym i cenionym nie tylko w Szwajcarii, skąd pochodzi, ale i poza jej granicami. Obecnie produkowany jest w wielu krajach Europy, jak: Niemcy, Francja, Austria, Finlandia, Holandia i Polska. Konsumenci cenią go przede wszystkim za wyjątkowe właściwości sensoryczne, w tym słodki, orzechowy i owocowy zapach. W niniejszej pracy opisano czynniki wpływające na profil związków lotnych serów ementalskich, a także scharakteryzowano tworzące go grupy substancji. Zwrócono uwagę na alkohole, aldehydy, ketony, estry, węglowodory, laktony, furany, terpeny, substancje zawierające azot czy siarkę, a także kwasy tłuszczowe. Omówiono również pochodzenie związków lotnych w ementalerach i przemiany, jakim podlegają podczas produkcji tych serów. Badania olfaktometryczne wskazują, że tylko niewielka część substancji tworzących profil związków lotnych jest aktywna zapachowo, a spośród nich jeszcze mniejsza grupa istotnie wpływa na kształtowanie charakterystycznego bukietu zapachowego serów. W ostatnich latach opublikowano szereg prac poświęconych analizie związków lotnych i substancji zapachowych w serach ementalskich, jednak brak jest publikacji zawierającej zestawienie odorantów charakterystycznych dla tego rodzaju sera, wskazującej kluczowe związki zapachowe. Z tego względu w pracy przedstawiono wykaz substancji lotnych aktywnych zapachowo w ementalerach. Wśród nich wskazano związki, które uważa się za kluczowe dla zapachu tych serów, tj. 3-metylobutanal, heptan-2-on, 1-okten-3-on, diacetyl, maślan etylu, kapronian etylu, izowalerian etylu, δ-dekalakton, furaneol, homofuraneol, skatol, metional oraz kwas propionowy. Przedstawiono także deskryptory zapachowe, którymi są określane poszczególne związki identyfikowane w serach ementalskich, mające wpływ na ich właściwości zapachowe.
Emmental cheese is a food product well known and valued not only in Switzerland, where it comes from, but also beyond its borders. Currently, it is manufactured in many European countries, such as Germany, France, Austria, Finland, Netherlands, and Poland. Consumers appreciate it, primarily, for its exceptional organoleptic features, including sweet, nutty, and fruity odour. In this review, the factors were characterized to impact the profile of volatile compounds of Emmental cheese as well as the groups of substances forming it. Attention was drawn to alcohols, aldehydes, ketones, esters, hydrocarbons, lactones, furans, terpenes, nitrogen and sulphur-containing substances, as well as fatty acids. Furthermore, the origin of volatile compounds in Emmental cheese was discussed as were the changes they underwent during manufacturing. The olfactometric studies indicate that only a small part of the profile-forming volatiles is odour-active and, amongst them, even a smaller group significantly impact the development of typical odour of the cheese. In recent years, a number of papers dealing with the analysis of volatile and odouractive compounds in Emmental cheese were published; however, there is no review published containing a compendium of odourants typical for this type of cheese and pointing out the key odour-active volatiles. Therefore, in this paper was presented a list of odour-active volatile compounds in Emmental cheese. Among them, there were highlighted the substances considered as key odourants in this type of cheese, i.e.: 3-methylbutanal, heptan-2-one, 1-octen-3-one, diacetyl, ethyl butyrate, ethyl caproate, ethyl isovalerate, δ-decalaktone, furaneol, homofuraneol, skatole, methional, and propionic acid. Moreover, there were depicted the odour descriptors descriptive of particular odour-active compounds identified in Emmental cheese.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2017, 24, 4
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies