- Tytuł:
-
Kościół unicki w Rzeczypospolitej a konfederacja barska (1768-1772)
The Uniate Church in Poland and the Confederation of Bar (1768-1772) - Autorzy:
- Krochmal, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/22792640.pdf
- Data publikacji:
- 2012-11-27
- Wydawca:
- Archiwum Główne Akt Dawnych
- Tematy:
-
Kościół unicki
konfederacja barska - Opis:
-
Konfederacja barska, określana niekiedy mianem pierwszego polskiego powstania narodowego, objęła znaczne obszary wschodnich terenów I Rzeczypospolitej, zamieszkane (w niektórych rejonach w zdecydowanej większości) przez ludność ruską wyznającą katolicyzm obrządku greckiego (unickiego). Kościół unicki, niechętnie postrzegany przez Rosję, w XVIII w. znalazł się w orbicie szczególnych zainteresowań carycy Katarzyny II, która do realizacji swej polityki wykorzystywała Cerkiew prawosławną. Przedmiotem rozważań w artykule jest pytanie, jak wobec wydarzeń zainicjowanych przez konfederację barską zachowywała się wspólnota unitów, funkcjonująca w skomplikowanej sytuacji społeczno–politycznej i religijnej, a także jak wymieniona społeczność była postrzegana przez konfederatów i jaką rolę widzieli oni dla tej części społeczeństwa Rzeczypospolitej? Artykuł jest próbą pokazania postaw hierarchii unickiej, duchowieństwa oraz wiernych Kościoła unickiego na wschodnich terenach Rzeczypospolitej wobec ruchu konfederacji barskiej, jej uczestników i głoszonych przez nich haseł. Konflikty między Kościołem prawosławnym a unickim stawiały ten ostatni w roli naturalnego sprzymierzeńca ruchu konfederackiego, stąd też w uniwersałach konfederackich odwoływano się do wspólnej walki za wiarę katolicką, łacińską i unicką. Postawy zarówno hierarchów i duchowieństwa unickiego nie były jednolite. Zdecydowanym stronnikiem konfederatów, udzielającym im czynnego wsparcia był unicki metropolita kijowski Filip Felicjan Wołodkowicz oraz biskup chełmski Maksymilian Ryłło. Pozostali biskupi zachowywali dystans lub okazywali otwartą niechęć ruchowi polskiej szlachty. Podobne podziały miały miejsce wśród duchowieństwa parafialnego. Z kolei wierni Kościoła unickiego w większości usposobieni byli nieprzychylnie do ruchu uważanego przez nich za obcy wyznaniowo i społecznie.
The Confederation of Bar, considered sometimes as the first Polish national uprising, took over large parts of the eastern Poland, inhabited (in some areas in the vast majority) by the Ruthenian population of Greek Catholic Rite (Uniates). The Uniate Church, reluctantly perceived by Russia in the 18th century was in the orbit of special interest of Catherine II, who for the implementation of her policy used the Orthodox Church. The subject explored in the article is how the community of Uniates behaved towards the events initiated by the Confederation of Bar, taking into account complicated socio-political and religious background, as well as, how this community was perceived by the Confederates, and what role Confederates foresaw for this part of the population of the Republic? This article is an attempt to show the attitude of the Uniate hierarchy, clergy and members of the Uniate Church in the eastern territories of Poland towards the movement of the Bar Confederation, its participants and proclaimed program. Conflicts between the Orthodox and the Uniate Church put up the latter as the natural ally of the Confederate movement, hence the Confederate Universals appealed to the common struggle for the Catholic, Latin and Uniate faith. Attitude of both the Uniate hierarchs and clergy were not uniform. The Uniate Metropolitan of Kiev, Filip Felicjan Wołodkowicz, and bishop of Chełm, Maksymilian Ryłło, were staunch supporters, who provided Confederates with an active assistance. Other bishops were ambiguous or showed open dislike towards the Polish nobility movement. Similar situation occurred among the parish clergy. The majority of the members of the Uniate Church were unfavorably disposed toward the movement regarded by them as religiously and socially alien. - Źródło:
-
Miscellanea Historico-Archivistica; 2012, 19; 157-176
0860-1054 - Pojawia się w:
- Miscellanea Historico-Archivistica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł