Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "komunalne osady ściekowe" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Możliwości i uwarunkowania wykorzystania komunikacji osadów ściekowych do odtwarzania warstwy urodzajnej w procesie rekultywacji
Possibilities conditions of the use of sewage sludge for reconstruction surface soil in the reclamation of process
Autorzy:
Kaźmierczak, U.
Milian, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/170596.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
komunalne osady ściekowe
rekultywacja gruntów
municipal sewage sludge
ground reclamation
Opis:
W publikacji omówiono możliwości przyrodniczego wykorzystania komunalnych osadów ściekowych jako kompozytu stanowiącego pełnowartościowy zamiennik gleby. Scharakteryzowano uwarunkowania formalnoprawne gospodarowania osadami ściekowymi w celach rekultywacji gruntów. Na przykładzie kopalni kruszywa naturalnego Mękarzowice przedstawiono oa'worzenie warstwy urodzajnej przy użyciu komunalnych osadów ściekowych.
The use of sewage sludge for reconstruction of surface soil is presented in the paper. Legal and formal conditions for the use of the sewage sludge in soil reclamation are described. Reconstruction of surface soil by means of sewage sludge at Mękarzowice Sand Mine (Poland) was shown.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2011, 52, 1-2; 116-121
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości ko-fermentacji osadów koksowniczych i komunalnych
Evaluation of the possibility of co-fermentation coke sludge and municipal sludge
Autorzy:
Macherzyński, B.
Włodarczyk-Makuła, M.
Turek, A.
Nowacka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372681.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
kofermentacja
komunalne osady ściekowe
osady koksownicze
biogaz
co-fermentation
sewage sludge
coke sludge
biogas
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zmian właściwości fizyczno-chemicznych podczas procesu kofermentacji osadów koksowniczych z komunalnymi. Proces prowadzono w temperaturze 37°C przez 20 dób dla trzech mieszanin osadów. Mieszanina osadów surowych i nadmiernych zaszczepionych przefermentowanym stanowiła próbkę kontrolną. Pozostałe dwie próbki to w/w mieszaniny z dodatkiem osadów koksowniczych w ilości 5% i 15% v/v. Stopień rozkładu substancji organicznych wynosił 28% w osadach kontrolnych oraz 27% i 24% odpowiednio w osadach z dodatkiem 5% i 15% osadów koksowniczych. Podczas fermentacji osadów kontrolnych sumaryczna ilość biogazu sięgała 5727 cm3/dm3. Gdy do osadów wprowadzono 5% osadów koksowniczych sumaryczna produkcja biogazu wynosiła 5126 cm3/dm3, natomiast w przypadku, gdy do osadów wprowadzono 15% osadów przemysłowych, sumaryczna produkcja biogazu była najmniejsza i nie przekraczała 3700 cm3/dm3.
The paper presents results of research on changes in the physico-chemical properties during co-fermentation process of coke and municipal sludges. The process was carried out at 37°C for 20 days, for the three mixtures of sludge. The mixture of raw sludge and excessive sludge inoculated with fermented sludge was a control sample. The other two samples are mixtures with the addition of coke sludge in the amount of 5% (B1) and 15% (B2). The degree of decomposition of organic matter was 28% for control sludges and 27% and 24%, respectively, for sludge B1 and B2. The largest summary production of biogas was obtained for the control sludges (5727 cm3/dm3.). In the reactor, to which a 5% of coke sludge was introduced the total production was lower and amounted 5126 cm3/dm3. In the case, when a 15% of coke sludge was introduced total biogas production amounted 3653 cm3/dm3.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2013, 150 (30); 79-91
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ warunków flokulacji na podatność na odwadnianie osadów kondycjonowanych dualną metodą chemiczną
The effect of flocculation conditions on the susceptibility to dewatering of sludge conditioned with dual chemical method
Autorzy:
Hrut, K.
Kamizela, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372356.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
komunalne osady ściekowe
kondycjonowanie
odwadnianie
flokulacja
municipal sewage sludge
conditioning
flocculation
dehydration
Opis:
W pracy przedstawiono zmiany podatności na odwadnianie osadów dualnie kondycjonowanych w zależności od warunków flokulacji oraz dawki polielektrolitu. Wykazano, iż osady mieszane przez okres 24 godzin w celu odgazowania charakteryzują się większą podatnością na odwadnianie w porównaniu z osadami poddanymi 24 godzinnej flokulacji koagulantem.
At this work, the changes in the susceptibility to dehydration of sludge conditioned with dual chemical method, in relation to the flocculation conditions and the dose of polyelectrolyte, were described. The results show that the sludge, were subjected to 24 hours of degassed prior to the application of coagulant characterized by a greater susceptibility to dewatering, than sludge which have undergone 24 hours of flocculation with coagulant. The use of the dual conditioning methods allowed halve the doses of polyelectrolyte, compared with the doses used in practice in sewage treatment plants.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2015, 157 (37); 61-68
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości unieszkodliwiania osadów koksowniczych w procesie kofermentacji
Evaluation of the Possibility of Disposal of Coke Sludge in the Co-Fermentation Process
Autorzy:
Macherzyński, B.
Włodarczyk-Makuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818587.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
kofermentacja
komunalne osady ściekowe
osady ściekowe koksownicze
ciecze nadosadowe
co-fermentation
municipal sewage sludge
coke sewage sludge
supernatants
Opis:
The paper presents results of research on changes in physical-chemical properties during the process of co-fermentation of coke sludge and municipal sludge. The process was carried out at 37°C for 16 days. For testing of fermentation, the mixture of raw sludge and excessive sludge was prepared with the addition of fermented sludge (control) and four mixtures of sludge coke and municipal sewage sludge in the proportions: I, II, III, IV – 1:20, 1:10, 1:6, 1:4, respectively. The content of dry matter in the control sludge during fermentation decreased by 15% and the degree of decomposition of the organic substances was 24.7%. The share of organic matter in the fermented sludge was 60%. The total biogas production in the control sludge was 4557 mL. The analysed sludge I (ratio 1: 20) showed a loss of organic dry matter by 14%, and the degree of decomposition of organic matter reached 22.5%. The share of organic matter in fermented sludge alike for the control sludge accounted for 60%. During the co-fermentation of the analysed sludge (I) the total biogas production was 4508 mL. After the co-fermentation of sludge II (1:10) the degree of decomposition of organic substances was the same as during the co-fermentation sludge I and accounted for 22.4%. The dry matter content in the sludge decreased by 16%. Also, the content of organic matter in the fermented sludge was similar as after the fermentation of mixture I and accounted for 59%. The total biogas production was 3990 mL. The reduction of organic compound in sludge III (1:6) and IV was 22.3% and 20.6%. The dry matter of sludge after the 16-day incubation decreased by 16% in the case of a mixture III and by 15% – mixture IV. The share of organic matter in the fermented sludge was 64%. The results show that it is possible to dispose the coke sludge and the municipal sludge in the co-fermentation process. In the adopted experimental conditions, the introduction of coke sludge to the municipal sludge with the ratio of 1:20, 1:10 and 1: 6 (mixture I, II and III, respectively) had no statistically significant effect on the degree of decomposition of organic compounds, the loss of dry matter, the total biogas production, the reduction of organic substances expressed by COD index, the amount of biogas per unit of dry organic matter and the methane content in biogas. The coke sludge content for co-fermentation should not cause significant changes in technical parameters of the process, so in order to maintain the correct operation of the fermentation chambers it is necessary to determine the appropriate mixing ratio of sludge.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 2; 1142-1161
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekstrakcja metali z osadów przemysłowych i komunalnych przy użyciu roztworów EDTA
Extraction of metals from industrial and municipal sludge using aqueous solutions of EDTA
Autorzy:
Karwowska, B.
Wiśniowska, E.
Sperczyńska, E.
Janosz-Rajczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297156.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
metale ciężkie
komunalne osady ściekowe
przemysłowe osady ściekowe
ekstrakcja EDTA
heavy metals
communal sewage sludge
industrial wastewater
EDTA extraction
Opis:
Celem prezentowanej pracy jest analiza możliwości usuwania metali z osadów oraz określenie skuteczności roztworów EDTA (kwas etylenodiaminotetraoctowy) w procesie ekstrakcji wybranych metali (Zn, Cu, Cd, Ni i Pb). W badaniach wykorzystano osady z przemysłu metalurgicznego oraz komunalne osady ściekowe. W osadach oznaczono całkowitą zawartość metali ciężkich po mineralizacji mieszaniną stężonych kwasów mineralnych: HNO 3 i HCl (1+3 - woda królewska). Efektywność EDTA w usuwaniu metali badano, poddając próbki osadów ekstrakcji z zastosowaniem wody demineralizowanej oraz roztworów wodnych EDTA o stężeniach 0,01; 0,05; 0,10 mol/dm3 . Próbki osadów wytrząsano przez 6 godzin, następnie pozostawały one w kontakcie z roztworem do 24 godzin, po czym były sączone i uzyskane przesącze analizowano, oznaczając w nich zawartość wybranych metali ciężkich. Roztwory EDTA okazały się wydajnymi ekstrahentami do wyodrębniania metali zarówno z osadów przemysłowych, jak i komunalnych. Jednak obserwowano różnice dla poszczególnych metali w podatności na wymywanie. Uzyskane wyniki wskazują, iż efektywność usuwania metali zależy od rodzaju matrycy, w jakiej związany jest metal. Efektywność usuwania metali była również zależna od stężenia roztworu stosowanego jako ekstrahent, osiągając najwyższe wartości dla roztworów o stężeniu 0,100 mol/dm3.
Sewage sludge formed in industrial wastewater treatment plants contains high amount of heavy metal ions. Especially electroplating, metallurgical, semiconductors production and printed circuit board industry generate wastewaters containing toxic metal ions. Significant concentration of heavy metals could be present in municipal sludge, especially one produced on treatment plants with high inflow of industrial wastewater. Classical treatment of that wastewater involving chemical precipitation under alkaline condition results in hazardous solid waste. High concentration of heavy metals in sludge is one of the most important environmental problems. The aim of this study was analysis of heavy metals removal from sewage sludge as well as determination of selected heavy metals (Zn, Cu, Ni, Cd and Pb) removal efficiency from industrial and municipal sludge using aqueous solutions of EDTA (ethylenediaminetetraacetic acid). Total content of analysed heavy metals (Zn, Cu, Ni, Pb) in sewage sludge was determined after digestion with mixture of concentrated mineral acids: HNO 3 and HCl (1+3 - aqua regia). Efficiency of EDTA solutions for selected heavy metals removal from industrial and municipal sludge was determined using the single step washing tests with deionized water and EDTA solution at concentration 0.010, 0.050, 0.075 and 0.100 mol/dm3 . Samples of dried and homogenized industrial as well as municipal sludge were shaken for 6 hours with EDTA solutions. The extracts were filtered and finally analyzed for heavy metals content by atomic absorption spectrophotometry. The removal of analyzed metals was dependent on concentration of extracting agent and raised with increasing concentration of EDTA. Optimal concentration of EDTA for analyzed heavy metals removal from industrial and municipal sludge was determined as 0.100 mol/dm3 . Calculated efficiencies for optimal concentration of EDTA solution used for industrial sludge extraction were 68, 67, 19, 60 and 41% and for municipal sludge: 26, 5, 35, 25 and 50% for Zn, Cu, Ni, Cd and Pb, respectively. Studied metals removal from the industrial wastewater sludge was in the order: Zn ≥ Cu>Cd>Pb>Ni and from the municipal: Pb>Ni>Zn ≥ Cd>Cu. The results indicated that heavy metals removal efficiency changed for different types of solid matrix. Zinc, copper and cadmium were strongly connected to municipal organic type sludge, while lead and nickel rather to mineral industrial sludge.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2014, 17, 3; 423-432
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neutralizacja nieprzyjemnych zapachów powstających podczas odwadniania komunalnych osadów ściekowych w procesie sedymentacji odśrodkowej
Neutralizacja nieprzyjemnych zapachów powstających podczas odwadniania komunalnych osadów ściekowych Neutralization of odours arising during dewatering of municipal sewage sludge in the process of centrifugal sedimentation
Autorzy:
Kowalczyk, A.
Kutryn, J.
Piecuch, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819664.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
neutralizacja nieprzyjemnych zapachów
komunalne osady ściekowe
sedymentacja odśrodkowa
neutralization odours
municipal sewage sludge
centrifugal sedimentation
Opis:
Z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej w maju 2004 r. w naszym kraju zaczęły obowiązywać standardy i normy europejskie m.in. w zakresie ochrony środowiska. Jednym z elementów wymagających jeszcze uregulowania, jest emisja do środowiska nieprzyjemnych zapachów w wyniku funkcjonowania takich obiektów jak: składowiska odpadów, zakłady ich utylizacji, oczyszczalnie ścieków, fermy hodowlane czy zakłady przemysłowe. Emisja tych nieprzyjemnych zapachów stanowi dużą uciążliwość zarówno dla pracowników zakładów jak i mieszkańców okolic. Bliska konieczność opracowania polskich norm w zakresie metod oceny intensywności odorów, a także przepisów określających ich oddziaływanie na środowisko, przyczynia się do podejmowania badań nad odorami w zespołach badawczych różnych instytucji (zespoły badawcze m.in. [1, 3÷6, 9÷18]). W wypadku niewielkich emisji, gdy stężenia odorantów są małe, a mimo niskich progów wyczuwalności zapachowej powodują istotną uciążliwość, możliwe jest stosowanie środków maskujących [1, 9÷18].
Emission of unpleasant odours is noxious for both plant workers and residents of surrounding areas, where odours are emitted. In the case of low emissions, the concentration of odour substances are low, and despite of the low odour detection thresholds, they cause significant noxiousness, it is possible to use masking agents. This issue is within range of interest of Division of Water-Sludge Technology and Waste Utilisation of Koszalin University of Technology, where for a few years works are conducted on production of an effective and inexpensive agent for decreasing nuisance of odours. Natural essential oils extracted from fresh plant materials in the process of steam distillation are used as masking agents. The aim of this study was to present a method of reduction of odour nuisance during dewatering of municipal sewage sludge by dosage of the essential oil to sewage sludge. esearch on the use of essential oils for masking of odours were divided into two stages. In the first stage of the research essential oil of lemon in the process of steam distillation was produced. Then, produced oil was used in the second stage of research as an agent for masking odour during municipal sewage sludge dewatering. Sludge dewatering process was carried out on a laboratory centrifuge MPW 350. As a input to dewatering process a real stabilized in the process methane fermentation sludge was used, taken from the Wastewater Treatment Plant Jamno, directly from the pump pipe connecting fermentation tanks with centrifuges. Constant parameters of centrifugal sedimentation were: rotation time t [min.] (assumed centrifugation time t = 1 min.) and rotation speed n [rpm] (assumed n = 2400 rpm). Independent variable process parameters were: dose of flocculant C [kg/Mg of dry mass] and dose of essential oil D [cm3/100 cm3 of sludge]. Essential oil, which was produced from lemon was dosed to the feed (sewage sludge with flocculant) before dewatering process in four doses: D\ = 0 cm3 of oil/100 cm3 of sludge, D2 = 2 drops of oil = 0.06 cm3/100 cm3 of sludge, D3 = 4 drops of essential oil = 0.12 cm3/100 cm3 of sludge and D4 = 6 drops of essential oil = 0.18 cmVlOO cm3 of sludge and then period of time of essential oil smell lasts in eluate and sludge after centrifugation process was examined. The study showed that the essential oil of lemon effectively neutralizes odours of sludge and eluate, produced during dewatering of municipal sewage sludge on the laboratory sedimentation centrifuge. With an increasing dose of essential oil of lemon, time of neutralisation of odours after dewatering is increasing, both for the dewatered sludge and eluate. It was also found that essential oils as hydrophobic substances have additional function of coagulants or flocculants, and improve the quality of the mechanical dewatering.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 365-380
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza funkcjonowania węzła suszenia osadów ściekowych pochodzących z GOŚ-ŁAM w Łodzi
The analysis of the functioning of the drying of sewage sludge from the GOŚ-ŁAM in Lódź
Autorzy:
Wielgosiński, G.
Wiśniewski, J.
Targaszewska, A.
Łechtańska, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297059.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
komunalne osady ściekowe
suszenie
wskaźnik zużycia energii
municipal sewage sludge
drying
rate of energy consumption
Opis:
Powstające w procesie oczyszczania ścieków komunalnych osady pod względem ilościowym stanowią niewielki procent wszystkich odpadów wytwarzanych w gospodarce komunalnej - ich ilość stanowi tylko kilka procent masy powstających odpadów komunalnych. Jednak zagrożenia, jakie ze sobą niosą, nie pozwalają na ich pominięcie przy projektowaniu procesu oczyszczania ścieków. Jednocześnie, wraz ze wzrostem wymagań dotyczących jakości ścieków odprowadzanych do środowiska zwiększa się ilość osadów powstających w procesach oczyszczania ścieków. W ostatnich latach udział termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych gwałtownie wzrósł - wybudowano 10 nowoczesnych spalarni osadów i rozważana jest budowa kolejnych. Ze względu na bardzo wysokie uwodnienie osady przed spalaniem muszą być odpowiednio wysuszone. Energochłonność procesu suszenia zależy w największym stopniu od uwodnienia osadów oraz od rozwiązań technicznych suszarni. W pracy omówiono funkcjonowanie węzła suszenia w nowoczesnej, oddanej do użytku w 2011 roku instalacji termicznego przekształcania osadów ściekowych pochodzących z grupowej oczyszczalni ścieków w Łodzi. Przedstawiono analizę wpływu niektórych parametrów prowadzenia procesu suszenia na wskaźnik zużycia pary niezbędnej do wysuszenia osadu.
Sludge emerging in the process of wastewater treatment represents in quantitative terms a small percentage of the total waste generated in the municipal economy - its quantity is only a few percent of the weight of municipal waste generated. But the threats it brings do not allow to skip them by the design process of the wastewater treatment plant. Simultaneously, with the increase of the requirements for the quality of wastewater discharged into the environment there increases the amount of sludge produced in wastewater treatment plants. In recent years, the share of thermal treatment of municipal sewage sludge increased sharply - 10 modern sewage sludge plants were built and it is considered to build further. Due to the very high hydration, settlement must be properly dried before combustion. Energy consumption of the drying process depends greatly on the hydration of sludge and drying technologies. The paper discusses the operation of the drying in a modern and completed in 2011 installation of thermal treatment of sewage sludge from Group Wastewater Treatment Plant in Lodz. The analysis of the effects of certain process parameters on the drying rate of steam consumption required to dry the sludge. It was found that the rate of steam consumption per unit of vaporized water depends on raw sludge hydration, solid matter contain after drying, amount of dried sludge and amount of vaporized water. In any case, the bigger was the analyzed parameter, the lower was the rate of steam consumption.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2014, 17, 3; 459-471
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mobilność wybranych metali ciężkich w komunalnych osadach ściekowych
Mobility of Selected Heavy Metals in Municipal Sewage Sludge
Autorzy:
Wikarek-Paluch, E.
Rosik-Dulewska, C.
Karwaczyńska, U.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818051.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
metale ciężkie
komunalne osady ściekowe
sekwencyjna ekstrakcja chemiczna
heavy metals
municipal sewage sludge
sequential chemical extraction
Opis:
The research was aimed at determining the interaction of municipal sewage sludge with the environment in the aspect of its potential for land applications in agriculture, land reclamation and land adaptation to different uses. Sequential extraction of heavy metals according to Brümmer’s method was used in the study. A detailed interpretation of the data allowed to state that the highest content of copper was found in one of the most mobile bindings (fraction I). For other heavy metals only trace amounts were found in the bindings considered as the most mobile (fraction I-III) which proved less risk posed to the environment. The highest percentage share of heavy metals in the investigated sludge was determined in fractions IV to VII (i.e. in bindings rather unavailable to the ecosystem). It should be highlighted that three out of the seven determined metals were bound in the highest amounts with the organic matter (fraction IV): i.e. Zn 49.97%, Pb 66.58% , Mn 41.91%.; three with silicates (fraction VII): i.e.: Cu 40.60%, Ni 88.58%, Cr 34.33%; and only cadmium was found to be bound (30.29%) with crystalline iron oxides (fraction VI).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 181-192
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kondycjonowanie osadów ściekowych z wykorzystaniem metody chemicznej i pola magnetycznego
Conditioning of the sewage sludge with using the chemical method and the magnetic field
Autorzy:
Hrut, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401251.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
komunalne osady ściekowe
pole magnetyczne
kondycjonowanie
koagulant żelazowy
municipal sewage sludge
magnetic field
conditioning
iron coagulant
Opis:
Celem pracy było określenie możliwości zastosowania pola magnetycznego do kondycjonowania osadów ściekowych preparowanych uprzednio dualną metodą chemiczną. Osady kondycjonowane były koagulantem żelazowym PIX 113, oraz słabokationowym polielektroliktem Superfloc C – 494. Aby określić wpływ pola magnetycznego na końcowe parametry osadów, badania prowadzono w kilku kombinacjach, różniących się sposobem kondycjonowania, kierunkiem i prędkością przepływu próbek przez solenoid. Dokonano oceny podatności na odwadnianie, której miarą był test czasu ssania kapilarnego i opór właściwy filtracji. Następnie przeanalizowano właściwości reologiczne: krzywe płynięcia i model Ostwalda. Ostatnim elementem prowadzonych badań było określenie jakości cieczy osadowych. W tym celu posłużono się zawartością azotu amonowego i ogólnego węgla organicznego. Na podstawie badań stwierdzono, że wpływ pola magnetycznego na podatność osadów na odwadnianie i ich parametry reologiczne jest zmienny, uzależniony od czynników takich jak kierunek i prędkość przepływu przez cewkę. Najniższymi wartościami oporu właściwego filtracji i czasu ssania kapilarnego charakteryzowały się osady poddane ekspozycji na pole magnetyczne w kierunku N – S, z prędkością 1,0 dm3/min. Analiza właściwości reologicznych wykazała, że próbki kondycjowane w ten sposób charakteryzują się najmniejszymi wartościami naprężeń stycznych i najwyższą lepkością. Ekspozycja osadów na działanie pola magnetycznego wpłynęła na obniżenie zawartości zanieczyszczeń w odciekach.
The purpose of the work was to determine the possibility of applying a magnetic field for the conditioning of sewage sludge previously prepared by a dual chemical method. The sludge were conditioning with using PIX 113 iron coagulant and Superfloc C - 494 weak cationic polyelectrolyte. To determine the effect of the magnetic field on the parameters of sediments, the tests were carried out in several combinations, differing in the way of conditioning, flow direction and rate of sample flow through the solenoid. To determine the changes of susceptibility to dewatering, the capillary suction time test and specific resistance to filtration were used.. Then rheological properties were analyzed: flow curves and the Ostwald model. The last element of the research was to determine the quality of lechates. For this purpose, the content of ammonium nitrogen and total organic carbon was used. The results shows, that the influence of the magnetic field on sludge susceptibility to dewatering and their rheological parameters is variable, depending on factors such as the direction and speed of the flow through the coil. The sludge subjected to exposure to the magnetic field in the N-S direction, at the flow rate of 1.0 dm3/min were characterized by lowest values of the specific resistance to filtration and the capillary suction time. Analysis of rheological properties has shown that the samples conditioned in this way are characterized by the smallest values of tangential stresses and the highest viscosity. The sludge exposure to the magnetic field influenced the reduction of impurities in the lechates.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 5; 19-25
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagospodarowanie komunalnych osadów ściekowych metodami termicznymi
Utilisation of sewage sludge in Poland by thermal method
Autorzy:
Bień, J. D
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297623.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
komunalne osady ściekowe
metody termiczne
suszenie
spalanie
współspalanie
sewage sludge
thermal methods
sludge drying
sludge incineration
sludge co-incineration
Opis:
Według danych GUS w 2011 r. ilość komunalnych osadów ściekowych wytworzonych w Polsce wyniosła 519, 2 tys. Mg s.m. Z kolei prognozowana, wg KPGO2014 na 2015 r. ilość suchej masy komunalnych osadów ściekowych osiągnie poziom 642, 4 tys. Mg i będzie wykazywać tendencję wzrostową w kolejnych latach. Tak duża masa osadów będzie stwarzać ogromne problemy w ich zagospodarowaniu. W celu rozwiązania tego problemu stawia się na wykorzystanie termicznych metod unieszkodliwiania osadów. Zgodnie z zapisami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (KPGO2014) przewiduje się, że w perspektywie do 2020 r. ponad 30% osadów będzie termicznie zagospodarowywane. W publikacji przedstawiono aktualny stan prawny oraz metody ostatecznego zagospodarowania osadów w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na metody termiczne, które w świetle ograniczeń innych metod zagospodarowania osadów są traktowane priorytetowo. Potwierdzeniem tego jest choćby ilość budowanych suszarni oraz stacji termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych.
According to the data announced by the Central Statistical Office (GUS) in 2011 in Poland there were 3143 municipal wastewater treatment plants, and actually sewegerage system is serving more than twenty-five million inhabitants. Most of the wastewater treatment plants are relatively new. The modern and highly efficient wastewater treatment systems produce significant amounts of municipal sewage sludge. The amount of sludge starts to create huge problems in their proper management. In addition, from 1st of January 2016 storage of sewage sludge, which so far has been one of the most popular methods of sludge management will be virtually impossible. Thermal methods of disposal are currently being considered as an interesting way of sludge management. Thermal sludge disposal methods include incineration, co-incineration and so called alternative methods, such as: gasification, pyrolysis or wet oxidation. In Poland generally incineration and co-incineration are used for sludge utilization. Currently there are eleven plants where sewage sludge is incinerated. Seven of them are using fluidized bed technology, in four cases the sewage sludge is burned on the grate. Poland's first plant for sludge incineration was launched in 1997 in Gdynia - Dębogórze and we had to wait more than ten years for the second one. Now as it was mentioned we have 11 installations in Poland. The biggest one is located in Warsaw and it is currently in the start-up process. Sewage sludge is also managed by the co-firing in the cement industry. This is particularly evident in the Cemex group. However, it should be noted that it has been implemented four years ago. In 2009 co-firing of sewage sludge was launched in Chełm cement plant. In Rudniki plant co-incineration started one year later. Nowadays sewage sludge is given to the cement kiln together with coal. Of course the amount of sewage sludge is not a significant volume in the total amount of alternative fuels use, but its share is growing from year to year. Co-combustion of sludge in power boilers is at the stage of technical trial. Sludge is a waste and the process of sludge co-incineration is a thermal waste utilization process what implies certain legal consequences. This reason causes that energy sector is currently not interested in sludge co-incineration.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2012, 15, 4; 439-449
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwość zastosowania pola magnetycznego do kondycjonowania osadów ściekowych
The possibility of using a magnetic field for the conditioning of sewage sludge
Autorzy:
Hrut, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400517.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
komunalne osady ściekowe
kondycjonowanie
pole magnetyczne
koagulant
dualna metoda chemiczna
dual chemical method
municipal sewage sludge
magnetic field
conditioning
coagulant
Opis:
Celem pracy było określenie możliwości zastosowania pola magnetycznego do kondycjonowania osadów preparowanych dualną metodą chemiczną z zastosowaniem koagulanta żelazowego PIX 113, oraz 2 rodzajów organicznych polielektrolitów: Superfloc C-494, oraz Superfloc C-496. W celu dokonania oceny wpływu parametrów procesowych (prędkość i kierunek przepływu osadów przez cewkę) badania prowadzono w kilku kombinacjach badawczych różniących się sposobem preparowania osadów, oraz kierunkiem i prędkością przepływu przez solenoid. Analizy podzielono na 2 etapy, różniące się zastosowanym polielektrolitem. Do określenia zmian podatności na odwadnianie posłużono się testem czasu ssania kapilarnego, oraz oporem właściwym filtracji i uwodnieniem końcowym osadów. Oceny jakości cieczy osadowych dokonano na podstawie wartości chemicznego zapotrzebowania na tlen. Najkorzystniejsze efekty oddziaływania pola magnetycznego osiągnięto stosując polimer Superfloc C-494, oraz przepływ przez solenoid w kierunku S-N z prędkością 1.0 l/min. Uzyskane rezultaty świadczą jednak o tym, że wpływ pola magnetycznego na podatność na odwadnianie badanych osadów jest zmienny, zależny zarówno od kierunku i prędkości przepływu osadów, jak również od rodzaju środka kondycjonującego. Aby móc jednoznacznie określić możliwość zastosowania pola magnetycznego do kondycjonowania osadów ściekowych, niezbędne są dalsze badania.
The purpose of the work was to determine the applicability of the magnetic field for the conditioning of the sewage sludge prepared by the dual chemical method with using PIX 113 iron coagulate, and 2 types of organic polyelectrolytes: Superfloc C-494, and Superfloc C-496. In order to assess the impact of process parameters (flow rate and flow direction through the coil), tests were conducted in several research combinations differing in the method of preparation of sludge, the flow direction and flow rate through the solenoid. The analyses were divided into two stages, differing in the applied polyelectrolyte. In order to determine the changes of susceptibility to dewatering, the capillary suction time test, specific resistance to filtration and the final hydrating of the filter cake were used. The assessment of the quality of the leachates was made on the basis of the chemical oxygen demand values. The most beneficial effects of the magnetic field effect were achieved for the combination with the Superfloc C-494 polymer, and flow through the solenoid towards S-N at rate 1.0 L/min. The results shows that the influence of the magnetic field on the susceptibility to dewatering of the sludge is variable, dependent on the flow direction and flow rate of sludge through the coil, as well as on the type of conditioning agent. In order to be able to unequivocally determine the possibility of using a magnetic field for the conditioning of sewage sludge, further research is necessary.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 2; 32-37
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości przyrodniczego zagospodarowania mieszanek osadowo-popiołowych
The possibilities of natural development of ash-sludge blends
Autorzy:
Kiper, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400060.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
komunalne osady ściekowe
mieszanki osadowo-popiołowe
rekultywacja gleb
test fitotoksyczności
municipal sewage sludge
ash-sludge blends
remediation of soils
test phytotoxicity
Opis:
Proces oczyszczania ścieków niesie ze sobą powstawanie produktów ubocznych, w postaci skratek, tłuszczy, piasku, oraz usuwanych z ciągu technologicznego w największej ilości – wstępnych i wtórnych osadów ściekowych. Rozwiązanie kwestii unieszkodliwienia tych odpadów stanowi jeden z poważniejszych problemów krajowej gospodarki odpadami. Obowiązujące od 1 stycznia 2016 roku Rozporządzenie Ministra Gospodarki (Dz.U. 2015 poz. 1277), zakazujące składowania osadów ściekowych, wywarło wpływ na poszukiwanie nowych rozwiązań, mających na celu zagospodarowanie osadów ściekowych. Prognozowany wzrost ilości powstających osadów oraz uwarunkowania prawne skutkują zwiększonym zainteresowaniem metodami ich wykorzystania, oraz przeprowadzanymi badaniami nad możliwościami zagospodarowania odpadów powstających w oczyszczalniach ścieków. W pracy przedstawiono przyrodnicze możliwości zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych. Scharakteryzowano właściwości fizykochemiczne oraz przyrodnicze badanych materiałów. Przedmiotem badań były osady ściekowe pochodzące z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków komunalnych „Pomorzany” w Szczecinie. Wykorzystując komponenty w postaci ubocznych produktów spalania biomasy, przygotowano mieszanki osadowo-popiołowe. Oznaczenia właściwości fizykochemicznych przeprowadzono metodami referencyjnymi, zgodnie z aktualnymi normami i instrukcjami. Do określenia przyrodniczych wartości osadów oraz mieszanek, przeprowadzono test fitotoksyczności. Toksyczny wpływ podłoża na rośliny określony został na podstawie metody opisanej w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz.U. 2004 nr 128 poz. 1347), „Oznaczanie aktywności cytotoksycznej na rzeżusze ogrodowej”. Przeprowadzone badania fizykochemiczne oraz test fitotoksyczności, wykazały możliwość zastosowania przygotowanych mieszanek w rolnictwie, remediacji gleb antropogenicznych oraz przy zamykaniu i rekultywacji składowisk odpadów.
Treatment of sewage results in creation of by-products such as screenings, fats, sand and the primary and secondary sludges – the most disposed elements in the technological process. Disposal of hazardous wastes is one of the most important issues in waste management. Regulation of the Minister of Economy dated 1 January 2016 (Dz. U. 2015 item 1277 – Journal of Laws) which disallows the storage of sewage sludges, influenced the search for new solutions of their utilization. Forecasted increase in the amount of produced sludges and regulations in effect resulted in the increased interest in methods of utilization and studies on waste management. The study shows environmental possibilities of utilization of municipal sewage. The physicochemical and environmental properties of studied materials were determined. The studies were performed on sewer sludge obtained from mechanical biological municipal treatment plant „Pomorzany” in Szczecin. By-products of incineration biomass were used to prepare the sludge-ash mixes. Physicochemical properties were determined using reference methods according to current Standards and Instructions. To determine the environmental properties of sludge and mixes phytotoxicity test was used. The influence of soil’s toxicity on the plants was determined based on a method provided by the Regulation of the Minister of Environment dated 13 May 2004 on conditions in which it is assumed that waste is not hazardous (Dz.U. 2004 no. 128, item 1347 – Journal of Laws), “Determination of cytotoxic activity in garden cress”. Performed physicochemical tests and phytotoxicity test proved the applicability of prepared mixes in agriculture, remediation of anthropogenic soils and shutting down and revegetation of old landfills.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 3; 74-82
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości fizyczno-chemiczne gleby lekkiej nawożonej popiołem ze spalania komunalnych osadów ściekowych
Physicochemical properties of soil with light ash fertilized burning of municipal sewage sludge
Autorzy:
Iżewska, A.
Wołoszyk, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372090.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
komunalne osady ściekowe
nawożenie popiołem
gleba lekka
przyswajalny fosfor
przyswajalny potas
azot
węgiel
municipal sewage sludge
soil
light
available phosphorus
available potassium
nitrogen
carbon
Opis:
Schemat badań obejmował pięć wariantów nawożenia kukurydzy i rzepaku jarego nawozami mineralnymi (NK, NPK) oraz nawozami mineralnymi i wzrastającymi dawkami popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych (NK+P1, NK+P2, NK+P3). Popiół potraktowano jako substytut fosforu z nawozów fosforowych. Stwierdzono, że nawożenie mineralne azotem i potasem w postaci nawozów mineralnych i trzecią dawką popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych po dwóch latach nawożenia powodowało istotny wzrost całkowitej zawartości węgla i azotu w glebie w porównaniu z wyłącznym nawożeniem mineralnym i pierwszą dawką popiołu. Zastąpienie w dawce NPK fosforu z superfosfatu wzbogaconego fosforem z popiołu ze spalania komunalnych osadów ściekowych spowodowało w obiektach po zbiorze kukurydzy zmianę klasy zasobności gleby w przyswajalny fosfor z wysokiej na bardzo wysoką. Zawartość przyswajalnego magnezu po dwóch latach stosowania popiołu z komunalnych osadów ściekowych wzrosła z klasy zasobności niskiej do klasy średniej w obu badanych obiektach.
Schematic of study included five variants of fertilization of maize and spring oilseed rape with mineral fertilizers (NK, NPK) and mineral fertilizers and increas doses of ash from the incineration of municipal sewage sludge (NK + P1 NK + P2, NK + P3). The ash was treated as a substitute for phosphorus - phosphorus cars. It was found that mineral fertilizers with nitrogen and potassium in the form of mineral fertilizers and third doses of ash from the incineration of municipal sewage sludge fertilization after two years resulted in a significant increase in the total carbon and nitrogen content in the soil in comparison with the sole mineral fertilization and the first dose of ash. Replacement at a dose of NPK phosphorus from superphosphate enriched with phosphorus from the ash from the incineration of municipal sewage sludge resulted in objects after the maize class change in the soil available phosphorus from high to very high. The content of available magnesium after two years of ash from municipal sewage sludge increased from a low -class wealth to the middle class in both places.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2013, 152 (32); 124-133
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie wód popłucznych w oczyszczaniu odcieków z prasy filtracyjnej
The use of backwash water in the purification of leachate from the filter press
Autorzy:
Płonka, I.
Pieczykolan, B.
Fukas-Płonka, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126031.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wykorzystanie wód popłucznych
komunalne osady ściekowe
oczyszczanie odcieków z procesu odwadniania osadów
use of backwash water
municipal sewage sludge
treatment of leachate from the dewatering process of sludge
Opis:
W komunalnej oczyszczalni ścieków w technologii przeróbki osadów zazwyczaj stosowany jest proces odwadniania mechanicznego. W procesie tym oprócz odwodnionego osadu powstają tzw. odcieki. Odcieki charakteryzują się dużym ładunkiem zanieczyszczeń, w tym dużym stężeniem fosforu. W przypadku zawracania do ciągu oczyszczania ścieków stanowią one dodatkowe obciążenie ładunkiem zanieczyszczeń. Z tego względu powinny być wcześniej podczyszczane w bocznym ciągu oczyszczania. Z kolei wody popłuczne pochodzące ze stacji uzdatniania wód podziemnych zawierają duże stężenie jonów żelaza. Wymieszanie wód popłucznych z odciekami może okazać się korzystnym rozwiązaniem. W związku z tym podjęto badania wykorzystania wód popłucznych do oczyszczania odcieków. Wprowadzone sole żelaza(III) do odcieków ulegają hydrolizie, tworząc hydroksykompleksy. W takiej postaci hydrokompleksy związków żelaza w odciekach mogą prowadzić do sorpcji zanieczyszczeń, powstawania kompleksów soli żelaza oraz współstrącania i strącania osadów. Celem badań było określenie wpływu wód popłucznych na jakość odcieków pochodzących z odwadniania osadów ściekowych z komunalnej oczyszczalni ścieków. Proces koagulacji odcieków z wodami popłucznymi prowadzono w temperaturze 6 i 20°C. Odcieki z wodami popłucznymi mieszano w taki sposób, aby uzyskać stosunek Fe/P, wynoszący 0,5; 1,0; 1,5; 2,0; 2,5; 3,0. Przeprowadzone badania wykazały, że po procesie w odciekach uzyskano obniżenie zarówno stężenia fosforu, jak i zawartości ChZT, odpowiednio do poziomu 4,5-20,7 mg/dm3 w temperaturze 6°C i 4,5-8,4 mg/dm3 w temperaturze 20°C oraz 79-180 mg/dm3 w temperaturze 6°C i 72-140 mg/dm3 w temperaturze 20°C.
Mechanical dewatering process is most typically method of sludge treatment used on municipal sewage treatment plant. In this process leachate are generated besides the dewatered sludge. Leachate has a high pollutant load, including a high concentration of phosphorus. In the case of discharging them to the main line of wastewater treatment, they are additional load of organic and phosphorus compounds. Therefore, they should be previously pre-treating in the side-treatment system. The backwash water from groundwater treatment plants contain a high concentration of iron ions. Mixing backwash water and leachate may be preferred solution. Therefore, study was carried using backwash water to leachate treatment. Salts of iron(III) submitted to the effluents are hydrolyzed and are formed hydroxy complexes. In this form iron can cause sorption of pollutants, formation of complexes of iron salts and co-precipitation or precipitation of sludge. The aim of this study was to determine the effect of backwash water on quality of leachate from the dewatering process of sludge from municipal sewage treatment plant. The coagulation process of backwash water with leachate was carried out in 6 and 20°C. The leachate and backwash water were mixed in such proportion to obtain the ratios of Fe/P equaled to 0.5; 1.0; 1.5; 20; 2.5; 30. The study showed that the following process allowed to reduce both phosphorus and COD concentration in the leachate. Concentrations of phosphorus compounds after process were in range of 4.5-20.7 and 4.5-8.4 mg/dm3 respectively at 6 and at 20°C. In the case of COD, its value in leachate after coagulation was in range of 79-180 and 72-140 mg/dm3 respectively at 6 and at 20°C.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 1; 267-272
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Termiczne przekształcanie osadów ściekowych wobec wyzwań roku 2016
Thermal treatment of sewage sludge and the challenges of year 2016
Autorzy:
Pająk, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/296861.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
komunalne osady ściekowe
gospodarka osadami ściekowymi
zakaz składowania
suszenie
termiczne przekształcanie
współspalanie
efektywność
dyspozycyjność
niezawodność
ekonomia
municipal sewage sludge
sewage sludge management
landfilling ban
drying
thermal treatment
co-incineration
effectiveness
availability
reliability
economy
Opis:
Zapisany prawnie zakaz składowania komunalnych osadów ściekowych, obowiązujący z początkiem roku 2016, istotnie zmieni scenę krajowej gospodarki osadami. Od kilku już lat termiczne metody zagospodarowania osadów ściekowych realizowane na drodze ich suszenia i współspalania oraz monospalania odgrywają na tej scenie coraz bardziej znaczącą rolę. Czy będą jednak w stanie wypełnić lukę po zakazie składowania? Jaki jest faktyczny, aktualny potencjał metod termicznych, a jaki wymagany będzie od roku 2016? Odpowiedzi na te pytania, ulokowane w sferze uwarunkowań prawnych, technologicznych - wraz z oceną poziomu zaawansowania i niezawodności obecnych instalacji, logistycznych - z oceną wyboru koncepcji regionalnych, możliwości współspalania osadów w energetyce i przemyśle cementowym, a także w aspektach finansowo-ekonomicznych, autor będzie poszukiwać w ramach niniejszej publikacji.
Legally binding ban on landfilling of municipal sewage sludge in effect from the beginning of 2016 shall significantly change the national sewage sludge management scene. For a few years now thermal sewage sludge treatment methods such as drying, incineration and co-incineration have been gaining an increasing attention. Will they, however, fill the gap after the landfilling ban? What is the actual, current potential of thermal treatment methods, and what will it be as of 2016? The present paper seeks to answer those questions located in the sphere of legal conditions, technological conditions, including assessment of advancement and reliability of today’s plants, logistic conditions with assessment of regional concepts, possibilities of incinerating sewage sludge by the power industry and cement industry as well as financial and economic aspects.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2014, 17, 3; 363-376
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies