Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "intelligentsia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 79
Tytuł:
Społeczna genealogia inteligencji polskiej
Autorzy:
Chałasiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643817.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Józef Chałasiński
intelligentsia
Opis:
Social genealogy of the Polish intelligentsiaThe text is a reprint of the second chapter of Józef Chałasiński’s essay Social genealogy of the Polish intelligentsia, originally published in 1946. Społeczna genealogia inteligencji polskiejTekst jest przedrukiem drugiego rozdziału eseju Józefa Chałasińskiego pt. Społeczna genealogia inteligencji polskiej, pierwotnie opublikowanego w 1946 roku.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inteligenckie biografie na Białorusi. Studium przypadku
Autorzy:
Mamul, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678229.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
intelligentsia
biographies
national identity
Belarus
Opis:
Intelligentsia biographies in Belarus. A case studyDrawing on a case study from the body of empirical research which includes 30 narrative interviews conducted using Fritz Schuetze’s biographical method with male and female residents of Belarus, the author explores the process of Belarusian identity formation of a Belarusian-speaking dissenting intellectual. The case study is drawn from the author’s research into the ways in which Belarusian-speaking intellectuals (the group locating itself in opposition to the establishment by the very recourse to the literary Belarusian language of instruction and everyday life as well as other dissenting identity markers) conceptualize and hone their national identity. One can trace the path towards fully-fledged Belarusian identity which unrolls via turning points, thanks to significant others through participation in intelligentsia circles. One of the membership rules in the social world of intelligentsia is the use of the high-profile Belarusian language. The interpretive analysis is set against the backdrop of the socio-linguistic situation in contemporary Belarus with its authoritarian regime, advanced Russification, contested memory field, restrained memory work and conflicting historical and national discourses.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2013, 42
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inteligencja i Zagłada. Rozpraszanie obrazu [The intelligentsia and the Holocaust. Dispersing the image]
Autorzy:
Chmielewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643717.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Holocaust
politics of memory
intelligentsia
Opis:
The intelligentsia and the Holocaust. Dispersing the imageThis paper in the field of cultural memory studies addresses the workings of memory, or more precisely – a politics of memory whereby the image of the intelligentsia and its role in the Holocaust vanishes from the collective consciousness. The relative visibility of peasants denouncing Jews, murdering them and plundering their property is accompanied by an invisibility of the intelligentsia and its essential role in reinforcing the exclusion and antisemitic patterns of behavior before the Holocaust which facilitated direct involvement in these events, as well as an invisibility of the intelligentsia’s own participation in the events of the Holocaust. Inteligencja i Zagłada. Rozpraszanie obrazuTekst z zakresu badań nad pamięcią kulturową dotyczy pracy pamięci, a właściwie polityki pamięci, w której ramach ze społecznej świadomości znika obraz inteligencji i jej roli podczas Zagłady. Względnej widzialności chłopskiego wydawania Żydów, ich mordowania i grabienia towarzyszy niewidzialność inteligencji i jej kluczowej roli w reprodukowaniu wykluczenia i wzorów antysemickich poprzedzających Zagładę i umożliwiających bezpośrednie zaangażowanie w wydarzenia, a także jej własnego udziału w Zagładzie.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea przeobrażenia świata w środowisku rosyjskiej inteligencji
The Idea of the Transformation of the World among the Russian Intelligentsia
Autorzy:
Kaźmierczyk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/444950.pdf
Data publikacji:
2019-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
intelligentsia
Russian idea
revolution
damage
Opis:
This paper displays the birth of the Russian intelligentsia and demonstrates the differences between educated people and members of the intelligentsia. It proves that each member of the intelligentsia is educated, while not every educated person is a member of the intelligentsia. Such a person needs to be fanatically devoted to the idea of the emancipation of the people, which is followed by atheists. The paper distinguishes the Russian intelligentsia and the Polish intelligentsia. It discovers the destructiveness of the intelligentsia based on the Gnostic-Manichaean foundation. It emphasizes the anti-worldness of the secularization of religious beliefs and ideas which are averse to the world as such. It proves that the Russian idea of the world transformation is motivated by destructive desires: hatred towards life, towards existence in bodily and physical mortal life. The author of the paper proves that the response to the destructive potential of the idea of the absolute world transformation triggered the beginnings of the Russian religious rebirth – the return to the metahistorical dimension of the Russian idea.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2019, XXI/2; 77-90
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strój jako narzędzie propagowania mieszczańskiego habitusu – analiza artykułów Barbary Hoff w „Przekroju”
Dress as a tool for propagating the bourgeois habitus: an analysis of Barbara Hoff’s articles in the weekly “Przekrój”
Autorzy:
Załęska, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679000.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
moda
habitus
PRL
“Przekrój”
inteligencja
fashion
intelligentsia
Opis:
Olga Załęska analyses the content of Barbara Hoff ’s articles in the “Fashion” column in the weekly “Przekrój” in the years 1954–1969. Załęska conducted her research by taking into account the cultural, social and political context of the Polish People’s Republic, and primarily focusing on its unofficial class structure. Załęska argues that Hoff ’s publications had a significant symbolic meaning as tools of class struggle and of opposition to the ruling political power. Thus, they corresponded with the attitude of he intelligentsia whom this weekly brought closer together (as in the case of Leopold Tyrmand). In the “Fashion” column we can detect elements of the bourgeois habitus, which Hoff propagated among readers representing various social classes. Załęska analyses class aspects of Barbara Hoff 's educational message. Later statements by Hoff and members of the intelligentsia revolving around “Przekrój” ascribe a subversive potential to fashion as a way to resist the socialist system. Załęska explores this thesis, its defense made plausible by the assumption that the “resistance against the ruling power” is understood as a struggle with that power’s aesthetic and cultural aspect.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2022, 22, 2; SEIA.2022.22.02.01, 1-16
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Totalne zaskoczenie inteligencji polskiej [The total astonishment of the Polish intelligentsia]
Autorzy:
Zawadzka, Anna
Tokarska-Bakir, Joanna
Matyjaszek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643791.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish history
intelligentsia
Holocaust
antisemitism
feudalism
racism
Opis:
Wstęp / Editorial
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„To nie jest kwestia wyboru”. Z Aleksandrem Smolarem rozmawia Konrad Matyjaszek [“It’s not a matter of choice.” Aleksander Smolar interviewed by Konrad Matyjaszek]
Autorzy:
Matyjaszek, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643815.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polish history
intelligentsia
1968
Holocaust
antisemitism
communism
Opis:
“It’s not a matter of choice.” Aleksander Smolar interviewed by Konrad MatyjaszekKonrad Matyjaszek’s interview with Aleksander Smolar focuses on the contemporary Polish intelligentsia, identified as a social group and a social milieu, and on this group’s self-image produced in relation to antisemitism, understood here both as a set of violence-based public activities and practices, and as an excluding prejudice that constitutes a component of the Polish culture. Aleksander Smolar discusses the history of Aneks, the Polish-language émigré socio-cultural journal, whose editor-in-chief he remained during the entire time of its activity (1973–1990). He talks about the political conditions and forms of pressure directed at the Aneks’s editorial board, composed in majority of persons forced to emigrate from Poland during the antisemitic campaign of March 1968, he also mentions the post-1968 shift of the Polish sphere of culture towards the political right and conservatism, and the rapprochement between the left-wing opposition circles and the organizations associated with the Catholic Church that was initiated in the 1970s. He also recounts reactions to the political changes expressed by his father, Grzegorz Smolar, a communist activist and an activist of the Jewish community in Poland. Afterwards, Smolar discusses the context of creation of his 1986 essay Taboo and innocence [Tabu i niewinność] and analyses the reasons for which the majority of the Polish intelligentsia chose not to undertake cultural critique directed against the antisemitic components of the Polish culture. „To nie jest kwestia wyboru”. Z Aleksandrem Smolarem rozmawia Konrad MatyjaszekPrzedmiotem rozmowy Konrada Matyjaszka z Aleksandrem Smolarem jest obraz własny współczesnej inteligencji polskiej jako grupy społecznej i środowiska, wytwarzany w odniesieniu do antysemityzmu, rozumianego zarówno jako zespół publicznych działań i praktyk przemocowych, jak również jako wykluczające uprzedzenie stanowiące element polskiej kultury. Aleksander Smolar opowiada o historii emigracyjnego czasopisma społeczno-kulturalnego „Aneks”, którego redaktorem naczelnym był przez cały czas istnienia pisma w latach 1973–1990. Mówi o uwarunkowaniach i presji, jakiej poddawana była redakcja „Aneksu”, składająca się w większości z osób zmuszonych do emigracji podczas antysemickiej kampanii Marca 1968 roku; o połączonym z kampanią marcową przesunięciu polskiego obiegu kultury w stronę prawicy i konserwatyzmu; o podjętym w latach siedemdziesiątych zbliżeniu środowisk lewicowej opozycji ze stowarzyszeniami powiązanymi z Kościołem katolickim. Aleksander Smolar relacjonuje reakcje na zachodzące przemiany polityczne, jakie dostrzegał u swojego ojca, działacza komunistycznego i zarazem działacza społeczności żydowskiej w Polsce, Grzegorza Smolara; opowiada też o kontekście powstania eseju swojego autorstwa Tabu i niewinność oraz o przyczynach, dla których przedstawiciele polskiej inteligencji nie decydowali się na pełne podjęcie krytyki antysemickich elementów kultury polskiej.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2018, 7
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powrót Stanisława Brzozowskiego w XXI wieku.
Return of Stanisław Brzozowski in 21st century.
Autorzy:
Kowalówka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/528055.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Brzozowski
polish left
Western Marxism
engaged intelligentsia
Opis:
The following article tackles the issue of adequacy and validity of Stanisław Brzozowski’s thought, especially for the contemporary Polish left. In the first part of the text, the author presents biographical information and a summary of the main points of philosopher’s concept. Then, the author discusses Brzozowski’s heritage as a current and inspirational for progressive critique – it’s revives, inter alia, culturalism, anti-traditionalism, feminism and political theology.
Źródło:
Państwo i Społeczeństwo; 2015, 1; 213-225
1643-8299
2451-0858
Pojawia się w:
Państwo i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniany tarnowianin dr med. Marian Wodziński (1911–1986) i jego aktywny udział w odkrywaniu prawdy o zbrodni katyńskiej
Forgotten Tarnów resident Dr. Marian Wodzinski (1911–1986) and his active participation in uncovering the truth about the Katyn massacre
Autorzy:
Glugla, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51460708.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Katyn
Polish intelligentsia
Dr. Marian Wodzinski
1940
Opis:
The text attempts to present the wartime and post-war fate of the Polish intelligentsia who took a direct part in uncovering the Katyn massacre, using the example of Dr Marian Wodziński, a medical doctor. As a forensic doctor, he was appointed (against his will), to examine the exhumation of the victims buried in the Katyn forest. As a forensic expert, he believed that it was not up to him to determine the perpetrators, but to the court that would one day hear the murder case. He remained under pressure from the Germans, and after his return from Katyn to Poland, he was intensively searched by the NKVD and the UB, as an inconvenient, muchknowing witness. Arrested by the NKVD, he was freed thanks to influential people, and when he started to go into hiding, an APB was issued for him. In December 1945, he managed to escape from Poland under the name Marian Cich. He settled in the United Kingdom. The security apparatus recruited his brother Stanislaw to collaborate with him for many years. Despite many attempts, Dr M. Wodziński did not succumb to persuasion and pressure and did not return to Poland, although he missed his homeland very much. He returned to Tarnów after his death, in an urn which was buried in the family grave. Despite his many merits, as well as his patriotic attitude, until recently the figure of Dr M. Wodziński was forgotten. Also in his home town of Tarnów. The text about Dr Marian Wodziński should be – in the author’s assumption – a memento of this luminous figure for contemporary and future generations of Poles, especially the Polish intelligentsia, of which Dr Wodziński was a representative.
Źródło:
Krakowskie Studia Małopolskie; 2024, 2(42); 150-181
1643-6911
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Małopolskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Witaj bracie, pisać nadal trudno. Raz jeszcze o reakcji rosyjskich intelektualistów na wydarzenia 2014 roku
Hello Brother, It Is Very Difficult to Write
Autorzy:
Morawiecki, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013213.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
Russia
Crimea
intelligentsia
superfluous man
war
self-stigmatization
Opis:
This article attempts to present, summarize and develop an essay Witaj bracie, pisać bardzo trudno (Hello brother, it is very difficult to write). The essay under scrutiny was devoted to the reception of changes in public discourse by Russian intellectuals after the occupation of Crimea. The following features were the most important ones: diagnosing anomie, shock, caused by an unexpected cultural change; weak presence of pro-European rhetoric in the messages of authors considered to be pro-Western (occidentalists); stigmatization of intellectuals (restoration of the category of “fifth column and traitors of the nation”), as well as their self-stigmatization (recalling the nineteenthcentury category of “superfluous man”); historical references to the times of Tsar Nicholas I and Leonid Brezhnev (no references to the Stalinist period, which will appear after 2015); replacement of the term “public opinion” with the “mass-media effect”; belief in degradation, social demoralization, which would result from the determinism of the “Russian way”; restoration of the Russian intelligentsia category. Finally, an attempt was made to present new determinants of social dynamics influencing the change in the Russian journalists’ discourse that intensified after the year 2015.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2021, 14; 275-287
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblioteka jako przestrzeń uwewnętrzniona. O Starym gmachu Piotra Matywieckiego (rec. P. Matywiecki, Stary gmach, Warszawa 2016, seria: Biblioteka „Więzi”, t. 326)
The Library as an Interiorised Space. On Old Edifice by Piotr Matywiecki
Autorzy:
Kuczyńska-Koschany, Katarzyna
Jarzyna, Anita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682805.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
essay
Piotr Matywiecki
intelligentsia
library
esej
inteligencja
biblioteka
Opis:
The study is a multi-contextual review of the recollective essay by Piotr Matywiecki, entitled Old Edifice (Stary Gmach, Warsaw 2016). Not only do Katarzyna Kuczyńska-Koschany and Anita Jarzyna discuss the biographical dimension of the text devoted to the former premises of the Library of the University of Warsaw, where the author – a recognised poet and expert on Warsaw – worked for many years, but they also focus on another, more universal aspect of his deliberations, which tell a story about the departure of a certain intellectual generation – about an intellectual ethos and its genius loci on the map of Warsaw. At the same time, the reviewers emphasise and thematise the essential meaning of the essayistic form which favours erudite digressions and the composition of the book that is, to a great extent, subordinated to the logic of the depicted space and its spectral afterimages.
Szkic jest wielokontekstowym omówieniem wspomnieniowego eseju Piotra Matywieckiego pt. Stary gmach (Warszawa 2016). Katarzyna Kuczyńska-Koschany i Anita Jarzyna nie tylko zwracają uwagę na biograficzny wymiar tekstu poświęconego fenomenowi dawnej siedziby Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie przez lata pracował autor – rozpoznawalny współczesny poeta i varsawianista, ale również koncentrują się na innym, bardziej uniwersalnym aspekcie tych rozważań będących opowieścią o odchodzeniu pewnej formacji intelektualnej – o inteligenckim etosie i jego genius loci na mapie stolicy. Recenzentki podkreślają przy tym i tematyzują kluczowe znaczenie formy eseistycznej sprzyjającej erudycyjnym dygresjom oraz kompozycji książki w znacznej mierze podporządkowanej logice opisywanej przestrzeni i jej widmowym powidokom.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2017, 6; 293-308
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesor Halina Taborska w Pułtusku, czyli ostatni inteligencki „zajazd” na Mazowszu
Prof. Halina Taborska in Pułtusk, i.e. the last intelligent „stop“ in Mazovia
Autorzy:
Wojciechowski, Jan Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926969.pdf
Data publikacji:
2021-12
Wydawca:
Związek Nauczycielstwa Polskiego
Tematy:
intelligentsia
political transformation
applied cultural studies
educational mission
Opis:
Aim: The article seeks to document an episode from the history of Prof. Halina Taborska’s many academic achievements, namely the Institute of European Culture at the Higher School of Humanities (later the Academy of Humanities) in Pułtusk, from the perspective of management sciences in the field of humanities. Methods: The article is an autoetnographic paper in which documents from the author’s private archives were analyzed. As the Deputy Director of the Institute, he was both the originator of and the witness to the events described. Results: We get a picture of a specific area of the educational practice in Mazovia in the years 1999–2006. We witness the efforts undertaken by Prof. Taborska, the Institute Director, to build a high-quality academic institution of an international reach where education was provided in the field of applied cultural studies by combining didactics with research, seminars, conferences and exhibition activities. Conclusions: An insight into a little-known fact from the history of the formation of non-state academic education outside the main educational centers in Poland after 1989. It proves it was possible to establish – in a completely new organizational environment and in the country – an institution having an international reach. It operated thanks to the efforts of a teaching personality which grew looking up to strong and intelligentsia role models.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Oświatowy; 2021, LXIV, 3-4; 96-106
0033-2178
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Oświatowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inteligencja miasta przemysłowego XIX i początków XX wieku wobec polskiej niepodległości. Przykład miasta Łodzi
The intelligentsia of the industrial city of the 19th century and the early 20th century,in the face of Polish independence. The example of the city of Lodz
Autorzy:
Iwańska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687496.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
inteligencja
Łódź,
polska niepodległość
intelligentsia
Lodz
the Polish independence
Opis:
The turn of the 20th century, especially the time from the Polish Revolution of 1905 until the First World Was, is perceived in the Kingdom of Poland as a moment of searching for a new form of patriotism and Polishness by the Polish intelligentsia. It was a time of developing the national awareness and its spread from the local to the national domain. The present paper attempts to look at this search and these processes through the prism of journalistic discussions led by the Polish intelligentsia in Lodz. Apart from the intelligentsia’s postulates and reflections, the author is going to demonstrate specific signs of their activities, and cultural and social initiatives, which at the time were supposed to encourage and maintain Polishness in the city of Lodz, where the German and Jewish population played an important role (not only in terms of the economy). This historical analysis is also an attempt at determining the extent to which the intelligentsia in Lodz introduced original and innovative elements, stemming mainly from the industrial nature of the city, to the national patriotic debates.
Przełom XIX i XX wieku, a zwłaszcza okres po rewolucji 1905–1907 roku do wybuchu I wojny światowej uznawany jest w Królestwie Polskim za moment poszukiwania przez środowiska polskiej inteligencji nowej formuły patriotyzmu, polskości, za czas poszerzania świadomości narodowej, przechodzenia od jej lokalnego do ogólnonarodowego wymiaru. W proponowanym tekście podjęta zostanie próba przyjrzenia się tym poszukiwaniom i procesom przez pryzmat dyskusji publicystycznych prowadzonych przez inteligentów polskich w Łodzi. Prócz postulatów i rozważań ukazane zostaną także konkretne przejawy ich działań, inicjatywy kulturalne i społeczne mające w tamtym czasie służyć pobudzeniu i utrzymaniu polskości w mieście, gdzie znaczącą rolę (nie tylko ekonomiczną) odgrywali przedstawiciele ludności niemieckiej i żydowskiej. Celem prowadzonej analizy historycznej jest też chęć zmierzenia się z pytaniem – w jakim stopniu przedstawiciele łódzkiej inteligencji wnosili do ogólnopolskich debat patriotycznych, narodowych wątki oryginalne i nowatorskie, wynikające przede wszystkim z industrialnego charakteru miasta?
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 51-79
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dworu ziemiańskiego na uniwersytecką katedrę. Przyczynek do genezy inteligencji polskiej
From the manor court to the university cathedral. A contribution to the genesis of the Polish intelligentsia
Autorzy:
Kita, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687521.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ziemiaństwo
katedra uniwersytecka
inteligencja
landowners
the university cathedral
intelligentsia
Opis:
Landowners and intelligence are two layers of Polish society that had complemented each other and played an important role in maintaining of the Polishness in the era of partitions, and seriously contributed to regaining independence in 1918. An educated landowner, or an intellectual of landowner origin, it was often difficult to define belonging to a particular social layer. After the January Uprising, publicists were writing about gentry as “country intelligentsia”, which had to play an important role in the modernization of the Polish countryside. In the light of the previous findings of historiography, it appears that indeed the landowning environment became one of the main groups of recruitment of the Polish intelligentsia in the second half of the 19th and the first half of the 20th century. An analysis of the sources of various provenance shows that one of the most important intellectual professional groups, to which were getting first sons and then daughters from the landowners families, were scientists. The main research problem is the attempt to characterize people of science, who had abandoned the mansions and decided to pursue a career at universities in Cracow, Lviv and Warsaw, and after independence, also Poznań, Vilnius and Lublin. This issue will be discussed both in the broader context of collective fates as well as selected individual biographies of Polish scholars on landed genealogy. An important selection criterion will be their simultaneous involvement in various political and social ventures.
Ziemiaństwo i inteligencja to dwie warstwy społeczeństwa polskiego, które wzajemnie się uzupełniały i odgrywały ważną rolę w utrzymaniu polskości w dobie zaborów, oraz poważnie przyczyniły się do odzyskania niepodległości w 1918 r. Wykształcony ziemianin, czy też inteligent pochodzenia ziemiańskiego, jak trudno było nieraz określić przynależność do konkretnej warstwy społecznej. Publicyści po powstaniu styczniowym pisali wręcz o ziemiaństwie jako „inteligencji wiejskiej”, która miała odegrać istotną rolę w modernizacji wsi polskiej. W świetle dotychczasowych ustaleń historiografii wynika, iż rzeczywiście środowisko ziemiańskie stało się jedną z głównych grup rekrutacji polskiej inteligencji w drugiej połowie XIX i pierwszej połowie XX w. Analiza źródeł różnej proweniencji wskazuje, iż jedną z najważniejszych inteligenckich grup zawodowych, do której trafiali najpierw synowie, a następnie i córki z rodzin ziemiańskich, byli naukowcy. Zasadniczym problemem badawczym jest próba charakterystyki ludzi nauki, którzy porzucali dwory i decydowali się na karierę w uczelniach wpierw Krakowa, Lwowa i Warszawy, a po odzyskaniu niepodległości także Poznania, Wilna i Lublina. Zagadnienie to omówione zostanie zarówno w szerszym kontekście losów zbiorowych, jak również wybranych indywidualnych biografii uczonych polskich o ziemiańskim rodowodzie. Ważnym kryterium wyboru będzie ich jednoczesne zaangażowanie w różnych przedsięwzięciach o charakterze politycznym i społecznym.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 101-122
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
How Do Local Conditions Inform Socio-Political Language? The Concept of ‘Intelligentsia’ in Łódź Press before the Mid-Twentieth Century
Autorzy:
Śmiechowski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131460.pdf
Data publikacji:
2021-01-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
intelligentsia
social structure
history of ideas
Łódź
Warsaw
Polska
Opis:
This article seeks to answer the question of whether the local conditions or determinants influence the socio-political language. Within the context of the nationwide discourse in the nineteenth-century Kingdom of Poland, an analysis follows how the concept of ‘intelligentsia’ functioned in the local press from the industrial city of Łódź. A source analysis leads to the conclusion that in the specific circumstances, of which the social mix was a constituent, certain notions of a defined meaning in the countrywide context may be interpreted in a manner divergent from the rule. As the social structure of Łódź was becoming more and more similar to that of Warsaw and other big cities, the differences in the definitions of the term ‘intelligentsia’ were gradually smoothening out.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2021, 122; 135-163
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 79

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies