Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "history of anthropology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 32
Tytuł:
Józefa Obrębskiego etnosocjologia Polesia w świetle pytań o jego życie i dzieło. Tytułem wprowadzenia
Autorzy:
Engelking, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677983.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Józef Obrębski
Polesie
history of anthropology
Opis:
Józef Obrębski’s ethnosociology of Polesie in light of his life and work. As for introductionThe article provides comments to five articles constituting the cycle entitled ”Józef Obrębski – Ethnosociology – Polesie then and now” and contextualises them in a bio-historical perspective. It presents an outline of Obrębski's scientific biography and reflects upon the causes of his absence in the mainstream history of anthropology and sociology. Although from the point of view of western principles of success Obrębski did not succeeded in his scientific career, he definitely was a remarkable actor of the scientific field. His takeaways and inspirations have started to influence this field not earlier than after his death. The articles included in the current cycle represent one of the examples of contemporary reception of Obrębski's outcome, generating a scientific discussion. Józefa Obrębskiego etnosocjologia Polesia w świetle pytań o jego życie i dzieło. Tytułem wprowadzeniaArtykuł komentuje i kontekstualizuje teksty zamieszczone w cyklu „Józef Obrębski – Etnosocjologia – Polesie wczoraj i dziś”. Przez przedstawienie zarysu drogi naukowej Obrębskiego i refleksję nad przyczynami nieobecności tego uczonego w kanonie historii antropologii i socjologii ustanawia wspólną dla całego cyklu perspektywę biograficzno-historyczną. Mimo że z punktu widzenia zachodnich kategorii sukcesu, Obrębski nie zrobił kariery naukowej, był wybitnym aktorem pola nauki. Jego ustalenia i inspiracje zaczęły wywierać wpływ na to pole dopiero po jego śmierci. Prezentowane teksty są jednym z przykładów współczesnej recepcji Obrębskiego, generującej naukową dyskusję.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2019, 51
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologowie i antropolożki na wojennej ścieżce oraz ich dylematy moralne z tym związane
Anthropologists on the War Path and Their Related Moral Dilemmas
Autorzy:
Kubica, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373102.pdf
Data publikacji:
2017-07-10
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of anthropology
methodology of the history of anthropology
anthropology and war
anthropology and colonialism
historia antropologii
metodologia historii antropologii
antropologia a wojna
antropologia a kolonializm
Opis:
In the history of anthropology, that is, a science whose borders have considerably shifted, the object of study has continually changed but there has been a prevailing conviction about the unusual sensitivity of its practices; however, such sensitivity has not been discussed by researchers in the context of wars, military intelligence, or other military endeavors. When the history of this discipline is recounted as it is by Michał Kowalski in the book Antropolodzy na wojnie [Anthropologists on War], through the prism of the complications involved in direct activities of this type, it forces one to reflect on the ethical principles that should guide field researchers. Historical analyses of such sensitive material should also incline scholars to greater methodological awareness and avoidance of the trap of presentism.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2017, 61, 3; 209-221
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropolog na wojnie – dylemat etycznego zaangażowania nauk społecznych
Anthropologist on war – the dilemma of ethical engagement of social sciences
Autorzy:
Kowalski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374119.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
antropologia
historia antropologii
wojna
etyka badań
zastosowania antropologii
anthropology
history of anthropology
war
research ethic
applications of anthropology
Opis:
Since 2006, the U.S. Department of Defense have begun employing social scientists in combat brigades in Iraq and Afghanistan. The U.S. Army and CIA officially decided to mobilize anthropologists to the project of the Human Terrain System for the counterinsurgency war. This decision provoked enormous critique of the project within the anthropological community. The intense discussion about turning anthropology into a military tool also provoked wider public debate about ethics and current role of anthropology. Moreover, the uknown history of anthropology and the role of anthropologists during the past wars has been reveled by these discussions. In this paper, I refer to the discussion connected to the anthropologists’ engagement in recent and past wars. The growing interest in history of anthropology shows that more than half of American anthropologists were using their professional skills to advance the war effort during the World War II. I give examples of such involvements, relevant to both World Wars, as well as to the Cold War. I show the ways in which anthropologists were used in military and intelligence operations. I consider how the engagement in those wars changed anthropology itself and its Code of Ethics. I point out ethical and practical implications of engagement, especially for the field relations. Keeping in mind those historical examples of social scientists’ involvment in wars, I firmly state that any application of anthropology in war activities could lead to serious danger for anthropologists and for the discipline itself.
Od 2006 roku Departament Obrony Stanów Zjednoczonych zatrudnia badaczy społecznych w oddziałach bojowych na terenie Iraku i Afganistanu. Armia amerykańska i CIA oficjalnie prowadzą rekrutację antropologów w ramach projektu Human Terrain System, którego celem jest walka z lokalną partyzantką. Decyzje te wywołały falę krytyki w środowisku antropologów. Ożywiona dyskusja dotycząca przemiany antropologii w narzędzie prowadzenia wojny stała się pretekstem do publicznej debaty o etyce i współczesnej roli antropologii. Co więcej, przy okazji tej dyskusji ujawniona została nieznana historia antropologii i zaangażowania antropologów podczas minionych wojen. W artykule omawiam dyskusję dotyczącą zaangażowania antropologów w wojny toczone obecnie i w przeszłości. Zainteresowanie historią antropologii pozwala twierdzić, że podczas II wojny światowej ponad połowa amerykańskich antropologów wykorzystywała swoje umiejętności zawodowe na rzecz wysiłku wojennego. Przedstawiam przykłady takiego zaangażowania zaczerpnięte z obu wojen światowych, jak i z okresu zimnej wojny. Pokazuję, w jaki sposób antropolodzy byli wykorzystywani podczas operacji wojskowych i wywiadowczych. Rozważam, jak zaangażowanie podczas tych wojen zmieniło samą antropologię i jej zasady etyczne oraz wskazuję na konsekwencje etyczne i praktyczne takiego zaangażowania dla relacji w terenie. Mając na uwadze wszystkie historyczne przykłady zaangażowania badaczy społecznych podczas wojen, jednoznacznie wskazuję, że wszelkie zastosowania antropologii w działaniach wojennych mogą prowadzić do poważnego zagrożenia dla antropologów oraz całej dyscypliny.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2013, 9, 3; 124-141
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa Obrębskiego
Autorzy:
Engelking, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678156.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Józef Obrębski
Bronisław Malinowski
Polesie
functionalism
ethnosociology
fieldwork
history of anthropology
science policy
Opis:
Research in the service of politics? The case of Józef ObrębskiThe paper concentrates on the circumstances of the production of anthropological knowledge, created in a dynamic tension between its cognitive goal and the way it is used for political purposes. It provides an insight into a complex network of conditions (intelectual, institutional, financial, personal, political) which determined the production of knowledge in interwar Poland within the then emerging disciplines of ethnology and sociology, in the scope of what today we would call social anthropology.This case study takes a closer look at Polish anthropologist Józef Obrębski (1905-1967), a close student of Malinowski, whose outstanding achievements remained mostly unpublished and thus never came into existence in the master narrative of the history of our discipline. In the 1930s Obrębski conducted ethnosociological field research in the Polesie region in eastern Poland (nowadays, part of Belarus and Ukraine), which was part of a large scale scientific project of the Commission for Scientific Research of the Eastern Territories. This project, financed by the Polish government and headed by a politician, general Kasprzycki, was supposed to be an efficient tool in the politics of the so called state and national assimilation of the Slavic-speaking ethnic minorities. Obrębski’s political views, which were democratic and liberal in character, were opposed to the official political line whereas his functionalist anthropological stance was unacceptable for the mainstream Polish ethnology of the era, still rooted in the positivist paradigm.Anthropological knowledge produced by Obrębski, which we would call today a postcolonial and constructivist approach, began to find recognition only after his death. The biography of this scholar and the story of his “unknown” work, a great example of a non-mainstream phenomenon in a provincial country, makes it easier to reveal undisclosed mechanisms of the system and the thought-collectives of science. Nauka na usługach polityki? Przypadek Józefa ObrębskiegoArtykuł dotyczy uwarunkowań produkcji wiedzy antropologicznej w dynamicznym napięciu między jej celem poznawczym a zastosowaniem do celów politycznych. Przynosi wgląd w złożoną sieć uwarunkowań (intelektualnych, instytucjonalnych, finansowych, personalnych, politycznych) produkcji wiedzy w międzywojennej Polsce, na polu młodych dyscyplin, jakimi były wówczas etnologia i socjologia, polu, które dzisiaj nazywamy antropologią społeczno-kulturową.Bohaterem tego studium przypadku jest polski antropolog Józef Obrębski (1905-1967), bliski uczeń Malinowskiego, którego wybitne prace w większości pozostały nieopublikowane, nie funkcjonują zatem w wielkiej opowieści o historii dyscypliny. W latach 1930. Obrębski prowadził etnosocjologiczne badania terenowe na Polesiu we wschodniej Polsce (region ten dziś należy do Białorusi i Ukrainy), w ramach wdrażanego tam na szeroką skalę programu naukowego Komisji Naukowych Badań Ziem Wschodnich. Projekt ten, finansowany przez polski rząd i kierowany przez polityka, gen. Kasprzyckiego, miał być skutecznym narzędziem polityki asymilacji państwowej i narodowej słowiańskojęzycznych mniejszości etnicznych. Demokratyczne i liberalne poglądy polityczne Obrębskiego były opozycyjne wobec linii politycznej jego mocodawców, zaś stanowisko teoretyczno-metodologiczne, związane z funkcjonalizmem, było z kolei nie do przyjęcia przez polskich etnologów głównego nurtu, przywiązanych do paradygmatu pozytywistycznego.Antropologiczne osiągnięcia Obrębskiego, które dziś sytuujemy w obrębie podejścia postkolonialnego i konstruktywistycznego, zaczęły zyskiwać uznanie dopiero po jego śmierci. Biografia uczonego i dzieje jego „nieznanych” prac, ważny przykład pozamainstreamowego fenomenu w prowincjonalnym kraju, przyczyniają się do poznania nieujawnionych mechanizmów systemu i kolektywów myślowych w nauce.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2019, 51
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia psychologiczna. Wprowadzenie
Psychological anthropology: An introduction
Autorzy:
Żerkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28762781.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
psychological anthropology
ethnopsychology
cultural psychology
cognitive anthropology
history of cultural anthropology
Opis:
The text is an introduction to psychological anthropology, a subdiscipline of culturalanthropology that looks into interactions linking cultural phenomena with human psychological processes. The history of the concept of psychological anthropology and its definitions is discussed and then juxtaposed with explanations of the concepts of ethno-psychology, cultural psychology, and cognitive anthropology. The discussion is contextualized by the history of the subdiscipline itself, which over the last 150 years has been developed and co-developed – often in a complex and convoluted way – by subsequent anthropological approaches and trends, with which it has at times been identified.
Tekst stanowi wprowadzenie do antropologii psychologicznej, subdyscypliny antropologii kulturowej zajmującej się interakcjami łączącymi zjawiska kulturowe z procesami psychologicznymi człowieka. Omówiono historię pojęcia antropologii psychologicznej i jej definicje, a następnie zestawiono ją z objaśnieniami pojęć etnopsychologii, psychologii kulturowej i antropologii poznawczej. Dyskusję kontekstualizuje historia samej subdyscypliny, która na przestrzeni ostatnich 150 lat była rozwijana i współrozwijana – często w sposób złożony i zawiły – przez kolejne podejścia i nurty antropologiczne, z którymi czasami była utożsamiana.
Źródło:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia; 2023, 8; 7-47
2392-0971
2543-9537
Pojawia się w:
Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Strzałko (1943-2016)
Autorzy:
Kaszycka, Katarzyna A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/703981.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Jan Strzałko
physical anthropologist
intellectualist
history of Polish anthropology
Opis:
Professor Jan Strzałko – Polish physical anthropologist, longtime Editor-in-Chief of Anthropological Review, scholar and academic of Adam Mickiewicz University in Poznań, author of numerous articles and textbooks, authority on human biology and ecology, died August 15, 2016 in Poznań. He was born January 31, 1943 in Kleck, Nowogródek Voivodeship (now part of Belarus). His family repatriated to Poland in 1945 from Strzałkowo and settled in Poznań. He studied biology and anthropology at the Faculty of Biology and Earth Sciences, Adam Mickiewicz University during years 1960-1965. He completed his master's degree in 1965 (and joined the faculty), a PhD in 1968, and a post-doctoral degree in 1974. The title of Professor was conferred on him in 1989 (after 7 years’ delay, due to unfavorable opinion of the communist authorities of the time). Professor Strzałko was the first Dean of the newly established Department of Biology, Adam Mickiewicz University (1984-1985) – his term of office, as well as those of the Rector and Deans of other faculties, was interrupted by the then Minister of Science and Higher Education. Between years 1984-1987 he was head of the Department of Anthropology at the Faculty of Biology, founder and head of the Department of Human Population Ecology at the Institute of Anthropology (1987-2012), and from 1990-1996 Vice-rector for Research at Adam Mickiewicz University. Since 1962 he was a member of the Polish Anthropological Society. After several years working on the editorial body of the Society’s journal – Przegląd Antropologiczny (Anthropological Review), he was appointed member of the Editorial Committee in 1973. In 1978 he became Deputy Editor, and in 1986 Editor-in-Chief of the journal – a position he held for 25 years. Professor Strzałko’s first research interests were mainly the morphology and morphogenesis of the human skeleton, including the factors affecting the variability of the skeleton. He then went on to investigate the research methodology of prehistoric populations – studying bone material obtained from excavations. The third sphere to which he devoted attention was human population ecology and the relationships between biological and cultural evolution. A fourth interest was physical attractiveness – the research being as much anthropological as psychoevolutionary – then a new field.Last, but not least, was the problem of so-called human races, racial stereotypes and xenophobia. He was editor and co-author of several books, including university textbooks “Antropologia fizyczna” (Physical anthropology) and “Antropologia” (Anthropology), for which he received the awards of the Minister of Higher Education and Technology (1981) and Minister of National Education (1990). He was also Chief Editor of the first Polish translation of the American textbook “BIOLOGY: Campbell, Reece” (2012). For his outstanding achievements in the fields of education and science, and in recognition of the importance of his work, he was awarded the Medal of Commission of National Education (1981) and Knight's Cross of the Order of Polonia Restituta (1990). Jan Strzałko was not only an eminent and creative researcher, but also a gifted academic teacher. He was a guest lecturer in Poland, and abroad – as Visiting Professor at the University of South Africa (UNISA) in Pretoria, in 1993. He supervised over 150 masters students and mentored 9 PhD students. Professor Strzałko had broad interests (from biology and statistics to literature and classical music) and enormous knowledge. He was extremely well-read and one could engage him about almost anything. He popularized the science of evolution, gave comments to the press, radio and TV, shaped and directed the scientific development of young researchers, and was a keen debater and reviewer. At the same time, he was an extremely warm and cultured man – a true gentleman of great intellect. At the end of 2011 he took ill, and yet, his death was sudden and unexpected. He passed away, leaving his wife, daughter, son and grandson. Jan, you are sorely missed.
Źródło:
Nauka; 2016, 4
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „Defamiliaryzatorach”. Uwagi na temat książki Waldemara Kuligowskiego
On “Defamiliarizers”: Remarks on a Book by Waldemar Kuligowski
Autorzy:
Mucha, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373103.pdf
Data publikacji:
2017-07-10
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
autoethnography
defamiliarization
anthropology of contemporaneity
anthropology at home
anthropological methods
history of anthropology
autoetnografia
uniezwyklenie (defamiliaryzacja)
antropologia współczesności
metody antropologiczne
historia antropologii
Opis:
This text contains the author’s thoughts on contemporary cultural anthropology in connection with a reading of Waldemar Kuligowski’s book Defamiliaryzatorzy. Źródła i zróżnicowanie antropologii współczesności [Defamiliarizers: Sources and Varieties of Contemporary Anthropology]. The author’s remarks concern the historical conditioners of the discipline’s current shape and its reflexivity, or how one’s own cultural context is understood and presented.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2017, 61, 3; 224-235
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzywojenna polska etnografia zaangażowana w debatę publiczną a dyskurs nacjonalistyczny
Polish Interwar Ethnography’s Engagement in Public Debate and the Issue of Nationalism
Autorzy:
Kubica, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427943.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
nacjonalizm
antropologia zaangażowana
krytyczna analiza dyskursu
historia antropologii
Jan Stanisław Bystroń
Bożena Stelmachowska
nationalism
critical discourse analysis
engaged anthropology
history of anthropology
Opis:
Nie zawsze zaangażowana postawa antropologów łączy się z działaniami emancypacyjnymi i antyhegemonicznymi. W przeszłości autorytet naukowy polskich etnografów służył ugruntowywaniu nacjonalistycznego dyskursu nawet wtedy, gdy byli względem niego krytyczni. Artykuł przedstawia analizę tekstów publicystycznych dwojga międzywojennych etnografów: Bożeny Stelmachowskiej, piszącej na temat Kaszubów oraz Jana Stanisława Bystronia krytykującego megalomanię narodową. Wspólnym mianownikiem tych tekstów jest esencjalizujące pojęcie narodu i grup etnicznych, które dobrze służyło celom politycznym, podobnie jak i ich terytorializacja. Jedynie wyprzedzający swój czas Józef Obrębski trafnie wskazał mankamenty ówczesnych teorii. Historyczna lekcja, którą prezentuje artykuł, może się przysłużyć krytycznej refleksyjności współczesnych badaczy i dekonstruowaniu nacjonalistycznego dyskursu.
Not always has the engaged attitude of anthropologists been associated with emancipation and anti-hegemonic activities. In the past, the scholarly authority of Polish ethnographers served to consolidate nationalist discourse even when they were critical of it. The article presents an analysis of popular texts of the two interwar ethnographers: Bożena Stelmachowska who wrote about Kashubia and Jan Stanisław Bystroń who criticized national megalomania. The common denominator of these texts is the essentializing concept of nations and ethnic groups that was well fitted to serve political purposes, as was their territorialization. Only Józef Obrębski, being ahead of his time, aptly pointed out the shortcomings of these theories. The historical lesson presented in the article can be used to foster the critical reflexivity of contemporary researchers and to deconstruct nationalist discourse.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2020, 3(238); 135-158
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozum czy emocje? O odmianach autoetnografii oraz epistemologicznych przepaściach i pomostach między nimi
Reason or Emotions? On Varieties of Autoethnography and the Epistemological Chasms and Bridges between Them
Autorzy:
Kacperczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373017.pdf
Data publikacji:
2017-07-10
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
analytic autoethnography
evocative autoethnography
history of anthropology
autoethnographic praxis
reason or emotion
autoetnografia analityczna
autoetnografia ewokatywna
historia antropologii
autoetnograficzna praxis
rozum czy emocje
Opis:
In this article, the author discusses the limits of analytical and evocative autoethnography as described by the creators of these concepts and by scholars who embark autoethnographic projects. The author attempts to answer the question of whether it is possible to move freely between the fields of analytic autoethnography and evocative autoethnography. Can rechercher freely combine analytical and evocative motifs within the framework of the autoethnographies he create? What are the fundamental differences between these approaches? What indicates the analyticality or the suggestiveness of the autoethnographic text? For whom and what are such divisions necessary? These considerations correspond to the practical problems appearing in the application of the autoethnographic approach in contemporary social research.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2017, 61, 3; 127-148
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złote runo
The Golden Fleece
Autorzy:
Pacukiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507773.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
funkcja
struktura
historia antropologii kultury
Bronisław Malinowski
Laboratorium Kultury
function
structure
history of cultural anthropology
Bronislaw Malinowski
Opis:
Artykuł stanowi próbę spojrzenia na historię antropologii kultury nie tylko diachronicznie, poprzez pryzmat rozpowszechnionej kategorii „rozwoju nauki”, która ma proweniencje ewolucjonistyczne, ale w sposób synchroniczny, pod kątem trwających w niej i poddawanych przekształceniom pojęć. Istnieje zatem możliwość uznania Argonautów zachodniego Pacyfiku nie tylko za pionierską „monografię terenową” lub zalążek „teorii funkcjonalnej”, ale również za pewien – analogiczny do wizji istnienia mitu w kulturze autorstwa Claude’a Lévi-Straussa – wariant antropologii kultury, ewentualnie jej archiwum (w rozumieniu Michela Foucaulta). Przedmiotem analizy są w tym przypadku relacje pomiędzy pojęciami funkcji i struktury. Okazuje się, że propozycja Malinowskiego nie jest w gruncie rzeczy tak odległa od późniejszych koncepcji strukturalistycznych autorstwa Alfreda Reginalda Radcliffe-Browna i Lévi-Straussa. Dominacja myślenia funkcjonalnego oznacza w tym przypadku położenie nacisku na sposoby wprowadzania w życie i odczuwania konstruktów kulturowych przez tubylców. Dzięki temu Argonauci… stają się przede wszystkim opisem dynamicznej, żyjącej kultury; dlatego też rdzeniem książki – co nietypowe w przypadku prac naukowych z obszaru antropologii – jest podróż ukazująca kulturę w działaniu.
The article is an attempt to look upon the history of anthropology not only through the diachronic lenses, the popular “science development” category, which has evolutionistic provenience, but also synchronic, through the process of moulding and shifting concepts. Thus, it is possible, to claim Argonauts of the Western Pacific not only as a pioneering “fieldwork monograph” or an origin of the “functionalism theory”, but also as – analogous to Claude Lévi-Strauss’ concept on the place of myth in culture – an alternative of cultural anthropology, or, its archive (in the sense explained by Michael Foucault). In this case the analysis is cast upon the relations between structure and function. It appears that in fact Malinowski’s conception is not as far away from the latter structuralist theories of Alfred Reginald Radcliffe-Brown and Lévi-Strauss. The domination of functionalistic thought in this case implies putting an emphasis onto the ways of realising and sensing the cultural constructs by the natives. As a result, the Argonauts… became primarily a description of a dynamic, living culture; for that reason, the core of the book – uncommonly for anthropological scientific works – is a journey showing the culture in action.
Źródło:
Laboratorium Kultury; 2013, 2; 150-171
2084-4697
Pojawia się w:
Laboratorium Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeszłość i przyszłość antropologii kulturowej
The Past and Future of Cultural Anthropology
Autorzy:
Bytniewski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343626.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
kultura
historia antropologii kulturowej
J. J. Rousseau
C. Lévi-Strauss
A. Barnard
culture
history of cultural anthropology
J.J. Rousseau
Opis:
Kultury rozpoznajemy w różnicach, istoty ludzkie postrzegamy poprzez podobieństwa między nimi. Oto paradoks, który czyni antropologię kulturową trudną dla nas, ponieważ jej etos i metody zmuszają do zmiany sposobu percypowania własnego otoczenia społecznego. W rezultacie antropologia kulturowa wytwarza i rozwija całkiem szczególne doświadczenie siebie samego, które Jean-Jacques Rousseau nazwał sentiment d’existence. Jak sądził Claude Lévi-Strauss, Rousseau właśnie dlatego jest ojcem etnologii. Był on pierwszym europejskim intelektualistą, który zrozumiał, że wyobcowanie wobec Tego Samego jest ceną, jaką płacimy za możliwość poznania Innego. Jakie znaczenie dla zrozumienia Zachodu ma znikanie etnoświatów? W jaki sposób zacieranie zróżnicowania etno-świata ukształtowało nie tylko przeszłość i przyszłość antropologii kulturowej, ale także rozumienie przeszłości i przyszłości kultury, z jakiej się ona wywodzi? Antropologię kulturową albo antropologię społeczną, jak nazywa się ją w Wielkiej Brytanii, przenika pewien rodzaj niepewności co do jej statusu poznawczego. Antropologia kulturowa nie jest pewna, czy jej zainteresowanie światem egzotycznym jest na czasie. Dobrze tą współczesną kondycję antropologii kulturowej odzwierciedla książka Alana Barnarda zatytułowana Antropologia. Zarys teorii i historii. W rzeczywistości książka ta jest akademicką dyskusją na temat historii dyscypliny z dodaniem ekskursu na temat nowych zainteresowań antropologii kulturowej motywowanych wciąż aktywną percepcją różnicy. Oznacza to powrót w praktykach badawczych i pisarskich do spojrzenia z oddali na świat społeczny, który jest całkiem blisko. Artykuł dyskutuje problemy i opinie wyrażone we wspomnianej książce.
We recognize cultures in differences, while we perceive human beings through the similarities between them. It is a paradox that makes cultural anthropology difficult for us, because its ethos and methods make pressure for us to change the way of perception our own social environment. Thus, as a result, cultural anthropology produces and develops quite peculiar experience of itself, which J. J. Rousseau named sentiment d’existence. According to C. Lévi-Strauss, Rousseau is the father of ethnology, because he was the first European intellectual who understood that alienation in relation to the Same is the price at we have to pay for getting to know the Other. What, for the understanding of the West, is the meaning of the disappearance of ethno-worlds? How blurring of ethno-diversity of the world shaped not only the past and the future of cultural anthropology, but an understanding of the past and the future of culture, from which it is derived? Cultural anthropology, or as it is called in Britain, social anthropology, pervades a kind of anxiety about its cognitive status. Cultural anthropology is not sure whether its interest in exotic cultures is not already late, still suspects that its research is not on time. Well reflects this contemporary condition of cultural anthropology the book by Alan Barnard entitled History and Theory in Anthropology. In fact, the book is a combination of an academic discussion of the history of the discipline with the excursus towards new areas of exploration of anthropological instigated by perception of differences, still active. This means the return in the practices of research and writing practices of anthropologists to looking from a distance on the social worlds that are pretty close. The paper discusses problems and opinion entered upon in mentioned book.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2017, 5; 159-168
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Tysiąc lat jest jak jedna Noc”. Rozważania Karola Wojtyły o człowieku i jego dziejach z okazji tysiąclecia chrztu Polski
“A thousand years is like one Night.” Karol Wojtyła’s Reflections on Man and the Story of Man, on the Occasion of the Millennium of the Baptism of Poland
Autorzy:
OŁDAKOWSKA-KUFLOWA, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047456.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Karol Wojtyła, medytacja poetycka, chrzest Polski, antropologia, historiozofia
Karol Wojtyła, poetic meditation, baptism of Poland, anthropology, philosophy of history
Opis:
W roku 1966 ówczesny arcybiskup krakowski, Karol Wojtyła, zainspirowany przypadającą wówczas milenijną rocznicą chrztu Polski, napisał poemat Wigilia wielkanocna 1966. Utwór ten nawiązuje do osoby Mieszka I i jego decyzji przyjęcia chrztu. W swym zasadniczym zrębie jest filozoficzno-religijną medytacją, wykorzystującą język i środki poetyckiego wyrazu, ukazującą początek, sens i cel dziejów ludzkości w oparciu o dość precyzyjnie ukazaną wizję człowieka. Antropologia przedstawiona przez Autora poematu ufundowana jest na podstawach chrześcijańskich i ma wyraźnie polemiczny charakter wobec materializmu, światopoglądu oficjalnie obowiązującego w czasach komunistycznych. W zakresie historiozoficznym Wojtyła sprzeciwiał się wizji dziejów prezentowanej w nurcie marksistowskiego historyzmu. Problemy poruszone w utworze, także przedstawione przekonania i argumenty, nabierają nowej aktualności w czasie, gdy modna staje się tak zwana nowa humanistyka, zwana też humanistyką performatywną lub nieantropocentryczną, wyrastająca z tradycji marksowskiej i nawiązująca do historyzmu.
In 1966, Karol Wojtyła, the then Archbishop of Cracow, inspired by the Millennium of the Baptism of Poland, wrote a poem entitled Easter Vigil 1966. The poem evokes the profile of Prince Mieszko I, the Polish ruler who took the decision to accept the Christian baptism. The poem comprises a philosophical and religious meditation making use of poetic language and employing the stylistic means characteristic of poetry. The objective of the meditation is to show the beginning, the meaningfulness, and the goal of the humanity, and to do so based in a specific vision of man. The anthropology put forward by the author has Christian roots and manifests marks of a polemic with the materialistic view of the world, the outlook officially accepted in Poland in the communist times. In his philosophy of history, Wojtyła clearly refuted the official Marxist doctrine. Today, the problems he addresses in his poem, as well as the ideas and arguments he incorporates, assume a new relevance in the face of the new intellectual fashion for the so-called new humanities, also called performative humanities or non-anthropocentric humanities, which spring from the Marxist tradition and are rooted in historicism. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 139-160
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morskie i zamorskie podróże idei antropologii
Autorzy:
Ulicka, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677642.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
anthropology
history of ideas
spatial turn
travelling concepts
reconstruction
Opis:
The maritime and overseas journeys of the idea of anthropologyThis article discusses the very concept of anthropology, which was born at the end of 19th century, termed the “history of ideas”, and still exists in contemporary literary theory, especially as part of what is referred to as “spatial turn”. As with the similar concept proposed earlier by Ernst Curtius, it is focused on topics treated as the autonomous component of an anonymous, unpersonal, and in fact unhistorical discourse. On the contrary, the article tends to prove that travelling theories were always strongly connected with travelling theorists. In contrast, the author attempts to consider the interrelations between the two conceptions of anthropology: the philosophical and the linguistic, taking into account the material left in texts connected with the journey from Göteborg to New York by Roman Jakobson and Ernst Cassirer. The reconstruction of their possible discussions on board proves that the boundary between their projects, usually drawn in the history of culture, is weaker than could be supposed. Morskie i zamorskie podróże idei antropologiiArtykuł podejmuje dyskusję z koncepcją antropologii kulturowej wyłonioną po tzw. zwrocie spacjalnym i skupioną na wędrówkach pojęć. Ze względu na depersonalizację rozważanego materiału wciąż mieści się ona w modelu XIX-wiecznej jeszcze proweniencji, bliska historii idei i topice. Dyskusja została przeprowadzona na materiale nielicznych świadectw wiążących się z podróżą morską z Europy do USA, a w istocie ucieczką przed kolejną falą nazizmu, podczas której doszło do przypadkowego spotkania Romana Jakobsona i Ernsta Cassirera. Rekonstrukcja ich możliwych dialogów podczas piętnastu dni rejsu, wsparta na metodologicznej propozycji historii domyślnej wyprowadzonej z praktyki filologicznej Tadeusza Zielińskiego, pozwala odkryć silne związki między ich projektami, a tym samym między koncepcjami antropologii filozoficznej i antropologii lingwistycznej. Wyłaniające się ze świadectw tekstowych konwergencje podważają rozgraniczanie obu tych modernistycznych projektów, zwykle dokonywane w historii dyscypliny. Pozwalają także na reinterpretację rozpowszechnionych ujęć postawy profesjonalizmu uznawanej za typową dla uczonego nowoczesnego i utożsamianej z politycznym i społecznym niezaangażowaniem.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieczęć jako „forma symboliczna”
Autorzy:
Perkun, Vitaliy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185072.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
seal
auxiliary sciences of history
anthropology
semiotics
art history
symbol
sign
image
Opis:
The present article is an attempt to look at a seal in the broadest possible context of humanities, with an aim of finding novel fields and paths of research. The author discusses several directions of exploration of a seal – linguistic, anthropological, semiotic, and sociological; utilizing methods and results of research of art history and history of cognitive history, he present seal, regarded as a “symbolic form”, not only as a carrier, but also a memorial.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2020, 75, 3; 43-70
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Peepshow, prompter, bluebox – trzy meta-metafory relacji podmiot – infosfera
Autorzy:
Stasieńko, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520875.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
history of new media
peepshow
prompter
bluebox
media anthropology
subject-inforsphere relation
Opis:
Peepshow, prompter, bluebox – three meta-metaphors of the subject – infosphere relation
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2010, 1; 121-134
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 32

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies