- Tytuł:
-
Zastosowanie protokołów głośnego myślenia w badaniach kartograficznych
Application of Think Aloud Method in Cartography - Autorzy:
- Gołębiowska, I.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/204258.pdf
- Data publikacji:
- 2011
- Wydawca:
- Polskie Towarzystwo Geograficzne
- Tematy:
-
protokoły głośnego myślenia
badania empiryczne
użytkowanie map
think aloud
empirical study
map use - Opis:
-
Protokoły głośnego myślenia są metodą badawczą stosowaną do pozyskania informacji na temat procesów poznawczych w trakcie procesu czytania mapy. W badaniach z wykorzystaniem tej metody uczestnicy głośno wypowiadają myśli oraz opisują swoje rozumowanie w trakcie rozwiązywania postawionego przed nimi zadania. Cały proces poznawczy jest nagrywany (np. kamerą cyfrową), a uzyskany materiał badawczy w postaci protokołów głośnego myślenia podlega analizie pod kątem stosowania różnych kategorii wypowiedzi. Protokoły głośnego myślenia jako metoda, która pozwala na obserwację nie tylko rezultatów, ale przede wszystkim procesu rozwiązywania problemu, są wykorzystywane w różnych dziedzinach nauki, np. w psychologii i pedagogice. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku metoda znalazła szersze zastosowanie w kartografii i jest wykorzystana np. w badaniach nad strategiami uczenia się treści mapy stosowanymi przez różnych użytkowników (o różnym poziomie znajomości zasad redakcji map lub osoby widzące, niewidome i niedowidzące), a także w badaniach użyteczności map.
Metoda protokołów głośnego myślenia jest bardzo czasochłonna – na etapie zbierania danych, w trakcie kodowania i analizy protokołów. Niektóre niedogodności mogą być ograniczone, ale są również utrudnienia, które należy traktować jako nieodłączną jej cechę.
W artykule zostały omówione niektóre problemy, które mogą być rozwiązane w trakcie planowania badań z zastosowaniem protokołów głośnego myślenia. Należy do nich wybór osoby eksperymentatora, jest on bowiem często dokonywany wbrew zaleceniom metodologicznym. Inną ważną kwestią jest skrócenie czasu analizy zebranych danych. Można to osiągnąć przez zastosowanie specjalnego oprogramowania, np. TRANSANA, MacSHAPA lub ELAN, które może być pomocne na różnych etapach opracowania i analizy nagrań. Ostatnią sprawą jest stosowanie innych metod razem z protokołami głośnego myślenia. Metody takie mogą dostarczyć danych uzupełniających. W artykule podano przykłady pokazujące, jak kartografowie rozwiązywali omawiane problemy metodologiczne w swoich badaniach.
Poszukiwanie metod badawczych stosowanych w innych dziedzinach nauki i dostosowanie ich do problemów badawczych kartografii korzystnie wpływa na rozwój kartografii jako dyscypliny naukowej. Pozwala to na rozwinięcie warsztatu metodycznego i jednocześnie na skuteczniejsze uzyskiwanie odpowiedzi na stawiane pytania badawcze.
Think aloud method is the source of in-depth information on the processes that take place in the mind of a subject. The approach is applied when a researcher wants to understand why and how decision-making is being conducted. Applying the think aloud method, research subjects are asked to voice their thoughts while working on a given problem. The thinking aloud is recorded, transcribed, then (with help of independently working coders) segmented and coded. The think aloud method has been applied in various disciplines, e.g. psychology, education and knowledge engineering. It has been also applied in cartography since the last decade of the 20th century. The method has been used in order to get to know map learning strategies applied by various users (professionals vs. cartographically inexperienced, sighted vs. blind and visually impaired) or in map usability testing. The method is valuable to monitor not only the results of the tasks, but also the entire process of map use, acquisition of information from a map, strategies of problem solving. But the method is time- and labour-consuming, at the stage of data collection, particularly during coding and analysis of protocols. Some drawbacks of the method can be limited, but there are shortcomings that have to be treated as an inherent feature. Selected issues that should be resolved while designing the research with think aloud method are discussed in the article. The choice of the research assistant is often made against the methodological recommendation – it is a researcher, an author of the study. The another issue is a reduction of time used for an analysis, it can be achieved by an application of a special purpose software. Tools, like TRANSANA, MacSHAPA or ELAN, can help a researcher at various stages of the conducted study. The final issue discussed in the article, is an application of other methods that provide complement data. Examples showing how cartographers faced the discussed methodological issues are also presented. Cartographers keep searching for the new methods. The application of techniques from other disciplines, e.g. eye-tracking or think aloud methods, enriches cartography as science discipline and helps better answering for stated research questions and problems. - Źródło:
-
Polski Przegląd Kartograficzny; 2011, T. 43, nr 4, 4; 341-353
0324-8321 - Pojawia się w:
- Polski Przegląd Kartograficzny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł