- Tytuł:
-
O zapomnianym pałacu Sapiehów w Dubnie na Podlasiu
About the forgotten Sapieha Palace in Dubno in Podlasie - Autorzy:
-
Andrzejewska, Aldona
Karwowska, Halina
Andrzejewski, Aleksander - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/28766361.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
- Tematy:
-
Podlasie
Dubno
Sapiehowie
archeologia historyczna
badania zespołów rezydencjonalnych
historical archeology
research on residential complexes - Opis:
-
Sapiehowie to jeden z najpotężniejszych rodów magnackich Wielkiego Księstwa Litewskiego, wywodzący się z ziem dzisiejszej Białorusi i Rosji. Jeden z nich Iwan Sapieha był pierwszym wojewodą podlaskim. W 1512 r. został właścicielem wsi Dubno, gdzie od przełomu XVI i XVII w. funkcjonował zespół dworski, który na przełomie XIX i XX w. został zrujnowany i zapomniany.
W latach 2006–2010 i 2013 przeprowadzono wykopaliskowe badania archeologiczne, m.in. dzięki dotacjom z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina INTERREG IIIA/TACIS CBC 2004-2006 oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace archeologiczne uzupełniono badaniami nieinwazyjnymi, geomorfologicznymi, przyrodniczymi, fotografią lotniczą oraz stosownymi kwerendami źródłowymi.
Prace te przyniosły niezwykle interesujące rezultaty. Okazało się bowiem, że odkryto ukryte pod powierzchnią ziemi relikty tej rezydencji. W efekcie przeprowadzonych prac archeologiczno-architektonicznych można było zrekonstruować w znacznej mierze ten zespół rezydencjonalny składający się z pałacu, kaplicy, innych budynków pomocniczych, jak: karczma, oranżeria, lamus. Jednak najbardziej spektakularnym wynikiem było odkrycie pałacu, nazywanego Kamienicą Wielką. W trakcie badań rozpoznany został rzut kamienicy na poziomie parteru oraz zlokalizowany w piwniczce skarbczyk.
Opisana Kamienica Wielka jest typowym dla XVII w. zespołem budynków dworskich. Jednak jest jednym z pierwszych na Podlasiu obiektów, które zostały odkryte w miejscu, gdzie na powierzchni ziemi śladami dawnej świetności były tylko ułamki ceramiki naczyniowej i gruz ceglany. Tak więc badania archeologiczne przywróciły do świadomości społecznej i wprowadziły do „obiegu naukowego” zapomnianą rezydencję Sapiehów, jednego z najznakomitszych rodów Rzeczpospolitej Szlacheckiej.
The Sapieha family is one of the most powerful magnate families of the Grand Duchy of Lithuania, originating from the lands of today’s Belarus and Russia. One of them, Iwan Sapieha, became the first voivode of Podlasie. In 1512, he became the owner of the village of Dubno, where a manor complex operated from the turn of the 16th and 17th centuries, which was ruined and forgotten at the turn of the 19th and 20th centuries. In the years 2006–2010 and 2013, archaeological excavations were carried out (among others thanks to subsidies from the European Regional Development Fund under the Neighborhood Program Poland-Belarus-Ukraine INTERREG IIIA/TACIS CBC 2004-2006 and the Ministry of Culture and National Heritage. for non-invasive, geomorphological and natural research, aerial photography and relevant source queries. This work has produced very interesting results. It turned out that the relics of this residence hidden underground were discovered. As a result of the conducted archaeological and architectural works, this residential complex consisting of a palace, a chapel, and other auxiliary buildings, such as an inn, orangery, or a storehouse, can be reconstructed to a large extent. However, the most spectacular result was the discovery of the palace, known as the Great House. During the research, the plan of the tenement house on the ground floor level and a vault located in the basement were recognized. The described Kamienica Wielka is a manor house typical of the 17th century. However, it is one of the first objects in Podlasie that were discovered in a place where only fragments of pottery and brick debris were traces of its former glory on the surface of the earth. Thus, archaeological research brought back the forgotten residence of the Sapieha, one of the most eminent families of the Polish Nobility, to the “scientific circulation” and brought it back to the “scientific circuit”. - Źródło:
-
Eastern Review; 2022, 11, 1; 55-76
1427-9657
2451-2567 - Pojawia się w:
- Eastern Review
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł