Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Wilamowice" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
Zbiór pieśni wilamowskojęzycznych z Sammlung Horak w Volksmusikarchiv des Bezirks Oberbayern w świetle najnowszych badań nad muzyką w Wilamowicach
A collection of songs from Sammlung Horak in Volksmusikarchiv des Bezirks Oberbayern in light of the latest research on music in Wilamowice
Autorzy:
Król, Tymoteusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694845.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Wilamowice
songs
music
muzyka
pieśni
Opis:
Wilamowice was investigated by both Polish and German academics. Not only the history of the town, but as well the language, folk dress and traditions were investigated. Especially German scholars, who represented the movement of language island investigations – Sprachinselforschung, came to Wilamowice in 30s and 40s to explore the local culture. They have made a careful fieldwork, but unfortunately the nationalistic spirit of the times has strong influenced their later texts and interpretations.The Vilamovian music has been a very rare topic in academic investigations. The only one investigator, who made musicological fieldwork in Wilamowice was a German musicologist, Karl Horak, who has collected some notes and texts of songs and published some texts about the music in “bielsko-biała language island”, to which he included Wilamowice too.There was a book „Bez muzyki, bez śpiewu, nie ma świata. Muzyka w Wilamowicach” published in 2019, edited by dr Maria Małanicz-Przybylska, where I have published an appendix which all 47 collected by my Wymysorys-language songs. As the book had been already published, I found in Volksmusikarchiv Oberbayern another 20 texts of songsi, which were collected in Wilamowice by Karl Horak and Alfred Karasek in 1937. In this text, I compare this collection which the songs collected by me and published in the “Appendix”, and I publish their text, transliterated into the modern ortography of the Wymysorys language. I try to take note on possible influence of the nationalistic-German perspective of Horak to his interpretations. 
Wilamowice były obiektem badań wielu naukowców zarówno polskich jak i niemieckich.  Oprócz historii miasta badano szczególnie język, stroje i tradycje. Szczególnie niemieccy naukowcy skupieni wokół ruchu badania wysp językowych – Sprachinselforschung przyjeżdżali do Wilamowic w latach 30. i 40.  w celu zbadania tutejszej kultury. Niestety, mimo iż przeprowadzili oni często dokładne badania, ich tekstom i interpretacjom przyświeca często nacjonalistyczny duch ich czasów.Do tematów rzadko poruszanych należała muzyka w Wilamowicach. Jedynym, który zdobył się na przeprowadzenie badań terenowych był niemiecki muzykolog Karl Horak, który zebrał materiał w postaci nut i tekstów pieśni a także opublikował kilka tekstów o muzyce i tańcach tak zwanej bielsko-bialskiej wyspy językowej, do której zaliczał Wilamowice.W 2019 roku wydana została książka „Bez muzyki, bez śpiewu, nie ma świata. Muzyka w Wilamowicach” pod redakcją dr Marii Małanicz-Przybylskiej, gdzie znalazł się aneks mojego autorstwa ze wszystkimi znanymi nam do tej pory 47 wilamowskojęzycznymi tekstami pieśni. Już po publikacji książki, odnalazłem w Volksmusikarchiv Oberbayern nieznane 20 tekstów piosenek, które Karl Horak z pomocą Alfreda Karaska zebrał w Wilamowicach w 1937 roku.  W tym tekście porównuję ten zbiór do tego z moich badań, a następnie publikuję ich teksty po transliteracji na współczesną ortografię języka wilamowskiego. Staram się również zwrócić uwagę na możliwe wpływy niemiecko-narodowego punktu widzenia Horaka na interpretację tekstów.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2019, 63, 3; 47-66
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój i stan krajobrazu językowego – przypadek języka wilamowskiego
Autorzy:
Majerska-Sznajder, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645374.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
cultural landscape
language revitalization
linguistic landscape
Vilamovian language
Wilamowice
Wymysorys
Opis:
The development and current state of the linguistic landscape – the case of the Wymysorys languageWymysorys is a micro-language with Germanic roots spoken by the residents of Wilamowice, a small Silesian town located between Oświęcim and Bielsko-Biała, where it was brought by settlers from Western Europe in the thirteenth century. It has been the subject of scholarly interest among specialists in a number of fields, not only linguistics and ethnology, since the early twentieth century. Following a ban issued by local authorities in 1945, the use of Wymysorys was prohibited and public manifestations of local culture were severely punished. This policy resulted in a drastic decline of the number of its users. The recent interest of researchers is focused not only on the documentation of Wymysorys or its sociolinguistic situation in the past and today, but also on the effects of its revitalization in the last decade. Despite the lack of institutional support, the users’ community has been engaged in grass-roots initiatives leading to the emergence of Wymysorys in the cultural landscape. Recent activity of its users indicates that the language has already spread beyond the circles of local activists and, after years of persecution, functions again in society, evolving and taking new forms. Rozwój i stan krajobrazu językowego – przypadek języka wilamowskiegoJęzyk wilamowski, którym posługują się mieszkańcy Wilamowic (wym. Wymysoü), od początku XX wieku interesuje naukowców wielu dziedzin – nie tylko lingwistów i etnologów. Został on przywieziony przez osadników z Europy Zachodniej w XIII wieku na teren obecnych Wilamowic – małego miasteczka na Śląsku leżącego między Oświęcimiem a Bielskiem-Białą. Na skutek zakazu wydanego przez władze lokalne w 1945 roku używanie wilamowskiego było zabronione, a wszelkie publiczne przejawy odmiennej kultury ostro karane, w związku z czym liczba użytkowników wilamowskiego zaczęła drastycznie maleć. Zainteresowanie badaczy ostatnimi czasy wzbudza nie tylko kwestia dokumentacji tego mikrojęzyka o germańskich korzeniach czy stan etnolingwistyczny. Obserwacji podlegają również obecne efekty zaaplikowanych w ostatniej dekadzie procesów rewitalizacji językowej i zmiany lokalnej, a także państwowej polityki językowej. Mimo braku instytucjonalnego wsparcia, społeczeństwo użytkowników oddolnie podejmuje inicjatywy, których efektem jest między innymi pojawianie się wilamowskiego w krajobrazie kulturowym. Ostatnie działania użytkowników języka świadczą o tym, że opuścił już kręgi lokalnych aktywistów i ponownie, po latach zakazu, funkcjonuje samodzielnie w społeczeństwie, ewoluując i przybierając nowe formy.
Źródło:
Adeptus; 2019, 14
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymysiöejer łod – czyli stan badań nad skrzyniami malowanymi z Wilamowic
Wymysiöejer łód – the State of Research on the Painted Chests from Wilamowice
Autorzy:
Majerska-Sznajder, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28892806.pdf
Data publikacji:
2022-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
Wilamowice
inhabitants of Wilamowice
Vilamovicean language
Vilamovicean chests
wymysiöeryś
revitalization
emic perspective
ethnic minority
Wilamowianie
język wilamowski
skrzynie wilamowskie
rewitalizacja
perspektywa emiczna
mniejszość etniczna
Opis:
Wilamowice is a cultural phenomenon on the ethnographic map of Poland. Settled in the 13th century by settlers from Western Europe, it has maintained their separate identity for years. From the beginning of the scientific world’s interest in Wilamowice, the main objects of researchers were costumes, customs and language. Although the first attempts to document the painted Vilamovicean chests were made at the beginning of the 20th century as part of the Sprachinsel Fälschung project, this topic was overshadowed by a more “ideologically meaningful” local costumes or language. Apart from Roman Rainfuss, no one has published issues related to the subject of the Vilamovicean chests phenomenon – wymysiöeryś łóda – until modern times. The ongoing cultural revitalization, focused on the emic perspective, allowed us to look at this phenomenon in a broad, interdisciplinary scope. In addition to an attempt at formal characterization, determining the types and manufacturers, the state of research to date and the preserved specimens, it is possible to grasp a broader cultural context. What was the ancient meaning of painted chests? What were their functions? What beliefs were associated with this piece of furniture? What caused such a small number of surviving copies? How are they stored today? How do they currently function in the culture of Wilamowice? The content of the article attempts to answer these and other interdisciplinary questions, taking into account the narrative of this micro ethnic minority.
Wilamowice stanowią swoisty fenomen kulturowy na etnograficznej mapie Polski. Zasiedlone w XIII wieku przez osadników z Europy Zachodniej, przez lata utrzymały swoją odrębność tożsamościową. Od początków zainteresowania Wilamowicami świata naukowego głównymi obiektami badaczy były stroje, zwyczaje oraz język. Mimo, że pierwsze próby dokumentacji malowanych skrzyń wilamowskich podejmowane były na początku XX wieku w ramach Sprachinsel Fälschung, temat ten został przyćmiony bardziej „nośnym ideologicznie” strojem czy językiem. Poza Romanem Rainfussem nikt do czasów współczesnych nie publikował zagadnień z problematyki stojącej za zjawiskiem skrzyń wilamowskich – wymysiöeryś łoda. Obecnie trwająca rewitalizacja kulturowa nakierowana na perspektywę emiczną, pozwoliła przyjrzeć się temu zjawisku w szerokim, interdyscyplinarnym zakresie. Poza próbą charakteryzacji formalnej, ustaleniem typów i wytwórców, stanem dotychczasowych badań oraz zachowanych egzemplarzy, możliwy do uchwycenia jest szerszy kontekst kulturowy. Jakie było dawne znaczenie malowanych skrzyń? Jakie pełniły funkcje? Jakie wierzenia związane były z tym meblem? Co wpłynęło na tak małą liczbę zachowanych egzemplarzy? Jak współcześnie są one przechowywane? Jak funkcjonują obecnie w kulturze wilamowskiej? Treść artykułu postara się odpowiedzieć na te i inne pytania z pogranicza interdyscyplinarnego, z uwzględnieniem narracji tej mikromniejszości etnicznej.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2022, 10, 10; 138-154
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maria Małanicz-Przybylska, „Bez muzyki, bez śpiewu nie ma świata”. Muzyka w Wilamowicach, Warszawa 2019 Wydział „Artes liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, ss. 228. ISBN 978-83-63636-82-1
Autorzy:
Grozdew-Kołacińska, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28096880.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
muzyka ludowa
życie muzyczne w Wilamowicach
folk music
musical life in Wilamowice
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 1; 155-162
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzorzec interpretacyjny „wiary w funkcjonowanie państwa” w opowieściach wspomnieniowych Wilamowian o Volksliście
The Interpretive Pattern of “the Belief in the Functioning of the State” in Memoirs of Vilamovians about the Volksliste
Autorzy:
Król, Tymoteusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344022.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
Wilamowice
opowieść wspomnieniowa
Volkslista
wspólnota pamięci
personal narratives
memories
the Second World War
Volksliste
community of memory
Opis:
Wilamowianie to grupa etniczna mieszkająca na pograniczu Śląska i Małopolski. Są oni potomkami osadników przybyłych z zachodniej Europy, o czym świadczy zachowany do dziś germański język wilamowski (Wymysiöeryś). W 1941 r. Wilamowianie podpisali Volkslistę, co było jednym z powodów ich powojennych prześladowań. W opowieściach wspomnieniowych wielu Wilamowian na ten temat pojawiają się powtarzające się elementy narracji – wzorce interpretacyjne, toposy i skamieliny językowe, które w wyniku procesu fabularyzacji i folkloryzacji są dzielone przez wszystkich członków grupy. Tę grupę nazwałem wilamowskocentryczną wspólnotą pamięci. Jednym z najważniejszych wzorców interpretacyjnych występujących w narracji tej grupy jest wzorzec „wiary w funkcjonowanie państwa”. Jego głównym zadaniem jest usprawiedliwienie Wilamowian jako grupy przed odbiorcą z zewnątrz, który – według wyobrażeń członków wspólnoty – ma fałszywy obraz tego, czym była Volkslista.
The Vilamovians are an ethnic group living on the borderland of Silesia and Lesser Poland. They are descendants of settlers who came to this place in the 13th century, as evidenced by the continuously functioning Germanic language called Wymysorys. In 1941 they signed the Volksliste, which became one of the causes of their postwar persecutions. In memoir-based stories of the Vilamovians there are recurrent elements of narration – interpretive models, topoi and linguistic fossils – which are shared by all group members as a result of the process of fabulization and folklorization. I refer to this group as the “Vilamovian-centric community of memory”. One of the most important models occurring in the narration of this community is the interpretive model of “the belief in the functioning of the state”. Its main function is to justify the actions of the Vilamovians as a group to an outside listener who, according to the perceptions of community members, has a false image of what the Volksliste was.
Źródło:
Literatura Ludowa; 2023, 67, 3-4; 57-73
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świętowanie w opowieściach wspomnieniowych Wilamowian o powojennych prześladowaniach
Celebration in Vilamovians’ memory-based accounts of post-war persecution
Autorzy:
Król, Tymoteusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15013703.pdf
Data publikacji:
2022-06-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
celebration
Wilamowice
Wymysorys
Upper-Silesian Tragedy
fabulization and folklorization
Alza
memoires-based story
świętowanie
język wilamowski
Tragedia Górnośląska
fabularyzacja i folkloryzacja
Hałcnów
opowieść wspomnieniowa
Opis:
Wilamowianie to grupa etniczna zamieszkująca małe miasto Wilamowice (w języku wilamowskim „Wymysoü”), leżące na pograniczu Śląska i Małopolski. Wśród wielu wyznaczników identyfikacji Wilamowian, ważne miejsce zajmują wspólna kultura, wspólna historia oraz świadomość własnej odrębności. Te wszystkie trzy elementy widoczne są w opowieściach wspomnieniowych Wilamowian na temat powojennych prześladowań. Analiza tych opowieści wykazała, że należą oni do więcej niż jednej wspólnoty pamięci. Granice między tymi wspólnotami przebiegają czasem w rodzinach. Celem badań autora była analiza pod kątem występowania świętowania w opowieściach osób należących do wilamowskocentrycznej wspólnoty pamięci. Rozmówcy nie opisywali, jak zmieniały się te święta, ale opowieści o nich stosowali do zobrazowania, jak ciężkie były to dla nich czasy. Fabularyzacji i folkloryzacji, czyli oderwaniu się od konkretnych osób i stworzeniu uwspólnotowionej wersji historii uległy opowieści o prześladowaniach kobiet noszących wilamowskie stroje na procesjach. Wszystkie zebrane relacje odnosiły się Bożego Ciała, choć zapewne działy się podczas różnych procesji. Te opowieści krążące wśród członków wilamowskocentrycznej wspólnoty pamięci zawierały w sobie wiele toposów składających się na pozytywny obraz swoich – Wilamowian, oraz negatywny obcych – Polaków i żołnierzy Armii Czerwonej.
Vilamovians are an ethnic group living in a small town of Wilamowice (in Wymysorys language called “Wymysoü”, located on the borderland of Silesia and Lesser Poland. What is important among various markers of Vilamovian identification is common culture, common history and the awareness of their ethnic distinctness. These three markers are visible in memoir-based stories of Vilamovians about the postwar persecutions. The analysis of these stories shows that Vilamovians belong to more than one community of memory. The borders between these communities divide families too. The main goal of the author was to analyze the presence of celebration in the stories about postwar persecutions told by the members of the Vilamovian-centric community of memory. The interviewees did not describe the changes in celebrations over the years, they rather used the stories about celebrations to show how difficult those times had been for them. The stories about particular women wearing the Vilamovian dress during processions and being punished for it became fictionalized and folklorized – the stories got standardized and adjusted to the particular needs of the group. All the stories told by the members of the Vilamovian-centric community of memory concerned the Corpus Christi procession, even if persecutions concerned other types of processions too. These stories are full of topoi which construct the positive image of “us” – Vilamovians, and the negative one of “the others” – Poles and the Red Army soldiers.  
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 1; 79-99
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies