Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slavic etymology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Einige Bemerkungen zu Ľubor Králiks slawischer Etymologie von ung. vizsga, vizsgál
    Autorzy:
    ZOLTÁN, András
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700100.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Slavic, Hungarian, loanwords
    Opis:
    The new Slavic etymology of Hungarian vizsga, vizsgál by Ľubor Králik (see pp. 205–210 in this issue) is very convincing. The critical remarks concern some details of word formation. It seems to be more natural that the Hungarian verb vizsgál ʻto examine, to test’ was loaned directly from Slavic *vyžigati ‘to burn; to test by fire’ and the noun vizsga ‘examination’ was derived later on the basis of this verb.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 4
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ungarisch vizsga, vizsgál: Versuch einer slawischen Etymologie
    Autorzy:
    KRÁLIK, Ľubor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700156.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Slavic, Hungarian, loanwords
    Opis:
    The article explains Hungarian vizsgál ‘to analyze, to examine’ (> Hungarian vizsga ‘inquiring; researching; analysis, study; discussion; experiment; examination’, derived in the period of Hungarian language renewal) as a derivative of an unattested *vizsga ‘testing, trial (of the quality of precious metals through fire)’ < Slavic *vyžega/*vyžьga/*vyžiga ‘burning; treatment with fire, etc.’ (~ Slavic *vy-žegti, iterative *vy-žigati ‘to burn [transitive]’ < Common Slavic *žegti ‘id.’). For the supposed Slavic etymon, cf. Russian výžega, výžiga ‘pure silver which remains after the burning of silver threads’; for the respective extra-linguistic context of ‘trial, examination’, cf. English test, German Feuerprobe.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 4
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some Greek etymologies
    Autorzy:
    Woodhouse, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699992.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Greek language, etymology, Slavic languages, Proto-Indo-European language
    Opis:
    Five short articles are presented offering, in some, new etymological suggestions (§§ 1. μάχομαι ‘fight’, μισθός ‘reward’, 2. βούλομαι ‘want, wish’ : Slavic *gòlъ ‘bare, naked’, 4. εἵλη ‘warmth, heat of the sun’), in others, comments on existing etymologies (§§ 1. μισθός ‘reward’, 3. οὖτα ‘wound’, 5. ὄνυξ ‘nail’ and delabialization by *l in North and East Germanic). Two of the items present alternatives to reconstructions with PIE *a (§§ 1, 3).
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 3
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gk. λέπω, Lith. lùpti, Ru. lupít’ ‘to peel’
    Autorzy:
    VILLANUEVA SVENSSON, Miguel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/700002.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Greek, Lithuanian, Slavic, Proto-Indo-European
    Opis:
    The Balto-Slavic root *leup- ‘to peel’ (Lith. lùpti, lùpa, Sl. *lupti) can be derived from the root *lep- ‘id.’ (Gk. λέπω) by assuming an original paradigm pres. *lep-e/o- : aor.-inf. *p-. The aorist-infinitive stem developed as follows: *p- > *ulp- → *lup- (after pres. *lep-) → new full grade *leup-.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 3
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze studiów etymologicznych nad ludowym słownictwem chorwackim
    Etymological studies on Croatian folk vocabulary
    Autorzy:
    Boryś, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375720.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Croatian language
    Chakavian dialect
    Kajkavian dialect
    Shtokavian dialect
    Croatian etymology
    South Slavic etymology
    język chorwacki
    dialekt czakawski
    dialekt kajkawski
    dialekt sztokawski
    języki południowosłowiańskie
    etymologia chorwacka
    etymologia południowosłowiańska
    Opis:
    W artykule rozpatrzono etymologie 8 gwarowych leksemów (wraz z wariantami i derywatami) z trzech dialektów języka chorwackiego: drlo i drlog ‘nieporządek, bałagan, porozrzucane stare przedmioty’, krtog ‘legowisko zwierzęcia; nieporządek, śmietnisko’, madvina (medvina) ‘legowisko dzikiego zwierzęcia’, mlađ / mlaj ‘osad mulisty, muł’, sporak / sporǝk ‘wzniesienie, pagórek, zbocze’, tušek ‘puste ziarno; niedorozwinięty kaczan kukurydzy’, zavet i zavetje ‘miejsce osłonięte od wiatru, zacisze’, žužnja ‘rzemienne sznurowadło; sznurek, tasiemka; wstążka; pasek’.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 3-23
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Čolpan ‘The Planet Venus’ in Turkic
    Autorzy:
    ŞİRİN USER, Hatice
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/699998.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    etymology, Turkic, astronomical terms, Proto-Bulgarian, Slavic
    Opis:
    The planet Venus, which is the brightest celestial body in the sky after the Moon, takes its astronomical name from the Roman goddess of love, beauty and fertility. It is known in Turkic as Yaruk Yulduzı ‘light star’, Akşam Yıldızı ‘Evening Star’, Sabah Yıldızı ‘Morning Star’, Tan Yıldızı ‘Dawn Star’, Seher Yıldızı id., Kervan Yıldızı ‘Caravan Star’, Kervankıran ‘Caravan-perishing’, Zühre (< Arabic ةرهز), Čolpan and Čoban Yıldızı ‘Shepherd’s Star’. This paper will discuss whether the word Čolpan is etymologically connected with the Proto-Bulgarian title čoban and the Slavic title župan.
    Źródło:
    Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 3
    1427-8219
    Pojawia się w:
    Studia Etymologica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozważania nad etymologią gromu
    Autorzy:
    Witczak, Krzysztof Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1680427.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    Balto-Slavic languages
    etymology
    Greek-Slavic isoglosses
    Indo-European languages
    semantics
    word-formation
    Opis:
    The Polish appellative grom m. ‘thunderclap’ (< Proto-Slavic *gromъ m. ‘thunder, thunderclap, roar of a thunder’) should be associated with Greek βρόμος m. ‘any loud noise; crackling of fi re; roar of a thunder; roaring of a storm; rage, fury’. Both these nouns derive from the Proto-Indo-European archetype *gu̯rómos m. ‘loud noise; thunder, thunderclap, roar of a thunder’ (originally nomen actionis with the meaning ‘roaring; thundering’, derived from the root *gu̯rem- ‘to roar, to thunder’, cf. Gk. βρέμω ‘to roar; to clash, ring (of arms); to shout, rage (of men)’, pol. grzmieć ‘to thunder’). The comparison of PSl. *gromъ with Gk. χρόμος m. ‘neighing or whinnying (of horse)’ is semantically doubtful.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 779, 10; 9-19
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne badania etymologiczne – nowe możliwości i perspektywy
    Contemporary etymological research – new possibilities and perspectives
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375718.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    etymology
    etymological dictionaries
    Internet
    Slavic languages
    etymologia
    słownik etymologiczny
    języki słowiańskie
    Opis:
    The article offers an insight into the Slavonic contemporary etymological research and its new possibilities. Modern etymology has witnessed a sea change that can be referred to as a digital breakthrough. Thanks to the Internet and electronic media the etymologists today have easier access to historical linguistic, dialectal and onomastic sources as well as to etymological dictionaries. They also better access to many monographs and studies. Moreover, today the etymologist has no problems making use of analogous materials published in foreign languages, the obtaining of which in the past had posed a major problem. This will clearly accelerate progress in etymological research, thereby opening up new vistas for etymology. We can research effectively the origins of dialectal and colloquial words as well as words no longer in use, a task which had earlier been very difficult.1`19-142
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 129-142
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oleksandr Melnyczuk jako etymolog i komparatysta
    Autorzy:
    Chernysh, Tetiana O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678896.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Oleksandr Mel′nychuk
    historical-comparative studies
    etymology
    word family
    Slavic languages
    Opis:
    Oleksandr Mel′nychuk as an Etymologist and ComparatistOleksandr Mel′nychuk (1921–1997) made a great contribution to the theory and methodology of historical-comparative studies of genetically related languages. His work mainly concerned three areas: the word family approach to the study of Slavic, Indo-European and non-Indo-European languages, the theory of monoglottogenesis, and the historical typology of Slavic languages. After a brief overview of his life and work, this study focuses on the first area, outlining the principal features of the word family approach he developed, both theoretically and with regard to research on the origin of particular Slavic lexical items. Ołeksandr Melnyczuk jako etymolog i komparatystaOłeksandr Melnyczuk (1921–1997) wniósł znaczący wkład w rozwój teorii i metodologii badań historyczno-porównawczych pokrewnych języków. W swej pracy skupiał się głównie na trzech obszarach: podejściu gniazdowym do badania leksyki słowiańskiej, indoeuropejskiej i pozaindoeuropejskiej, teorii monoglottogenezy oraz typologii historycznej języków słowiańskich. Wychodząc od krótkiego zarysu biografii badacza i jego dorobku naukowego, niniejszy artykuł skupia się na pierwszym z wymienionych kierunków jego zainteresowań: przedstawia główne elementy podejścia gniazdowego w ujęciu Melnyczuka zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i w odniesieniu do badań nad etymologią poszczególnych słowiańskich jednostek leksykalnych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hasła z gwiazdkami w "Słowniku prasłowiańskim" (1974–2001) pod redakcją Franciszka Sławskiego
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38631082.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Proto-Slavic language
    etymology
    Slavic etymological dictionaries
    Franciszek Sławski
    Oleg N. Trubachev
    język prasłowiański
    etymologia
    słowiańskie słowniki etymologiczne
    Oleg N. Trubaczow
    Opis:
    Volumes 5–8 of the Proto-Slavic Dictionary (Słownik prasłowiański, 1974–2001), edited by Franciszek Sławski, include 116 asterisked entries; 109 of them concern the Etymological Dictionary of Slavic Languages (Ėtimologicheskiĭ slovarʹ slavianskikh iazykov, 1974–2018), edited by O. N. Trubachev, and the remaining 7 – other authors and Slavic dictionary sources. The entries in question almost exclusively contain strongly critical assessment of reconstruction and etymologisation of particular items of Slavic lexis proposed in those publications. Although the asterisked entries (authored mainly by Sławski) are certainly of high scholarly standard, some of the proposals they criticise should be considered viable. Possibly, those hypotheses can be positively verified in the future, when we have a more extensive knowledge on historical and modern Slavic dialectal lexis and appellative vocabulary preserved in onomastic material.
    W tomach 5–8 Słownika prasłowiańskiego (1974–2001) pod redakcją Franciszka Sławskiego znajduje się 116 artykułów hasłowych z gwiazdkami – 109 dotyczy Etymologicznego słownika języków słowiańskich (1974–2018) pod redakcją O. N. Trubaczowa, 7 zaś innych autorów i kompendiów slawistycznych. Hasła z gwiazdkami zawierają prawie wyłącznie jednoznacznie krytyczne oceny rekonstrukcji prasłowiańskich i innych przejawów etymologizowania leksyki słowiańskiej. Hasła z gwiazdkami (zredagowane głównie przez F. Sławskiego) zasługują na wysoką ocenę. Część skrytykowanych etymologii należy jednak potraktować jako wartościowe hipotezy. Być może w przyszłości zostaną one pozytywnie zweryfikowane, gdy lepiej poznamy dawną oraz istniejącą współcześnie słowiańską leksykę gwarową i słownictwo pospolite zawarte w słowiańskich materiałach onomastycznych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rachatłukum w słowiańskich ustach1
    Rachatłukum in the Slavic mouth
    Autorzy:
    Stachowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375742.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slavic languages
    Turkish language
    etymology
    language contact
    loanwords
    języki słowiańskie
    języki tureckie
    etymologia
    kontakty językowe
    zapożyczenie
    Opis:
    Two types of names for ‘Turkish delight’ are known in the Slavic languages: rahat-lokum ~ ratluk, and lokum. Even though most etymological dictionaries derive them from the same Arabo-Turkish etymon, their different structures are not discussed and the phonetic differences not explained. The aim of this paper is to establish the relative chronology of changes made to the original phrase, as well as to point out some problems which still remain more or less obscure.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 103-113
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obsceniczne, obraźliwe czy „śmieszne”? O odbiorze społecznym kilku typów nazw miejscowych pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego
    Obscene, Offensive or “Funny”? On the Social Perception of Several Types of Local Place Names in the Polish-Eastern Slavic Borderland
    Autorzy:
    Koper, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035339.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Polish-East Slavic borderland
    obscene names
    offensive names
    funny names
    language policy
    folk and scientific etymology
    Opis:
    This article examines local place names which may, due to their form or their use in a wider context of a speech act, be considered to be obscene, offensive or funny. The first group includes names that evoke troublesome associations, even though they are not, etymologically speaking, connected with the taboo sphere (e.g. Gacie, Hujsko, Podupce). The second group consists of place names whose obscene or humorous character is recognisable only by those with relevant linguistic knowledge and awareness (e.g. Przedrzymiechy, Pukarzów, Tarzymiechy). The third and final group contains names whose potentially ridiculous and humorous character is present only when accompanied by a broader text and context of an utterance (e.g. Nielisz, Niemce, Cyców).
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2021, 28, 2; 259-270
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Baba, żaba i krowa, czyli rozważania o tym, jak dawne są ludowe wierzenia o żabie wysysającej mleko krowie
    An old woman, a frog and a cow, or reflections on the centuries’ long beliefs about milk-sucking amphibians or reptiles
    Autorzy:
    Witczak, Krzysztof Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103000.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Albanian
    Anatolian
    animals
    cow-suckers
    etymology
    frogs
    Honorata Skoczylas- Stawska
    Indo-European culture
    Latin
    lizards
    Polish folk beliefs
    Slavic languages
    snakes
    toads
    vocabulary
    Opis:
    The aim of this paper is to demonstrate the archaic status of the Polish folk beliefs about certain amphibians (frogs, toads) and reptiles (snakes, lizards, salamanders) believed to have sucked milk from cows. Some Polish peasants were even convinced that milk cows loved suckers (esp. snakes, frogs) more than their calves. There are many folk tales where a witch or a mythical creature assumes the form of a armful animal to suck cow’s milk. The author demonstrates that the oldest part of these beliefs can be traced to the Proto-Indo-European cultural heritage. In fact, some Indo-European languages have preserved a clear indication of animal cow-suckers in their vocabulary, e.g. Ukr. молокосúс m. ‘lizard, salamander’ (literally ‘milk-sucker’); Lith. žaltỹs, žalktỹs m. ‘a not-venomous snake, esp. the grass snake, the slow worm’, Latv. zalktis, zaltis m. ‘snake’, Latg. zalkts m. ‘the grass snake’ (< PIE. *ĝolh2ktii̯os adj. ‘delighting in milk’ < PIE. *ĝl̥h2kt- n. ‘milk’); OInd. gōdhā́- f. ‘a big lizard’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dheh1- f. ‘a cow-sucker’, cf. PIE. *gu̯h3eu̯s f. ‘cow’ and *dheh1- ‘to suck’); Lat. būfō m. ‘a toad’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dhh1-ōn- m. ‘a cowsucker’); Alb. thithëlopë, also blloçkëlopë f. ‘common toad’ (literally ‘sucking/ chewing cows’); Hitt. akuu̯akuu̯aš c. ‘a toad’ (literally ‘sucking cows’, cf. Hitt. aku- ‘to drink’). It is assumed that the Indo-European beliefs were associated with breeding of cattle and were an attempt at a rational (or not) explanation of the alleged cause of poor lactation or cows’ milk loss. It is likely that the ailing animal was perceived as possessed by a demonic character, although the association of an animal with a witch or a devil was made relatively late and probably under the influence of beliefs from Western Europe.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 135-153
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies