Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Rejestr zabytków" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 29
Tytuł:
Dzieje pałacu w Bieganowie (powiat wrzesiński) od jego wzniesienia do czasów współczesnych, z uwzględnieniem zagadnień konserwatorskich
The history of the palace in Bieganowo (Września County) from its construction to modernity, with attention to conservation issues
Autorzy:
Białkiewicz, J. J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218392.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Bieganowo
pałac w Bieganowie
Grabski Edward
Cybichowski Stefan
Ustawa o ochronie zabytków
Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków
rejestr zabytków
styl narodowy
wielkopolska architektura rezydencjonalna
Palace in Bieganowo
Monument Protection Act
Greater Poland Voivodeship
Monument Conservator
heritage register
national style
Greater Poland residential architecture
Opis:
Pałac w Bieganowie, wzniesiony w latach 1914-16 dla hrabiego Edwarda Grabskiego według projektu cenionego poznańskiego architekta, inż. Stefana Cybichowskiego, utrzymany w stylu łączącym elementy neoklasycyzmu francuskiego z formami „stylu narodowego”, prezentuje wysoką klasę artystyczną i jako taki bez wątpienia jest wartościowym zabytkiem wielkopolskiej architektury rezydencjonalnej. Dobra bieganowskie po II wojnie światowej znacjonalizowano na podstawie dekretu PKWN z 6.09.1944 r. i przekształcono w PGR (Kombinat PGR Bieganowo), po 1989 r. w Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa Bieganowo „Biegrol” sp. z o.o. i spółkę „Bieganowo Poland”, następnie Agencję Nieruchomości Rolnych OT Poznań, a obecnie wydzierżawiono Gospodarstwu Rolno-Hodowlanemu Jadwigi Szafarek z Zieleńca. Zabytkowy pałac do dziś pozostaje własnością i pod zarządem Agencji Rolnej Skarbu Państwa. Rezydencja ta, pomimo iż wpisana w roku 1973 do rejestru zabytków (pod numerem 1444/A), a więc oficjalnie objęta szczególną opieką konserwatorską, znajduje się niestety w opłakanym stanie. Materia zabytkowa niszczeje nie tylko na skutek upływu czasu, ale i nieumiejętnego obchodzenia się z nią przez kolejnych użytkowników, którzy nie wykazują zainteresowania przeprowadzeniem kosztownych prac remontowych i ograniczają się do realizowania wątpliwych pod względem konserwatorskim robót we wnętrzu. Tu jednak powinien w swych ustawowo określonych kompetencjach wkroczyć Wojewódzki Konserwator Zabytków, wydać należne decyzje i nakazy oraz dopilnować ich realizacji, szczególnie że zły stan obiektu jest Urzędowi Ochrony Zabytków wiadomy. Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na szczególną artystyczną i historyczną wartość pałacu w Bieganowie, na stan jego zachowania, z postępującą destrukcją i w najwyższym stopniu niewłaściwymi pod względem konserwatorskim działaniami podjętymi w ostatnich latach, oraz nakreślenie konserwatorskiego planu ratowania tego znakomitego zabytku.
The palace in Bieganowo, erected in the years 1914-16 for Count Edward Grabski according to the project of a valued architect from Poznan, engineer Stefan Cybichowski, designed in the style combining elements of French neo-classicism with forms of the “national style”, represents a high artistic standard and as such is undoubtedly a valuable monument of Greater Poland residential architecture. After World War II, the Bieganowo estate was nationalised on the basis of a PKWN decree issued on 6.09.1944 and converted into a PGR (State Agricultural Farm Bieganowo); after 1989 it was turned into Agricultural Farm owned by the State Treasury, Bieganowo “Biegrol” sp. z o.o. and a joint venture “Bieganowo Poland”, then by the Agricultural Property Agency OT Poznań, and currently it has been leased to an Agricultural-Breeding Farm of Jadwiga Szafarek from Zieleniec. The historic palace is still the property and under the management of the Agricultural Agency of the State Treasury. The residence, although entered into the Heritage Register in 1973 (number 1444/A), so of- ficially under particular conservation care, is unfortunately in a lamentable state. The historic substance is deteriorating not only with the passage of time, but also because of its incompetent treatment by subsequent users who are not interested in carrying out costly restoration work and stick to realising work on the interiors, rather dubious from the conservation point of view. However, the Voivodeship Monument Conservator should take a stand here using his lawful competence to issue appropriate decisions and orders, and ensure their realisation, especially since the poor state of the object is known to the Monument Protection Office. The aim of this study is drawing attention to the outstanding artistic and historic value of the palace in Bieganowo, its state of preservation, progressing deterioration, highly improper activities – from the conservation point of view – carried out in recent years, and outlining a conservation plan for saving this magnificent monument.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2014, 37; 64-80
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy praktycznego sprawowania ochrony zabytków na przykładzie działań wojewódzkiego konserwatora zabytków w odniesieniu do pałacu w Bieganowie
Problems of practical exercise of monuments prevention on the example of activities of the voivodeship monument conservator in relation to the palace in Bieganowo
Autorzy:
Białkiewicz, J. J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/370662.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
Bieganowo (gm. Kołaczkowo, pow. wrzesiński, woj. wielkopolskie)
Pałac w Bieganowie
Grabski Edward
Cybichowski Stefan architekt
wojewódzki konserwator zabytków
rejestr zabytków
styl narodowy
Bieganowo (Kołaczkowo Commune, Września District, Wielkopolska Province)
Grabski Earl Edward
Cybichowski Stefan
Voivodeship Monument Conservator
historical monuments record
national style
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza sposobu sprawowania faktycznej opieki przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nad pałacem w Bieganowie, wpisanym do rejestru zabytków. Na podstawie dostępnej dokumentacji autorka opisuje obecny bardzo zły stan zachowania zabytku i przedstawia w porządku chronologicznym działania podjęte przez WWKZ, kładąc nacisk na brak efektywnych rozwiązań mających na celu zatrzymanie procesu degradacji substancji zabytkowej pałacu.
The article analyses, on the basis of available documentation, the way of exercising care over the Palace in Bieganowo, registered in the historical monuments record, by the Voivodeship Monument Conservator. The author describes the current, very bad state of preservation of the monument and presents, in chronological order, the actions taken by the Conservator, emphasizing the lack of effective solutions to halt the degradation of the historic Palace.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2014, 21; 125-148
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stwierdzenie nieważności decyzji o wpisie do rejestru zabytków
Declaration of the invalidity of a decision on entry into the register of monuments
Autorzy:
Brudnicki, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538988.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
zabytek
zabytek nieruchomy
rejestr zabytków
wpis do rejestru zabytków
stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej
wady nieważności
ochrona zabytków
monument
immovable monument
register of monuments
entry into the register of monuments
declaration of the invalidity of an administrative decision
defects resulting in invalidity
monument protection
Opis:
W niniejszym artykule autor charakteryzuje instytucję stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, analizując następnie wybrane wady nieważności w kontekście decyzji o wpisie do rejestru zabytków, w oparciu o wydane już w tym zakresie rozstrzygnięcia ministra kultury i dziedzictwa narodowego oraz z uwzględnieniem stanowisk wyrażanych w orzeczeniach sądów administracyjnych. Przeprowadzona analiza umożliwia przyjęcie, iż decyzje o wpisie do rejestru zabytków w największym stopniu obarczone są wadami nieważności polegającymi na wydaniu decyzji w sprawie poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną (art. 156 par. 1 pkt 3 k.p.a.) oraz wydaniu decyzji trwale niewykonalnej (art. 156 par. 1 pkt 5 k.p.a.). W kontekście drugiej z wyżej wymienionych wad pojawia się przy tym istotne pytanie o to, czy warunkiem wykonalności decyzji o wpisie do rejestru zabytków jest określenie granic obszaru objętego wpisem. W dwóch sprawach dotyczących stwierdzenia nieważności decyzji o wpisie do rejestru zabytków parku krajobrazowego w Faszczycach oraz decyzji o wpisie do rejestru zabytków założenia urbanistycznego Wilanowa sądy administracyjne stanęły na stanowisku, że decyzja o wpisie do rejestru zabytków, która nie precyzuje w swej treści granic terenu poddanego ochronie prawnej ani nie posiada załącznika graficznego, który precyzowałby granice tego obszaru jest decyzją niewykonalną w rozumieniu art. 156 par. 1 pkt 5 k.p.a., co stanowi podstawę do stwierdzenia jej nieważności. W ocenie autora zaprezentowane w orzecznictwie stanowisko powoduje, że byt prawny wielu decyzji o wpisie do rejestru jest zagrożony, jako że obarczone są one wadą trwałej niewykonalności. Z tego względu zasadne wydaje się wyjście naprzeciw istniejącemu już od lat problemowi wadliwości decyzji o wpisie do rejestru zabytków poprzez dokonanie ogólnej oceny skali i charakteru tego problemu, a następnie podjęcie działań prawnych służących kompleksowej sanacji zbioru decyzji dotkniętych wadami nieważności, w tym w szczególności wadą trwałej niewykonalności decyzji.
In this article, the author characterises the remedy of the declaration of the invalidity of an administrative decision and subsequently gives an analysis of selected defects resulting in invalidity in respect of decisions on entry into the register of monuments, based on rulings of the Minister of Culture and National Heritage that have been issued so far and taking into account positions expressed in decisions of administrative courts. The analysis enables the assumption that defects resulting in invalidity affect decisions on entry into the register of monuments to the highest degree are defects consisting in issuing a decision in a case that has previously been settled by another final decision (art. 156 § 1 (3) of the Administrative Procedure Code) and issuing a decision that is permanently unenforceable (art. 156 § 1 (5) of the APC). As for the latter of these defects, the question that arises is whether the condition for the enforceability of a decision on making an entry into the register of monuments is the definition of the boundaries of the site covered by that entry. In two cases regarding the declaration of the invalidity of a decision on entering into the register of monuments the landscape park in � � Faszczyce and the urban layout of Wilanów, administrative courts took the position that a decision whose contents do not specify the boundaries of the site covered by legal protection and which does not include a graphical appendix specifying the boundaries of that site is an unenforceable decision within the meaning of art. 156 § 1 (5) of the APC, which provides a basis for declaring such a decision invalid. In the author’s opinion, the position adopted in judicial decisions threatens the legal existence of many decisions on entry into the register of monuments, as they are burdened with the defect of permanent unenforceability. For this reason, it seems justified to address the long-existing problem of defectiveness of decisions on entry into the register of monuments by making a general evaluation of the scale and character of that issue and subsequently taking legal steps aimed at curing comprehensively the body of decisions containing defects resulting in invalidity, including, in particular, the defect of the permanent unenforceability of a decision.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2016, 2; 69-104
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Weryfikacja zabytków
Autorzy:
Charytańska, Maria
Maliszewski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536095.pdf
Data publikacji:
1962
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
weryfikacja zabytków
akcja weryfikacji zabytków
klasyfikacji zabytków
zabytki grupy 0
rejestr zabytków
Główna Komisja Weryfikacyjna
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1962, 4; 3-5
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabytkowy park w Niekarzynie – próba określenia granic ochrony konserwatorskiej parku
Historic park in Niekarzyn. An attempt at determining the borders of the park and thus the borders of conservation protection
Autorzy:
Eckert, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372364.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
park w Niekarzynie
rejestr zabytków
krajobraz kulturowy
park in Niekarzyn
register of historic monuments
cultural landscape
Opis:
W artykule przedstawiono opis założenia parkowego w Niekarzynie, które jest wpisane do rejestru zabytków województwa lubuskiego. Obecnie park jest zaniedbany. Nie przeprowadzono dotychczas badań historycznych parku, nie wykonano inwentaryzacji drzewostanu. Aby skutecznie objąć go ochroną konserwatorską niezbędne jest określenie granic parku.
The article presents a description of the park complex in Niekarzyn, which is listed in the historic register of monuments in the Lubuskie Province. The park is currently run down. Thus far, historical research on the park has not been carried out, and the tree stand has not been cataloged. In order for it to be effectively covered by conservation protection, it is necessary to establish the borders of the park.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2016, 161 (41); 38-50
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przywracanie do „życia” obiektów zabytkowych przez inwestorów prywatnych w świetle aktualnych przepisów
Reconstruction and renovation of monuments by private investors and applicable regulations in the investment process
Autorzy:
Fiutak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1860522.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
ochrona zabytków
obiekt zabytkowy
renowacja zabytków
rewitalizacja zabytków
spuścizna kulturowa
rejestr zabytków
inwestor prywatny
przepis prawny
monument protection
historic building
monument renovation
monument revitalization
cultural heritage
register of monuments
private investor
legal regulation
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi fragmentu zagadnienia ochrony i opieki nad zabytkami wpisanymi do rejestru zabytków. Ukazuje problematykę skomplikowanego procesu przywracania substancji historycznej do dawnej świetności, jak również trudności we współpracy pomiędzy organami administracji a właścicielami obiektów zabytkowych. W artykule przedstawiono problemy, z którymi mogą spotkać się inwestorzy prywatni, nabywający obiekt wpisany do rejestru zabytków w czasie trwania procesu inwestycyjnego ich utrzymania, renowacji i rewitalizacji. Tematyka poruszona w artykule dotyczy konkretnego przypadku, który daje spojrzenie na brak dialogu pomiędzy uczestnikami procesu inwestycyjnego oraz jego negatywny wpływ na utrzymanie i ochronę spuścizny kulturowej.
The aim of the article is to show the reader a fragment of the issue of the protection and care of monuments. Which are in the register of monuments. It shows the problems of the complicated process of reconstruction of monuments. Difficulties in cooperation between the administration and investors. The article presents the problems faced by private investors and owners of buildings entered in the register of monuments. It shows problems with their maintenance, renovation and revitalization. The subject matter of the article relates to a specific case. It shows the lack of dialogue the parties between the participants of the investment process. It has a negative impact on the maintenance and protection of cultural heritage.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2021, 92, 5-6; 51-53
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obowiązek uwzględniania ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przy wydawaniu pozwolenia konserwatorskiego
The obligation to take the provisions of the local land use plan into account when issuing conservation permits
Autorzy:
Fogel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21151104.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
zabytki nieruchome
rejestr zabytków
plan miejscowy
immovable monuments
register of monuments
land use plan
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza prawnego zagadnienia, dotyczącego zakresu, w jakim wojewódzki konserwator zabytków, wydając pozwolenie konserwatorskie określone w art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, związany jest ustaleniami planu miejscowego. Potrzeba takiej analizy wynika z trudności w określeniu reżimu prawnego w sytuacji nałożenia się form ochrony zabytków nieruchomych, jakimi są wpis do rejestru i ustalenia w planie miejscowym. Podjęta tematyka ma na celu wskazanie reguł interpretacyjnych, które pomogą ujednolicić praktykę organów administracji w tym zakresie.
The subject of the article is the analysis of the legal issue concerning the extent to which voivodeship conservators of monuments are bound by the determinations of local land use plans when issuing conservation permits as specified in Art. 36 of the Act on the Protection and Care of Historical Monuments. The need for such an analysis arises from the difficulty in establishing the legal regime in the case of overlapping forms of protection of immovable monuments, namely their registration and the arrangements from the land use plan. The subject matter addressed has the objective of specifying the rules of interpretation which will help standardize the practice of the administrative authorities in this respect.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2022, 2; 141-149
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kryteria dotyczące wpisu obiektów architektonicznych z drugiej połowy XX wieku do rejestru zabytków. Teoria i praktyka
Criteria for entering architectonic objects from the second half of the 20th century into the monument register. Theory and practice
Autorzy:
Gaczoł, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218512.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
dekret Rady Regencyjnej
zabytek
rejestr zabytków
zarządzanie zmianami
kryteria
wartości
dylematy
interes społeczny
Regency Council decree monument
monument register
changes management
criteria
values
dilemmas
social interest
Opis:
Zasadnicze znaczenie dla ochrony zabytku lub zabytkowego zespołu urbanistycznego ma decyzja w sprawie wpisania go do rejestru, nadaje mu bowiem oficjalnie prawny status. Wiąże się z tym statusem – z jednej strony – obowiązek opieki nad zabytkiem postawiony właścicielowi, użytkownikowi oraz innym podmiotom nim władającym, z drugiej strony – zwiększona ochrona prawna. Jedynie w odniesieniu do rejestru zabytków możemy mówić o pełnej, mniej lub bardziej doskonałej instytucji prawnej, z której wynikają możliwe do wyegzekwowania prawa i obowiązki, związane ze stanem zabytku. Autor artykułu przedstawił krótkie rozważania na temat aktualnego pojmowania i prawnej defi nicji „zabytku” oraz odniesień do kwestii uwzględniania w tym pojmowaniu cezury czasowej (zabytek dawny – „sensu stricto” i zabytek współczesny – „sensu largo”). Rozważania te były podstawą próby odpowiedzi na pytania: pierwsze – o sens stosowania cezury czasowej w odniesieniu do zabytku w zapisach ustawowych oraz drugie – jakim kryteriom powinien odpowiadać zabytek, w tym przypadku obiekt architektoniczny lub zespół urbanistyczny z drugiej połowy XX wieku. Przede wszystkim powinien stanowić wybitny przykład rodzaju budowli lub zespołu architektonicznego, urbanistycznego i technologicznego albo stanowić świadectwo wielkiego oddziaływania i wpływu w danym okresie historii na rozwój architektury, sztuki lub technologii, na planowanie miast lub kształtowanie krajobrazu, albo stanowić jedyny lub co najmniej rzadko spotykany dowód tradycji kulturowej wciąż istniejącej lub wymarłej, albo też stanowić przykład bezpośredniego i materialnego powiązania ze zdarzeniami i tradycjami, dziełami sztuki i literatury, mającymi wartość wyjątkową. Po szczegółowym omówieniu przykładów konkretnych rozwiązań architektonicznych oraz urbanistycznych, związanych z rewitalizacją w duchu historycznym Rynku Głównego w Oświęcimiu oraz Starego Rynku w Poczdamie i związanych z tym losów obiektów pawilonowych z lat 60. XX w., autor artykułu zwrócił uwagę służbom odpowiedzialnym za ochronę zabytów: z jednej strony – na pilną konieczność stworzenia listy obiektów architektury, zespołów, dzieł techniki z 2. połowy XX wieku przeznaczonych do objęcia ochroną, z drugiej – na fakt, iż decyzja o wpisie do rejestru wywołuje określone konsekwencje prawne, bardzo trudne do późniejszego uchylenia. Dlatego też przed przystąpieniem do procedury wpisu do rejestru zabytków należy dokonać krytycznej analizy obiektu lub zespołu architektonicznego, także pod kątem wypełniania ważnego interesu społecznego i ustalenia odpowiednich form ochrony.
The decision about entering a historic monument or an urban complex into the monument register is of paramount significance for its protection, since it then officially acquires a legal status. That status is associated with – on the one hand – an obligation to preserve the monument imposed on the owner, user or other authorities in charge of it, while on the other – increased legal protection. Only in reference to the monument register we can talk about a complete, more or less perfect legal institution, which results in laws and obligations concerning the state of a monument and possible to enforce. The author of the article presents brief considerations on the issue of current understanding and a legal definition of a “monument” as well as references to the issue of including in it a time dividing line (a historic monument – “sensu stricto” and a contemporary monument – “sensu largo”). Those considerations made a basis for an attempt to answer the following questions: firstly – about the sense of using a dividing line in reference to a monument in statutory regulations, and secondly – which criteria a monument should meet, in this case an architectonic object or an urban complex from the second half of the 20th century. First of all, it should be an outstanding example of a building or an architectonic, urban and technological complex, or bear evidence of a great impact and influence in a given period of time on the development of architecture, art or technology, on town planning or landscape design, or constitute the only or at least a rarely encountered proof of a still existing or extinct cultural tradition, or be an example of direct and material connection to events and traditions, works of art and literature, possessing unique value. After a detailed description of examples of concrete architectonic and urban-planning solutions related to the revitalisation in the historical spirit of the Main Square in Oświęcim and the Old Market in Potsdam, and subsequent fate of the pavilion objects from the 1960s, the author of the article commented to the services responsible for monument protection: on the one hand – on the urgent need to create a list of objects of architecture, complexes, works of technology from the 2nd half of the 20th century intended for protection, on the other – on the fact that the decision about an entry into the register is followed by specific legal consequences, very difficult to be revoked later. Therefore, before commencing the procedure of entering it into the monument register one should conduct a critical analysis of the object or architectonic complex, also from the perspective of acting in the public interest and determining appropriate forms of protection.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 163-180
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
REJESTR ZABYTKÓW W PRAKTYCE OCHRONY KONSERWATORSKIEJ
THE REGISTER OF HISTORICAL MONUMENTS IN THE PRAXIS OF CONSERVATION PROTECTION
Autorzy:
Gawlicki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535590.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
GENERAL CONSERVATOR
HISTORICAL MONUMENTS' REGISTER
PRAXIS OF CONSERVATION PROTECTION
stan rejestru zabytków
rola rejestru zabytków
rejestr jako narzędzie ochrony
historia rejestru zabytków
klasyfikacja zabytków nieruchomych
Spis zabytków architektury i budownictwa
diagnoza zawartości rejestru zabytków
formy ochrony zabytków
ochrona obszarowa
Opis:
The intention of this article is to assess the state of the register of historical monuments, the role it plays in the domestic system of the protection of the cultural heritage as well as its character and representative nature. Should it be regarded as an important protection instrument, is it shaped in a planned manner, what sort of forms does it assume, and are they an effective element of the protection system? The present-day condition of the register of monuments is the outcome of a more than 90-years long process that essentially affected its shape. The reasons for the current problems tackled by the national system of the protection of monuments should be sought in the history of the formation of this most important tool applied by conservation protection. The Polish register of historical monuments dates back to a decree issued by the Regency Council in 1918. The necessity of differentiating the collection by means of a scientific assessment of its value and the application of a classification of the monuments was noticed soon afterwards. Although work on a complete inventory of monuments, interrupted by the war cataclysm, was never finished, conservation legislation from the interwar period, especially concerning the creation of a register of monuments, should be regarded as a modern and complex treatment of assorted questions relating to protection. The conservation views that assumed shape the 1930s and the conceptions of the creation and valorisation of an inventory of monuments were never developed during the post-war period. The introduction of a classification of immovable monuments was not finalised until 1964 and the preparation and publication of a complete list of the monuments of architecture and construction, divided into five categories. In the face of numerous later negative experiences and critical opinions stemming from daily praxis and, primarily, the destruction of a significant number of monuments from the lower groups, it would be difficult to find any arguments in favour of the categorisation launched at the time. Let us note, however, that it was carried it in a totally different political system and that the assumed objectives were quite dissimilar from the attained effect. In time, the absence of a firm coordination, including administrative, of the activity pursued by the voivodeship conservators of historical monuments upon a central level, i,e. the General Conservator of Historical Monuments, with the exception of the State Service for the Protection of Historical Monuments in 1991-1996, produced a further discernible erosion of uniform principles for classifying monuments for the register, and furthered the differences and divisions within the range of the already existing resources. Meanwhile, the register of historical monuments is one of the statutory forms of protection, and daily praxis confirms that an unregistered object is deprived of all chances for effective conservation protection or for benefitting from financial aid provided by public funds. In this way, the register plays the role of the most important and, as daily activity demonstrates, in many cases the sole instrument for shaping the conservation policy. Within this context special relevance is assumed by its contents, measured not with the number of the registered objects and regional statistics, or even the correctness of administrative documents, but with the contents and representativeness of a collection assessed from the vantage point of the dimension of the cultural heritage of the whole country. The extensive Polish cultural heritage resource protected by law is composed of several collections of immovable, movable and archaeological monuments. In the presence of an almost universal general definition of historical value, formulated in administrative decisions, effective protection is significantly restricted; this factor too hinders a definition of the range and character of the planned conservation undertakings and the financing of the protection of historical monuments. In practical terms, such a state of things gives rise to a number of potential conflicts between owners and conservation offices, and favours the relativism of the assessments of historical values and the principles of conservation activity, rendered dependent upon current pragmatic needs and investment pressure; it also hampers the propagation of knowledge about the actual resources of the protected heritage. Finally, it limits the possibility of winning allies involved in protection ventures. Despite the ostensibly considerable number of monuments listed in the register of immovable monuments, the content of this collection is far from complete. The elementary criteria of historical, scientific or artistic evaluation, determined by a general statutory definition and not modified for decades, are applied in totally arbitrary manner. As a result, numerous valuable monuments with distinctive historical values still remain outside the range of legal protection, while conservation is encompassing a growing number of examples of contemporary architecture. The great differentiation of the register of monuments can be perceived upon the basis of just several select instances. Its range also contains a number of inner divisions whose justification poses a difficult task. Alongside monuments possessing supreme values that do not require any validation, we come across buildings with highly doubtful features, at times giving rise to warranted reservations concerning the presence of even elementary cultural values. The register, a theoretically uniform collection of administrative decisions devoid of divisions into categories, remained unaltered, thus forcing the conservation services to treat equally all the components of this, after all, by no means uniform collection. The possibilities of an actual impact of the voivodeship conservators of monuments upon the contents of the register, in other words, the establishment of areas and objects to be subjected to legal conservation protection, are becoming more limited. It is also impossible to perceive features indicating an actual and well-conceived influence of the voivodeship conservator of monuments upon the ultimate contents of the register. Owing to a profound crisis of spatial planning and the absence of effective instruments shaping the landscape, the register has become the most prominent form of treating the cultural environment. Its representative nature should correspond to the richness and diversity of the Polish heritage. Imperfections and errors weaken the effectiveness of the whole national system of the protection of monuments. Due to the dynamic development of studies dealing with cultural heritage, the progress of scientific theories, and the almost total disappearance of the time barrier, which used to be one of the most important criteria for delineating historical value, the very concept of the object of the conservation protection is becoming increasingly capacious. True, the number of monuments listed in the register is constantly growing, but the needs are so considerable that the attainment of a state that would fully reflect the historical resources is becoming part of a distant future. Meanwhile, the lack of cohesive criteria for assessing values, whose outcome is the non-existence of a hierarchy of the monuments, makes it difficult to establish protection standards. Different ways of solving this problem should be sought in more profound reflections about the current state, function and directions of indispensable legislation changes concerning the register of monuments, with one of the key issues being a precise and, at the same time, modern definition of the object of protection. The principles and role of the register in the Polish system of the protection of monuments must be perceived in a way different from the applied one. The philosophy of transformations has to be based on a determined conviction that we are dealing with resources differentiated as regards their contents. A suitable solution would be to seek an alternative organisation of conservation administration, together with a conception of an intentional sharing of responsibility for the fate of the recorded monuments by the government administration and local self-governments. The favourable effects of the merely outlined but necessary directions of activity will involve the introduction of order into the register, the amassment of numerous scattered entries into a single cohesive register of information about historical resources, and the creation of a collection of the most valuable national heritage monuments. The ensuing outcome will make it possible to conceive of a uniform state policy in reference to monuments representing assorted values within a wide range of research and documentation, to define forms of protection, and to finance conservation undertaking, promotion and effective administration.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2008, 2; 55-82
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawna ochrona XX-wiecznych układów urbanistycznych na przykładzie Gdyni
Legal protection of 20th-century urban layouts on the example of Gdynia
Autorzy:
Hirsch, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536069.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
układ urbanistyczny
Gdynia
rejestr zabytków
śródmieście Gdyni
nowy port
budowa portu
budynki modernistyczne
architektura modernistyczna
plan zagospodarowania przestrzennego
dotacje
dofinansowanie
elewacja
Szlak Modernizmu Gdyni
zabytki Gdyni
Opis:
In 2007, the urban layout of the city centre of Gdynia, shaped and built in the 1920s and 1930s, was entered into the register of monuments of the Pomeranian Voivodeship. The area concerned covers about 91 hectares, i.e. more than 0.9 square km. The entire area is very densely built-up. There are about 450 different buildings, most of which are five- to six-storey tenement houses. The area includes 24 complexes and buildings entered into the register of monuments, on the basis of separate decisions. It is therefore an area of the greatest concentration of significant architectural works in Gdynia. Including the city centre layout in the register has inspired numerous activities related to this unique – still rather young and very extensive – historic area. The Gdynia Commune has taken up works on creating and implementing local development plans for the entire area. Conservation decisions and arrangements in development plans are prepared in cooperation with planners, monument conservators, residents and users, among others. Such plans include detailed and precise regulations concerning spatial issues, such as the height and type of new developments, as well as the protection of and possible changes to the existing buildings. The plans also contain a division of the preserved houses into groups of different historic value and the scope of protection is dependent on this value. In accordance with international trends, the protection also covers some valuable buildings from the 1960s and 1970s. The regulations of the development plans constitute the local law – they are enacted by the City Council and are accessible to all interested parties. By the end of 2011, around 95% of the historical area will be included in the local development plans. After including the layout of the city centre in the register of monuments, a funding system for conservation works has also been introduced for all the buildings in the area that were built before 1989. Every year, more than 1 million PLN is allocated for this purpose from the City of Gdynia’s budget. The funding may cover 30% to 75% of renovation costs, depending on the building’s historical value. In the last 3 years, owners of about 30 buildings, mainly private tenement houses, have taken advantage of the funding scheme. Public financial support for the works enables better control and provides a broader scope of possibilities of restoring historic solutions or using more complicated technologies. It also creates a good basis for communication and long-term cooperation with monument owners. The inclusion of the city centre of Gdynia in the register of historical monuments has also been a symbolic recognition and an official acknowledgement of the cultural value of this part of the city. Many people have found a new interest in modernism and the history of Gdynia, and the unique architecture of the 1930s has gained more enthusiasts. The City of Gdynia widely implements research and popularising works related to modernist architecture. In the scientific and conservation circles, academic conferences under the theme of “Modernism in Europe – Modernism in Gdynia” have become well-known. They were held in 2007 and 2009, and the next one will take place in September of 2012. Apart from events for specialists, open mass events dedicated to getting to know and visiting the city’s monuments have been taking place since 2010. Each of them has attracted hundreds of people. The tourist Trail of Modernism of Gdynia, where people can buy folders and souvenirs related to modernism, has been functioning for almost a year. Activities related to the protection and conservation of modernist Gdynia have aroused interest throughout the country and have provoked positive comments also among international specialists. In the German newspaper, Der Tagesspiegel, Berlin columnist Thomas Flierl published an article on the history of Gdynia and discovering the city’s value in contemporary times, as well as the protection of the city centre. German monuments conservator, Professor Jörg Haspel, has suggested that Gdynia should apply for inclusion in the Heritage Label list that is being created by the Council of Europe.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2010, 1-4; 263-278
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola Działu Analiz Konserwatorskich w realizacji zadań statutowych Narodowego Instytutu Dziedzictwa
The role of the Conservation Analyses Department in the performance of statutory tasks of the National Heritage Board of Poland
Autorzy:
Jagielska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/538298.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Dział Analiz Konserwatorskich
KOBiDZ
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
NID
Narodowy Instytut Dziedzictwa
ekspertyzy konserwatorskie
skreślenie z rejestru zabytków
adaptacja zabytku
rejestr zabytków
CARARE
standard dokumentacji
pomnik historii
Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO
Akademia Nieświeska
Opis:
The Conservation Analyses Department was established by the order of the Director of the National Centre for Research and Documentation of Monuments dated 6 June 2010. The Department comprised the Team of Experts and the Conservation Policy Formation Workshop. The Department co-ordinates and supervises work connected with the preparation of opinions and expertises regarding the protection of non-movable and movable monuments for public administration authorities – the Ministry of Culture and National Heritage, Voivodeship Offices for Monument Protection and their branches and local government conservators. It carries out its tasks with the help of local divisions representing the National Heritage Board of Poland. The definite majority of issued opinions concerns the evaluation of the level of preservation of the value of historic objects or areas during administrative procedures being conducted by the Ministry of Culture and National Heritage with regard to deletions from the register of monuments. The Conservation Analyses Department co-ordinates the implementation of the procedure for acknowledgement of a historic object as a history monument and participates in work regarding the creation and dissemination of standards of documentation, research and conservation of historic objects. The activity of the Department in the field of protection of historic parks and gardens is particularly worth mentioning. It includes, among others, study and design works carried out in Branicki’s Garden in Białystok from 2006 till 2009 and the preparation of conservation requests and the resulting projects of regeneration of the palace park in Białowieża and the park in Trzebiny. The palace & park layout in Trzebiny is currently administered by the National Heritage Board of Poland – the Local Workshop in Trzebiny. An important task ordered by the Minister of Culture and National Heritage is the management of the regeneration of Muskau Park. Over 20 years’ period of regeneration works is a significant yet still fragmentary process of restoration of the full historical value of the park. The Institute is also responsible for the creation and putting into common use of standards of documentation, elaborations and manuals regarding the protection of cultural heritage that are addressed to a wide group of recipients, an example of which is the Methodological guide to the elaboration of communal monument care programmes. The international co-operation with Eastern states has been carried out by NHBP and its predecessors for many years, including the „Nieśwież Academy” Postgraduate Summer School and cooperation with the Trakai Historical National Park in Lithuania. All activities being handled by the Conservation Analyses Department of the National Heritage Board of Poland are subject and may become subject to modifications, depending on the orders of the Ministry of Culture and National Heritage, the needs of voivodeship monument conservators and other institutions and the emerging topics that must be solved urgently. Currently the Conservation Analyses Department employs 14 persons. They build an interdisciplinary team consisting of a group of historians of art, monument experts – conservators, landscape architects, an architect and a lawyer – persons with a large professional experience and significant achievements.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2012, 1-2; 101-110
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczeństwo informacyjne i jego udział w budowaniu bazy wiedzy o dziedzictwie narodowym Polski
Information society and its participation in the building of a knowledge base about Polish national heritage
Autorzy:
Kołodziej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/346200.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
Tematy:
infrastruktura informacji przestrzennej
INSPIRE
rejestr zabytków
obszary chronione
crowdsourcing
społeczeństwo informacyjne
dziedzictwo narodowe
spatial information infrastructure
register of historic monuments
protected sites
information society
national heritage
Opis:
W artykule zasygnalizowano rosnącą rolę lokalizacji geoprzestrzennej w prezentacji różnorodnych zjawisk oraz udział społeczeństwa w pozyskiwaniu i użytkowaniu danych geoprzestrzennych, wynikające z dostępności Internetu i urządzeń mobilnych. Zdefiniowano użytkowników pasywnych i aktywnych. Przedstawiono 2 projekty stanowiące pierwsze w Polsce ogólnopolskie akcje crowdsourcingowe, bazujące na wolontariacie. Realizowane były latem 2012 r., każdy trwał ok. miesiąca. Pierwszy projekt prowadziła fundacja Centrum Cyfrowe, drugi fundacja Wikimedia Polska, Ich współorganizatorem i jednocześnie beneficjentem był Narodowy Instytut Dziedzictwa. Pierwszy - Polska „Otwarte Zabytki” – posłużył do sprawdzenia i uzupełniania ok. 7900 obiektów wpisanych do rejestru zabytków. W drugim – Wiki lubi zabytki – wykonano ok. 51 000 zdjęć oraz określono geolokalizację wszystkich obiektów wpisanych do rejestru. Zestawiając dane archiwalne z pozyskanymi z ww. projektów, stwierdzono znaczne przyspieszenie w pozyskiwaniu wiarygodnej informacji przestrzennej, ale jednocześnie bezwzględną konieczność kontroli jakościowej tych informacji.
In the paper, a growing role of geospatial localization in presentation of various phenomena is indicated, as well as participation of the society in acquisition and use of geospatial data arising from access to Internet and mobile appliances. Passive and active users were defined. Two projects are presented, constituting the first national crowdsourcing action based on voluntary participation. They were realized during summer 2012 and each of them lasted for about one month. The first project was led by Centrum Cyfrowe foundation and the second by Wikimedia Polska foundation. Their co-organizer and at the same beneficiary is the National Heritage Institute. The first project - Poland „Open Monuments” – served to check and supplement ca. 7900 objects entered into the register of monuments. In the second one – Wiki Likes Monument– ca. 51,000 photos were made and geolocalization of each object entered into the register was determined. Comparing the archive data and those acquired from the a/m projects a considerable acceleration in acquisition of reliable spatial information was found, but at the same time necessity to have quality control of this information.
Źródło:
Roczniki Geomatyki; 2013, 11, 2(59); 88-92
1731-5522
2449-8963
Pojawia się w:
Roczniki Geomatyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie danych referencyjnych oraz usług danych przestrzennych w projektach informatycznych dotyczących popularyzacji dziedzictwa narodowego Polski
Using reference data and spatial data services in projects concerning popularisation of Poland s national heritage
Autorzy:
Kołodziej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/346445.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
Tematy:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
infrastruktura informacji przestrzennej
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
INSPIRE
rejestr zabytków
obszary chronione
geokodowanie
dane referencyjne
kody kreskowe
geoportal
National Heritage Board of Poland
spatial information infrastructure
Ministry of Culture & National Heritage
Register of Historic Monuments
protected sites
geocoding
reference data
barcodes
Opis:
W Narodowym Instytucie Dziedzictwa skoncentrowane jest miejsce gdzie powstają obecnie jedne z najciekawszych projektów informatycznych dotyczących upowszechnienia informacji o zabytkach Polski. Jest to pierwsze w skali europejskiej innowacyjne podejście zmierzające do kompleksowej integracji danych multimedialnych i usług danych przestrzennych w zakresie dziedzictwa narodowego. Projekty te są wynikiem realizacji dwóch strategicznych celów wkomponowanych w statut NID: gromadzenia i upowszechniania wiedzy o dziedzictwie wraz z kształtowaniem świadomości społecznej w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego. budowy i rozwoju bazy danych geoprzestrzennych o zabytkach oraz upowszechnianie wiedzy o zabytkach. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego pełni funkcję organu wiodącego w zakresie tematu danych przestrzennych „obszary chronione” (rozdział 1 załącznika 9 do ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej z dnia 4 marca 2010 r. w części dotyczącej zabytków nieruchomych). Na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Minister powierzył realizację zadania publicznego polegającego na budowie infrastruktury informacji przestrzennej Dyrektorowi NID. Budowa bazy danych geoprzestrzennych o zabytkach została wskazana jako statutowy obowiązek Instytutu. Dodatkowo na podstawie decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od roku 2010 NID pełni również funkcję Centrum Kompetencji w obszarze digitalizacji zabytków i muzealiów w związku z zapisami „Programu digitalizacji dóbr kultury oraz gromadzenia, przechowywania i udostępniania obiektów cyfrowych w Polsce 2009-2020”. Zadaniem Centrum Kompetencji NID jest wyznaczanie i upowszechnianie standardów w zakresie digitalizacji zabytków i muzealiów. Efektem dwóch wymienionych powyżej celów strategicznych powstaje wielopoziomowy i kompleksowy projekt informatyczny, realizowany w dwóch obszarach aktywności. Obszar pierwszy - koncentruje się na pozyskaniu informacji zgromadzonych w dokumentacji źródłowej (decyzjach administracyjnych) poprzez skanowanie dokumentacji i udostępnieniu treści odbiorcom zewnętrznym. W tej części przedstawiono innowacyjne podejście do procesu skanowania poprzez aktywne wykorzystanie danych referencyjnych zgromadzonych w zasobie pzgik. Dane te są wykorzystywane w procesie przybliżonego geokodowania dokumentacji źródłowej, a w efekcie znacznego przyspieszenia procesu pozyskiwania informacji o dokładnej lokalizacji obiektu zabytkowego; Obszar drugi – koncentruje się na opisie wykorzystania narzędzi klasy Enterprise GIS służących do: zarządzania danymi referencyjnymi w procesie pozyskiwania danych geoprzestrzennych o zabytkach, wspomagania użytkownika w procesie pozyskiwania danych i walidacji danych w modelu dziedziny dotyczącej rejestru zabytków, wykorzystania usług danych przestrzennych do oceny jakości pozyskanych informacji (przez włączenie do procesu weryfikacji specjalistów z zakresu ochrony zabytków rozproszonych po Ośrodkach Terenowych NID).
The National Heritage Board of Poland is currently the place where some of the most interesting IT projects concerning dissemination of information on historic monuments of Poland are created. This is the first such innovative approach in Europe aiming at comprehensive integration of multi-media data and spatial data services in terms of national heritage. These projects are a result of the process of carrying out two strategic objectives incorporated in the NHBP statute: gathering and disseminating knowledge about heritage, as well as shaping social awareness of the value and preservation of cultural heritage; creating and developing a geospatial database of historical monuments, and disseminating knowledge about historic monuments. The Minister of Culture and National Heritage functions as the leading body in terms of the subject of spatial data about the “protected areas” (Chapter 1 of Appendix 9 to the Act on the Spatial Information Infrastructure of 4 March 2010, the section on immovable monuments). On the basis of Art. 96 par. 1 of the Act on the Protection of Monuments and the Guardianship of Monuments, the Minister entrusted the Director of the National Heritage Board of Poland with the public task of developing a spatial information infrastructure. The creation of the geospatial database of historical monuments was designated as a statutory duty of the Board. Additionally, on the basis of the decision of the Minister of Culture and National Heritage, since 2010, the NHBP also functions as the Centre of Competence in the area of digitalisation of historical monuments and museum collections with relation to the provisions of the “Programme for the digitalisation of cultural property and gathering, storing, and sharing of digital objects in Poland 2009-2020”. The task of the NHBP Centre of Competence is to set up and promote standards in terms of digitalisation of historical monuments and museum collections. As a result of the two above-mentioned strategic objectives, a multidimensional and comprehensive IT project is developed and implemented in the following areas of activity. The first one concentrates on obtaining information gathered in the source documentation (administrative decisions) by scanning the documentation and making the content available to external recipients. This part presents an innovative approach to the process of scanning by the active use of reference data gathered in the PZGiK (the National Geodetic and Cartographic Resource). This data is used in the process of rough geocoding of the source documentation, and as a result, significantly speeding up the process of obtaining information about the precise location of historical objects; The second one concentrates on describing the use of GIS tools to: manage the reference data in the process of obtaining geospatial data on historical monuments; support the user in the process of obtaining data and data validation in the model of the field concerning the register of historical monuments; use the spatial data services to assess quality of the information obtained (by including specialists on the protection of historical monuments dispersed in the Local Divisions and Subdivisions of the NHBP in the process of verification).
Źródło:
Roczniki Geomatyki; 2012, 10, 4; 119-132
1731-5522
2449-8963
Pojawia się w:
Roczniki Geomatyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogólnopolska Konferencja Konserwatorska
Autorzy:
Krzyżanowski, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/537838.pdf
Data publikacji:
1970
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Ogólnopolska Konferencja Konserwatorska 1970
ochrona zabytków ruchomych
dyr. Ptaśnik
rejestr zabytków ruchomych
zabezpieczanie dóbr kultury
współpraca z MO
wywóz dzieł sztuki za granicę
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1970, 2; 138-141
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 29

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies