Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Polish Senate" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Udział Senatu RP w tworzeniu prawa i kreowaniu polityki społeczno-gospodarczej państwa
The participation of the Senate of the Republic of Poland in the creation of law and socio-economic state policy
Autorzy:
Nowacka, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1185371.pdf
Data publikacji:
2015-12-01
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
socio-economic policy
second chamber of parliament
Polish Senate
polityka społeczno-gospodarcza
druga izba parlamentu
Senat RP
Opis:
Polityka społeczno-gospodarcza jako jedna z dziedzin branżowych polityki publicznej kreowana może być przez różne organy państwa, wśród nich znajduje się także druga izba parlamentu. Zauważyć jednak należy, że nie jest to główna domena działalności izby drugiej. Widoczne ograniczenie udziału drugiej izby w kreowaniu polityki społeczno-gospodarczej państwa dostrzec można zwłaszcza w tych państwach, w których realizowany jest model bikameralizmu asymetrycznego, przykład może stanowić parlament Republiki Czeskiej, którego izba druga nie bierze udziału w procesie uchwalenia ustawy budżetowej. Analizując prace Senatu RP, także nie można powiedzieć, że kreowanie polityki społeczno- gospodarczej państwa jest działalnością priorytetową wyższej izby polskiego parlamentu, pomimo tego, że Senat posiada instrumenty, które pozwalają brać udział w kreowaniu tej polityki. Chociaż wśród projektów ustaw zaproponowanych przez izbę wyższą parlamentu polskiego rzadko można znaleźć te dotyczące kreowania polityki społeczno-gospodarczej, można jednak podać przykłady inicjatyw ustawodawczych, które proponują zmiany w systemie podatkowym, prawie pracy, zmiany dotyczące opieki społecznej czy też rent i emerytur. Dzięki inicjatywom ustawodawczym Senatu powołane do życia zostały izby obrachunkowe i związki pracodawców. Aktywność Senatu w dziedzinie polityki społeczno-gospodarczej państwa dostrzec można w działalności komisji senackich. Tutaj zwrócić uwagę należy na poprawki do ustawy budżetowej czy opiniowanie umów międzynarodowych. Senat jako "izba refleksji" przywiązuje dużą wagę do organizowania licznych seminariów i konferencji, także dotyczących polityki społeczno-gospodarczej państwa. Należy jednak podkreślić, że Senat marginalizuje swoją rolę w dziedzinie polityki społeczno- gospodarczej. Podejmuje działania niejako na marginesie innej działalności. Dostrzec można brak w tych działaniach programów długofalowych i kompleksowych. Senat wykorzystuje instrumenty ustrojowe, czyni to jednak w sposób umiarkowany.
The creation of socio-economic policy is not, however, the main domain of the second chamber, especially in those systems, where the model of asymmetric bicameralism is implemented. The limitation of the process of creating economic policy is observable for example in the Czech Republic, where the Senate does not participate in passing of the budget act. Socio-economic policy of the state is not the main scope of interest of the Polish Senate either. The majority of legislative initiatives results in the creation of a new law and it does not raise the subject of socio-economic state policy directly. There are to be found, however, some initiatives that propose changes in the tax system, labour law, social care law or in the area of pensions and annuities. Owing to the legislative initiatives of the Senate accounting chambers and employers' associations were created. While analyzing the role of the Senate in socio-economic state policy the actions of Senate committees, especially of the Budget and Public Finance Committee, the National Economy Committee, the Family and Social Policy Committee, the Agriculture and Rural Development Committee are worth emphasizing. Those committees put forward amendments to the budget act, review the laws passed by the Sejm or international agreements concerning socio-economic policy. Some of the effects of the Polish Senate's committee work is, among many, proposing by the Budget and Public Finance Committee, on behalf of the Senate, a number of amendments to consequent budget acts. It should be stressed, however, that the Senate undermines its role in the field of socio-economic policy. It takes, so to say, additional measures to other activities. A lack of long-term and comprehensive programmes can be seen in those actions. The Senate uses the instruments of government, nevertheless, it does so in moderation.
Źródło:
Studia z Polityki Publicznej; 2015, 2, 4(8); 29-46
2391-6389
2719-7131
Pojawia się w:
Studia z Polityki Publicznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fundusz Kwaterunku Wojskowego w Polsce międzywojennej
The Military Housing Fund in Pre-War Poland
Autorzy:
Witkowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2096339.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Military Housing Fund
pre-war Poland
accommodation for the army in peacetime
the Polish Senate
the Polish Sejm
Fundusz Kwaterunku Wojskowego
Polska międzywojenna
zakwaterowanie wojska w czasie pokoju
Senat
Sejm
Opis:
The initiative to establish the Military Housing Fund (Fundusz Kwaterunku Wojskowego, FKW) was launched in 1925 in the Polish Senate, which, during considering the draft Act on accommodation for the army in peacetime adopted by the Polish Sejm opposed the possibility provided for by the draft law (causing social unrest) to seize (for a compensation) private premises for permanent accommodation for officers and married non-commissioned officers, in a situation where other (specified in the Act) methods of acquiring housing for this purpose did not bring the expected results. The Senate voted in favour of the construction and maintenance of residential buildings intended as permanent housing for the military by a specially established FKW. A fundamental role in the structure of its financing (as non-returnable income) was played by the accommodation tax. However, it covered the same premises and the same people who were already burdened with the municipal tax on premises and the state tax on premises. The situation in which the same premises and the same individuals were burdened, according to the same rules, with three taxes (in the total amount of up to 15% of rent), changed on 2 August 1926 with the enactment of the Act on the tax on premises, which replaced the previous ones and the new tax was to be collected starting from 1 August 1926, also for the purposes of the FKW (a total of 114,174,379 Polish zlotys was paid to the FKW account by the end of 1938). This solution, combined with the authorisation of the FKW to take out (with the guarantee of the Government) a loan of up to 140 million zlotys, allowed the FKW to pursue a quite broad construction activity, which resulted (in the period 1927–1937) in 7,334 dwellings for officers and married non-commissioned officers (in 1938 a total of 1,577 dwellings were under construction).
Inicjatywa odnośnie do utworzenia Funduszu Kwaterunku Wojskowego (FKW) narodziła się w 1925 r. w Senacie, który rozpatrując uchwalony przez Sejm projekt ustawy o zakwaterowaniu wojska w czasie pokoju, sprzeciwił się przewidzianej przezeń (i wywołującej niepokoje społeczne) możliwości zajmowania (za wynagrodzeniem) pomieszczeń prywatnych na kwatery stałe dla oficerów i żonatych podoficerów zawodowych w sytuacji, gdy inne (wskazane w ustawie) sposoby pozyskania pomieszczeń na ten cel nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Senat opowiedział się za wznoszeniem, utrzymaniem i konserwacją budynków mieszkalnych przeznaczonych na kwatery stałe dla wojska przez specjalnie utworzony w tym celu FKW. W strukturze jego dochodów zasadniczą rolę (wśród dochodów bezzwrotnych) odgrywał podatek kwaterunkowy. Podlegały mu jednak te same lokale i te same osoby, które już były obciążone komunalnym podatkiem od lokali oraz państwowym podatkiem od lokali. Sytuacja, w której te same lokale i te same osoby obciążone były, według tych samych zasad, trzema podatkami (w łącznej wysokości do 15% komornego), zmieniła się wraz z uchwaleniem w dniu 2 sierpnia 1926 r. ustawy o podatku od lokali, który (zastępując dotychczasowe) miał być pobierany od 1 sierpnia 1926 r., m.in. na rzecz FKW (do końca 1938 r. na konto FKW wpłynęło 114 174 379 zł). Rozwiązanie to, w połączeniu z upoważnieniem FKW do zaciągnięcia (za poręką Rządu) pożyczki do wysokości 140 mln zł, pozwoliło FKW rozwinąć stosunkowo szeroko zakrojoną działalność budowlaną, która zaowocowała (w latach 1927–1937) 7334 mieszkaniami dla oficerów i żonatych podoficerów (w 1938 r. pozostawało w budowie 1577 mieszkań).
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 5; 541-575
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy prawa Duvergera nadal obowiązują?
Are the Duverger’s Laws still valid?
Autorzy:
Michalak, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427626.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
system wyborczy
system partyjny
prawdziwe prawo socjologiczne
prawa nauki
Maurice Duverger
wybory do Senatu RP w 2011 roku
electoral system
party system
true sociological law
scientific laws
Polish Senate elections 2011
Opis:
W artykule poddano analizie i weryfikacji empirycznej klasyczną teorię francuskiego politologa Maurice’a Duvergera tłumaczącą związki pomiędzy systemem wyborczym a systemem partyjnym. Propozycja ta, wielokrotnie omawiana, reinterpretowana, weryfikowana, krytykowana i jednocześnie potwierdzana, weszła do kanonu wiedzy i wyznaczyła kierunki badań empirycznych na temat relacji pomiędzy systemami wyborczymi a partyjnymi na wiele dekad. Autor ogłosił ją dumnie „prawdziwym prawem socjologicznym”. Celem tego artykułu jest ewaluacja twierdzeń Duvergera na płaszczyźnie metodologicznej i teoretycznej. Skonfrontowano również sformułowane przewidywania teorii z wynikami badań empirycznych. W konsekwencji umożliwi to odpowiedź na zasadnicze pytanie badawcze sformułowane w tytule artykułu.
The present paper analyses and empirically verifies a classical theory of a French political scientist, Maurice Duverger, which explains the relations between electoral and party systems. The Duverger’s theory being often discussed, interpreted, verified, criticised and at the same time corroborated, entered the canon of knowledge and for many decades set the directions of empirical studies on the relations between electoral and party systems. Duverger proudly named his theory a “true sociological law”. The aim of the paper is to evaluate Duverger’s assertions on the methodological and theoretical basis. To boot, it confronts predictions of the theory with the results of empirical research. Consequently, it will be possible to answer the eponymous, fundamental research question: Are the Duverger’s laws still valid?
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2015, 3(218); 41-64
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Institution of Council of the Senate in the Political System of the Polish-Lithuanian Commonwealth under the Rule of Ladislaus IV Vasa (1632–48)
Autorzy:
Goszczyński, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131457.pdf
Data publikacji:
2021-01-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
the Senate of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the seventeenth century
Council of the Senate
Sigismund III Vasa
Ladislaus IV
Polish nobility in the seventeenth century
Adam Kazanowski
Opis:
Established under the Henrician Articles of 1573, the institution of Council of the Senate was supposed to be a standing advisory body to the rulers of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Over the first few decades of its existence, the monarchs did not respect the obligation to appoint resident senators as the Council’s members. This changed only in 1607, as a result of a conflict between the king and the estates and the Rebellion of Sandomierz – the events that mobilised the nobility to enforce the monarch to observe the law in this respect. Since the beginning of his reign, Ladislaus IV Vasa fairly readily convened meetings of the Council, at which its members expressed their opinions on the current problems. The deliberations were usually about the state’s foreign policy, the functioning and internal security of the state, the affairs of war and peace, the military and the treasury, the king’s or the royal family’s private affairs, the Commonwealth’s feoffs, and matters related to private affairs of members of the power elite. Resulting from the monarch’s actions that did not win popularity in the nobility-dominated society, the Chamber of Deputies started with time perceive the Council as an institution detrimental to the state’s interest. The Chamber consequently extort from the king and the senators the duty to read out the reports on the senatus consilia at the diet (sejm) forum. Consequently, the upper chamber’s position was weakened and the Council of the Senate politicised – a process that directly affected Poland-Lithuania’s political system, vastly contributing to its degeneration.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2021, 122; 181-207
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotr Mieszkowski o Senacie Rzeczpospolitej. Kilka uwag na temat XVII-wiecznego polskiego republikanizmu
Piotr Mieszkowski on the Senate of the Commonwealth. Some Remarks on the 17th Century Polish Republicanism
Autorzy:
Tulejski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129862.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Senate
Piotr Mieszkowski
Polish–Lithuanian Commonwealth
senat
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Opis:
Piotr Mieszkowski is one of the forgotten republican writers of 17th century Poland. His reflections on the political system of the Polish-Lithuanian Commonwealth are the culmination of the debates that took place in the 16th century. In his treatise Polonus Iure Politus, Mieszkowski presents a mature perspective on the proper system of the Polish-Lithuanian state, which merges the Roman republican tradition and the achievements of Polish political philosophy of the Renaissance, its golden age. According to Mieszkowski, the Senate of the Polish-Lithuanian Commonwealth is of particular importance. The author of the article proves that Mieszkowski is one of the representatives of a group of constitutionalists of 17th century Commonwealth who considered the senate the crucial element of the political system, ensuring its durability and stability. The necessary condition for fulfilling this role, however, is the cultivation of republican virtues.
Piotr Mieszkowski jest jednym z zapomnianych dzisiaj polskich pisarzy republikańskich XVII wieku. Jego rozważania nad ustrojem Rzeczypospolitej Obojga Narodów są zwieńczeniem debat, które toczyły się w wieku XVI. W traktacie Polonus Iure Politus Mieszkowski przedstawia dojrzałe spojrzenie na zagadnienie właściwego ustroju państwa polsko-litewskiego. Zdaniem autora jego koncepcja ustrojowa jest połączeniem rzymskiej tradycji republikańskiej oraz dorobku polskiej renesansowej filozofii politycznej okresu złotego wieku. Szczególne znaczenie ma dla niego rola senatu Rzeczpospolitej. Autor artykułu dowodzi, że Mieszkowski jest jednym z przedstawicieli grupy konstytucjonalistów, którzy uważali senat, za newralgiczny element ustroju państwa zapewniający mu trwałość i stabilność. Warunkiem koniecznym realizacji tej roli jest jednak kultywowanie cnót republikańskich.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 167-180
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O senatorach koronnych za Władysława IV
Autorzy:
Broniarczyk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601843.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Władysław IV
sejm
senat
parlamentaryzm staropolski
rady senatu
senatorowie rezydenci
wota senatorskie
Wazowie
Sejm
Senate
old-Polish parliamentarism
Senate sessions
senators residents
senators’ vota
the Vasas
Opis:
Artykuł recenzyjny dotyczy monografii Andrzeja Korytki poświęconej senatowi koronnemu jako jednemu z trzech - obok króla i izby poselskiej - stanów sejmujących w okresie panowania Władysława IV Wazy (1632–1648). Senat był izbą wyższą staropolskiego parlamentu, którą tworzyli urzędnicy pochodzący z nominacji królewskiej, pełniący swoje funkcje dożywotnio. W jego skład wchodzili biskupi, wojewodowie, kasztelanowie oraz ministrowie. Książka jest wieloaspektową analizą funkcjonowania senatu koronnego na forum obrad parlamentu za rządów drugiego Wazy, a także poza nim, m.in. na sejmikach ziemskich. The present article reviews Andrzej Korytko’s monograph on the Crown Senate regarded as one of the three - besides the king and the Chamber of Envoys - parliamentary estates under King Władysław IV Vasa (1632–1648). The Senate was the upper chamber of the Polish Parliament, made up of officials appointed for life by the king. The Senate was composed of bishops, palatines, castellans, and ministers. Korytko’s book is a multi-aspect analysis of the functioning of the Crown Senate within the parliamentary forum under King Władysław IV Vasa, and also outside it, for example at dietines.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 1
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ku doskonaleniu ustaw - kilka uwag o rozwiązaniach instytucjonalnych w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji marcowej
Towards the improvement of laws – a few remarks on institutional solutions in the 100th anniversary of the adoption of the March Constitution
Autorzy:
Grzybowski, Marian
Przywora, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929713.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja z 17 marca 1921 r.
Komisja Kodyfikacyjna
Rada Prawnicza
Senat II Rzeczypospolitej
The Constitution of 17 March 1921
Codification Committee
Legal Council
Senate of the Second Polish Republic
Opis:
Celem opracowania jest próba przypomnienia instytucji służących doskonaleniu prawodawstwa w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji z 17 marca 1921 r. Należały do nich, w różnej skali i uwarunkowaniach, Komisja Kodyfikacyjna, Senat, a także - Rada Prawnicza. Do refleksji nad nimi skłania setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej. Instytucjom powołanym na jej podstawie wiele publikacji poświęcił nieżyjący już Profesor Jacek Czajowski; dotyczyły one zwłaszcza organizacji i funkcjonowania Senatu jako „izby refleksji i rozwagi”). W dedykowanym Jego pamięci opracowaniu nawiązujemy do tych opracowań. Omawiane rozwiązania instytucjonalne mają znaczenie nie tylko z historycznego punktu widzenia, ale także z perspektywy optymalizacji tworzonego prawa.
The aim of the study is an attempt to recall, in the 100th anniversary of the adoption of the Constitution of March 17, 1921, institutions serving the improvement of legislation. These included, in different scales and conditions, the Codification Committee, the Senate, and the Legal Council. The hundredth anniversary of the enactment of the March Constitution invites us to reflect on these institutions. Many papers by the late professor Jacek Czajowski dealt with the institutions established on its basis; they concerned the organization and functioning of the Senate as a “chamber of reflection and consideration” in particular. In the study dedicated to his memory, we make reference to these papers. The discussed institutional solutions are important not only from a historical point of view, but also from the perspective of optimization of the created law.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 203-212
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WYBORY UZUPEŁNIAJĄCE DO SENATU NA PODKARPACIU W 2013 ROKU
BY-ELECTION TO THE SENATE IN SUBCARPATHIAN VOIVODESHIP IN 2013
Autorzy:
Szczepański, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/513080.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
By-election
Senate
Podkarpacie
political parties
Law and Justice
Civic Platform
Polish People’s Party
Solidary Poland
Opis:
The aim of this article is to present the election campaign in the by-election to the Senate in the Subcarpathian voivodeship called by the President of the Republic of Po-land Bronisław Komorowski for 8th September, 2013. The main reason for calling the by-election was the fact that the mandate of Władysław Ortyl, elected as the Marshal of the Subcarpathian voivodeship, terminated. Ultimately, seven candidates supported by their own parties or electoral committees endeavoured to win the support of the local electorate and entered the campaign. A visit paid by top representatives of Law and Justice, Civic Platform, Polish People’s Party and United Poland to the region of the Subcarpathian voivodeship was an essential element of the election campaign. The representatives finally did battle for Subcarpathia. The by-election to the Senate in Subcarpathia in 2013 showed that in electoral competi-tion the political parties performed a decisive role, not their candidates, as evidenced by the election result achieved by the Law and Justice candidate in relation to his political opponents.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2014, 12, 2; 37-48 (12)
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielopłaszczyznowo o międzywojennym Senacie RP [Rec. Senat II Rzeczypospolitej (1922—1939) — „rzecznik rozsądku, rozwagi i miary”, red. Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow, Jan Żaryn, Toruń 2020]
Multidimensionally about the Senate in the interwar Poland [Rev. Senat II Rzeczypospolitej (1922—1939) — „rzecznik rozsądku, rozwagi i miary”, eds. Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow, Jan Żaryn, Toruń 2020]
Autorzy:
Magiera, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25431035.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
senat
izba wyższa parlamentu
okres międzywojenny
Druga Rzeczpospolita
the Senate
upper house of the parliament
interwar period
the Second Polish Republic
Opis:
Recenzowana książka jest pracą zbiorową złożoną z 12 różnorodnych tematycznie rozdziałów, poświęconych polskiemu Senatowi w okresie międzywojennym. Autorzy przedstawiają w nich dotąd mało znane aspekty związane z kształtem i funkcjonowaniem izby wyższej parlamentu w Polsce w latach 1922—1939. W książce omówione zostały koncepcje dotyczące ustroju Senatu, jego struktura i funkcje, a także kwestie jego oblicza politycznego oraz obsady personalnej. Publikacja stanowi cenne uzupełnienie dotychczasowego stanu wiedzy i wnosi nowe, szczegółowe ustalenia do ogólnego obrazu Senatu Drugiej Rzeczypospolitej.
The reviewed book is a collection which consists of twelve thematically diversified chapters. All of them are about the Senate in the Second Polish Republic. The authors present many little-known aspects of the shape and the functioning of the upper house of the parliament in Poland during years 1922—1939. The book discusses such issues as the legal conceptions of the Senate, its structure, functions, political background and composition. The publication is a valuable supplement to the previous research. It also brings new detailed findings to the image of the Senate in the interwar Poland.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2022, 17, 22; 1-12
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Senat RP jako efekt kompromisu "okrąłego stołu"
Autorzy:
Leszczyńska-Wichmanowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050155.pdf
Data publikacji:
2022-01-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Senate of the Republic of Poland
Polish round table talks
political compromise
structure of the parliament
bicameralism
Senat RP
„okrągły stół”
kompromis polityczny
struktura parlamentu
dwuizbowość
Opis:
Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia. Wywód składa się ze wstępu, dwóch zasadniczych części ujętych w sposób chronologiczny oraz zakończenia. W artykule zaprezentowano koncepcje reaktywacji izby drugiej parlamentu, które pojawiały się zazwyczaj w latach polskich kryzysów społeczno-politycznych, a następnie ukazano polityczny i konstytucyjny efekt negocjacji w sprawie Senatu przy "okrągłym stole". Głównym rezultatem przeprowadzonych badań jest fakt, że decyzja w kwestii Senatu w 1989 r., będąca częścią konsensusu umożliwiającego zawarcie porozumienia przy „okrągłym stole" skutkowała w pełni demokratycznymi wyborami do izby drugiej, w których opozycja polityczna zdobyła 99 ze 100 mandatów senatorskich. Sukces "Solidarności" nie oddziaływał w realny sposób na praktykę rządzenia, ponieważ (poza wyborem prezydenta) Senat nie miał większego wpływu na istniejący wówczas układ władzy. Jednak bezprecedensowe zwycięstwo opozycji w tej elekcji niewątpliwie dało impuls do podjęcia działań związanych z utworzeniem gabinetu Tadeusza Mazowieckiego – pierwszego niekomunistycznego premiera, który rozpoczął proces polityczny ustanawiający demokrację i gospodarkę wolnorynkową. Wstęp Istotny powód przywrócenia Senatu w 1989 r., poza odwołaniem się do tradycji parlamentarnych I Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiło jego uczestnictwo w procesie ustawodawczym. Nie przyznano jednak równej pozycji obu organom legislatywy. Odtworzono ukształtowany model dwuizbowości nierównoprawnej nazywany także dwuizbowością niesymetryczną lub dwuizbowością nierównorzędną. Powtórzyła się więc historia sprzed prawie siedemdziesięciu lat, gdy w wyniku kompromisu umożliwiającego w ogóle uchwalenie Ustawy zasadniczej w dniu 17 marca 1921 r., reaktywowano Senat o bardzo ograniczonych kompetencjach. Po wyborach parlamentarnych w 1989 r. zdominowany przez „Solidarność” (w 99%) Senat I kadencji okazał się być przeciwwagą dla wyłonionego na podstawie „kontraktu politycznego” Sejmu X kadencji. Izba druga mogła w zasadzie odrzucić każdą ustawę uchwaloną przez izbę pierwszą, ponieważ obalenie jej sprzeciwu 2/3 głosów (307 mandatów)  w zasadzie było niemożliwe bez zgody solidarnościowych posłów, którzy dysponowali 166 mandatami w Sejmie. Wybory z 1989 r. dały więc Senatowi wyposażonemu w niewielkie kompetencje konstytucyjne stosunkowo silną legitymację polityczną. Jednak już w niespełna rok od pierwszego posiedzenia izby drugiej zaczęto podważać sens jej istnienia. Koncepcje likwidacji Senatu reaktywowanego w 1989 r. lub przeprowadzenia jego reformy nie były wyłącznie hasłami politycznymi formułowanymi w okresie kampanii wyborczych. One istniały, i tylko przed kolejnymi elekcjami do Sejmu i Senatu akcentowane były ze zdwojoną siłą, ponieważ wiele ugrupowań określony model parlamentu (jednoizbowy lub dwuizbowy) włączyło do swoich programów politycznych. Wprawdzie izba druga wpisała się w polski system polityczny, ale nadal pojawiają wątpliwości dotyczące zasadności jej funkcjonowania.  W artykule podjęto weryfikację hipotezy badawczej, w której założono, iż reaktywacja Senatu nie była wynikiem starannie przygotowanej koncepcji tylko efektem kalkulacji politycznej.  Rozstrzygnięciu tak sformułowanego problemu służą pytania badawcze: - czy istnieje powiązanie między dwuizbowością parlamentu a suwerennością państwa polskiego w jej tradycyjnym rozumieniu? - czy "Solidarność" w latach 1980-1981 opracowała program zakładający reaktywowanie "Senatu", jak np. w odniesieniu do samorządu terytorialnego? - czy w sprawie Senatu tożsame były rozwiązania koncepcyjne (ustalone przy "okrągłym stole") i legislacyjne (uchwalone przez Sejm PRL IX kadencji)?             Zastosowano następujące metody badawcze: wybrane metody historyczne, metodę systemową, metodę instytucjonalno-prawną. Przy ich pomocy przeprowadzono analizę uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia, z perspektywy celów określonych w artykule oraz dokonano przeglądu i konsolidacji rozproszonych danych pochodzących z różnych źródeł (akty prawne, dokumenty źródłowe, opracowania naukowe, publicystyka czasopiśmiennicza, raport z badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), relacje i konsultacje autorów rozwiązań systemowych w 1989 r.).    
The objective of the present article is to systematize the knowledge about the political conditions that in 1989 were decisive for the restoration of the Senate with quite limited powers. The reasoning consists of an introduction, two main parts listed in chronological order, and a conclusion. The article presents the concepts of reactivation of the second chamber of parliament, which usually appeared in the years of Polish socio-political crises, and then goes on to present the political and constitutional effect of negotiations on the Senate at the "Polish round table". The main result of the research carried out is the fact that the 1989 Senate decision, part of the consensus enabling the "Polish round table" agreement to be reached, resulted in fully democratic elections to the Second House, in which the political opposition won 99 out of 100 senatorial seats. The success of "Solidarity" did not have any real impact on the practice of governance, because (apart from the election of the president) the Senate had no major influence on the then existing system of power. However, the unprecedented victory of the opposition in this election undoubtedly gave an impulse to take steps to establish the cabinet of Tadeusz Mazowiecki - the first non-communist prime minister, who initiated the political process of establishing democracy and a free market economy.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2021, 19, 4; 79-93
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przejściowa niemożność sprawowania urzędu przez prezydenta RP w świetle Konstytucji i nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym
Temporary impossibility of performing the functions by the Polish President under the Constitution and the new Constitutional Tribunal Act
Autorzy:
Radajewski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941017.pdf
Data publikacji:
2016-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prezydent RP
niemożność sprawowania urzędu Trybunał Konstytucyjny
marszałek Sejmu
marszałek Senatu
Polish President
impossibility of performing functions Constitutional Tribunal
the Marshal of the Sejm
the Marshal of the Senate
Opis:
Artykuł dotyczy problematyki przejściowej niemożności sprawowania urzędu przez prezydenta RP. Konstytucja wyróżnia aż trzy rodzaje takiej niemożności. Pierwszy obejmuje sytuacje, w których prezydent jest zdolny do poinformowania o tym fakcie, drugi – gdy nie może tego uczynić, trzeci natomiast wiąże się z zawieszeniem sprawowania urzędu przez prezydenta w związku z postawieniem go w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu. W artykule omówiono po kolei każde z tych zagadnień. Autor odnosi się m.in. do przesłanek stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta RP, a także poddaje szczegółowej analizie przepisy nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym dotyczące tego zagadnienia. Refleksje autora uzupełnione są odpowiednimi wnioskami oraz postulatami nowelizacji zarówno Konstytucji RP, jak i wspomnianej ustawy.
This paper discusses temporary impossibility of performing the functions by the Polish President. The Polish Constitution defines three kinds of such impossibility. First of all, there are situations when the President may inform about this impossibility, secondly – when s/he cannot do this, and thirdly – the President may be suspended because of being arraigned before the State Tribunal. Each of these situations is considered in the paper, one by one. The author refers, among others, to the grounds on which impossibility of performing the functions by the Polish President is declared and analyses in detail the provisions of the new Constitutional Tribunal Act concerning this issue. The author’s comments are accompanied by related conclusions and suggestions concerning the amendment of both the Polish Constitution and the said act.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 2 (30); 11-31
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwsza siedziba Sejmu II Rzeczypospolitej. Addenda et corrigenda
The First Seat of the Parliament of the Second Polish Republic. Addenda et Corrigenda
Autorzy:
Omilanowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23944983.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
budynki Sejmu i Senatu
Instytut Szlachecki
Instytut Aleksandryjsko-Maryjski
architektura Warszawy
architektura II Rzeczypospolitej
architektura polska
buildings of the Sejm and Senate
Nobility Institute
Alexandrian-Mariinsky Institute
architecture of Warsaw
architecture of the Second Polish Republic
Polish architecture
Opis:
W chwili odzyskania niepodległości Warszawa nie dysponowała budynkami, które mogłyby zaspokoić potrzeby stolicy państwa. Postanowiono, że budowa nowego zespołu gmachów zostanie odsunięta na przyszłość, a parlament znajdzie tymczasową lokalizację w zaadaptowanej budowli. Wybór padł na XIX-wieczny kompleks szkolny Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego (dawnego Instytutu Szlacheckiego). Artykuł poświęcony jest dziejom tego gmachu, historii jego budowy, rozbudowy i adaptacji na potrzeby Sejmu przez Kazimierza Tołłoczkę, Romualda Millera i Tadeusza Szaniora (w latach 1918–1919), a następnie Senatu przez Stanisława Miecznikowskiego w 1928 r., a także uporządkowaniu wiedzy o konkursach i projektowanych, a niezrealizowanych rozbudowach kompleksu w okresie międzywojnia.
At the point of Poland regaining independence Warsaw could not boast edifices that were able to satisfy the needs of a state’s capital. The decision was made for the raising of a new set of buildings to be postponed, while the Parliament would be temporarily housed in an adapted building. The 19th-century school complex of the Alexandrian-Mariinsky Institute (formerly Nobility Institute) was selected for the purpose. The focus in the paper is on the history of this edifice, the history of its raising, extension, and adaptation for the needs of the Sejm (Parliament’s lower house) after the design of Kazimierz Tołłoczko, Romuald Miller, and Tadeusz Szanior (1918–1919), and subsequently for those of the Senate as designed by Stanisław Miecznikowski in 1928; attention is also paid to the history of competitions and designed, albeit unaccomplished extensions of the complex in the inter-war period.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 1; 119-152
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wobec życia społeczno-politycznego w Polsce w latach 1926–1928. Wybory parlamentarne z 4 i 11 marca 1928 r.
Policy of the Ministry of Internal Affairs in relation to social and political life in Poland in the years 1926–1928. The parliamentary elections of March 4 and 11, 1928
Autorzy:
Kozyra, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533231.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
administrative policy
social and political life
minister of internal affairs
political parties
social organizations
national minorities
parliamentary elections
parliament
senate
Second Polish Republic
interwar period
polityka administracyjna
życie społeczno-polityczne
minister spraw wewnętrznych
partie polityczne
organizacje społeczne
mniejszości narodowe
wybory parlamentarne
sejm
senat
II Rzeczpospolita
dwudziestolecie międzywojenne
Opis:
In the years 1926–1928, the Piłsudski leadership of the Ministry of Internal Affairs began the implementation of a new administrative policy, aimed specifically at the social and political life of the country. It was declared that the policy should focus on the “general political issues” of the Republic, and not just the problems of endangered security and internal order. As a result, the authorities intensified their activities towards the political parties and fractions as well as social organizations. They were subjected to increasingly growing observation and police surveillance. The administrative policy of the Ministers of Internal Affairs in relation to national minorities pursued the idea of national (political) assimilation. In the parliamentary elections of 1928, for the first time, the structures of the Ministry of Internal Affairs (as well as other Ministries) were explicitly included in the electoral campaign for the governmental fraction. As a result, the Piłsudski supporters indeed formed the largest club in the Parliament, but they did not win the majority there.
W latach 1926–1928 piłsudczykowskie kierownictwo resortu spraw wewnętrznych rozpoczęło realizację nowej polityki administracyjnej, w szczególności wobec życia społeczno-politycznego kraju. Uznało, że jej głównym przedmiotem powinny być „zagadnienia ogólnopolityczne” Rzeczpospolitej, a nie li tylko problemy zagrożenia bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego. W rezultacie kierownictwo to zintensyfi kowało swoje działania wobec partii i ugrupowań politycznych oraz organizacji społecznych. Były one poddawane coraz bardziej gruntownej obserwacji oraz inwigilacji policyjnej. Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych w stosunku do mniejszości narodowych realizowała ideę asymilacji państwowej (politycznej). W wyborach parlamentarnych w 1928 r. po raz pierwszy struktury resortu spraw wewnętrznych (i pozostałych resortów) zostały jednoznacznie włączone do akcji wyborczej po stronie obozu rządowego. W wyniku wyborów obóz piłsudczykowski co prawda stworzył największy klub poselski w sejmie, ale nie uzyskał w nim większości.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 397-412
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies