Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kraków Kazimierz" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Powojenne procesy członków Jüdischer Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie. Casus Dawida Lieblinga
The post-war processes of members of the Jüdischer Ordnungsdienst in occupied Krakow. The case of David Liebling
Autorzy:
Jarkowska-Natkaniec, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116946.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Judishe Ordnungsdienst
Kraków ghetto
Kraków Kazimierz
Kraków
Jewish Combat Organization
KL Płaszów
Dawid Liebling
collaboration
court
getto Krakowie
krakowski Kazimierz
Żydowska Organizacja Bojowa
kolaboracja
sąd
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie działalności Judishe Ordnungsdienst (OD) okupowanego przez Niemców Krakowa w latach 1940-1945. W zakresie tematycznym mieści się organizacja OD w dzielnicy żydowskiej Kazimierz w 1940 r., w getcie krakowskim w latach 1941-1943 oraz w niemieckim obozie koncentracyjnym w Płaszowie w latach 1942-1945. Główny wątek poprzedzony jest analizą historii OD w polskich miastach Warszawie i Łodzi, również okupowanych przez Niemców. Pozostałe getta służą do przedstawienia ogólnej sytuacji organizacji. Opisano również, co działo się z funkcjonariuszami po wojnie przez pryzmat polskiego prawa. Procesy funkcjonariuszy OD toczyły się przed Specjalnym Sądem Karnym w Krakowie w latach 1945-1947. Celem niniejszego artykułu było również przedstawienie powojennego procesu byłych członków Jüdische Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie, ze szczególnym uwzględnieniem sprawy Dawida Lieblinga. Proces oskarżonego Lieblinga, który był członkiem Jüdischer Ordnungsdienst i Żydowskiej Organizacji Bojowej, odbył się przed Specjalnym Sądem Karnym w Krakowie 26 maja 1946 roku. Zarzut kolaboracji został przez sąd odrzucony.
Goal of this article is to present activity of Judishe Ordnungsdienst, occupied by the Germans, Krakow in years 1940-1945. Within the scope there is organisation of OD in Jewish district of Kazimierz in 1940, in Krakow ghetto in 1941-1943 and in German concentration camp in Plaszow in 1942-1945. Main topic is preceded by analysis of OD history in Polish cities of Warsaw and Lodz, also occupied by the Germans. The other ghettos are used to present general situation of the organisation. It is also mentioned what happened with officers after the war through the prism of Polish law. Trials of OD officers took place on Special Criminal Court in Krakow in 1945-1947. The purpose of this article was also to present the post-war process of former members of the Jüdische Ordnungsdienst (OD) in occupied Krakow with particular regard to the case of David Lieblinga. The trial of accused Liebling, who was a member of the Jüdischer Ordnungsdienst and the Jewish Fighting Organization was held before the Special Criminal Court in Krakow on May 26, 1946. The allegations of collaborations have been rejected by the court.
Źródło:
Studia Żydowskie. Almanach; 2014, 4, 4; 97-114
2083-5574
Pojawia się w:
Studia Żydowskie. Almanach
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jüdischer Ordnungsdienst in Occupied Kraków during the Years 1940-1945
Autorzy:
Jarkowska-Natkaniec, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638543.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Jüdischer Ordnungsdienst, II War War, Nazi occupation, Kraków ghetto, Kraków, Płaszów, Kazimierz
Opis:
The purpose of this article is to present the activities of the Jüdischer Ordnungsdienst [hereafter: OD] in Nazi-occupied Kraków during the years 1940-1945. This period includes OD organizations in Kraków’s Jewish district, Kazimierz, in 1940, in the Kraków ghetto in 1941- 1943 and in the German concentration camp at Płaszów in 1942-1945. Rounding off these topics is a paragraph touching on the post-war fate of OD officers under Polish law. Trials of OD members were held before the Special Criminal Court [hereafter: SCC] in Kraków in 1945-1947. In discussing the issue, the author has sought to explain the reasons for which Jews joined the OD in light of the moral dilemmas facing OD members. The problems raised in this article are also an attempt to understand the role of the OD in the implementation of the German government’s policy towards the Jews in the years 1940-1945, i.e. for the duration of the Jewish formation’s existence. Holocaust studies lacks sufficient research on the history of the OD in Krakow, and it is therefore very important to fill this gap in the literature.2 In German-occupied Poland, several terms referring to the Jewish police were used interchangeably. In printed and archival sources, the organization is often called Ordnungsdienst, OD, Jewish Order Service (literal translation from German), Order Service, or, simply, the Jewish police. Its members are commonly called odemani [translation: OD-men] or Jewish policemen.
Źródło:
Scripta Judaica Cracoviensia; 2013, 11
2084-3925
Pojawia się w:
Scripta Judaica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycje postrzegania dzielnicy żydowskiej w Krakowie: przewodniki po zabytkach miasta z drugiej połowy XIX wieku
Autorzy:
Hanna Kozińska-Witt, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036253.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
tourism
guides
Kraków
nineteenth century
Kraków’s Kazimierz
Old Synagogue
turyzm
przewodniki
XIX wiek
krakowski Kazimierz
Stara Synagoga
Opis:
Artykuł analizuje zawartość dziewiętnastowiecznych przewodników po Krakowie. Głównym celem jest znalezienie odpowiedzi na pytanie, od kiedy autorzy zamieszczali w nich informacje o żydowskim Kazimierzu i znajdujących się tam zabytkach.
The article analyses the content of nineteenth-century guides of Kraków. The author seeks to define the period in which the guides first started to include information on the Jewish quarter of Kazimierz and its heritage sites.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2020, 81; 101-122
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kamienica przy ul. Krakowskiej pod nr 30 na krakowskim Kazimierzu – jej historia i rekonstrukcja, w. XVI i XVII, działalność piwowarska w okresie świetności domu
The tenement house at Krakowska Street No. 30 in Krakows Kazimierz district – its history and reconstruction, the sixteenth and seventeenth centuries, the brewing activities in the heyday of the house
Autorzy:
Dryja, Sławomir
Sławiński, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560716.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
Kazimierz koło Krakowa
działka przyrynkowa
domy przy ulicy Krakowskiej
rajca kazimierski Pukal
słodownia
browar
produkcja piwa na Kazimierzu
Kazimierz near Krakow
parcel plot
houses at Krakowska Street
councilor of Kazimierz Pukal
malt house
brewery
beer production in Kazimierz
Opis:
Artykuł przedstawia dzieje i przemiany budowlane mieszczańskiej kamienicy stojącej przy ul. Krakowskiej nr 30 na działce wtórnie wydzielonej z tylnych partii posesji przyryn-kowych, pamiętających okres tyczenia miasta i działek siedliskowych (od roku 1335 po-cząwszy). Wydzielenie omawianej posesji, płytszej niż dzisiejsza, jako samodzielnej wła-sności, nastąpiło po roku 1547, a przed 1550. Stanęła tu, do około roku 1582, jednopiętro-wa i podpiwniczona kamienica o dwutraktowym, głębokim rzucie. Po zabudowie tej pozo-stały relikty murów w piwnicach dzisiejszej kamienicy oraz mury graniczne nieco powyżej wysokości pierwszego piętra. Zachowany jest dokładny opis domu z roku 1684. W tyle posesji stała murowana słodownia (opisy z roku 1639 i 1684), był tam też i browar. Okres intensywnej produkcji piwa na posesji odnotowano pod koniec XVI wieku oraz w pierw-szej połowie wieku XVII.
The article presents the history and construction transformation of the bourgeois tene-ment at 30 Krakowska Street, on a plot of land separated from the back of the peripheral premises, remembering the period of the city and habitat plots (from 1335 onwards). The separation of the discussed property, which was smaller than it is today, as an independent property, occurred after 1547 and before 1550. Until around 1582, a one-story tenement house with a cellar stood there. After this development, the remains of the walls in the cel-lars of today's tenement house and the border walls were slightly above the height of the first floor. A precise description of the house from 1684 is preserved. In the back of the property stood a brick malting plant (descriptions from 1639 and 1684), there was also a brewery there. The period of intensive beer production on the property was recorded at the end of the 16th century and in the first half of the 17th century.
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2017, 24; 79-107
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
REVITALISATION AS A FORM OF THE CYCLICAL PROCESS OF URBAN STRUCTURE RECONSTRUCTION. THE EXAMPLE OF KUPA STREET IN THE KAZIMIERZ DISTRICT OF KRAKOW
Rewitalizacja jako forma cyklicznego procesu rekonstrukcji struktur miejskich. Przykład ulicy Kupa w dzielnicy Kazimierz w Krakowie
Autorzy:
Wróbel, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440214.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
revitalisation of old town complexes
continued existence of urban structures
history of the Kazimierz District in Krakow
rewitalizacja zespołów staromiejskich
ciągłość i trwanie struktur miejskich
historia dzielnicy Kazimierz w Krakowie
Opis:
This article describes revitalisation as a form of the contemporary reconstruction and restoration of urban tissue. Advances in social, economic and technical requirements generate adjustments in the architectural and urban layout. These changes result in destructive, regressive and remedial actions, contributing to the complexity of a city as a continuous phenomenon of cumulative transformations. Kupa Street is located in the Kazimierz District of Krakow. Having withstood successive phases of building renovation, this street constitutes an adequate case study for research in architectural and spatial revitalisation. This study includes a literature review, as a theoretical basis for the analysis and conclusions; and a participant observation of the design and development of the location. Moreover, long-term development projects, conservation and planning activities in the Kazimierz District were considered.
W artykule podjęto próbę ukazania rewitalizacji jako szczególnej współczesnej formy procesu kompleksowej rekonstrukcji tkanki miejskiej po okresach regresu oraz podejmowanych cyklicznie działań mających na celu dostosowywanie układów architektoniczno-urbanistycznych do nowych wymagań społeczno-ekonomicznych i technicznych. Kolejne rekonstrukcje i modernizacje składają się na złożony fenomen trwania i ciągłości miasta poprzez nawarstwiające się przekształcenia. Ulica Kupa na krakowskim Kazimierzu, za sprawą kolejnych faz wymiany substancji budowlanej, jest przykładem stanowiącym materiał badawczy dla studium przypadku rewitalizacji w wymiarze architektoniczno-przestrzennym. Metody, jakimi posłużono się w badaniach to studia literaturowe, będące bazą teoretyczną dla analiz i formułowanych wniosków, oraz obserwacja uczestnicząca polegająca na udziale autora w pracach studialnych i projektowych zabudowy w omawianej lokalizacji. Ponadto istotnym elementem uzupełniającym jest wieloletnia obserwacja działań inwestorskich, konserwatorskich i planistycznych na terenie dzielnicy Kazimierz.
Źródło:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2019, 1(59); 15-30
2084-4689
Pojawia się w:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona wartości kulturowych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na przykładzie Kazimierza w Krakowie
Protection of cultural values in local spatial plans based on the example of Kazimierz in Krakow
Autorzy:
Łasocha, Marceli
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056186.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
plan miejscowy
ochrona
walory kulturowe
Kazimierz
Kraków
local spatial plan
protection
cultural values
Krakow
Opis:
Przedmiotem artykułu jest sposób uwzględnienia i ochrony walorów kulturowych w planach zagospodarowania przestrzennego po 1980 roku dla Kazimierza w Krakowie. Ponadto publikacja wspomina o dokumentach stymulujących rozwój tego obszaru, które - wraz z wymienionymi planami - w sposób synergiczny wykreowały współczesny obraz dzielnicy. Artykuł obrazuje ponadto zmiany w warsztacie planisty na przestrzeni ostatnich 40 lat oraz wymienia autorów poszczególnych dokumentów, które po uchwaleniu stają się „anonimowym dobrem wspólnym”, będącym podstawą zagospodarowania przestrzeni.
The subject of the article is the manner in which cultural values in post-1980 spatial development plans for Kazimierz in Krakow are to be considered and protected. Moreover, the publication mentions documents stimulating the development of this area, which, in combination with the above-mentioned plans, have synergistically created a contemporary picture of the district. The article also illustrates changes in the tools and methodology of urban planning over the past 40 years and cites the authors of particular documents which, after coming into force, have become an ‘anonymous common good’ serving as the basis for spatial development.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2021, 49; 25--46
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gorzkie żale jako forma oratoryjna na przykładzie kompozycji Kazimierza Garbusińskiego
Autorzy:
Kałamarz, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/668929.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Lenten lamentations
oratorio
Kazimierz Garbusiński
Music in Kraków
Gorzkie żale
oratorium
Kazimierz Garbusinski
muzyka w Krakowie
Opis:
Oratorio as a musical form is not very well represented among Polish music artists. Therefore, it is worth to mention the existence of a composition which premiered before the war but is no longer performed today. All the more so that it is a work based on the extremely popular Polish folk worship act as well as that its author is a composer and music activist valued before the war and creating in the capital of Małopolska. Lenten lamentations by Kazimierz Garbusiński received good reviews before the war. According to the experts in his music they are the best music piece created by the composer and they deserve not only to be discussed but also to be performed in our times.
Forma oratorium nie jest zbyt licznie reprezentowana w środowisku polskich twórców muzycznych. Warto więc przypomnieć o istnieniu dzieła dzisiaj niewykonywanego, mającego swą premierę przed wojną. Tym bardziej, jeśli jest to utwór bazujący na niezwykle popularnym polskim nabożeństwie ludowym, a jego twórcą jest ceniony przed wojną kompozytor i działacz muzyczny stolicy Małopolski. Gorzkie żale Kazimierza Garbusińskiego zdobyły dobre recenzje przed wojną, zdaniem znawców jego muzyki są najlepszym utworem tego kompozytora i zasługują nie tylko na omówienie, ale także ponowne wykonanie współcześnie.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2015, 13
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostatnie lata funkcjonowania kościoła i parafii pw. Św. Jakuba Starszego na krakowskim Kazimierzu (1758-1787)
Autorzy:
Magiera, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088418.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Józef Chwalibóg of Janowice
Kazimierz near Kraków
church of St. James the Greater
Michał Jerzy Poniatowski
Piotr Józef Rydulski
Strzemień family
Józef z Janowic Chwalibóg
Kazimierz pod Krakowem
kościół św. Jakuba Apostoła Starszego
Strzemieńczycy
Opis:
W artykule przedstawiono ostatnie lata istnienia kościoła i parafii pw. św. Jakuba Starszego na krakowskim Kazimierzu. Nieistniejący obecnie kościół św. Jakuba był jedną z trzech najstarszych świątyń na Kazimierzu, obok kościołów św. Michała Archanioła na Skałce i św. Wawrzyńca we wsi Bawół. Znajdował się w centrum osady nieznanego obecnie z imienia protoplasty rodu Strzemieni. Pierwsza wzmianka o parafii pw. św. Jakuba pochodzi z 1313 r. Od początku swojego istnienia była obsługiwana przez dwóch plebanów. W 1462 r. wystawiono dokument reorganizujący strukturę kleru posługującego w świątyni św. Jakuba na Kazimierzu, znoszący drugą plebanię, a w jej miejsce ustanawiający kolegium mansjonarzy. Pozostałe probostwo, zgodnie z powszechną praktyką widoczną w XV wieku, podniesiono do godności prepozytury. Cezura czasowa artykułu została wyznaczona przez dwie daty w XVIII wieku. W 1758 r. przedstawiciele rodu Strzemieni zrzekli się prawa patronatu wobec parafii pw. św. Jakuba na rzecz biskupów krakowskich. W tym samym roku biskup krakowski Andrzej Stanisław Kostka Załuski inkorporował probostwo do prefektury krakowskiego Seminarium Akademickiego. W 1783 r., w ramach tzw. „spustoszeń” kościelnych, przeprowadzonych na polecenie prymasa Michała Jerzego Poniatowskiego, kazimierska parafia pw. św. Jakuba Apostoła została ostatecznie zniesiona. Tereny pokościelne: mury świątyni, ogród, domy proboszcza, mansjonarzy, prebendarza i kapelana oraz cmentarz parafialny ze wszystkimi materiałami zostały sprzedane przez ks. Piotra Józefa Rydulskiego w 1787 r. Józefowi z Janowic Chwalibogowi, który w tym samym roku zburzył świątynię. Tekst kontraktu sprzedaży między ks. P.J. Rydulskim a J. Chwalibogiem został zamieszczony w formie aneksu do artykułu.
The article presents the last years of the existence of St. James the Greater church and parish in Cracovian Kazimierz (a district of the city of Kraków). The currently non-existent St. James church was one of the three oldest churches in Kazimierz, next to the churches of St. Michael the Archangel on Skałka and St. Laurence in the village of Bawół. It was located in the centre of a settlement belonging to the forbear of the Strzemień family, whose name is presently unknown. The first mention of the parish of St. James comes from 1313. Right from the outset of its existence, it was served by two parish priests. In 1462, a document was issued reorganizing the structure of the clergy performing ministry in the temple of St. James in Kazimierz, abolishing the second parsonage, and establishing a college of missionaries in its place. The remaining parson position, in line with the common practice observed in the 15th century, was elevated to the dignity of a provostry. The time frame for the article is delineated by two 18th century dates. In 1758, representatives of the Strzemień family relinquished the right of patronage over the parish of St. James in favour of the bishops of Kraków. In the same year, the Bishop of Kraków, Andrzej Stanisław Kostka Załuski, incorporated the parish into the prefecture of the Kraków Academic Seminary. In 1783, as part of the so-called ecclesiastical „clearing”, carried out on the orders of Primate Michał Jerzy Poniatowski, the parish of St. James the Apostle in Kazimierz was finally dissolved. The post-church grounds: the walls of the temple, the garden, the houses of the parson, vicars, prebendary and chaplain as well as the parish cemetery with all the materials were sold in 1787 by Rev. Piotr Józef Rydulski to Józef Chwalibóg of Janowice, who demolished the temple the same year. The text of the sales contract between Rev. P.J. Rydulski and J. Chwalibóg has been included as an appendix to the article.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 269-293
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szydło Kazimierz (27 X 1919), major
Autorzy:
Polak, Bogusław.
Łukomski, Grzegorz.
Powiązania:
Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945. T. 4, (1939-1945). Cz 1 / Grzegorz Łukomski [i in.] Koszalin S. 114-115
Współwytwórcy:
Polak, Bogusław. Redakcja
Tematy:
Szydło Kazimierz.
22 Pułk Artylerii Lekkiej
22 Przemyska Dywizja Piechoty Górskiej
Armia "Kraków"
Opis:
Żołnierz 22 pal (22 DPG z Armii "Kraków").
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Pokój wam : ocalić od zapomnienia
Autorzy:
Zając, Stanisław.
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Kraków : Dowództwo Krakowskiego Okręgu Wojskowego
Tematy:
Pieńkowski Stefan Kazimierz.
5 Szpital Okręgowy
Obóz jeniecki Kozielsk
Opis:
Lekarz Wojskowego Szpitala Okręgowego Nr 5 w Krakowie. Jeniec obozu w Kozielsku.
Major rezerwy prof. dr med. Stefan Kazimierz Pieńkowski (1885-1940), S. 242-244.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Józefa Kazimierza Plebańskiego krytyka tzw. krakowskiej szkoły historycznej
Autorzy:
Swakoń, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042757.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Józef Kazimierz Plebański
the Kraków school of history
historicism
criticism
krakowska szkoła historyczna
historyzm
krytyka
Opis:
W artykule przedstawiono dzieje krytyki, jakiej warszawski historyk Józef Kazimierz Plebański, uczeń Leopolda Rankego i zwolennik historyzmu, poddał dzieła reprezentantów tzw. krakowskiej szkoły historycznej. Krytyka ta koncentrowała się na zasadniczym, zdaniem Plebańskiego, metodologicznym błędzie krakowskich uczonych, jakim był prezentyzm w interpretowaniu dziejów Polski. Z tej perspektywy przybliżone będą Plebańskiego omówienia prac Józefa Szujskiego, Waleriana Kalinki, Michała Bobrzyńskiego, Wincentego Zakrzewskiego (którego warszawski uczony uznawał za przedstawiciela szkoły krakowskiej) oraz jego stosunek do samego zjawiska „nowej szkoły historycznej”.
This article deals with the criticism to which a Warsaw historian, Józef Kazimierz Plebański, subjected works by representatives of the so-called Kraków school of history. Plebański, who studied under Ranke and shared Ranke’s historicist outlook, concentrated his criticism on the present-mindedness of the Kraków scholars’ interpretation of Polish history, considering it to be the key methodological error they committed. Following this perspective, the article shows how Plebański perceived the phenomenon known as the ‘new historical school’ and how he viewed works by such scholars as J. Szujski, W. Kalinka, M. Bobrzyński and W. Zakrzewski (whom Plebański also included among members of the Kraków school of history).
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2020, 12; 51-71
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Exultante spiritu". Dominikanie wobec powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim
"Exultante spiritu". Dominicans and the Establishment of a Theological Faculty at the University of Krakow
Autorzy:
Gałuszka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37217232.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Uniwersytet Krakowski
dominikanie
Kazimierz Wielki
Aleksander IV
University of Krakow
Dominicans
Casimir the Great
Alexander IV
Opis:
W prezentowanym artykule autor przedstawia dwie hipotezy oraz nowe źródło dotyczące zagadnienia powstania Uniwersytetu Krakowskiego w 1364 r. i erygowania wydziału teologicznego w 1397 r. Poczynione obserwacje pozwalają w nowy sposób spojrzeć na zagadnienie stosunku dominikanów do powstania wydziału teologicznego na Uniwersytecie Krakowskim. W latach 60. XIV w. bracia mogli rzeczywiście wspierać projekt króla Kazimierza Wielkiego trójwydziałowego uniwersytetu, zaplanowanego na model boloński. Zapewne ze spokojem przyjęli oni decyzję papieża Urbana V z 1364 r. o erygowaniu uczelni, która nie posiadała wydziału teologicznego. Pozycja dominikańskiej szkoły w Krakowie nie była więc zagrożona i bracia w kolejnych dziesięcioleciach kontynuowali rozwój miejscowego ośrodka oraz struktury szkolnictwa w całej prowincji zakonnej. Jednak na początku 90. lat XIV w. plany odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego wraz z erygowaniem wydziału teologicznego musiały zaniepokoić krakowskich dominikanów. Zgodnie bowiem ze specjalnym przywilejem papieża Aleksandra IV ogłoszonym w bulli Exultante spiritu z 28 marca 1257 r. dopóki zakonna szkoła była jedynym tego rodzaju studium teologii w mieście, dominikański wykładowca mógł się obyć bez przechodzenia procedury zdobywania stopni uniwersyteckich. Otwarcie zaś wydziału teologicznego oznaczało nie tyle nawet reformę, ile rewolucję w dominikańskiego studium, w tym konieczność wypracowania nowej polityki kadrowej. 11 stycznia 1397 r. papież Bonifacy IX podjął historyczną decyzję o erygowaniu wydziału teologicznego w Krakowie. Pojawienie się nowego wydziału teologicznego musiało poruszyć tutejsze grono dominikańskich profesorów i – jak można przypuszczać – faktu tego nie przyjęli, „radując się w duchuˮ (exultante spiritu). Od tego momentu wszyscy miejscowi regensi dominikańscy musieli się legitymować posiadaniem odpowiednich stopni akademickich. 
In this article, the author proposes two hypotheses and a new source on the establishment of the University of Krakow in 1364 and the foundation of the theological faculty in 1397. The text opens up a new way of looking at the question of the Dominicans’ attitude to the creation of the theological faculty at the University of Krakow. In the 1460s, the friars may indeed have backed King Casimir the Great’s project of a three-faculty university, which was based the Bologna model. They probably calmly accepted Pope Urban V’s 1364 decision to found a university that did not have a theological faculty. The position of the Dominican school in Krakow was therefore not threatened, and the friars continued to develop the local center and the educational structure of the entire monastic province in the following decades. However, in the early 1490s, plans to restore the University of Krakow with a theological faculty must have worried Krakow’s Dominicans. According to the special privilege by Pope Alexander IV which was announced in the Exultante spiritu bull of March 28, 1257, as long as the monastic school was the only theological college of its kind in the city, a Dominican lecturer did not have to go through the procedure of obtaining university degrees. The opening of the theological faculty, on the other hand, marked not so much even a reform as a revolution in Dominican college, which included the need to develop a new personnel policy. On January 11, 1397, Pope Boniface IX made the historic decision to open a theological faculty in Krakow. The emergence of the new theological faculty must have unsettled the local group of Dominican professors, and – as one might assume – they did not accept the fact exultante spiritu. From then on, all local Dominican regens were required to hold appropriate academic degrees.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 43-62
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies