Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Descartes" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 29
Tytuł:
Wolność Boga w tworzeniu obrazu wiedzy ludzkiej a wolność człowieka do jej przyjmowania jako zagadnienie w filozofii R. Descartes’a
God’s Freedom In Creating an Image of Human Knowledge and Human Freedom In Receiving It in Descartes’ Philosophy.
Autorzy:
Śliwiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945763.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Descartes’ Philosophy
God
Human
Freedom
Opis:
The topic of freedom in Descartes’ philosophy is usually being connected with human freedom. It is understood in the traditional perspective of distinguishing right from wrong and truth from false. This aspect is, in my opinion, sufficiently explained. The same applies to Descartes’ ethics, connections of which with Antiquity were often mentioned. In the paper I bring up quite different issue. It rests on the question what it means that God creates the truth and what consequences it has for human validity (and necessity) of recognizing and receiving it, what is its status and, finally, how it reconfigures the relation between God and the man.
Źródło:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2012, 18
1689-4286
Pojawia się w:
Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dowód matematyczny z punktu widzenia formalizmu matematycznego. Część I
Mathematical Proof from the Formalistic Viewpoint. Part I
Autorzy:
Wójtowicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013332.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Descartes
Berkeley
Peacock
Pasch
formalism
formalizm
Opis:
This article is the first one to examine the evolution of the notion of mathematical proof in a historical perspective. First I present the intuitive, approach of Descartes, according to which mathematical proof is based on self-evident principles. I follow with an analysis of Berkeley’s mathematical instrumentalism and argue that he can be considered a predecessor of modern formalism. The article also deals with the ideas of Peacock and Pasch, and their role in the development of the modern formalistic viewpoint.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 2; 123-138
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Integralność poznania ludzkiego w ujęciu Błażeja Pascala. Z dziejów filozofii zdrowego rozsądku
The integral character of human knowledge according to Blaise Pascal. on the history of the philosophy of common sense
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431241.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Pascal Blaise
Descartes Rene
Reid Thomas
Kartezjusz
Opis:
Artykuł omawia koncepcję poznania w ujęciu Błażeja Pascala na tle dyskusji epistemologicznych XVII i XVIII wieku. Wskazuje na integralność ludzkiej wiedzy postulowanej przez Pascala. Winna ona zespalać z jednej strony rozum, pojęty w sensie operacji dyskursywnej, z intuicją i instynktem, a z drugiej – poznanie naturalne z wiarą. Pascal wychodzi poza zestaw prawd dostępnych w poznaniu ugruntowanym na dyskursie ('raison'). Szczególną rolę wyznaczał intuicji określanej w kategoriach 'sentir' czy nawet 'instinct', operując takimi kategoriami jak 'esprit de finesse', utożsamiany z 'sens droit' czy 'esprit de justesse', istotnymi w odniesieniu do poznania 'principes'. Równocześnie tak pojęte wyposażenie ludzkiego umysłu ('lumière naturelle') odpowiada aspektywnie wiedzy ugruntowanej na 'cœur, przeciwstawianej interpretowanemu racjonalistycznie 'raison', gdy na gruncie religii 'lumière naturelle 'jest komplementarne wobec 'inspiration' czy 'révélation'. Podejście to, opozycyjne wobec przejawów naturalistycznie pojętego racjonalizmu, wydaje się wpisywać w długi ciąg filozofii zdrowego rozsądku liczącej się z realiami ludzkiej natury. Sięga ona myśli Arystotelesa, mimo nowożytnej kontestacji jego nauki. Punktem odniesienia rozważań Pascala nade wszystko jest jednak epistemologia Kartezjusza podkreślającego znaczenie apriorycznych elementów poznania, traktowanych jako naturalne wyposażenie ludzkiego umysłu, do których odwołuje się intuicja czy instynkt. Konsekwencją integralności poznania jest akceptacja maksymalistycznie pojętej filozofii, nawet jeśli w nowożytności zmienił się paradygmat – z metafizycznego na epistemologiczny. Traktowanie ówczesnych ograniczeń w zakresie wykładu metafizyki jako przejawu minimalizmu, a nawet swoistego agnostycyzmu, nie wydaje się jednak uprawnione dlatego, że ze względu na zmianę nowożytnego paradygmatu to epistemologia była głównym terenem, na którym rozgrywały się podstawowe spory filozoficzne. Owocowały one określonymi rozstrzygnięciami światopoglądowymi, istotnymi w perspektywie ówczesnej dominacji kultury religijnej. Być może nawet, że to właśnie religijne milieu wymuszało podjęcie wątków metafizycznych, które stanowiłyby fundament światopoglądu religijnego. W tym kontekście wymóg ten aktualizowało ówczesne szkolnictwo, preferując u schyłku wieku oświecenia szkocką filozofię zdrowego rozsądku, broniącą integralności ludzkiej wiedzy wobec przejawów filozoficznego minimalizmu, a nawet swoistego sceptycyzmu, groźnego dla ładu kulturowego.
This paper discusses the conception of knowledge according to Blaise Pascal against the backdrop of epistemological discussions in the seventeenth and eighteenth centuries. It indicates the integral character of human knowledge as postulated by Pascal. This knowledge should combine reason, conceived in the sense of discourse, with intuition and instinct; on the other hand, it should combine natural knowledge and faith. Pascal goes beyond an array of truths accessible in the knowledge based on discourse (raison). He attributed a special role to intuition defined in terms of sentir or even instinct, using such categories as esprit de finesse, identified with sens droit or esprit de justesse, the categories essential in the knowledge of principes. At the same time this kind of endowment of the human mind (lumière naturelle) corresponds in some respects to the knowledge grounded on cœur, the knowledge set in opposition to raison, rationalistically understood, whereas in religion lumière naturelle is complementary to inspiration or révélation. This approach, opposite to the naturalistic manifestations of rationalism, seems to belong to a long history of common sense philosophy that takes into account the realities of human nature. It goes back to Aristotle, despite the modern contestation of his doctrine. The point of reference for Pascal is, above all, Descartes’s epistemology. The French philosopher stressed the importance of the a priori elements of knowledge, the elements treated as a natural endowment of the human mind, to which intuition or instinct refer. As a result of the integral character of knowledge one approves of a philosophy that is conceived in a maximalist manner, even though this paradigm changed in modernity from metaphysical to epistemological. Now treating the then limitations with regard to metaphysics as a manifestation of minimalism, or even a peculiar agnosticism, does not seem to be justified. This is because of the fact that the modern paradigm had changed; it was epistemology that became the main territory on which basic philosophical debates were conducted. They brought about some definite solutions in worldview, solutions essential in view of the then domination of culture by religion. Perhaps it was the religious milieu that enforced metaphysical questions which would make up the foundation of religious worldview. In this context, the era’s education implemented this requirement. At the end of the Enlightenment it preferred the Scottish school of common sense philosophy, the school that defended the integral character of human knowledge up against any manifestations of philosophical minimalism, or even peculiar skepticism, in itself dangerous for the cultural order.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 4; 5-73
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Discours de la méthode pour bien conduire sa raison et chercher la vérité dans les sciences, plus la Dioptrique, les Météores et la Géométrie qui sont des essais de cette méthode
Geometria (księga II, strony 315-323)
Autorzy:
Błaszczyk, Piotr
Mrówka, Kazimierz
Descartes, Rene
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437295.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Descartes
The Geometry
geometrical curve
continuous quantity
point
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2014, 4, 2; 439-446
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Descartes i problem nieśmiertelności duszy ludzkiej
Descartes and the Problem of Immortality of the Human Soul
Autorzy:
Kopania, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488485.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Descartes
dusza ludzka
metafizyka
etyka
human soul
metaphysics
ethics
Opis:
Descartes argumentował, wychodząc od swej słynnej tezy „Myślę, więc jestem”, o której sądził, że jest jedynym twierdzeniem niepowątpiewalnym, że udowodnił istnienie jedynie dwóch substancji: materialnej i duchowej, które są całkowicie różne, odrębne i autonomiczne w swych działaniach. Od czasu, gdy pisał swoje Medytacje o pierwszej filozofii, żywił głębokie przekonanie, że może także udowodnił nieśmiertelność duszy ludzkiej na mocy tezy o jej substancjalnej odrębności. Jednakże w trakcie pisania Medytacji, a szczególnie w rezultacie dyskusji ze swymi oponentami, przekonał się, że na gruncie jego filozofii taki dowód jest po prostu niemożliwy. W artykule ukazuje się tok myślenia Descartes’a oraz proces zastępowania metafizycznego punktu widzenia etycznym punktem widzenia.
Descartes argued, starting from his famous thesis “I think, therefore I am” which he thought to be the only unquestionable proposition, that he succeeded in proving that there are only two substances – material and spiritual – which are entirely distinct, separate, and autonomous in their actions. From the time he wrote his Meditations on First Philosophy he was deeply convinced that he was also able to prove the immortality of the human soul by virtue of the claim of its substantial distinctness. However, when writing his Meditations, and especially as a result of the discussions with his opponents he became convinced that on the ground of his philosophy such a proof was simply impossible. This article presents Descartes’ way of thinking, and the process of replacing the metaphysical point of view with the ethical point of view.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 9-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mary Astell projekt edukacyjny
Mary Astell educational project
Autorzy:
Szczap, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40693680.pdf
Data publikacji:
2016-10-23
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
kobiety
edukacja
filozofia
Astell
Kartezjusz
women
education
philosophy
Descartes
Opis:
Artykuł przedstawia postać XVII-wiecznej myślicielki, Mary Astell. Ze względu na swoją twórczość pisarską i działalność społeczną została nazwana „pierwszą angielską feministką”. Posługując się argumentami teologicznymi i filozoficznymi przekonywała, że kobiety powinny się kształcić. Odrzucała powszechną opinię, według której kobiety z natury są mniej inteligentne od mężczyzn. Za mniejszą sprawność intelektualną kobiet winiła determinizm społeczny oraz niewiarę kobiet we własne możliwości. Była przekonana, że odpowiednia edukacja i zastosowanie metody Kartezjusza może odmienić los kobiet. W przeciwieństwie do innych zwolenników edukacji kobiet, nie postulowała wyłącznie by kobiety uczyły się konkretnych zawodów i dzięki temu mogły stać się samodzielne. Astell doceniała zalety kształcenia umysłowego i chciała żeby kobiety rozwijały się oraz kontemplowały Prawdę. Do realizacji tego celu miała być powołana specjalna placówka, będąca miejscem, w którym kobiety mogą się realizować. A także miała to być alternatywa dla tradycyjnej drogi życiowej, jaką było małżeństwo. Astell nie tylko opisywała swój edukacyjny projekt, próbowała go także wcielić w życie.
The article presents the figure of the 17th-century thinker, Mary Astell. Due to her literary work and social activities, she has been called "the first English feminist." Using theological and philosophical arguments, she argued that women should be educated. She rejected the common opinion that women are naturally less intelligent than men. She blamed women's lower intellectual proficiency on social determinism and women's lack of belief in their own abilities. Astell was convinced that proper education and the application of Cartesian methods could change the fate of women. Unlike other advocates of women's education, she did not only propose that women learn specific professions to become independent. Astell valued intellectual education and wanted women to develop themselves and contemplate Truth. To achieve this goal, a special institution was to be established, a place where women could fulfill their potential. It was also to serve as an alternative to the traditional life path of marriage. Astell not only described her educational project but also tried to bring it to life.
Źródło:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2016, 11; 25-30
1896-1819
2391-5145
Pojawia się w:
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kartezjusz Chomsky’ego. Uwagi o znaczeniu myśli Kartezjusza dla badań Chomsky’ego nad językiem i poznaniem
Chomsky’s Descartes: Remarks on the Importance of Descartes’s Thought for Chomsky’s Research on Language and Cognition
Autorzy:
Sztajer, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488563.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Descartes
Chomsky
lingwistyka kartezjańska
język
poznanie
Cartesian linguistics
language
cognition
Opis:
Artykuł poświęcony jest zarówno odczytaniu myśli Kartezjusza przez Noama Chomsky’ego, jak i znaczeniu wybranych idei Kartezjusza dla rozwijanych przez Chomsky’ego koncepcji języka i poznania. Stawiam pytanie o rzeczywisty wpływ myśli Kartezjusza na koncepcje zaproponowane przez Chomsky’ego, przede wszystkim zaś na ideę tzw. lingwistyki kartezjańskiej. Stawiam tezę, że choć można wyróżnić kilka istotnych cech filozofii Kartezjusza, które miały wpływ na koncepcję Chomsky’ego, przekonanie o istotnej inspiracji kartezjańskiej wydaje się nieuzasadnione. Kartezjusz nie odegrał żadnej istotnej roli w kształtowaniu się tradycji językoznawczej, która rzekomo zachowała ciągłość do XIX wieku i której oddziaływanie dostrzegalne jest we współczesnym językoznawstwie. Określenie „lingwistyka kartezjańska” nie odnosi się do żadnego spójnego zbioru poglądów na język, zaś rzekomych reprezentantów lingwistyki kartezjańskiej nie łączą wspólne założenia na tyle istotne, by można ich włączyć do tej samej tradycji.
The article focuses on Chomsky’s interpretation of the philosophy of Descartes as well as on the importance of selected Descartes’s ideas for the theories of language and cognition developed by Chomsky. The main questions concerns the actual influence of Descartes on the theory proposed by Chomsky, especially on the so called Cartesian linguistics. The thesis is advanced that although it is possible to point out several Cartesian ideas that influenced Chomsky’s thought, it cannot be said that this influence was essential to the development of his theory of language and cognition. Descartes played no essential role in the development of the linguistic tradition that continued until the 19th century and that is still visible in the present day linguistics. The term “Cartesian linguistics” does not refer to any coherent body of knowledge concerning language. The alleged representatives of Cartesian linguistics do not share any essential assumptions and thus they cannot be seen as representatives of the same tradition.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 85-100
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka Kościoła wobec wyzwań czasu post. Wokół encykliki papieża Franciszka Fratelli Tutti. O braterstwie i przyjaźni społecznej
Teaching of the Church against the Challenges of Time of Post Around the Pope Francis’ Encyclical Fratelli Tutti. About Brotherhood and Social Friendship
Autorzy:
Zarębska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200747.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
Francis St
Socrates
Jesus
Descartes
modernity
time of post
simulacrum
Opis:
Encyclical Fratelli tutti is the second social Francis´ encyclical. It is entirely devoted to the problems of the modern world. Its message is patronized by the teaching of Saint Francis. In its main problems, it refers to the entirely of its autor´s teaching. First of all, it is an encyclical Laudato si´ of the year 2015. At the same time, the apostolic exhortation on Pope Francis from 2013 Evangelli Gaudium deserves special attention. In the later, the pope presents four „principles”. 1. „Time is greater than space”. 2. „Unity prevals over conflict”; 3. „Realities are more important than ideas”; 4. „The whole is greater than the part”. These principles mean in practice that there is a place for everyone in social life. And this is where brotherhood is expressed. This is the „spirit” of the teaching of Saint Francis. The text of the encyclical opens new perspekctives for teaching of the Church
Źródło:
Polonia Journal; 2021, 14; 33-53
2083-3121
Pojawia się w:
Polonia Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thomasa Reida interpretacja „teorii idei”. Pytanie o bezpośredni przedmiot poznania
Thomas Reid’s Interpretation of the “Theory of Ideas.” The Question of the Direct Object of Perception
Autorzy:
Kucharski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22770693.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Thomas Reid
Kartezjusz
reprezentacjonizm
idea
spostrzeżenie zmysłowe
René Descartes
representationalism
sensation
Opis:
Thomas Reid, twórca szkockiej szkoły zdrowego rozsądku, głosił tezę, że wszystkie wcześniejsze systemy filozoficzne obciążone są tym samym „grzechem pierworodnym” – przyjęciem (w różnych formach) reprezentacjonistycznej teorii spostrzeżenia zmysłowego. Nazywał ją „teorią idei”, której konsekwencją miało być oddzielenie podmiotu i przedmiotu poznania nieusuwalną „zasłoną idei”. Konstruowanie własnej filozofii poprzedził analizą historii tego zagadnienia od starożytności do czasów sobie współczesnych, usiłując wykazać zasadność swego stanowiska. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o trafność poglądów Reida, wyrażonych w przyjmowanej teorii spostrzeżenia. Chodzi więc przede wszystkim o pogląd charakterystyczny dla tradycji arystotelesowsko-tomistycznej, tradycyjnie interpretowany jako prezentacjonizm, oraz poglądy Kartezjusza dotyczące statusu „idei” w procesie poznawania tzw. świata zewnętrznego. Przeprowadzone analizy wskazują jednocześnie na uproszczenia w Reidowskiej interpretacji poglądów jego poprzedników na naturę spostrzeżenia oraz na cechy krytykowanych teorii, które w pewnym stopniu usprawiedliwiają tę krytykę.
Thomas Reid, founder of the Scottish school of common sense, held the thesis that all previous philosophical systems were tainted by the same “original sin” – the adoption (in various forms) of a representationalist theory of sense perception. He called it the “theory of ideas,” the consequence of which was to separate the subject and object of perception by an irremovable “veil of ideas.” Before formulating his own account Reid considered this issue from a historical perspective, attempting to demonstrate the validity of his position. The purpose of this article is to answer the question of the relevance of Reid’s views to the theory that perception is direct or immediate. It is primarily concerned with the view characteristic of the Aristotelian-Thomistic tradition, traditionally interpreted as presentationalism, and Descartes’ views on the status of “ideas” in the process of knowing the so-called external world. At the same time, the analysis carried out points to simplifications in the Reidian interpretation of his predecessors’ views on the nature of perception and to features of the theories criticized that justify it to some extent.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 2; 53-74
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia „negatywna” Jana Pawła II
Autorzy:
Kupś, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134316.pdf
Data publikacji:
2020-10-12
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
John Paul II
criticism
Descartes
philosophy of Enlightenment
philosophy of consciousness
Opis:
The characterization of Karol Wojtyła’s philosophical position most often points to two dominant trends: thomism and phenomenology. However, it is not so obvious whether the philosophical standpoint of Pope John Paul II can be characterized in the same way. Therefore, it is not surprising that the official statements of John Paul II (encyclicals and books from the pontificate period) more often criticize and reject than affirm certain philosophical trends. This strategy – reminiscent in many respects of the way the social teaching of the Church is formulated – gives grounds for distinguishing the ‘negative’ philosophy of John Paul II. It consists of what from the beginning Wojtyła referred to as the ‘philosophy of consciousness’ and what with time, as Pope, he also connected with the criticism of socio-political systems which originated from Descartes and the philosophy of Enlightenment.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2020, 2/276; 37-52
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Don Kichote i szaleństwo
Autorzy:
Rychter, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2099949.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Don Kichote
M. de Cervantes
szaleństwo
psychoza
deluzja
R. Descartes
sceptycyzm
Opis:
Artykuł analizuje literacką postać Don Kichota pod kątem jej związków z rzeczywistym szaleństwem lub psychozą. Figura Don Kichota ukazuje ambiwalentną pozycję społeczną osoby chorej psychicznie – szaleniec jest społecznym odmieńcem, choć budzi też fascynację. Don Kichot – tak jak wielu psychotyków – jest niezdolny do swobodnego przechodzenia między różnymi nastawieniami wobec rzeczywistości i posługuje się tylko jednym kluczem interpretacyjnym, zaczerpniętym z rycerskich romansów. Doświadczenie Don Kichota (i psychotyka) jest jednak pod pewnym względem bogatsze niż doświadczenie człowieka zdrowego, nie ma w nim bowiem wydarzeń błahych, a wszystko ma swoje głębsze znaczenie. W ostatniej części artykułu przedstawione zostają podobieństwa między psychotycznym sposobem myślenia Don Kichota a kartezjańską koncepcją podmiotowości – ta ostatnia zawiera „szalony” aspekt w postaci możliwości solipsyzmu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 121-133
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hermeneutyczna koncepcja podmiotu Martina Heideggera.
Hermeneutic Concept of Subject According to Martin Heidegger
Autorzy:
Łojek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621945.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Heidegger
hermeneutics
Descartes
modern subjectivity
scientific picture of the world
Dasein
Opis:
Philosophy is hermeneutics. This statement by Martin Heidegger may be read as a call to practice philosophy in a new way and, therefore, to look critically at the whole philosophical tradition. But this new approach to philosophizing, different from the traditional one, implies different understanding of the essence of man. According to the author of Being and Time, the hermeneutical conception of humanity describes more adequately than any previous conceptions our factual experience of both ourselves and the surrounding reality. He strongly opposes it to the modern vision of subjectivity, which he derives from Descartes. This paper is an attempt at analyzing this opposition. Much attention is devoted to the examination of the general relationship between prevailing visions of reality and dominant views on the essence of man. In particular, I’m interested in the relationship, which is very important for Heidegger, between the scientific picture of the world and the modern conception subjectivity. I consider, too, the practical consequences of the prevalence of this particular image of humanity.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2017, 40; 5-27
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O spostrzeżeniach zmysłowych i ideach nabytych w filozofii Kartezjusza
About the Sense Perceptions and the Adventitious Ideas in Descartes’s Philosophy
Autorzy:
Wawrzonkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488313.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
R. Descartes
dusza
ciało
spostrzeżenia
obrazy
idee
zmysły
soul
body
perceptions
images
ideas
senses
Opis:
Artykuł ma na celu przedstawienie poglądów Kartezjusza dotyczących związków między postrzeżeniami zmysłowymi a ideami nabytymi. W związku z tym, że zagadnienia te były przez autora Medytacji opracowywane przez wiele lat i ujmowane z odmiennych perspektyw, zestawiam tutaj poszczególne ich ujęcia z najważniejszych pism. Analizy przeprowadzone są zgodnie z chronologią powstawania dzieł, dlatego autor rozpoczyna je od pism fizykalnych, przez metafizyczne i dotyczące anatomii człowieka, by skończyć na psychologicznych. Takie ujęcie tematu pozwala ukazać zmianę podejścia Kartezjusza do omawianego problemu od jego naturalistycznego stanowiska do immanentyzmu. A jednocześnie umożliwia zasygnalizowanie istnienia nieusuwalnego na gruncie jego filozofii rozdarcia między opisywanym przezeń rozciągłym fizykalnym światem a treścią umysłu.
The article presents Descartes’ views on connection between sensible perceptions and adventitious ideas. The author of Meditations worked on this issue for many years and conceived it from different perspectives, therefore the author of the article tries to compare its various de pictions presented in his most important works. The analysis is held according to the chronology of works’ origin and this is why the author begins it from physical works, trough metaphysical and concerning human anatomy, to finish with psychological writings. Such a perspective allows presenting how Descartes’ approach to the issue developed from naturalistic to immanent standpoint. And at the same time it enables to indicate that there is irremovable dilemma in his philosophy between described by him physical extensive world and content of mind. And at the same time it enables to indicate the dilemma of his philosophy: the existence of the irremovable gap between physical extensive world and the contents of human mind.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 49-64
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Redukcjonizm antropologiczny i jego konsekwencje
Anthropological Reductionism and its Consequences
Autorzy:
Radziszewska-Szczepaniak, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/480286.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
Tematy:
Biologizm
Kartezjusz
Osoba
Redukcjonizm
redukcjonizm antropologiczny
socjologizm
biologism
Descartes
Person
Reductionism
anthropological reductionism
sociologism
Opis:
W artykule podjęto próbę zdefiniowania redukcjonizmu antropologicznego, wskazania różnych postaci tego nurtu oraz jego konsekwencji. Istotę redukcjonizmu antropologicznego stanowi pomijanie – w analizie ludzkiej rzeczywistości – istotnych jej aspektów. W wyniku tego zabiegu otrzymujemy zawężoną lub niezgodną z doświadczeniem bycia osobą wizję człowieka. Kierunki redukcjonistyczne da się sprowadzić do dwóch dużych, wewnętrznie zróżnicowanych typów: jeden redukuje całość bytu ludzkiego do tworu biologicznego, drugi widzi w nim jedynie myślącegoducha. Najistotniejsze konsekwencje redukcjonistycznych ujęć człowieka to: 1) przekreślenie bogactwa i specyfiki bytu ludzkiego; nurty materialistyczne, wykluczając osobowo-duchowy wymiar człowieka, pozbawiają go podmiotowości; nurty spirytualistyczne, odrzucając istotny związek z ciałem, kwestionują realne zakorzenienie człowieka w rzeczywistości przyrodniczej; 2) negacja ludzkiej natury jako stałej struktury będącej źródłem działania, co skutkuje zakwestionowaniem jej normatywnego charakteru; 3) negacja otwartości osoby ludzkiej na Osobę Absolutu – bądź z racji deifikacji samego człowieka bądź też ze względu na zamknięcie go w sferze materialnej; 4) tworzenie błędnych zasad postępowania.
The article presents an attempt to define anthropological reductionism and points to the various forms of this trend as well as its consequences. The essence of anthropological reductionism is avoiding, when analyzing human reality, essential aspects pertaining to it. As a result of this process, we now have a narrow vision of man, or one that is not in accord with the experience of being a person. We can find two bigger trends in the reductionist trend, and they are internally diverse: one trend reduces the whole of human existence to man being a biological creature, the second sees man as only being a thinking soul. The most important consequences of the reductionist approach to man are: 1) eliminating the richness and specificity of the human being; materialist trends, excluding the personal spiritual dimension of man, deprive him of subjectivity; spiritualist trends reject man’s significant relationship with the body, thus neglecting the reality that man is deeply rooted in nature; 2) the denial of human nature as a permanent structure which is the source of man’s actions, which results in questioning its normative character; 3) the negation of the openness of the human person to the Absolute Person, and this may be due to the deification of man or to limiting man to the material world; 4) the creation of false principles of behavior.
Źródło:
Nurt SVD; 2016, 2; 378-395
1233-9717
Pojawia się w:
Nurt SVD
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksje o filozoficznych źródłach sekularyzacji i sekularyzmu
Autorzy:
Mazanka, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041228.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Säkularisierung
Säkularismus
Sacrum
Glaube
Autonomie
Pietismus
Metaphysik
Descartes
F. Nietzsche
L. Feuerbach
D. Strauss
A. Schopenhauer
Secularisation
secularism
sacrum
faith
autonomy
pietism
metaphysics
R. Descartes
Sekularyzacja
sekularyzm
wiara
autonomia
pietyzm
metafizyka
Kartezjusz
Opis:
Pluralizm oraz wielokulturowość są terminami od niedawna używanymi w biblistyce. Zapożyczone z nauk społecznych określenie pluralizm odnosi się do społeczności złożonej z wielu grup różnych pod względem etnicznym, rasowym oraz religijnym. Każda z tych grup ma prawo do zachowania swojej tożsamości i wartości rdzennych. Z kolei wielokulturowość skupia się na interakcjach pomiędzy grupami funkcjonującymi w ramach jednej większej społeczności. Celem prezentowanego artykułu jest analiza pluralizmu obecnego w Biblii, ukazanie, jakie istniały jego modele (od separatyzmu w czasach Abrahama do wielokulturowej wspólnoty chrześcijańskiej w I w.) i jak zmieniało się jego wartościowanie. Chrześcijaństwo od początku było społecznością pluralistyczną, którą apostoł Paweł przedstawia jako ciało Chrystusa. Wzajemne oddziaływanie różnych członków ciała służy zilustrowaniu interakcji, jakie zachodzą wewnątrz wspólnoty tworzonej przez Żydów i pogan. Również działalność misyjna Kościoła od początku opierała się na różnych modelach inkulturacji (kontekstualizacji). Pluralizm w biblistyce zaś przejawia się także w wyborze strategii translacyjnych Biblii oraz metod egzegezy i interpretacji.
The presented paper describes the phenomenon of secularisation and secularism in the culture of Western Europe, and attempts to identify its sources. The first point of the paper, The meaning of secularization and secularism, explains secularisation as a social process in which religion or, more strictly, religious institutes, religious behaviour, and religiously inspired conscience, are gradually loosing their control over many fields of social activity such like education, arts or politics. Secularisation can be labelled as a philosophy of life “as if there were no God”, or a kind of ideology that tries to justify not only the very fact of secularisation but declares it a source and norm for human progress and demands the proclamation of man’s absolute autonomy in shaping his own destination. Among many philosophers who have influenced development of secularisation and secularism two stand out: R. Descartes (second point) and F. Nietzsche (third point). In the philosophy of Descartes one can identify at least four sources of modern secularism. These are: his concept of philosophy, theory of cognition with the resulting departure from classical concepts of truth and rationality and development of alternative ones, Cartesian metaphysics and the arguments for the existence of God and his concept of the nature of God evolving from those arguments. The last part of the article presents Nietzsche’s move away from the faith in Christian God and his turn to atheism. At least three fundamental causes for Nietzsche’s radical autosecularisation can be discerned: the emotional religion of his home, his disbelief in the authenticity of the Bible and his growing familiarity with the philosophy of Schopenhauer.
Im Artikel wurde auf das  Verständnis der Begriffe Säkularisierung sowie Säkularismus verwiesen sowie auf die Quellen dieser Prozesse. Säkularisierung ist ein Kulturprozess, in dem Religion d.h. religiöse Werte, religiöses Bewusstsein sowie religiöse Institutionen verdrängt werden, sowohl aus dem öffentlichen wie auch aus dem privaten Leben. Es wurde auf vier Eigenschaften dieses Prozesses verwiesen. Säkularisierung verursacht nicht nur negative Einflüsse (Schwund der Sphäre des Sacrum), sondern auch positive. Zu den letzteren zählt man die Beschleunigung der Rationalisierungsprozesses der Konzepte in der Philosophie, Theologie und Naturwissenschaften, vor allem im Bereich der exakten Methodologie, aber auch das Anregen der Rationalisierungsprozesse des Sacrum-Konzeptes sowie sozial-politischer Strukturen vieler Nationen. Säkularismus dagegen wird als eine Erscheinungsform des Humanismus bzw. der Ideologie verstanden. Wenn man Säkularismus als einen Humanismus bezeichnet, unterstreicht man zwei Merkmale: zum einen die Eingrenzung der wahren Werte ausschließlich auf die diesseitigen Werten, welche zur naturhaften Vollkommenheit des Menschen beitragen, zum anderen aber den faktischen Ausschluss von allem Übernatürlichen aus dem menschlichen Leben, vor allem aller Verbindung zu Gott, sowohl im irdischen Leben als auch nach dem Tod. Säkularismus verstanden als eine Ideologie führt zur bewussten Verwerfung aller Kategorien des Übernatürlichen und der mit ihnen verbundenen religiösen Aktivität sowie zur Verneinung der Existenz der religiösen Natur des Menschen. Es wurden zwei Quellen der neuzeitlichen Säkularismus genannt: die Philosophie von Descartes und F. Nietzsche.            
Źródło:
Studia Nauk Teologicznych PAN; 2014, 9; 55-84
1896-3226
2719-3101
Pojawia się w:
Studia Nauk Teologicznych PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 29

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies