Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "16th–17th centuries" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Teoretyczny rozdział kompetencji pomiędzy dawnymi medykami i chirurgami a codzienna praktyka lecznicza opisana w egodokumentach staropolskich
Theoretical division of competences between physicians and surgeons, and the daily medical practice described in old-Polish egodocuments
Autorzy:
Węglorz, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089493.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
history of medicine
Old-Polish memoirs
egodocuments
16th-17th centuries
historia medycyny
pamiętniki staropolskie
egodokumenty
XVI-XVII wiek
Opis:
It is predominantly accepted in the historiography of European medicine that, apart from the differences in education, there was a division of competences between physicians educated at universities and barber-surgeons trained in the guild system in terms of their theoretical background. Regardless of the former stereotypes - dating back to the 19th century - relating to the Church-imposed restrictions in teaching surgery at universities, it is believed that the actual differences in terms of competences must have infl uenced the scope of the undertaken therapeutic activities. A different education model and the predominance of either theoretical or practical knowledge among representatives of these groups resulted in different treatment methods and a different perception of the causes of the disease. Physicians with mainly theoretical knowledge are often put in opposition to practising barber-surgeons. While it seems that the reluctance to bloody operations (sometimes articulated by the surgeons themselves) was a reason for the limited involvement of physicians in the barber-surgeon practice, it is diffi cult to clearly indicate the factors that would prevent surgeons from dealing with “non-operational” treatment. The article attempts to answer the question to what extent the then-existing differences in education and legal restrictions infl uenced the actual division of therapeutic tasks and the functioning of various medical professions as viewed from the patient’s perspective.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2021, 66, 2; 87--102
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
L’argomentazione politica in Antirrēsis di Hipacy Pociej
The Political Argumentation in Hipacy Pociej’s Antirrēsis
Autorzy:
Nosilia, Viviana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635419.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hipacy Pociej
Orthodox-Uniate polemics
Uniate Church in the 16th–17th centuries
art of argumentation
Polish-Lithuanian Commonwealth
interconfessional relationships
Opis:
The article investigates the interconfessional polemical literature as a valuable source offering an insight into the major values of the society of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th–17th centuries. These texts also help understanding phenomena other than the merely religious ones. In the debate, juridical and political arguments were used too. We focus on the case study of Hipacy Pociej’s Antirrēsis (Ruthenian: 1599; Polish: 1600), written in response to Marcin Broniewski’s Apokrisis (1597). Pociej, who had an outstanding political career before becoming a Uniate bishop, mastered these arguments perfectly. His work is imbued with the mentality of the communitas nobilium, which also played a part in his lexical choices.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2016, 10
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status muzyków dworskich Rzeczypospolitej w końcu XVI i w XVII wieku
Status of the court musicians living in the Polish Common Wealth (Poland and Lithuania) in the late 16th and 17th centuries
Autorzy:
Ryczkowska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/513870.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
Tematy:
status of musicians
court musicians
Polish Common Wealth
late 16th and 17th centuries
comparison of musicians salaries
Opis:
Most musicians working at the royal and aristocratic courts enjoyed good status despite the difficult political and economic situation of the Polish Common Wealth in the late 16th and 17th centuries. The height of the status of court musicians depended among others on their place of employment, origin, sex, professional roles and musical specialty. This article focuses on the relationship between the status of the musicians and their origin, sex, workplace and salaries. We compared court musicians’ salaries to demonstrate differences in their material status. The few preserved information about the salaries of the Polish court musicians was analyzed in this study. These were wages of the royal musicians and wages of the musicians employed at the courts of Leon Lew Sapieha, Zamoyscy, prince Dominik Ostrogski-Zasławski and hetman Adam Mikołaj Sieniawski. The results are presented descriptively and in the table and graph.
Źródło:
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ; 2015, 1(24); 24-45
2956-4107
2353-7094
Pojawia się w:
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litwa i Litwini jako integralna część Rzeczypospolitej w polskiej świadomości epoki nowożytnej (XVI–XVII w.)
Lithuania and the Lithuanians as an Integral Part of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Awareness of the Poles of the Modern Era (XVI–XVII Centuries)
Autorzy:
Świderska-Włodarczyk, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/901742.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
Litwa
Korona Polska
Rzeczpospolita Obojga Narodów
świadomość XVI–XVII w.
Lithuania
the Crown of Poland
the Polish-Lithuanian Commonwealth
the awareness of the 16th–17th centuries
Opis:
W XVI i XVII w. Litwa i Litwini zajmowali istotne miejsce w staropolskiej świadomości. Świadczą o tym opinie ówczesnych intelektualistów. To oni w głównej mierze zabierali głos na poziomie teoretycznym. Te opinie pozostawały w zgodzie z opiniami szlacheckimi, choć cechowały się większym praktycyzmem i lakonicznością. Każda z nich potwierdzała tezę o podmiotowym wizerunku Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego mieszkańców. Na kształt tego wizerunku składały się oceny o charakterze etnogenicznym, dynastycznym, politycznym, ustrojowym, patriotycznym, religijnym i kulturowym. Wszystkie one, mimo nieznacznych różnic, w zasadniczym kształcie pozostawały spójne i pozytywnie wartościowały obecność Litwy i jej mieszkańców w strukturze państwa. Pamiętano bowiem, że symbioza Korony i Litwy stanowiła warunek wartości nadrzędnej – potęgi Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
In the 16th and 17th centuries Lithuania and the Lithuanians played an important role in the Old Polish awareness. This is evidenced by the opinions of the intellectuals of that time. They mainly expressed their opnion at the theoretical level. These opinions were in line with the opinions of the nobility, although they were more practical and laconic. Each of them confi rmed the thesis about the subjective image of the Grand Duchy of Lithuania and its inhabitants. The shape of this image was of ethnogenic, dynastic, political, patriotic, religious and cultural character. All of them, in spite of slight differences, basicly remained coherent, and positively evaluated the presence of Lithuania and its inhabitants in the structure of the state. It was remembered thow, that the symbiosis of the Crown and Lithuania was a condition of the supreme nature – namely the power of the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2019, 3(60); 63-74
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jedzenie jako symbol czterech żywiołów, czyli reminiscencje starożytnej teorii związku makro- i mikrokosmosu – na wybranych przykładach grafiki i malarstwa końca XVI i XVII wieku
Food as a symbol of the four elements – or reminiscences of the ancient theory of the relationship between the macrocosm and the microcosm – based on selected examples of prints and paintings dating from the late 16th and 17th centuries
Autorzy:
Moisan-Jablonski, Christine
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52802548.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
cztery elementy
pożywienie
ikonografia
sztuka
XVI iXVII wiek
four elements
food
iconography
art
16th and 17th centuries
Opis:
In early-modern times, the structure of the world – which dates back to the roots of ancient philosophy – was basically defined using three concepts: matter, time and space. The world was made up of four elements: water, earth, fire and air. In his treatise entitled Iconology (or a collection of emblematical figures), first published in Rome in 1593, Cesare Ripa created an artistic canon of early-modern allegories. Even before Ripa’s publication, there was a tendency in the Netherlands to combine symbols of all the elements with the concept of food. In a series of four paintings by Joachim Beuckelaer, stalls with merchants have deliberately been placed in the foreground, and scenes from the gospels – depicting spiritual values – only appear in the background. The symbolism of In addition to the individual personifications of the elements, often identified with figures of ancient deities, the topic of the elements, in the art of the late 16th and 17th centuries, appears in the guise of a genre scene, a landscape with staffage, or a still life. Most frequently, food products, or activities related to obtaining food or preparing dishes, become symbols of the elements. However, the first impression that the high-flown theme of the four elements, which – as was still believed in the early days of the early-modern era – resided in the sublunar sphere, was reduced to trivial images of food, turns out to be deceptive. It should be remembered that, in accordance with the principle in force since ancient times, which emphasizes the inherent relationship of the macrocosm and microcosm, man is also made of the same elements as the matter from which the world is built. This is the principle that lay at the heart of Aristotle’s four-element theory (Latin qualitates), as well as the medical theories of Hippocrates, and later those of Galen, based on the relationship between the elements and the temperaments and their impact on the treatment process, in which the right choice of food played an important role. Ancient medical theories remained in force well into the 16th and 17th centuries. As can be seen, in the same period, depictions showing the elements in the form of food products, on which man feeds, were also popular. In reality, the above-mentioned paintings and prints also visualized, in a disguised manner, the idea of the ancient relationship between the macrocosm and the microcosm. the elements, combined with food, also appears in two paintings by Sebastian Stosskopff, and in a series of engravings by Jacques de Gheyn II. On individual plates (depicting air, earth, water), we see representatives of the three ages of man showing animals that have been hunted or caught. The woman, personifying fire, was portrayed as a cook holding a spit skewered with a bird and a hare, while a fish lies on the table next to her. In the case of the last plate, its meaning is more complex, and it is not devoid of erotic content since it refers to the metaphor of fire as a symbol of physical desire. Also of interest is a series of copperplate engravings depicting the Four Elements by Jeremias Falck made for the Parisian publisher Jean I Leblond. As we can see, the comments added to the series of engravings depicting the elements were often subordinated to the overriding idea – that of food. Falck’s Parisian series was used as a model by Johann Hoffmann. In the background of each plate, made for the publisher in Nuremberg, are scenes illustrating the acquisition of food. Whereas the series of landscapes engraved by Jan van de Velde II in 1622 shows a different way of presenting the elements with the use of various products.
Źródło:
Tabularium Historiae; 2019, 5; 57-78
2543-8433
Pojawia się w:
Tabularium Historiae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Głos Syreniusza w sprawie wykorzystywania roślin w magii
The voice of Syrenius on the use of plants in magic
Autorzy:
Kowalczyk, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1597378.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Literackich PAN
Tematy:
zielnik
Szymon Syreniusz
XVI i XVII wiek
magia
ziołolecznictwo
herbarium
Simon Syrenius
16th and 17th centuries
magic
herbal medicine
Opis:
The subject of the article is “Zielnik herbarzem z języka łacińskiego zowią…” (In English: “Herbarium”) by Szymon Syreński, also known as Syrenius, published in 1613 by the printing house of Bazyli Skalski. The thoughts of the eminent Polish botanist and physician presented in this work concern two issues: the expression of the author's attitude towards plant witchcraft (love and protective magic) and the assessment of people (alchemists, witch doctors, traders) dealing with secret practices in which particular species were used. The theses of the author were discussed having taken into account the position of Renaissance medicine and the role of natural and demonic magic in the life of society at that time. The important context for the analyses conducted herein is also the presentation of the work of Syrenius juxtaposed with other literary texts and treatises from the 16th and 17th centuries, the authors of which dealt with similar issues (incl. “Czarownica powołana or Postępek prawa czartowskiego przeciw narodowi ludzkiemu”). The article is based on the researches of literary scholars, general and medicine historians as well as anthropologists.
Źródło:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura; 2020, 1, 12; 17-31
2449-7339
Pojawia się w:
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwiska niemieckie z Reszla z XVI i XVII wieku na litery A i B
German names from Reszel from the 16th and 17th c. starting with letters A and B
Autorzy:
Guz, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051870.pdf
Data publikacji:
2021-12-15
Wydawca:
Ateneum - Akademia Nauk Stosowanych w Gdańsku
Tematy:
nazwiska
etymologia nazwisk
warianty nazwisk
Warmia
Reszel
XVI i XVII w.
surnames
etymology of surnames
variants of surnames
16th and 17th centuries
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie pochodzenia nazwisk genetycznie niemieckich, wskazanie, czy mają swoje odmianki, co jest ich przyczyną, czy badane nazwiska wystąpiły jeszcze w XVIII na Warmii i w XX wieku w dawnym województwie olsztyńskim. Materiał badawczy pochodzi z Księgi Chrztów z Reszla o numerze E 462 = Rössel, Taufregister: MAI 1579-1653, która znajduje się w Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie. Większość badanych mian stanowią nazwiska o jednej motywacji. Te nazwiska pochodzą głównie od nazw miejscowości, od nazw zawodów oraz imion. Odmianki (warianty) posiada 10 nazwisk. Najwięcej odmianek mają nazwiska Arend (4) i Berndt (5). Przyczynami występowania odmianek badanych nazwisk są m. in.: wymiana d → dt → t, s → ß, polonizacja nazwisk, podwajanie samogłosek i spółgłosek bez uzasadnienia, uproszczenie grupy spółgłoskowej, wymiana dyftongów. Do XVIII wieku nie przetrwało 10 z badanych nazwisk, zaś w XX wieku pojawiło się ich tylko dziewięć.
This paper aims to present the origin of German surnames to indicate whether they have variants, their origin, and whether the surnames under investigation could still be found in Warmia in the 18th century and the 20th century in the former province of Olsztyn. The research material comes from the Reszel Baptismal Register Number E 462 = Rössel, Taufregister: MAI 1579-1653, kept in the Archive of the Warmian Archdiocese in Olsztyn. The majority of the examined appellations are names with a single motivation. These surnames are mainly derived from place names, from names of professions and from first names. Ten surnames have variants (alternatives). The surnames Arend (4) and Berndt (5) have the largest number of alternatives. The reasons for the occurrence of variants of the examined surnames include: d → dt → t, s → ß change, Polonisation of surnames, doubling of vowels and consonants without justification, simplification of the consonant group, and the change of diphthongs. Ten of the examined surnames had ceased to exist by the 18th century, while only nine were found in the 20th century.
Źródło:
Forum Filologiczne Ateneum; 2021, 9, 1; 71-84
2353-2912
2719-8537
Pojawia się w:
Forum Filologiczne Ateneum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sentencje w czeskich dziełach Bartłomieja Paprockiego
Sentences in the Czech works of Bartłomiej Paprocki
Autorzy:
Koczur-Lejk, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908882.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech literature of the 16th and 17th centuries
culture
maxim
proverb
Latin
literatura czeska XVI I XVII wieku
kultura
sentencja
przysłowie
łacina
Opis:
Bartłomiej Paprocki należy do grona pisarzy wykorzystujących w swojej twórczości sentencję jako celną formę wyrazu myśli filozoficznej i etycznej. W jego czeskich dziełach występują sentencje w języku łacińskim (pozostawione w oryginale, lub tłumaczone na czeski), wierszowane parafrazy sentencji łacińskich, a także autorskie sentencje pisarza, które zdradzają jednak wpływy antyczne bądź renesansowe i często okazują się nieoryginalne. Niejednokrotnie Paprocki stosuje ówczesne czeskie przysłowia. Sentencje bywają wplecione w treść utworów lub wyodrębnione jako tytuły poszczególnych wierszy czy rozdziałów. Wśród sentencji można wyróżnić kilka grup tematycznych. Do najczęstszych należą: przyjaźń i kobieta. Paprocki wielokrotnie pisze też o potędze rozumu ludzkiego, przemijaniu urody, śmierci oraz wadach ludzkich. Sentencje zawierają nauki moralne, napomnienia, pouczenia, przestrogi. Autor proponuje pozytywny model postępowania człowieka.
Bartholomew Paprocki is one of the writers who used maxims as an unerring medium for the expression of philosophical and ethical thought. His Czech works contain maxims provided in the Latin language (in the original version or translated into Czech), versed paraphrases of Latin proverbs and also his own maxims which have provenance in the ancient and Renaissance era, and often appear not to be formed by the author. Many a time Paprocki resorts to Czech proverbs of the time. The maxims are intertwined into the content of his works or highlighted as titles of specific poems and chapters. These maxims can be divided into topical categories. The most frequently used themes are: friendship and “woman”. Paprocki explores, again and again, the greatness of human mind, the fading of beauty, human vices and death. His maxims contain moral lessons, instructions, admonitions. The author proposes a positive model of human behaviour.
Źródło:
Bohemistyka; 2019, 3; 365-378
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasady wychowania rodzinnego braci czeskich w Postylli Jana Bythnera (1655)
Principles of the family upbringing of the Bohemian Brethren in the Postil by Jan Bythner (1655)
Autorzy:
Koczur-Lejk, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407988.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Jan Bythner
wychowanie rodzinne
postylla
piśmiennictwo XVI i XVII wieku
bracia czescy
family upbringing
postil
literature of the 16th and 17th centuries
Bohemian Brethren
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie zasad wychowania rodzinnego zawartych w unikatowym dziele duchownego Jednoty braci czeskich Jana Bythnera Postylle na ewangelie z 1655 roku. W pierwszej części opracowania została przedstawiona sylwetka autora, następnie scharakteryzowano główne dzieła czołowych czeskich teologów braterskich poruszające zagadnienia wychowania rodzinnego. Na tym tle opisano pouczenia Jan Bythnera odnoszące się do kwestii wychowawczych. Sformułowane przez niego zalecenia dla rodziców znalazły się w kazaniu na Niedzielę Pierwszą po Trzech Królach.
The purpose of this paper is to show the principles of family upbringing presented in Postylle na Ewangelie (1655), a unique work of Jan Bythner, clergyman of the Unity of Brethren. The first part of the paper focuses on the author's profile. The next part aims to characterize the most important works of the leading Czech Brotherhood theologians dealing with the issues of family upbringing. In this context are discussed Jan Bythner's instructions related to upbringing issues. The recommendations for parents he formulated were included in the sermon for the First Sunday after the Epiphany.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 109-123
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strój w czeskim piśmiennictwie parenetycznym XVI i XVII wieku
Costume in the Czech Parenetic Literature of the 16th and 17th Centuries
Autorzy:
Koczur-Lejk, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37241794.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
strój
ubiór
grzech
czeskie piśmiennictwo parenetyczne XVI i XVII wieku
costume
clothing
sin
Czech parenetic literature of the 16th and 17th centuries
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie poglądów czeskich kaznodziejów i moralistów XVI i XVII wieku na temat ówczesnych strojów. Na kartach swoich dzieł autorzy krytykowali nadmierną dbałość Czechów o wygląd zewnętrzny, którą interpretowali jako przejaw pychy i próżności. Nie zgadzali się na burzenie istniejących schematów i obowiązujących zasad dotyczących stroju. Wyrażali przekonanie, że każdy człowiek powinien być ubrany zgodnie ze swoim miejscem w społeczeństwie. Piętnowali naśladowanie zagranicznych mód, ponieważ widzieli w tym zagrożenie dla czeskiej tożsamości narodowej. Szczególnie dużo miejsca w dziełach parenetycznych poświęcano strojom niewiast. Moraliści podkreślali, że kobieta wystrojona silniej działa na mężczyzn i ułatwia im popełnianie grzechu zmysłowości. Omawiane pisma parenetyczne miały charakter motywacyjny, służyły kształtowaniu pożądanych postaw i zachowań.
The aim of the article is to present the views of Czech preachers and moralists of the 16th and 17th centuries regarding the costumes of that time. In their works, the authors criticized the excessive care of the Czechs about the appearance, which they interpreted as a sign of pride and vanity. They did not agree to the demolition of existing patterns and rules regarding dress. They expressed the belief that each person should be dressed in accordance with his or her place in society. They stigmatized the imitation of foreign fashions because they saw it as a threat to Czech national identity. Particularly much space in parenetic works was devoted to women’s costumes. Moralists emphasized that a woman dressed up had a stronger effect on men and made it easier for them to commit the sin of sensuality. The parenetic writings in question were motivational in nature, serving to shape desirable attitudes and behavior.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/2; 349-364
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lanckorońscy na Jagielnicy. Z dziejów i genealogii podolskiej linii rodziny Lanckorońskich herbu Zadora w XVI i XVII wieku
The Lanckoroński Family in Jagielnica. History and Genealogy of the Podolian Line of the Lanckoroński Family, Zadora Coat of Arms in the 16th and 17th Centuries
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050639.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jagielnica
Podolia
Lanckoroński family
Zadora coat of arms
genealogy
Polish nobility
Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Podole
Lanckorońscy herbu Zadora
genealogia
szlachta polska
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
Opis:
W prezentowanym tu artykule przedstawiono dzieje tej linii znanego rodu Lanckorońskich herbu Zadora, która w połowie XVI w. objęła w posiadanie miasto Jagielnicę z przyległymi dobrami na Podolu. Pierwszym właścicielem Jagielnicy z rodu Lanckorońskich był starosta skalski Hieronim (zm. 1569), który był właściwym protoplastą jagielnickiej gałęzi tej rodziny. Przedmiotem zainteresowania autora były cztery pokolenia Lanckorońskich z tej linii. Omówiono tu pokrótce dzieje życia tak samego Hieronima, jak i jego synów, wnuków i prawnuków. Najwięcej miejsca poświęcono najwybitniejszym potomkom starosty skalskiego – synom Stanisławowi (zm. 1592), kasztelanowi halickiemu i Mikołajowi (zm. 1597), podkomorzemu podolskiemu, wnukowi Stanisławowi (1585–1617), wojewodzie podolskiemu oraz prawnukowi, też Stanisławowi (zm. 1657), wojewodzie ruskiemu i hetmanowi polnemu koronnemu. Autor wprowadził szereg korekt i uzupełnień zarówno do genealogii rodziny Lanckorońskich, jak i do biografii wielu reprezentantów linii jagielnickiej. Sporo uwagi poświęcił też rodzinom, z których pochodziły żony Lanckorońskich. Ustalił pokrewieństwa łączące interesujących go przedstawicieli tej rodziny z ważnymi i wpływowymi osobistościami na scenie politycznej Rzeczypospolitej. Omówił również, na szerszym tle dziejów państwa polsko-litewskiego, szereg nieznanych wcześniej zagadnień natury politycznej, gospodarczej i obyczajowej związanych z historią opisywanej tu rodziny.
The article presented here presents the history of the Podolian Line of the renowned Lanckoroński family, Zadora coat of arms, which in the mid-16th century took into its possession the town of Jagielnica, together with the adjacent estates in Podolia. The first owner of Jagielnica from the Lanckoroński family was Hieronim (d. 1569), starost of Skała, who was the actual ancestor of the Jagielnica branch of this family. The article analyses four generations of the Lanckoroński family from this line. While the history of the life of Hieronim and his sons, grandchildren and great-grandchildren is discussed briefly, most of the text is devoted to the most eminent descendants of the starost of Skała – his sons Stanisław (d. 1592), castellan of Halych and Mikołaj (d. 1597), chamberlain of Podolia, his grandson Stanisław (1585–1617), voivode of Podolia and his great-grandson, also Stanisław (d. 1657), the voivode of Ruthenia and the field hetman of Crown. In this article, the author introduced a number of corrections and additions both to the genealogy of the Lanckoroński family and to the biographies of many representatives of the Jagielnica line. Much attention is devoted to the families from which the Lanckoroński’s wives came. Kinship was established between the particular representatives of this family who and certain important and influential personalities on the political scene of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Keeping in mind the broader background of the history of the Polish-Lithuanian state, the author also discusses a number of previously unknown political, economic and moral issues related to the history of the Lanckoroński family.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 2; 9-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sienieńscy herbu Dębno (lubelska gałąź rodu) w XVI i XVII wieku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1550829.pdf
Data publikacji:
2021-08-18
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sienieńscy herbu Dębno
szlachta polska
województwo lubelskie
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
genealogia
Sienieńskis
Dębno coat of arms
Polish nobility
Lublin voivodeship
Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
genealogy
Opis:
Znana, senatorska rodzina Sienieńskich herbu Dębno nie doczekała się dotąd rzetelnego opracowania genealogicznego. Nieliczne próby przedstawienia genealogii tego rodu należy uznać za nieudane, pełno w nich bowiem różnego rodzaju błędów i przekłamań. W artykule, napisanym na podstawie zakrojonych na szeroką skalę badań archiwalnych, przedstawiono genealogię i dzieje najmniej znanej, lubelskiej linii Sienieńskich. Autor zidentyfikował i opisał dzieje życia kilkudziesięciu potomków Wiktoryna Sienieńskiego (zm. p. 1556). Skorygował i uzupełnił dane biograficzne dwóch przedstawicieli tej linii, którzy doczekali się biogramów w Polskim słowniku biograficznym – kasztelana lubelskiego Zbigniewa (zm. 1633) i tytularnego biskupa maronickiego Dominika (zm. 1743). Drobiazgowo prześledził zawierane przez Sienieńskich związki małżeńskie. Przedstawił też ich sytuację majątkową, jak również najważniejsze fakty z życia najbardziej znaczących przedstawicieli tej linii rodu. Zawarł również kilka uwag bardziej ogólnej natury. Zwrócił uwagę na fakt, że apogeum świetności Sienieńskich z Lubelskiego przypadło na pierwszą połowę XVII w. W drugiej połowie tego stulecia nastąpiło zaś gwałtowne załamanie ich znaczenia i pozycji. Podział dóbr między dziewięciu żyjących w tym czasie mężczyzn doprowadził bowiem do ich relatywnego zubożenia. Sienieńscy stopniowo tracili też swoje posiadłości. Pod koniec XVII w. nie byli już właścicielami żadnego majątku w Lubelskiem.
The well-known, senatorial Sienieński family, Dębno coat of arms has not yet received a reliable genealogical study. The few attempts at presenting the genealogy of this family should be considered unsuccessful. They are full of all sorts errors and distortions. The article, written on the basis of extensive archival research, presents the genealogy of the least known Lublin Sienieński line. The author identified and described the lives of several dozen descendants of Wiktoryn Sienieński (died before 1556). He corrected and completed the biographical data of two representatives of this lineage who had biographies in Polski słownik biograficzny – the Lublin castellan Zbigniew (died 1633) and titular Maronite bishop Dominik (died 1743). He meticulously traced the marriages concluded by the members of the Sienieński family. He also presented their material status, as well as the most important facts from the lives of the most significant representatives of this family line. He also made some remarks of a more general nature. He drew attention to the fact that the peak of the splendor of the Sienieński family from Lublin voivodeship fell in the first half of the 17th century. In the second half of this century, their importance and position suddenly collapsed. The distribution of landed property among nine men alive at that time led to their relative impoverishment. The Sienieńskis also gradually lost their possessions. At the end of 17th century, they no longer owned any property in Lublin voivodeship.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 97-158
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) wobec Kościoła i duchowieństwa katolickiego
Prince Jerzy Zbaraski’s (1574–1631) Attitude towards the Church and the Catholic Clergy
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46184409.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Kościół katolicki
kontrreformacja
jezuici
Jerzy ks. Zbaraski
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
Catholic Church
Counter-Reformation
Jesuits
prince Jerzy Zbaraski
history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
Opis:
Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) był jednym z najwybitniejszych polityków polskich w pierwszej połowie XVII w. Potomek starej rodziny książęcej władającej wielkim latyfundium na kresach południowo-wschodnich, świetnie wykształcony, władający kilkoma obcymi językami, miał wszelkie predyspozycje do tego, aby odegrać wybitną rolę w dziejach Rzeczypospolitej. Pomijany przez Zygmunta III w nadaniach królewszczyzn i urzędów, dość szybko przeszedł jednak do opozycji. W niniejszym artykule omówiono stosunek księcia do Kościoła i duchowieństwa katolickiego. Zwrócono uwagę na fakt, że chociaż od wczesnego dzieciństwa był on wyznawcą katolicyzmu, to dość szybko popadł w konflikt z jezuitami. Utrudniło mu to karierę polityczną. Niemniej jednak w 1620 r. doczekał się awansu na urząd kasztelana krakowskiego. W latach dwudziestych XVII w. był już uznanym przywódcą antykrólewskiej opozycji. Książę nie akceptował zmian zachodzących w polskim Kościele i był przeciwnikiem polityki religijnej Zygmunta III. Sam był rzecznikiem tolerancji i utrzymania w mocy postanowień zawartych w akcie konfederacji warszawskiej z 1573 r. Występował w obronie prawosławia. Przyjaźnił się z przywódcą różnowierców na Litwie, Krzysztofem ks. Radziwiłłem. Opowiadał się za zwiększeniem świadczeń duchowieństwa na rzecz państwa. Konsekwentnie popierał interesy Akademii Krakowskiej. Był nieprzejednanym wrogiem jezuitów, których uważał za szermierzy kontrreformacyjnego fanatyzmu. Był zwolennikiem świeckiego, tolerancyjnego państwa, które nie ingeruje w kwestie wyznaniowe i światopoglądowe. Popularny i lubiany przez szlachtę, Jerzy ks. Zbaraski zmarł 30 lipca 1631 r., niemal powszechnie żałowany. Wieść o jego śmierci z radością przyjęli natomiast jezuici i ich adherenci na dworze królewskim.
Prince Jerzy Zbaraski (1574–1631) was one of the most eminent Polish politicians in the first half of the 17th century. A descendant of an old princely family which ruled a large latifundium in the south-eastern borderlands, well educated, fluent in several foreign languages, he had all the predispositions to play an outstanding role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Omitted by Zygmunt III in his granting of royal lands and higher offices, he quickly moved to the opposition to the king. This article discusses the prince’s attitude towards the Catholic Church and clergy. Attention was drawn to the fact that although from early childhood he was a follower of Catholicism, he quickly came into conflict with the Jesuits. This hindered his political career. Nevertheless in 1620 he was promoted to the office of the castellan of Kraków. In the 1620s he was already a recognized leader of the anti-royal opposition. The prince did not accept the changes taking place in the Polish Church and was an opponent of the religious policy of Zygmunt III. He himself was a spokesman for tolerance and upholding the provisions contained in the act of the Warsaw Confederation of 1573. He defended the Orthodoxy. He was on friendly terms with the leader of dissenters in Lithuania, prince Krzysztof Radziwiłł. He was in favor of increasing the charges of the clergy to the state. He consistently supported the interests of the Kraków Academy. He was an implacable enemy of the Jesuits, whom he considered to be the champions of Counter-Reformation fanaticism. He was a supporter of a secular, tolerant state that would not interfere in religious and ideological matters. Popular and liked by the nobility, prince Jerzy Zbaraski died on July 30, 1631 causing almost universal sadness. The news of his death was received with joy only by the Jesuits and their adherents at the royal court.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 35-55
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studnia przydrożna z XVI-XVII wieku na Ostrowie Tumskim w Poznaniu
Autorzy:
Antowska-Gorączniak, Olga
Lech, Paweł
Sikorski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039454.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Poznań – Ostrów Tumski
roadside well
15/16-17th centuries
Opis:
In July 2008 a roadside well was discovered on the cathedral island in Poznań (to date at least five drawing wells from the late Middle Ages and modern times have been registered).  The well was unearthed at the rose square (excavation pit 51/2008) about 18 m from the facade of the church of the Blessed Virgin Mary (and the now nonexistent churchyard) at the level of  56.09 meters above sea level (rubble fill-in) – 50.61 meters above sea level (end of exploration) – Fig. 1.  The object was situated directly next to the road, in a large oval or quadrilateral pit (with rounded corners) ca 3.6 m in diameter, and was ca 5.5 m deep. The wooden construction which protected the walls of the object was done in the post and beam technique – Fig. 2. Many different objects fell (were thrown) into the well while water was being drawn from it, perhaps some of them were redeemed while other remained at the bottom. However, most of the “sunk” relics got into the well while it was being dug or repaired, but especially when it was filled in, i.e. when water was no longer drawn from it (Figs. 4 and 5).The well, which was sunk during the rule of Bishop Jan Lubrański (1499-1520), i.e. at a time of prosperity of Ostrów Tumski in the 16th century, was in use and water was drawn from it in the 15/16-17th centuries. It is difficult to assert what reasons decided about its being
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2016, 11; 67-80
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krąg rodzinny Katarzyny z Sienna Myszkowskiej (zm. 1619), podczaszyny lubelskiej. Studium genealogiczno-obyczajowe
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042514.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Katarzyna Sienieńska
rodzina Sienieńskich
Mikołaj Ostrowski
Stanisław Myszkowski
genealogia
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku
the Sienieński family
genealogy
Polish nobility
the history of Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Opis:
Katarzyna Sienieńska herbu Dębno była przedstawicielką znanego senatorskiego rodu. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się o nakreślenie zarysu jej biografii. Autor przedstawił koleje jej losu od wczesnej młodości aż do śmierci. W życiorysie Katarzyny z Sienna istotny wydaje się fakt, że aż trzy razy wychodziła ona za mąż. Była kolejno żoną stolnika przemyskiego Jana Biejkowskiego, podsędka przemyskiego Mikołaja Ostrowskiego oraz podczaszego lubelskiego Stanisława Myszkowskiego. Dzięki tym małżeństwom zgromadziła znaczny majątek. Z drugim mężem miała córkę Zuzannę, a z trzecim syna Maurycego i córkę Annę. Dzieje życia Katarzyny z Sienna Myszkowskiej zostały przedstawione na szerokim tle historycznym. Autor opracował genealogię lubelskiej linii Sienieńskich, nieznanej autorom herbarzy, z której pochodziła bohaterka tego opracowania. Przytoczył także wiele faktów z życia rodzin kolejnych mężów Katarzyny. Sporo miejsca poświęcił również sprawom majątkowym Sienieńskich, Biejkowskich, Ostrowskich i Myszkowskich. Przedstawił też dzieje zaciętej walki o spadek po Katarzynie między jej dziećmi a pasierbem, Janem Myszkowskim. Do tekstu artykułu załączono interesującą relację źródłową, gdzie przedstawiono przebieg gwałtownego sporu o gospodę, w której główną rolę odegrała Katarzyna ze swoim mężem Stanisławem Myszkowskim.
Katarzyna Sienieńska Dębno coat of arms was a representative of well-known senatorial family. On the basis of the researched sources, it was possible to try to outline her biography. The author presented her fate from her early youth until her death. In the biography of Katarzyna Sienieńska, it seems important that she got married three times. She was the wife of the pantler (dapifer) of Przemyśl Jan Biejkowski, the sub-judge (subiudex) of Przemyśl Mikołaj Ostrowski, and the cupbearer (pocillator) of Lublin, Stanisław Myszkowski. Thanks to these marriages, she accumulated a considerable fortune. She had a daughter Zuzanna with her second husband, and a son Maurycy and a daughter Anna with the third. The history of life of Katarzyna Myszkowska née Sienieńska was presented against a broad historical background. The author developed the genealogy of Lublin line of Sienieński family, unknown to the authors of armorials, from which the heroine of this study came. He also cited many facts from the lives of the families of Katarzyna’s subsequent husbands. He devoted a lot of space to the property matters of the Sienieński, Biejkowski, Ostrowski and Myszkowski families as well. He also presented the history of the fierce struggle for Katarzyna’s inheritance between her children and her stepson, Jan Myszkowski. An interesting source report is attached to the text of the article, which presents the course of the violent dispute over the lodgings, in which Katarzyna and her husband Stanisław Myszkowski played the main role.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 245-280
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies