Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szczepańska, Elżbieta" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Spisovná čeština in spoken and written language
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634392.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
spisovná čeština, obecná čeština, profesjonalizmus, umělecký text
Opis:
The present paper concerns the status of the literary variety of the Czech language (the so called spisovná čeština) with the system of the Czech language, with a particular focus on spoken language and literature. As a result of the constant eradication of Czech literary language (spisovná čeština) from the spoken language of Czech users, the process of its becoming stylistically marked has been noticeable for some time. It is, therefore, no longer a neutral variety of language in literary texts – this function is being taken over (as much as in the spoken language) by the colloquial variety of the language, i.e. obecná čeština.
Źródło:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2010, 127
2083-4624
Pojawia się w:
Studia Linguistica Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grafia czeska i polska – starsze etapy rozwoju
The Czech and Polish graphics – older stages of development
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908810.pdf
Data publikacji:
2018-09-07
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech graphics
Polish graphics
Jakub Parkosz
Stanisław Zaborowski
Jan Hus
czeska grafia
polska grafia
Opis:
W artykule zaprezentowano w skrócie najstarsze etapy rozwoju czeskiej i polskiej grafii, ponieważ omawiane tutaj słowiańskie języki oddziaływały na siebie od momentu ich powstawania Jak wynika z artykułu, w obydwu badanych systemach językowych można wyodrębnić analogiczne okresy funkcjonowania grafii prostej (pravopis jednoduchý), złożonej (pravopis spřežkový) i diakrytycznej (diakritický pravopis). W efekcie różnorakich zmian na czeskim gruncie językowym powstała grafia diakrytyczna (wyjątek stanowi dziś ch), w polszczyźnie natomiast – jak wiadomo – zaczął funkcjonować połączony system grafii złożonej i diakrytycznej. 
The article presents the oldest stages of the development of the Czech and Polish graphics. The Slavic languages discussed here interacted with each other from the moment they were created. As can be seen from the article, in both studied language systems it is possible to distinguish analogous periods of simple graphic (pravopis jednoduchý), composed (pravopis spřežkový) and diacritic (diakritický pravopis). As a result of various changes on the Czech linguistic ground diacritic graphics were created (the exception is today ch). In Polish – as you know – started to function the combined system of complex and diacritical graphics.
Źródło:
Bohemistyka; 2018, 3; 289-302
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na tropie czeskich i polskich ciekawostek kulinarnych
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909165.pdf
Data publikacji:
2020-05-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
słowniki
španělský ptáček
fasolka po bretońsku
kulinaria,
etymologia
kulinary
etymology
dictionaries
„Spanish bird”
„Breton beans”
Opis:
Artykuł stanowi przegląd kilku polskich i czeskich nazw potraw, o których pochodzeniu nie zawsze możemy dowiedzieć się ze znanych nam i dostępnych słowników etymologicznych bądź opisowych. Chodzi zwłaszcza o potrawy o nazwach nieco mylących, takich jak np. czeski „španělský ptáček” lub polska „fasolka po bretońsku”. Żeby dowiedzieć się czegoś więcej na temat ich genezy, musimy sięgnąć do Internetu oraz Wikipedii. Opisane tutaj  dania stanowią niewielki procent wśród wielu starszych i nowych nazw kulinarnych przysmaków ignorowanych – niestety – przez leksykografów, mimo że są one znane i wykorzystywane bardzo często przez użytkowników języka czeskiego i polskiego.
The article is a review of several Polish and Czech names of dishes whose origin we cannot always find out from known and available etymological or descriptive dictionaries. It is especially about dishes with slightly misleading names such as, e.g., Czech “Spanish bird” or Polish “Breton beans”. To find out more about their origins, we need to consult the Internet and Wikipedia. The dishes described here constitute a small percentage of many older and new names of culinary delights ignored – unfortunately – by lexicographers, despite the fact that they are known and used very often by Czech and Polish language users.  
Źródło:
Bohemistyka; 2020, 2; 257-270
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrozumieć wykrzyknik
Understand the interjection
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084968.pdf
Data publikacji:
2022-03-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
Monika Krzem pek, Zrozumieć wykrzyknik. Semantyka czeskich wykrzykników, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2020, ISBN 978-83-7395-909-5.
Źródło:
Bohemistyka; 2022, 2; 304-307
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z korespondencji Emila Młynarskiego. Listy z lat 1905–1906 ze zbiorów Muzeum Teatralnego w Warszawie
From Emil Młynarski’s correspondence. His letters of 1905–1906 in the collection of the Theatre Museum in Warsaw
Autorzy:
Szczepańska-Lange, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408595.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
opera w Warszawie
Filharmonia Warszawska
życie muzyczne Warszawy
Opera in Warsaw
Warsaw Philharmony
Musical life in Warsaw
Opis:
Artykuł zawiera opatrzoną wstępem i komentarzami edycję dwunastu listów Emila Młynarskiego pisanych do żony Anny  w Lozannie w okresie 1905–06.  Młynarski wywiózł wówczas czwórkę małych jeszcze dzieci i żonę do bezpiecznej Szwajcarii, z dala od wstrząsanej rewolucją Warszawy. Sam pozostał w mieście, czasem odwiedzał rodzinę. Nie był obecny przy narodzinach najmłodszej córki Anny w nocy z 31 XII 1905 r. na 1 I 1906 roku. „Szwajcarka, obywatelka wolnego kraju – napisał w jednym z listów – nie to co my, wiecznie pod knutem”. Mógł to pisać bez obaw, gdyż listy przesyłał  „okazją” (poczta w Warszawie strajkowała). Listy są cenne nie tylko jako świadectwo postawy politycznej Młynarskiego, ale też jako swobodne, nie poddane autocenzurze  wypowiedzi. Ponadto stanowią one jedyny znany dziś ułamek rozproszonej po świecie spuścizny epistolarnej autora. Dokumentują okres przesilenia w jego działalności zawodowej, któremu towarzyszą trudności finansowe, jako że od chwili zerwania z Filharmonią Warszawską (kwiecień 1905 r.) jednym miejscem pracy byłego dyrektora tej instytucji jest Instytut Muzyczny. Młynarski stoi na czele uczelni, ale to nie wystarcza do samorealizacji ambitnego i utalentowanego  kapelmistrza. Listy portretują także czułego kochanka i męża, zakochanego w żonie.  Tęsknota do niej walczy o lepsze z myślami  o powrocie do zawodu. Na nic jednak znajomości  i kontakty  Młynarskiego nawet w kancelarii generała-gubernatora: w operze warszawskiej, do której chce wrócić, ani w ogóle w życiu  muzycznym miasta nie ma dla niego na razie miejsca. Konflikt z Aleksandrem Rajchmanem, dyrektorem administracyjnym Filharmonii, z powodu którego Młynarski opuścił jej podium,  trwa nadal. Oponenta swego, z pochodzenia Żyda, nie cierpi, ale nie postrzega go w kategoriach etnicznych, co warto to odnotować jako  rzadkość w czasach gdy antysemityzm był niemal normą.    Do edycji dołączone jest Posłowie, którego treścią są dramatyczne losy rodziny pozostałej po Młynarskim w latach II wojny światowej. Z sióstr Anny Młynarskiej jedną, Henrykę i troje jej dzieci wywieziono na Syberię jako „element społecznie obcy”, podobny los spotkał dwoje dzieci drugiej siostry Wandy. Anna Młynarska uniknęła deportacji prawdopodobnie dzięki ukryciu się w małym domku w sadzie. Jej syn Bronisław, więzień obozów sowieckich po 17 IX 1939 r., jako jeden z garstki 395 oficerów polskich uszedł z życiem z masakry katyńskiej. Znalazł się w grupie osób, o których zwolnienie wystarała się ambasada niemiecka. Autorka przypuszcza, że za tymi staraniami stał  Richard Strauss, pierwszy szef Reichsmusikkammer, który od 1903 r. znał dobrze jego ojca, Emila Młynarskiego.
The article is an edition (with introduction and commentaries) of Emil Młynarski’s twelve letters to his wife Anna, who in 1905–1906 resided in Lausanne. At that time, Młynarski took his wife and four (still small) children away from the revolution-ridden Warsaw to the safety of Switzerland. He remained in the city, but visited his family at times. He was not present at the birth of his youngest daughter Anna (in the night of 31 December 1905 / 1 January 1906). ‘[She is] a Swiss, so a citizen of a free country’, he wrote in one of the letters, ‘unlike us, who remain perpetually under the [Russian] knout’. He could write openly, since he sent those letters courtesy of private travellers (the Warsaw post was then on strike). The letters bear valuable testimony to Młynarski’s political attitudes, and retain the value of free sincere statements, not subjected to self-censorship. They also happen to be the only part of his correspondence (scattered throughout the world) that is known to researchers today. They are a document of a time of crisis in his professional work, accompanied by financial problems, resulting from the fact that from the moment he hadbroken his ties with Warsaw Philharmonic (in April 1905), which he had headed, his only employment was now in Warsaw Music Institute. Despite holding the post of the Institute’s director, he still felt frustrated in his personal ambitions as a talented conductor. The letters also present Młynarski as a caring husband and lover, genuinely in love with his wife, torn between missing her and hopes for a return to his profession. Nevertheless, even his connections and contacts at the governor-general’s office did not restore to him either a place at Warsaw Opera, where he wished to return, or in the city’s music life in general. His conflict with Aleksander Rajchman, the Philharmonic’s administrative director, which was the reason for Młynarski leaving the conductor’s pulpit – continued. Młynarski hated his opponent, but did not see him in ethnic categories as a Jew, which was very rare in those times, when anti-Semitism was virtually the norm. My edition has been supplemented with an afterword concerning the dramatic fates of Młynarski’s family during WWII, when one of Anna Młynarska’s sisters, Henryka, was deported with her three children to Siberia as ‘a socially alien element’, as also were two children of another sister, Wanda. Anna herself avoided the deportation most likely by hiding in a little cabin in the orchard. Her son Bronisław, found himself in Soviet POW camps after the invasion of 17 September 1939, and was one of the small group of (395) Polish army officers who survived the Katyn massacre – as one of those whose release from the camp was due to the efforts of the German embassy. I believe that those efforts may have been inspired by Richard Strauss, the first head of the Reichsmusikkammer, who had been a close acquaintance of Bronisław’s father, Emil Młynarski.
Źródło:
Muzyka; 2019, 64, 4; 111-149
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część I. Palenie tytoniu i spożywanie napojów alkoholowych
Salubrious behaviour of the secondary schools’ adolescents on example of city and country communities Part I. Smoking cigarettes and drinking alcohol
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Matjeka, Teresa
Bielaszka, Agnieszka
Niedworok, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039257.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
młodzież
zachowania zdrowotne
palenie tytoniu
spożywanie alkoholu
adolescents
salubrious behaviour
smoking cigarettes
drinking alcohol
Opis:
INTRODUCTION Adolescents are particularly vulnerable to threats and temptations arising from the surrounding world. Lack of perspectives for the utilization of free-of-school time may result in many negative behaviors, like smoking and alcoholism. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identifi cation of the diff erences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors infl uenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of smoking and drinking alcohol. RESULTS The problem of smoking concerns 30% of the surveyed adolescents. In the city the percentage was 31 including more boys than girls, whereas in the country smoke 10% of the tested including more girls. 30% of the examined adolescents admitted to drinking alcohol. Alcohol had been drunk by more pupils from the city (28%) than from the country (14%). More boys drank alcohol in the city milieu whereas the comparable percent of boys and girls in the country. CONCLUSIONS Smoking cigarettes and drinking alcohol was the common phenomenon in the milieu of the tested secondary schools’ adolescents. Differences had been discovered in the frequency of occurrence of that behaviour between the pupils living in the city and in the country. The factor significantly determining the occurrence of the discussed behaviour was the family structure.
WSTĘP Młodzież jest grupą szczególnie narażoną na zagrożenia i pokusy płynące z otaczającego świata. Brak perspektyw i warunków do zużytkowania czasu pozaszkolnego skutkować może szerzeniem się wielu negatywnych zachowań, jak nikotynizm czy alkoholizm. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfi kacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz ocena zależności między czynnikami socjologicznymi a występowaniem analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. palenia papierosów, spożywania alkoholu. WYNIKI Problem palenia papierosów dotyczy 30% ankietowanej młodzieży. Spośród osób zamieszkałych w mieście obecnie pali papierosy 31% osób, w tym więcej chłopców niż dziewcząt, z kolei wśród mieszkających na wsi 10% badanych, z czego więcej dziewcząt niż chłopców. Do spożywania alkoholu przyznało się 30% ankietowanej młodzieży. Alkohol spożywa więcej osób zamieszkałych w mieście (28%), niż zamieszkałych na wsi (14%). Spośród osób, które mieszkają w mieście, alkohol spożywa więcej chłopców, natomiast wśród mieszkańców wsi porównywalny był odsetek chłopców i dziewcząt. WNIOSKI Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży gimnazjalnej, przy czym stwierdzono różnice w częstości występowania tych zachowań między uczniami zamieszkałymi na wsi i w mieście. Czynnikiem determinującym występowanie omawianych zachowań jest struktura rodziny.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2010, 64, 1-2; 35-47
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZAGROŻENIE WYPALENIEM ZAWODOWYM WŚRÓD PIELĘGNIAREK PRACUJĄCYCH Z TERMINALNIE CHORYMI
Autorzy:
Marcysiak, Małgorzata
Szczepańska, Elżbieta
Ostrowska, Bożena
Marcysiak, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/765393.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Opis:
StreszczenieWstęp: Pielęgniarki, ze względu na specyfikę zadań zawodowych są grupą narażoną na wypalenie zawodowe. Sprawowanie opiekinad osobami umierającymi, które może wiązać się z częstym przeżywaniem stresu może wzmagać to zjawisko.Cel: Poznanie zagrożeń sprzyjających powstaniu wypalenia zawodowego u pielęgniarek w opiece nad pacjentem terminalnym.Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 65 pielęgniarek pracujących z pacjentami terminalnie chorymi. Zastosowanometodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania. Narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety.Wyniki: Z analizy badań wynika, że praca z pacjentem terminalnym wpływa na powstanie zagrożeń wypaleniem zawodowymwśród pielęgniarek. Wymaga wiele trudu i ponoszenia dużych kosztów emocjonalnych. Do istotnych czynników należy stresi atmosfera w pracy.Wnioski: Ze względu na duże obciążenie w opiece nad terminalnie chorym należy wspierać pielęgniarki oraz stwarzać im odpowiedniewarunki i atmosferę w pracy.Słowa kluczowe: wypalenie zawodowe, terminalnie chory, pielęgniarki
Źródło:
Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej; 2016, 1
2450-8624
2544-2538
Pojawia się w:
Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zachowania zdrowotne młodzieży gimnazjalnej na przykładzie środowiska miejskiego i wiejskiego Część II. Używanie substancji psychoaktywnych i spędzanie wolnego czasu
Salubrious behaviour of the secondary schools’ adolescents on example of city and country communities Part II. Using psychoactive substances and spending free time
Autorzy:
Szczepańska, Elżbieta
Matjeka, Teresa
Kiciak, Agata
Kardas, Marek
Całyniuk, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039289.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
młodzież
zachowania zdrowotne
zażywanie narkotyków
spędzanie czasu wolnego
adolescents
salubrious behaviour
taking drugs
spending free time
Opis:
INTRODUCTION The use of drugs and other stimulants, as well as a passive way of spending free time, are the most common unhealthy behaviors among adolescents. The aim of the study was an analysis of selected salubrious behaviour of the secondary schools’ pupils, identification of the differences in occurrence of this behavior between the adolescents from the city and the country and estimation which sociological factors influenced the occurrence of the analysed behavior. MATERIAL AND METHODS The research tool was an author questionnaire conducted among 167 pupils at the age 13-14 of the secondary schools in Tarnowskie Góry and Boronów. Part I included questions referring to socio-economic status, the next parts referred to the occurrence of taking drugs and spending free time. RESULTS 10% of the surveyed in the tested group of secondary schools’ adolescents admitted taking drugs. Comparable number of girls and boys took drugs in the country, whereas there was larger number of boys in the city. In the city the adolescents dedicated their free time to meeting friends and watching TV, and in the country the pupils spent their free time with PC or meeting friends. CONCLUSIONS It had been ascertained that among the surveyed pupils there had been a group taking psychoactive substances. Passive way of spending free time was a common phenomenon in the milieu of the tested adolescents but there were differences in occurrence of the analysed behaviour be tween the pupils from the city and the country. The factors determining the occurrence of the discussed behaviour were the family structure and father’s education.
WSTĘP Stosowanie używek oraz bierny sposób spędzania czasu wolnego to najczęściej spotykane zachowania antyzdrowotne nie tylko w środowisku młodzieży. Celem badania była analiza wybranych zachowań zdrowotnych gimnazjalistów, identyfikacja różnic w występowaniu tych zachowań między młodzieżą zamieszkałą na wsi i w mieście oraz odpowiedź na pytanie, które z czynników socjologicznych determinują występowanie analizowanych zachowań. MATERIAŁ I METODY Materiał badawczy stanowiło 167 uczniów w wieku 13–14 lat, uczęszczających do szkół gimnazjalnych w Tarnowskich Górach i w Boronowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz wywiadu. I część zawierała pytania dotyczące statusu społeczno-ekonomicznego ankietowanych, kolejne części dotyczyły występowania wśród młodzieży wybranych zachowań, tj. zażywania narkotyków oraz sposobu spędzania wolnego czasu. WYNIKI W badanej grupie gimnazjalistów do zażywania narkotyków przyznało się 10% ankietowanych. Narkotyki zażywa porównywalny odsetek dziewcząt i chłopców zamieszkałych na wsi, natomiast w mieście narkotyki zażywa więcej chłopców niż dziewcząt. Spotkania ze znajomymi oraz oglądanie telewizji są najczęściej wymienianą formą spędzania wolnego czasu wśród uczniów zamieszkałych w mieście. Z kolei największy odsetek z grupy zamieszkałych na wsi uczniów spędza czas wolny przed komputerem oraz spotyka się ze znajomymi. WNIOSKI Stwierdzono, że wśród ankietowanych uczniów znalazła się grupa używająca substancji psychoaktywnych. Spędzanie czasu wolnego w sposób bierny jest zjawiskiem powszechnym w środowisku badanej młodzieży, przy czym zaobserwowano różnice w występowaniu analizowanych zachowań między uczniami ze środowiska wiejskiego i miejskiego. Czynnikami determinującymi występowanie omawianych zachowań są struktura rodziny oraz poziom wykształcenia ojca.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2010, 64, 1-2; 48-59
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preferencje żywieniowe dzieci w wieku 7–10 lat
Nutrition preferences of children ages 7–10
Autorzy:
Bielaszka, Agnieszka
Grochowska-Niedworok, Elżbieta
Kiciak, Agata
Szczepańska, Elżbieta
Kardas, Marek
Całyniuk, Beata
Zima-Dańczyk, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1037811.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
dzieci
preferencje żywieniowe
upodobania
children
nutritional preferences
habits
Opis:
INTRODUCTION The eating preferences and habits initiated from the beginning of our life have a significant impact on proper nutrition through our lifetime. Parents play a major role in this process because their children learn from them what is healthy and what is not. The main objective of the work is to assess the food preferences of children aged 7-10 years, taking into account the views of children and their parents. An additional aim is to demonstrate the correlation between the frequency of consumption of selected products, and their declared level of acceptance. MATERIALS AND METHODS During our research we focused on a group of 110 children aged 7–10 and parents who live in Zabrze and Ruda Slaska. Both groups were asked to take part in a survey by filling in two authorial questionnaires. Statistical analysis was conducted based on χ2 Pearson’s test. RESULTS Most of the meals consumed from the analysed group of products were approved of by the children. The research showed that 92% of the children liked apples very much. Out of vegetables, 67% of the children preferred cucumbers. Out of dairy products, 62% of the children selected milk and 56% indicated fruit yogurt as their preferred products. Sour fermented dairy products were defined as products that were the most disliked by children, i.e. 55% of children disliked buttermilk, and 20% of children disliked dark/ whole grain bread. CONCLUSIONS The eating habits and preferences of children are well known by most of their parents. However, this research has not shown the relationship between the level of acceptance of the products and the frequency of their consumption. The results gathered during this research have shown that there is a need to educate both children and their parents to make sure that they understand the rules of good eating habits and its influence on the development of growing children.
W S T Ę P Na prawidłowe żywienie wpływają nawyki i upodobania żywieniowe, które kształtują się od najmłodszych lat życia. Ważną rolę w tym procesie odgrywają rodzice, od których dziecko uczy się tego, co jest zdrowe, a co nie. Celem głównym pracy jest ocena preferencji żywieniowych dzieci w wieku 7–10 lat, z uwzględnieniem opinii dzieci i ich rodziców. Celem dodatkowym jest wykazanie zależności między częstością spożycia wybranych produktów a deklarowanym poziomem ich akceptacji. M A T E R I A Ł I M E T O D Y Badaniem objęto grupę 220 osób, w tym 110 uczniów w wieku 7–10 lat mieszkających w Zabrzu i Rudzie Śląskiej oraz grupę 110 rodziców dzieci, wykorzystując dwa autorskie kwestionariusze ankiety. Dokonano analizy statystycznej używając testu χ2 Pearsona, przyjmując poziom istotności α = 0,05. WYNIKI Większość produktów spożywczych z analizowanych grup żywności była akceptowana przez dzieci. W badaniach wykazano, że najbardziej preferowanymi owocami były jabłka, które 92% dzieci bardzo lubiło. Spośród warzyw, najchętniej uczniowie spożywali ogórki (67%), a z grupy produktów mlecznych mleko (62%) i jogurt owocowy (56%). Do szczególnie nielubianych produktów zaliczano fermentowane przetwory mleczne, takie jak maślanka, której nie lubiło 55% dzieci, kefir (35%) i ciemne pieczywo (20%). WNIOSKI Zdecydowana większość badanych rodziców dobrze zna upodobania żywieniowe swoich dzieci, nie wykazano jednak w badaniach zależności między poziomem akceptacji produktów a częstością ich spożycia. Wyniki badań wskazują na potrzebę edukacji żywieniowej zarówno dzieci, jak i ich rodziców z zakresu zasad prawidłowego żywienia i jego wpływu na rozwój dorastających dzieci.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2014, 68, 4; 187-191
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartość energetyczna i odżywcza diety osób po 65 roku życia, zamieszkałych w domach pomocy społecznej na terenie Śląska
Contents of energy and basic nutrients in diet of persons older than 65 living in Welfare Centers in Silesia
Autorzy:
Grochowska-Niedworok, Elżbieta
Całyniuk, Beata
Szczepańska, Elżbieta
Muc-Wierzgoń, Małgorzata
Dul, Lechosław
Kiciak, Agata
Bielaszka, Agnieszka
Kardas, Marek
Stolarczyk, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039061.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
sposób żywienia
składniki pokarmowe
ludzie starsi
nutritional habits
nutrients
elderly people
Opis:
The collection of information concerning the diet of elderly people living in different conditions may give a complex view of the nutritional habits in Silesia. The aim of the research was to evaluate the nutritional regime of persons older than 65 years living in Welfare Centers in the Silesian Voivodeship. The study was carried out in four randomly selected Welfare Centers of the Silesian Voivodeship and included 232 people: 105 women and 127 men. The research used the method of 24-hour medical history that was repeated three times. The analysis of the diet content of people over 65 years old living in Welfare Centers, both women and men, indicated many abnormalities, connected mainly with a high intake of calories (women: median 2841.1 kcal and quartile spread 248.6 kcal; men: median 2829.2 kcal and quartile spread 325.1 kcal). The average percentage of protein norm realization in the diet was high and amounted to 141% for women and 137.1% for men. The study indicated a high intake of calories, exceeded the norms of fat calories intake and a defi ciency of carbohydrate energy, as well as a low intake of fi ber in the diet. On account of the fact that similar tendencies are observed in the case of the nutritional regime of Welfare Center residents in many regions of Poland, the organization of nutrition rationalization trainings for Welfare Center staff and residents themselves is necessary.
Zebranie informacji o składzie diety osób starszych żyjących w różnych warunkach daje pełny obraz sposobu żywienia ludzi w regionie śląskim. Celem badań była ocena sposobu żywienia osób po 65 roku życia, zamieszkałych w domach pomocy społecznej na terenie województwa śląskiego. Badaniami, przeprowadzonymi w czterech losowo wybranych domach pomocy społecznej, objęto 232 osoby (105 kobiet i 127 mężczyzn). Zastosowano metodę 3-krotnie powtórzonego 24-godzinnego wywiadu na temat spożycia produktów, potraw i napojów. Analiza składu diety osób po 65 roku życia zamieszkałych w domach pomocy społecznej, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, wykazała wiele nieprawidłowości związanych głównie z wysokim spożyciem energii (kobiety: mediana 2841,1 kcal i rozstęp kwartylowy 248,6 kcal; mężczyźni: mediana 2829,2 kcal i rozstęp kwartylowy 325,1 kcal). Średni procent realizacji normy na białko w diecie badanej grupy był wysoki i wynosił 141% u kobiet i 137,1% u mężczyzn. Badanie wykazało wysokie spożycie energii, przekroczenie normy energii pochodzącej z tłuszczów i niedobór energii pochodzącej z węglowodanów. Jednocześnie wykazano niskie spożycie błonnika. Ze względu na fakt, że podobne tendencje obserwowane są w sposobie żywienia pensjonariuszy domów pomocy społecznej z wielu regionów kraju, celowe jest organizowanie szkoleń dla personelu tego typu placówek oraz samych pensjonariuszy w zakresie racjonalizacji żywienia.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2012, 66, 5; 9-14
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu przyczyny zespołu hemolityczno-mocznicowego u dzieci
Diagnostic difficulties in establishing the cause of hemolytic uremic syndrome in children
Autorzy:
Szczepańska, Maria
Adamczyk, Piotr
Trembecka-Dubel, Elżbieta
Sulik-Gajda, Sylwia
Nowak, Dawid
Rączkowska, Paulina
Lipiec, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195506.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Opis:
Wstęp. Zespół hemolityczno-mocznicowy (ZHM) pod względem etiologii jest heterogennym zespołem objawów, stanowiącym najczęstszą przyczynę ostrego uszkodzenia nerek (OUszN) u dzieci poniżej 4 r.ż. Choć istnieją proste kryteria diagnostyczne, to w praktyce klinicznej napotyka się jednak trudności, zwykle związane z ustaleniem przyczyny ZHM. Materiał i metodyka. W pracy przedstawiono przebieg diagnostyki i leczenia trojga dzieci ze wstępnie ustalonym klinicznym rozpoznaniem ZHM. Pierwszy pacjent został przyjęty do szpitala w wieku 5 miesięcy, kiedy ujawnił „klasyczne” objawy ZHM poprzedzone epizodem ostrej biegunki. Po skutecznym leczeniu pierwszego epizodu ZHM u chłopca w ciągu kolejnych 30 miesięcy obserwowano 6 nawrotów „aktywnej” fazy choroby, łączących cechy ZHM i zespołu nerczycowego. Wprowadzenie profilaktycznych infuzji osocza utrzymuje aktualnie u chłopca stan remisji. Drugie dziecko zostało skierowane do szpitala w wieku 3 miesięcy z powodu triady objawów typowych dla ZHM, a ostatecznym wyjaśnieniem obserwowanych zaburzeń okazała się rozległa malformacja naczyniowa przestrzeni zaotrzewnowej z wtórną aktywacją wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. Trzeci pacjent w wieku 2,5 roku zamanifestował objawy ZHM o łagodnym nasileniu. Wywiad rodzinny był obciążony zgonem brata z powodu ZHM o skrajnie ciężkim, uporczywie nawracającym przebiegu. Pełną remisję objawów uzyskano w wyniku terapii osoczem. Wnioski. W przypadku współistnienia niedokrwistości hemolitycznej, małopłytkowości i OUszN trzeba brać pod uwagę także przyczyny inne niż ZHM. Zróżnicowanie mechanizmów prowadzących do rozwoju ZHM przekłada się na szeroki zakres działań terapeutycznych w tej grupie pacjentów. Właściwie dobrane formy terapii dają szansę na szybkie i wolne od trwałych następstw uzyskanie remisji.
Introduction. Hemolytic uremic syndrome (HUS) is a complex of symptoms with heterogeneous etiology, constituting the most common cause of acute kidney injury (AKI) in children below 4 years of age. Although there are simple diagnostic criteria, in clinical practice difficulties are observed, usually associated with the determination of HUS cause. Material and methods. The study presents the course of diagnosis and treatment of three children with pre-established clinical diagnosis of HUS. The first patient was admitted to hospital at the age of 5 months, when he presented the “classic” HUS symptoms preceded by an episode of acute diarrhea. After successful treatment of the first episode, in the next 30 months, 6 relapses of the “active” phase of HUS were observed, combining the features of HUS and nephrotic syndrome. The introduction of prophylactic plasma infusions currently enables maintaining the boy in the remission phase. The second child was sent to hospital at the age of 3 months because of a triad of symptoms typical of HUS. The ultimate explanation for the observed abnormalities proved extensive retroperitoneal vascular malformation with secondary activation of intravascular coagulation. The third patient was a 2.5-year-old boy, who manifested mild symptoms of HUS. Family history was remarkable (the death of his brother because of extremely severe HUS of persistent, relapsing course). A complete remission of the symptoms was obtained by repeated plasma infusions treatment. Conclusions. In the case of coexistence of hemolytic anemia, thrombocytopenia and AKI, it is necessary to take into account also the other causes than HUS. Differentiation of the mechanisms leading to the development of HUS translates into a wide range of treatment modalities in this group of patients. Properly selected therapies offer the opportunity for a quick remission free of severe complications.
Źródło:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 2016, 22(51), 1
2083-4543
Pojawia się w:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciąża u nastolatek z chorobami nerek – opis przypadków i przegląd literatury
Pregnancy in adolescent girls with kidney disease – case report and literature review
Autorzy:
Kamińska, Anna
Reichert, Krystyna
Muszewska, Ewa
Trembecka-Dubel, Elżbieta
Morawiec-Knysak, Aurelia
Ziora, Katarzyna
Adamczyk, Piotr
Szczepańska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038046.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
nastolatki
ciąża
choroby nerek
adolescent girls
pregnancy
renal disease
Opis:
Despite premature sexual contacts among teenagers, young girls are not aware of the consequences. Additionally, they are physically not prepared for the role of mother. Procreation consulting is extremely important, especially for patients under treatment using teratogenic medication. Among the 1250 case histories of girls in the Nephrological Ambulatory of Department and Clinic of Pediatrics in Zabrze, from the years 1999–2009, 4 pregnancies were observed in girls aged 16–18 years. In the current paper three of them are described. Available literature has been reviewed with particular interest on lupus nephritis.
Nastolatki pomimo rozpoczęcia współżycia seksualnego nie są świadome konsekwencji swego postępowania ani przygotowane psychicznie do roli matki, dlatego tak ważne jest poradnictwo związane z prokreacją, szczególnie w sytuacji stosowania leków mających szkodliwy wpływ na płód. Analizując 1250 kartotek pacjentek Poradni Nefrologicznej przy Katedrze i Klinice Pediatrii w Zabrzu w latach 1999–2009 stwierdzono 4 przypadki ciąż u nastolatek w wieku od 16 do 18 lat. W artykule zaprezentowano 3 z nich. Omówiono dostępne piśmiennictwo, ze szczególnym uwzględnieniem nefropatii toczniowej.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2013, 67, 2; 150-156
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudności diagnostyczne w rozpoznaniu przyczyny gorączki u 11-letniej dziewczynki z ostrym uszkodzeniem nerek – opis przypadku i przegląd literatury
Difficulties in diagnosing the cause of fewer in 11-year-old girl with acute renal injury – case report and review of literature
Autorzy:
Szczepańska, Maria
Dyrga, Urszula
Nowak, Dawid
Szprynger, Krystyna
Trembecka-Dubel, Elżbieta
Muszewska, Ewa
Roszkowska-Bjanid, Dagmara
Broll-Waśka, Katarzyna
Ziora, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038362.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
gorączka o nieustalonej etiologii
ostre uszkodzenie nerek
dzieci
zespół metaboliczny
fever of unknown origin
acute kidney injury
children
metabolic syndrome
Opis:
Authors present the diffi culties in diagnosis of recurrent fever in the case of 11-year-old girl, with obesity and fever, in whom the illness began with acute renal injury requiring renal replacement therapy. After 6-days of dialysis treatment combined with pharmacological symptomatical treatment normal parameters of renal function and lowering of infl ammation indices were obtained. Due to the recurrent deterioration of the clinical condition of the child in a few day intervals, cyclic septic fever – biochemical, microbiological, immunological, hematological, neurological, pulmonological, cardiological, gynecological and endocrinological investigations have been performed. Therapeutic procedures included: wide spectrum antibiotics, the removal of ovarian cyst and giardiasis treatment among them. During the treatment fever remission at the end was obtained, however the direct cause of it has not been established. After 22 months of treatment the features of metabolic syndrome are still present. The case illustrates the length of the diagnostic process and the diffi culties faced by a doctor diagnosing and treating patients with symptoms in the form of FUO (fever of unknown origin).
W pracy przedstawiono trudności diagnostyczne nawracającej gorączki u 11-letniej dziewczynki z otyłością, u której choroba rozpoczęła się ostrym uszkodzeniem nerek wymagającym leczenia nerkozastępczego. Po 6 dniach leczenia hemodializami, połączonego z objawowym leczeniem farmakologicznym uzyskano normalizację parametrów wydolności nerek i obniżenie wskaźników zapalnych. W związku z nawrotowym pogarszaniem się – w odstępach kilkudniowych – stanu klinicznego dziecka i cykliczną gorączką o przebiegu septycznym przeprowadzono diagnostykę biochemiczną, mikrobiologiczną, immunologiczną, hematologiczną, neurologiczną, pulmonologiczną, kardiologiczną, ginekologiczną oraz endokrynologiczną. Postępowanie terapeutyczne obejmowało m.in. antybiotykoterapię o szerokim spectrum, usunięcie cysty jajnika lewego i leczenie lambliozy. W wyniku leczenia ostatecznie uzyskano ustąpienie gorączki. Nie udało się jednak jednoznacznie ustalić jej przyczyny. Po 22 miesiącach leczenia u dziewczynki nadal utrzymują się cechy zespołu metabolicznego. Przedstawiony przypadek obrazuje rozległość procesu diagnostycznego oraz trudności, przed jakimi staje lekarz diagnozując i lecząc pacjenta z objawami klinicznymi pod postacią gorączki o nieustalonej etiologii (FUO – fever of unknown origin).
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2011, 65, 3; 82-90
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kamica układu moczowego u dzieci hospitalizowanych na oddziale nefrologii – doświadczenia jednego ośrodka
Nephrolithiasis in children hospitalized in clinic of nephrology – single center experience
Autorzy:
Katarzyna Dyga, Katarzyna
Adamczyk, Piotr
Bjanid, Omar
Roszkowska-Bjanid, Dagmara
Trembecka-Dubel, Elżbieta
Jędzura, Agnieszka
Plesiński, Krzysztof
Morawiec-Knysak, Aurelia
Szczepańska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036245.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Tematy:
kamica układu moczowego
dzieci
hiperkalciuria
nefrokalcynoza
nephrolithiasis
children
hypercalciuria
nephrocalcinosis
Opis:
WSTĘP: Aktualnie nie posiadamy wiarygodnych danych dotyczących epidemiologii kamicy układu moczowego w populacji dzieci i młodzieży w Polsce. Wydaje się, że staje się ona chorobą cywilizacyjną i jest coraz częściej rozpoznawana w populacji pediatrycznej. Przyczyn tego zjawiska doszukuje się w zmieniających się nawykach żywieniowych, braku aktywności fizycznej, epidemii otyłości a nawet globalnym ociepleniu klimatu. MATERIAŁ I METODY: Artykuł przedstawia wyniki retrospektywnej analizy grupy dzieci hospitalizowanych z powodu kamicy układu moczowego oraz metabolicznej predyspozycji do tworzenia się złogów w układzie moczowym, przeprowadzonej w latach 2010–2013 na Oddziale Nefrologii Dzieci Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 w Zabrzu. Oceny dokonano pod kątem częstości występowania poszczególnych metabolicznych czynników ryzyka oraz ich związku z obrazem ultrasonograficznym. WYNIKI I WNIOSKI: Grupa dzieci z podejrzeniem kamicy dróg moczowych lub stanu metabolicznej predyspozycji do rozwoju kamicy charakteryzuje się dużą różnorodnością zaburzeń biochemicznych sprzyjających krystalizacji złogów w drogach moczowych. Zaskakujące jest spostrzeżenie o braku powiązań pomiędzy nasileniem zmian o charakterze kamicy w badaniu ultrasonograficznym a zaburzeniami biochemicznymi potencjalnie predysponującymi do tworzenia się złogów. Obraz wapnicy nerek w badaniu ultrasonograficznym wykazuje natomiast wyraźny związek z hiperkalciurią. Pierwotne zaburzenie funkcji przytarczyc oraz przedawkowanie witaminy D rzadko stanowią wyjaśnienie przyczyny kamicy układu moczowego.
INTRODUCTION: Currently we do not have reliable data on the epidemiology of nephrolithiasis in children and ado-lescents in Poland. It seems that it becomes a civilization disease and it is being diagnosed increasingly in the pediatric population. The reasons for this phenomenon include changes in eating habits, physical inactivity, epidemics of obe-sity and even global climate warming. MATERIAL AND METHODS: Our manuscript presents the results of a retrospective analysis of a group of children hospitalized due to nephrolithiasis and metabolic predisposition to the formation of urinary tract deposits in 2010– –2013 years in the Clinic of Nephrology, Childrens’ Hospital in Zabrze. The assessment was made regarding the pre-valence of each metabolic risk factor and its relationship with the ultrasound image. RESULTS I CONCLUSION: The group of children with suspected nephrolithiasis, or the state of metabolic predisposition for kidney stones is characterized by a large variety of biochemical disturbances, which are favourable for crystallization deposits formation in the urinary tract. What is surprising, is the lack of relationship between the intensity of changes on kidney ultrasound and biochemical abnormalities potentially predisposing to the formation of deposits. Nephrocalcinosis in ultrasound shows the clear relationship with hypercalciuria. Primary disorders of the parathyroid, and an overdosing of vitamin D are rarely the explanation of the cause of nephrolithiasis in children.
Źródło:
Annales Academiae Medicae Silesiensis; 2017, 71; 139-147
1734-025X
Pojawia się w:
Annales Academiae Medicae Silesiensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies