- Tytuł:
- Wpływ nauczania Soboru Watykańskiego II na rozwój zakonów na rządzonej przez Sowietów Litwie
- Autorzy:
- Streikus, Arūnas
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/477857.pdf
- Data publikacji:
- 2017
- Wydawca:
- Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
- Tematy:
-
zakony
podziemie
Litwa
emigracja
Sobór Watykański II
orders
underground
Lithuania
emigration
Second Vatican Council - Opis:
- W artykule przedstawiona została sytuacja i rozwój zakonów katolickich na sowieckiej Litwie po ich likwidacji w latach czterdziestych. Jako punkt zwrotny w powojennych dziejach zgromadzeń zakonnych potraktowany został Sobór Watykański II, a szczególnie jego nauczanie, odnoszące się do życia zakonnego. Najwięcej miejsca w artykule poświęcono właśnie okresowi posoborowemu: latom siedemdziesiątym i osiemdziesiątym na Litwie. Analiza oparta jest na źródłach archiwalnych, powstałych zarówno w strukturach władzy (przede wszystkim KGB), jak i w środowisku poszczególnych zakonów. Zostały też wykorzystane relacje ustne, zapisane w na potrzeby różnych badań. Uwzględniona została nie tylko sytuacja zakonów na Litwie. Ważnym czynnikiem przemian posoborowych była odbudowa lub nawiązanie kontaktów z Kościołem powszechnym za „żelazną kurtyną”, co czasem działo się poprzez kontakty w innych krajach bloku sowieckiego (Polska, Niemcy Wschodnie). Paradoksalnie, nawiązanie takich kontaktów, szczególnie w przypadku zgromadzeń żeńskich, okazało się łatwiejsze niż stworzenie jakiejś współpracy między polskimi a litewskimi wspólnotami zakonnymi, gdyż nie utrzymywały i nie próbowały nawiązać żadnych wzajemnych relacji w okresie sowieckim. Artykuł skoncentrowany jest przede wszystkim na „litewskiej” części życia zakonnego. Odbywało się ono w warunkach podziemnych, co ograniczało dostęp do wiedzy na temat nauczania soborowego i wpływało na możliwości i specyfikę wprowadzenia go w życie. Mimo to większość zakonów podjęła wysiłki zmierzające do odnowy i poprawy jakości formacji kandydatów, lepszego przygotowania teologicznego zakonników i zakonnic, budowania i potrzymania więzi wspólnotowych w zgromadzeniach. Takie wysiłki podjęły liczne zgromadzenia żeńskie. Wśród męskich szczególnie zaangażowani byli jezuici i marianie. Te dwie kongregacje jako pierwsze zbudowały trwałe kontakty ze swoimi ośrodkami poza Litwą, co wpłynęło na dynamikę wprowadzania zmian posoborowych w tych właśnie wspólnotach. W innych zgromadzeniach męskich (franciszkanie, salezjanie, dominikanie) ożywienie nastąpiło później – dopiero w drugiej połowie lat osiemdziesiątych.
- Źródło:
-
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 201-218
1427-7476 - Pojawia się w:
- Pamięć i Sprawiedliwość
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł