Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Ostrówka, Małgorzata" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Współczesna sytuacja na Grodzieńszczyźnie w ujęciu socjolingwistycznym
    The Contemporary Situation in the Grodno Region in a Sociolinguistic Perspective
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38450730.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Białoruś
    Grodzieńszczyzna
    język polski
    sytuacja socjolingwistyczna
    Belarus
    Grodno region
    Polish language
    sociolinguistic situation
    Opis:
    This article is a review of Katarzyna Konczewska’s study entitled Polacy i język polski na Grodzieńszczyźnie [Poles and the Polish Language in the Grodno Region]. The study discusses the history and geographical extent of the area under consideration as well as the sociolinguistic situation and the functional distribution of the Polish language in the region. The author also presents a list of features of North Borderland Polish in the collected texts, published sources – the novels of Eliza Orzeszkowa (Nad Niemnem [On the Niemen], Cham [The Peasant], Dziurdziowie [The Dziurdzia Family]), the prose of Aleksander Jurewicz, and books published in Polish in Belarus – and analyses the language of Polish tombstone inscriptions. It is worth noting that the publication includes a number of tables, full colour charts, maps and photos. The study is an important contribution to the literature on the functioning of the Polish language in Belarus.
    Artykuł jest recenzją książki Katarzyny Konczewskiej pt. Polacy i język polski na Grodzieńszczyźnie. Autorka omawia w niej historię, zasięg geograficzny badanego obszaru, sytuację socjolingwistyczną oraz dystrybucję funkcjonalną języka polskiego. Przedstawia także wykaz cech polszczyzny północnokresowej w zgromadzonych tekstach, źródłach publikowanych – w powieściach Elizy Orzeszkowej (Nad Niemnem, Cham, Dziurdziowie), w prozie Aleksandra Jurewicza, białoruskich polskojęzycznych publikacjach książkowych. Analizuje też język polskich inskrypcji nagrobnych. Na uwagę zasługuje szata graficzna publikacji – tabele, kolorowe wykresy, mapy i zdjęcia. Książka jest ważnym uzupełnieniem literatury na temat funkcjonowania języka polskiego na Białorusi.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Napisy nagrobne w Rzeżycy i Krasławiu (Łotwa) jako przykład koegzystencji kultur i języków w Łatgalii
    Tomb inscriptions in Rēzekne and Kraslava (Latvia) as an example of co-existence of cultures and languages in Latgale
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676644.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Latvia
    Latgale
    tomb inscriptions
    the language of inscriptions
    the Polish language in Latgale
    łotwa
    napisy nagrobne
    Łatgalia
    język polski w Łatgalii
    Opis:
    The article presents structural and linguistic analysis of tomb inscriptions in two cemeteries in Latgale, Latvia – in Rēzekne and Kraslava. Five types of inscriptions are presented: nominative-identifying, locating-identifying, inscriptions with eschatological expressions, inscriptions with an invocation to the deceased and inscriptions on symbolic tombs. The Polish tombs do not differ from Latvian ones. Sometimes it is difficult to define the nationality of the person buried in a given grave, e.g. when the surname has a Polish ending (Lipowski) and the inscription is in Latvian. The article mentions a few traces of the influence of the Orthodox culture, represented by high fences made of metal surrounding the grave. The linguistic analysis showed similarity of the inscriptions from Latvia to those from Lithuania and Belarus. It can be confirmed by the presence of such features of the North Borderland as akanye, ukanye, reduction e > i/y, soft pronunciation of consonants l’, č’, d’, t’, r’. One can also observe the influence of the neighbouring languages, Russian and Latvian, on the Polish language, i.e. mixing letters and their functions. The similarity can be noticed in the form of graves – they are earth graves with a tombstone at the head including identifying data, religious symbols and portraits of the deceased.
    W artykule dokonano analizy strukturalnej i językowej napisów nagrobnych na dwóch cmentarzach na Łotwie w Łatgalii – w Rzeżycy (Rēzekne) i Krasławiu (Krāslava). Przedstawiono 5 typów inskrypcji: nominatywno-identyfikacyjne, lokatywno-identyfikacyjne, inskrypcje ze zwrotami eschatologicznymi, inskrypcje z inwokacją do osoby zmarłej oraz inskrypcje na grobach symbolicznych. Polskie nagrobki nie różnią się od łotewskich. Czasami wręcz trudno stwierdzić, jakiej narodowości były osoby pochowane w danym grobie, np. gdy nazwisko posiada polski sufiks -ski (np. Lipowski ), a napis jest po łotewsku. Nieliczne są ślady wpływu kultury prawosławnej w postaci wysokich metalowych ogrodzeń. Analiza językowa wykazała podobieństwo napisów z Łotwy do inskrypcji z Litwy i Białorusi. Potwierdza to obecność takich cech północnokresowych, jak: akanie, ukanie, redukcja e > i/y, miękka realizacja spółgłosek l’, č’, d’, t’, r’. Zauważalny jest także wpływ języków sąsiadujących – rosyjskiego i łotewskiego na polszczyznę polegający głównie na mieszaniu liter i ich funkcji. Podobieństwo obejmuje także formę nagrobków – groby są ziemne z płytą u wezgłowia, na której wygrawerowane są dane identyfikacyjne, symbole religijne oraz portrety zmarłych.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 40-66
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewa Golachowska, "Jak mówić do Pana Boga? Wielojęzyczność katolików na Białorusi na przełomie XX i XXI wieku". Instytut Slawistyki PAN, Wydawnictwo Agade, Warszawa 2012, ss. 189
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676486.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Belarus
    Polish language
    Belarussian language
    Russian language
    Opis:
    The subject of the review is a book of Ewa Golachowska How to talk to God? The book is a report from the field. The author moves on the issue of distribution of functional languages spoken by Catholics in Belarus (Polish, Belarusian, Russian) in cross-generational. The book also includes texts that are a record of living speech of Catholics of all generations of Belarusian sites. They document important and dramatic events in the history of the Catholic Church in Belarus and the fate of his faithful, as well as the local Polish language, which goes along with its users.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 346-354
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Feliks Czyżewski, Antroponimia pogranicza polsko‑wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych, część 1: Słownik nazwisk, Lublin: Polihymnia, 2013, LXX + 150 ss.
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676577.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Eastern Lublin region
    Polish-Ukrainian borderland
    tombstone inscriptions
    anthroponyms
    dictionary of names
    Opis:
    The work presents the book Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych (Eng. Anthroponymy of the Polish-East Slavonic borderland in light of tombstone inscriptions) by Feliks Czyżewski. The author, a well-known researcher of the Polish-Ukrainian borderland, collected, classified, elaborated and presented in the form of a dictionary about three thousand anthroponyms from working and closed cemeteries of Eastern Lublin region. It was preceded by a historical description of the region. The author also presented the current and historical state of the cemeteries (Orthodox, Catholic and mixed). Valuable parts of the book are color photographs illustrating various types of inscriptions, as well as maps presenting most important phonetic phenomena in Polish and the Ukrainian dialects, maps with location of the cemeteries where the inscriptions were collected, and bibliography concerning tombstone inscriptions in the Polish-East-Slavonic borderland.
    Recenzja prezentuje książkę Feliksa Czyżewskiego Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych. Autor, znany badacz pogranicza polsko-ukraińskiego, zebrał, sklasyfikował i opracował oraz przedstawił w formie słownika ok. 3 tysięcy antroponimów z czynnych i zamkniętych cmentarzy Lubelszczyzny wschodniej. Całość poprzedził opisem historycznym regionu, przedstawił stan współczesny i historyczny cmentarzy wyznaniowych (prawosławnych, katolickich i mieszanych). Cennymi fragmentami książki są: kolorowe fotografie ilustrujące różne rodzaje inskrypcji, mapy przedstawiające ważniejsze zjawiska fonetyczne w gwarach polskich i ukraińskich, mapy z rozmieszczeniem miejscowości i cmentarzy, na których zebrano napisy, oraz bibliografia dotycząca inskrypcji nagrobnych na pograniczu polsko-wschodniosłowiańskim.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 275-284
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teksty ze wsi Darwinieki oraz z Iłukszty na Łotwie z komentarzem językowym
    Texts from the villages Darvinieki and Iłukszta in Latvia with linguistic comments
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967557.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Latvia
    Darvinieki
    Iłukszta
    Polish
    język polski
    Łotwa
    Darwinieki
    Opis:
    The study contains dialect texts recorded in the village Darvinieki in the 1960s by Józefa Parszuta (a researcher of the Polish language who was born in Latvia) and texts recorded by the author in Iłukszta in 2001. The texts are preceded with a linguistic comment including a description of the most important phonetic, morphological and syntactic features which are characteristic of the Polish north borderland dialect.
    Opracowanie zawiera teksty gwarowe zapisane we wsi Darwinieki w latach 60. XX w. przez Józefę Parszutę, urodzoną na Łotwie badaczkę języka polskiego, oraz teksty nagrane przez autorkę w Iłukszcie w roku 2001. Teksty poprzedza komentarz językowy, zawierający opis najważniejszych cech fonetycznych, fleksyjnych i składniowych, charakterystycznych dla polszczyzny północnokresowej.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2015, 39; 219-237
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polszczyzna na Mohylewszczyźnie – przeszłość i stan obecny (raport z badań terenowych)
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata
    Golachowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676816.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Belarus
    the Mohylew region
    Catholic Church
    the Polish language
    Opis:
    Polish language in the Mohylew region – the past and present (the report on field research)The research in the Mohylew region is a continuation of research concerning the language of Catholics in former North-Eastern Borderland. The work contains an outline of the history of the Mohylew region including the history of the Catholic Church, education and functioning of Polish in this land. Besides Mohylew the following places were visited: Czausy, Faszczówka and Bezczynne where parishes are being revived. Evangelisation is in Belorussian and only in Mohylew one Holy Mass is in Polish every day. Conclusions: The Polish language in the Mohylew region has been functioning since 16th century what is confirmed in Mohylew town chronicles grave inscriptions in local Polish Cemetary. It has also been, excluding Jesuit parishes (Jesuits evangelised in the language of a given nationality, wrote catechisms and grammars) the language of prayers and lithurgy. The result of the progress of russification was that the range of its use narrowed down. The next stage (20’s and 30’s of 20th century) of the fight with the Church and religion led to interrupting passing the Polish language even in those families where it survived throughout former stages. In this way the Polish tradition was interrupted. At present it is very difficult to meet people using the old local Polish language. The Polish with regional features can be heard with those people who came to Mohylew after the World War II. There is also another quality: the language learned at school or courses. The Polish language is generally idiolectally diverse, its shape depends on the degree of fluency in Polish. On the basis of reviving catholicism and the Polish language with numerous young people who discovered their roots there is a process of reconstructing the Polish identity. Польский язык на Могилёвщине – прошлое и современность (отчёт по полевым исследованиям)Полевые исследования на Могилёвщине являются продолжением проводимых авторами исследований языка католиков на бывших северо-восточных рубежах Польши. В статье представлен краткий очерк истории Могилёвщины, католической церквы, просвещения на польском языке и функционирования польского языка на исследуемой территории. Кроме Могилёва авторы статьи посетили Чаусы, Фащевку и Бесчине. В этих местностях возрождаются католические приходы. Евангелизация и богослужения ведутся на белорусском языке. Только в Могилёве ежедневно одна месса происходит на польском языке. Выводы: Польским языком на Могилёвщине пользовались с XVI века, что подтверждают городские хроники и надписи на местном Польском кладбище. Кроме того он был (за исключением приходов, которые вели иезуиты, которые вели римскокатолическое вероучение на национальных языках) языком молитвы и литургии. По мере усиливания руссификации во время разделов Польши, использование польского языка уменьшалось. Очередной период (20-е и 30-е годы ХХ века) борьбы с католической церковью и религией стали причиной прекращения передачи польского языка даже в тех семьях, в которых он сохранился в предыдущий период. Одновременно прекратилась польская традиция. В настоящее время трудно найти людей, говорящих на давнем местном польском языке. Польский язык, насыщенный региональными диалектными чертами, встречается ещё у лиц, которые прибыли на Могилёвщину после второй мировой войны. Мы обнаружили ещё одну разновидность польского языка – это язык выученный в школе и на языковых курсах. В общем польский язык на Могилёвщине сильно дифференцирован в зависимости от индивида, а его качество от степени присвоения данного кода. Опираясь на возрождающийся католицизм и польский язык у многих молодых людей, которые обнаружили свои польские корни, наступает процесс реконструкции польского самосознания.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2012, 36
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bobrujszczyzna – ojczyzna Floriana Czarnyszewicza wczoraj i dziś (raport z badań terenowych)
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata
    Golachowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676945.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Belarus
    Babruysk
    history
    sociolinguistic situation
    Catholic Church
    Opis:
    Babruysk District – homeland to Florian Czarnyszewicz yesterday and today (report of field research)Field research in Babruysk and vincinity taken up recently is part of research of the religious language of Catholics in former North-Eastern Polish Borderland and writings of Florian Czarnyszewicz, who comes from Babruysk Disctrict, the author of several novels, the most famous of which is called Nadberezhyntsy. The article presents short history of Babruysk with special attention drawn to cultural – educational problems and the dynamics of population development in this town. It shows functioning of the Catholic Church in Babruysk District in 20th and 21st centuries. It also discusses the language situation in the researched area which is as follows: the primary language in the town is Russian with elements of Belorussian. Th is language demonstrates great idiolectal diversity. People who live in the country and have never left it use a Belorussian dialect (which confirms the principle that living in the country favours preserving the dialect). The Polish language is present only during the liturgy and prayers of the eldest generation. During Masses said in Polish the Polish language is used for Eucharistic Liturgy but during the Liturgy of the Word Polish is present only for the reading. The sermon is preached in Belorussian. Belorussian is also used for pastoral announcements. Numerous participants of the Mass can be the proof of attachment to the Polish language as the language of liturgy. During the research trip we visited four cemetaries where we photographed 87 tombs. As for these tombs, we were certain that they belonged to Poles (as surnames, names or father’s names indicated). 33 inscriptions out of this number were engraved in Latin alphabet. We could observe mixing Latin types with Cyrillic ones. The appendix given at the end of the article contains texts of an informant from Prodwin written phonetically. Бобруйщина – родина писателя Флориана Чарнышевича в прошлом и настоящем (отчет по итогам полевых исследований)Предпринятые в 2010 году полевые исследования в Бобруйске и его окрестностях являются частью исследований языка населения католического вероисповедания на территории бывшего Великого княжества Литовского. В частности исследования проводятся также в связи с творчеством малоизвестного писателя Флориана Чарнышевича, родившегося на бобруйской земле. Флориан Чарнышевич – автор нескольких романов, среди которых наиболее известным является «Надберезинцы». В статье представлен очерк истории Бобруйска с учётом культурно-просветительских аспектов и динамики развития численности населения в городе. Авторами показана деятельность католической церкви на Бобруйщине в ХIХ–ХХ веках. Языковая ситуация на исследуемой территории представляется следующим образом. В городе преобладает русский язык с элементами белорусского. Этот язык сильно дифференцирован в зависимости от личности говорящего. Люди, которые родились в деревне и провели в ней всю свою жизнь, пользуются белорусским говором (что подтверждает наблюдение о лучшем сохранении говора в деревенской среде). Польский язык присутствует исключительно в литургии и молитвах старшего поколения. На польских мессах по-польски ведётся евхаристическая литургия и литургия слова. Проповедь и объявления священник читает побелорусски. Большое количество присутствующих на польской службе свидетельствует о привязанности католиков к польскому как языку литургии. Ценным социолингвистическим материалом являются надгробные надписи. На 4 кладбищах мы обнаружили 33 эпитафии, высеченные латинским шрифтом. На деревенских кладбищах наблюдается смешение латинского шрифта и кириллицы. В приложении приводится диалектный текст, записанный у информантки из деревни Продвино.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakres wpływów wschodniosłowiańskich w polszczyźnie północnokresowej – wpływy białoruskie
    East Slavonic influences in the Northern Borderland Polish language – Belarusian influences
    Autorzy:
    Grek-Pabisowa, Iryda
    Ostrówka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594236.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    język polski
    polszczyzna północnokresowa
    zapożyczenia
    białorutenizmy
    Polish language
    north borderlands Polish language
    borrowings
    Belarusianisms
    Opis:
    W artykule została przedstawiona krótka historia kształtowania się języka polskiego na obszarze dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, czyli na terenach dzisiejszej Białorusi, Litwy i południowo-wschodniej części Łotwy – Łatgalii (dawne Inflanty Polskie). W związku z tym, iż język polski pozostawał tam w stałym kontakcie z językami białoruskim, litewskim, później także rosyjskim, na przestrzeni wieków ustaliły się w nim liczne cechy zaczerpnięte właśnie z tych kodów. Najstarsze i najliczniejsze są lituanizmy i białorutenizmy. Artykuł zawiera przegląd najbardziej typowych cech białoruskich z zakresu fonetyki, fleksji, słowotwórstwa, składni i leksyki. Zostały one zestawione w postaci tabel, co dało możliwość pokazania ich obecności (lub braku) w sposób chronologiczny i terytorialny: w polszczyźnie wileńskiej zbadanej przez H. Turską przed II wojną światową, w polszczyźnie kowieńskiej opracowanej przez H. Karaś na przełomie XX i XXI wieku oraz na pozostałym obszarze w oparciu o materiał zebrany w Słowniku mówionej polszczyzny północnokresowej. Wymienione zostały zapożyczenia białoruskie regularnie występujące w polszczyźnie północnokresowej, recesywne oraz te, które wyszły z użycia wraz z zanikiem oznaczanych przez nie desygnatów.
    This paper briefly presents the formation of the Polish language in the area formerly known as Grand Duchy of Lithuania, today’s Belarus, Lithuania and South-Eastern Latvia – Latgale, the former Polish Livonia. Due to the constant interaction between Polish, Belarusian, Lithuanian and later Russian languages, over the centuries numerous features were derived from the original language codes and adopted by the Polish language code. The oldest and most numerous are Lithuanisms and Belarusianisms. The article presents an overview of the most typical Belarusian features in phonetics, inflection, word-formation, syntax and lexis. These features are presented in a series of tables showing their presence (or lack thereof) in the chronological and territorial cross-section based on the Vilnius Polish language examined by H. Turska before the Second World War, the Kaunas Polish language developed by H. Karaś at the turn of the 20th and 21st century and the Dictionary of the Polish Spoken Language for the features occurring in the remaining territories of the country. Furthermore, the article quotes Belarusian borrowings regularly appearing in Northern Borderlands Polish, recessive borrowings and words that have fallen out of use with the disappearance of designations.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 141-161
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Pamiętnik dla dzieci” Heleny Masalskiej – świadectwo polszczyzny łotewskiej XX wieku
    “Pamiętnik dla dzieci” [A Memoir for Children] by Helena Masalska: A Testimony of Twentieth-Century Latvian Polish
    Autorzy:
    Ostrówka, Małgorzata
    Golachowska, Ewa
    Lieģeniece, Liene
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38587371.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    język polski
    Łotwa
    XX wiek
    pamiętnik
    sytuacja socjolingwistyczna
    interferencje
    Polish language
    Latvia
    20th century
    memoir
    sociolinguistic situation
    interference
    Opis:
    This article presents Pamiętnik dla dzieci [A Memoir for Children] by Helena Masalska, a text which may not be very long but is certainly important for scholars documenting the Latvian variety of twentieth-century Polish. Written in a colloquial variety of the language in 1992, the memoir tells about the childhood and the youth of the author, born in 1917. The study considers the influence of Russian and Latvian as well as a dialect of Belarusian on the author’s Polish, provides a description of its features of spelling, and reconstructs the sociolinguistic situation in which the Polish of Helena Masalska was shaped.
    Artykuł jest prezentacją Pamiętnika dla dzieci Heleny Masalskiej, niezbyt długiego, ale ważnego dla badacza tekstu dokumentującego łotewską odmianę polszczyzny XX wieku. Pamiętnik… jest napisany potoczną odmianą języka polskiego. Powstał w 1992 roku, ale opowiada o dzieciństwie i młodości autorki urodzonej w 1917 roku. W artykule ukazano wpływy języka rosyjskiego i łotewskiego oraz gwary białoruskiej na polszczyznę autorki, scharakteryzowano elementy pisowni, a także zrekonstruowano sytuację socjolingwistyczną, w której kształtowała się polszczyzna Heleny Masalskiej.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 168-237
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polszczyzna północnokresowa – podsumowanie badań
    Northern Kresy Polish – a Summary of Research
    Autorzy:
    Golachowska, Ewa
    Ostrówka, Małgorzata
    Sawaniewska-Mochowa, Zofia
    Zielińska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38585970.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    polszczyzna północnokresowa
    geneza
    zróżnicowanie terytorialne i społeczne
    stan badań
    Northern Kresy Polish
    origins
    territorial and social differentiation
    state of research
    Opis:
    This article presents a concise overview of research on the Northern Kresy variety of the Polish language (polszczyzna północnokresowa). There is extensive literature on the subject, but there is still no comprehensive bibliography which would accurately document the rich legacy of several generations of researchers working in this field of study. Northern Kresy Polish is a variety of the Polish language which formed in the historical Slavic-Baltic borderland, mainly as a result of the processes of Polonisation of the local population. Contacts between various ethnolinguistic communities resulted in significant social and territorial diversity of Northern Kresy Polish in the seventeenth and eighteenth centuries. The differences between its variants consist mainly in the frequency of features and the scale of influence of local languages and dialects on the grammatical system and vocabulary of Polish. Nevertheless, it is possible to identify a set of constitutive features of Northern Kresy Polish which function throughout its entire geographical area. Currently, Northern Kresy Polish is defined as the language of the Polish minority in Belarus, Lithuania and Latvia. It is apparent that the Polish language in all of these countries is in decline.
    Niniejszy artykuł przedstawia w sposób syntetyczny dotychczasowe badania na temat północnokresowej odmiany języka polskiego. Powstała już na ten temat obszerna literatura, ale ciągle brakuje pełnej bibliografii przedmiotu porządkującej bogaty dorobek kilku pokoleń badaczy. Polszczyzna północnokresowa to odmiana języka polskiego ukształtowana na historycznym pograniczu słowiańsko-bałtyckim. O jej powstaniu zadecydowały przede wszystkim procesy polonizacyjne miejscowej ludności. Kontakty z różnymi wspólnotami etniczno-językowymi sprawiły, że polszczyzna północnokresowa już w wieku XVII i XVIII wykazywała duże zróżnicowanie pod względem społecznym i terytorialnym. Różnice te polegają głównie na frekwencji cech i skali wpływów języków i dialektów miejscowych na system gramatyczny i słownictwo polszczyzny. Mimo to można wykazać zestaw cech konstytutywnych dla polszczyzny północnokresowej funkcjonujących na całym jej obszarze geograficznym. Aktualnie polszczyzna północnokresowa jest definiowana jako język polskiej mniejszości na Białorusi, Litwie i Łotwie. We wszystkich tych krajach widoczna jest tendencja do zaniku języka polskiego.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czym jest i co zawiera „Słownik mówionej polszczyzny pónocnokresowej”
    What is ”A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland” and what does it include?
    Autorzy:
    Grek-Pabisowa, Iryda
    Biesiadowska-Magdziarz, Beata
    Jankowiak, Mirosław
    Ostrówka, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965799.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    dictionary
    headword
    meaning
    Polish borderland dialects
    hasło słownikowe
    podhasło
    polszczyzna północnokresowa
    słownik
    znaczenie
    Opis:
    A regional variety of the Polish language of the north-eastern borderland in both oral and written forms has been functioning in Belarus, Lithuania and Latvia (former Polish Livonia) for several centuries. In 2000, The Team for Research on the Polish Language of the North-Eastern Borderland of the Institute of Slavic Studies of PAS came up with an idea of creating A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland. First, publications containing patterns of the Polish language, credibly recorded, were collected. There were more and more new studies, and the material was enriched with many new lexemes as well as their new variants or better exemplifications. Therefore, the lexical collection continued and was completed in 2012. At the same time the team researchers carried out excerpting from earlier texts, choosing examples, searching for parallel forms of lexemes, blending the material in dictionary units, i.e. establishing the form of a dictionary entry. In this way the corpus of the dictionary was written, following a formula created by the team. The article presents methodology of creating the Dictionary, its material basis, short description of lexical items included and the content of an entry.
    Regionalna odmiana polszczyzny północnokresowej w postaci języka mówionego i pisanego funkcjonowała na obszarze Białorusi, Litwy i Łotwy (dawne Inflanty Polskie) od kilku wieków. W roku 2000 w Zespole Badań Polszczyzny Północnokresowej IS PAN powstał pomysł opracowania Słownika mówionej polszczyzny północnokresowej. Przez pierwsze lata wyszukiwano i gromadzono publikacje zawierające zarejestrowane w sposób wiarygodny wzorce mowy polskiej na interesującym nas terenie. Nowych opracowań stale przybywało, materiał powiększał się o nowe leksemy lub ich nowe postaci czy lepszą egzemplifikację. Dlatego też uzupełnianie zbioru leksykalnego zamknięto datą publikacji wydanych w roku 2012. Równolegle z uzupełnieniami pochodzącymi z nowo pojawiających się prac prowadzono ekscerpcję z tekstów wcześniejszych, dobór przykładów, wyszukiwanie paralelnych postaci leksemów i scalanie materiałów w jednostki słownikowe, czyli ustalanie postaci hasła. W ten sposób powstał korpus Słownika, który opracowywano według ułożonej przez zespół formuły. Artykuł przedstawia metodologię tworzenia Słownika, jego podstawę materiałową, krótką charakterystykę leksyki, którą zawiera oraz zawartość artykułu hasłowego.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2014, 49; 277-301
    2392-2435
    0081-7090
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies