Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Hawrot-Paw, M." wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Wpływ oleju napędowego na liczebność wybranych grup mikroorganizmów glebowych
Influence of diesel fuel on the number of selected soil microorganisms group
Autorzy:
Hawrot-Paw, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871265.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
olej napedowy
mikroorganizmy glebowe
liczebnosc mikroorganizmow
gleby
czystosc gleb
rownowaga biologiczna
zanieczyszczenia gleb
urodzajnosc gleb
diesel fuel
soil microorganism
microorganism abundance
soil
soil purity
biological balance
soil pollutant
soil fertility
Opis:
Wprowadzenie. Wśród szeregu ksenobiotyków, które dostają się do środowiska, szczególnie niebezpieczne są substancje ropopochodne. Drobnoustroje uczestnicząc w rozkładzie substancji ropopochodnych, mogą być dobrym wskaźnikiem efektywności procesu biodegradacji. Cel badań. Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu zanieczyszczenia gleby olejem napędowym na zmiany liczebności podstawowych grup taksonomicznych mikroorganizmów, w tym bakterii, promieniowców i grzybów. Materiał i metoda. Badania prowadzono w dwóch glebach: piasku gliniastym i glinie piaszczystej, które poza uziarnieniem różniły się również zawartością materii organicznej. Zastosowano dwa poziomy skażenia olejem napędowym: 5% i 15% w/w na s.m. gleby. Próby gleby nieskażone paliwem pozostawiono jako obiekty kontrolne doświadczenia. Liczebność mikroorganizmów oceniano metodą automatyczną poprzez pomiar impedancji w podłożach hodowlanych z zastosowaniem analizatora BacTrac 4100. Wyniki. Najliczniejszą grupą mikroorganizmów w badanych glebach były bakterie, znacznie mniej było grzybów i promieniowców. Stwierdzono, że istotny wpływ na przesunięcia w składzie ilościowym mikrobiocenoz miała zarówno dawka skażenia, jak i rodzaj gleby. Olej napędowy w stężeniu 5% stymulował liczebność bakterii i grzybów w glebie piaszczystej. Wzrost koncentracji zanieczyszczenia na ogół wpływał niekorzystnie na mikroorganizmy, zwłaszcza w glebie gliniastej. Skażenie gleb olejem napędowym powodowało obniżenie współczynnika stopnia rozwoju mikroorganizmów (SR) - w ponad 55% w glebie piaszczystej i około 39% w glebie gliniastej, a więc miało wpływ na ich żyzność. Redukcja współczynnika SR była skorelowana ze wzrostem dawki zanieczyszczenia. Wnioski. Olej napędowy narusza równowagę biologiczną gleby i w zależności od dawki paliwa stymuluje lub redukuje liczebność poszczególnych grup drobnoustrojów. Obecność paliwa powoduje obniżenie wartości wskaźnika urodzajności gleb, proporcjonalnie do wzrostu poziomu skażenia.
Background. Among a range of xenobiotics, that are introduced into the environment, especially dangerous are petroleum substances. Microorganisms participating in their decomposition, may be a good effectiveness indicator of biodegradation process. Objective. The aim of this study was to determine the influence of soil contamination with diesel oil for changes in number of basic taxonomic groups of microorganisms, including bacteria, actinomycetes and fungi. Material and method. The study was carried out in two soils, loamy sand and sandy clay, which, apart from granulometric composition also differed in organic matter content. Two levels of diesel contamination was used: 5% and 15% w/w of soil d.m. The soil samples, not contaminated with diesel oil, was left as a experience control objects. The number of microorganisms were evaluated by automated method with measuring impedance in media, using the analyzer BacTrac 4100. Results. In the studied soils the largest group of microorganisms were bacteria, significantly less was fungi and actinomycetes. Based on the results of research it was found a significant effect on the quantitative composition of microflora was both contamination dose and type of soil. Diesel fuel at a concentration of 5% stimulated the number of bacteria and fungi in sandy soil. In general, increase in concentration of pollutants adversely affect the microorganisms, especially in loamy soils. Soil contamination with diesel oil resulted in a reduction in the degree of microbial growth rate (55% in loamy sand and 39% in sandy clay), and thus have an impact on their fertility. The reduction of SR index was correlated with increasing dose of pollutants. Conclusions. Diesel oil affect the biological balance of soil and stimulates or reduces the number of different groups of microorganisms, depending on the amount of fuel. The presence of fuel decrease index of soil fertility, proportion to increase in the level of contamination.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne badania nad wpływem odpadów z produkcji gazu koksowniczego na liczebność mikroorganizmów glebowych
Preeliminary study on the influence of wastes in gas coke production on the number of soil microorganisms
Autorzy:
Hawrot-Paw, M.
Kotlinski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/82600.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Opis:
Subject of research presented in this paper was to evaluate the effect of depositing waste from the production of coke oven gas in the soil microorganisms inhabiting it, especially those with potential properties for biodegradation of hydrocarbons present in the waste. The number of microorganisms was evaluated according to MPN method (Most Probable Number) using microtiter plates. In the samples of the analyzed soil material were detected microorganisms are active in the decomposition of aliphatic, aromatic and mixtures of hydrocarbons. Depending on the level of soil sampling (0–30 and 30–60 cm) the quantitative microbial diversity has been demonstrated. With increasing depths seen considerable increase in the number of microbial cells participating in the biological decomposition of polycyclic aromatic hydrocarbons, which are the main component of pollution.
Źródło:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica; 2014, 29
2081-1284
Pojawia się w:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddziaływanie składowiska odpadów komunalnych na jakość mikrobiologiczną powietrza atmosferycznego
The impact of municipal waste landfill on the microbiological air quality
Autorzy:
Hawrot-Paw, M.
Domżał, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/357393.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Śląska
Tematy:
municipal waste
bioaerosols
air quality
odpady komunalne
bioaerozol
jakość powietrza
Opis:
The aim of the study was to assess the sanitary condition of the air In and around Department of Recovery and Storage of Municipal Waste in Leśno Górne near Police. Air samples were collected within seven measurements points, twice during each season. The study was carried out in accordance with the Polish Standards, which concern the assessment of microbial contamination of atmospheric air. To determine the total number of mesophilic bacteria, actinomycetes, bacteria Pseudomonas fluorescens, Escherichia coli and microscopic fungi the sedimentation method was used. Based on these results, it was found that the test communal object was a source of bioaerosols emissions. The factors analyzed in the experiment (time of year and location of measuring point) had a significant impact on the microbiological quality of air, which also confirmed the statistical analysis.
Celem pracy była ocena stanu sanitarnego powietrza na terenie i wokół Zakładu Odzysku i Składowania Odpadów Komunalnych w Leśnie Górnym k/Polic. Próbki powietrza do badań pobierano w obrębie 7 punktów pomiarowych, dwukrotnie w ciągu każdej pory roku. Badania prowadzono zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi oceny zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza atmosferycznego. Do oznaczenia ogólnej liczby bakterii mezofilnych, promieniowców, bakterii Pseudomonas fluorescens i Escherichia coli oraz grzybów mikroskopowych zastosowano metodę sedymentacyjną. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że badany obiekt komunalny był źródłem emisji bioaerozoli, a czynniki analizowane w doświadczeniu (pora roku i lokalizacja punktu pomiarowego) miały istotny wpływ na jakość mikrobiologiczna powietrza, co potwierdziła również przeprowadzona analiza statystyczna.
Źródło:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2016, 18, 3; 1-8
1733-4381
Pojawia się w:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena czystosci mikrobiologicznej powietrza w rejonie oddzialywania oczszczalni sciekow w Chociwlu
Autorzy:
Hawrot-Paw, M
Jachura, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/808028.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
oczyszczalnia sciekow w Chociwlu
oczyszczalnie sciekow
zanieczyszczenia mikrobiologiczne
zanieczyszczenia powietrza
emisja zanieczyszczen
scieki komunalne
tereny przylegle
Sewage Treatment Plant in Chociwel
Chociwel settlement
microbiological pollutant
air pollution
pollutant emission
municipal sewage
surrounding area
Opis:
W prezentowanej pracy oceniano stopień zanieczyszczenia mikrobiologicznego powietrza w strefie emisji mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków w Chociwlu k/Stargardu Szczecińskiego. Próbki powietrza atmosferycznego do badań pobierano w 8 punktach pomiarowych zlokalizowanych na obszarze oczyszczalni ścieków i w odległości do 120 m od „biobloków”. Pomiary wykonywano w latach 2005 - 2006. Próby powietrza do badań mikrobiologicznych pobierano metodę sedymentacyjną. W ramach badań oznaczano ogólną liczebność bakterii, promieniowców, bakterii Pseudomonas fluorescens oraz liczebność grzybów. Stopień zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego oceniano w oparciu o Polskie Normy - PN-89/Z04111/02 i 03. Dodatkowo określano liczebność bakterii Escherichia coli. Wszystkie oznaczenia wykonywano w trzech powtórzeniach. Oceniając wpływ oczyszczalni ścieków na mikrobiologiczną jakość powietrza atmosferycznego stwierdzono, że liczebność badanych grup drobnoustrojów zmieniała się w czasie i w przestrzeni. Pod względem bakteriologicznym powietrze na terenie oczyszczalni oraz na obszarze wokół obiektu określono jako silnie zanieczyszczone, przy czym istotny wpływ na ocenę miała stosunkowo wysoka - w porównaniu z normą - liczebność promieniowców (średnio 276 jtk w 1 m³ powietrza przy komorach napowietrzania i 178 jtk·m⁻³ w odległości do 120 m.). Oznaczona w badaniach liczebność grzybów klasyfikowała powietrze jako wolne od zanieczyszczeń, niezagrażające człowiekowi i środowisku naturalnemu (niezależnie od pory roku i odległości od źródła emisji). Obecność bakterii Escherichia coli, uważanych za wskaźnik zanieczyszczenia sanitarnego powietrza, stwierdzono jedynie na terenie oczyszczalni ścieków, wokół emitorów bioaerozoli.
The paper presents the evaluation of air microbial pollution level in the area of mechanical-biological sewage treatment plant in Chociwel near Stargard Szczeciński. Samples of atmospheric air were taken for determinations at 8 measurement points within the sewage treatment plant and at the distance of 120 m away from the „bio-blocks”. The determinations were made in 2005 - 2006. Air samples for microbial assays were taken by the means of sedimentation method. The total number of bacteria, actinomycetes, Pseudomonas fluorescens bacteria and fungi were determined. The level of atmospheric air pollution was evaluated on the base of Polish Norms - PN-89/Z04111/02 and PN-89/Z04111/03. In addition, a number of Escherichia coli bacteria was assessed. All determinations were made in three replications. The evaluation of the sewage treatment plant influence on microbial quality of air revealed that a number of determined microorganisms varied in time and space. In bacteriological aspect, the air within sewage treatment plant and around was considered as strongly polluted, but relatively high - as compared to the norm - number of actinomycetes (276 cfu in 1 m³ of air at aeration chambers and 178 cfu per m³ at the distance of 120 m) had a significant influence on the evaluation. The number of determined fungi classified the air as free from pollution the not hazardous to the man and natural environment (regardless the season and distance from the emission source). The presence of Escherichia coli bacteria considered as an indicator of air sanitary pollution was found only in the area of sewage treatment plant around the bio-aerosols emitters.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 515; 113-119
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biologiczna aktywność gleby zanieczyszczonej antracenem
Biological activity of soil contaminated with anthracene
Autorzy:
Hawrot-Paw, M.
Rylow, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/82830.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Źródło:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica; 2011, 20
2081-1284
Pojawia się w:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikrobiologiczna aktywność metaboliczna gleb zanieczyszczonych olejem napędowym i biodieslem
Microbial metabolic activity of soils contaminated with diesel oil and biodiesel
Autorzy:
Hawrot-Paw, M.
Martynus, M.
Koniuszy, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236738.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
proteolytic microorganisms
amylolytic microorganisms
lipolytic microorganisms
cellulolytic microorganisms
contaminated soil
diesel oil
biodiesel
mikroorganizmy proteolityczne
mikroorganizmy amylolityczne
mikroorganizmy lipolityczne
mikroorganizmy celulolityczne
zanieczyszczone gleby
olej napędowy
Opis:
The paper presents results of the research on the influence of fuels on numbers of selected metabolic groups of soil microorganisms. Response of proteolytic, amylolytic, lipolytic and cellulolytic microorganisms to the presence of diesel oil, biodiesel and their mixtures in soil at the concentration of 5% (w/w per dry mass of soil) was analyzed. The research was carried out on soils with varied mechanical composition (loamy sand and sandy loam) and organic matter content. Negative response of all microbial groups in the loamy sand was noted, regardless of contamination type, and the inhibition was maintained throughout the whole incubation period. In the sandy loam, the adverse impact of fuels was demonstrated mainly for cellulolytic microorganisms, while for other microbial groups it increased with the biodiesel soil content. The higher soil organic matter content facilitated development of microbiocenoses. It could therefore limit adverse impact of fuels in sandy clay, similarly to adsorption of contaminants on the soil organic matter. Analysis of the research results indicates that biodiesel might limit metabolic activity of microorganisms to a higher extent than conventional fuel. Biodiesel as a biofuel is a foreign substance in the environment and may therefore trigger changes in the soil structure and its pH as well as toxic metabolite production upon its degradation.
Przedstawiono wyniki badań wpływu paliw na liczebność wybranych grupy metabolicznych mikroorganizmów glebowych. Analizowano reakcje drobnoustrojów proteolitycznych, amylolitycznych, lipolitycznych oraz celulolitycznych na obecność w glebie oleju napędowego, biodiesla oraz ich mieszaniny w ilości 5% (w/w). Badania prowadzono z użyciem gleb o zróżnicowanym składzie (piasek gliniasty i glina piaszczysta) i zawartości substancji organicznych. W piasku gliniastym odnotowano negatywną reakcję ze strony wszystkich badanych grup drobnoustrojów, niezależnie od rodzaju zanieczyszczenia, a inhibicja utrzymywała się przez cały czas inkubacji. W glinie piaszczystej niekorzystne oddziaływanie badanych paliw dotyczyło głównie mikroorganizmów celulolitycznych, natomiast w przypadku pozostałych grup drobnoustrojów zwiększało się ono wraz ze wzrostem zawartości biopaliwa w glebie. Większa zawartość związków organicznych w glebie sprzyjała rozwojowi mikrobiocenoz, mogła być więc czynnikiem ograniczającym negatywne oddziaływanie paliw w glinie piaszczystej, podobnie jak adsorpcja zanieczyszczeń na glebowych substancjach organicznych. Analizując wyniki badań stwierdzono, że biodiesel może ograniczać aktywność metaboliczną mikroorganizmów w większym stopniu niż paliwo konwencjonalne. Biodiesel – zaliczany do biopaliw – jest substancją obcą w środowisku, może więc powodować zmianę struktury gleby, jej pH, a podczas degradacji mogą pojawiać się toksyczne metabolity.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2017, 39, 3; 25-30
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liczebność drobnoustrojów w glebach skażonych olejem napędowym i poddawanych procesowi fitoremediacji
The number of microorganisms in diesel-contaminated soils and subjected to phytoremediation process
Autorzy:
Hawrot-Paw, M.
Nowak, A.
Beker, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/82669.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Opis:
The paper presents results of research evaluating the influence of the phytoremediation of soil contaminated with diesel fuel on the numbers of the three main taxonomic groups of soil microflora. Two species of plants have been used in studies: red fescue (Festuca rubra) varieties Areta and red clover (Trifolium pratense) varieties Nike. Quite variable factors in the experiment was also the soil type and incubation time. It was found that microorganisms showed different sensitivity in the presence of die sel fuel in the soil and remediation treatments. Stimulatory effect of phytoremediation was reported There has been stimulating effect phytoremediation for bacteria and actinomycetes in sandy soil and unclear reaction for fungi, irrespective of plant species and soil type used in the experiment.
Źródło:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica; 2012, 21
2081-1284
Pojawia się w:
Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany w zawartosci biomasy zywych mikroorganizmow w glebach zanieczyszczonych weglowodorami monoaromatycznymi
Autorzy:
Hawrot-Paw, M
Nowak, A.
Lyczakowska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796670.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gleby
zanieczyszczenia gleb
weglowodory monoaromatyczne
mikroorganizmy
biomasa
soil
soil pollutant
monoaromatic hydrocarbon
microorganism
biomass
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań, w których oceniano wpływ wybranych węglowodorów aromatycznych na biomasę żywych drobnoustrojów w dwóch, różnych typach gleb, z uwzględnieniem wielkości dawki użytego węglowodoru i czasu inkubacji. W doświadczeniu wykorzystano dwie gleby (piasek gliniasty lekki pylasty oraz glinę lekką pylastą). Próby glebowe o masie 300 g mieszano z wybranym węglowodorem: benzenem, toluenem, etylenem lub ksylenem w dawce 100, 1000, 10 000 mg·kg⁻¹ s.m. gleby. Próbę kontrolną stanowiła gleba bez dodatku węglowodoru. Gleby doprowadzono do 50% maksymalnej pojemności wodnej i inkubowano w temperaturze pokojowej przez 112 dni. Oznaczenie biomasy przeprowadzono metodą SIR (ang. substrate induced respiration). Uzyskane wartości przedstawiono w mg CO₂ zawartego w biomasie żywych drobnoustrojów w przeliczeniu na 100 g s.m. gleby. Na podstawie badań stwierdzono, że wprowadzone do gleby węglowodory aromatyczne wpływały na ilość biomasy żywych mikroorganizmów. W zależności od rodzaju węglowodoru, jego dawki oraz czasu oddziaływania, wpływ ten miał różny charakter (zarówno stymulacji, jak i inhibicji), a obserwowane zmiany często utrzymywały się przez cały okres inkubacji. Węglowodory monoaromatyczne w dniu wprowadzenia do gleby piaszczystej, niezależnie od dawki, powodowały zmniejszenie ilości biomasy żywych mikroorganizmów średnio o 50%. Podobną sytuację obserwowano w glebie gliniastej. W glebie piaszczystej w dniu skażenia na ogół najsilniej redukowały biomasę węglowodory w dawce 10000 mg·kg⁻¹ s.m. gleby (z wyjątkiem benzenu). W glebie gliniastej po wprowadzeniu toluenu i etylobenzenu inhibicja utrzymywała się przez cały okres doświadczenia, natomiast benzen i ksylen w tym stężeniu powodowały gwałtowny wzrost ilości biomasy.
The paper presents study results upon the evaluation of influence of selected aromatic hydrocarbons on living microorganism biomass in two different soil types including the dose of hydrocarbon used and incubation time. Two soil types (light dusty loamy sand and light dusty loam) were used in the experiments. Soil samples (300 g each) were mixed with selected hydrocarbon: benzene, toluene, ethylbenzene or xylene at the rates of 100, 1000, 10 000 mg·kg⁻¹ soil DM. The control was the soil with no hydrocarbon addition. Soils were adjusted to 50% of MPW and incubated at ambient temperature for 112 days. The biomass determination was performed by the means of SIR method (substrate induced respiration). The achieved results were expressed in mg of CO₂ contained in biomass of living microorganisms recalculated onto 100 g of soil DM. The studies revealed that aromatic hydrocarbons introduced into the soil affected the number of living organism biomass. Depending on the hydrocarbon used, its dose and interaction time, the influence was of various character (both stimulation and incubation), and the observed changes often lasted for the whole incubation period. Monoaromatic hydrocarbons on the day of introduction into the sandy soil, regardless the rate, caused the decrease of living organism biomass by 50%, on the average. Similar situation was observed in loamy soil. On the day of sandy soil pollution, in general, hydrocarbons at 10 000 mg·kg⁻¹ soil DM rate strongest reduced the biomass (except from benzene). In loamy soil, the inhibition maintained for the whole experiment after the introduction of toluene and ethylobenzene; benzene and xylene caused a sudden increase of biomass amount at the same concentration.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2006, 515; 121-128
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies