Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Gumowska, Ilona" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-4 z 4
    Tytuł:
    Recenzja Słownika gwar Lubelszczyzny Haliny Pelcowej
    Autorzy:
    Gumowska, Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607762.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Słownik gwar Lubelszczyzny, dialektologia, Lubelszczyzna
    Opis:
    Słownik gwar Lubelszczyzny autorstwa Haliny Pelcowej wzbogacił się o kolejny, trzeci tom dotyczący Świata zwierząt (2015). Jest on kontynuacją dwóch poprzednich tomów poświęconych słownictwu z zakresu rolnictwa: tom I – Rolnictwo: narzędzia rolnicze, prace polowe, zbiór i obróbka zbóż (2012), tom II – Rolnictwo: transport wiejski, rośliny okopowe i paszowe, gleby i rodzaje pól, uprawa lnu i konopi, zbiór siana (2014). Słownik, w którym integralną część haseł stanowią mapy językowe, można traktować również jako atlas gwarowy. Publikacja wypełnia zatem lukę w opracowaniach dialektologicznych, wśród których brakowało dotychczas słownika i atlasu gwarowego Lubelszczyzny.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niekonwencjonalny, czyli lepszy – komponent wartościujący a znaczenie słów konwencjonalny i niekonwencjonalny w języku polskim
    Autorzy:
    Gumowska, Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/630733.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    evaluation in language
    conventional
    unconventional
    wartościowanie w języku
    konwencjonalny
    niekonwencjonalny
    Opis:
    The aim of this article is to describe the interpenetration of the descriptive and the evaluative components in language on the basis of a pair of antonymous adjectives conventional/unconventional as well as to analyse their contextual evaluation. The research material is composed of the dictionary data and concordances of the analyzed adjectives derived from The National Corpus of Polish (Narodowy Korpus Języka Polskiego). The conducted analysis has revealed the possibility of classifying the discussed adjectives into the group of words used for expressing description and evaluation. Furthermore, the investigation of the collected data has indicated that the Polish language tends to attribute negative values to the aspects widely assumed to be conventional, whereas positive evaluation is ascribed to the unconventional ones. Thus, in the case of the analysed words, the descriptive component is not parallel with the evaluative one. Something that is conventional according to dictionary definitions is consistent with the norm and expected by the society but, at the same time, it is assessed as secure, boring, uninteresting and unoriginal. Something that is unconventional, in turn, even though not established in accordance with widely accepted norms, is perceived as interesting, astonishing, brave, but also dangerous and unrecognized. It can be acknowledged, then, that in the case of the analyzed words the existing discrepancy between the descriptive and evaluative components is a sign that language follows the constantly changing reality which nowadays values a person who is able to play with convention rather than only comply with it.
    Celem niniejszego artykułu jest próba opisu sposobu przenikania się komponentu opisowego i oceniającego w języku na przykładzie antonimicznej pary przymiotników konwencjonalny/niekonwencjonalny, a także analiza ich wartościowania kontekstowego. Materiał badawczy stanowią dane słownikowe oraz konkordancje analizowanych przymiotników zaczerpnięte z Narodowego Korpusu Języka Polskiego. Przeprowadzona analiza pozwala zaliczyć omawiane przymiotniki do słów opisowo-wartościujących i zauważyć przypisywanie w języku polskim negatywnej ewaluacji temu, co jest oceniane jako konwencjonalne, a pozytywnej temu, co niekonwencjonalne. Komponent opisowy, definicyjny, nie jest więc w przypadku tych słów tożsamy z komponentem wartościującym. Coś, co jest konwencjonalne według definicji słownikowych jest zgodne z normą, jest oczekiwane przez społeczność, jednocześnie jest oceniane jako bezpieczne, ale nudne, nieciekawe, nieoryginalne. Zaś to, co jest niekonwencjonalne, choć zakłada nieprzestrzeganie ogólnie przyjętych i akceptowanych norm, jest postrzegane jako coś ciekawego, zaskakującego, odważnego, choć niebezpiecznego, nierozpoznanego. Można uznać, że ów rozdźwięk między komponentem opisowym i wartościującym w przypadku przeanalizowanych słów jest znakiem podążania języka za zmieniającą się rzeczywistością, w której współcześnie wyżej ceni się człowieka potrafiącego nie tyle przestrzegać konwencji, co z nią grać.
    Źródło:
    Acta Humana; 2015, 6
    2082-4459
    Pojawia się w:
    Acta Humana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polska BIEDA w perspektywie etymologicznej, historycznojęzykowej i dialektologicznej
    The Polish bieda (poverty) from the perspective of etymology and historical linguistics
    Autorzy:
    Gumowska-Grochot, Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34605579.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    bieda
    misery
    etymology
    poverty
    ethnolinguistics
    Polish
    etymologia
    etnolingwistyka
    język polski
    Opis:
    The article deals with the Polish concept of bieda (poverty) from the perspective of etymology and historical linguistics. A diachronic analysis provides access to the evolution of the concept. The article references the major findings relating to the role of etymology in semantic research, especially in reconstructing the linguistic view of concepts within the framework of cognitive ethnolinguistics. The analytical part deals with data from etymological dictionaries, earlier stages in the history of Polish, and rural dialects. The analysis itself is concerned with two forms of the lexeme on hand: bieda ‘poverty, misery, misfortune’ and biada ‘woe’, which have undergone sibstitution. The semantic development of the concept progressed in three stages and involved the following senses: (1) ‘compulsion, necessity’; (2) ‘misfortune, misery, suffering’; and (3) ‘poverty’. The material-cum-immaterial nature of bieda reflects its etymological meaning and historical development, in which the subsequent senses did not give way to still others but incorporated them. The semantic development of bieda shows that the structure of the concept embraces two aspects: material and psycho-social. The semantic components that one can identify in the complex structure of that concept include above all: a material want and the need that accompanies that want; misfortune, hardship, and trouble; strife; danger of punishment; low value, quality, or number of something; low value of someone; that which is ominous or dangerous. Bieda can easily extend its meaning metaphorically, which is most clearly visible in dialects. As a euphemism, it helps avoid words subjected to linguistic taboo.
    Autorka prezentuje ustalenia etymologiczne i historycznojęzykowe odnoszące się do pojęcia bieda w języku polskim. Analiza diachroniczna pozwala obserwować ewolucję pojęcia. W artykule przywołano najważniejsze spostrzeżenia dotyczące roli etymologii w badaniach semantycznych, zwłaszcza w rekonstrukcji językowego obrazu pojęć na gruncie etnolingwistyki kognitywnej. W części analitycznej autorka omawia kolejno dane zaczerpnięte ze słowników etymologicznych, polszczyzny historycznej oraz gwarowej. Analiza dotyczy dwóch form leksemu: bieda i biada, które w języku polskim podlegały substytucji. Ogólnie rozwój znaczeniowy pojęcia przebiegał w trzech etapach i obejmował znaczenia takie, jak: 1. ‘przymus, konieczność’; 2. ‘nieszczęście, niedola, cierpienie’; 3. ‘ubóstwo, nędza’. „Materialno-niematerialny” charakter biedy jest właściwie odbiciem etymologicznego znaczenia wyrazu i jego historycznego rozwoju, w którym kolejne ogniwa nie ustępowały miejsca nowym, ale przyłączały je. Uwzględnienie rozwoju znaczeniowego w rekonstrukcji językowego obrazu biedy pozwala na stwierdzenie, że w strukturze pojęcia łączą się dwa aspekty: materialno-bytowy oraz psychospołeczny. Komponenty semantyczne, jakie możemy wskazać w złożonej strukturze pojęcia bieda, to przede wszystkim: materialny brak i wiążąca się z nim potrzeba / konieczność jego zaspokojenia; nieszczęście, trud, kłopoty; walka, zmaganie się z trudnościami; groźba kary; niska wartość kogoś lub czegoś, niewystarczająca ilość lub słaba jakość czegoś; to, co groźne, niebezpieczne, wrogie człowiekowi. Bieda jest pojęciem, które z łatwością może rozszerzać swoje znaczenie o sensy metaforyczne, co najłatwiej obserwować w dialektach. Jako eufemizm pozwala unikać wyrazów obłożonych tabu językowym.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 51-65
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksyka bursztynnicza w Słowniku leśnym, bartnym, bursztyniarskim i orylskim Wiktora Kozłowskiego
    Amber lexicon in Wiktor Kozłowski’s Słownik leśny, bartny, bursztyniarski i orylski
    Autorzy:
    Gumowska-Grochot, Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33915384.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-05
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    bursztyn
    leksyka specjalna
    Wiktor Kozłowski
    słownik
    amber
    special lexis
    dictionary
    Opis:
    The aim of this article is to examine the processes of nomination and ways of enriching the stock of special lexis concerning amber on the basis of the names collected in Wiktor Kozłowski’s Słownik leśny, bartny, bursztyniarski i orylski (Dictionary of Forestry, Beekeeping, Amber and Oryls, published 1846-1847). The author recorded vocabulary of varying territorial (mainly from central Poland) and socio-lectal range. We can arrange the recorded names semantically into three overarching groups: I. names pertaining to amber itself; II. names of people professionally involved in amber mining; III. names related to amber mining.This is the professional lexis used by amber workers when extracting amber from the ground. In the collection we find mainly nomenclatural names of objects. It contains lexemes taken from the general language and from dialects, as well as – conventionally enriching the stock of special lexis – word-forming neologisms, neosemantisms and borrowings.
    Celem artykułu jest zbadanie procesów nominacji i sposobów wzbogacania zasobu leksyki specjalnej dotyczącej bursztynu na podstawie nazw zgromadzonych w Słowniku leśnym, bartnym, bursztyniarskimi orylskim (wyd. 1846-1847) Wiktora Kozłowskiego. Autor notował słownictwo o różnym zasięgu terytorialnym (głównie z Polski centralnej) i socjolektalnym. Utrwalone w słowniku nazwy możemy uporządkować pod względem semantycznym w trzy nadrzędne grupy: I. nazwy dotyczące samego bursztynu; II. nazwy osób zajmujących się zawodowo wydobyciem bursztynu; III. nazwy związane z wydobyciem bursztynu. Jest to leksyka profesjonalna, używana przez bursztynników przy wydobywaniu żywicy z ziemi. W zbiorze odnajdujemy przede wszystkim nazwy nomenklaturowe obiektów. Znajdują się w nim leksemy zaczerpnięte z języka ogólnego oraz z gwar, a także – konwencjonalnie wzbogacające zasób leksyki specjalnej – zapożyczenia, neologizmy słowotwórcze oraz neosemantyzmy.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2024, 1 (29); 7-22
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-4 z 4

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies