Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Anusik, Zbigniew" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 55
Tytuł:
Kim była hrabianka Dorota von Helfenstein? Przyczynek do genealogii rodzin Kurzbachów i Helfensteinów w XV wieku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688975.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gustaw III wobec rewolucji francuskiej
Gustav III’s attitude towards French Revolution
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689011.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Gustaw III
rewolucja francuska 1789–1792
Szwecja w II połowie XVIII w.
polityka zagraniczna Szwecji w II połowie XVIII w.
sytuacja polityczna w Europie w II połowie XVIII w.
Gustav III
French Revolution 1789–1792
Sweden in the second half of 18th century
Sweden’s foreign policy in the second half of 18th century
political situation in Europe in the second half of 18th century
Opis:
Gustav III was a King of Sweden from 1771 till 1792. From the very beginning of his reign he was firmly associated with France. Thanks to its support, he made a monarchist coup d’état in August 1772. For the next fifteen years he was the closest ally of the court of Versailles. The internal crisis, which started in 1787, meant that France was no longer able to play the current role in the international arena. One of the first European politicians who became aware of that fact was Gustav III. In the years 1788–1790, against the position of France, he led war with Russia, which he ended in August 1790. There is no doubt that he did it because of the developments in France. The king had long been terribly afraid of any revolutions. And it was not about social or economic changes caused by revolution. It was so as the King of Sweden considered a revolution a destructive force threatening all the thrones. He was afraid that the example of France, where the position of the king weakened with each passing month, could lead to a collapse of the monarchy in all other European countries. For this reason, Gustav III came up with the idea of making the armed intervention in France. In 1791 the most important thing for him was rescuing the threatened French monarchy. Not finding understanding with the representatives of the Triple Alliance (England, Prussia, Holland), he increasingly began to lean towards the concept of an alliance with Russia. A decision to sign the treaty of alliance with Catherine II finally sealed failure of Louis XVI’s escape from Paris in June 1791. Almost immediately after stopping the King of France at Varennes, Gustav III started to put together a broad coalition of powers whose primary aim was to rescue the institutions of the French monarchy. His initiatives in this regard, however, were not understood at European courts. Swedish diplomats met almost everywhere with cool and sometimes even hostile reception. The only result of a large-scale diplomatic action was the signing of the Drottningholm treaty with Russia in October 1791. It is also worth noting that Gustav III remained in constant contact with Louis XVI and his trusted representative in exile, Louis Auguste, Baron of Breteuil. Gustav III was murdered at a time when his proposals were accepted by Louis XVI and Marie Antoinette. The Tuileries court, initially quite sceptical towards the idea of an armed intervention in France. In March 1792 however the Baron of Breteuil, acting on behalf of the French royal couple, agreed on both, landing of the Swedish corps in Normandy and the organisation of a new escape of the royal family from Paris. The death of Gustav III shattered, however, all those intentions. The dying king also never learnt that in late March 1792 a chance for fulfilling all his desires and dreams appeared.
Gustaw III panował w Szwecji w latach 1771–1792. Od początku swoich rządów był mocno związany z Francją. Dzięki jej poparciu dokonał monarchistycznego zamachu stanu w sierpniu 1772 r. Przez kolejnych 15 lat był najbliższym sojusznikiem dworu wersalskiego. Zapoczątkowany w 1787 r. kryzys wewnętrzny sprawił, że Francja nie była w stanie dłużej odgrywać dotychczasowej roli na arenie międzynarodowej. Jednym z pierwszych polityków europejskich, który zdał sobie z tego sprawę, był właśnie Gustaw III. W latach 1788–1790, wbrew stanowisku Francji, prowadził wojnę z Rosją, którą zakończył w sierpniu 1790 r. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zrobił to ze względu na rozwój sytuacji we Francji. Król od dawna panicznie bał się bowiem wszelkich rewolucji. I nie chodziło mu bynajmniej o wywołane przez nie zmiany natury społecznej czy gospodarczej. W rewolucji król szwedzki widział niszczycielską siłę zagrażającą wszystkim tronom. Obawiał się, że przykład Francji, gdzie pozycja króla słabła z każdym miesiącem, może doprowadzić do upadku monarchii we wszystkich innych krajach europejskich. Z tego właśnie powodu Gustaw III powziął myśl o dokonaniu zbrojnej interwencji we Francji. W 1791 r. sprawą dla niego najważniejszą było już bowiem ratowanie zagrożonej monarchii francuskiej. Nie znajdując zrozumienia u przedstawicieli państw trójprzymierza (Anglia, Prusy, Holandia), coraz bardziej zaczynał skłaniać się ku koncepcji zawarcia przymierza z Rosją. Decyzję o podpisaniu traktatu sojuszniczego z Katarzyną II przesądziło niepowodzenie ucieczki Ludwika XVI z Paryża w czerwcu 1791 r. Niemal natychmiast po zatrzymaniu króla Francji w Varennes Gustaw III przystąpił do montowania szerokiej koalicji mocarstw, której pierwszoplanowym celem miało być ratowanie instytucji francuskiej monarchii. Jego inicjatywy w tym względzie nie znalazły jednak zrozumienia na dworach europejskich. Dyplomaci szwedzcy niemal wszędzie spotkali się z chłodnym, a niekiedy nawet z wrogim przyjęciem. Jedynym rezultatem zakrojonej na szeroką skalę akcji dyplomatycznej okazało się podpisanie traktatu drottningholmskiego z Rosją w październiku 1791 r. Warto też zwrócić uwagę na to, że Gustaw III pozostawał w stałym kontakcie z Ludwikiem XVI i jego zaufanym przedstawicielem na emigracji – Louisem Auguste’em baronem de Breteuil. Gustaw III został zamordowany w chwili, kiedy jego propozycje zostały zaakceptowane przez Ludwika XVI i Marię Antoninę. Dwór tuileryjski początkowo dość sceptycznie odnosił się bowiem do pomysłu zbrojnej interwencji we Francji. Jednak w marcu 1792 r. baron de Breteuil, występując w imieniu francuskiej pary królewskiej, zgodził się zarówno na lądowanie szwedzkiego korpusu w Normandii, jak i na zorganizowanie nowej ucieczki rodziny królewskiej z Paryża. Śmierć Gustawa III przekreśliła wszystkie te zamiary. Umierający król nigdy nie miał się też dowiedzieć, że w końcu marca 1792 r. pojawiła się szansa na spełnienie wszystkich jego pragnień i marzeń.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krezowie herbu Przeginia – genealogia rodu
The Krezas, Przeginia coat of arms – genealogy of the family
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689097.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Krezowie herbu Przeginia
genealogia
szlachta polska
potomkowie króla Zygmunta I Starego
The Krezas Przeginia Coat of Arms
genealogy
Polish nobility in 15th–17th centuries
descendants of King Sigismund I the Old
Opis:
The subject of the research undertaken by the Author is the history of the Krezas family Przeginia coat of arms from the end of the 14th to the 17th century. It was the middle noble family of Minor Poland, which gained the greatest importance in the first half of the 16th century. The fate of the Krezas family attracted the attention of researchers mainly because one of its representatives – Mikołaj, married Anna Szafraniec of Pieskowa Skała, the natural granddaughter of King Sigismund I the Old. So in the veins of the descendants of this pair, royal blood flowed. Despite of this interest, little has been known about the history of this family. The Author focused his attention on the source search, which enabled him to elaborate the full genealogy of the studied family. In the text presented here, almost all issues that remained unknown until now have been resolved. The Author determined who were the wives of the two most active in the public forum of the great-grandchildren of Sigismund I the Old, i.e. Jan and Marcin Kreza. He proved that Urszula, who had been attributed to Jan as his own daughter so far, was in fact his niece. He found sources from which result that the other of the said brothers – Marcin, left five sons and five daughters. He finally corrected a number of his own mistakes, introduced to the scientific circuit in his text dedicated to the Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka.
Przedmiotem badań podjętych przez Autora są dzieje rodu Krezów herbu Przeginia od końca XIV do XVII w. Była to średnioszlachecka rodzina małopolska, która największe znaczenie osiągnęła w pierwszej połowie XVI w. Losy rodu Krezów przyciągały uwagę badaczy głównie z tego powodu, że jeden z jego przedstawicieli – Mikołaj ożenił się z Anną Szafrańcówną z Pieskowej Skały, naturalną wnuczką króla Zygmunta I Starego. W żyłach potomków tej pary płynęła więc królewska krew. Pomimo tego zainteresowania, o dziejach tego rodu wiedziano dotąd niewiele. Autor skupił swoją uwagę na poszukiwaniach źródłowych, które umożliwiły mu opracowanie pełnej genealogii badanego rodu. W prezentowanym tu tekście udało się rozstrzygnąć niemal wszystkie kwestie, które pozostawały dotychczas nieznane. Autor ustalił, kim były żony dwóch najbardziej czynnych na forum publicznym prawnuków Zygmunta Starego, czyli Jana i Marcina Krezów. Udowodnił, że przypisywana dotąd Janowi córka Urszula była w istocie jego bratanicą. Odnalazł źródła, z których wynika, że drugi ze wspomnianych braci – Marcin pozostawił po sobie pięciu synów i pięć córek. Sprostował wreszcie szereg własnych pomyłek, wprowadzonych do obiegu naukowego w jego tekście poświęconym polskim potomkom Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 1; 5-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Redakcij
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689187.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Korytko, „Na których opiera się Rzeczpospolita”. Senatorowie koronni za Władysława IV Wazy, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2015, ss. 484.
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689500.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy wobec problemów południowo-wschodniego pogranicza Rzeczypospolitej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski towards the problems of South-Eastern borderlands of Polish Republic in second and third decade of 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII w.
pogranicze południowo-wschodnie
Jerzy ks. Zbaraski
Krzysztof ks. Zbaraski
Zygmunt III
Turcja
Tatarzy
Kozacy
Polish Republic in the first half of 17th century
South-Eastern borderlands
Jerzy prince Zbaraski
Krzysztof prince Zbaraski
Sigismund III
Turkey
Tatars
Cossacks
Opis:
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski were descendants of the old and very wealthy magnates family. Their education, wealth and mental qualities predestined them to play an important role in the political arena. Reluctance on the part of Sigismund III made, however, that the two brothers found themselves in the ranks of the opposition. As owners of large estates in the South-Eastern borderlands, the princes have to be interested in both the situation in Ukraine, as well as relations with neighboring countries in this region of the Polish Republic. In the middle of the second decade of the seventeenth century, they fell into conflict with the hetman Stanislaw Żółkiewski. They believed that the policy of hetman in borderlands leads to war with Turkey. Zbaraski brothers advocated the maintenance of peace with the Sultan. Their relation to the Ottoman Empire did not change until the end of their lives. Maintaining peaceful relations with Turkey they regarded as one of the priorities of the foreign policy of the Polish Republic. On the issue of relations with the Crimean Khanate the princes Zbaraski looked through the prism of Turkish politics. They regarded rulers of Crimea as performers of the policy of Istanbul and sultan tool to exert pressure on the Polish Republic. They were in favor of not to provoke Tartars. But both of them took an active part in the fight against Tartar s invasions. In the fight against the Tatars they were ready to use the help of the Cossacks. In the years 1624–1628 the Zbaraski brothers supported the idea of intervention in the internal affairs of the Crimean Khanate. They believed that fueling the civil war in the Crimea will be in every way beneficial to the interests of the Polish Republic. Very interesting was also the attitude of Zbaraski brothers to the Cossacks. Both princes believed Cossacks as the rebels, destroyers of internal order and adventurers provoking conflicts with Turkey. They do not accept the policy of tolerance towards Cossacks in the period before Cecora. After Khotyn war they urged Cossacks to stop their trips to the Black Sea. The both brothers quickly recognized the danger posed by an alliance of Orthodox bishops and the Cossacks. They found it as a serious threat to the interests of the Polish Republic in Ukraine. The princes Zbaraski referred to the Cossacks with a sense of superiority and contempt. Appreciated, however, their military force. The Zbaraski brothers advocated a policy of hard hand against the Cossacks. Prince Jerzy has repeatedly stated that the Cossacks do not need any committee, but a sword. However, the princes of Zbaraż feel awe in front of a large and valiant Cossacks army. They feared the destruction of their landed estates. After the conclusion of the Treaty of Kurukove they opted, however, for strict compliance with its terms. Relatively little attention devoted Zbaraski brothers to the situation in the Danubian principalities – Moldavia and Wallachia. But both brothers carefully watched the actions of the ruler of Transylvania – Bethlen Gabor. The paradox seems the fact that after the death of Krzysztof, when he was the most powerful magnate in the South-Eastern borderlands of the Republic, Jerzy Zbaraski was much less interested in the situation in that region. His attention was absorbed at that time by completely different problems. It is in this context to note that even earlier the issue of the problems of the South-Eastern borderlands of Polish Republic were not the main subject of the interest of the Zbaraski brothers. Both princes were politicians who tried to influence the whole, as well internal and foreign policy of the state. Because of that reason they followed and commented all the most important events that have taken place in the Central and Eastern Europe in the second and third decade of the seventeenth century.
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy byli potomkami starej i ogromnie bogatej rodziny magnackiej. Ich wykształcenie, majątek i walory umysłowe predestynowały ich do odgrywania ważnej roli na arenie politycznej. Niechęć ze strony Zygmunta III sprawiła jednak, że obaj bracia znaleźli się w szeregach opozycji. Jako właściciele wielkich majątków na kresach, książęta z natury rzeczy musieli być zainteresowani zarówno sytuacją na Ukrainie, jak i stosunkami z państwami graniczącymi w tym regionie z Rzecząpospolitą. W połowie drugiego dziesięciolecia XVII w. popadli w konflikt z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Uważali bowiem, że polityka hetmana na kresach prowadzi do wojny z Turcją. Zbarascy opowiadali się natomiast za utrzymaniem pokoju z sułtanem. Swojego stosunku do państwa Imperium Osmańskiego nie zmienili do końca życia. Utrzymanie pokojowych stosunków z Turcją uważali za  jeden z priorytetów polityki zagranicznej Rzeczypospolitej. Na kwestię stosunków z Chanatem Krymskim książęta Zbarascy patrzyli przez pryzmat polityki tureckiej. Władców Krymu uważali za wykonawców polityki Stambułu i narzędzie służące sułtanom do wywierania nacisku na Rzeczpospolitą. Opowiadali się za tym, by nie prowokować Tatarów. Brali jednak czynny udział w zwalczaniu najazdów tatarskich. W walce z Tatarami gotowi byli wykorzystać pomoc Kozaków. W latach 1624–1628 bracia Zbarascy poparli pomysł interwencji w wewnętrzne sprawy Chanatu Krymskiego. Uważali bowiem, że podsycanie wojny domowej na Krymie będzie pod każdym względem korzystne dla interesów Rzeczypospolitej. Bardzo ciekawy był też stosunek braci Zbaraskich do Kozaczyzny. Obaj książęta uważali Kozaków za buntowników, burzycieli porządku wewnętrznego i awanturników prowokujących konflikty z Turcją. Nie akceptowali polityki pobłażania Kozakom w okresie przed Cecorą. Po Chocimiu nakłaniali Kozaków do zaprzestania wypraw na Morze Czarne. Obaj bracia bardzo szybko dostrzegli niebezpieczeństwo, jakie stanowił sojusz prawosławnych władyków z Kozaczyzną. Uznali go za poważne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej na Ukrainie. Książęta Zbarascy odnosili się do mołojców z poczuciem wyższości i z pogardą. Doceniali jednak siłę wojskową Kozaczyzny. Bracia Zbarascy opowiadali się za polityką twardej ręki wobec Kozaków. Książę Jerzy wielokrotnie powtarzał, że na Kozaków nie trzeba żadnych komisji, tylko szabli. Niemniej książęta ze Zbaraża czuli respekt przed liczną i bitną armią kozacką. Bali się zniszczenia swoich majątków. Po zawarciu ugody kurukowskiej opowiedzieli się jednak za rygorystycznym przestrzeganiem jej warunków. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcali natomiast Zbarascy sytuacji w księstwach naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyźnie. Śledzili zaś poczynania władcy Siedmiogrodu – Bethlena Gabora. Paradoksem wydaje się to, że po śmierci Krzysztofa, kiedy został najpotężniejszym latyfundystą na kresach Rzeczypospolitej, Jerzy ks. Zbaraski w dużo mniejszym stopniu interesował się sytuacją w tamtym regionie. Jego uwagę absorbowały bowiem w tym czasie zupełnie inne problemy. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że również wcześniej problematyka pogranicza południowo-wschodniego nie stanowiła bynajmniej głównego przedmiotu zainteresowania braci Zbaraskich. Byli oni bowiem politykami, którzy próbowali wpływać na całokształt tak wewnętrznej, jak i zagranicznej polityki państwa, śledząc i komentując na bieżąco wszystkie najistotniejsze wydarzenia, które rozgrywały się w Europie Środkowo-Wschodniej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII w.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowo wstępne
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688228.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2016, 96; 5-8
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowo wstępne
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688315.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 100; 5-8
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krótkie życie i niespodziewana śmierć młodego magnata. Janusz Paweł ks. Ostrogski i jego testament z 6 sierpnia 1619 roku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042523.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Książę Janusz Paweł Ostrogski
magnateria polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVII wieku
testamenty staropolskie
edycja źródłowa
Prince Janusz Paweł Ostrogski
Polish magnates
the history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 17th century
Old Polish last wills
source edition
Opis:
Artykuł poświęcony jest postaci księcia Janusza Pawła Ostrogskiego (1597–1619). Był on potomkiem jednej z najpotężniejszych rodzin magnackich w Rzeczypospolitej. Po wczesnej śmierci ojca, wojewody wołyńskiego Aleksandra, wychowywany był wraz ze starszym bratem przez matkę. Doprowadziła ona do konwersji synów z prawosławia na katolicyzm. W latach 1611–1615 młodzi Ostrogscy odbyli podróż edukacyjną po Europie. Po powrocie do kraju przejęli z rąk matki ogromne latyfundium. Obaj bracia znani byli z hulaszczego trybu życia i rozwiązłości. Zarazili się kiłą, co było przyczyną ich przedwczesnej śmierci. Po zgonie starszego brata Janusz Paweł stał się jednym z największych właścicieli ziemskich w Rzeczypospolitej. Zamierzał się ożenić. Śmierć zaskoczyła go jednak w drodze do domu przyszłego teścia. Książę sporządził przed śmiercią ciekawy testament, którego krytyczna edycja została zamieszczona jako aneks do tego opracowania.
The article is devoted to prince Janusz Paweł Ostrogski (1597–1619). He was a descendant of one of the most powerful magnate families in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After the early death of his father, the Volyn voivode Aleksander, he was brought up, together with older brother, by his mother. She led them to conversion from Orthodoxy to Catholicism. In the years 1611–1615 the young Ostrogski brothers took an educational journey around the Western Europe. After returning to the fatherland they took over a huge latifundium from their mother. Both brothers were known of their rude lifestyle and promiscuity. They were infected with syphilis, which was a cause of their premature death. After the death of his older brother, Janusz Paweł became one of the greatest landowners in the Polish-Lithuanian Commonwealth. He was going to get married. Death however, surprised him on his way to the home of his future father-in-law. The prince made an interesting last will before his death, the critical edition of which was included as an annex to this study.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 215-239
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamach na życie króla Szwecji Gustawa III z dnia 16 marca 1792 r. Geneza, przebieg, konsekwencje
Assassination attempt on the life of King Gustav III of Sweden on March 16, 1792. The genesis, course of events, and consequences
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195654.pdf
Data publikacji:
2021-01-20
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Gustaw III
zamach na życie króla Szwecji
królobójcy
Jacob Johan Anckarström
Szwecja w końcu XVIII w.
rewolucja francuska
Gustav III
assassination attempt on the life of the King of Sweden
the king’s assassin
Sweden at the end of the 18th century
French Revolution
Opis:
Zamach na życie króla Szwecji Gustawa III dokonany w dniu 16 marca 1792 r. był wydarzeniem, które wzbudziło ogromne zainteresowanie tak współczesnych, jak i potomnych. Problem ten doczekał się omówienia w licznych pracach historycznych. Nie doczekał się jednak opracowania napisanego przez polskiego historyka. Autor, od kilkudziesięciu lat zajmujący się badaniem dziejów Szwecji w dobie panowania Gustawa III, na podstawie najważniejszych źródeł drukowanych, literatury przedmiotu oraz własnych badań archiwalnych, przedstawia szeroko pojętą genezę tego zamachu, zawiązanie sprzysiężenia, którego pierwotnym celem było odsunięcie Gustawa III od władzy, przebieg wydarzeń na balu maskowym w sztokholmskiej operze, śledztwo przeciwko królobójcom oraz ostatnie dni króla, który zmarł 29 marca 1792 r. W zakończeniu pojawiają się informacje o dziejach Szwecji w pierwszych miesiącach regencji sprawowanej przez Karola ks. Södermanlandii oraz o wszystkich następstwach politycznych tragicznej śmierci władcy, który miał szansę odegrania doniosłej roli na arenie międzynarodowej w burzliwych latach dziewięćdziesiątych XVIII w.
The assassination attempt on the life of King Gustav III of Sweden on March 16, 1792 was an event that aroused great interest among both his contemporaries and posterity. This issue has been discussed in numerous historical works. However, it has not been discussed by any Polish historian yet. The author, who has been researching the history of Sweden during the reign of Gustav III for several decades, on the basis of the most important printed sources, the literature on the subject and his own archival studies, presents the genesis of this assassination attempt broadly understood, the formation of a conspiracy originally aimed at deposing Gustav III, the course of events at the masquerade ball in the Stockholm Opera House, the investigation against the regicides, and the last days of the king, who died on March 29, 1792. The conclusion contains information about the history of Sweden in the first months of the regency Charles, Duke of Södermanland, and all the political consequences of the tragic death of the ruler who had a chance to play a significant role internationally in the turbulent 1890s.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 2; 115-136
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Garwascy herbu Grzymała w XV–XVII wieku Przyczynek do dziejów i genealogii rodu
The Garwaski family, Grzymała coat of arms, in the 15th–17th century. Contribution to the history and genealogy of the family
Familie Garwascy von Grzymała in den 15.–17. Jahrhunderten. Ein Beitrag zur Geschichte und zur Genealogie des Stamms
Garwascy, le manteau d’armes de Grzymała du XVème au XVIIème siècle. Une contribution à l’histoire et la généalogie de la famille
Гарваские герба Гжимала в XV–XVII вв. Из истории и генеалогии рода
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968177.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
The aim of the study was to complete the genealogy of the Garwaski family and its achievements in the 15th, 16th, 17th century and present the most prominent representatives of the family. The survey showed that the Garwaski family, Grzymała coat of arms, is an old family from Mazovia, the genealogy of which is dated back to the 13th and 14th century. The 15th-century ancestors of the later Garwaski family were from Miszewo and hence they were called the Miszewski family. They were the lords of Mazovia, as well as their ancestor, Mikołaj, the castellan of Wyszogród who received his title from the prince Wańko (Wacław) in 1319. This also applies to Filip from Miszewo (d. 1442), the cupbearer (podczaszy) of Płock, and his only son, Jan, the castellan of Wizna (d. 1471). After the death of the latter the family had to divide its inheritance into three parts and thus temporarily lost its previous importance. None of the castellan’s children was an official. Only one of his grandsons, Jan Miszewski from Garwarz, also called Jan Garwaski from Miszewo (d. 1540), managed to both regain his family political position and rebuild its finance as he inherited landed estates from his father and uncle who died childless. He was the pantler (stolnik) of Wyszogród and cupbearer (cześnik) of Płock. Jan Garwaski married Zofia Dzierzgowska who was a sister of the primate Mikołaj Dzierzgowski (d. 1559). That marriage was one of the most important events in the history of the Garwaski family. Their sons, Paweł (d. 1560) and Hieronim (d. 1583), could count on the patronage and support of the powerful uncle. The first was the castellan of Sierpc, the second, the chancellor of Gniezno who governed 8 different prelatures. Paweł Garwaski could have probably gained higher position in the Senate but he died untimely. Perhaps his brother could have become a bishop, if only the archbishop Dzierzgowski had lived any longer. Yet, Paweł Garwaski, like his own father, had a wife from the wealthy and prominent family. He married Elżbieta Kucieńska, a daughter of Stanisław, the voivode of Rawa (d. 1542). Their children inherited, after the childless deaths of all Stanisław’s sons, a third part of the landed estate of Kutno. The sons of Paweł and Elżbieta from Kutno, Stanisław, Paweł and Jerzy, made the Garwaski family prominent. The reign of king Sigismund III Vasa was the best time for the family. Both Stanisław (d. 1613) and Paweł (d. 1618) Garwaski were the castellans of Płock. Their youngest brother, Jerzy (d. 1615/16), was the governor (starosta) of Gostynin. When Stanisław, the castellan of Płock, died the Garwaski family had in its possession landed estates located in voivodeship of Płock, Mazovia, Rawa, Łęczyca and land of Dobrzyń that included one town, one part of a town, one aldermanship (wójtostwo), 19 villages and two parts of a village. They also made the use of two quite wealthy Royal estates, the crown land (starostwo) of Gostynin (the castle, the town and 5 villages) and crown land (starostwo) of Wyszogród (the castle, the town and 7 villages). However, Jerzy Garwaski was unable to pass the crown land of Gostynin to one of his sons and Paweł was forced to sell the crown land of Wyszogród to the Karnkowski family. After the death of Paweł in 1618 the Garwaski family ceased to be a senatorial one. None of his successors was a senator. Paweł's two sons died childless and their landed estates passed to their uncle the castellan of Płock, Walenty Zieliński. Three of six Jerzy’s sons chose a clerical career. Stanisław (d. 1635) was a dean of Płock and a canon of Kraków, Jan (d. 1633), a curator (kustosz) of Łowicz and a canon of Płock, Mikołaj (d. after 1634) joined the Jesuit order. What is more, Paweł (d. before 1654) was a cupbearer (podczaszy) of Gostynin, Piotr (d. before 1660) became the royal courtier and a leaseholder of Rzeczyca crown land and Zygmunt (d. before 1652) did not hold any office at all. Piotr was the richest of the brothers. At the end of his life he had a half of town Kutno, 7 villages and two parts of a village. These estates were inherited by his sons, Krzysztof (d. after 1699) and Ludwik (d. before 1689). When Ludwik died childless, Krzysztof inherited all fortune of their father. He was the last descendant of the family who could be described as a wealthy nobleman. Yet, he lost that status in 1698, when he sold landed estate Kutno. His 18th-century descendants were members of the middle nobility only. The son of Zygmunt Garwaski, Franciszek Jan (d. after 1698) also sold familial landed estates located on the borderland between Łęczyca voivodeship and Gostynin land (part of Rawa voivodeship) and moved to the Mazovian voivodeship. It is also worth noting that until the end of the 17th century male representatives of the Garwaski family had wives from well-known and wealthy senatorial families. Paweł (d. 1618) married Dorota Zielińska, a daughter of Grzegorz, the voivode of Płock. His brother, Jerzy (d. 1615/16), married Agnieszka Szczawińska and later Anna Tarnowska, a daughter of Stanisław, the castellan of Sochaczew. One of Paweł’s sons, Jan (d. 1624), married Izabela Karnkowska, a daughter of Jan Stanisław, the voivode of Płock. As for Jerzy’s sons: Paweł married Anna Krasińska, a daughter of Franciszek, the castellan of Ciechanów; Piotr married Agnieszka Słupska and later Katarzyna Sienieńska, a daughter of Zbigniew, the castellan of Lublin; Zygmunt married Ewa Kucieńska, a daughter of Grzegorz, the governor (starosta) of Kruszwica. Katarzyna Walewska, a daughter of Zygmunt, the chamberlain (podkomorzy) of Łęczyca, was the wife of Krzysztof, the only son of Piotr and Katarzyna Sienieńska who ever married. Finally, sons of Jerzy Garwaski, the governor (starosta) of Gostynin were bound by the family connections with the well-known and influential families such as the Krasiński, Kretkowski, Sierakowski, Sienieński, Lanckoroński, Walewski, Konarski, Plichta and Leszczyński. Thus through almost entire seventeenth century the Garwaski family was still perceived as a part of political and financial elite of Greater Poland. Its financial situation worsened when the family sold Kutno landed estate in 1698. Then the Garwaski family definitively lost its position and importance.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2015, 14, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby ożywienia polsko-szwedzkiej wymiany handlowej w ostatnich latach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego
Attempts to Revive the Commercial Exchange Between Poland and Sweden in the Last Years of Stanisław August Poniatowskis Reign
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1601704.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
relations between Poland and Sweden
negotiations about a trade convention
the closing years of Stanisław August Poniatowski’s reign
stosunki polsko-szwedzkie
negocjacje o podpisanie konwencji handlowej
schyłek panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego
Opis:
W czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764–1795) kontakty polsko-szwedzkie, zarówno w zakresie stosunków politycznych, jak i gospodarczych nie były zbyt intensywne. Dopiero wybuch wielkiej wojny wschodniej (1787–1792) i zmiany w ówczesnym układzie sił na arenie międzynarodowej sprawiły, że w obu stolicach podjęto decyzję o zacieśnieniu wzajemnych relacji. Wyrazem postępującego zbliżenia pomiędzy Sztokholmem a Warszawą była z jednej strony warszawska misja Larsa von Engeströma, z drugiej – ustanowienie w Szwecji stałego przedstawicielstwa dyplomatycznego Rzeczypospolitej, ze starostą tłumackim Jerzym Michałem Potockim na czele. W 1790 r. rozpoczęto polsko-szwedzkie negocjacje sojusznicze, które (z różnych przyczyn) nie doprowadziły jednak do podpisania formalnego traktatu. Niemal w tym samym czasie, czyli na początku 1790 r., podjęto w Sztokholmie rozmowy w sprawie podpisania polsko-szwedzkiej konwencji handlowej i uzgodniono nawet podstawowe warunki przyszłego porozumienia, ale również i te negocjacje nie doprowadziły do pozytywnego rozstrzygnięcia. Przegrana przez Rzeczpospolitą wojna z Rosją w obronie Konstytucji 3 maja (1792 r.) doprowadziła do istotnego rozluźnienia stosunków polsko-szwedzkich. Możliwość wznowienia stosunków handlowych pojawiła się jeszcze przelotnie w czasie powstania kościuszkowskiego (1794 r.). Szwedzi nie zdecydowali się jednak nawiązać bliższej współpracy z powstańczymi władzami w Warszawie. Trzeci rozbiór (1795 r.) i wymazanie Rzeczypospolitej z mapy politycznej Europy oznaczało też definitywne zamknięcie krótkiego okresu ożywienia w stosunkach politycznych i gospodarczych pomiędzy Sztokholmem a Warszawą.
During the reign of Stanisław August Poniatowski (1764–1795) the political and economic relations between Poland and Sweden were not too intensive. It was the outbreak of the great eastern war (1764–1792) and the changes in the political circumstances of the time that made the two capitals decide to co-operate more closely. The proof of the growing rapprochement between the two countries were the Warsaw Mission of Lars von Engeström on the one hand and on the other the establishment of the permanent diplomatic mission of the Polish Republic in Sweden headed by starost-translator Jerzy Michał Potocki. In 1790 Poland and Sweden started negotiations to form an alliance, but a formal treaty was never signed (there were several reasons). At the beginning of the same year in Stockholm the two parties initiated talks concerning a trade convention and even the preliminary conditions had been agreed on, but once again no formal treaty was signed. The war against Russia in defence of the 3rd May Constitution (1792) lost by Poland led to deterioration in the relations between Poland and Sweden. A possibility of renewing trade relations briefly appeared during the Kościuszko Uprising (1794); yet, the Swedes did not decide to establish closer ties with the authorities of the Uprising. The third partition of Poland (1795) and wiping the country off the map of Europe put an end to a short period of revival in political and economic relations between Stockholm and Warsaw.
Źródło:
Studia Maritima; 2015, 28; 75-88
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Latyfundium Tęczyńskich w XVII wieku. Dobra i właściciele
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050923.pdf
Data publikacji:
2021-12-03
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Tęczyńscy herbu Topór
dobra ziemskie Tęczyńskich w XVII w.
latyfundia magnackie
genealogia
magnateria polska przełomu XVI i XVII w.
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
Tęczyńskis of the Topór coat of arms
Tęczyńskis’ landed estates in the seventeenth century
magnate latifundia
genealogy
Polish magnates at the turn of the seventeenth century
history of the Commonwealth in the sixteenth and seventeenth centuries
Opis:
Tęczyńscy herbu Topór od XIV do XVII w. należeli do ścisłej elity możnowładczej a następnie magnackiej Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Dziejom tego rodu poświęcono bardzo dużo miejsca w polskiej literaturze historycznej. Stosunkowo niewiele pisano jednak o należących do Tęczyńskich majątkach. Wydawać by się mogło, że zarówno genealogia tej rodziny, jak i dzieje należącego do niej latyfundium nie kryją już żadnych tajemnic. Badania podjęte przez autora przeczą jednak temu mniemaniu. W prezentowanym tu artykule, przy okazji przedstawiania dziejów latyfundium rodziny Tęczyńskich w XVII w. dokonano kilku istotnych korekt i uzupełnień dotyczących stosunków rodzinnych i dziejów życia przedstawicieli dwóch ostatnich pokoleń tej możnej i zasłużonej dla kraju rodziny.
From the fourteenth to the seventeenth century, the Tęczyński family of the Topór coat of arms belonged to belonged to the magnate power elite in the Kingdom of Poland and later in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Much space has been devoted to the history of this family in Polish historical literature. Relatively little has been written, however, about the estates belonging to the Tęczynskis. It might appear that the story of this family holds no mysteries. The author’s research demonstrates that there are. This article explores the history of the Tęczyński latifundium in the seventeenth century, and makes some significant corrections and additions to the family relations and history of the last two generations of this powerful family, which played a significant role in its time.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2021, 128, 3; 697-741
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O szwedzki alians. Karla z dziejów stosunków politycznych pomiędzy Sztokholmem a Warszawą w dobie Sejmu Czteroletniego
En vue de l’alliance suédoise. Un fragment des relations politiques entre Stockholm et Varsovie durant la Diète de 4 ans
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18033061.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Cet article se base sur les études de plusieurs années concernant les relations polono-suédoises à l’époque de Stanisław August Poniatowski. Il traite les questions sans doute les plus intéressants de la II-éme moitié du XV1I1 siecle, quand les changements politiques obligèrent aussi bien Stockholm que Varsovie à chercher un accord avec un voisin d’outre mer. L’intérêt croissant de la Suède par rapport à la République de Pologne s’exprima par la venue à Varsovie de Lars von Engestrom et ses démarches dans le but d’envoyer à Stockholm une délégation diplomatique de Jerzy Michał Potocki. Les difficultés rencontrées par le roi suédois Gustave III dans la guerre avec la Russie, firent recommencer les négociations en vue de signer un traité d’alliance avec la Pologne. Tout de même il faut souligner que les pourparlers polono-suédois dépendaient des négociations analogues menées par les deux états avec les représentants de l’alliance antirusse et antisuédoise de Londres, de la Haie et de Berlin. Les pourparlers polono-suédois entamés juste avant de mettre fin aux négociations polono-prussiennes duraient longtemps et dépendaient en grosse partie des changements au niveau international. La Convention prusso-autrichienne de Reichenbach (27 VII 1790) qui supprimaient tout espoir des militants de la Diète de 4 ans de rendre les relations avec la Prusse antiautrichienne, ouvrit le chemin à l’alliance avec la Suède laquelle restait en guerre avec la Russie. Malheureusement avant que les démarches polonaises n’aient pris les formes bien concrètes, Gustave III finit la guerre avec la Russie par la paix à Va-ra-Ia (le 14 VIII 1790). Vu cela, les négociations polono-suédoises firent arrêtées pour plusieurs mois. Les mauvaises nouvelles de Reichenbach et Varala restèrent sans doute à l’origine de l’attitude trop rigide des militants de la Diète de 4 ans s’il s’agait de leur politique étrangère. Déjà au début du mois de septembre 1790, ils décidèrent d’abandonner la politique visant contre la Russie (dont le cours fut décidé début août). Après les premières émotions causées par l'attitude suédoise (ceux-là renoncèrent à leur politique d’une large participation à la coalition antirusse) au début du mois de novembre 1790 à Varsovie reprirent les négociations polono-suédoises, pourtant suspendues après quelques conférences. La cour de Stockholm se désintéressait de plus en plus au traité ayant pour but d’acquérir la couronne polonaise pour Gustave III. Malgré le manque d’appui en Pologne pour sa candidature et malgré l’attitude négative du diplomate suédois à Varsovie, Lars von Engestrom, la conception en question était fort appuyée par le ministère suédois durant plusieurs mois. Pourtant tout en se concentrant sur la succession, Gustave III se fit décourager par le projet du traité avec la Pologne et rompit les pourparlers en mars 1791.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 1996, 57; 77-106
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 55

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies