Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "structural steels" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Własności tribologiczne wybranych stali konstrukcyjnych
Tribological properties of the selected structural steels
Autorzy:
Krawczyk, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191085.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
stal konstrukcyjna
mikrostruktura
zużycie
współczynnik tarcia
tribologia
structural steel
microstructure
wear
friction coefficient
tribology
Opis:
Własności tribologiczne stali konstrukcyjnych odgrywają istotną rolę w ich przeróbce plastycznej. Mają one wpływ np. na zużycie walców hutniczych stosowanych do kształtowania z wyrobów na zimno i na gorąco. Jednakże światowa literatura jest uboga, jeśli chodzi o tego typu charakterystyki. Wynika to z trudności w wykonaniu takich badań w warunkach przemysłowych. Dlatego należy odpowiednie symulacje procesów technologicznych wykonać w warunkach laboratoryjnych. Celem pracy było wykonanie charakterystyki materiałowej wybranych stali konstrukcyjnych pod względem ich własności tribologicznych. Badania tribologiczne wykonano dla 4 stali konstrukcyjnych: S355J0, S235JR, LRAH36 (w postaci płaskowników) oraz 18CrNiMo7-6 (w postaci odkuwki ulepszonej cieplnie). Charakterystyka tribologiczna stali konstrukcyjnych była prowadzona pod kątem ich zużywania się w kontakcie ze stalą łożyskową 100Cr6. Testy tribologiczne wykonano na urządzeniu T-05. Układ tribologiczny był w postaci pierścienia (przeciwpróbka) trącego po powierzchni próbki. W teście tribologicznym stosowano obciążenie 100 N, próbę prowadzono przy temperaturze pokojowej przez 2000 s.
Tribological properties of structural steels are essential for their plastic working. They influence the wearing of metallurgical rolls applied for forming cold-rolled and hot-rolled products, among may others. However, the world scientific literature is very limited for such characteristics. This situation results from difficulties in performing the simulations under industrial conditions. Therefore, the appropriate simulations should be done under laboratory conditions. Supplementing knowledge concerning the influence of the microstructure of structural steel on their tribological properties will allow the proper selection of materials in highly loaded friction pairs. Performing the material characteristics of the selected structural steels in respect to their tribological properties was the aim of the presented paper. The tribological tests were carried out for four structural steels: S355J0, S235JR, LRAH36 (produced in a form of flat bars) and 18CrNiMo7-6 (produced in a form of a quenched and tempered forging). The tribological characteristics of these steels were investigated with regard to their wear when in contact with bearing steel (100Cr6). Tribological tests were carried out on the T-05 device. The tribological system was in the form of a ring (counter sample) rubbing the sample surface. The applied load was 100 N, the tests were performed for 2000 seconds at room temperature. The performed investigations enabled us to determine the role of the ferrite banding in the wearing mechanism of structural steels, especially in their adhesive wear and the influence of the microstructure on the friction coefficient.
Źródło:
Tribologia; 2010, 4; 223-233
0208-7774
Pojawia się w:
Tribologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ilościowa analiza składu fazowego w wybranych stalach konstrukcyjnych
Quantitative analysis of phases composition in some structural steels
Autorzy:
Zalecki, W.
Opara, J.
Wrożyna, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182195.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica
Tematy:
stal DP
stal CP
trawienie
identyfikacja faz
dylatometria
modelowanie matematyczne
DP steel
CP steel
phase identification
dilatometry
mathematical modeling
eating
Opis:
Przeprowadzono ilościową analizę składu fazowego wybranych stali konstrukcyjnych. Badania wykonano na próbkach dylatometrycznych ze stali typu DP i CP. Wyniki pomiarów stereologicznych na zgładach trawionych różnymi odczynnikami zestawiono z analizą dylatometryczną. Opracowano własny program do identyfi kacji parametrów numerycznych modeli przemian fazowych w stalach. Podjęto próbę opracowania numerycznego modelu przemian fazowych zachodzących w stali konstrukcyjnej wielofazowej z wykorzystaniem nowego oprogramowania.
Quantitative analysis of phases was carried out in some structural steels. The investigation was performed on dilatometric specimens of DP and CP steels. The results of quantitative analysis of microstructure, revealed on specimens using different etching techniques, were compared to volume fractions of phases estimated using dilatometric technique. Moreover, computer program was developed for identification of parameters of mathematical model describing phase transformations in steels. The software was applied to developed numerical model of phase transformations occurring in complex phase structural steel.
Źródło:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza; 2013, T. 65, nr 2, 2; 21-26
0137-9941
Pojawia się w:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa metoda wczesnego wykrywania i monitorowania kumulacji uszkodzeń stali konstrukcyjnych
New methods for early detection and monitoring of demage accumulation of structural steels
Autorzy:
Socha, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/213030.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa
Tematy:
wczesne wykrywanie kumulacji uszkodzeń stali konstrukcyjnych
monitorowanie kumulacji uszkodzeń stali konstrukcyjnych
early detection of damage accumulation of structural steels
monitoring of damage accumulation of structural steels
Opis:
Zasadniczą częścią prezentowanej rozprawy jest opis nowej metody badania kumulacji uszkodzeń sprężysto-plastycznych materiałów konstrukcyjnych poddanych obciążeniom cyklicznie zmiennym i możliwości jej wykorzystania do poprawy bezpieczeństwa i obniżenia kosztów eksploatacji konstrukcji. Opis ten jest poprzedzony w pierwszej części pracy wstępem i prezentacją wybranych badań autora dotyczących kumulacji uszkodzeń w prostym i złożonym stanie naprężenia. W drugiej części pracy zaprezentowano obecnie stosowane metody badania zjawiska degradacji materiałów konstrukcyjnych. Omówiono tradycyjnie stosowane w przemyśle metody określania trwałości materiału i wytrzymałości na zmęczenie. Dwa następne rozdziały zawierają opis wybranych modeli kumulacji uszkodzeń materiału oraz opis parametrów uszkodzenia definiowanych przez zmiany właściwości mechanicznych, właściwości fizycznych lub parametrów metalograficznych. Następny rozdział zawiera opis proponowanej metody pomiaru uszkodzenia materiału. Metoda ta opiera się na lokalnym pomiarze odkształceń niesprężystych gładkich próbek poddanych wahadłowym cyklom naprężenia. Podczas sterowanego naprężeniem testu o stałej amplitudzie mierzony jest lokalnie zakres odkształceń niesprężystych w cyklu obciążenia. Zmiana mierzonego zakresu odkształceń niesprężystych jest uważana za objaw postępującej degradacji badanego materiału. Analiza otrzymanych wyników badań pozwala na podział procesu degradacji na trzy fazy: stabilizacji odpowiedzi cyklicznej materiału, wzrost uszkodzenia struktury krystalicznej oraz propagację dominującego pęknięcia zmęczeniowego. Te trzy fazy oddziela moment nukleacji pierwszych uszkodzeń oraz uformowania pęknięcia dominującego. W kolejnym rozdziale opisana jest propozycja nowego rodzaju charakterystyki materiałów konstrukcyjnych - Krzywej Szybkości Kumulacji Uszkodzenia (KSKU). Krzywa ta przedstawia szybkość procesu degradacji materiału dD/dn jako funkcję amplitudy naprężenia. Na podstawie zaproponowanej charakterystyki (KSKU) została oszacowana trwałość trzech gatunków stali konstrukcyjnych poddanych obciążeniom o zmiennej amplitudzie. Rezultat oszacowania porównano z wynikami odpowiednich testów otrzymując bardzo dobrą zgodność. Względny błąd oszacowania nie przekracza 10%, co jest wynikiem znacznie lepszym niż uzyskiwany przy zastosowaniu tradycyjnego podejścia. Ostatni rozdział opisuje inne, bardzo ważne w praktyce inżynierskiej możliwości wykorzystania proponowanej metody badawczej: metodę pomiaru uszkodzenia materiału oraz metodę kalibracji nieniszczących metod badania uszkodzenia materiałów konstrukcyjnych.
A new experimental method for the investigation of damage development in elastic plastic materials subject to oscillating load forms the essential part of this dissertation. Before the description of the method is given, a state-of-art for cumulative damage testing of structural materials is described. The first part of the dissertation consists of the in simple and complex stress state. In the following chapter review of methods used traditionally for the material damage investigations is given. The next two parts include review of selected cumulative damage models used for the life prediction and review of mechanical, physical and metallurgical damage parameters used for damage measurements. In the following paragraph the new method is presented. This method is based on the local observations of the inelastic strain of smooth specimens subject to oscillating, fully reversible load. The local changes of inelastic strain range during the tress-controlled, constant amplitude tests are considered to be manifestation of the material degradation process. Analysis of the obtained data allows dividing life of the investigated structural steel into three periods differing in damage rate. These periods are separated by crack nucleation and small crack coalescence (formation of dominant crack) moments. As the result, relations between crack nucleation or coalescence time and life of material were found for the range of applied stress amplitudes. In the next part new concept of Damage Progress Rate Curve (DPRC) is introduced. These curves were determined experimentally for three grades of structural steels used for high-pressure installations working in extreme service conditions. Damage Progress Rate Curve shows the rate of the degradation process dD/dn as a function of the stress amplitude. On the basis of experimentally determined Damage Progress Rate Curves, fatigue life was predicted for variable amplitude experiments performed on the three structural steels investigated. Results were found to be in very good agreement with the prediction in the range of applied stress amplitudes. Accuracy of the prediction is much better than using traditional, most popular approach (S-N curve and Linear Damage Rule). Last chapter describes other potential applications of the proposed method: semi-destructive measurement of the damage in structural components and calibration of the existing non-destructive methods of damage inspection. At the end of the dissertation short summary concerning the proposed method is given.
Źródło:
Prace Instytutu Lotnictwa; 2007, 2 (189); 1-104
0509-6669
2300-5408
Pojawia się w:
Prace Instytutu Lotnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obróbka cieplna wysokowytrzymałych stali konstrukcyjnych z wykorzystaniem przemiany izotermicznej poniżej temperatury Ms
Heat treatment of high-strength structural steels employing isothermal transformation below Ms temperature
Autorzy:
Garbarz, B.
Walnik, B.
Zalecki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182055.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica
Tematy:
stale wysokowytrzymałe
przemiany fazowe
właściwości mechaniczne
high-strength steel
phase transformations
mechanical properties
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań wpływu izotermicznej obróbki cieplnej poniżej temperatury Ms na właściwości mechaniczne wysokowytrzymałych stali konstrukcyjnych. Badania wykonano na dwóch gatunkach stali nanobainitycznych oraz na wytwarzanym przemysłowo standardowym gatunku stali niskostopowej do ulepszania cieplnego. Stwierdzono, że włączenie do obróbki cieplnej stali nanobainitycznych przemiany izotermicznej poniżej Ms, podwyższa wytrzymałość i jednocześnie zwiększa ciągliwość, a także może zostać wykorzystane do regulowania proporcji Rp0,2 : Rm. W przypadku stali niskostopowej do ulepszania cieplnego, obróbka polegająca na ochłodzeniu do temperatury poniżej Ms i na przeprowadzeniu przemiany izotermicznej w tej temperaturze, spowodowała wytworzenie mikrostruktury wielofazowej o bardzo korzystnym połączeniu właściwości wytrzymałościowych i plastycznych. W celu opisu typu i morfologii składników fazowych powstałych w wyniku przemian izotermicznych zachodzących w badanych stalach poniżej temperatury Ms wymagane jest kontynuowanie pracy z zastosowaniem zaawansowanych metod badań dylatometrycznych i mikrostrukturalnych.
Results of preliminary research work on the effect of isothermal heat treatment below Ms temperature on mechanical properties of high-strength structural steels are reported in the paper. Two grades of nanobainitic steels and a commercial quenching and tempering low-alloy steel were used in the investigation. It was found that incorporation of an isothermal transformation below Ms into heat treatment of nanobainitic steels increased strength and also increased ductility, and furthermore it could be used for adjusting the Rp0,2 : Rm proportion. Heat treatment of the commercial low-alloy steel comprising cooling to temperature below Ms and isothermal treatment at that temperature produced multi-phase microstructure characterised with a very attractive combination of strength and ductility. To characterise the type and morphology of phase constituents formed as a result of isothermal transformations below Ms temperature a continuation of the research work using advanced dilatometric and microstructural research methodologies are needed.
Źródło:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza; 2017, T. 69, nr 2, 2; 2-10
0137-9941
Pojawia się w:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kinetyka izotermicznych przemian fazowych poniżej temperatury Ms w ultra wysokowytrzymałych stalach konstrukcyjnych
Kinetics of isothermal phase transformation below Ms temperature in ultra high-strength structural steels
Autorzy:
Garbarz, B.
Zalecki, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/181662.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica
Tematy:
stal wysokowytrzymała
nanobainit
przemiany fazowe
analiza dylatometryczna
high-strength steel
nanobainite
phase transformation
dilatometric analysis
Opis:
Artykuł zawiera wyniki badań kinetyki izotermicznych przemian fazowych w zakresie temperatury bezpośrednio poniżej Ms w dwóch ultra wysokowytrzymałych stalach nanostrukturalnych. Zabieg wytrzymania izotermicznego poniżej Ms jest jednym z etapów obróbki cieplnej, prowadzącej do uzyskania struktury wielofazowej o korzystnym stosunku wytrzymałości do plastyczności. Na podstawie wyników badań dylatometrycznych stwierdzono, że zapoczątkowanie przemiany izotermicznej w obydwu badanych stalach w zakresie temperaturowym poniżej Ms ulega przesunięciu do istotnie krótszych czasów w stosunku do początku izotermicznej przemiany bainitycznej powyżej Ms. W jednej z badanych stali stwierdzono skrócenie czasu do zapoczątkowania przemiany bainitycznej w temperaturze tuż powyżej Ms (tzw. „swing-back phenomenon”). Po ochłodzeniu próbek badanych stali poniżej Ms powstają płytki (lub pakiety listew) martenzytu atermicznego, którego ułamek wzrasta w wyniku obniżania temperatury ochładzania poniżej Ms. Wytrzymywanie izotermiczne poniżej Ms powoduje przemianę części pozostałego austenitu w bainit i prawdopodobnie w martenzyt izotermiczny. Jednoznaczne rozróżnienie morfologiczne bainitu i martenzytu izotermicznego oraz identyfikacja mechanizmu przemian fazowych zachodzących w trakcie wytrzymywania izotermicznego poniżej MS, wymaga dalszych badań z zastosowaniem zaawansowanych metod dylatometrycznych i mikrostrukturalnych.
Results of investigation of the kinetics of isothermal phase transformation in the temperature range directly below Ms in two grades of ultra high-strength nanostructured steels are reported in the paper. An operation of isothermal holding below Ms is one of the stages of heat treatment allowing to obtain a multiphase microstructure leading to an attractive proportion of high strength and good ductility. Basing on results of dilatometric investigation it was found that in the both steels the start of isothermal transformation below Ms was shifted to shorter times as compared with the beginning of isothermal bainitic transformation above Ms. In one of the investigated steels just above Ms temperature shortening of the time to start the bainitic transformation was detected („swing-back phenomenon”). In the specimens of the investigated steels cooled below Ms, plates (or packets of laths) of athermal martensite formed and the amount of the athermal martensite increased as the undercooling temperature decreased. Isothermal holding below Ms induces transformation of a part of remaining austenite into bainite and probably into isothermal martensite. Distinguishing unambiguously between morphologies of bainite and isothermal martensite and identification of mechanism of phase transformation during isothermal holding below Ms need further investigations to be carried out, using advanced dilatometric and microstructural methods.
Źródło:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza; 2017, T. 69, nr 1, 1; 2-9
0137-9941
Pojawia się w:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obróbka cieplno-plastyczna stali konstrukcyjnych zawierających 3÷4%Al umożliwiająca wytworzenie mikrostruktury lamelarnej
Thermo-mechanical processing of structural steels containing 3÷4%Al allowing to produce laminated microstructure
Autorzy:
Adamczyk, M.
Garbarz, B.
Niżnik-Harańczyk, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/181729.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica
Tematy:
stal
glin
obróbka cieplno-plastyczna
mikrostruktura lamelarna
właściwości mechaniczne
aluminium-alloyed steel
thermomechanical treatment
laminated microstructure
mechanical properties
Opis:
Artykuł zawiera wyniki badań stali konstrukcyjnych z dodatkiem stopowym glinu w ilości 3÷4%, poddanych wielowariantowej obróbce cieplno-plastycznej. Nowe stale z glinem charakteryzują się występowaniem stabilnej struktury dwufazowej austenityczno-ferrytycznej w zakresie temperatury nagrzewania do przeróbki plastycznej i przeróbki plastycznej na gorąco. Umożliwia to wytworzenie mikrostruktury lamelarnej (pasmowej). Celem badań było uzyskanie wysokich właściwości mechanicznych nowej klasy stali z dodatkiem stopowym glinu, konkurencyjnych w stosunku do właściwości obecnie wytwarzanych konstrukcyjnych wyrobów stalowych o wysokiej granicy plastyczności minimum 500 MPa, w warunkach technologicznych typowych dla średnio zaawansowanych technicznie walcowni. W wyniku zastosowania zróżnicowanych wartości parametrów obróbki cieplno-plastycznej, wytworzono lamelarne struktury charakteryzujące się wartością średniej grubości pasm mikrostruktury w zakresie od 8,6 μm do 13,3 μm. Właściwości mechaniczne eksperymentalnych stali po zastosowanych wariantach obróbki cieplno-plastycznej mieszczą się w szerokim zakresie wartości: Rm od 620 do 1080 MPa, Rp0,2 od 420 do 540 MPa oraz wydłużenie całkowite od 6 do 19%. Korzystne proporcje wytrzymałości i plastyczności uzyskano dla stali zawierających 0,30%C-1,72%Mn-3,0%Al oraz 0,28%C-1,67%Mn-2,98%Al-0,70%Si-0,49%Cr: granica plastyczności ok. 500 MPa, wytrzymałość ok. 700 MPa i wydłużenie całkowite ok. 17%.
Results of investigation of structural steels alloyed with 3÷4% of aluminium subjected to multivariant thermomechanical processing are presented in the paper. The new steel grades with aluminium addition are characterised by their dual phase austenite-ferrite structure stable at temperatures of reheating and hot working. This property enables to produce laminated (banded) microstructure. The aim of the investigation was to obtain high mechanical properties of the new class of steels containing aluminium, competitive with mechanical properties of currently produced structural steel products with a high yield strength of minimum 500 MPa, using medium-advanced rolling facilities. As a result of application of different values of thermo-mechanical treatment laminated structures were produced with an average thickness of microstructural bands in the range of 8.6 μm to 13.3 μm. Mechanical properties of the experimental steels obtained after the applied variants of thermo- mechanical processing showed wide ranges of values: Rm from 620 to 1080 MPa, Rp0,2 from 420 to 540 MPa and total elongation from 6 to 19%. A favorable proportion of strength and ductility was obtained for the steels containing 0.30%C-1.72%Mn-3.0%Al and 0.28%C-1.67%Mn-2.98%Al-0.70%Si-0.49%Cr: yield strength ca. 500 MPa, tensile strength ca. 700 MPa and total elongation ca. 17%.
Źródło:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza; 2017, T. 69, nr 1, 1; 10-23
0137-9941
Pojawia się w:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symulacja plastycznego zakresu pracy stali konstrukcyjnych w złożonym stanie naprężeń w oparciu o model Gursona-Tvergaarda-Needelmana
Simulation of the plastic behaviour of structural steels under complex stresses based on the Gurson-Tvergaard-Needelman model
Autorzy:
Kossakowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/160763.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
konstrukcja stalowa
stal konstrukcyjna
stan naprężeń złożony
pękanie ciągliwe
model Gursona-Tvergaarda-Needelmana
steel structure
structural steel
complex stress state
ductile cracking
Gurson-Tvergaard-Needleman model
Opis:
Analiza stanów plastycznych jest zagadnieniem często podejmowanym zarówno w badaniach naukowych jak i zwykłej praktyce inżynierskiej. Tematyka ta jest szczególnie aktualna w odniesieniu do konstrukcji budowlanych w kontekście katastrof, które ostatnio miały miejsce w Polsce. Zagadnieniom tym jest poświęcony niniejszy artykuł, w którym przybliżono procedury związane z numerycznym modelowaniem pracy elementów w złożonych stanach naprężenia w zakresie plastycznym.
The analysis of plastic states is frequently undertaken both in scientific research and in ordinary engineering practice. The topic is a particularly current one in relation to building structures, in the light of recent disasters which have occurred in Poland. These issues are discussed in this article, which describes procedures relating to the numerical modelIing of plastic behaviour of elements under complex stresses.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2012, R. 83, nr 3, 3; 43-49
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opracowanie zaleceń technologicznych do walcowania blach w LPS na podstawie wyników z symulacji numerycznych i fizycznych
Elaboration of technological recommendations for rolling metal sheets in the LPS on the basis of numerical and physical simulations results
Autorzy:
Hetmańczyk, M.
Niewielski, G.
Kuc, D.
Hadasik, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182441.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica
Tematy:
stale konstrukcyjne
walcowanie regulowane blach
symulacja numeryczna
symulacja fizyczna
obróbka cieplno-plastyczna
structural steels
controlled rolling of sheets
numerical simulation
physical simulation
thermomechanical treatment
Opis:
W niniejszym referacie przedstawiono zalecenia technologiczne do walcowania blach i prętów w LPS w oparciu o wyniki z symulacji numerycznych i fizycznych, badań dylatometrycznych oraz obliczeń własnych w programie "TTSteel" do symulacji obróbki cieplnej prowadzonych dla trzech wytypowanych gatunków stali. Wyniki symulacji dla walcowania z zastosowaniem zbijacza zgorzeliny wskazują na nadmierny spadek temperatury na powierzchni wsadu. Proponowany kontrolowany sposób chłodzenia dla uzyskania struktury końcowej polega na zastosowaniu różnych kombinacji odkształcenia plastycznego, szybkości chłodzenia, czasowego wytrzymania w stałej temperaturze i końcowego dochładzania po zakończeniu procesu obróbki cieplno-plastycznej. Zakłada się również możliwość wprowadzenia obróbki cieplnej w miejsce tych wariantów, w których istnieje niebezpieczeństwo nadmiernych naprężeń i odkształceń.
The paper presents technological recommendations for rolling metal sheets and rods in the LPS line based on results of numerical and physical simulations, dilatometric tests and calculations using "TTSteel" program for simulation of heat treatment conducted for three selected types of steel. The results of simulation with use of the descaler show the excessive drop in temperature on the charge surface. The suggested controlled way of cooling to achieve the final structure is based on the application of various combinations of plastic deformations, cooling rates and holding up at a stable temperature followed by the final sub-cooling after the completion of thermal-mechanical working. It is also assumed that heat treatment operations may be introduced instead of the options where there is a danger of introduction of too large stresses and strains.
Źródło:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza; 2012, T. 64, nr 1, 1; 95-103
0137-9941
Pojawia się w:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mikrostruktura i właściwości eksperymentalnych stali konstrukcyjnych Fe-0,1%C-1,4%Mn-(4÷8%Al) po walcowaniu na gorąco
Microstructure and properties of experimental structural steels Fe-0.1%C-1.4%Mn-(4÷8%Al) after hot rolling
Autorzy:
Adamczyk, M.
Garbarz, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/182134.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Metalurgii Żelaza im. Stanisława Staszica
Tematy:
stal konstrukcyjna z glinem
walcowanie na gorąco
mikrostruktura
właściwości mechaniczne
structural steel with aluminum
hot rolling
microstructure
mechanical properties
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki eksperymentów walcowania na gorąco niskowęglowych stali konstrukcyjnych Fe-0,1%C-1,4%Mn-(4÷8%Al) zawierających jako główny dodatek stopowy glin oraz mikrododatki V i Ti. Zbadano wpływ zawartości glinu oraz parametrów odkształcenia na mikrostrukturę oraz na właściwości wytrzymałościowe i plastyczność badanych materiałów. Przeprowadzone badania wykazały, iż odkształcenie plastyczne prowadzi do silnego wydłużenia ziarn osnowy ferrytycznej oraz produktów przemiany austenitu w kierunku płynięcia plastycznego materiału. W zastosowanych warunkach eksperymentalnych nie stwierdzono występowania procesu odbudowy mikrostruktury w wyniku rekrystalizacji osnowy ferrytycznej. Najkorzystniejszymi właściwościami mechanicznymi charakteryzuje się stal zawierająca 4% glinu (Re = 380 MPa, Rm = 500 MPa, A5 = 23%). Stale z glinem ≥6% charakteryzują się niższą plastycznością, wynikającą z gruboziarnistej struktury ferrytu oraz obecności na granicach ziarn cząstek stopowej fazy węglikowej bogatej w glin.
This article presents results of hot rolling experiments on low-carbon constructional steels Fe-0.1%C-1.4%Mn-(4÷8%Al) containing aluminium as the main alloying addition and micro-additions of V and Ti. The effect of aluminium content and strain parameters on microstructure and on strength properties and plasticity of the examined materials was tested. The tests revealed that plastic strain resulted in strong elongation of grains of the ferritic matrix and products of austenite transformation towards plastic flow of the material. Under the applied experimental conditions, no microstructure reconstruction due to recrystallisation of ferritic matrix was found. The most favourable mechanical properties occur in steel containing 4% of aluminium (Re = 380 MPa, Rm = 500 MPa, A5 = 23%). Steels with aluminium ≥6% are characterised by lower plasticity resulting from coarse-grained ferrite structure and the existence of particles of alloying Al-rich carbide phase at grain boundaries.
Źródło:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza; 2014, T. 66, nr 2, 2; 13-20
0137-9941
Pojawia się w:
Prace Instytutu Metalurgii Żelaza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena spawalności stali konstrukcyjnych
Construction steels weldability assessment
Autorzy:
Kozioł, P.
Organek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/161889.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
stal konstrukcyjna
spawalność
spaw
pękanie
CEV
obliczanie
structural steel
weldability
weld
cracking
carbon equivalent value
calculation
Opis:
Łączenie metodą spawania elementów stalowych w konstrukcjach budowlanych, powoduje ryzyko wystąpienia różnego rodzaju pęknięć w złączach spawanych i może prowadzić w konsekwencji do ich zniszczenia. W niniejszym artykule omówiono zagadnienia związane z określeniem spawalności stali konstrukcyjnych w ujęciu analitycznym i badawczym.
Welding of steel elements in building structures poses a risk of breaks occurring within the welds, which may lead to breaks in the welded connections. The present article discusses the issues related to weldability of construction steels within analytical and scientific dimensions.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2015, R. 86, nr 1, 1; 22-26
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ stanu strukturalnego na skutki obróbki laserowej stali o różnym składzie chemicznym. Cz. 3, Stale narzędziowe
Influence of structural state on the effects of laser treatment of steel with different chemical compositions. P. 3,Tool steels
Autorzy:
Berkowski, Leopold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211484.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
stale narzędziowe
obróbka laserowa
stopowanie
warstwa wierzchnia
badanie struktury
właściwości warstwy
tool steels
laser treatment
alloying
surface layer
layer structure
properties tests
Opis:
Praca stanowi trzecią część większej całości, przyczynkowych badań w zakresie technologii laserowych stali o różnym składzie chemicznym. W pierwszych dwóch częściach omówiono skutki obróbki laserowej stali węglowych [1] i konstrukcyjnych stopowych [2]. W pierwszej części pracy wykazano, że wzrost zawartości węgla powoduje wyraźny wzrost twardości zahartowanej laserowo stali, wpływa na kształt warstwy oraz na charakter nieciągłości powstałych w strefie przetopionej. W badaniach pro-wadzonych w części drugiej potwierdzono znaczenie udziału węgla oraz oceniono wpływ składników stopowych na odpuszczalność stali. Wykazano ponadto, że obróbka laserowa niszczy warstwę dyfuzyjną, azotowaną. Badania, których wyniki zawiera niniejsza praca są owocem współpracy trzech ośrodków badawczych: Instytutu Fraunhofera IPT – Aachen, Instytutu Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej oraz Instytutu Obróbki Plastycznej w Poznaniu. Praca zawiera wyniki badań skutków obróbki laserowej stali NC11LV w stanie wyjściowym (wyżarzonym) i zahartowanym z różnej temperatury, także w warstwach położonych w różnej od siebie odległości. Ponadto praca zawiera ocenę jakości stopowania, z pomocą proszków o różnej zawartości składników stopowych stali przeznaczonej na narzędzia kuźnicze. Struktura wyjściowa stali NC11LV była martenzytyczna z niewielką ilością austenitu szczątkowego po hartowaniu z temperatury 1020oC oraz zawierającą austenit z niewielką ilością węglików po hartowaniu z temperatury 1150oC. Stwierdzono, że twardość stali w strefie przetopionej (około 500 HV0,1) jest zbliżona do twardości stali NC11LV zahartowanej z temperatury 1150oC, a w strefie przejściowej rozrzut wyników pomiarów twardości jest nieregularny; bardziej w strefie hartowania wstępnego z temperatury 1020oC. Natomiast wpływ prędkości przemieszczania się wiązki światła lasera na stan strefy przypowierzchniowej próbki jest podobny jak w pracach [1–2]; wzrost prędkości powoduje zmniejszenie „parametrów” warstwy. Z badań wynika, że obróbka laserowa niezależnie od stanu wyjściowego (temperatury hartowania) nie po-woduje korzystnych zmian warstwy wierzchniej stali NC11LV. Pozytywne rezultaty uzyskano natomiast w badaniach nad technologią stopowania narzędzi kuźniczych ze stali WCL. W próbkach stopowanych z pomocą proszku Mo/VC wyznaczono temperaturę odpuszczania stopowanych warstw (600oC), wyższą od temperatury odpuszczania stali szybkotnących. W badaniach nad doborem technologii oceniono piętnaście wariantów, w których zastosowano trzy grupy proszków o różnym składzie chemicznym WC/Co, WC/Co/Cr i Mo/VC w odpowiednim stosunku składników i wielkości dozowania. Przeprowadzono badania strukturalne otrzymanych warstw. Na podstawie oceny właściwości uzyskanych podczas pomiarów twardości, własności mechanicznych (próby zginania i badań zmęczeniowych) oraz badań odporności na zużycie ścierne, wybrano warunki najlepszej technologii. Zastosowane w badaniach azotowanie – podobnie jak poprzednio – spowodowało pogorszenie jakości warstwy stopowanej.
This article is the third in a series of studies concerning laser treatment technologies applied to steel with different chemical compositions. The effects of laser treatment of carbon steels [1] and constructional alloy steels [2] are discussed in the first two articles. In the first one, it is demonstrated that increasing carbon content results in clear growth of the hardness of laser-hardened steel, affects the shape of the layer and the character of discontinuities forming in the melted zone. In the second, the significance of carbon share was confirmed and the influence of alloying elements on temperability of steel was evaluated. Moreover, it was demonstrated that laser treatment destroys the diffusive, nitrided layer. The test results found here are the fruit of collaboration between three research centers: Fraunhofer Institute for Production Technology IPT – Aachen, Insti-tute of Industrial Machinery and Transportation of Poznań University of Technology and the Metal Forming Institute in Poznań. This article contains results of laser treat-ment tests performed on NC11LV steel in its initial (annealed) state and hardened at different temperatures, including in layers situated at varying distances from one an-other. Furthermore, the article provides an evaluation of the quality of alloying by means of powders with varying contents of alloying ingredients of the steel intended for forging tools. The initial structure of NC11LV steel was martensitic with a small amount of residual austenite after hardening at 1020oC, and containing austenite with a small amount of carbides after hardening at 1150oC. It was determined that the hardness of steel in the melted zone (approx. 500 HV0.1) is similar to the hardness of NC11LV steel hardened at 1150oC, and in the transitional zone, the dispersion of hardness measure-ment results is irregular; more so in the initial hardening zone at 1020 oC. The influence of laser beam travel speed on the state of the specimen’s near-surface layer is similar as in articles [1–2]; increasing travel speed reduces the layer’s “parameters”. Tests show that, regardless of the initial state (hardening temperature), laser treatment does not result in beneficial changes of the surface layer of NC11LV steel. However, positive re-sults were obtained in tests of alloying technology for forging tools made of WCL steel. In specimens alloyed using Mo/VC powder, tempering temperature of the alloyed layers was determined (600oC), higher than the tempering temperature of high-speed tool steels. Fifteen variants were evaluated in tests on the selection of technology, in which three groups of powders with different chemical compositions were applied: WC/Co, WC/Co/Cr and Mo/VC, in the appropriate proportion of ingredients and doses. Struc-tural tests of the layers obtained were carried out. Based on evaluation of properties obtained during hardness measurements, tests of mechanical properties (bending and fatigue tests) as well as abrasion resistance tests, the conditions of the best technology were selected. Nitriding applied in the tests caused the quality of the nitrided layer to deteriorate - similarly as before.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2019, 30, 4; 307-326
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Laserowe i plazmowe cięcie blach ze stali niestopowych i kwasoodpornych
Thermal methods of shaping from sheets of inox and coal steels
Autorzy:
Zaborski, S.
Stechnij, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/270023.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wrocławska Rada Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych
Tematy:
cięcie laserowe
cięcie plazmowe
chropowatość
przemiana fazowa
przemiana strukturalna
laser cutting
plasma cutting
roughness
phase transition
structural transformation
Opis:
W referacie porównano, możliwe do uzyskania w warunkach przemysłowych, parametry jakości ciętych powierzchni, wyznaczonych na krawędziach typowych konstrukcyjnych materiałów metalowych. Celem działań eksperymentalnych było udzielenie pragmatycznej odpowiedzi na pytanie o wynikowe chropowatości powierzchni podczas cięcia laserowego i plazmowego dla identycznych elementów wykonanych ze stali niestopowej S235JRG2 oraz austenitycznej nierdzewnej 0H18N9. Zaprezentowano wyniki wielowariantowych prób przecinania metodami skoncentrowanej wiązki energii (plazma, laser), pokazując różnorodne możliwości kształtowania geometrii powierzchni obrabianych elementów. Publikacja ma charakter prezentacji praktycznego doświadczenia przemysłowego i formułuje utylitarne wnioski.
The report compares possible to the obtainment, in industrial conditions, parameters of the surfaces quality, on edges in typical constructional materials of metal industry. Allowing the pragmatic answer on the question, about the roughness of the surface, while laser and plasma cutting. Details executed from coal steel S235JRG2 and stainless steel 0H18N9. Showing the varied possibilities of formation the geometry of the surface. The publication has the character of the practical industrial experience and formulates utilitarian conclusions.
Źródło:
Inżynieria Maszyn; 2011, R. 16, z. 4; 109-116
1426-708X
Pojawia się w:
Inżynieria Maszyn
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ stanu strukturalnego na skutki obróbki laserowej stali o różnym składzie chemicznym. Cz. 1, Stale węglowe
Influence of structural state on the effects of laser treatment of steel with different chemical compositions. P. 1, Carbon steels
Autorzy:
Berkowski, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211574.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
stal węglowa
obróbka laserowa
obróbka cieplna
mikrostruktura
carbon steel
laser treatment
heat treatment
microstructure
Opis:
Obróbka laserowa, zwłaszcza hartowanie laserowe, wykorzystuje dużą energię promieniowania laserowego do grzania niewielkich powierzchni obrabianego materiału oraz jego przewodność cieplną, celem uzyskania szybkiego ochłodzenia podgrzanego obszaru. Specyficzne warunki i efekty stosowania obróbki sprawiają, że technologia stała się w wielu przypadkach bardzo atrakcyjna. W niniejszym opracowaniu podjęto próbę oceny wpływu stanu strukturalnego stali, związanego ze składem chemicznym, na skutki obróbki laserowej. W pierwszej części oceniono stale węglowe w różnej zawartości węgla i obrabianych w miarę ustalonych warunkach; badania przeprowadzono na jednym urządzeniu (laser technologiczny CO2 firmy TRUMPF), przy zmieniającej się prędkości przesuwania się wiązki światła lasera – 16, 24, 32 i 64 mm/s. Metodą pomiaru twardości HV0,1 wyznaczono parametry warstwy (głębokość i szerokość na głębokości 0,3 mm), przeprowadzono obserwację struktury stali E04j, 15, 35, 45, 55, N7E i N8E z pomocą mikroskopu świetlnego. Spodziewano się określić wpływ zawartości węgla w stali oraz wpływ intensywności grzania wiązką światła lasera na strukturę i właściwości warstwy zahartowanej z przetopieniem stali węglowej, także po tradycyjnym odpuszczaniu. Badania wykazały, że wzrost zawartości węgla w stalach węglowych w przedziale 0,04–0,70% C (stale E04J, 15, 35, 55 i N7E) powoduje wzrost twardości po hartowaniu laserowym – odpowiednio – od 314 HV0,1 do 1054 HV0,1 (po odpuszczaniu twardość została proporcjonalnie obniżona), lecz nie wpływa istotnie na tzw. parametry warstwy (głębokość i szerokość na głębokości 0,03 mm). Wpływa natomiast na jej kształt: stosunek głębokości do szerokości warstwy, który dla stali E04J, 45 i N8E wynosił odpowiednio – 1,16; 0,97 i 0,69. Zawartość węgla wpłynęła również na charakter nieciągłości, w strefie zahartowanej po przetopieniu; w stalach o mniejszej zawartości C pojawiły się pęcherze, o większej – szczeliny. Badania wykazały ponadto, że zwiększenie prędkości przemieszczania się wiązki światła lasera powoduje zmniejszenie głębokości zahartowanej warstwy.
Laser treatment, particularly laser hardening, utilizes the high energy of laser radiation to heat small surfaces of the treated material as well as the material’s thermal conductivity in order to achieve rapid cooling of the heated area. Specific conditions and effects of applying such treatment have made this technology attractive in many cases. This paper undertakes to assess the influence of the structural state of steel related to chemical composition on the effects of laser treatment. The first part contains an assessment of carbon steel with varying carbon content, treated under relatively stable conditions; tests were performed on one machine (technological CO2 laser from TRUMPF), at a changing laser beam travel speed – 16, 24, 32 and 64 mm/s. The method of HV0.1 hardness measurement was used to determine the layer’s parameters (depth and width at 0.3 mm depth), and observations of the structure of E04J, 15, 35, 45, 55, N7E and N8E steels were conducted under a light microscope. It was expected to determine the influence of carbon content in steel and the influence of laser beam heating intensity on the structure and properties of the layer hardened with melting of carbon steel, including after traditional tempering. Tests showed that increasing carbon content in carbon steels within the range of 0.04–0.70% C (E04J, 15, 35, 55 and N7E steels) increases hardness after laser hardening – respectively – by 314 HV0.1 to 1054 HV0.1 (after tempering, hardness was reduced proportionally), however it does not have a significant impact on the so-called layer parameters (depth and width at 0.03 mm depth). It does, however, affect its shape; the layer’s depth to width ratio was, respectively for E04J, 45 and N8E steels – 1.16; 0.97 and 0.69. Carbon content also affected the nature of discontinuities in the hardened zone after melting; bubbles appeared in steels with lower C content, and crevices in steels with higher C content. Tests also revealed that increasing laser beam travel speed reduces the depth of the hardened layer.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2018, 29, 2; 127-138
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ stanu strukturalnego na skutki obróbki laserowej stali o różnym składzie chemicznym. Cz. 2, Stale konstrukcyjne stopowe
Influence of structural state on the effects of laser treatment of steel with different chemical compositions. P. 2, Constructional alloy steels
Autorzy:
Berkowski, Leopold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/211912.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Obróbki Plastycznej
Tematy:
stal konstrukcyjna
obróbka laserowa
azotowanie
właściwości warstwy
struktura warstwy
constructional steel
laser treatment
nitriding
layers properties
layer structure
Opis:
Praca obejmuje drugą część badań przyczynkowych nad oceną stanu strukturalnego stali o różnym składzie chemicznym w strefie grzania laserowego, realizowanych w Instytucie Obróbki Plastycznej oraz w Instytucie Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej. W pierwszej części [1] badano skutki obróbki laserowej stali węglowych o różnej zawartości węgla; od około 0,04 %C (stal E04J) do 0,8 %C (stal N8E). W niniejszym artykule oceniano podobnie skutki obróbki laserowej pięciu stali konstrukcyjnych o różnym składzie chemicznym (18HGT, 33H3MF, 38HMJ, 40H i 45) w stanie zahartowanym i ulepszonym cieplnie oraz porównano skutki obróbki laserowej stali 33H3MF i 38HMJ (przeznaczonych do azotowania) w stanie przed i po azotowaniu; przy czym grubość warstwy dyfuzyjnej wynosiła około 0,6 mm. Badania wykazały, że twardość po zahartowaniu laserowym zależy przede wszystkim od zawartości węgla w stali, natomiast odporność na odpuszczające działanie temperatury od zawartości węglikotwórczych składników stopowych. Stwierdzono ponadto, że – podobnie jak w przypadku stali węglowych – parametry zahartowanego obszaru (głębokość i szerokość warstwy) zmniejszają się ze wzrostem prędkości przemieszczania się wiązki światła lasera. Obserwacje strukturalne wykazały, że warstwa obrobiona ciepl-nie zawiera różniące się między sobą obszary; strefa, a także liczne drobne pęknięcia ułożone zgodnie z kierunkiem odprowadzenia ciepła oraz (podobnie jak w pracy [1]) szczeliny ułożone prostopadle do powierzchni próbki i pęcherze. Stwierdzono zróżnicowane struktury hartowania w strefie przetopionej. W drugiej części badań oceniono rozkłady twardości warstw azotowanych stali 33H3MF i 38HMJ. Stwierdzono, że różnią się one głębokością utwardzenia i wyraźnie twardością przy powierzchni, a war-stwa stali 33H3MF ma w tej części znacznie większą twardość. Zauważono również, że obróbka laserowa niszczy warstwę dyfuzyjną (powierzchniową), powodując powsta-nie pęcherzy, które w niektórych przypadkach są przyczyną tworzenia się nieciągłości powierzchni, a także że twardość przetopionej warstwy dyfuzyjnej jest o około 400 jednostek HV0,1 mniejsza od twardości warstwy azotowanej.
This paper covers the second part of adjunctive studies assessing the structural state of steel with different chemical compositions in a laser heating zone, conducted at the Metal Forming Institute and at the Institute of Machines and Transportation of the Poznań University of Technology. The first part [1] investigated the effects of laser treatment of carbon steels with varying carbon content; from approx. 0.04 %C (E04J steel) to 0.8 %C (N8E steel). Similarly, this article assesses the effects of laser treatment of five construc-tional steels with varying chemical compositions (18HGT, 33H3MF, 38HMJ, 40H and 45) in hardened and heat-treated state, and the effects of laser treatment of 33H3MF and 38HMJ steels (intended for nitriding) were compared in pre- and post-nitrided state; where the thickness of the diffusion layer was approx. 0.6 mm. Tests showed that hardness after laser treatment depends, above all, on carbon content in the steel, while resistance to the tempering action of temperature depends on the content of carbide-forming alloying ingredients. Moreover, it was determined that – similarly as in the case of carbon steels – the parameters of the hardened area (depth and width of the layer) decrease as the laser beam’s speed of travel increases. Structural observations revealed that the heat-treated layer contains differing areas; the heat-affected zone, and numerous fine cracks oriented in the direction of heat take-off, as well as (similarly as in paper [1]), crevices arranged perpendicularly to the sample’s surface, and bubbles. Different har-dening structures were observed in the melted zone. In the second part of studies, hard-ness distributions of nitrided layers of 33H3MF and 38HMJ steels were evaluated. It was determined that they differ in hardening depth, and clearly, in near-surface hardness; and the layer of 33H3MF steel has substantially higher hardness in this layer. It was also observed that laser treatment destroys the diffusion (surface) layer, causing bubbles to form, which are the cause of surface discontinuities in certain cases, as well as that the hardness of the melted diffusion layer is approx. 400 HV0.1 units lower than the hardness of the nitrided layer.
Źródło:
Obróbka Plastyczna Metali; 2019, 30, 2; 165-178
0867-2628
Pojawia się w:
Obróbka Plastyczna Metali
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies