Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "semantic relations" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Jeszcze słowo o słowem
    Autorzy:
    Danielewiczowa, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1633474.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    semantics
    metatext operators
    semantic relations
    conversion relationship
    Opis:
    This paper discusses the Polish expression słowem (in a word) and its lexical variants. The author offers arguments in favour of the hypothesis that one of these variants may be, despite all formal differences, the expression krótko mówiąc (in short). The analysed unit represents particles and, as such, belongs to the class of metatext operators. The main purpose of this study is to show that there is a conversion relationship between the expression słowem and the word mianowicie (namely), which are conclusively described by Bogusławski (2004). The claim is supported by examples many of which correspond to the ones presented in the abovementioned work by Bogusławski.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2020, 778, 9; 7-20
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kohiponimia jako relacja z pogranicza kategorii opozycji semantycznej. Perspektywa użytkownika języka polskiego: badanie psycholingwistyczne
    Co-hyponymy as a borderline relation of the category of semantic opposition. The perspective of Polish language users: psycholinguistic experiment
    Autorzy:
    Mikołajczak-Matyja, Nawoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044700.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-28
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    lexical semantics
    psycholinguistics
    semantic relations
    semantic opposition
    verbal association
    co-hyponymy
    Opis:
    The paper considers the relation of semantic opposition in terms of the prototype theory of concepts. Its purpose is to provide information on peripheral or border areas of the category of semantic opposition. Data from linguistic analyzes, as well as the results of contemporary corpus studies, indicate that pairs of co-hyponyms from multi-element sets are potentially relevant material in peripheral areas of the category of semantic opposition. A psycholinguistic study was conducted to verify the psychological reality of the data. 720 Polish language users were instructed to provide semantic oppositions to the list of 24 stimuli words (test of directed associations). The research material was Polish nouns belonging to 3 lexical fields: animals, plants and artifacts, with no obvious semantic oppositions (as bee, cabbage, vase). It turned out that, according to the hypothesis, proportions of reactions classified as co-hyponyms of stimuli are high: for 21 stimuli it was 52–94% of the response corpora and for 22 stimuli the dominant reaction was co-hyponym of the stimulus word (as cabbage-lettuce, bee-wasp, vase-flowerpot). The characteristics that determine the choice of a given co-hyponym as the semantic opposite of the stimulus were identified. The remainder of the response corpus was analyzed in order to reveal other ways and mechanisms for seeking the semantic opposition by respondents. The data obtained in the presented study confirm the necessity to incorporate the problem of co-hyponymic pairs from multi-element sets into reflections on the category of the semantic opposition.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 111-137
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykładniki ekwiwalencji w wybranych inwentarzach z XVIII wieku
    Exponents of equivalence in inventories from the 18th century.
    Autorzy:
    Osowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1854374.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-10
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    equivalence
    semantic relations
    Polish
    18th century
    ekwiwalencja
    relacje semantyczne
    język polski
    XVIII wiek
    Opis:
    Artykuł przedstawia wykładniki ekwiwalencji, za pomocą których jest ona w tekście ustanawiana. Będziemy rozważać relację wewnątrzsystemową, w obrębie jednego języka, na boku pozostawiając ekwiwalencję w przekładzie. Ekwiwalencja to relacja semantyczna łącząca co najmniej dwa elementy (ekwiwalenty). Ekwiwalenty są równoważne w danym tekście, tj. mają wspólny referent (np. Jankesi = Amerykanie), i mogą przyjmować formę pojedynczych wyrazów lub dłuższych fraz (np. Japonia = Kraj Kwitnącej Wiśni). Ekwiwalencja może być przydatna dla dialektologa, ponieważ może służyć w tekście do zestawiania jednostek literackich i gwarowych. Wyróżniono środki składniowe, interpunkcyjne i leksykalne.
    Exponents of equivalence in inventories from the 18th century. The article presents the exponents of equivalence by means of which equivalence is determined in a text. The intra-system relation (within a single language), disregarding equivalence in translation, has been considered. Equivalence is a semantic relationship that connects at least two elements (equivalents). The equivalents are corresponding in a text i.e. they have a common reference (e.g. Yankees = Americans), and may assume the form of single words or longer phrases (e.g. Japan = The Land of Cherry Blossoms). Dialectologists can find equivalence useful as it can be applied in a text to juxtapose literary and dialectal units. Syntactic, punctuation and lexical means have been distinguished.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2021, 14; 219-226
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hiponimia i meronimia w słownictwie agrarnym XVII-wiecznych dzieł Jakuba Kazimierza Haura
    Hyponymy and Meronymy in the Agrarian Vocabulary of the Seventeenth-Century Works of Jakub Kazimierz Haur
    Autorzy:
    Galilej, Cecylia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878716.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    relacje semantyczne
    hiponim
    hiperonim
    holonim
    meronim
    terminologia specjalistyczna
    semantic relations
    hyponym
    hyperonym
    holonym
    meronym
    specialized terminology
    Opis:
    Niniejszy artykuł prezentuje wycinek polskiej leksyki XVII-wiecznej, wyekscerpowanej z trzech popularnych dzieł poradnikowo-encyklopedycznych Jakuba Kazimierza Haura (autora poczytnych przez dwa stulecia traktatów o tematyce agrarnej), ujętej w relacje hiponimii i meronimii. Badania wykazały, że nie da się objąć jednym schematem hiponimicznym lub meronimicznym – nawet bardzo uogólnionym – wszystkich terminów rolniczych. Takie układy trzeba konstruować osobno dla poszczególnych typów słownictwa (z kategorii ludzi, roślin, zwierząt, artefaktów, miar itd.), choć niektóre pola leksykalno-semantyczne z danej kategorii mogą mieć podobną, zbieżną w niektórych miejscach strukturę, zwłaszcza na górnych poziomach hierarchii, np. w układzie hiponimicznym: gadzina – bydło; drób – kogut, kura; koń, krowa; baran, owca lub meronimicznym: budynek – dach, węgieł; izba, pokój; okół – chlew, obora; piwnica, loch. Holonimię i meronimię łączy wspólny składnik, tj. element zawierania się znaczenia, różni je natomiast struktura hierarchii, jakie każda z nich tworzy. Obie analizowane relacje semantyczne porządkują zebrany z tekstów Haura zasób leksykalny w zakresie XVII-wiecznej terminologii rolniczej. Hiponimia w wyniku poszukiwania elementu podobieństwa, meronimia zaś przez próby zintegrowania części i całości przyczyniły się do wydzielenia wewnętrznie spójnych i zewnętrznie odróżnianych grup słownictwa o niekiedy skomplikowanych związkach znaczeniowych.
    This article presents a section of seventeenth-century Polish lexis, excerpted from three prominent guidance and encyclopedic opuses of Jakub Kazimierz Haur (author of agrarian treatises widely-read over two centuries), included in hyponymy and meronymy relations. Studies have shown that it is impossible to cover all agricultural terms with one hyponymic or meronymic pattern – even with very generalized one. Such patterns need to be constructed separately for each type of vocabulary (from a category of people, plants, animals, artifacts, measures etc.), although some lexical-semantic fields from a given category may have similar and convergent structure in some places, especially at the upper levels of the hierarchy, e.g. in the hyponymic set: gadzina (farm animal) – bydło (cattle); drób (poultry) – kogut (rooster), kura (hen); koń (horse), krowa (cow); baran (ram), owca (sheep) or the meronymic one: budynek (building) – dach (roof), węgieł (quoin); izba (chamber), pokój (room); okół (cattle yard) – chlew (pigpen), obora (cowshed); piwnica (cellar), loch (dungeon). Holonymy and Meronymy share a common component, ie. an element of concluding the meaning, and on the other hand, they differ in the structure of the hierarchy which each of them form. Both analyzed semantic relations organize the lexical resource collected from the texts of Haur in terms of seventeenth-century agricultural terminology. Hyponymy, seeking for the element of similarity, and meronymy, trying to integrate the part and the whole, contributed to the separation of internally coherent and externally differentiated groups of vocabulary which sometimes have complex semantic relations.
    Cet article présente une fraction du lexique polonais du XVIIe siècle, issue de trois œuvres populaires de caractère conseillant et encyclopédique de Jakub Kazimierz Haur (l’auteur des dissertations agraires largement lues pendant deux siècles) et incluse dans les relations d’hyponymie et de méronymie. Des études montrent qu'il est impossible de trouver un modèle hyponymique ou méronymique – même un modèle très général – pour tous les termes agricoles. Tels systèmes doivent être construits séparément pour chaque type de vocabulaire (selon les catégories tels que: personnes, plantes, animaux, artefacts, mesures etc.), bien que certains champs lexicaux et sémantiques de la catégorie particulière puissent avoir une structure similaire et convergente dans certains points, en particulier aux niveaux supérieurs de la hiérarchie, par exemple, dans un système hyponymique: gadzina (animaux de ferme) – bydło (bovins); drób (volaille) – kogut (coq), kura (poule); koń (cheval), krowa (vache); baran (mouton), owca (brebis) ou méronymique : budynek (bâtiment) – dach (toit), węgieł (coin de bâtiment); izba (pièce), pokój (chambre); okół (ferme) – chlew (porcherie), obora (étable); piwnica (cave), loch (cachot). L’holonymie et la méronymie possèdent un composant commun: un élément de contenir le sens, et ils diffèrent dans la structure de leurs hiérarchies. Les deux relations sémantiques analysées organisent le matériau lexical trouvé dans les textes de Hair dans le cadre de la terminologie agricole du XVIIe siècle. L’hyponymie, à la suite de la recherche d’un élément de similitude, et la méronymie, en essayant d’intégrer les fragments et l’ensemble, ont contribué à la séparation des groupes de vocabulaire qui ont parfois des relations sémantiques complexes et qui sont cohérents à l’intérieur et différents à l’extérieur.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 8; 75-96
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje semantyczne w polskich i niemieckich terminach wielowyrazowych z zakresu prawa
    Autorzy:
    Woźniak, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568136.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    multi-word terms
    compound terms
    compositions
    semantic relations
    legal terminology
    terminy wielowyrazowe
    terminy złożone
    kompozycje
    relacje semantyczne
    terminologia prawna
    Opis:
    The tendency to use multi-word terms is different in the Polish and German languages for specific purposes. The studies of both languages indicate high productivity of syntagmatic derivation in Polish terminology, whereas in German terminology the preferred word formation process is composition. For both the multi-word terms and compound terms not only the structural relations between the components are significant, but also the semantic relationships between the head and the modifier of the term. In Polish and German literature a number of attempts have been made to classify the semantic relationships of multi-word and compound terms. The purpose of this article is to present the selected semantic relationships between Polish legal terms and to show similarities and differences between Polish terms and their equivalents in German.
    Tendencja do stosowania terminów wielowyrazowych jest różna w polskich i niemieckich językach specjalistycznych. Dotychczasowe badania tekstów specjalistycznych obu języków wskazują na wysoką produktywność derywacji syntagmatycznej w polskich, a kompozycji w niemieckich terminach.Komponenty terminów wielowyrazowych łączy określony stosunek semantyczny, t.j. relacja między nadrzędnikiem i podrzędnikiem. Relacje te są na tyle zróżnicowane, że nie udało się jak dotąd stworzyć jednej klasyfikacji, która uwzględniałaby je wszystkie. Zarówno w literaturze polskiej jak i niemieckiej powstało jednak wiele zestawień podejmujących próbę sklasyfikowania relacji między komponentami zarówno terminów wielowyrazowych jak i kompozycji.Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie na podstawie wybranych opracowań polskich i niemieckich relacji semantycznych między komponentami polskich prawnych i prawniczych terminów wielowyrazowych, następnie ukazanie podobieństw i różnić, które mogą wystąpić między polskimi terminami i ich odpowiednikami w języku niemieckim.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2018, 15
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kreowanie znaczeń w utworach Haliny Poświatowskiej
    Creation of the meanings in Halina Poświatowska’s compositions
    Autorzy:
    Mazepus, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38438883.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    ambiguity of words
    semantic relations
    figures of speech
    personification
    reification
    contamination
    dwuznaczność słów
    relacje semantyczne
    figury retoryczne
    uosobienie
    uprzedmiotowienie
    kontaminacja
    Opis:
    Słowa mają zazwyczaj kilka różnych, powiązanych ze sobą znaczeń. Langacker zwracał uwagę na wynikającą z tych właściwości niejednoznaczność w charakterystyce podstaw gramatyki kognitywnej. Znaczenia słów są ze sobą powiązane w sposób systematyczny dzięki kilku procesom poznawczym, które pozwalają dostrzec wewnętrzną strukturę relacji semantycznych. Poezja Haliny Poświatowskiej jest niewątpliwie znakomitym materiałem ukazującym te zależności, znaki symboliczne, figury retoryczne czy konwersje semantyczne. Jej bogata twórczość jest niezwykle polisensoryczna i różnorodna pod względem metaforycznych wizualizacji. Nie ulega wątpliwości, że w językowym uniwersum poetki leksemy obrazują działanie wszystkich zmysłów, zarówno na poziomie emocjonalnym, jak i na poziomie przeżyć psychicznych czy czysto fizycznych, dzięki którym czytelnik może dojrzeć interpretacje wybranych fragmentów wierszy.
    Words have usually several different, interrelated meanings., Langacker paid attention to the ambiguity resulting from these properties in characterizing of the foundations of cognitive grammar. Meanings of words are tied mutually in a systematic way thanks to several cognitive processes which allow to see the internal structure of semantic relations. Halina Poświatowska’s poetry is undoubtedly a superb material showing these dependences, symbolic signs, figures of speech or semantic conversions. Her rich creation is unusually poly-sensory and various in respect of metaphorical visualizations. There is no doubt that in the lingual universe of the poet, lexemes picture the activity of all senses, both on emotional level, as well as mental or purely physical experiences level, which enable the readers to see interpretations of the chosen fragments of poems.
    Źródło:
    Językoznawstwo; 2013, 7; 99-113
    1897-0389
    2391-5137
    Pojawia się w:
    Językoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pole semantyczne CIAŁO CZŁOWIEKA w słowniku tykocińskim Zygmunta Glogera
    The semantic field THE HUMAN BODY in Zygmunt Gloger’s Tykocin Dictionary
    Autorzy:
    Kuryłowicz, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20679058.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    gwara Polski północno-wschodniej
    leksyka dotycząca ciała człowieka
    leksykografia gwarowa
    pole semantyczne
    relacje semantyczne
    the dialect of north-eastern Poland
    lexis regarding the human body
    dialect lexicography
    semantic field
    semantic relations
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest leksyka gwarowa tworząca pole semantyczne CIAŁO CZŁOWIEKA, wyekscerpowana z XIX-wiecznego słownika gwary ludowej Zygmunta Glogera (Słownik gwary ludowej w okr. tykocińskim). Autorka opisuje strukturę pola, pokazuje znaczenie leksemów tworzących to pole, ustala miejsce wyrazów w jego obrębie, prezentuje relacje semantyczne (synonimię, polisemię, hiponimię i meronimię) między wyrazami. Z przedstawionej analizy wynika, że Gloger zanotował 298 leksemów dotyczących ciała człowieka, najwięcej nazw grupują podpola 1. ciało, jego części, cechy fizyczne, wygląd (110) i 4. czynności i stany fizjologiczne, sprawność i wydolność organizmu, zmysły, choroby, leczenie (98), a najczęstszym typem relacji semantycznej jest synonimia.
    The subject of the article is the dialect lexis forming the semantic field CIAŁO CZŁOWIEKA (The Human Body), extracted from the 19th-century dictionary of folk dialect by Zygmunt Gloger (Słownik gwary ludowej w okr. tykocińskim). The author describes the structure of the field, shows the meaning of the lexemes forming this field, determines the place of the words within it, presents the semantic relations (synonymy, polysemy, hyponymy and meronymy) between the words. The analysis shows that Gloger recorded 298 lexemes referring to the human body, with the largest number of names grouped in subfields 1. body, its parts, physical features, appearance (110) and 4. physiological activities and states, fitness and efficiency of the body, senses, diseases, and treatment (98), and the most frequent type of semantic relation is synonimy.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 351-365
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formalne związki między powinnością a dobrem. Rozważania na marginesie prac Henryka Elzenberga
    Formal Relations between Ought and Good: Some Reflections in the Margins of Henryk Elzenberg’s Works
    Autorzy:
    Drofiszyn, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083453.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Tematy:
    value and ought
    formal axiology
    deontic logic
    relative preference semantic
    Henryk Elzenberg
    Opis:
    The paper presents a relative preference semantics for multimodal logic of good and ought inspired by the axiological writings of Henryk Elzenberg. Its central concept is the act of preference between alternative possibilities performed by a metaempirical will, guided only by pure reasons. In semantics, the act of a metaempirical will is modeled using an orderly relation between possible worlds. Using this logic, I formalize some relationships between good and ought posited by Elzenberg.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2020, 28, 4; 5-23
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O przyczynach zmian formalno-semantycznych nazw miejscowości (na przykładzie ojkonimów z terenu ziemi lwowskiej)
    On the Causes of Formal and Semantic Changes in the Names of Places (as Instanced by the Oiconisms from the Lvov Region)
    Autorzy:
    Czapla, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945540.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ziemia lwowska
    ewolucja mapy nazewniczo-osadniczej
    stosunki językowo-etniczne
    the Lvov Region
    evolution of the map of names and settlements
    linguistic and ethnic relations
    Opis:
    This paper entitled “On the Causes of Formal and Semantic Changes in the Names of Places (as Instanced by the Oiconisms from the Lvov Region)” collects and orders the linguistic and non-linguistic factors in the evolution of the map of names and settlements. One of the most important external causes that affected not only the differences of names in meaning, but also in their formal aspect, was the historical state of linguistic and ethnic relations. It decides about the distinction of names with regard to their linguistic appropriation that is very important for the Lvov Region. These are the following modifications: a) changes and alternations within the same semantic type as a manifestation of the clash between Polish and Ukrainian derivational models; b) the acquirement of Polish properties, especially in the period from the mid-fourteenth to the sixteenth century; c) addideations; d) the removal of typically Polish forms, most obvious after 1945; e) elimination of non-Polish and “foreign” names, mainly German; f) other directive changes that did not mean a change in linguistic qualification.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 6; 5-19
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój płn.-słow.*brudъ i psł. *bridъ w języku polskim i w dialekcie wschodniosłowackim oraz ich stosunek do języków wschodniosłowiańskich
    The Development of North‑Slavic *brudъ and Proto‑Slavic *bridъ in the Polish Language and the Eastern Slovak Dialect and Their Relations with Eastern Slavic Languages
    Autorzy:
    Pogwizd, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031097.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Semantic development
    Eastern Slovak dialect
    Proto‑Slavic
    *brudъ
    *bridъ
    Proto‑Slavic language
    Źródło:
    Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 4; 887-896
    0037-6744
    Pojawia się w:
    Slavia Orientalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies