Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Round Table" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Književnost i revolucija kao nasljeđe avangarde. Tribina na Filozofskom fakultetu u Zagrebu
Literature and Revolution as an Avant-garde Heritage. Round Table on the Faculty of Humanities and Social Sciences in Zagreb
Autorzy:
Protrka Štimec, Marina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636072.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
avant-garde
literature
revolution
round table
Zagreb
Opis:
The text summarizes and reviews the round table organized on the 19th September 2019 at the Faculty of Humanities and Social Sciences in Zagreb with the main goal to investigate the methodological and thematic approaches to the avant-garde related to the concept of revolution. The scientists from Zagreb and Belgrade, Tatjana Jukić, Predrag Brebanović, Danijela Lugarić and Branislav Oblučar, presented their contributions to debate around the above-mentioned themes. Literature as well as revolution were examined in the theoretical and historical context of the avant-garde. Public debate showed that these issues have been still sparking vivid interest in the academic, artistic and intellectual world. The round table was organized as part of the project Literary Revolutions established by the Croatian science foundation 2018-017020.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 18; 321-326
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PROBLEM SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W OBRADACH „OKRĄGŁEGO STOŁU”
The “Round Table” and the issue of self-government
Autorzy:
Olszewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/512933.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Opis:
In the course of negotiations known as the “Round Table” in 1989, the opposition- Solidarity party pushed for a discussion of issues related to political system reforms. “Solidarity” postulated a reconstruction of self-government at the lowest level of territorial division of the country, that is in gminas (municipalities). According to the opposition-Solidarity party, territorial self-government should be the subject of civil and public law. Self-governing should entail law-making competencies, executive competencies and be complemented with adequate financial means, originating both from its own sources and from state budget grants, being at free disposal of self-governing authorities. The state government’s control over the self-government should follow the criterion of accordance with the law first of all and only in exceptional cases the criterion of purposefulness as well. The self-government was to be entitled to the right of a court protection. During the “Round Table” negotiations, the governmental party was against part of the postulates tabled. According to the governmental party, the resolution making organs of the self-government should also attend to the functions of a state authority. Similar solutions were proposed in the case of self-government executive organs. Moreover, the governmental party supported simultaneous creation of selfgovernment at the voivodeship level. “Solidarity” was against such a move because it could further consolidate the existing territorial division of the country which was criticized by the opposition. Furthermore, “Solidarity” saw the state voivodeship as a guarantor of stability of the occurring changes. The “Round Table” debate on the local authority system ended in the defeat of “Solidarity”. The compromise between “Solidarity” and the governmental party had not been reached as far as the most essential issues. One of the reasons was a strategy adopted by “Solidarity” which had primarily aimed at legalisation of the “Solidarity” trade union. Members of “Solidarity” were not enough appreciative of the issues of local governance whereas the union’s top representatives did not want to put the final agreement with the government at risk only to defend secondary aims such as the creation of self-government.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2007, 4; 94-102 (9)
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena Okrągłego Stołu w III Rzeczypospolitej – ciągłość i zmiana
Polish Third Republic assessment of the Round Table – consistency and change
Autorzy:
Trembicka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/489947.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Okrągły Stół
III Rzeczpospolita
system polityczny w Polsce
the Round Table
Polish Third Republic
political system in Poland
Opis:
The assessment of the Round Table was extraordinarily stable. The political environments accepting the Polish Third Republic, taking part in ruling the country, are generally positive about the talks between the government of the Polish Third Republic and the opposition. In 2014, even the representatives of “Prawo i Sprawiedliwość” (Law and Justice) party maintained the opinion from the previous years, formulated by Jarosław Kaczyński and Lech Kaczyński, that the Round Table, as a tactical action, was a necessary undertaking at that time in history. The negative assessment of the event were characteristic of non-parliament parties and ones with small social support. The following anniversaries of the start of the debate were a good opportunity to mark one’s difference from the establishment by negation. Change of the assessment was a result of the evolution of the situation in Poland. Hard political fight in the Polish Third Republic caused a change of positions e.g. with regard to former political opponents or even enemies. The verbal change of position of W. Frasyniuk towards gen. Jaruzelski can only be explained with the attack of the Jarosław Kaczyński establishment on the politicians of the Democratic Union and Freedom Union. The environments reluctant to PiS for the same reasons forgot that the government led by Tadeusz Mazowiecki could only take place because of the activity of Jarosław Kaczyński. Many of the evaluations, both on the side of the Round Table architects and its opponents had no connection to the subject of the proceedings.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2015, 14; 86-98
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyki ramowania i przeramowania w dyskursie medialnym dotyczącym Okrągłego Stołu
Framing and Re-Framing Practices in the Round Table Media Discourse
Autorzy:
Kotras, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129101.pdf
Data publikacji:
2017-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
podziały socjopolityczne
dyskurs polityczny
tygodniki opinii
społeczne konstruowanie rzeczywistości
wspólnoty interpretacyjne
social cleavages
political discourse
weekly opinion magazines
social construction of reality
interpretive communities
Opis:
Po ponad 25 latach od początku transformacji warto zastanowić się nad obecnymi podziałami socjopolitycznymi w polskim społeczeństwie. W tekście zaprezentowane zostaną wyniki badań dotyczące praktyk ramowania w przypadku Okrągłego Stołu i transformacji w polskich tygodnikach opinii. Ich dziennikarze, mimo zmiany formuły działania mediów, wciąż mogą być traktowani jako reprezentanci elit symbolicznych. Organizują oni dyskurs polityczny, definiując „prawidłowe” sposoby postrzegania i interpretowania rzeczywistości. W warunkach zerwanej przekładalności perspektyw na dynamikę dyskursu wpływają spory, które można uznać za kontrowersje, rozumiane za Markiem Czyżewskim jako dotyczące zarówno poziomu komunikacyjnego, jak i metakomunikacyjnego (definicja problemu, przypisywanie motywów działania drugiej stronie sporu). Przedmiotem toczonych sporów stają się wspólnotowa symbolika i wartości, na których skoncentrowane są strategie argumentacyjne przyjmowane w tygodnikach. Używając pojęć Jeffreya Alexandra, strony zaangażowane w dyskurs przypisują sobie kod demokratyczny, a swym adwersarzom niedemokratyczny. Celem artykułu jest identyfikacja i opis praktyk ramowania i przeramowania Okrągłego Stołu jako wydarzenia inicjującego zmiany transformacyjne. W tekście znajdują się również uwagi dotyczące wspólnot interpretacyjnych w debacie publicznej.
After more than 25 years since the beginning of the transformation it is worth considering the present socio-political cleavages in Polish society. The text will present the results of a research on framing analysis of the Round Table and transformation in the Polish weekly opinion magazines. Their journalists, despite changes in the media working formula, can still be regarded as the representatives of symbolic elite. They organize political discourse by defining “correct” ways of perceiving and interpreting reality. Under the broken reciprocity of perspectives the dynamics of discourse is affected by disputes which could be considered as “controversies,” which can be understood, followed by Marek Czyżewski, as regarding both the communication and the metacommunication level (definition of the problem, assigning acting motives to the other side of the dispute). The dispute subjects are community symbolism and values on which the argumentation strategies adopted in the weeklies magazines are concentrated. Using the concepts of Jeffrey Alexander, it can be said that the parties involved in the discourse assign democratic code to themselves and undemocratic one to their adversaries. The objective of the article is to identify and describe framing and re-framing practices of the Round Table as initial event of Polish transformation. There are also presented some remarks concerning the problem of interpretive communities in the public debate.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2017, 13, 3; 70-95
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prezydentura gen. Wojciecha Jaruzelskiego... w świetle teorii i praktyki zarządzania władczymi kompetencjami ustrojowymi
Gen. Wojciech Jaruzelski’s presidency in the light of the theory and practice of governing the ruling competences of the regime
Autorzy:
Momro, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/489759.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Prezydent PRL
prezydentura
Wojciech Jaruzelski
Okrągły Stół
PPR president
presidency
the Round Table
Opis:
The institution-legal model of the chair of the President of PPR, designed within the Round Table understanding, was characterised by a strong regime position and many competences, among which an important part took a shape of prerogatives. An important role in shaping the political profile of the one-man head of state was played by political decisions, in light of which this organ was supposed to be given to a representative of a communist party and as a consequence serve to control the transformations in a country, as well as keep the alliances and international commitments. In the catalogue of fourteen ruling and independent competences a special role has been played by the right to present the parliament with commissioning and decommissioning the leader of the Councils of Ministers, a right that has been used by gen. Jaruzelski twice during his presidency. In the light of the factorial decisive analysis, the personal choices of the president, made in the conditions of the increasing political crisis, were dictated by trying to secure the interest of the government-coalition camp, but with regard to the newly accepted rules of political rivalry. The president saw a key role for his home party in the initiated process of political and economic changes, but did not try to preserve the political monopoly of the communist party, and in consequence to keep a part of the opposition from ruling. He was led by a need to achieve social support for the reforms and aimed at realising it with the workflow created for the decisive situations, the immanent part of which was splitting responsibility to other subjects and creating multipersonal decisive centres.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2015, 14; 65-85
2081-3333
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przebieg procesu likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa–Książka–Ruch”
The process of liquidation of the workers’ publishing collective “Prasa-Książka-Ruch”
Autorzy:
Polaczek-Bigaj, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/528423.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Workers’ publishing collective
liquidation
transformation
The Round Table
monopoly
Sławomir Tabkowski
Polish United Workers’ Party
Opis:
The text is about the process of liquidation of Workers’ Publishing Collective “Prasa-Książka-Ruch”, which had been a particularly important element of political system in The Polish People’s Republic. The author says that this subject is not widely presented in the literature. Furthermore, she claims that for proper understanding of dismantling, she had met with the former last chairman of the Collective. Those meetings had given her a chance to write about aspects which hasn't often been presented in the literature. The text presents all the aspects and ways of liquidation but also shows main disadvantages of this process. Main signification has the act from 22nd March 1990 which started the liquidation. The author presents that the most important defect of this document was preparing the act in rush and lack of consciousness of the difficulty of this process. Accordingly, it caused many negative opinions about all the process.
Źródło:
Państwo i Społeczeństwo; 2012, 3; 97-109
1643-8299
2451-0858
Pojawia się w:
Państwo i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola porozumienia „Solidarność” – ZSL – SD z 17 sierpnia 1989 roku w dążeniu Polski do demokracji
The Role of the agreement between „Solidarity”, United People’s Party and Alliance of Democrats in Poland’s striving for democracy
Autorzy:
Żebrowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11236622.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
transformacja polityczna
„Solidarność”
reforma polityczna
Okrągły Stół
political transformation
„Solidarity”
political reform
the Round Table
Opis:
A modification of Polish political system without undermining the predominant role of Polish United Workers’ Party was declared in the resolutions of the Round Table agreement. However, the election of June and following agreement between “Solidarity”, United People’s Party and Alliance of Democrats changed this situation. The coalition between “Solidarity”, United People’s Party and Alliance of Democrats was above all realistic and played a key role in the process of transition from authoritarianism to democracy.
Źródło:
Cywilizacja i Polityka; 2015, 13; 114-125
1732-5641
Pojawia się w:
Cywilizacja i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plakaty wyborcze kandydatów Komitetu Obywatelskiego z Lechem Wałęsą
Election posters of “Citizens’ Committee with Lech Wałęsa” candidates
Autorzy:
Cherek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032739.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Round Table
June Election
Solidarity
Citizens’ Committee
Lech Wałęsa
election campaign
photo session
posters
Contract Sejm
Opis:
The article solves the mystery of the “Citizens’ Committee with Lech Wałęsa” election posters that paved the way to the victory of Solidarity in June 1989. For 25 years the issue of posters has not raised any controversy. The historians presupposed that each member of the Committee had had an election poster with the leader of Solidarity movement on it. The article refutes that myth. Having analyzed historical documents and eyewitness memories, the author uncovers which candidates did not have this kind of poster.
Źródło:
Krakowskie Studia Małopolskie; 2013, 18; 384-410
1643-6911
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Małopolskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okrągły Stół Filozofów Krajów Słowiańskich (23 VI 2012)
Круглый Стол Философов Славянских Стран (23 VI 2012 г.)
The Round Table of the Philosophers of Slavic Countries (23 VI 2012)
Autorzy:
Zachariasz, Andrzej L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497626.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2013, 13; 205-205
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porozumienie społeczne
Social Compact
Autorzy:
Bujak, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561386.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Collegium Civitas
Tematy:
Solidarność
porozumienie społeczne
Porozumienie gdańskie
Porozumienia Okrągłego Stołu
godność
służba publiczna
Solidarity
social compact
Gdansk Agreement
Round Table Agreement
dignity
civil service
Opis:
Porozumienie społeczne jest oryginalnym dorobkiem europejskiej kultury politycznej. Polski wkład do rozwiązywania poważnych problemów społecznych w bezprzemocowy sposób to dwa kluczowe porozumienia, otwierające i zamykające historię ruchu społecznego Solidarność. Tekst potwierdza tezę o utrzymywaniu przez liderów porozumień wysokiej zdolności do kompromisów, tak ważnej w sytuacji różnic i napięć w wielomilionowym ruchu społecznym, za który brali odpowiedzialność. Mieli wszakże jasność, co do zagrożeń sowiecką interwencją zbrojną i konsekwentnie utrzymywali kurs właściwy dla „samoograniczającej się rewolucji”. Architektura i zasady organizacyjne rozmów Okrągłego Stołu w 1989 roku, szczegółowo opisane w artykule, są tego najlepszą ilustracją.
The social agreement is an original piece of European political culture. Poland’s contribution to resolving serious social problems in a non-violent manner are two key agreements that open and close the history of the Solidarity movement. In the presented article, many observations can be found, confirming the thesis that leaders hold high competences of compromise agreements, so important in the situation of differences and tensions in the multimillion social movement for which they have been responsible. They were, however, clear about the dangers of Soviet military intervention and consistently maintained the course of "self-limiting revolution". The architecture and organizational principles of Round Table talks in 1989, detailed in the article, are the best illustration of the leaders’ competences mentioned above.
Źródło:
Zoon Politikon; 2016, 7; 187-215
2543-408X
Pojawia się w:
Zoon Politikon
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Państwowa Komisja Wyborcza w roku 1989
The State Election Commission in 1989
Autorzy:
Zoll, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693378.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polska
elections of 4 June 1989
"Round Table"
State Election Commission
Polska
wybory z 4 czerwca 1989
Okrągły Stół
Państwowa Komisja Wyborcza
Opis:
It might be argued that the election of 4 June 1989 was of essential importance for the future of Poland. The agreement reached at the ‘Round Table’ merely provided for the presence of democratic opposition in Parliament, allowing it to exercise some control of the apparatus of power. The intention of that concession was to pass onto the opposition a share of responsibility for the state. However, as a result of the election that followed, the ruling communists had to actually hand down power to their opponents. This paper describes the efforts that the Citizens’ Committee in the State Election Commission made to protect the integrity of the election. It also describes the process of electoral law formation in Poland, as well as the development of the legal culture of society.
Można postawić tezę, że wybory z 4 czerwca 1989 r. miały dla przyszłości Polski znaczenie zasadnicze. Porozumienie zawarte przy Okrągłym Stole umożliwiało opozycji demokratycznej jedynie obecność w parlamencie i tym samym kontrolę aparatu władzy. Miało też przerzucić na opozycję część odpowiedzialności za państwo. Wynik wyborów spowodował, że obóz komunistyczny musiał władzę oddać w ręce dotychczasowej opozycji. W artykule przedstawiono wysiłki przedstawicieli Komitetu Obywatelskiego w Państwowej Komisji Wyborczej zmierzające do zabezpieczenia rzetelności wyborów. Jest to jednocześnie obraz powstawania w Polsce prawa wyborczego charakteryzującego demokratyczne państwo oraz tworzenia się kultury prawnej społeczeństwa.  
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 15-24
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okrągły Stół Filozofów Krajów Słowiańskich (18 VI 2010 r.)
The Round Table of the Philosophers of Slavic Countries (18 VI 2010 r.)
Круглый Стол Философов Славянских Стран (18 VI 2010 г.)
Autorzy:
Zachariasz, Andrzej L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497843.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2011, 11; 213
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stefana Kisielewskiego rozbrat z „Tygodnikiem Powszechnym”
Why Stefan Kisielewski left „Tygodnik Powszechny”?
Autorzy:
Kamińska-Chełminiak, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/484469.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Stefana Kisielewski
Jerzy Turowicz
polska prasa po 1945 r.
Okrągły Stół
„Tygodnik Powszechny”
Stefan Kisielewski
Polish press after 1945
The Round Table
„Tygodnik
Powszechny”
Opis:
Stefan Kisielewski związał się z „Tygodnikiem Powszechnym” na blisko 45 lat i należał do najpopularniejszych redaktorów tego pisma. Przyjaźń jego i Jerzego Turowicza nie należała do najłatwiejszych, co wynikało nie tyko z różnych wizji roli, jaką powinien odgrywać „Tygodnik Powszechny”, ale ze swoistości Kisielewskiego. Współpracę z tygodnikiem zakończył w 1989 r., choć nie wycofał swojego nazwiska ze stopki redakcyjnej i ku zaskoczeniu wielu zaczął regularnie udzielać wywiadów telefonicznych tygodnikowi „Wprost”.
Stefan Kisielewski worked for „Tygodnik Powszechny” for nearly 45 years. He was one of the most popular editors of the paper. His friendship with Jerzy Turowicz was not the easiest one. This was due to their different visions of the role that „Tygodnik Powszechny” was to play, but also due to Kisielewski’s very character. He left the weekly in 1989, however, he did not delete his name from the publisher’s imprint. To the surprise of many people he began to regularly give telephone interviews to another weekly paper –„Wprost”.
Źródło:
Studia Medioznawcze; 2015, 4 (63); 99-111
2451-1617
Pojawia się w:
Studia Medioznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Senat RP jako efekt kompromisu "okrąłego stołu"
Autorzy:
Leszczyńska-Wichmanowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050155.pdf
Data publikacji:
2022-01-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Senate of the Republic of Poland
Polish round table talks
political compromise
structure of the parliament
bicameralism
Senat RP
„okrągły stół”
kompromis polityczny
struktura parlamentu
dwuizbowość
Opis:
Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia. Wywód składa się ze wstępu, dwóch zasadniczych części ujętych w sposób chronologiczny oraz zakończenia. W artykule zaprezentowano koncepcje reaktywacji izby drugiej parlamentu, które pojawiały się zazwyczaj w latach polskich kryzysów społeczno-politycznych, a następnie ukazano polityczny i konstytucyjny efekt negocjacji w sprawie Senatu przy "okrągłym stole". Głównym rezultatem przeprowadzonych badań jest fakt, że decyzja w kwestii Senatu w 1989 r., będąca częścią konsensusu umożliwiającego zawarcie porozumienia przy „okrągłym stole" skutkowała w pełni demokratycznymi wyborami do izby drugiej, w których opozycja polityczna zdobyła 99 ze 100 mandatów senatorskich. Sukces "Solidarności" nie oddziaływał w realny sposób na praktykę rządzenia, ponieważ (poza wyborem prezydenta) Senat nie miał większego wpływu na istniejący wówczas układ władzy. Jednak bezprecedensowe zwycięstwo opozycji w tej elekcji niewątpliwie dało impuls do podjęcia działań związanych z utworzeniem gabinetu Tadeusza Mazowieckiego – pierwszego niekomunistycznego premiera, który rozpoczął proces polityczny ustanawiający demokrację i gospodarkę wolnorynkową. Wstęp Istotny powód przywrócenia Senatu w 1989 r., poza odwołaniem się do tradycji parlamentarnych I Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiło jego uczestnictwo w procesie ustawodawczym. Nie przyznano jednak równej pozycji obu organom legislatywy. Odtworzono ukształtowany model dwuizbowości nierównoprawnej nazywany także dwuizbowością niesymetryczną lub dwuizbowością nierównorzędną. Powtórzyła się więc historia sprzed prawie siedemdziesięciu lat, gdy w wyniku kompromisu umożliwiającego w ogóle uchwalenie Ustawy zasadniczej w dniu 17 marca 1921 r., reaktywowano Senat o bardzo ograniczonych kompetencjach. Po wyborach parlamentarnych w 1989 r. zdominowany przez „Solidarność” (w 99%) Senat I kadencji okazał się być przeciwwagą dla wyłonionego na podstawie „kontraktu politycznego” Sejmu X kadencji. Izba druga mogła w zasadzie odrzucić każdą ustawę uchwaloną przez izbę pierwszą, ponieważ obalenie jej sprzeciwu 2/3 głosów (307 mandatów)  w zasadzie było niemożliwe bez zgody solidarnościowych posłów, którzy dysponowali 166 mandatami w Sejmie. Wybory z 1989 r. dały więc Senatowi wyposażonemu w niewielkie kompetencje konstytucyjne stosunkowo silną legitymację polityczną. Jednak już w niespełna rok od pierwszego posiedzenia izby drugiej zaczęto podważać sens jej istnienia. Koncepcje likwidacji Senatu reaktywowanego w 1989 r. lub przeprowadzenia jego reformy nie były wyłącznie hasłami politycznymi formułowanymi w okresie kampanii wyborczych. One istniały, i tylko przed kolejnymi elekcjami do Sejmu i Senatu akcentowane były ze zdwojoną siłą, ponieważ wiele ugrupowań określony model parlamentu (jednoizbowy lub dwuizbowy) włączyło do swoich programów politycznych. Wprawdzie izba druga wpisała się w polski system polityczny, ale nadal pojawiają wątpliwości dotyczące zasadności jej funkcjonowania.  W artykule podjęto weryfikację hipotezy badawczej, w której założono, iż reaktywacja Senatu nie była wynikiem starannie przygotowanej koncepcji tylko efektem kalkulacji politycznej.  Rozstrzygnięciu tak sformułowanego problemu służą pytania badawcze: - czy istnieje powiązanie między dwuizbowością parlamentu a suwerennością państwa polskiego w jej tradycyjnym rozumieniu? - czy "Solidarność" w latach 1980-1981 opracowała program zakładający reaktywowanie "Senatu", jak np. w odniesieniu do samorządu terytorialnego? - czy w sprawie Senatu tożsame były rozwiązania koncepcyjne (ustalone przy "okrągłym stole") i legislacyjne (uchwalone przez Sejm PRL IX kadencji)?             Zastosowano następujące metody badawcze: wybrane metody historyczne, metodę systemową, metodę instytucjonalno-prawną. Przy ich pomocy przeprowadzono analizę uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia, z perspektywy celów określonych w artykule oraz dokonano przeglądu i konsolidacji rozproszonych danych pochodzących z różnych źródeł (akty prawne, dokumenty źródłowe, opracowania naukowe, publicystyka czasopiśmiennicza, raport z badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), relacje i konsultacje autorów rozwiązań systemowych w 1989 r.).    
The objective of the present article is to systematize the knowledge about the political conditions that in 1989 were decisive for the restoration of the Senate with quite limited powers. The reasoning consists of an introduction, two main parts listed in chronological order, and a conclusion. The article presents the concepts of reactivation of the second chamber of parliament, which usually appeared in the years of Polish socio-political crises, and then goes on to present the political and constitutional effect of negotiations on the Senate at the "Polish round table". The main result of the research carried out is the fact that the 1989 Senate decision, part of the consensus enabling the "Polish round table" agreement to be reached, resulted in fully democratic elections to the Second House, in which the political opposition won 99 out of 100 senatorial seats. The success of "Solidarity" did not have any real impact on the practice of governance, because (apart from the election of the president) the Senate had no major influence on the then existing system of power. However, the unprecedented victory of the opposition in this election undoubtedly gave an impulse to take steps to establish the cabinet of Tadeusz Mazowiecki - the first non-communist prime minister, who initiated the political process of establishing democracy and a free market economy.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2021, 19, 4; 79-93
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radykalizm czasu przełomu czyli spór o Okrągły Stół w latach 1988–1989
Autorzy:
Kaliski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689912.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Okrągły Stół
radykalizm polityczny
opozycja demokratyczna
upadek komunizmu
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Solidarność
Round Table
political radicalism
democratic opposition
collapse of communism
Polish People’s Republic
Solidarity
Opis:
Przygotowania do Okrągłego Stołu i negocjacje między stroną społeczną (Solidarnością) a rządową (PZPR) w 1989 r. wywoływały różne krytyczne oceny w kręgach opozycji demokratycznej. Okrągły Stół przez wiele lat był punktem spornym debat historycznych i politycznych. Artykuł prezentuje sposoby argumentacji politycznych przeciwników Okrągłego Stołu – radykałów, którzy w latach 1988–1989 kontestowali linię działania Lecha Wałęsy i jego otoczenia.
The Round Table (February – April 1989) has been a thorny issue for many years, igniting debates among historians and politicians of the Third Polish Republic, and opinions about it – favourable or unfavourable – corresponded with the opinions of general achievements of the transformation of the Polish political system. Already during the negotiations, the Round Table talks caused controversies and deepened personal and ideological divisions within Solidarność and the opposition. The end of 1988 brought about the emergence of a tendency to contest the line of action of Wałęsa and his circle, and especially rejected the need of Round Table talks with the communist government. The tendency was shared by political groups originating from Solidarność and newly formed political parties, numerous but weak, existing on the margin. The article presents the most important arguments of political opponents of the Round Table talks – the radicals of the crucial time of changes in 1988 and 1989. The author answers the question whether it is right to use the term “radicalism” and attempts to determine the scope of a social base of radicals; he points out that many arguments put forward by the opponents of the negotiations were also presented by journalists and oppositionists supporting Lech Wałęsa. He thus advances a thesis that it was not political concepts that distinguished radicals from the rest of the opposition, but their specific psychological attitude; this, however, requires further study.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2016, 14
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies