Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kościół w PRL" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Kościół katolicki w PRL -- wybrane zagadnienia, hipotezy, prowokacje
Autorzy:
Żaryn, Jan.
Dudek, Antoni.
Friszke, Andrzej (1956- ).
Gowin, Jarosław.
Wysocki, Wiesław Jan (1950- ).
Powiązania:
Pamięć i Sprawiedliwość 2005, nr 1, s. 11-34
Data publikacji:
2005
Tematy:
Polityka wewnętrzna
Kościół a państwo
Opis:
Polem.:; Komunizm i religia w Polsce -- trwanie i zmiana; [dyskusja]; Jan Żaryn, Antoni Dudek, Andrzej Friszke, Jarosław Gowin, Wiesław Jan Wysocki; Pamięć i Sprawiedliwość; 2005; nr 1; s. 35-51.
Sum.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Stosunki państwo-Kościół w PRL w latach 1957-1961. Ujęcie analityczne
Relations Between State and Church in Poland in 1957-1961. An Analytical Approach
Autorzy:
Truszczyński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/512402.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum
Tematy:
state
Church
Polska
communism
Gomulka
Opis:
In 1956 Wladyslaw Gomulka, the leader of the communist party in Poland, appeared as a deliverer of the nation from Stalinism. Meanwhile, in the second half of 1957 his internal policy began more and more to resemble that which he fought against as a comrade “Wieslaw.” This is truly a historical paradox, in which a revolutionist while gaining political power gets similar to those whose values he previously opposed to. No one imagined that the Polish road to social-ism would lead (even if partially, but still) through Stalin patterns. The period 1957-1961 was a very turbulent time in relations between the Roman Catholic Church and the People’s Republic of Poland. The article presents selected events from that period. In the second half of 1957 the conciliation policy of Gomulka’s government reached its end. The communist regime in Poland started to repress the Church for her alleged hidden fascism and open clerical-ism. The author casts light on such facts which deal with controversies about the presence of religion lessons in school, the millennium solemnity of Poland, ethical issues, social claims of workers, the presence of religious symbols in social life, and the autonomy of the Church. His analyses show that the “thaw” period of 1956 was replaced by the “cold” time of 1957-1961 and the restora-tion of the dogmatic Marxism by Gomulka’s government.
Źródło:
Studia Ełckie; 2013, 15, 2; 141-160
1896-6896
2353-1274
Pojawia się w:
Studia Ełckie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kościół w PRL – blaski i cienie”. Panel dyskusyjny zorganizowany 13 kwietnia 2007 r. w Warszawie przez Instytut Pamięci Narodowej z okazji XIII Targów Wydawców Katolickich
Autorzy:
Piekarska, Anna Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545702.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Źródło:
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej; 2008, 1; 303-306
1899-1254
Pojawia się w:
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
25. rocznica strajków studenckich w Łodzi – droga do legalizacji Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Polsce (1981–2006)
The 25th anniversary of student's strikes in Lodz – the way to the independent students' association in Poland Legalization (1981–2006)
Autorzy:
Rusecki, Innocenty
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956304.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
historia Polski
Kościół w PRL
strajki
studenci
porozumienie
Opis:
This article presents the course of Lodź students' strikes, who in 1981 acted against the authorities of the Polish People's Republic (PRL) policy, concerning higher education They demanded introducing a lot of changes. Their strikes provided strong impetus for other students in Poland, who conseąuently started their own waves of strikes. The result of those strikes was establishing the first Independent Association of Students in Poland. In the first part of the article, the author outlined the communists' coming to power, strengthening it, as well as their style of ruling. That was a background for presenting the circumstances of students'strikes in Lodź, their demands, their talks with the state authorities and the Independent Association of Students coming into existance. The second part of the article presents the Catholic Church in Poland, its social role in the years of the communistic regime, which started in 1945, and Lodź Church special part during the srikes of 1981. According to the author, today, when there are trials to ignore or falsify some facts and events from the latest Polish history, it is essential to hold in reverence those wonderful episodes which reveal human's right to freedom, dignity, subjective treatment, and last but not least, to have all their rights guaranteed by the Constitution, respected by the ruling authorities. The author hopes that the present article will contribute to a long process of Polish national history cleansing and to showing it in the proper light. This article is dedicated to all of those who were involved in students' strikes, as a token of remembrance and gratitude.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2007, 16; 183-213
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radio Watykańskie wobec stosunków państwo–Kościół w PRL w latach 1957–1979
Vatican radio towards the state-Church relations in People’s Republic of Polandin 1957–1979
Autorzy:
Jakubowska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477220.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Radio Watykańskie
Sekcja Polska Radia Watykańskiego
stosunki państwo-Kościół
PRL
episkopat
komunizm
media
„L’Osservatore Romano”
Vatican Radio
Polish Section of the Vatican Radio
state-Church relations
episcopacy
Communism
“L’Osservatore Romano”
Opis:
Vatican Radio (RW) is tasked with providing information about the activities of the Pope and the Holy See, as well as the situations of Churches worldwide. The Polish Section of the Vatican Radio (SPRW) implemented these tasks, and among the many topics and information presented on the RW waves it also commented on issues related to State-Church relations in Poland. The aim of the article is to look in more detail, among others, on whether and how the SPRW presented the PRL state-Church relations during the period of 1957–1979. While presenting this topic, in the 60s, the SPRW usually drew from the opinions of the western press and foreign press agencies, and in the 70s primarily from the communications of the Polish Episcopacy Conferences. The SPRW informed its listeners about the most important issues affecting State-Church relations - among others, about the lack of religious freedom in PRL, persecution of the clergy, lack of permission for sacral buildings, efforts made by the Church for allowing it freedom in its actions and respecting human rights and the rights of Polish citizens by the PRL government. The SPRW defended the Polish clergy. Additionally, for the Polish people, the SPRW was the main source of uncensored information about the situation of the Church; not only worldwide, but primarily in Poland. The SPRW aired a series of educational programmes to counteract the attempts of secularisation of the society by the Communist government. The election of Karol Wojtyła as Pope contributed to the growth of the role of the Church in Poland, and made the SPRW face new challenges. It had its unparalleled contribution in accompanying the Pope during his pilgrimages and providing Polish listeners with the latest information not presented in the state media.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 72-93
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienna amplituda stosunków państwo–Kościół katolicki w PRL w latach 80. XX w.
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632249.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Church
government
authorities-Church relations
cooperation
Kościół
władze
relacje państwo–Kościół
współdziałanie
Opis:
The aim of the study is to present the changing state of relations between the authorities of the People’s Republic of Poland and the Church in the 1980s. The way the mutual relations between the two evolved is exemplified by the most important program documents issued by the authorities. The changeability of the relations between the State and the Church was a characteristic feature of the time, as opposed to the whole period of the People’s Republic of Poland. The aim of the author was to synthesise the mutual relations between the authorities and the Church in the 1980s based on the less widely used sources. The conclusion which can be made is that in time the policy of the authorities towards the Church was becoming less and less effective. The authorities found it difficult to cope with numerous activities of both higher- and lower-level clergy. This resulted in the constantly increasing influence of the Church on the social-political sphere of life, shrinking prestige and deteriorating social legitimacy of the authorities.
Niniejsza analiza ma za zadanie przedstawić zmienną amplitudę relacji między władzami PRL a Kościołem w latach 80. XX w. Prezentuje przy pomocy najważniejszych dokumentów programowych władz, w jaki sposób kształtowały się stosunki wzajemne w kolejnych latach. Zmienność relacji między państwem a Kościołem była cechą charakterystyczną dla wspomnianej dekady i wyróżniała ją wyraźnie spośród całego okresu Polski Ludowej. Zamiarem autora jest syntetyczne opisanie relacji wzajemnych wspomnianych instytucji w dekadzie lat osiemdziesiątych przy wykorzystaniu najważniejszych materiałów źródłowych, dotąd szerzej niewykorzystywanych przez badaczy dziejów najnowszych Polski. Wniosek, jaki się nasuwa z przeprowadzonej analizy, jest dość jednoznaczny: wraz z biegiem czasu skuteczność polityki władz wobec Kościoła stawała się coraz mniejsza. Z wieloma działaniami hierarchii kościelnej i szeregowego duchowieństwa władze nie były w stanie sobie poradzić. Przyniosło to efekt w postaci stale zwiększającego się wpływu Kościoła na rzeczywistość społeczno-polityczną, z równocześnie stale spadającym autorytetem i pogarszającą się legitymizacją społeczną władz.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienna amplituda stosunków państwo–Kościół katolicki w PRL w latach 80. XX w.
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631874.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Church
government
authorities-Church relations
cooperation
Kościół
władze
relacje państwo–Kościół
współdziałanie
Opis:
Niniejsza analiza ma za zadanie przedstawić zmienną amplitudę relacji między władzami PRL a Kościołem w latach 80. XX w. Prezentuje przy pomocy najważniejszych dokumentów programowych władz, w jaki sposób kształtowały się stosunki wzajemne w kolejnych latach. Zmienność relacji między państwem a Kościołem była cechą charakterystyczną dla wspomnianej dekady i wyróżniała ją wyraźnie spośród całego okresu Polski Ludowej. Zamiarem autora jest syntetyczne opisanie relacji wzajemnych wspomnianych instytucji w dekadzie lat osiemdziesiątych przy wykorzystaniu najważniejszych materiałów źródłowych, dotąd szerzej niewykorzystywanych przez badaczy dziejów najnowszych Polski. Wniosek, jaki się nasuwa z przeprowadzonej analizy, jest dość jednoznaczny: wraz z biegiem czasu skuteczność polityki władz wobec Kościoła stawała się coraz mniejsza. Z wieloma działaniami hierarchii kościelnej i szeregowego duchowieństwa władze nie były w stanie sobie poradzić. Przyniosło to efekt w postaci stale zwiększającego się wpływu Kościoła na rzeczywistość społeczno-polityczną, z równocześnie stale spadającym autorytetem i pogarszającą się legitymizacją społeczną władz.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prymas Glemp o Solidarności : Kościół a opozycja w PRL
Autorzy:
Łatka, Rafał (1985- ).
Powiązania:
Do Rzeczy 2020, nr 42, s. 64-66
Data publikacji:
2020
Tematy:
Wałęsa, Lech (1943- )
Glemp, Józef (1929-2013)
Kościół katolicki
NSZZ "Solidarność"
Biskupi
Kardynałowie
Katolicyzm
Kościół a państwo
Opozycja polityczna nielegalna
Polityka wewnętrzna
Prymasi
Ruchy społeczne
Stan wojenny w Polsce (1981-1983)
Artykuł z czasopisma społeczno-politycznego
Artykuł publicystyczny
Artykuł z tygodnika opinii
Opis:
Artykuł dotyczy analizy prymasa Józefa Glempa na temat ruchu społecznego „Solidarność”. Omawia przyczyny fali strajków w sierpniu 1980 roku, organizację i główne cele „Solidarności” oraz krytyczne uwagi prymasa dotyczące działań opozycji. Przedstawia ocenę sytuacji w PZPR oraz działań ówczesnych władz PRL. Prymas wskazuje powody wprowadzenia stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku oraz analizuje rolę Kościoła w tych wydarzeniach.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Historia Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski „Księżówka” w Zakopanem w latach 1945–1990
The History of the “Księżówka” Retreat House of the Polish Bishops Conference in Zakopane in 1945–1990
Autorzy:
Szczepaniak, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595450.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Polish Bishops Conference
Zakopane
retreat house
“Księżówka”
Kościół w PRL
Konferencja Episkopatu Polski
domy rekolekcyjne
„Księżówka”
Opis:
Artykuł jest kontynuacją historii „Księżówki” – Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski w Zakopanem. Autor ukazuje w nim funkcjonowanie domu w peerelowskim okresie zmagań z władzami administracyjno-politycznymi o byt w warunkach narzucanych przez totalitarny ustrój.
The article is continuation of the history of “Księżówka” – the retreat house of the Polish Bishops Conference in Zakopane. The author shows the functioning of the house during the time of the Polish People’s Republic and the struggles with the administrative-political authorities for existence under conditions imposed by the Communist regime.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2017, 37, 2; 191-208
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki w PRL – wybrane zagadnienia, hipotezy, prowokacje
The Roman Catholic Church in the Polish People’s Republic (PRL) – chosen questions, hypotheses, provocations
Autorzy:
Żaryn, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477634.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
Church-State relations in the post-war period are still an open subject, despite the large subject literature available. The reason for this is not only its broadness but also the slow process of giving access to record series which are of fundamental significance, mainly documents created by the Security Service and Church institutions (Polish Episcopate’s Chief Council and plenary conferences, where crucial decisions were made). These new sources, sometimes fundamentally, change the historian’s outlook on the described events and occurrences. This study is an attempt to verify some of the theses, which argued without the knowledge of these records, have already become all too firmly entrenched. The communist authorities’ policy concerning religious matters practically did not change. This can be seen from the vantage point of the statutory law, the ruling atheistic ideology as well as the missions carried out by the Security Service and the Office of Religious Beliefs for the communist party during the whole post-war period. The fluctuations of this policy depended on the levels of social resistance and the strength of the authorities. Additionally, the heavy repressions instituted against the Church, its members and property, in the first decade of communism, aimed at pushing Catholicism onto the margins of political life, gave the changing ruling party groupings that followed the possibility to use far more refined methods to sideline the people of the Church. Analysing the efficiency of this policy is another matter. The Polish Church hierarchy – starting with Cardinal Stefan Wyszyński, Primate of Poland (1948–1981) – looked down upon priests who got involved in contacts with the authorities with censure, however, they also were very sceptical about priests who were on the verge of placing the interest of the widely understood political, legal and underground opposition above that of the Church. This scepticism concerns not only the Jesuit Władysław Gurgacz, a soldier and chaplain of the underground resistance in the 1940s, condemned to death by the communists, but also the Dominican Father Ludwik Wiśniewski, the university chaplain in the 1970s, who supported the democratic opposition and, finally, Father Jerzy Popiełuszko, the Chaplain of “Solidarity”. The bishops were similarly sceptical about the work of the so called “licensed” Catholics. This formation (which is especially interesting after 1956) in my opinion includes not only associations like PAX or the Christian Social Association but also the “Znak” grouping in Parliament and its varied background, which today is considered to have been one of the hotbeds of opposition to the system. From the point of view of the bishops, all these groups, which received a licence to run publicly, very often became a tool in the anti-Church policy of the ruling party in the years 1956–1980. The “secular Catholic” category should be spread out over circles, which in the eyes of the Church did not stop to be Catholic, whilst at least from 1948 never received the right to run publicly (that is the Christian Democrats and the Nationalists). The price for the licence was to acknowledge, contrary to the views of these circles, the government principles of atheist communism. The last question concerns the Catholic-Jewish, or further Polish-Jewish problem, which is complicated and thorny after 1945 due to historical circumstances. The problem concerns changes which took place, among others within the post-Vatican Council Church, as well as the post-war experience, when there was an overrepresentation of people of Jewish extraction in the communist authorities. During the PRL period the communist authorities – not only in 1968, but also in the following decades – used the Jewish issue to foment otherwise understandable resentments, which were also held by some secular Catholics as well as the Church hierarchy. The problem of Catholic-Jewish relations cannot be solved merely by assuming that the Polish (Catholic) side is guilty of the tensions existing after the war, which were not solved due to the fact that the Polish nation was not independent during the PRL period.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2005, 1(7); 11-34
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki w PRL 1980-1981 w dokumentach władz NRD
The Catholic Church in the Polish People’s Republic in 1980–1981 According to the Documents of the Authorities of the German Democratic Republic
Autorzy:
Gańczak, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2156724.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Kościół
PRL
NRD
Solidarność
Church
Polish People’s Republic
German Democratic Republic
Solidarity
Opis:
Odmienna polityka kościelna przyjęta po 1956  r. przez PZPR i Socjalistyczną Partię Jedności Niemiec (SED) niejednokrotnie prowadziła do tarć między Warszawą a wschodnim Berlinem. Jeszcze po wielu latach władze NRD wypominały PZPR rzekome błędy popełnione po śmierci Bolesława Bieruta: poluzowanie sojuszu ze Związkiem Sowieckim, odejście od kolektywizacji rolnictwa i właśnie złagodzenie polityki wobec Kościoła katolickiego1. Pozycja katolików w NRD była jednak nieporównanie słabsza niż w PRL2. „Szacunkowo ocenia się, że [wschodnioniemiecki] Kościół [katolicki] liczy jedynie 1 mln wyznawców w porównaniu do kilku milionów protestantów”3 - czytamy w notatce Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL ze stycznia 1980 r. Dodajmy, że NRD miała w tym czasie ponad 16,7 mln mieszkańców. Wysiłki na rzecz ateizacji społeczeństwa, podejmowane przez komunistów wschodnioniemieckich od lat czterdziestych XX w., okazały się dość skuteczne. „Wzorem dla SED […] była polityka zwalczania Kościołów metodami zaczerpniętymi z ZSRR”4 - pisał Janusz Ruszkowski. Ernst-Alfred Jauch, w latach 1965-1985 kierownik biura Katolickiej Agencji Informacyjnej (KNA) w Berlinie, wyliczał środki stosowane przez władze NRD w ramach tej walki, takie jak propaganda antyklerykalna, wychowywanie młodzieży w duchu ateistycznym, wymuszanie udziału
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 435-454
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy zatrudnienia duchownego w instytucjach kościelnych po II wojnie światowej
Forms of employment of the clergy in church institutions after World War II
Autorzy:
Stanisławski, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043477.pdf
Data publikacji:
2018-12-18
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
employment of the clergy
forms of employment
remuneration
work
clergyman
church employer
religious organization
Church-State relations
People’s Republic of Poland
praca
wynagrodzenie
zatrudnianie duchownych
duchowny
formy zatrudnienia
pracodawca kościelny
związek wyznaniowy
Kościół katolicki
relacje państwo-kościół
PRL
Kościół w PRL
osoba duchowna
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie istniejących możliwości zatrudniania osób duchownych w ramach organizacji kościelnej, tzn. przede wszystkim przez tzw. kościelnych pracodawców. W pierwszej części opracowania przedstawiona została sytuacja w tym zakresie w czasie od zakończenia II wojny światowej do przełomu roku 1989. W tym okresie ścierały się stanowiska władz państwowych i kościelnych, a władze państwowe traktowały instrumentalnie kwestie zatrudnienia duchownych, podobnie jak ich ubezpieczenie społeczne czy też opodatkowanie. W przedstawieniu tematyki sięgnięto do aktów prawnych oraz źródeł archiwalnych ilustrujących ówczesny sposób stosowania prawa. Po roku 1989 kontekst społeczno–ekonomiczny uległ zasadniczym zmianom. Jednostki kościelne mogą zatrudniać duchownych bez przeszkód na podstawie stosunku pracy. Wybór sposobu zatrudnienia pozostaje w kwestii samych duchownych oraz zatrudniających ich podmiotów kościelnych. Przedstawienie tych możliwości oraz zarysowanie płynących z tej sytuacji korzyści oraz zagrożeń stanowi cel drugiej części niniejszego opracowania.
The aim of the present article is to present the existing possibilities for the employment of the clergy by church institutions, that is, by the so-called church employers. The first part of the study depicts the situation in this regard from the end of World War II till the turn of 1989/1990. During that period, the position of public authorities clashed with that of church authorities, and the former treated the issue of the employment of the clergy in an instrumental manner, in a similar way to their social insurance and taxation. The discussion presented in this part is based on legal acts and archival documents which illustrate the way in which the law was understood and applied at the time. After 1989, the socio-economic context has undergone major changes. There are no formal obstacles for church entities to employ the clergy in employment relationships. The choice of the type of employment rests with clergymen and their employers, and the second part of the study aims to present the existing alternatives and discuss the benefits and risks/challenges associated with the current situation.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2018, 21; 239-254
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O myśleniu życzeniowym w badaniach historycznych… Replika na recenzję Pytania, które nie zostały zadane…
On Wishful Thinking in Historical Research... A Response to the Review ‘Questions not asked’...
Autorzy:
Łatka, Rafał
Musiał, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233614.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Henryk Gulbinowicz
Kościół katolicki w PRL
Służba Bezpieczeństwa
rozmowy operacyjne
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Security Service
operational talks
Opis:
Tekst stanowi odpowiedź na recenzję tomu źródłowego „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa– Kraków 2020, a właściwie wprowadzenia do niego, przygotowaną przez Wojciecha Polaka i Włodzimierza Suleję. Autorzy tekstu podważają tezy recenzji, bagatelizujące trwający 16 lat dialog operacyjny ks. Gulbinowicza z SB. Wzmacniają kwestionowane przez Polaka i Suleję tezy z książki „Dialog należy kontynuować…”, w oparciu o niewykorzystane wcześniej materiały źródłowe, wskazując, że obraz niezłomnego hierarchy, który funkcjonował przez lata w sferze publicznej, wymaga skorygowania.
This text is a reply to a review of the source volume “Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced and edited by Rafał Łatka and Filip Musiał (Warsaw–Cracow, 2020), which is actually introduction to the volume by Wojciech Polak and Włodzimierz Suleja. The authors of this text contest the theses of the reviews which challenge Father Gulbinowicz’s 16-year-long operational dialog with the Security Service (Służba Bezpieczenstwa, SB). They reinforce the contested Polak’s and Suleja’s claims from “Dialog należy kontynuować…”, on previously unused source materials, indicating that the image of the relentless hierarch that had functioned for years in the public sphere needs to be corrected.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 4; 105-121
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pytania, które nie zostały zadane… „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa–Kraków 2020, Instytut Pamięci Narodowej, ss. 262
Questions that Were Not Asked… "Dialog należy kontynuować…" Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced, and prepared by Rafał Łatka, and Filip Musiał, IPN, Warszawa–Kraków, 2020, 262 pp.
Autorzy:
Polak, Wojciech
Suleja, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233541.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Henryk Gulbinowicz
Kościół katolicki w PRL
Służba Bezpieczeństwa
rozmowy operacyjne
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Security Service
operational talks
Opis:
Artykuł koncentruje się na polemice z obszernym wstępem, który Rafał Łatka i Filip Musiał zamieścili na początku omawianego wydawnictwa źródłowego. Autorzy tekstu podważają tezę o mocno obciążającym dla Henryka Gulbinowicza charakterze rozmów z funkcjonariuszami SB. Podkreślają też, że ksiądz prowadził ze służbami rodzaj gry i to on określał ramy swoistego dialogu. Gra ta niekoniecznie toczyła się bez wiedzy prymasa Stefana Wyszyńskiego. Autorzy artykułu zgadzają się natomiast w pełni z twierdzeniem redaktorów książki, że ks. Gulbinowicz nie był nigdy osobowym źródłem informacji SB.
The article focuses on the polemic with a comprehensive introduction by Rafał Łatka and Filip Musiał to the analysed source edition. The authors of the present text question the thesis about the highly incriminating character of Henryk Gulbinowicz’s conversations with functionaries of the Security Service (SB). They also emphasise that Gulbinowicz played a certain game with the Service, and it was he who defined the framework of the specific dialogue. This game was not necessarily played without the knowledge of Primate Stefan Wyszyński. The authors of the article, however, fully agree with the opinion of the book’s editors that Henryk Gulbinowicz was never a personal source of information to SB.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 1; 327-340
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa operacyjnego sprawdzenia kryptonim „Zakonnik”. Inwigilacja ks. Henryka Surmy przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 1974-1977
The case of operational investigation (code name: “Monk”). Invigilation of Rev. Henryk Surma by Security Service in the years 1974-1977
Autorzy:
Szymański, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043515.pdf
Data publikacji:
2018-12-18
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Security Office
People’s Republic of Poland
surveillance
freedom of conscience and religion
Church-State relations
monks
clergy
Church in the period of People’s Poland
religious freedom
Law on Religion
Urząd Bezpieczeństwa
PRL
Polska Rzeczpospolita Ludowa
inwigilacja
wolność sumienia i religii
relacje państwo-kościół
zakonnicy
duchowni
osoba duchowna
Kościół w PRL
prawo wyznaniowe
Opis:
Celem opracowania jest ukazanie na przykładzie jednego z zakonników sposobu postępowania Służby Bezpieczeństwa wobec duchownych, którzy znaleźli się w spektrum zainteresowania tej instytucji, z uwagi na podejrzenie prowadzenia „antypaństwowej” działalności. Tego rodzaju sprawy operacyjnego sprawdzenia zakładane były przez Służbę Bezpieczeństwa PRL bardzo często i miały na celu sprawdzenie doniesień o prowadzeniu przez duchownych działalności uznawanej przez władze komunistyczne za wrogą ustrojowi PRL. Ks. Henryk Surma, nie godząc się na komunistyczne ograniczenia praw człowieka, ani na dążenia władz PRL zmierzające do marginalizacji Kościoła, próbował na własną rękę pozyskać środki na remont kościoła parafialnego, wykorzystując przy tym swoje prywatne kontakty z obywatelami RFN. Podejrzany o działania antypaństwowe, poddany został przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa wszechstronnej kontroli i naciskom. Ostatecznie inwigilację zakończono po kilku latach, nie udowodniwszy duchownemu działania na szkodę PRL. Akta sprawy pokazują, że ks. Surma był dobrym duszpasterzem, który za swe zaangażowanie zapłacił zainteresowaniem ze strony Służby Bezpieczeństwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
The aim of the study is to depict, using the case of one of the monks as an example, the operational activity of Security Service towards the clergy, who were the focus of attention of this institution due to suspicions of conducting “anti-state” activity. Such cases of operational investigation were frequently launched by Security Service in the Polish People’s Republic, and they aimed at verifying allegations of activity considered to be hostile to the communist regime. Rev. Henryk Surma, who did not consent to the communist restrictions of human rights and the authorities’ efforts to relegate the Church to the periphery of society, made attempts to gain the resources for the renovation of his parish church using his private connections with citizens of the Federal Republic of Germany. Suspected of conducting anti-state activity, he was subjected to numerous forms of control and pressure. Ultimately, the investigation was closed after several years, and the charges of conducting activity against the Polish People’s Republic were not proved. The records of the case show that Rev. Surma was a good priest whose commitment attracted the attention of Security Service. The present article is based on the archival documents from the Archive of the Institute of National Remembrance.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2018, 21; 221-238
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies