Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Janeczek, Stanisław" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 31
Tytuł:
Juliusz Domański. Philosophica. Paraphilosophica. Metaphilosophica. Studia i szkice z dziejów myśli dawnej. Kraków: Polska Akademia Umiejętności 2008
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807425.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2011, 2; 160-169
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyrodoznawstwo w polskim szkolnictwie kościelnym okresu oświecenia
Natural Science in Educational System of Polish Church in Age of Enlightenment
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918987.pdf
Data publikacji:
2020-10-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
This article analyses philosophy of the 18th century in the period of transition from taxonomical philosophy of nature to phenomenalistic natural science. This process, illustrated by influential works of Ch. Wolff, J. A. Nollet, E. Purchot (Purchotius), E. Corsini and J. Redlhammer, occured also in Polish educational system run chiefly by the Piarists (A. Wiśniewski, S. Chróścikowski, K. Narbutt) and the Jesuits (J. Jaworski, B. Dobszewicz, S. Szadurski, J. Rogaliński). These works tried most often to coordinate philosophical and scientific methods of analysis. There were made attempts to implement categories of natural science by means of experiment. In spite of minimalism and practicism of these achievements they showed little convergence with the ideals of the 18th century prepositivism. They did not lead (in time) to the eviction of lecturing of philosophy. Cultural creativeness of these changes, which in their turn made the way to modern metodology of science, was bound with debasement of philosophy. Polish authors were noticeable because of their knowledge of metodology and the range of solutions to various problems that could be found in bibliography of that time.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1993, 41, 3; 87-109
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Racjonalizm kultury intelektualnej Johna Locke’a
John Locke’s Rationalism of Intellectual Culture
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807440.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
J. Locke
racjonalizm
empiryzm
John Locke
rationalism
empiricism
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę należącą do epistemologii Johna Locke’a, charakterystycznego reprezentanta idei Oświecenia. Zwraca się uwagę na szerszy kontekst intelektualny tych rozstrzygnięć, mających odniesienia światopoglądowe czy społeczno-polityczne. Choć struktura An Essay Concerning Human Understanding sugeruje, że empiryzm jest konsekwencją antynatywizmu, to jednak logika wywodów Locke’a nakazuje uznać to rozstrzygnięcie za konsekwencję systemową rozważań o bardziej podstawowym charakterze. Nie sposób jednak nie docenić wagi refleksji Locke’a w zakresie oceny ludzkich możliwości poznawczych, uwidaczniającej się na gruncie teorii wiedzy, tyleż w kontekście wyakcentowania znaczenia ludzkiej „praxis”, co też specyfiki jego teorii nauki, pojętej w sensie nowożytnego przyrodoznawstwa. Może to prowadzić do wyróżnienia dwu poziomów jego refleksji nad poznaniem, czyli poziomu oficjalnego i nieoficjalnego, w formie analiz normatywnych oraz opisowych, tj. dotyczących metod stosowanych w praktyce naukowej czy przekonań formułowanych na użytek praktyki życiowej. Poziomowi pierwszemu odpowiadałby „twardy” empiryzm, charakterystyczny dla II księgi An Essay Concerning Human Understanding, zaś drugiemu – właściwy księdze IV – racjonalizm, dominujący jednak nawet nad pierwszym podejściem. W tym kontekście rodzi się potrzeba wyjścia poza uprawomocnienie jedynie wąskiego kręgu prawd należących do empirystycznie ugruntowanej właściwej wiedzy naukowej, zobiektywizowanej i pewnej („knowledge”), w kierunku usankcjonowania skromniej pojętych przekonań, tyleż formułowanych na bazie racjonalnej, co z elementami subiektywistycznymi („belief”, „assent”).
This paper seeks to discuss the problems of John Locke's epistemology. Locke was a characteristic representative of the idea of the Enlightenment.  This text focuses on a broader intellectual context of Enlightenment solutions that refer to socio-political issues and to one's outlook. The structure of An Essay Concerning Human Understanding suggests that empiricism results from antinativism, nevertheless the logic of Locke's considerations makes us agree that this solution is a systematic consequence of a more basic reasoning. It is difficult not to appreciate the importance of Locke's reflection with regard to the assessment of human cognitive abilities. His assessment is made evident in the theory of knowledge, the importance of human praxis, and also in the specific character of his theory of science in the sense of modern natural history. This may lead to the distinction of two levels of his reflection on knowledge, i.e. the official level and the non-official level, in the form of normative and descriptive analyses, the analyses that deal with methods applied in scientific practice or beliefs formulated for the sake of  practical life. The first level would correspond to 'hard' empiricism, the  kind of empiricism characteristic of the 2nd book of An Essay Concerning Human Understanding; the second level is found in book four: rationalism that dominates, however, even over the first approach. In this context there is a need to go beyond the legitimation of only the narrow circles of truths that belong to proper learned knowledge based on empiricism, such knowledge that is objectified and certain. We need to legitimise more modest convictions formulated on a rational basis, convictions with subjectivistic elements (“belief,” “assent”).
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2011, 2; 51-70
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola Oświecenia chrześcijańskiego w kulturze wieku XVIII
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/644281.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
das 18. Jahrhundert
Aufklärung
Christentum
Kultur
XVIIIth century
Enlightenment
Christianity and culture
wiek XVIII
oświecenie
chrześcijaństwo i kultura
Opis:
Der Artikel bespricht im Geiste der Geschichte der intellektuellen Kultur die Problematik der ideellen Eigenart der Kultur des 18. Jahrhunderts. Entgegen einflussreichen Überzeugungen vieler Historiker, die den dominierenden Charakter der Säkularisierungsprozesse der Kultur der Aufklärung unterstreichen, weist der Artikel darauf hin, dass das Christentum trotz unzweifelhafter Anwesenheit von rationalistischen Motiven ein integraler Bestandteil der Kultur dieser Epoche geblieben sei. Die Untersuchungen, die auf dem Boden der Wissenschaftskultur und des Bildungswesens, also den fundamentalsten Werkzeugen der Verbreitung der zeitgenössischen Kultur, durchgeführt wurden, lassen sogar die Feststellung zu, dass die christliche Inspiration nicht nur ein wesentlicher, sondern sogar ein elementarer Bezugspunkt der Kultur des 18. Jahrhunderts geblieben sei. Daher bildet die sog. religiöse Aufklärung, allen voran die christliche Aufklärung im Sinne der durch die gegenwärtige Historiographie betonten langen Dauer (longue durée) nicht nur eine kulturelle Tatsache, sondern sie konstituiert eine dominierende Strömung (mainstream Enlightenment). Ins Deutsche übersetzt von Anna Pastuszka
Artykuł w duchu historii kultury intelektualnej omawia problematykę specyfiki ideowej kultury wieku XVIII. Wbrew wpływowym przekonaniom wielu historyków, podkreślających dominujący charakter proces sekularyzacji kultury Oświecenia, wskazuje, że mimo niewątpliwej obecności wątków racjonalistycznych chrześcijaństwo pozostało integralnych elementem kultury tej epoki. Analizy na gruncie kultury naukowej i szkolnictwa, a więc najbardziej fundamentalnych narzędzi upowszechniania ówczesnej kultury upoważniają nawet do stwierdzenia, że chrześcijańska inspiracja pozostała nie tylko istotnym, ale wręcz podstawowym punktem odniesienia kultury wieku XVIII. Stąd, w duchu tzw. długiego trwania (longue durée), podkreślanego przez współczesną historiografię, Oświecenie religijne, nade wszystko Oświecenie chrześcijańskie jest nie tylko faktem kulturowym, ale nawet stanowi nurt dominujący (mainstream Enlightenment). 
This paper has been written in the spirit of the history of intellectual culture, and it discusses the problems of the specific ideological culture of the eighteenth century. Contrary to the influential views held by many historians who stress the dominant process of secularization in the culture of the Enlightenment, the paper indicates that despite rationalist elements Christianity remained an integral element of the culture of this epoch. By virtue of analyses conducted on the grounds of scientific culture and education, therefore the most fundamental tools of popularization of the then culture, we are entitled even to state that Christians inspiration was not only an essential, but actually basic point of reference for eighteenth-century culture. Thus in the spirit of the so-called long duration (longue durée), underlined by contemporary historiography, the so-called religious enlightenment, above all Christian Enlightenment is not only a cultural fact, but it does make up the mainstream Enlightenment. Summarised by Stanisław Janeczek
Źródło:
Kultura i Wartości; 2015, 15
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„WOBEC OBCYCH POSTĘPUJCIE MĄDRZE, WYZYSKUJĄC KAŻDĄ CHWILĘ SPOSOBNĄ” (Kol 4, 5-6)
“CONDUCT YOURSELVES WISELY TOWARD OUTSIDERS, MAKING THE MOST OF THE OPPORTUNITY” (COL 4, 5-6)
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488342.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 17-19
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze raz o „początkach nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego”
Once again about the “Origins of Modern Christian Aristotelianism”
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013208.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
renesans
nowożytny arystotelizm chrześcijański
history of philosophy
Renaissance
modern christian Aristotelianism
Opis:
The origin of modern christian Aristotelianism founded first, in the positive and negative sense, the Renaissance philological-historical humanism. In the first case it provided hermeneutic methods which ensured a study of authentic Aristotelianism covered by the medieval scholastic syntheses. The application of Renaissance hermeneutics brought forth the revival of Aristotelian studies. They made efforts to read out the authentic heritage of Aristotle, therefore they referred to more literal interpreters, such as Alexander of Afrodisia or Averroës. This practice aroused anxiety about the conformity of the Aristotelian doctrine to the Christian doctrine and called for some steps to use the interpretations that satisfied this condition, i.e. the times of golden scholasticism in the form of the so-called of via antiqua. At the same time the role of Christianised Aristotelianism was stressed vis-à-vis philosophical pluralism which threatened the unity of Christian theology, especially neo-Platonism involved in various naturalistic trends. They made religion philosophical and threatened its identity through the relativization of the Biblical revelation. The latter was treated as one of the elements of mystic wisdom. On the other hand Renaissance humanism by stressing the role of philological-historical studies reduced the importance of philosophy, treated at most as a praxistic ethical reflection. No wonder then that the reform of the mid-15th century – initiated by Pope Nicholas V, a prominent humanist – made efforts to preserve the unity of the church doctrine in which philosophy would play the role of a rational foundation of religious faith. This reform tended on the one hand to the revival of the philosophical spirit, especially the maximalistically understood philosophy of Aristotelianism, on the other it sought to conform this Aristotelianism to Christianity.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 101-121
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[rec.] Roman Darowski, Filozofia jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku
[rev.] Roman Darowski, The Philosophy of the Jesuits in the Lands of the Former Republic of Poland in the 19th Century
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488718.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 170-181
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór o rolę wolffianizmu w polskim Oświeceniu. Antoni Wiśniewski SP a Christian Wolff
A Controversy on the Role of Wolffianism in the Polish Enlightenment. Antoni Wiśniewski S.P. and Christian Wolff
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918934.pdf
Data publikacji:
2020-10-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
The paper seeks to verify the sources of a thesis which emphasizes the impact of Ch. Wolff on the Polish reforms of teaching philosophy in the Catholic education in the first half of the 18th century. The paper compares also the works by A. Wis´niewski S.P. with those written by Wolff and takes into account the fact that the Piarist was a pioneer in formulating the didactic curriculum in Piarist education. It contains a comparative analysis carried out against the background of influential Western handbooks (written by, e.g., E. Pourchot, E. Corsini, A. Genovesi, F. Jacquier, J. Redlhammer, J.A. Nollet). This analysis allowed us to state that Wis´niewski was original in his grasp of the subject matter. He freely took advantage of varied philosophical and scientific traditions, as well as particular handbooks (very often other handbooks than Wolff’s). The differences between the authors in question have been revealed both as regards philosophical declarations and in the structural dimension and contents. Wis´niewski’s solution differs, first of all, in view of its consequent eclectism which diverges from Wolff’s systemic interpretation. The latter solution is, however, diluted with a (parallel) three-level (empirical, mathematical and philosophical) analyses of reality. It is also in view of the conditionings of the then philosophy (e.g. the debates on the philosophy of life) that the Piarist’s standpoint diverges from the rationalistic and naturalistic solutions which we find in Wolff. The Polish Piarist founded the ideal of “Christian philosophy”. This ideal while showing similarities between the contents and methods of argumentation and the philosophy of the Enlightenment, conditions a close tie with the 18th-century philosophical and theological formation, defined as the so-called Christian Enlightenment.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1994, 42, 1; 81-120
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja „filozofii chrześcijańskiej” w pismach polskich pijarów w okresie Oświecenia. Uwagi metodologiczno-historyczne
The Conception of „Christian Philosophy” in the Writings of the Polish Piarists during the Enlightenment. Some Methodological and Historical Remarks
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016312.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
The paper analyses the changes which underwent within the nature and function of philosophy connected with Christian theology in the time of antireligious contestation of the Enlightenment. The problem has been presented on the basis of the didactic of the Polish Piarist schools (S. Konarski, A. Wiśniewski, K. Narbutt, S. Chróścikowski). The didactic is shown against the background of the West-European approaches (Ch. Wolff, E. Pourchot /Purchotius/, E. Corsini, A. Genuensis /Genovesi/) and on the works of the Polish Jesuits (B. Dobszewicz, S. Szadurski). The changes in the philosophy instruction were revealed by emphasizing the problem of the philosophy of life from the scope of the philosophy of God (e.g. the defence of the attribute of Divine Providence which was questioned by deism), anthropology (e.g. the justification of the immortality of the human soul) or ethics (the Christian interpretation of natural law). These approaches did not confine themselves merely to the defence of the traditional doctrina christiana, but while assimilating the results of modern epistemology (R. Descartes, J. Locke), they justified the reason why the revelation should be used as the indispensable element which supplements natural cognition (it is sensible to believe). They were opened to the contemporary currents and that is why they had to take up polemics with the circles which inseparably joined bound theology with traditional philosophy. In consequence they defended the autonomy of philosophy limited only by the negative norm of faith. The above solutions written in the context of the Polish cultural transformations prior to the setting up of the Committee of National Education constitute an aspect of the European movement described as "Christian Enlightenment".
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1993, 41, 1; 125-155
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów kultury naukowej – koncepcja nauki Jeana le Rond d’Alemberta
From the History of the Culture of Science: Jean le Rond d’Alembert’s Conception of Science
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807398.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
oświecenie
historia nauki
Jean le Rond d’Alembert
Enlightenment
history of science
Opis:
The article discusses d’Alembert’s conception of science as a manifestation of the Enlightenment culture of science. Albeit the spirit of empiricism, typical of the Enlightenment culture, is indeed dominant in it, also signs of the lasting tradition of the Cartesian rationalism can be seen, along The article discusses d’Alembert’s conception of science as a manifestation of the Enlightenment culture of science. Albeit the spirit of empiricism, typical of the Enlightenment culture, is indeed dominant in it, also signs of the lasting tradition of the Cartesian rationalism can be seen, along with the vision of unification of science understood in the modern way with philosophy, which even accounts for the traces of speculative thinking in physics. Also the effect of the spirit of more geometrico in the form of raison physico-mathématique may be perceived, that requires treating mathematics as a model of unfailing cognition, its systemic perspective, as well as linguistic precision. This, however, does not rule out legitimacy of the use of methods of the kind of cognition that is only probable, including making use of hypotheses. A specific manifestation of the unification of empiricism and rationalism in d’Alembert’s conception of science is also the legitimization of cognition that has an instinctive character, revealed in the Enlightenment owing not only to the Scottish common sense philosophy, but also to the influence of the Cartesian spirit in France of that time, from the perspective of C. Buffer SJ, who was as much an empiricist as a rationalist. An expression of a harmonious combination of these traditions is ultimately a unifying classification of sciences, in which d’Alembert legitimizes not only natural and social sciences, but also elements belonging to classical philosophy (modern Christian Aristotelianism) with references to the world view, like the ones undertaken against the background of the rise of agnosticism that was forced both by the ideal of certain knowledge and by the conception of the nature of science understood in the utilitarian way, of its origin and function. Hence, ultimately connecting d’Alembert’s conception of science with the theory of science characteristic of positivism that sometimes appears in the literature of the subject is illegitimate
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 1; 59-92
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura języka a kultura logiczna w myśli Johna Locke’a
The Culture of Language versus Logical Culture in John Locke’s Thought
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488541.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
filozofia języka
Oświecenie
John Locke
history of philosophy
philosophy of language
Enlightenment
Opis:
This article discusses the problems of language in John Locke’s thought. In the present studies the dominating considerations focus on the history of epistemology and philosophy of language. This study takes into account a broader intellectual context of the philosophy of language pursued at the turn of the seventeenth and eighteenth centuries. First and foremost it places the problems of language in the context of changes in the teaching of logic and rhetoric. Locke inspired the then beliefs about the significance of language as the tool of science and public discourse, in the questions of education, morality, politics, and religion. The English philosopher emphasized how important was the duty to shape the activity of the human mind, one of which was to develop linguistic skills; such skills are the condition of the reliability of knowledge and argumentative efficacy in social communication.
Artykuł podejmuje problematykę języka w myśli Johna Locke’a. Dotychczas dominują opracowania tej tematyki z zakresu historii epistemologii i filozofii języka. Niniejsze dokonanie uwzględnia szerszy kontekst intelektualny filozofii języka uprawianej na przełomie wieku XVII i XVIII. Przede wszystkim umieszcza problematykę języka w kontekście zmian jakie dokonały się w nauczaniu logiki i retoryki. Locke inspirował ówczesne przekonania o istotnym znaczeniu języka jako narzędzia nauki i publicznego dyskursu, w kwestiach wychowania, moralności, polityki, religii. W postulat właściwego kształtowanie aktywności ludzkiego umysłu wpisywał obowiązek dbałości o sprawność językową, stanowiącą warunek rzetelności poznania i argumentacyjnej skuteczności w komunikacji społecznej.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 5-26
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komisja Edukacji Narodowej. Perspektywy badawcze w kręgu kultury intelektualnej
The Commission of National Education: Research Prospects within Intellectual Culture
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807468.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
oświata
historia kultury intelektualnej
oświecenie
Polska
Komisja Edukacji Narodowej
education
intellectual history
enlightenment
Polska
Commission of National Education
Opis:
This paper discusses the trends in researches indispensable for an integral approach to the Commission of National Education, an essential cultural and social phenomenon. As it is universally agreed, the Commission was the first European ministry of education. It is necessary to go beyond the circle of studies typical of school structure in its history, i.e. such that concentrates on the presentation how a school structure functions in its formative and didactic aspects, especially the network of schools, population of teachers and pupils, and also didactic aids that were used. Education should be analysed also within the overall cultural formation, a concrete school system, especially that its social role in the Enlightenment went considerably beyond the scope of contemporary education. Accordingly, we are obliged to show, among other things, the European context of the Enlightenment school reforms, commonly linked with the French reforms, and the school standards that preceded the reforms. One should also make a more thorough analysis of textbooks used in this system of education, taking into consideration the then level of learned and philosophical culture, or even traces that the intellectual tendencies that affected formation and education proper of this learned institution.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2010, 1; 115-134
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistemologia w dydaktyce fizyki Komisji Edukacji Narodowej
Epistemology in the teaching of physics by the Commission for National Education
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015979.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
nauki i oświaty
historia przyrodoznawstwa
historia fizyki
history of philosophy
science and education
natural history
history of physics
Opis:
The subject of the article is defining the specificity of broadly understood epistemology (theory of cognition, methodology of science) that could be seen in the teaching of physics at secondary schools (and partly also at universities) run by the Commission for National Education. It was the first European „ministry” of education, which worked in Poland in the years 1773-1795. Its specificity was defined by a new model of school directed to scientific rather than linguistic-humanist, and on a higher level − also than philosophical education. On the level of syllabuses it meant replacing lecturing Aristotelian philosophy of nature with phenomenalistic-mathematical natural science (mechanists), oriented to technical-economic practice (utilitarianism). The syllabuses declared so radical a break up − in the spirit of pre-positivism of The French Encyclopaedia − with traditional education that at secondary schools practically all the philosophical subjects were removed, apart from logic and ethics, and at universities logic was cancelled too. However, the teaching practice differed from the syllabus and organisational radicalism that was incomparable with any other education system functioning in Europe. In it numerous handbooks written in the circle of the so-called philosophia recentiorum were used. It joined the Aristotelian philosophy of nature with elements of modern natural history. Introduced into the secondary and university education in the whole of Europe in the first half of the 18th century, it broke the framework of the traditional philosophy syllabus. Also the handbooks of the Commission for National Education − like all of the eclectic school physics of the Enlightenment era − still contained philosophical elements, with the idea of justifying them inductively. However, at the same time numerous troubles appeared resulting from putting into effect the empirical-mathematical ideal of natural history. This was the result of shortage of instruments necessary for performing experiments, even on the didactic level that dominated over research work in the Polish science of that time. Also doubts were expressed as to the possibilities and range of applying the language of mathematics for defining the data obtained in experiments. This resulted from a low methodological level of natural science of that time that still had a describing-systematising character (natural history, partly also physics). Hence doubts appeared in defining the mathematical status of natural science, still treated as applied mathematics, or as an integral − sometimes even first-rate − element of physics. Especially development of mathematically defined mechanics and the possibilities of applying it in technology gave a higher prestige to reflection over technical--economic activity, which led to general acceptance of the ideal of applied science preferred at those times.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 203-263
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 31

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies