Wszystkie pola: "Armia Czerwona" - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Armia Czerwona w powiecie szubińskim (w województwie pomorskim) w 1945 roku
The Red Army in the Szubin District (in the Pomeranian Voivodeship) in 1945
Autorzy:: Ławniczak, Remigiusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23202896.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:: Red Army
1945
crime
public sentiment
Pomeranian Voivodeship
Armia Czerwona
1945 rok
przestępstwa
nastroje społeczne
województwo pomorskie
Opis:: Artykuł opisuje działalność wojsk sowieckich w powiecie szubińskim w województwie pomorskim w 1945 r. oraz nastroje społeczne i stosunek mieszkańców do czerwonoarmistów. Wejście Armii Czerwonej na teren powiatu w styczniu 1945 r. oznaczało zakończenie okrutnej niemieckiej okupacji, zostało więc przyjęte przez miejscową ludność z radością. Od pierwszych chwil wojsko sowieckie było dominującą siłą w życiu polityczno-społeczno-gospodarczym regionu. Uczestniczyło w powoływaniu lokalnych władz, utrudniało prace nad odbudową, rozpoczęło systemową grabież majątku prywatnego i państwowego oraz deportacje do obozów pracy w ZSRS. Czerwonoarmiści dopuszczali się masowych przestępstw – od kradzieży i dewastacji, przez gwałty i pobicia, aż po zabójstwa. Ich działalność spowodowała ogólną niechęć i strach społeczeństwa przed sowieckim wojskiem. Powszechnie uważano, że Armia Czerwona okupuje Polskę, i oczekiwano opuszczenia przez nią naszego kraju.
The article describes the activity of the Red Army in the district of Szubin (Pomeranian Voivodeship) in 1945, and social moods and attitudes of its inhabitants towards Soviet soldiers. The entry of the Red Army into the district in January 1945 marked the end of the cruel German occupation, so it was welcomed by the local population. From the very beginning, the Soviet Army was the dominant force in the political, social and economic life of the region. It took part in the appointment of local authorities, obstructed reconstruction work, started systematic looting of private and state property and deportations to labour camps in the USSR. Red Army soldiers committed mass crimes, from theft and devastation, through rape and beatings, to murder. Their activities caused the general public dislike and fear of the Soviet Army, the Red Army was believed to have occupied Poland and was expected to leave the country.
Źródło:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 552-579
1733-6996
Pojawia się w:: Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Współpraca Reichswehry i Armii Czerwonej przed 1933 rokiem – fakty a mity polskiej historiografii
Autorzy:: Fudalej, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/608916.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Reichswehra
Armia Czerwona
współpraca wojskowa
układ w Rapallo
produkcja zbrojeniowa
Opis:: Współpraca Niemiec przed dojściem Adolfa Hitlera do władzy ze Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich, a zwłaszcza jej aspekt wojskowy, wciąż wzbudza szczególne zainteresowanie polskich historyków. Niestety, w swoich pracach bazują oni niemal wyłącznie na zachowanych dokumentach polskiego Oddziału II Sztabu Generalnego (Głównego) oraz publikacjach w języku polskim i angielskim, nie wykorzystując dostępnych niemieckich i rosyjskich materiałów archiwalnych ani nawet wydanych zbiorów źródeł. Prowadzi to do powtarzania i utrwalania pewnych mitów dotyczących współdziałania Reichswehry i Armii Czerwonej.Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie różnych pokutujących wciąż błędów, w oparciu o materiały zgromadzone podczas kwerend w archiwach niemieckich, uzupełnione informacjami z publikacji niemieckoi anglojęzycznych oraz trzech pozycji zawierających dokumenty z archiwów rosyjskich. Cooperation between the Reichswehr and Red Army before 1933 – facts and myths in Polish historiographyA cooperation of Germany with the Soviet Union in the period before Adolph Hitler came to power, and especially its military aspect, still enjoys keen interest of Polish historians. Unfortunately, they base their study almost solely on the preserved documents of the Second Department of Polish General Staff and publications in Polish and English, without using accessible German and Russian archival materials or even published source material. This resulted in some myths on cooperation between the Reichswehr and Red Army being restated and preserved.The purpose of the present study is to rectify various persisting errors of the Polish literature on the subject on the basis of materials collected in German archives, complemented by the information from Germanand Russian-language publications and three publications of documents from Russian archives.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2017, 49, 1
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Dębica i powiat dębicki pod władzą Armii Czerwonej w latach 1944–1945 w aspektach społeczno-politycznym i ekonomicznym
Autorzy:: Baziur, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/608719.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Red Army
Dębica
Dębica district
communists
Armia Czerwona
powiat dębicki
komuniści
Opis:: The article deals with the effects of the stay of Red Army troops in the District of Dębica in 1944–1945. It discusses the impact of the Soviet troops and the Soviet security services staying in the district on the socio-political situation as well as on the security of the population and socio-economic life, in the aspect of predatory economy, especially in the sector of agriculture.
Artykuł poświęcony jest skutkom pobytu oddziałów Armii Czerwonej w powiecie dębickim w latach 1944–1945. Omówiono wpływ wojsk sowieckich i organów bezpieczeństwa ZSRR, przebywających na terenie tego powiatu, na sytuację społeczno-polityczną, a także na bezpieczeństwo ludności oraz życie społeczno-gospodarcze, w aspekcie rabunkowej gospodarki, zwłaszcza w sektorze rolniczym.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 3
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Armia Czerwona po wojnie polsko-rosyjskiej 1919-1921 roku
The Red Army after the Polish-Russian War of 1919-1921
Красная Aрмия после польско-российской войны 1919-1921 гг.
Autorzy:: Grzelak, Czesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/482868.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Muzeum Wojska w Białymstoku. Ośrodek Badań Historii Wojskowej
Opis:: To what extent did the Polish-Russian war of 1919-1920 influence the further policy of Soviet Russia? The answer is difficult and because of the lack of full ccess to the Russian archives – for the time being impossible. Nevertheless, the author makes an attempt of answering this question, assuming that it will be an incomplete answer. The Soviets remembered that the military defeat in the war with the Polish was one of the causes of serious disturbances in the country. After extinguishing warfare the Red Army underwent the demobilization from 5 300 000 to mere 600 000 soldiers. As a result of the reduction of the army it consisted of, among others, 71 rifles divisions, of which 42 represented the territorial type and 18 were cavalry divisions. Thus, the Red Army became an army with a low battle potential. After coming to power, Stalin skillfully stoked the threat of a continuous threat to the State by the capitalist world. This was aimed at justifying a huge renunciation of living conditions, fighting with the inner enemy and development of heavy engineering and defense industry only acting for the reconstruction of the army in the eyes of the public. At the same time there was a personal competition, which resulted in the Red Army’s founder Lew Trotsky being ousted from power and replaced by capable self-taught military personality Mikhail Frunze. He proceeded to rebuilding the command and training structure. Subsequently they focused on the growth in numbers and modern equipment as well as the mechanization of armies. united purge in the army in the years 1936-1939 was rather the result of internal struggle of the Soviet military and political elites. Repression at lower levels was designed to stifle initiative and prevent problems in the future. In 1938 and 1939 the army was tested for the first time during clashes with the Japanese army as well as during invasion of Poland, then at war with Finland. These tests did not fare too well and showed that Soviet troops were trained primarily for an offensive action. Stalin understood that the Red Army was not prepared to conduct modern warfare. There was a rapid modernization of the army. Some industries were converted to the production of modern military equipment. They were in rush as the scuffle with the Third Reich was approaching inexorably. As it turned out, the Soviet preparations were delayed. All aforementioned shortcomings contributed to the fact that in the first months of German aggression against the Soviet union, the Red Army suffered a terrible disaster and unimaginable loss.
Как польско-российская война 1919-1920 гг. повлияла на дальнейшую политику советской России? Непросто найти ответ, и в связи с отсутствием полного доступа к российским архивам пока что – невозможно. Однако автор предпринимает попытку ответить на этот вопрос, исходя из того, что ответ не будет исчерпывающим. Советы помнили, что разгром в войне с Польшей был одной из причин серьезных проблем в государстве. После прекращения военных действий в Красной Армии прошла демобилизация, из 5 300 000 осталось всего 600 000 солдат. В результате сокращения армия насчитывала 71 стрелковую дивизию, из них 42 территориального типа и 18 кавалерийских дивизий. Таким образом, Красная Армия стала армией с низким боевым потенциалом. После прихода к власти Сталин искусно подпитывал постоянную угрозу государству со стороны капиталистического мира. Это должно было оправдать в глазах общества бытовые лишения, борьбу с внутренним врагом и развитие только тяжелой и оборонной промышленности для восстановления армии. Одновременно произошли персональные перестановки, в результате которых создатель Красной Армии Лев Троцкий был отстранен от власти, а его заменил талантливый самоучка Михаил Фрунзе. Он принялся переделывать структуру командования и военной подготовки. В дальнейшем ставка была сделана на количественный рост, современное снаряжение и механизацию войск. Большая чистка 1936-1939 гг. была связана, прежде всего, с внутренней борьбой советской военно-политической элиты. Репрессии на низших уровнях должны были подавить инициативу во избежание проблем в будущем. В 1938 г. и 1939 г. прошли первые испытания армии во время столкновений с японской армией и нападения на Польшу, а затем в войне с Финляндией. Проверка прошла не слишком успешно и стала доказательством того, что советские войска обучались, прежде всего, для наступательных действий. Сталин понял, что Красная Армия не готова к ведению современной войны. Прошла быстрая модернизация армии, в том числе были приняты кадровые решения. Некоторые отрасли промышленности были переориентированы на производство современной военной техники. А в это время столкновение с Третьим Рейхом неумолимо приближалось. Как оказалось, советское руководство опоздало с решениями. Вышеперечисленные недостатки привели к тому, что в первые месяцы немецкой агрессии против Советского Союза Красная Армия потерпела сокрушительное поражение и понесла огромные потери.
Źródło:: Studia z Dziejów Wojskowości; 2014, 3; 255-265
2299-3916
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Wojskowości
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Pisanie historii przemocy seksualnej: przekraczanie granic
Writing the History of Sexual Violence – Beyond Borders
Autorzy:: Pető, Andrea
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/478351.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:: II wojna światowa
przemoc seksualna
Armia Czerwona
Węgry
wizualna reprezentacja
Second World War
sexual violence
Red Army
Hungary
historiography visual representation
Opis:: Writing the History of Sexual Violence – Beyond Borders The article reviews the present research and discourses on rapes committed by Red Army soldiers in Hungary. The article after defining two analytical frameworks present in the Hungarian historiography, the intentionalist and the structuralist, tries to overcome this dichotomy with analysing visual sources.
Źródło:: Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 2(26); 27-37
1427-7476
Pojawia się w:: Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Decyzje, które ocaliły niepodległość
Decisions that Saved Independence
Autorzy:: Odziemkowski, Janusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2154522.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:: niepodległość
Armia Czerwona
bolszewicy
samoobrona polska na Litwie i Białorusi
Józef Piłsudski
Dywizja Litewsko-Białoruska
independence
Red Army
Bolsheviks
Polish self-defense in Lithuania and Belarus
Lithuanian-Byelorussian Division
Opis:: Na przełomie 1918 i 1919 r. odradzające się państwo polskie stanęło po raz pierwszy w obliczu groźby inwazji Armii Czerwonej. Niepodległa Polska stała na drodze marszu rewolucji na zachód, dlatego zdaniem władz bolszewickich musiała zniknąć z mapy Europy. Mogła istnieć wyłącznie jako kolejna sowiecka republika rad. Polskie elity, polską inteligencję czekałby wówczas los zgotowany przez bolszewików elitom rosyjskim – fizyczne unicestwienie. Wbrew opiniom wyrażanym przez większość ówczesnych polskich polityków i wojskowych, Naczelny Wódz Józef Piłsudski podjął ryzykowną decyzję, aby nie czekać nad Niemnem i Bugiem na podejście Armii Czerwonej, lecz wysłać bardzo szczupłe siły, jakimi dysponował, na wschód, na spotkanie nieprzyjaciela. Pragnął osłonić centrum kraju przed inwazją, która mogła mieć nieprzewidywalne skutki dla tworzącego się dopiero państwa polskiego. Nieliczne polskie formacje, złożone głównie z ochotników, dzięki walorom żołnierza i dobremu dowodzeniu, potrafiły pobić czołowe oddziały Armii Czerwonej, co skłoniło dowództwo bolszewików, nieposiadających informacji o siłach polskich, do zatrzymania ofensywy. Ten fakt miał decydujące znaczenie dla pierwszej fazy wojny polsko-sowieckiej. Przesunięcie frontu na wschód pozwoliło Piłsudskiemu przygotować wiosną 1919 r. uderzenie na Wilno, które uprzedziło ofensywę bolszewicką, odniosło pełny sukces i zapoczątkowało pasmo polskich zwycięstw froncie polsko-bolszewickim w 1919 r.
Źródło:: Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 19-36
1427-7476
Pojawia się w:: Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Ostatnia walka żołnierzy II Rzecypospolitej
Autorzy:: Niedziela, Szymon
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/121091.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:: II Rzeczpospolita
żołnierz
walka
II wojna światowa
opozycja antykomunistyczna
Armia Czerwona
Żołnierze Wyklęci
Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj
Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość
WiN
Narodowe Zjednoczenie Wojskowe
NKWD
II Republic of Poland
soldier
fight
Second World War
Źródło:: Wiedza Obronna; 2009, 1; 111-127
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:: Wiedza Obronna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Kwestia narodowości żołnierzy Armii Czerwonej pochowanych na trenie województwa podlaskiego
Вопрос о национальности красноармейцев похороненных в подляском воеводстве
Подляск әкімшілік бірлігінде жерленген Қызыл Әскер жауынгерлерінің ұлты жөніндегі мәселе
Autorzy:: Nikołajuk, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2192751.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Muzeum Pamięci Sybiru ; Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Białymstoku
Tematy:: Armia Czerwona
województwo białostockie
ekshumacje
identyfikacja
cmentarze
Red Army
Białystok Voivodeship
exhumations
identification
cemeteries
Opis:: Na wschodnich ziemiach II RP żołnierze Armii Czerwonej znaleźli się najpierw w wyniku agresji sowieckiej we wrześniu 1939 r., a następnie w czasie operacji militarnych prowadzonych przez Sowietów w latach 1944–1945. Tuż po wojnie pojawił się problem ekshumacji i identyfikacji poległych na tych obszarach żołnierzy Armii Czerwonej. Także na terenie obecnego województwa podlaskiego w pierwszych latach powojennych została przeprowadzona wówczas pierwsza akcja ekshumacyjna (potem były kolejne, ostatnia w 2018 r.). Po jej zakończeniu większość szczątków żołnierzy złożono na utworzonych w tym celu cmentarzach żołnierzy Armii Czerwonej lub na cmentarzach wojennych i komunalnych wspólnych z żołnierzami Wojska Polskiego lub ludnością cywilną. Ponadto w wielu miejscowościach znajdują się mogiły zbiorowe i indywidualne, w których spoczywają np. jeńcy zmarli w obozach. Na cmentarzach w województwie podlaskim spoczywa łącznie 137 450 żołnierzy sowieckich. Znane są nazwiska zaledwie 2,2% ogółu pochowanych.
Red Army soldiers found themselves in the eastern territories of the Second Polish Republic first as a result of Soviet aggression in September 1939, and then during military operations conducted by the Soviets in 1944–1945. Immediately after the war, the problem of exhumation and identification of the Red Army soldiers who died in these areas arose. Also in the area of the present Podlaskie Voivodeship, in the first post-war years, the first exhumation action was carried out (then there were more, the last one in 2018). After its completion, most of the soldiers' remains were buried in cemeteries of Red Army soldiers created for this purpose or in war and municipal cemeteries shared with soldiers of the Polish Army or civilians. In addition, in many places there are collective and individual graves, in which, for example, prisoners of war who died in camps rest. A total of 137,450 Soviet soldiers are buried in cemeteries in the Podlaskie Voivodship. The names of only 2.2% of all those buried are known.
Źródło:: Biuletyn Historii Pogranicza; 2023, 23; 62-78
1641-0033
Pojawia się w:: Biuletyn Historii Pogranicza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Armia Czerwona w powiecie świeckim (w województwie pomorskim) w 1945 roku: przestępcza działalność wojska i stosunek mieszkańców do czerwonoarmistów
The Red Army in Świecie County (Pomorskie Voivodeship) in 1945: Criminal Activities of the Troops and the Local Attitude towards the Red Army
Autorzy:: Ławniczak, Remigiusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29520866.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: województwo pomorskie
1945
komunizm
Armia Czerwona
nastroje społeczne
przestępstwa
Pomeranian Voivodeship
communism
Red Army
mood of local community
crime
Opis:: Artykuł opisuje działalność Armii Czerwonej w powiecie świeckim (województwo pomorskie) w 1945 r. Przedstawiono rolę, jaką odgrywało wojsko sowieckie w życiu społeczno-polityczno-gospodarczym regionu. Podano przykłady i omówiono charakter przestępstw popełnionych przez czerwonoarmistów oraz ich wpływ na życie społeczności lokalnej. Podsumowując tę działalność, zaprezentowano stosunek mieszkańców powiatu świeckiego do Sowietów oraz emocje, jakie wywoływali.
The article demonstrates the activities of the Red Army in the poviat (county) of Świecie (Pomorskie Voivodeship) in 1945, shedding light on the effects the Soviet army had on the socio-political and economic life of the region. The selected examples are given to present the nature of crimes committed by the Red Army and their impact on the life of the local community. To summarise this activity, the attitude of the inhabitants of the Świecie poviat towards the Soviets and the emotions they evoked are presented.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 1; 129-153
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Narodowe formacje wojskowe w Rosji bolszewickiej i Związku Sowieckim w latach 1918–1943 i ich rola w polityce ekspansji imperium
Autorzy:: Jasiewicz, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/608661.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Polska Armia Czerwona
Rewolucyjna Rada Wojskowa
wojska gruzińskie, armeńskie, azerbejdżańskie, uzbeckie, kazachskie, turkmeńskie, tadżyckie, kirgiskie, fińskie
korpusy terytorialne RKKA w państwach bałtyckich
238 Dywizja Strzelecka
Opis:: National Military Formations in Bolshevik Russia and the Soviet Union in 1918–1943 and Their Role in the Policy of Imperial ExpansionNational military units appeared in Bolshevik Russia already during the so–called October Revolution and predominantly the period known as the “Civil War” or the “Struggle against the Counter–Revolution”. It is highly probable that upon this stage in the history of Bolshevik Russia the existence of such armies was supposed to bolster the self–esteem of the vanquished nations and their elites and to preserve the mistaken conviction that Red Russia respected their right to self–determination and was devoid of imperial or Russification leanings. These armies, based on voluntary recruitment and during the winter even disbanded, resembled rather a Red militia, not to mention a commonplace gang. Nonetheless, the application of a national rhetoric made it easier to conceal the true Bolshevik targets, i.e. the reconstruction and even the expansion of the former tsarist Empire. It seems worthwhile to draw attention to a certain continuum of the Russian/Soviet or Putinesque line pursued by the Russian state and a strategic scheme planned at least decades ahead, regardless of its provenance. Today, the counterpart of the ”national” armies and governments involves ”independent” separatists and their military and political structures as well as long ago devised models of conduct (elections, plebiscites, rhetoric suitable for a presentation of arguments, etc.). Hence an analysis of former military–political conceptions may well serve contemporary objectives.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2016, 48, 1
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Kto spalił Słupsk w marcu 1945 roku? Przypadek pomorskiego miasta zajmowanego przez Armię Czerwoną
Who burnt Słupsk in March 1945? A case of a Pomeranian town captured by Red Army
Autorzy:: Skóra, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2034558.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: The Soviets
Red Army
Pomerania
town fires
Słupsk
landsmannschaft
Sowieci
Armia Czerwona
Pomorze
pożary miast
ziomkostwo
Opis:: Niebroniony przez Niemców Słupsk poniósł podczas wojny bardzo poważne straty. Zmieniły one na zawsze zabudowę miasta. Mieszkańcy – dawni i nowi, Niemcy i Polacy – od kilkudziesięciu lat zadają pytanie: kto zawinił, skoro walk nie było? W historii Słupska pod redakcją Stanisława Gierszewskiego – do dzisiaj podstawowej syntezie dziejów miasta – napisano, że Słupsk został zniszczony w marcu 1945 r. w około 25-30% w wyniku walk czerwonoarmistów z Niemcami; boje te opisano. W okresie PRL w tle tych nieprawdziwych stwierdzeń istniała „historia szeptana”, przekazywana z ust do ust. W jej wykładni to Sowieci podpalili niebroniony Słupsk kilkanaście godzin po zajęciu miasta. Wniosek ten wyprowadzano ze wspomnień Niemców, polskich pionierów Słupska oraz historiografii zachodnioniemieckiej. Od upadku komunizmu wersja „szeptana”, coraz dokładniej opisana i uzasadniona, została powszechnie przyjęta. Przyjmowano ją z goryczą, bo Słupsk, uchodzący za jedno z ładniejszych miast pomorskich, „mógł ocaleć”, jego zniszczeń nie uzasadniały działania wojenne. Kładziono to na karb „zdziczenia Sowietów”. Do zmiany tego przekonania skłaniają wspomnienia Niemców publikowane w latach 50. XX wieku w czasopiśmie „wypędzonych” słupszczan, „Stolper Heimatblatt”. W numerze 6 ukazał się tam list Margarety Dähling. Widziała opisywane wydarzenia, była w centrum Słupska, gdy zaczęło płonąć. I opisała rzeczy zaskakujące, stojące w sprzeczności z powszechnie przyjętymi wyobrażeniami. Wydarzenia w Słupsku, tuż po wkroczeniu Sowietów mogły mieć bardziej złożony przebieg, a sprawcy – inne od zakładanych motywacje. Hipoteza postawiona w tym artykule, po uwzględnieniu wspomnianej relacji niemieckiej, jest następująca: Słupsk zaczął płonąć nocą 7/8 marca w wyniku niemieckiego wysadzenia mostów, jeszcze przed wkroczeniem Sowietów. Niemcy zastawili w Słupsku pułapkę na czerwonoarmistów, w kamienicach Starego Rynku (Markt Platz). Wieczorem 8 marca, gdy Sowieci byli w mieście już kilkanaście godzin, nastąpił wybuch niemieckich materiałów wojskowych na Starym Rynku. Nie wiadomo z jakiej przyczyny, ale prawdopodobna jest detonacja dokonana przez Niemców. W wyniku wybuchu nastąpiły dalsze pożary, a następnie Sowieci przystąpili do systematycznych podpaleń, z zemsty lub aby detonować kolejne możliwe pułapki i zdusić możliwy opór. Metodyczność podpaleń i zaangażowanie całych pododdziałów wskazuje jednak na drugi motyw. Zniszczeń dopełniły przemarsze przez miasto 1 Gwardyjskiej Armii Pancernej Armii Czerwonej, idącej z Koszalina do Gdańska. Jeśli hipoteza ta jest prawdziwa, za spalenie centrum miasta odpowiadaliby i Niemcy, i Sowieci, w trudnej do ustalenia proporcji. Destrukcję miasta rozpoczęli jednak Niemcy.
Undefended by the Germans, Słupsk suffered heavy losses during the World War II, which changed forever the town’s buildings. The inhabitants, both the former and the present, the Germans and the Poles, have for decades asked who is to blame as there was no fighting? According to the history of Słupsk edited by Stanisław Gierszewski – until this day the basic synthesis of the town’s history – 25–30 per cent of Słupsk was destroyed in March 1945 as a result of Red Army fights with the Germans. These fights were described. During the Polish People’s Republic period a whispered word of mouth history existed in the background of these false statements. According to this construction, it were the Red Army soldiers who set the undefended Słupsk on fire several hours after capturing the town. Such conclusion was drawn from the memories of the Germans, the Polish pioneer settlers in Słupsk, and from the West German historiography. After the collapse of communism, the word of mouth version, more and more precisely described and justified, was commonly accepted. It was accepted with bitterness, as Słupsk, regarded one of more beautiful Pomeranian towns, “could survive”, because its devastation was not a consequence of military action. It was ascribed to the „barbarism” of the Soviets. This belief can be revised under the influence of the memories of the Germans, published in the 1950s in a journal of the “expellees” from Słupsk, „Stolper Heimatblatt”. Issue 6 contains a letter from Margaret Dähling who eye-witnessed the described events. She was in the city centre when it went up in flames. Her report is surprising, it contradicts the commonly accepted beliefs. The course of events immediately after entrance of the Soviet troops could have been more complex, and the perpetrators could have different motivation than it is assumed. The hypothesis put forward in this article, after taking into account the aforementioned German report, is as follows: Słupsk went up in flames on the night from 7 to 8 March as a result of blowing up the bridges by the German forces, still before the Soviets entered the town. The Germans set a trap for the Red Army soldiers in the Old Market (Markt Platz) houses. On 8 March in the evening, when the Soviet troops had already been there for several hours, the German military materials exploded in the Old Market. The reason is unknown, but the detonation caused by the Germans is likely. As a result of the explosion, further fires ensued. Then the Soviets started systematic fire-raising, for revenge or to blow up further possible traps and to quell possible resistance. The methodicalness of fire-raising and the action of the whole squads point rather to the latter motive. Devastation was completed by the 1st Guards Tank Army of the Red Army marching through the city from Koszalin to Gdańsk. If this hypothesis is true, both the Germans and the Soviets should be responsible for burning the city centre in proportions difficult to estimate. However, the destruction of the town was commenced by the Germans.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 151-191
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Zdobycie Działdowa w styczniu 1945 r. W świetle dokumentacji nagrodowej żołnierzy armii czerwonej
The seizure of Działdowo in January 1945 in the light of the Red Army’s award documentation
Autorzy:: Gliniecki, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1365822.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:: Armia Czerwona
zdobycie Działdowa
styczeń 1945
dokumenty
nagrodowe
Red Army
aquiring Działdowo
January 1945
award documentation
Opis:: This article describes the activities of the Red Army units and individual soldiers during the Battle of Działdowo in January 1945. The research is based, above all, on unpublished sources from the documentation of units of the 5th Armoured Guards Army and award documents of persons serving in the 31st Armoured Brigade, singled out for involvement in Operation Mielno-Elblag, with an emphasis on merit in the clashes near Działdowo and within the city. It also presents the rules for decorating those serving in the Red Army with medals and the specifics records of their merits, describing their battlefield achivements, enemy losses and obtained trophies, bringing the struggles of the war to the level of individual efforts intertwined into the events of a specific episode of combat.
Źródło:: Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 296, 2; 307-328
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:: Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Lew Dawidowicz Trocki o wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920
Autorzy:: Dubel, Lech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/609379.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: permanent revolution
class struggle
internationalism
Polish nationalism
Lev Davidovich Trotsky
Vladimir I. Lenin
Józef Piłsudski
Red Army
the Peace of Riga
permanentna rewolucja
walka klasowa
internacjonalizm
polski nacjonalizm
Lew Dawidowicz Trocki
Włodzimierz I. Lenin
Armia Czerwona
pokój ryski
Opis:: The paper aims to reconstruct Lev Davidovich Trotsky’s views on the Polish-Bolshevik War of 1919–1920. It emphasises a merely incidental relation of his theory of permanent revolution with the beginnings, progress and ending of this war. It also indicates the flexibility of Trotsky’s views and attitudes resulting from the changeable fates of the armed conflict. It stresses the practical achievements of this politician within the sphere of the development of the Red Army, as well as his ability to separate political aims from the direct command of the army. It indicates that this war was not, basically, in the political interest of either party to the conflict, and was not beneficial to either of them. Hence Trotsky’s pacifist inclinations to end it. On the part of Poland, this war was not based on ideological or nationalist reasons. It was about realising a certain vision of the borders of the Polish State. On Red Russia’s part, contrary to appearances, it did not result from the assumption of a necessary bringing of the revolution on its bayonets into Western Europe, but it was, to a large extent, of defensive nature.
Tekst dotyczy rekonstrukcji poglądów Lwa Dawidowicza Trockiego na wojnę polsko-bolszewicką 1919–1920. Podkreśla się zaledwie incydentalny związek jego teorii rewolucji permanentnej z początkiem, przebiegiem i zakończeniem tej wojny. Wskazana jest elastyczność poglądów Trockiego wynikająca ze zmiennych losów konfliktu zbrojnego. Podkreślone są praktyczne osiągnięcia tego polityka w obszarze budowy Armii Czerwonej, a także jego umiejętność oddzielania celów politycznych od bezpośredniego dowodzenia wojskiem. Wskazuje się, że ta wojna zasadniczo nie leżała w interesie politycznym obu stron konfliktu i żadnej z nich nie przyniosła korzyści. Stąd pacyfistyczne skłonności Trockiego do jej zakończenia. Ze strony Polski nie była to wojna uzasadniona względami ideologicznymi czy narodowościowymi. Chodziło o realizację pewnej wizji granic państwa polskiego. Ze strony Rosji Czerwonej (wbrew pozorom) nie wynikała zaś z założenia koniecznego wniesienia rewolucji na jej bagnetach na teren Europy Zachodniej, lecz miała w znacznej mierze charakter defensywny.
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 2
0458-4317
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Dwa oblicza redaktora Władysława Litmanowicza
Autorzy:: Wolsza, Tadeusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/689896.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Armia Czerwona
dziennikarstwo szachowe
gra szachowa
kara śmierci
miesięcznik „Szachy”
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
olimpiada szachowa
Polski Związek Szachowy
represje
Wojskowy Sąd Rejonowy
Red Army
chess journalism
chess game
death penalty
Szachy monthly
Ministry of Public Security
Chess Olympics Games
victimization
Military District Court
Opis:: Artykuł poświęcony jest osobie Władysława Litmanowicza, oficera Armii Czerwonej i Wojska Polskiego oraz sędziego Wojskowego Sądu Rejonowego, a zarazem jednemu z ważniejszych powojennych działaczy szachowych. Działalność w strukturach Polskiego Związku Szachowego łączył z pracą dziennikarską w miesięczniku „Szachy” w latach 1950–1983. Miał jednak również drugie oblicze – sędziego Wojskowych Sądów Rejonowych w Krakowie, Kielcach i w Warszawie; sędziego surowego, który skazał na najwyższy wymiar kary 15 żołnierzy drugiej konspiracji oraz działaczy opozycji antykomunistycznej. Za działalność w stalinowskim wymiarze sprawiedliwości nigdy nie poniósł żadnej odpowiedzialności; przeciwnie, został odznaczony najwyższymi odznaczeniami państwowymi, jeszcze w latach 80. XX w.
Władysław Litmanowicz, an officer of the Red Army and the Polish Army, a judge of the Military District Court, was also one of the most important post-war chess activists. He combined his activity in the Polish Chess Union with his journalistic work for the “Szachy” (Chess) monthly in 1950–1983. He was also the author of numerous valuable books on the history of chess game both in a Polish and international arena. Editor Władysław Litmanowicz had also a second nature – he was a judge of Military District Courts in Cracow, Kielce and Warsaw. He was a strict judge who sentenced to death fifteen soldiers of the second conspiracy for independence, and activists of the anti-communist opposition. He was never held responsible for his participation in the Stalinist judiciary, on the contrary, he was awarded with the highest state awards and recognitions as late as in the 1980s.
Źródło:: Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2016, 14
2450-8365
Pojawia się w:: Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Rekwizycja czy rabunek? Studium przypadku przywłaszczenia mienia przez Armię Czerwoną na przykładzie powiatu wrzesińskiego w 1945 r.
Requisition or robbery? A case study of usurpation of property by the Red Army – resorting to the example of Września county in 1945
Autorzy:: Kościuszko, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2164834.pdf
Data publikacji:: 2018-03-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: historia
Polska
Armia Czerwona
history
Polska
Red Army
Opis:: The text revolves around the Red Army’s activity in Greater Poland since the liberation to the dismantling of the Soviet administration in Poznan province. This text deals with requisitions and robberies committed by the Red Army around Września. This article is dedicated to the phenomena of requisitions and robberies committed by the soldiers of the Red Army in Września county (Poznań province) in 1945–1946. It is a case study which refers to a broader issue of Soviet troops stationing in the province. Their im¬pact on the economic conditions and the financial situation of the civilians was significant. While in the definition context, the difference between requisition and robbery in unambig¬uous, it was in fact blurred in the reality of 1945–1946. Cooperation between the military administration of the Red Army with the war commandants representing it and the Polish administration was in fact very difficult. Frequently, the “right of power” was the determina¬tive factor in the relations between civilians and the Red Army soldiers.
Źródło:: Historia Slavorum Occidentis; 2018, 1 (16); 72-88
2084-1213
Pojawia się w:: Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Armia Sowiecka na Warmii i Mazurach w latach 1945–1948. Szkic do monografii
The soviet army in Warmia and Mazury in 1945-1948. A monographic sketch
Autorzy:: Gieszczyński, Witold
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2164905.pdf
Data publikacji:: 2013-12-15
Wydawca:: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:: Armia Czerwona
Prusy Wschodnie
Warmia i Mazury
gwałty i rabunki
lata 1945–1948
Red Army
East Prussia
Warmia and Mazury
rapes and robberies
1945–1948
Opis:: W świetle zachowanych źródeł, jak i dotychczasowego stanu wiedzy na ten temat obecnie raczej trudno już obronić tezę o „wyzwoleniu” w 1945 r. Prus Wschodnich przez Armię Czerwoną. Dzisiaj brzmi ona absurdalnie zwłaszcza, że w okresie rządów komunistycznych twierdzenie to miało czysto propagandowy charakter. Warto też przypomnieć, że po wojnie blisko połowa terytorium Polski została zagarnięta i wcielona do Związku Sowieckiego, a zamieszkująca od wieków te ziemie ludność polska w praktyce zmuszona do opuszczenia swoich ojczystych stron, które zostały odcięte od macierzy. Należy też podkreślić liczne przypadki gwałtów i przestępstw dokonywanych przez żołnierzy sowieckich, które wywierały destabilizujący wpływ zarówno na przebieg akcji osadniczej, jak i stan bezpieczeństwa na tych terenach. Z kolei rabunki i grabieże, nie tylko znacząco powiększały skalę zniszczeń, ale również w istotny sposób powodowały straty finansowe i tym samym znacznie utrudniły powojenną odbudowę gospodarczą Warmii i Mazur.
In the light of preserved literary sources and the existing knowledge, it would be difficult to further advance the thesis that in 1945 the territory of East Prussia was „liberated” by the Red Army. The above thesis appears absurd today, and during the communist era the term was used purely for propaganda purposes. It should be stressed that after the Second World War, nearly half of the Polish territory was annexed and incorporated into the Soviet Union, and the Poles who had been living there for centuries were forced to leave their homeland which was cut off from the main part of Poland. Particular attention should be paid to a wave of rapes and robberies committed by Soviet soldiers, which had a destabilizing effect on both the settlement process and public safety. Plunder and theft increased the size of war damage and caused considerable financial losses, thus hindering the rebuilding of war-torn Warmia and Mazury.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2013, Zeszyt, XXVII; 59-75
0860-9608
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Cena zwycięstwa. Pamięć o II wojnie światowej we współczesnym społeczeństwie rosyjskim
Nikolai Ivanov, The Price of Victory. The memory of World War II in the Contemporary Russian Society
Autorzy:: Iwanow, Nikołaj
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2177369.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Muzeum Pamięci Sybiru ; Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Białymstoku
Tematy:: II wojna światowa
wielka wojna ojczyźniana
Armia Czerwona
faszyzm
straty ludzkie
World War II
Great Patriotic War
Red Army
fascism
human losses
Opis:: Do dziś zwycięstwo nad faszyzmem stanowi dla przeważającej części społeczeństwa rosyjskiego źródło narodowej dumy, inspiracji i natchnienia. Czy można jednak mówić o zwycięstwie, kiedy kraj został doszczętnie zrujnowany i stracił co najmniej jedną dziewiątą swojej ludności? Podważanie znaczenia zwycięstwa w dzisiejszej Rosji uważane jest przez oficjalne czynniki państwowe niemal za przestępstwo pospolite. Pamięć o „wielkiej wojnie” ma być święta i nikt nie ma prawa rzucić cienia wątpliwości na w wielkie zwycięstwo narodu i jego przywódcy. Dlatego nieliczni historycy i politycy mają odwagę mówić prawdę o wojnie i zwycięstwie. Prawda ta polega na uznaniu faktu, że od pierwszego do ostatniego dnia II wojny światowej niemiecki Wehrmacht nigdy na froncie wschodnim nie miał przewagi liczebnej. Zdecydowanie ustępował on również Armii Czerwonej pod względem ilości i dość często jakości wszystkich typów uzbrojeń. Wielkie zwycięstwa z lat 1941–1942 Niemcy odnieśli głównie dzięki słabości organizacyjnej Armii Czerwonej, fatalnemu dowództwu i braku motywacji do walki u milionów żołnierzy sowieckich. Jednak z każdą nową porażką Armii Czerwonej jej przewaga nad Wehrmachtem jedynie wzrastała. Ogromna większość obywateli przekonała się, że faszyzm niemiecki stanowi dla nich o wiele gorsze zagrożenie niż stalinizm. Wojna z Niemcami dla przeważającej części społeczeństwa sowieckiego rzeczywiście przekształciła się w wojnę ojczyźnianą. W roku 2011 Duma rosyjska upubliczniła dokumenty rządowe z okresu wojny. Wynika z nich, że straty ludzkie Związku Sowieckiego w wojnie ojczyźnianej 1941–1945 roku sięgają 41 mln 979 tys. osób. Jest to o prawie 15 mln więcej, niż sądziła komisja Gorbaczowa. Jeszcze 10 mln 833 tys. – to śmiertelność z tzw. przyczyn naturalnych wśród ludności cywilnej i wojskowych. Zwycięstwo Związku Sowieckiego w II wojnie światowej było zwycięstwem pyrrusowym, które jeszcze bardziej wzmocniło nieludzki, totalitarny system zwany stalinizmem. Większość Rosjan jednak odbiera podobne twierdzenia niemal jako obrazę osobistą.
The victory over fascism has been a source of national pride and inspiration for the majority of Russian society to this day. But is it possible to speak about a victory whereas the country was completely ruined and lost at least one ninth of its population? In today's Russia undermining the importance of victory is considered almost a common crime by official state factors. The memory of the "great war" is to be sacred and no one has the right to cast a shadow of doubt on the great victory of the nation and its leader. That is why few historians and politicians have the courage to tell the truth about war and victory. This truth lies in the recognition of the fact that, from the first to the last day of World War II, the German Wehrmacht never outnumbered the Red Army on the Eastern Front. It was also definitely inferior to the Red Army in terms of the quantity and quite often the quality of all types of weapons. The great victories of 1941–1942 were achieved by the Germans mainly due to the organizational weakness of the Red Army, the terrible command and the lack of motivation to fight among millions of Soviet soldiers. However, with each new defeat of the Red Army, its advantage over the Wehrmacht just increased. The vast majority of citizens found out that German fascism posed a much worse threat to them than Stalinism. The war with Germany did turn into a patriotic war for most of Soviet society. In 2011, the Russian Duma published government documents from the war period. They show that the human losses of the Soviet Union in the Great Patriotic War of 1941–1945 amounted to 41 million 979 thousand people. This is almost 15 million more than the Gorbachev commission thought. Another 10 million 833 thousand is the mortality from the so-called natural causes among the civilian and military population. The victory of the Soviet Union in World War II was a Pyrrhic victory that further strengthened the inhuman totalitarian system known as Stalinism. Most Russians, however, perceive such statements almost as a personal insult.
Źródło:: Biuletyn Historii Pogranicza; 2022, 22; 22-33
1641-0033
Pojawia się w:: Biuletyn Historii Pogranicza
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Powstanie warszawskie w świetle historiografii polskiej zlat 1953-1956
The Warsaw Uprising in the Light of Polish Historiography of the Years 1953-1956
Autorzy:: Rabiński, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1954364.pdf
Data publikacji:: 2002
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Warsaw Uprising
historiography
World War II
Home Army
Red Army
politics
Polish government in exile
strategy
Powstanie Warszawskie
historiografia
II wojna światowa
Armia Krajowa
Armia Czerwona
polityka
Rząd Londyński
strategia
Opis:: In the years 1953-1956 Polish historians and journalists often took up the issue of the Warsaw Uprising. Controversies and polemics connected with the problem were going on in Poland rather than in the emigration circles. It would seem that four years are a short period of time, but inner caesuras were able to form then, which were characterized by different points of view on and different ways of writing about the Uprising. These divisions were clearly seen in writings inside Poland only. Social and political transformations that happened in Poland in 1956 and that culminated in the October of that year, played an important role here. The emigration historiography did not experience such sudden changes in the way of writing or evaluating certain phenomena. From the beginning freedom of expressing one's thoughts prevailed there; the standpoints differed from one another and `the only correct' interpretation of historical events was not obligatory. A sudden change in the style of writing about the fights in the Polish capital that occurred in 1956 is a characteristic feature of historiography devoted to the Uprising. Before that date historians mainly studied the genesis of the event as well as the political and military motives that led the Home Army commanders to giving the order to start the Uprising, and these analyses were mainly made by the regime historians. However, after the 1956 changes a matter-of-fact analysis of the course of the Warsaw fights took over, and the question of its genesis takes up proportionally less space. The works of that time (Borkiewicz) are characterized by objective and many-sided approach to the problem as well as use of a broad range of sources. In emigration historiography the circles related to the Home Army, people who took part in the Uprising (T. Bór-Komorowski, T. Pełczyński) defend their positions concerning the proper date of starting the Uprising and the need of doing so, using rational arguments, refuting the charges formulated in the literature written inside Poland and basing on reliable sources. However, there are also contrary opinions that are opposed to the idea of uprising, which point to its uselessness (J. Giertych). Most publications of the years 1953-1956 concerning the problem were written in Poland. Historians and journalists with clearly leftist views wrote for immediate political and propagandist needs. They often use malicious invectives, slanders, emotional terms. Such historians should be mentioned here as Turlejska, Weber and Okęcki, and the journalists and writers, who were, so to say, `on duty': Koźniewski, Przymanowski and Małcużyński. Another issue is interpretation of the sources. The same ones were often used for proving contrary theses. It must be stated that in the years 1953-1956 the sources were interpreted quite freely in literature written inside Poland; they were often quoted in fragments, choosing the parts favourable for one's theses (Turlejska, Koźniewski, Weber, Małcużyński, Okęcki). True and imaginary information was mixed together and it was interpreted in a free way, which might give the impression of historical objectivism. Summing up, one may say that a number of issues connected with the topic `the Warsaw Uprising' were shown in Polish historiography of 1953-1956 in different ways, and the particular way depended mainly on what political circles the authors belonged to. Up to 1956 publications that criticised or even condemning the uprising and the Home Army prevailed. At different times different problems were emphasized, and the heroism of the Warsaw soldiers served as a basis for the Polish Communist authorities' propaganda and political games; on the other hand it was an example of utmost sacrifice for the emigration circles.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2002, 50, 2; 211-230
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Życie społeczno-religijne Olsztynka w latach 1945–1950
Social and religious life in Olsztynek in the years 1945–1950
Autorzy:: Makowski, Jakub
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2147305.pdf
Data publikacji:: 2020-12
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:: Olsztynek (Hohenstein)
Armia Czerwona
Prusy Wschodnie
Polska Rzeczpospolita Ludowa
przesiedlenia ludności
repatrianci
Mazurzy
Kościół katolicki
Kościół ewangelicki
Olsztynek
Hohenstein
Red Army
East Prussia
Polish Peoples Republic
resettlement
repatriation
Masurians
Catholic Church
Evangelical Church
Opis:: Artykuł opowiada o wydarzeniach, do których doszło po włączeniu Olsztynka do Polski Ludowej po zakończeniu II wojny światowej. Tekst skupia się przede wszystkim na opisie przemian społeczno-religijnych, które były efektem całkowitej zmiany struktury ludności oraz wprowadzenia władz komunistycznych na poniemieckich terenach. Podstawę źródłową stanowią materiały znajdujące się w Archiwum Państwowym w Olsztynie oraz Archiwum Archidiecezji Warmińskiej, kroniki, relacje świadków oraz opracowania polsko- i niemieckojęzyczne. Tekst dowodzi, jak powojenne realia nieodwracalnie zmieniły charakter miasta. Stanowi wnikliwe usystematyzowanie informacji o tym krótkim, lecz przełomowym okresie w dziejach Olsztynka.
In the article, the author explains the course of events after incorporating Olsztynek into the Polish People’s Republic after the Second World War. Makowski’s main areas of focus are the changes observed in religious and social spheres as well as the implementation of a new, communist government in lands previously inhabited by Germans. The author’s sources are the National Archive in Olsztyn, the Warmia Archdiocese Archive along with chronicles, witness accounts, and studies in both Polish and German. Makowski points out the changes that took place in Olsztynek after the Second World War. The article providesa clear and deep analysis of this short yet critical event in the history of Olsztynek.
Źródło:: Studia Elbląskie; 2020, 21; 179-195
1507-9058
Pojawia się w:: Studia Elbląskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Zachodnia Dywizja Strzelecka Armii Czerwonej. Przyczynek do dziejów polskojęzycznych formacji Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej w latach 1917–1919
Autorzy:: Smoliński, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1038330.pdf
Data publikacji:: 2019-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona
Rosja Sowiecka
polski ruch komunistyczny
polskojęzyczne formacje Armii Czerwonej
wojna polsko-sowiecka
Rzeczpospolita Polska
Workers’ and Peasants’ Red Army
Soviet Russia
Polish communist movement
Polish-speaking Red Army units
Polish-Soviet war
the Polish Republic
Opis:: W studium autor zajął się kwestią okoliczności społecznych i politycznych, a także metodami formowania przez polskojęzycznych i polskich komunistów przebywających w sowieckiej Rosji polskojęzycznych formacji Armii Czerwonej, mianowicie Zachodniej Dywizji Strzeleckiej. Interesowały go również rzeczywiste motywy, przede wszystkim polityczne, które kierowały władzami bolszewickiej Rosji, gdy godziły się one na formowanie na podległym im terytorium polskojęzycznych formacji wojskowych. Jednocześnie ustalił on, jakie były realne efekty podejmowanych wówczas działań organizacyjnych oraz przyczyny rezygnacji przez Sowiety latem 1919 r. z dalszego istnienia Zachodniej Dywizji Strzeleckiej.
In the study the Author has tackled the issue of social and political circumstances, as well as the methods of forming Polish-speaking units of Red Army, namely the Western Rifles Division, by Polish-speaking and Polish communists staying in Soviet Russia. He was also interested in the actual motives – primarily political ones – which were driving the authorities of communist Russia when they agreed to form Polish speaking military units on their territory. At the same time, the Author has also determined the actual results of the organizational actions taken then, as well as the reasons why the Soviets decided to end the existence of the Western Rifles Division in the summer of 1919.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 105; 59-84
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Pamięć wskrzeszona i pamięć zniekształcona. Okoliczności egzekucji zakładników z Soldin w 1945 roku w kontekście pamięci zbiorowej
Memory resurected and memory distorted. Circumstances of execution hostages from Soldin in 1945 in the collective memory context
Autorzy:: Kościuszko, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/442071.pdf
Data publikacji:: 2015-12-31
Wydawca:: Towarzystwo Wiedzy Powszechnej w Szczecinie
Tematy:: Soldin 1945
Myślibórz 1945
Armia Czerwona w Polsce
Amajak Babajan
Paweł Biełow
Red Army in Poland
Amayak Babayan
Paviel
Bielow
Opis:: Artykuł traktuje o sowieckiej obecności w Soldin (obecnie Myślibórz w Polsce) w 1945 roku. Armia Czerwona wkroczyła do tego niewielkiego niemieckiego miasteczka 31 stycznia 1945 roku. Nieznany sowiecki żołnierz został zastrzelony przez niemieckiego oficera podczas próby gwałtu na jego żonie. Z tego powodu rozstrzelano 120 Niemców z Soldin. W latach 90., wskutek niedomówień o wydarzeniach z 1945 roku, o gwałt niesłusznie oskarżono sowieckiego generała, Amajaka Babajana.
The article is about soviet presence in Soldin (now Myślibórz in Poland) in 1945. Red Army went into this small German town on 31 January 1945. Unknown soviet soldier, durring rape attent, was shot by the German officer. For this reason 120 Germnans from Soldin were executed. In the ’90s, as a result of the understatements, about rape attend was accused soviet general – Amayak Babayan.
Źródło:: Edukacja Humanistyczna; 2015, 2; 57-71
1507-4943
Pojawia się w:: Edukacja Humanistyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Co wydarzyło się w Lublinie na przełomie lipca i sierpnia 1944 roku? Przyczynek do dziejów politycznych Polski
Autorzy:: Łochowski, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/608633.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: 1944
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego
Lublin
Delegatura Rządu
Armia Krajowa
Ludowe Wojsko Polskie
NKWD
ZSRS
Armia Czerwona
Polish Committee of National Liberation
Government Delegation for Poland
Polish Home Army
Polish People’s Army
NKVD
USRR
Red Army
Opis:: Artykuł porusza problem rywalizacji o władzę w Lublinie na przełomie lipca i sierpnia 1944 r. pomiędzy przedstawicielami Armii Krajowej i Delegatury Rządu na Kraj a polskimi komunistami wspieranymi przez Kreml. Akcja odzyskania władzy przez lokalnych przedstawicieli władz polskich w Londynie miała być realizowana jednocześnie z wystąpieniem zbrojnym w ramach operacji „Burza”. W krótkim okresie po dekonspiracji i rozpoczęciu jawnej działalności terenowi przedstawiciele Polskiego Państwa Podziemnego zostali aresztowani przez Sowietów i przetransportowani do ZSRS, gdzie trafili do obozów pod zarządem NKWD.
The article discusses the problem of competition for power between representatives of the Home Army and the Government Delegation for Poland on the one side and Polish communists supported by the Kremlin which took place in Lublin at the end of July and early August 1944. The regaining of power by the local representatives of the Polish government in exile in London was to take place simultaneously with the Operation “Tempest”. Shortly after the disclosure, members of the Polish Underground State in Poland were arrested by the Soviets and transported to the USSR, where they were taken to NKVD special camps.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 4
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: Organizacja, struktura i obsada sowieckich komendantur wojskowych (wojennych) na terytorium Polski w latach 1944–1946. Rekonesans badawczy
Organisation, Structure and Personnel of Soviet Military Commandantries on Polish Territory in the Years 1944–1946: Research Reconnaissance
Autorzy:: Skóra, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2056221.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:: Red Army
military commandants
Soviet military commandantries
occupation
administrative authority
Armia Czerwona
komendanci wojskowi
sowieckie komendantury wojskowe
okupacja
władza administracyjna
Opis:: W artykule opisane zostały podstawy prawne tworzenia w Europie Środkowej sowieckich komendantur wojskowych. Armia Czerwona tworzyła je w latach 1944–1945, niektóre działały jeszcze w 1946 roku. Ich zadaniem było początkowo zabezpieczenie zaplecza frontu i organizacja zaopatrzenia armii. Były one pierwszą władzą administracyjną po likwidacji okupacji niemieckiej (często nieakceptowaną przez ludność). Później komendanci wojskowi mieli zadanie podporządkować zdobyte terytoria Polski, Niemiec, Czechosłowacji i Węgier. Autor charakteryzuje rodzaje komendantur (okręgowe, miejskie, powiatowe, gminne), a także ich obsadę personalną (rodzaje stanowisk) i liczebność komendantur (od pięciu do kilkuset osób).
The article describes the legislative basis for the creation of Soviet military commandantries in Central Europe. The Red Army created them in 1944–1945, some were still active in 1946. In the beginning, their task was to secure the frontline background and to organise the army supplies. They were the first administrative authority after the German occupation (often not accepted by the population). Later, military commandants were asked to subjugate the conquered territories of Poland, Germany, Czechoslovakia and Hungary. The author describes the types of commandantries (district, municipal, county and commune ones), their personnel (types of posts) and the number of staff of commandantries (from five to several hundred people).
Źródło:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 301-325
0239-4251
Pojawia się w:: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: ODBUDOWA RYNKU STAREGO MIASTA W OLSZTYNIE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
RECONSTRUCTION OF THE OLD TOWN MARKET SQUARE IN OLSZTYN AFTER THE WORLD WAR II
Autorzy:: Czernik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/539390.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:: OLSZTYN - OLD TOWN MARKET SQUARE RECONSTRUCTION
rynek Starego Miasta w Olsztynie
Olsztyn
Prusy
ziemie odzyskane
II wojna światowa
Armia Czerwona
Rynek Staromiejski
Okręg Mazurski
Narodowa Komisja Gospodarki i Odbudowy
Komitet Aktywizacji
Opis:: The liberation campaign conducted by the Red Army in 1945 incurred considerable damage to Prussian towns envisaged as the heritage of a hostile state. This type of devastation also affected Olsztyn - the largest city of Eastern Prussia. Untouched by wartime hostilities, Olsztyn was burned down and destroyed by Soviet soldiers. This holds true in particular for the Old Town Market Square and its environs as well as Kortowo. After power was taken over from the Soviet authorities the first post-war years initiated a long and arduous period of reconstruction - this was the time of clearing the rubble and limited ventures focused primarily on restoring public utility buildings. Only the first half of the 1950s brought the reconstruction of the Old Town Market Square (more than 50% was destroyed), although plans, documentation and discussions dated back already to the end of the 1940s. Particular attention is due to the undertakings initiated by Janina Stankowska, the prime and, for long time, the only architect in the city. The turn of the 1940s witnessed the conception of reconstructing the Old Town, devised by Hanna Adamczewska. Despite the completed projects and confirmation by the urban authorities, none of the plans were implemented. The early 1950s marked the reconstruction of the southern and eastern rows of houses according to projects by S. Bobinski and K. Orlowski, prepared by the Ateliers for the Conservation of Historical Monuments in Gdansk. The newly erected townhouses were granted neo-Baroque forms, quite possibly by following plans used in Gdansk, rebuilt at the same time. The destroyed townhouses in the northern and western rows had been designed already by local architects - E. Michalski and K. Wojcik. All told, 17 houses were raised in the Market Square - two in the northern row, six in the western row, four in the western row and five in the southern row. During the 1960s a considerable part of the façade was decorated with folk motifs applied in the sgraffito technique. No significant work was performed in the Market Square to the end of the twentieth century. Conservation-construction undertakings in the Old Town were not completed until the late 1990s and ended in 2003. Their outcome was the re-Gothicisation of the southern wing of the town hall together with unveiling the oldest fragments of the wall and repairing the northern and western wings.
Źródło:: Ochrona Zabytków; 2008, 4; 15-32
0029-8247
Pojawia się w:: Ochrona Zabytków
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Podkarpacie 1944 oczami sowieckiego szeregowca. O prozie wojennej i wspomnieniowej Wiktora Astafiewa
Subcarpathia 1944 through the eyes of a Soviet private. Victor Astafyev s war thind and memoir prose
Autorzy:: Wawrzyńczak, Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29433489.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:: Victor Astafyev
war
Subcarpathia
Red Army
Dukla
Russian literature
totalitarianism
Wiktor Astafiew
wojna
Podkarpacie
Armia Czerwona
literatura rosyjska
totalitaryzm
Opis:: Podkarpacie 1944 oczami sowieckiego szeregowca. O prozie wojennej i wspomnieniowej Wiktora Astafiewa Wiktor Astafiew, wybitny pisarz rosyjski, drugiej połowy XX wieku, reprezentant prozy wiejskiej, jako uczestnik II wojny światowej, wiele miejsca w swojej twórczości poświęcił tematyce wojennej. Wraz z Armią Czerwoną walczył też w Polsce na Podkarpaciu. Artykuł prezentuje obraz Podkarpacia w prozie wojennej i wspomnieniowej rosyjskiego prozaika. Z jednej strony Astafiew nie kryje swojej fascynacji polską kulturą szlachecką i pejzażami Podkarpacia, z drugiej zaś w jego relacjach widoczny jest wpływ radzieckiej historiografii i propagandy. Pomimo ewolucji twórczej i światopoglądowej – odrzucenia komunizmu i potępienia wszelkich wojen – pisarz nie potrafił pogodzić się z polską narracją historyczną po 1989 roku, w której Armia Czerwona straciła status „wyzwoliciela” ziem polskich spod niemieckiej okupacji. To stało się przyczyną zmiany stosunku do Polaków, wobec których w swojej ostatniej powieści Wesoły żołnierz Astafiew zajął postawę nader krytyczną.
Subcarpathia 1944 through the eyes of a Soviet private. Victor Astafyev 's war thind and memoir prose Viktor Astafyev is a representative of the literary movement called “village prose” and one of the most significant Russian writers of the second half of the 20th century. The writer also uses the war theme in his literary works pretty often. Being a Red Army's soldier and a participant in World War II, he took part in a number of battles at the territory of Polish Subcarpathia in particular. The article presents the image of Subcarpathia in Astafyev’s memoir prose. In his work Astafyev does not hide the fascination with Polish noble culture and the landscapes of Subcarpathia as well. At the same time, the influence of Soviet historiography and propaganda in the author’s way to create the narration in his literary works shows up pretty clearly. Despite the writing craftsmanship improvement and his personal ideological evolution in the last decades of his life (the writer finally had rejected the ideology of communism and had condemned the wars), Viktor Astafyev hadn't accepted Polish historical narrative after 1989. The reason for the lack of acceptance was the fact that The Red Army had lost the status of the “liberator” of the Polish lands from German occupation. So, no wonder then, that in his latest novel, The Jolly Soldier, Astafyev took a very critical stance towards Poles and Poland.
Źródło:: Studia Pigoniana; 2023, 6, 6; 113-128
2657-3261
Pojawia się w:: Studia Pigoniana
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę ""Armia Czerwona"" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język